Bernie Sanders premtoi se do të punojë me kandidaten ende jozyrtare presidenciale Hillary Clinton, por nuk tha që lë garën apo që do ta mbështesë kandidaturën e saj. Senatori i Vermontit, gjatë një fjalimi për mbështetësit e tij, tha se ishte jetësore që ata të mos lejonin kandidatin republikan Donald Trump të fitojë Shtëpinë e Bardhë.

Ai gjithashtu premtoi se do të vazhdojë punë e tij për të shndërruar Partinë Demokratike. Sanders prej shumë javësh i reziston thirrjes për t’i dhënë fund fushatës së tij, sidomos pasi Clinton arriti numrin e duhur të delegatëve për kandidimin automatik.

Sanders fitoi zgjedhjet në 22 shtete amerikane dhe mori më shumë se 12 milionw vota, por Clinton mori 16 milionw vota dhe mbështetjen e delagatëve të lirë, duke u bërë “de facto” kandidatja e Partisë Demokratike për presidencën.

Presidenti amerikan Barack Obama dhe zëvendësi i tij Joe Biden kanë dhënë mbështetjen e tyre për Clinton, diçka që Sanders nuk e ka bërë me shpresën se mund ta ndryshojë situatën në konventën e Partisë Demokratike në korrik dhe t’i zërë vendin Clintonit.

Sipas analistëve, kjo e ka shqetësuar jo pak Partinë Demokratike, e cila nuk dëshiron të shkojë e ndarë në konventë dhe më pas në zgjedhjet presidenciale kundër Donald Trump.

/ Top Channel

Jemi në muajin e Ramazanit, muaji gjatë të cilit myslimanët agjerojnë në tërë botën. Mustafa Askar, profesor i teologjisë në Universitetin shtetëror të Ankarasë, intervistohet drejtpërdrejtë në kanalin e parë të televizionit shtetëror, TRT1.

Tema e emisionit, “Lumturia e Ramazanit”.

Ai flet për bisedat që i ka pasur me kolegët e tij gjatë një vizitë që i kanë bërë në kopshti zoologjik në Australi.

“Pse njerëzit krenohen me lutje dhe agjerim?”, pyet ai. “Kjo nuk është një vepër e mirë, është obligim”.

Më pas ai ngazëllehet: Duke i parë kafshët në kopshtin zoologjik, thotë ai, e kupton se njerëzit janë të vetëm qënie të gjalla që luten. Normalisht që asnjë nga kafshët nuk luten. Kjo do të thotë, dhe më lejoni që të jem i hapur, e të mos harrojmë që edhe libri i shenjtë (Kurani) e thotë këtë, gjithashtu: Askush nuk duhet të ndjehet i ofenduar, kjo do të thotë se vetëm kafshët nuk luten. Kjo gjithashtu nënkupton se ata që nuk luten janë kafshë.”

Diçka e tillë nuk do të ndodhte në Turqinë e para 14 vjete, para se Partia për Drejtësi dhe Zhvillim dhe lideri i saj, Recep Tayyip Erdogan të vijë në pushtet.

Kur njerëzit e kuptuan se çfarë është thënë, ajo video u bë hit në të gjitha anët.

Fillimisht duke u publikuar nga “mediat ende të pavarura” dhe më pas nga të gjithë nëpër rrjete sociale dhe blog.

Zëdhënësi i qeverisë dhe zëvendëskryeministri turk, Nurettin Canikli, është pyetur për komentet e bëra nga ky “profesor”. Ai nuk i ka dënuar ato dhe as që ka shprehur ndonjë qëndrim për komentin.

Ai thjeshtë tha se “më me dëshirë do e tejkalonte këtë çështje”.

“Mendoj që kjo po fryhet tejmase me qëllim. Nëse këtu do të kishte diçka të jashtëligjshme, prokurorët do të merren me këtë punë”, ka thënë ai.

Reagimet ishin më të fuqishme se sa është pritur. Pas reagimeve, “profesori” është paraqitur publikisht sërish duke thënë se ai “është keqkuptuar” dhe më pas ka kërkuar falje për keqkuptimin.

