Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti ka thënë se është detyrë e institucioneve që Liqenin e Ujmanit ta konsiderojnë si “liqe artificial të Kosovës”.

“Qëndrimet tona në lidhje me Ujmanin janë të njëjta”, tha Kurti në një konferencë për media të mërkurën (30 qershor) pas mbledhjes së Qeverisë së Kosovës.

Shtetet e Bashkuara u kanë dorëzuar javën e kaluar, Qeverisë së Kosovës dhe asaj të Serbisë, studimin e fizibilitetit për Liqenin e Ujmanit. Ky studim shënon përmbushjen e një prej angazhimeve të Marrëveshjes së Uashingtonit, të arritur më 4 shtator 2020.

Raporti propozon formimin e një komisioni apo komiteti për lumin Ibër, që do të ndihmonte diskutimin midis palëve për mundësitë e menaxhimit të burimeve ujore. Ujmani është një liqen artificial, i ndërtuar në shtratin e lumit Ibër, në veri të Kosovës.

Kryeministri Kurti tha se mund të prodhohen analiza e studime por është “detyrë e jona që ta konsiderojmë Liqenin e Ujmanit, ashtu siç është, liqe artificial i Kosovës”.

“Atë (Liqenin) e kemi paguar edhe kryer shumë dekada më parë”, tha Kurti.

Liqeni u ndërtua në vitin 1972, me një kredi prej 45 milionë dollarësh amerikanë, që ishte marrë nga Banka Botërore, marrëveshje kjo e ratifikuar atëherë nga Kuvendi i Krahinor i Kosovës dhe Kuvendi Federativ i Jugosllavisë.

Serbia insiston se ka trashëguar borxhin e ish Jugosllavisë, prandaj pretendon se ka të drejtë në pronësi.

Kosova dhe Serbia, më 4 shtator 2020, kanë nënshkruar në Shtëpinë e Bardhë në Uashington, dy dokumente për normalizimin e raporteve ekonomike, në prezencë të ish-presidentit amerikan, Donald Trump. Marrëveshja është nënshkruar mes ish-kryeministrit të Kosovës, Avdullah Hoti dhe presidentit të Serbisë, Aleksandar Vuçiq.

Ish-kryeministri Avdullah Hoti, lidhur më këtë çështje, javën e kaluar, ka shkruar në rrjetin social, Facebook, duke thënë se qeveria duhet të kujdeset për realizimin e projekteve që burojnë nga Marrëveshja e Uashingtonit.

“Administrata e Presidentit Biden e ka konfirmuar se do të vazhdojë të realizojë këtë marrëveshje, sepse është në përputhje me interesat e përbashkëta të SHBA-së dhe Kosovës”, ka shkruar Hoti.

Më 8 shtator 2018, presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, kishte vizituar Liqenin e Ujmanit, ose siç e quajnë serbët të Gazivodës, ku kishte thënë se “Ujmani është një liqe shumë me rëndësi si për serbët ashtu edhe për shqiptarët“.

Kryeministri Kurti ka minimizuar pikat tjera të Marrëveshjes së Uashingtonit, duke thënë se “pika më e rëndësishme e saj është ajo e fundit, e cila tashmë është realizuar”.

Fjala është për njohjen e ndërsjellë mes Kosovës dhe Izraelit.

Në kohën kur ishte arritur Marrëveshja e Uashingtonit, ish-presidenti amerikan, Donald Trump e pati quajtur si “historike”.

Edhe administrata e presidentit Biden e ka mbështetur këtë marrëveshje.

Sekretari amerikan i Shtetit, Antony Blinken, në janar, pati folur me tone pozitive për angazhimin e administratës së presidentit amerikan, Donald Trump, në lidhje me raportet mes Kosovës dhe Serbisë…

rel

Raportuesja për Kosovën në Parlamentin Evropian, Viola von Cramon, gjatë vizitës dy ditore në Prishtinë, kritikoi Francën për qëndrimin negativ rreth heqjes së vizave për Kosovën.

Raportuesja për Kosovën në Parlamentin Evropian, Viola von Cramon, tha në Prishtinë (29.06) se është optimiste se në muajt e ardhshëm do të ketë përafrim të qëndrimeve në kuadër të dialogut Kosovë-Serbi. Cramon tha, se propozimet e reja për dialogun janë të mirëpritura, ndërsa sipas saj, nuk mund të refuzohen marrëveshjet e kaluara në këtë proces. Raportuesja për Kosovën në Parlamentin Evropian, Viola von Cramon, qëndroi në Kosovë dy ditë ku takoi udhëheqësit e institucioneve të Kosovës dhe vizitoi rajone të ndryshme përfshirë edhe një vizitë në veri të Kosovës banuar me shumicë serbe.

