Ekspertët serbë të zhvillimeve politike thonë se presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiç mund të përballet me reagime të ashpra dhe të rrezikshme pasi ka pranuar propozimin evropian për normalizimin e marrëdhënieve me Kosovën. Ata pohojnë se reagimet janë pasojë e retorikës anti-perëndimore të përdorur prej vitesh nga vetë presidenti serb. Sidoqoftë, analistët me të cilët bisedoi kolegu Artan Haraqija vlerësojnë se politika serbe nuk ka një figurë më të fuqishme se sa zoti Vuçiç që të përballet me këto reagime dhe pranimi i propozimit evropian mund ta nxjerrë atë fitues në nivel ndërkombëtar.

 

Pranimi i propozimit evropian për normalizimin e marrëdhënieve Kosovë – Serbi nga presidenti serb, Aleksandër Vuçiç, përbën një ndryshim të madh të politikave të tij nacionaliste, thanë për Zërin e Amerikës analistët, Maja Pishçeviç, eksperte nga Beogradi e Këshillit të Atlantikut dhe gazetari Boshko Jakshiç.

“Kemi ardhur deri te pika kur duhet të pyesim, çfarë duam dhe çfarë mund të bëjmë në lidhje me Kosovën? Gjithmonë kam vlerësuar se konflikti duhet shmangur… Vlerësoj se është e rëndësishme të kërkojmë zgjidhje kompromisi”, tha presidenti serb në fillim të konferencës së 23 janarit ku në mënyrë jo të drejtpërdrejtë pranoi propozimin që u bë i njohur si nisma franko-gjermane.

Sipas presidentit serb, propozimi përfshin edhe pikën sipas së cilës Serbia nuk duhet të pengojë Kosovën të anëtarësohet në organizata si Këshilli i Evropës, NATO dhe me gjasë edhe OKB.

“Situata në të cilën është tani zoti Vuçiç është një lloj bumerangu. Atmosfera dhe mjedisi, që në masë të madhe është krijuar nga vetë zoti Vuçiç, e armiqësoi Serbinë me Perëndimin dhe tani është vetë ai që duhet të merret me këtë problem. Mendoj se kjo mund të jetë e rrezikshme”, tha për Zërin e Amerikës zonja Pishçeviç.

Qëndrim të njëjtë ka edhe gazetari, Boshko Jakshiç.

“Anëtarët e partisë së tij dhe këtu po flas për 700 000 anëtarë, që presidenti e përmend shpesh me krenari, tani janë në gjendje shoku dhe të hutuar: si ka mundësi që ai i cili u mësonte atyre se Kosova është pjesë e Serbisë, tani po ndryshon politikën e tij. Atij do t’i duhet kohë për të qetësuar këtë gjë. Nëse ai nënshkruan marrëveshje për Kosovën, kjo do të ishte një lloj drejtësie kozmike që ai i cili aktivisht e krijoi problemin e Kosovës, tani duhet ta zgjidhë atë” tha gazetari serb, Boshko Jakshiç.

Ky vendim, marrë parasysh qëndrimet e ashpra ndër vite të presidentit serb, që mbështetet në përkrahjen ruse në qasjen ndaj Kosovës, dukej i pamundur deri më 23 janar.

“Serbia kurrë nuk ka bërë dhe nuk do bëjë diçka të dëmshme për interesat e Federatës Ruse”, tha presidenti serb pas takimit me kryediplomatin rus, Sergei Lavrov në Beograd më 2018.

Dy vjet më vonë presidenti serb nuk la asnjë dyshim se ishte i gatshëm t’i thoshte jo integrimit në BE nëse i kërkohej ta njihte Kosovën dhe ta lejonte atë të bëhej anëtare e OKB-së.

“…Që të jem i qartë, përgjigja jonë do të jetë ‘jo'”,tha udhëheqësi serb në Beograd në qershorin e vitit 2020.

Presidenti Vuçiç i ka qëndruar besnik Moskës edhe pasi Rusia nisi agresionin e saj në Ukrainë.

Fjalimi i tij në Asamblenë e Përgjithshme të OKB-së në shtator të vitit të kaluar ishte pothuajse i tëri një sulm ndaj perëndimit.