Një gjë tjetër që gjithashtu është për të ardhur keq është edhe trendi në rritje për t’iu bërë jetën sa më të vështirë atyre që nuk duan të ndjekin praktikat fetare ashtu siç i kupton dhe “fuqishëm i rekomandon” qeveria.

Gjatë ramazanit shumë restorante bëjnë oferta speciale për kohën kur njerëzit që agjerojnë mund të fillojnë të hanë bukë.

Në një resor në Detin Egje, unë bisedova me një pronar të një dyqani, duke ia shprehur mirëkuptimin tim që të gjithë aty duken të lirë të ushqehën hapur nëpër restorante.

Ai buzeqeshi dhe tha, “Po, kështu ndodh në bregdet, sepse këtu jetohet nga turizmi”, Më pas shtoi ai, “shko vetëm 50 kilomemtra më brenda vendit dhe shikoje sa ke mundësi të pish cigare, të hashë bukë apo të pish ujë në rrugë”.

Një banor i qytetit verior, Trabzon, në afërsi të Detit të Zi, e ka bërë një video “selfie” duke ecur rrugëve të qytetit: “Shikoni rrugët e Trabzonit; shikoni njerëzit që ecin rrugëve. A po pinë cigare dikush, a po hanë apo pinë ujë? Demokracia dhe gjëra të tilla janë në rregull. Por, nëse dikush e prish agjerimin gjatë ditës në Trabzon, ju betohem në Zot se do t’iu nxjerrin sytë”.

Megjithatë, e bukura e Turqisë në krahasim me shumë vende fqinje të saj në Lindje të Mesme, është se këtu ka ende hapësirë për të thënë “jo, edhe pse këto mundësi po mbyllen çdo herë e më shumë.

Në rastin e profesorit të teologjisë që ofendojë të tjerët që nuk luten dhe agjerojnë, një qytetar i Stambollit tashmë e ka paditur atë: “Nuk jam falur kurrë në jetën time. Një studim nga viti 2015 tregon se 27.5 % e turqve dhe 85 % e popullatës së botës nuk lutën fare. Kjo (çfarë ka thënë profesori i teologjisë) është ofendim ndaj miliarda njerëzve në tërë botën”. (rel)

Në Britani, fushata për referendumin e javës së ardhshme mbi BE-në është pezulluar, pas lajmit se një deputete kryesore e parlamentit ka humbur jetën pasi u qëllua me armë zjarri.

Jo Cox, deputete 41-vjeçare e Partisë Laburiste të opozitës dhe nënë e dy fëmijëve fillimisht u plagos dhe u la në trotuar pranë qytetit Leeds të Anglisë veriore.

Policia në Uest Jorkshër tha se ka arrestuar një 52-vjeçar pas incidentit.

Grupi “The Stronger in Europe” tha se kishte “pezulluar të gjithë fushatën për ditën e enjte.”

Kryeministri britanik, David Cameron tha se ka anuluar një fjalim pro qëndrimit në BE që do të mbante në Gjibraltar. (voa)

Familja Bashir është pjesë e grupit të emigrantëve pakistanezo-amerikanë. Dy djemtë e kësaj familjeje, Danish dhe Danyiel janë lindur dhe rritur në Shtetet e Bashkuara. Ata janë pjesë e mbi 3 milion myslimanëve që jetojnë në këtë vend. Sipas një raporti të fundit të Qendrës së Studimeve Pew, deri në vitin 2050, Islamizmi do të jetë besimi i dytë më i madh në Shtetet e Bashkuara.

Nëse thirrjet e zotit Donald Trump për ndalimin e hyrjes së myslimanëve në Shtetet e Bashkuara, do të viheshin në jetë, familje si ajo e Bashirëve, nuk do të lejoheshin të hynin në Amerikë dhe nuk do të mund të bëheshin shtetas amerikanë. Në një fjalim pas sulmit në Orlando, zoti Trump e përsëriti idenë e ndalimit të hyrjes së myslimanëve në vend.

“Në fund të fundit arsyeja e vetme që vrasësi ndodhej në Amerikë është se ne kemi lejuar ardhjen e familjes së tij këtu. Ky është një fakt për të cilin ne duhet të flasim”, tha zoti Trump.