“Shpresoj që në javët e ardhshme, muajt e ardhshëm do të shohim një afrim të pozicioneve, kjo bëhet përmes negociatave dhe nuk është e papritur për mua që të kemi pozicion maksimal në njërën anë dhe pozicion maksimal në anën tjetër”, tha Cramon. Sipas saj, propozimet e reja të kryeministrit Kurti në dialog janë të mirëpritura, por nuk mund të jetë kundër marrëveshjeve ekzistuese.

“Ne duhet të kemi zotimin nga kjo qeveri, se ata janë të gatshëm për këtë dialog dhe se do të punojnë mbi marrëveshjet ekzistuese, asgjë tjetër nuk ka rëndësi. Nëse dikush vjen me propozime të reja është shumë mirë edhe për audiencën e brendshme, është mirë për idetë e reja, por natyrisht nuk mund të jeni kundër marrëveshjeve ekzistuese”, u shpreh Von Cramon. Raportuesja për Kosovën në Parlamentin Evropian, gjatë vizitës në Kosovë takoi udhëheqësit më të lartë të institucioneve të Kosovës.  Në këtë takim, kryeministri Kurti dhe von Cramon diskutuan për takimin e 15 qershorit ndërmjet kryeministrit Kurti dhe presidentit serb Aleksandër Vuҫiq.

Ujdi se nga dialogu duhet të përfitojnë qytetarët

Sipas kryeministrit Kurti, rreth ҫështjes së të zhdukurve të luftës, “Serbia duhet t’i hapë arkivat dhe të tregojë vendndodhjen edhe të varrezave të tjera që dyshohet se janë në Serbi”.  Kryeministri Kurti dhe Viola von Cramon, sikurse thuhet në njoftim të qeverisë,  “u pajtuan se dialogu i ri për marrëdhëniet ndërmjet Kosovës dhe Serbisë duhet të jetë një proces konstruktiv dhe i qartë, nga i cili përfitojnë qytetarët”. Edhe presidentja e Kosovës Vjosa Osmani,  në takim me raportuesen për Kosovën në Parlamentin Evropian, foli për dialogun Kosovë-Serbi, ku sipas presidentes “ky proces duhet të përmbyllet me njohje nga ana e Serbisë dhe se marrëveshjet e arritura duhet të ndikojnë në përmirësimin e jetës së qytetarëve”.

Raportuesja për Kosovën Viola von Cramon duke folur për marrëveshjen e nënshkruar me 4 shtator në Shtëpinë e Bardhë ndërmjet Kosovës dhe Serbisë për përmirësimin  e raporteve ekonomike, tha se ajo nuk është e sigurt, nëse administrata e re amerikane do të insistonte në zbatimin e saj.

“Nuk jam e sigurt se BE-ja ka qenë plotësisht në pajtueshmëri me këtë, apo e ka përkrahur. Unë jam për dialogun e lehtësuar nga BE-ja dhe administrata e re Biden është me rëndësi që të ketë harmonizim edhe me të dërguarin e veçantë z. Palmer lidhur me harmonizimin e raporteve të Uashingtonit dhe BE-së për çështjen e dialogut”, tha von Cramon.

Franca ende bllokon liberalizimin e vizave

Raportuesja për Kosovën duke folur për çështjen e liberalizimit të vizave, ka shprehur keqardhje dhe e ka quajtur të gabuar vendimin e Francës për mosdhënie të dritës së gjelbër për procesin e liberalizimit të vizave për Kosovën, as në vizitën e fundit që pati në Paris kryeministri i Kosovës Albin Kurti. Ajo përsëriti qëndrimin se Kosova i ka plotësuar kushtet teknike dhe tha se BE-ja po e humbet kredibilitetin në këtë proces. “Shpresoj që në një moment do të shohim qëndrime më pak të polarizuara dhe mjedis politik më të përshtatshëm në Francë. Unë kam shpresuar që gjatë presidencës së Gjermanisë në BE vitin e kaluar do të qe e mundur ta kishim këtë temë në agjendë, ndërkohë që të gjithë e dimë se Kosova i ka përmbushur kushtet teknike edhe komisioni dhe shtetet e tjera do të dëshironin që të marrin dritën e gjelbër për liberalizim të vizave. Në fund të fundit është çështje e Këshillit të Evropës dhe në këtë pikëpamje ka disa anëtarë të këshillit që janë ende skeptikë dhe hezitojnë”, tha Viola von Cramon.