“Shumë në këtë sallë kanë probleme me respektimin e integritetit territorial të Serbisë. Doni ta dini pse? Sepse ata e kanë pushtetin në duart e tyre dhe në sytë e tyre, ne jemi të vegjël dhe të dobët”, tha presidenti serb.

Perëndimi nuk e ka ndëshkuar dualizmin e politikës së Aleksandër Vuçiçit, që njëkohësisht kërkon integrimin në BE, por edhe ruajtjen e marrëdhënieve të mira me Moskën. Jo rrallë herë kjo interpretohej si çështje që kishte adresë vetëm votuesin serb. Dhe, votuesi serb dëgjonte me vëmendje.

Serbia është ndër vendet e rralla ku mijëra veta kanë protestuar më se njëherë në përkrahje të Moskës pas agresionit rus në Ukrainë. Qëndrimet pro-ruse në Serbi kanë shkuar aq larg, sa ato i janë kthyer kundër edhe vetë zotit Vuçiç, kur ai bënte përpjekje që të shkëputej sadopak nga lidhjet me Rusinë.

“Unë erdha në këtë tubim… për të mbështetur Rusinë, duke kundërshtuar edhe veprimet e autoriteteve të Beogradit, të cilët morën vendimin e turpshëm për të votuar kundër Rusisë në Kombet e Bashkuara”,tha Mladen Obradoviç, një protestues serb pro rus në muajin prill të vitit 2022.

Me gjithë shqetësimet, analistët serbë besojnë se Aleksandër Vuçiç mund ta përballojë me sukses reagimin e ashpër që mund të ndodhë në rast të një marrëveshjeje me Kosovën. Zonja Pishçeviç, përmend një mori mediash që kontrollohen nga presidenti serb dhe tani, thotë ajo, po vërehen sinjale të vogla se gjuha e përdorur prej tyre po ndryshon.

“Është hera e parë pas shumë kohësh që shoh shtypin duke folur për nevojën e vendit tonë për t’u kthyer nga perëndimi. Shumë prej tyre nuk e thonin këtë në të kaluarën. Më së shumti publikonin kritika për presionin që i behej Serbisë dhe se perëndimi nuk i mban premtimet”, vlerëson për Zërin e Amerikës, Maja Pishçeviç.

“Nëse zoti Vuçiç e zgjidh problemin, mendoj se ai mund të vazhdojë lehtësisht të jetë një nga autokratët e preferuar të Evropës, siç e cilësoi dikur Angela Merkel (ish kancelarja e Gjermanisë). Nëse presidenti Vuçiç tregon gatishmëri, siç edhe duket, për marrëveshje atëherë ai mund të dalë nga kjo situatë si fitues në nivel ndërkombëtar. Por, jo një fitues në skenën vendore. Kritikat tani kanë filluar, do të ketë shumë armiq nga brenda. Pyetja është, pse zoti Vuçiç, i cili vetë është krijuesi i një politike dhe atmosfere të tillë në Serbi, po bën këtë kthesë të madhe tani?”, pyet gazetari serb, Bosko Jakshiç.

Analistët serbë thonë uniteti i perëndimit i treguar në Prishtinë dhe Beograd, nga tri shtetet më të fuqishme të BE-së, Gjermania, Franca dhe Italia me përkrahjen e Uashingtonit, nuk i ofron më mundësi për manovrime asnjërës palë, pasi pasojat janë të qarta, një gjë që e pranoi publikisht edhe presidenti serb.

“Që në fjalinë e dytë më është thënë, duhet ta pranoni këtë plan. Nëse nuk e pranoni, procesi i negociatave për integrim evropian do ndërpritet. Së dyti, do ndërpriten dhe tërhiqen investimet e huaja dhe me të gjitha masat gjithëpërfshirëse politike dhe ekonomike që do ndërmerren, do t’i bëhen dëme të mëdha Republikës së Serbisë. Kjo më është përsëritur tre herë”, tha presidenti Vuçiç më 23 janar.