Amna dhe Emron erdhën në Amerikë në vitin 1988 për të studiuar në Universitetin Syracuse në veri të Nju Jorkut. Ata u njohën kur ishin në vitin e dytë, u martuan, dhe vendosën të qëndronin në Shtetet e Bashkuara.

“Ne e përqafuam atë,” thotë Amna duke folur për integrimin në kulturën amerikane. “Ne u mësuam me jetën studentore. Erdhëm këtu dhe jeta na pëlqeu shumë. Emronit i përlqente të shihte programe në MTV.”

Familja Bashir u vendos në një lagje të klasës së mesme në Virxhinia, në periferi të Uashingtonit. Emroni dhe djali i tij i madh, Danish punojnë në industrinë kompjuterike. Djali i tyre më i vogël, Danyiel studion për mjekësi në Universitetin e Baltimorës.

“Springfieldi është mjaft i mirë”, thotë Amna për qytetin ku ata jetojnë. “Çdo gjë është këtu. Kemi familjen afër, dhe nuk ka rëndësi nëse fqinjët tanë janë myslimanë apo jo. Me të vërtetë për mua kjo nuk ka rëndësi.”

Ndonëse në SHBA ka qytete me popullsi të madhe myslimane, pjesa më e madhe e tyre janë integruar mirë dhe janë të shpërndarë në lagje të larmishme në të gjithë vendin.

Myslimanët në Evropë

Molenbeek, një lagje e përzier e Brukselit me banorë të kombësive të ndryshme, ndodhet gjysmë orë në këmbë nga qendra e qytetit, Grand Place. Në këtë lagje janë kthyer nga Siria disa luftëtarë xhihadistë, dhe aty janë rritur disa nga të dyshuarit për sulmet terroriste në Bruksel dhe në Paris.

Por Molenbeeku është më tepër se sa një lagje me disa banorë radikalë. Ajo është një pasqyrim i ndryshimit të shpejtë të Evropës së sotme shumë-kulturore, që sipas ekspertëve dhe aktivistëve, kërkon mënyra të reja integrimi.

Për disa, kjo do të thotë pranim i nocioneve të ndryshme të përkatësisë, për shembull të një lagjeje apo qyteti, si dhe të një vendi. Të tjerë besojnë se kjo nënkupton braktisjen e modeleve tradicionale të asimilimit dhe zbatimin e një qasjeje më të ngjashme me atë të stilit amerikan ndaj fesë dhe multikulturalizmit që pasqyron larminë, një realitet i ri i Europës së sotme.

“Nuk ka rëndësi nëse mban shami në kokë, më e rëndësishme është ajo që keni në kokë,” thotë sociologia Corinne Torrekens, specialiste e komuniteteve myslimane në Universitetin e Lirë të Brukselit. “Ne duhet të ndalim këtë debat të neutralitetit dhe laicitetit në Belgjikë dhe ta kuptojmë dhe ta pranojmë shoqërinë tonë shumëkulturore në të gjitha format e saj. Jo vetëm kur ne duam të pijmë çaj turk.”

I njëjti debat po zhvillohet në Francën fqinje, gjë që pasqyron ngjashmëri të mëdha mes dy vendeve.

“Këta fëmijë të brezit të dytë dhe të tretë nuk ndihen francezë, sepse ndihen të refuzuar nga vendi dhe vlerat e tij thelbësore,” thotë Alexandre Piettre, sociolog i Grupit Shoqëria, Feja dhe Laicizmi, me qendër në Paris. “Ky është një dallim i madh me Shtetet e Bashkuara, ku, për shembull, afrikano-amerikanët mund të ndihen të refuzuar, por ata ndihen amerikanë.”

Belgjika dhe Franca janë shtete laike që promovojnë asimilim në vend të diversitetit kur është fjala për të sapoardhurit. Ato janë eksportuesit kryesorë evropianë të luftëtarëve xhihadistë dhe kanë numër të lartë të emigrantëve nga Afrika Veriore dhe të pasardhësve të tyre. Këto dy vende janë përballur me pasojat e sulmeve terroriste islamiste që duket se janë gjithnjë e më të ndërlidhura.