Sidoqoftë, trysnia e faktorit ndërkombëtar rreth dialogut Kosovë-Serbi po shtohet dita – ditës duke kërkuar që Kosova dhe Serbia të arrijnë një marrëveshje për përmirësim të raporteve. Takimi i radhës ndërmjet kryeministrit të Kosovës Albin Kurti dhe presidentit të Serbisë Aleksandër Vuçiq do të mbahet me datën 25 korrik i ndërmjetësuar nga Bashkimi Evropian. Njëra ndër çështjet që këto ditë u bë objekt debati në mediat në Prishtinë dhe Beograd, por jo nga institucionet e të dyja vendeve, ishte njëraport i SHBA-së mbi liqenin e Ujmanit që pritet të jetë pjesë e bisedave Kosovë-Serbi. SHBA-ja ia dorëzoi qeverisë së Kosovës dhe qeverisë së Serbisë studimin e fizibilitetit për Liqenin e Ujmanit, që është pjesë e marrëveshjes së 4 shtatorit 2020 nënshkruar në Shtëpinë e Bardhë në prezencë edhe të presidentit të atëhershëm Donald Trump.  Me këtë marrëveshje synohet përmirësimi i marrëdhënieve ekonomike Kosovë-Serbi. Në raportin e Departamentit amerikan të Energjisë, propozohet formimi i një komisioni apo komiteti për lumin Ibër që gjendet në pjesën veriore të Kosovës që do të ndihmonte diskutimin midis palëve për mundësitë e menaxhimit të burimeve ujore siç është liqeni i Ujmanit. Liqeni i Ujmanit është një liqen artificial i ndërtuar në shtratin e lumit Ibër, në veri të Kosovës.

dw

Qytetarët e Kosovës gjatë qëndrimit në njërin nga gjashtë shtetet e Ballkanit Perëndimor, nga 1 korriku i këtij viti, nuk do të paguajnë asnjë pagesë shtesë për thirrjet e realizuara telefonike dhe mesazhet e pranuara e të dërguara, thotë Nazim Rahimi, kryetar i Bordit të Autoritetit Rregullativ të Komunikimeve Elektronike dhe Postare (ARKEP). Sa i përket shfrytëzimit të internetit, priten pako me çmime të volitshme.

Tarifat e roaming-ut i referohen shërbimeve që qytetarët shfrytëzojnë në një shtet tjetër, nga qendra e operatorit të telefonisë mobile ku janë të regjistruar.

“Roaming-u ka të bëjë me çështjen e zërit. Nuk do të aplikohet tarifë shtesë nëse një qytetar i Republikës se Kosovës, konsumatorë i ndonjërit nga operatorët e telekomunikacionit që operojnë në Kosovë, do të telefonojë nga ndonjë operatorë që vepron në Ballkanin Perëndimor. Me fjalë të tjera, një qytetar i Republikës se Kosovës, që ka kartë të konsumatorit të Vala-s, nga Shqipëria do të telefonojë në Kosovë me pako të njëjtë sikurse që është në Kosovë”, tha Rrahimi për Radion Evropa e Lirë.

Ai shtoi se kjo vlen edhe për operatorët tjerë mobilë në Kosovë.

Sipas tarifave të publikuara në ueb-faqen e Vala-s dhe Telekomit të Kosovës, konsumatorët e kësaj kompanie, për çdo minutë thirrje telefonike brenda operatorit të njëjtë, paguajnë 13 centë, ndërkaq dërgimi i mesazheve kushton 6 centë. Aktualisht, tarifat shtesë për shërbimet roaming për thirrje të realizuara për 1 minutë janë 5 centë, kurse për një mesazh (sms) 2 centë.

Tarifat për roaming do të eliminohen në bazë të marrëveshjes së roaming-ut mes vendeve të Ballkanit Perëndimor (Kosovës, Shqipërisë, Maqedonisë së Veriut, Malit të Zi, Bosnje dhe Hercegovinës dhe Serbisë). Kjo marrëveshje ishte arritur në prill të vitit 2018, në samitin e parë digjital të mbajtur në Shkup. Zbatimi i kësaj marrëveshjeje është paraparë të bëhet në dy faza.