“Shqetësimi im është kur dëgjoj opozitën duke thënë se nuk duam ta mbështesim zotin Vuçiç sepse, tani, kur ai ndodhet përballë kësaj zgjedhjeje të vështirë ka dëshirë ta ndajë përgjegjësinë dhe barrën me ne. Unë mendoj se kjo është e gabuar. Pranimi i këtij propozimi nuk është përkrahje për zotin Vuçiç. Ajo do të ishte një PO për të ardhmen e Serbisë. Ne kemi humbur mijëra të rinj të shkolluar vetëm gjatë vitit të kaluar. Largimi i trurit nga vendi është tejet i rrezikshëm. Pranimi i propozimit është PO edhe për dhjetëra mijëra serbët e Kosovës”, tha zonja Pishçeviç.

“Ndryshe nga opozita, përfshirë atë pro-evropiane unë nuk kam asgjë kundër që ai ta zgjidhë problemin. Kushdo që e zgjidh atë shpëton Serbinë, Kosovën dhe ndoshta tërë rajonin, shpëton unitetin evropian, që është i nevojshëm për t’u përballur me Rusinë. Me një marrëveshje për Kosovën, Serbia mund të zvogëlojë kapacitetin shantazhues të Rusisë, sepse në Moskë e përdorin Kosovën gjatë gjithë kohës, duke u paraqitur si mbështetës të integritetit territorial të Serbisë”, vlerëson gazetari Boshko Jakshiç.

Analistët serbë thonë se trysni e ngjashme nga perëndimi është bërë edhe ndaj Prishtinës. Por, sfida e kryeministrit Kurti, sidomos me themelimin e Asociacionit të Komunave me shumicë serbe për çfarë ai është kritikuar sidomos nga Uashingtoni, nuk është sfidë më e madhe se sa ajo me të cilat përballet presidenti serb, Aleksandër Vuçiç, i cili, sipas tyre, duhet të bëjë kompromis me diçka që shkon në kundërshtim me të paktën dy dekada të të bërit politikë në Beograd, ku Kosova vazhdon të trajtohet si pjesë e pandashme e Serbisë.

rel

Pas trysnisë së madhe nga aleatët e saj, Gjermania ka miratuar të mërkurën e 25 janarit dërgesat e tankeve të teknologjisë së lartë për beteja, Leopard 2, të cilat Ukraina dhe mbështetësit e saj më të mëdhenj perëndimorë shpresojnë se do t’i ndihmojnë ndjeshëm Kievit në luftën kundër pushtuesve rusë.

 

Kancelari gjerman, Olaf Scholz, ka konfirmuar se Berlini nuk do të paraqesë asnjë pengesë që Polonia – mbështetësja më e zëshme e Ukrainës ndër fqinjët nga Bashkimi Evropian – të dërgojë, siç ka kërkuar, tanke Leopard 2, nga arsenali i saj, matanë kufirit, në Ukrainë. Dhe, Gjermania po ashtu ka vendosur që edhe vetë t’i dërgojë Ukrainës tanke të tilla, teksa më herët kishte paralajmëruar se implikimet e një hapi të tillë duhej të shqyrtoheshin me kujdes.

I hedhim një vështrim rëndësisë së këtyre tankeve për mbrojtjen e Ukrainës përballë forcave ruse – dhe shpresave për zmbrapsjen e tyre.

Çfarë është Leopard 2?

Krauss-Maffei Wegmann, prodhues i Leopard 2-shit, e cilëson atë si “tankun më të mirë në botë për betejë”, i cili për gati gjysmë shekulli ka kombinuar aspektet e fuqisë, mbrojtjes, shpejtësisë dhe manovrueshmërisë, duke e bërë atë të përshtatshëm për shumë lloje të situatave të luftimit.

Tanku me peshë prej 55 tonësh ka vend për një ekuipazh prej katër personash, rreze veprimi prej rreth 500 kilometrash dhe shpejtësi maksimale prej rreth 68 kilometrash në orë. Versioni më i hershëm i tankut, i cili tani ka katër variante kryesore, hyri në përdorim në vitin 1979. Arma e tij kryesore është një top 120-milimetërsh, ndërsa ai ka një sistem krejtësisht digjital të kontrollimit të të shtënave.

Sa mund t’i dërgohen Ukrainës?