Amerika nuk është Evropë, por …

Përbërja demografike e myslimanëve në Amerikë është e ndryshme nga ajo e myslimanëve në Evropë. Sipas studimit të Qendrës Pew, myslimanët në Shtetet e Bashkuara janë të arsimuar mirë dhe kanë të ardhura më të larta në krahasim me shumicën e feve të tjera. Tridhjetë e nëntë përqind e myslimanëve në Shtetet e Bashkuara kanë diplomë universiteti, ndërsa vetëm 25 përqind e të krishterëve kanë përfunduar arsimin e lartë.

Ky nivel i arsimit nënkupton të ardhura më të larta. Në vitin 2015 të ardhurat mesatare vjetore për një familje në Shtetet e Bashkuara ishin 53,657 dollarë. Njëzet e nëntë përqind e myslimanëve kanë të ardhura vjetore mes 50,000 dhe 100,000 mijë dollarë. 20 përqind e myslimanëve në Amerikë, fitojnë më shumë se 100,000 dollarë në vit. Njëzet e shtatë përqind e të krishterëve amerikanë fitojnë mes 50-100,000 dollarë në vit ndërsa vetëm 17 përqind e të krishterëve fitojnë më shumë se 100,000 në vit.

Ky realitet hedh poshtë pretendimet e kandidati republikan për president, Donald Trump.

Trump bëri thirrje në muajin mars për ndalimin e hyrjes së myslimanëve në vend, pas sulmeve të Brukselit. Ai vazhdon të thotë se feja islame është e rrënjosur në urrejtje dhe dhunë. “Ne duhet të mësojmë se nga ku po vjen kjo urrejtje dhe pse ekziston ajo”, thotë zoti Trump.

Thirrja e tij për ndalimin e hyrjes së myslimanëve në Shtetet e Bashkuara është denoncuar si antikushtetuese dhe kundër-produktive nga studiues ligjorë dhe ekspertë të terrorizmit. Seth Jones, ekspert i terrorizmit në Korporatën Rand, thotë se ideja e ndalimit të hyrjes së myslimanëve në Shtetet e Bashkuara është e gabuar sepse nuk prek rrënjët e problemit.

“Kjo nuk ka të bëjë me fenë Islame, apo me sektin suni të Islamit, por me një përqindje shumë të vogël individësh që besojnë në pikëpamjen Selafiste- xhihadiste të krijimit të një kalifati global”, thotë ai. “Ky është një grup ekstrem. Problemi dhe zgjidhja është të mësojmë dhe kuptojmë se si dhe pse ka elementë të tillë dhe si të ndihmojmë 99 përqind të popullatës që i kundërshton ata, në mënyrë që kjo pjesë të kontrobuojë në përpjekjet për identifikimin e faktorëve ekstremistë.”

Ekspertët thonë se retorika politike kundër myslimanëve ndihmon ISIS-in.

“Mesazhi që ISIS dërgon (për myslimanët), është se Perëndimi ju urren, Perëndimi është në luftë me Islamin. Ju nuk mund të bëheni pjesë e shoqërisë perëndimore”, thotë Lorenzo Vidino i Qendrës për Siguri Kibernetike dhe Kombëtare në Universitetin George Washington.

Myslimanët amerikanë i frikësohen reagimeve të ashpra

Kthehemi tani në shtëpinë e familjes Bashir në Springfield të Virxhinias. Emron dhe djali i tij Danish pas kthimit nga puna përgatisin darkën. Danish u dërgon miqve të tij mesazhe me celular për serialin televiziv “Game of Thrones”, i cili është shumë popullor mes të rinjve amerikanë.

Emron thotë se ai është i shqetësuar për mënyrën se si po portretizohen myslimanët në fushatën presidenciale. Ai i tha Zërit të Amerikës se ndoshta është më mirë që ai t’u shmanget debateve publike.

“Ne jemi një familje e klasës së mesme. Ne duam të jemi njerëz të zakonshëm, duam të bëjmë një jetë normale. Nuk ka arsye pse t’i japim dikujt një mundësi për të kritikuar dhe ka njerëz të mirë kudo. Është shumë e lehtë për dikë që të drejtojë gishtin drejt nesh dhe të krijojë një shqetësim të panevojshëm në jetën time.”

Danish thotë se ai nuk e kupton Donald Trumpin. “Edhe unë jam shtetas amerikan. Por, pikëpamjet e mija janë të ndryshme nga pikëpamjet tij. Urrejtja e tij (për ISIS-in) është e drejtë. Por, nuk ka kuptim të drejtosh gishtin ndaj njerëzve në oborrin tuaj.”