Pula: Operatorët do të krijojnë pako atraktive

Shqiprim Pula, ish-anëtar i bordit të ARKEP-it, tha se nga dita e enjte (1 korrik), operatorët e telefonisë mobile në gjithë rajonin, mund të paraqesin në treg dy lloje pakosh, pako që mund të përdoren nga përdoruesit vendorë dhe pako roaming-u që mund të përdoren brenda vendeve nënshkruese të marrëveshjes së roaming-ut. Por, sipas tij, është obligative që operatorët të informojnë konsumatorët për përmbajtjen e këtyre pakove.

“Për këtë, operatorët duhet të ndërmarrin një lloj fushate edukuese. Konsumatori duhet të njoftohet në detaje për jetësimin e kësaj marrëveshjeje dhe për të drejtat e tyre që mund të shfrytëzojë pakot që krijohen dhe ofrohen nga operatorët karshi përdoruesve të tyre. Këtë duhet ta kenë obligative sepse shumë konsumatorë nuk janë në dijeni mbi metodologjinë që mund të ofrohet nga ana e operatorëve se si të shfrytëzohet nga ana e tyre”, thekson Pula.

Me marrëveshjen e roaming-ut, Pula thotë se fillimisht do të fitojë qytetari, sidomos ai i cili lëvizë shpesh nga një vend në vendin tjetër për arsye të ndryshme.

Nazim Rrahimi nga ARKEP-i thekson se operatorët e telefonisë mobile do të përgatisin pako atraktive të internetit, me çmime të volitshme.

“Kjo është çështje e operatorëve se çfarë pakosh do të përgatisin ata. Por, ne kemi informacione se ata do përgatisin pako atraktive, që do të jenë në dobi të qytetarëve të cilët do t’i shfrytëzojnë në vende e Ballkanit Perëndimor. Është fjala për pako interneti sepse çështja e telefonisë është zgjidhur”, thekson Rrahimi.

ARKEP-i tashmë ka njoftuar për miratimin e Rregullores për zbatimin e politikës së përdorimit të drejtë dhe metodologjinë e vlerësimit të qëndrueshmërisë së heqjes së tarifave të roaming-ut. Në këtë rregullore thuhet se “obligohen operatorët e telefonisë mobile në Republikën e Kosovës që të ofrojnë shërbimet me pakicë të rregulluara të roaming-ut sipas çmimit të aplikuar në nivel kombëtar për parapaguesit e tij, të cilët zakonisht janë rezidentë ose kanë lidhje të qëndrueshme”.

Pikërisht më 1 korrik 2021, kur pritet të eliminohen tarifat për shërbimet e roaming-ut në vendet e Ballkanit Perëndimor, do të nisin bisedimet për të arritur marrëveshje të njëjtë edhe me vendet e Bashkimit Evropian, ka shkruar më herët në Facebook, Majlinda Bregu, Sekretare e Përgjithshme e Këshillit për Bashkëpunim Rajonal (RCC).

Faza e parë e zbatimit të marrëveshjes për roaming mes vendeve të Ballkanit Perëndimor ka filluar në vitin 2019, ku ka pasur një ulje të çmimeve deri në 80 për qind, kurse faza e dytë, apo eliminimi i tërësishëm i tarifave, është paralajmëruar se do të zbatohet më 1 korrik 2021.

Heqjen e tarifave të telekomunikimit për vendet e Ballkanit Perëndimor e ka kërkuar Bashkimi Evropian, si formë lehtësimi për komunikimet ndërmjet qytetarëve.

rel

Kthimi i Dragica Gashiqit, me përkatësi serbe, për të jetuar në Gjakovë ka nxitur reagime brenda kësaj komune, por një protestë para banesës së saj nga ana e familjarëve të personave të pagjetur, e paralajmëruar për të hënën, është anuluar.

Dragica Gashiq thotë se po përballet me sulmet nga ana e bashkëqytetarëve, por ajo ka vendosur të jetojë në Gjakovë.

Nysrete Kumnova nga shoqata “Thirrjet e Nënave”, thekson se nuk do të lejojnë serbët të kthehen në Gjakovë.

Bekim Blakaj nga Fondi për të Drejtën Humanitare në Kosovë, shpreh mendimin që kthimi i cilitdo të zhvendosur, nuk duhet të kushtëzohet. Organizatat joqeveritare, në nivelin qendror të vendit dhe as Qeveria e Kosovës, deri më tash nuk kanë reaguar lidhur me këtë rast.