Danish thotë se ai është i bekuar që jeton në një lagje të larmishme dhe që ka miq nga kombësi të ndryshme.

“Nuk ka ndarje në këtë kuptim. Ka mundësi të barabarta për të gjithë. Dhe kjo është ajo që ne kemi në Amerikë. Pavarësisht se nga vjen, mund të punosh dhe të arrini synimet e tua. Dhe kjo është arsyeja pse prindërit e mi erdhën në Amerikë.” (voa)

Franca dëboi drejtuesin e ekstremit të djathtë të shoqatës së tifozëve rusë të futbollit Alexander Shprygin dhe 20 tifozë të tjerë, pas dhunës së ushtruar në ndeshjen Angli Rusi në Marsejë. Organizatorët e Kampionatit Evropian, kanë kërcënuar madje edhe përjashtimin e Rusisë nga kamapionati për shkak të dhunës së tifozëve. Siç njofton korrespondenti i Zërit të Amerikës, Henry Ridgwell, po shtohen shqetësimet para Kampionatit Botëror që do të mbahet në Rusi në vitin 2018, pasi provat flasin për shtimin e lidhjeve mes huliganëve dhe grupeve politike të ekstremit të djathtë.

Të filmuar nga një kamera e montuar, huliganët rusë vërshuan nëpër rrugët e Marsejës javën e kaluar. Një tifoz anglez bie në tokë dhe goditet disa herë me shkelma. Kriminologu Alberto Testa thotë se videoja është pjesë e propagandës së huliganëve.​

“Rusia ka një problem të madh me huliganizmin neo-nazist. Nuk është një fenomen i ri or Kupa e Evropës është një vend i përsosur për ta për t’u bërë të njohur. Ata kanë tipare narcisiste.”

Tifozët ultra-nacionalistë rusë e shohin veten sikur po marrin pjesë në betejat gjeopolitike të Kremlinit në miniaturë.

“Disa prej tyre kanë qënë në ushtri. Ata janë në përgjithësi mirë në boks dhe në artet marciale. Ata e planifikojnë me kujdes dhe hollësi dhunën”, thotë Alberto Testa.

Ata kanë edhe mbështetjen e disa zyrtarëve qeveritarë. Ligjvënësi dhe anëtari i komitetit ekzekutiv të unionit të futbollit rus Igor Lebedev shkroi në Twitter pas përleshjeve në Marsejë – “Mirë e bëtë burra, vazhdoni kështu!” Ai nuk ka pranuar të dënojë dhunën dhe ka fajësuar policinë franceze.

“Ata duket se janë fare të papërgatitur për një ngjarje të tillë të madhe sportive si Kampionati Evropian”, thotë Igor Lebedev.

Në Moskë, pati një fare mbështetjeje për tifozët rusë.

“Këta njerëz janë patriotë. Ata po mbrojnë nderin e tyre.”

“Mendoj se të dënosh palën ruse është e padrejtë pasi ishin anglezët që e filluan përleshjen.”

Analistët thonë se në mbarë Evropën, grupe të tifozëve të dhunshëm po bëhen gjithmonë e më të organizuar, shumë prej tyre kanë lidhje të ngushta me grupet politike të ekstremit të djathtë si lëvizja anti-islamiste Pegida.

“Lëvizja u themelua në Gjermani nga huliganët neo-nazistë. Por ata kanë tani degë në Britani dhe nuk është habi që ajo udhëhiqet nga ish huliganë.”

Në Rusi do të zhvillohet Kampionati Botëror 2018. Veprimet e tifozëve rusë në Francë kanë ngritur shqetësime të sigurisë.​

“Për Kupën e Botës do të ketë rreziqe nga ky grup. Por duhet të them se edhe huliganët anglezë mund të përbëjnë rrezik.”

Testa është i shqetësuar se bashkëpunimi i mëtejshëm mes forcave politike të ekstremit të djathtë dhe huliganëve të mirë organizuar do të verë në shënjestër jo vetëm rivalët por edhe kundërshtarët politikë dhe grupet e pakicës. (voa)