Gashiq: Po më sulmojnë

Dragica Gashiq, më 6 qershor të këtij viti, është kthyer në Gjakovë, si personi i parë nga komuniteti serb që është kthyer në këtë qytet, pas luftës së vitit 1999, kur ajo ishte zhvendosur nga aty. Ajo nuk planifikon që të largohet më sepse “është plotësuar dëshira e saj që të kthehet në Kosovë”. Ajo deri më tani ka jetuar në Serbi.

Në një deklaratë për Radion Evropa e Lirë, Gashiq shprehet se askujt nuk i ka bërë asnjë të keqe dhe se do t’u bëjë ballë të gjitha tundimeve.

Por, ajo thotë se për të është i rëndë fakti që është e padëshirueshme në Gjakovë dhe që, siç thotë ajo, bashkëqytetarët e saj “e sulmojnë” gati se çdo ditë.

“Unë e lajmëroj policinë se më sulmojnë, se më gjuajnë, që më qëllojnë, që më ngjitin fotografi të ndryshme në dyert të banesës, ata më trokasin në derën e banesës, të cilës i është zbehur ngjyra si një trëndafil. Po e godite me një shqelm do ta shkallmoni”, tha Gashiq.

Ajo shtoi se pa përcjellje të Policisë së Kosovës nuk shkon as në shitore, ndërkohë që shpreson që kjo situatë të ndryshojë, sepse, siç thotë ajo, vitet më të mira i kishte kaluar pikërisht në Gjakovë, në të cilin qytet kishte ardhur nga Klina fqinje, kur ishte vetëm 18 vjeçe.

Dragica Gashiq sqaron se para luftës dhe para se të zhvendosej nga Kosova, kishte punuar në Polici të Serbisë, në Gjakovë, por vetëm si pastruese e objektit.

Ajo shton që nuk e ka të qartë se pse dikujt i pengon fakti që ajo është kthyer në banesën e saj.

“Unë e di që askujt nuk i kam bërë asgjë të shëmtuar. I kam lindur dy fëmijë këtu”, tha ajo.

Drejtori i Zyrës për Kosovën në Qeverinë e Serbisë, Petar Petkoviq, më 28 qershor është takuar me Dragica Gashiqin në Graçanicë, në afërsi të Prishtinës. Pas këtij takimi, ai ka thënë që “shteti i Serbisë, Zyra për Kosovën dhe presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, do të bëjnë gjithçka që është e mundur, në mënyrë që Dragica Gashiqit t’i mundësohet jeta e dinjitetshme e njeriut”.

Megjithatë, Dragica Gashiq, tashmë nuk është e sigurt për asgjë, e as për premtimet që ditëve të fundit i japin shumë njerëz.

“Më kanë premtuar gjithçka, që nga kamerat në hyrje të banesës. Më kanë premtuar gjithçka, por se a do të përmbushen ato ose jo, nuk e di, vetëm t’ju gënjej”, u shpreh ajo.

Gashiq, tash e disa vite më parë, ka kërkuar nga Agjencia Kosovare e Pronave (Agjencia Kosovare për Krahasim dhe Verifikim të Pronës) që të lirohet banesa e saj në Gjakovë. Tashmë kjo i është mundësuar. Siç tha ajo, banesa e saj është uzurpuar për disa vite.

Kumnova: Nuk i duam serbët në Gjakovë

Në anën tjetër, kthimi në Gjakovë i Dragica Gashiqit ka shkaktuar reagime të ndryshme që kanë kundërshtuar këtë kthim.

Një protestë para ndërtesës ku banon Gashiq ishte paralajmëruar fillimisht edhe nga përfaqësues të familjarëve të personave të pagjetur, por megjithatë, ajo nuk është mbajtur. Kështu kishin vendosur vetë përfaqësuesit e këtyre familjarëve, pas bisedimeve që kishin zhvilluar ditën e hënë, më 28 qershor, me kryetarin e Komunës së Gjakovës, Ardian Gjini.

Këtë e ka konfirmuar për Radion Evropa e Lirë, Nysrete Kumnova nga shoqata “Thirrjet e nënave” nga Gjakova. Kjo shoqatë ka mbledhur gratë që kanë humbur fëmijët ose burrat gjatë luftës, që janë marrë dhunshëm nga forcat serbe në vitin 1999 dhe më pas janë vrarë ose zhdukur.

Kumnova ende është në kërkim të birit të saj, të cilin forcat serbe ia kishin rrëmbyer nga shtëpia, bashkë me pesë burra të tjerë, po ashtu civilë shqiptarë. Mbetjet mortore të pesë prej tyre tashmë janë gjetur në varrezat masive në Serbi dhe u janë kthyer familjarëve.

Kumnova thotë për Radion Evropa e Lirë se përfaqësuesit e familjarëve të personave të pagjetur kanë vendosur që të mos protestojnë “pa u vërtetuar arsyeja e kthimit” të Gashiqit, për të cilën, kryetari i Komunës së Gjakovës, Ardian Gjini, u kishte thënë se gjatë së hënës nuk ishte në banesën e saj.

Por, siç thotë Kumnova, anulimi i protestës nuk nënkupton që familjarët e personave të pagjetur miratojnë kthimin e Gashiqit në Gjakovë.

“Ajo nuk ka për të jetuar këtu. Të gjithë (serbët) kanë bërë krime dhe plagët janë të hapura. Në mesin e grupit që është marrë është djali im, vet i gjashti, këtu në shtëpi. Pesë prej tyre janë kthyer e unë hala djalin nuk e kam gjetur. Dhe të vij (Gashiq) këtu të jetojë? Jo. Dhe jo vetëm ajo, por asnjë serb nuk e lejojmë”, theksoi Kumnova.

Përplasjet brenda komunës së goditur nga lufta

Në Komunën e Gjakovës, 11 organizata joqeveritare, kanë thënë se do t’i dorëzojnë Qeverisë së Kosovës një peticion për largimin e shtetases serbe Dragica Gashiq.

Ajo shihet si person i padëshiruar në këtë komunë për faktin se ka punuar në Policinë e Serbisë, gjatë kohës së luftës në Kosovë.

Gjakova është një nga komunat më të goditura të Kosovës nga lufta e vitit 1998 dhe 1999, ku ishin vrarë mbi 1.000 civilë shqiptarë, shumica e të cilëve meshkuj. Fati i një numri të tyre ende nuk është zbardhur dhe ata figurojnë si persona të pagjetur.

Ndaj kthimit në Gjakovë të Dragica Gashiqit ka reaguar subjekti politik Alternativa, kryetare e së cilës është deputetja e Kuvendit të Kosovës, Mimoza Kusari Lila.

Ky subjekt politik është pjesë e qeverisjes në Kosovë, të cilën e drejton kryeministri Albin Kurti.

Alternativa ka akuzuar Komunën e Gjakovës, siç është thënë, “për kthimin e shtetases serbe në Gjakovë dhe mungesën e transparencës”.

Dega e këtij subjekti politik në Gjakovë ka kërkuar nga kryetari i komunës, Ardian Gjini, që të tregojë se “kur ka filluar komunikimi me shtetasen serbe Dragica Gashiq për interesimin e saj për t’u kthyer në Gjakovë”.

Alternativa më tej ka theksuar se prej banesës ku tashmë është vendosur Dragica Gashiq, e që sipas këtij subjekti politik, është pronë komunale, është dëbuar një familje me mbiemrin Emra. Ky subjekt politik ka publikuar edhe dokumente në të cilat figuron adresa e banimit të Dragica Gashiq.

Sipas dokumentacionit të siguruar nga Alternativa, “Dragica Gashiq ka parashtruar kërkesën në Agjencionin Kosovar për Krahasim dhe Verifikim të Pronës” për t’u kthyer në banesën në të cilën tashmë është vendosur.

Gjini: AKP-ja ka vendosur në favor të Gashiqit

Edhe Kryetari i Komunës së Gjakovës, Ardian Gjini që vjen nga radhët e Aleancës për Ardhmërinë e Kosovës, u ka thënë mediave që lidhur me rastin Gashiq dhe në favor të saj, si pronare e banesës, ka vendosur Agjencia Kosovare e Pronës dhe jo Komuna e Gjakovës.

Ai tha se Gashiq e kishte regjistruar banesën, si pronë të saj, në vitin 1997, duke e cilësuar këtë si kohë kontestuese.

Megjithatë, ai ka theksuar se është biseduar me Policinë e Kosovës, në mënyrë që të mos ndodhë ndonjë incident. Ai ka theksuar se e kupton dhembjen e familjarëve të personave të pagjetur, por sipas tij, të gjitha rrethanat e caktuara kontestuese, duhet të sqarohen në rrugë ligjore.

“Sot, Kosova ka institucione, ka qeverinë e vet, ka policinë e vet, ka gjyqet, ka komunat e veta. Do të thotë, jemi duke jetuar në një demokraci dhe gjithçka ka zgjidhje në mënyrë ligjore”, ka theksuar Gjini.

Blakaj: Kthimi i personave të zhvendosur nuk duhet të kushtëzohet

Bekim Blakaj nga Fondi për të Drejtën Humanitare në Kosovë, në një bisedë me Radion Evropa e Lirë ka shprehur mendimin se secili i zhvendosur e gëzon të drejtën për t’u kthyer në pronën e vet dhe në vendin ku ka jetuar më parë, në rast se për këtë shpreh dëshirën.

“Kjo nuk mund të kushtëzohet me asgjë tjetër. Unë plotësisht i kuptoj familjarët e viktimave në Gjakovë dhe e kuptoj që në Gjakovë ka një numër jashtëzakonisht të madh të vrarësh dhe të zhdukurish dhe që familjet e tyre deri më tash nuk kanë parë drejtësi. Por, megjithatë, nuk duhet të kushtëzohet kthimi i personave në pronat e veta, në banesat e veta. Në këtë kontekst edhe zonja Gashiq është kthyer në banesën e vet dhe mendoj që institucionet e sigurisë, në rend të parë, asaj duhet t’i ofrojnë siguri dhe të sigurohen që askush nuk do ta bezdisë”, theksoi Blakaj.

Ai shtoi se Fondi për të Drejtën Humanitare është duke pritur që të koordinohet me organizatat tjera joqeveritare, për një reagim për rastin Gashiq dhe lidhur me të drejtën për kthim në pronën e vet, të cilido qytetar që është zhvendosur nga Kosova.

Qeveria dhe OJQ-të heshtin

Lidhur me të drejtën e Dragica Gashiqit që të kthehet në pronën e saj për të jetuar, deri më tash, nuk ka reaguar asnjë nga organizatat joqeveritare në Kosovë.

Lidhur me rastin Gashiq, deri më tani, nuk ka pasur asnjë reagim as nga Qeveria e Kosovës.

Radio Evropa e Lirë i është drejtuar ekzekutivit me pyetjet se cili është qëndrimi i tyre lidhur me rastin Gashiq, si dhe a ka ndonjë plan Qeveria e Kosovës për çështjen e kthimit të serbëve të zhvendosur nga Kosova. Por, deri në publikimin e këtij teksti, nuk është kthyer asnjë përgjigje.

Procesi i kthimit të të zhvendosurve

Procesi i kthimit të personave të zhvendosur në Kosovë filloi pas përfundimit të luftës në 1999, kur u kthyen mbi 800.000 shqiptarë të Kosovës që ishin dëbuar gjatë luftës, dhe më pas, në të njëjtën kohë, serbët u larguan.

Sipas të dhënave nga Ministria për Komunitete dhe Kthim e Qeverisë së Kosovës, që nga qershori i vitit 1999, pas përfundimit të luftës në Kosovë, rreth 226.400 qytetarë të Kosovës, kryesisht serbë, romë dhe komunitete të tjera, u larguan nga shtëpitë e tyre. Deri në vitin 2020, rreth 28.500 qytetarë janë kthyer në Kosovë.

Ndërkaq, në Zveçan, komunë kjo me shumicë serbe në veri të Kosovës, në një sipërfaqe prej 15 hektarësh, Serbia dhe Kisha Ortodokse Serbe, në shtator të vitit të kaluar, ishin duke e përfunduar ndërtimin e 300 njësive banesore në kuadër të vendbanimit “Lugina e Diellit”. Këto njësi banesore janë të destinuara për personat e zhvendosur nga Kosova, të komunitetit serb.

Prishtina zyrtare kishte thënë që nuk ka prova që ky vendbanim ka marrë lejet e nevojshme nga qeveria lokale.

Në bazë të të dhënave të UNHCR-së, të vitit 2016, besohet që të zhvendosur jashtë Kosovës janë rreth 107.000 njerëz, prej të cilëve 88.000 në Serbi, më shumë se 1.400 në Mal të Zi dhe mbi 600 persona në Maqedoninë e Veriut.

rel