Një element tërheqës i tankeve të prodhuara nga Gjermania është numri i tyre: Më shumë se 2.000 të tilla janë dërguar në mbi dhjetë vende evropiane dhe në Kanada. Në përgjithësi, Krauss-Maffei Wegmann thotë se mbi 3.500 tanke u janë dërguar 19 vendeve.

Rheinmetall AG, një kontraktues gjerman i mbrojtjes, i cili prodhon topin 120-milimetërsh për Leopard 2-shin, thotë se tanku përdoret “nga më shumë shtete se cilido tjetër lloj”.

Sipas një analize të fundit nga Instituti Ndërkombëtar për Studime Strategjike, një qendër analitike globale me seli në Londër, rreth 350 Leopardë – të versioneve të ndryshme – janë dërguar në Greqi, ndërsa Polonia ka rreth 250 të tillë. Finlanda i ka 200 në përdorim apo në magazina.

Për luftën e Ukrainës kundër Rusisë, “besohet se, në mënyrë që tanket Leopard 2 të kenë ndonjë efekt të ndjeshëm në luftë, nevojiten rreth 100 tanke”, kanë thënë analistët e Institutit Ndërkombëtar për Studime Strategjike.

Ministri i Mbrojtjes i Ukrainës dëshiron 300 tanke, ndërsa disa udhëheqës të vendeve të Bashkimit Evropian e mbështesin kërkesën e tij.

“Neve na duhet një flotë prej 300 tankesh”, ka thënë ministri i Jashtëm i Luksemburgut, Jean Asselborn, të hënën, në Bruksel, duke iu referuar përhapjes së gjerë të Leopardëve nëpër Evropë, dhe nevojës për armatim “sinkronik” – që mund të operojë mirë bashkërisht.

Dhënia e Leopardëve nuk është aq e lehtë sa dërgimi i tyre matanë kufirit nga miqtë më në perëndim, në Evropë. Instituti Ndërkombëtar për Studime Strategjike llogarit se tankistëve dhe stafit mbështetës do t’iu nevojitej trajnim prej tri deri në gjashtë javë për të arritur aftësim bazik.

Ralf Raths, drejtor i Muzeut të Tankeve në Mynster, Gjermani, ka thënë se tankistët ukrainas me përvojë mund të arrijnë të mësojnë përdorimin e tankeve Leopard 2 mjaft shpejt, dhe se trajnimi mund të shkurtohet për t’u fokusuar në njohuritë esenciale.

“A duhet patjetër të shfrytëzohet 100 përqindëshi i potencialit, apo mjafton të shfrytëzohet 80 përqindëshi për gjysmën e kohës? Ukrainasit me siguri do të votonin për opsionin B”, është shprehur ai.

Çfarë dallimi do të bënin Leopardët në luftë?

Yohann Michel, analist hulumtues për çështje ushtarake dhe të mbrojtjes, në Institutin Ndërkombëtar për Studime Strategjike, ka thënë se tanket e tilla do t’i mundësonin Ukrainës të hynte në ofensivë në luftën 11-muajshe, ku ka pasur ngecje prej muajsh pas dy kundërofensivave të rëndësishme ukrainase, të cilat rimorën zona të okupuara nga forcat ruse prej muajsh, në verilindje dhe në jug.

“Në këtë lloj konflikti, thjesht nuk është e mundshme të kryhen ofensiva të mëdha pa llojllojshmërinë e plotë të pajisjeve të blinduara luftarake dhe të autoblindave, dhe tanket janë pjesë e tyre”, ka vlerësuar ai. Përveç tankeve kryesore për betejë, si Leopard 2, përfshihen edhe automjetet luftarake të këmbësorisë dhe transportuesit e blinduar të personelit.

Dërgesat perëndimore të Leopard 2-shit mund t’i ndihmojnë Ukrainës të pajiset me municionet e nevojshme të kalibrit të lartë, për t’i zëvendësuar rezervat e veta të kohës sovjetike, të cilat po harxhohen, duke hapur një rrugë të re për mbërritjen e armatimit perëndimor në Ukrainë, ka thënë ai.

Raths ka theksuar se Leopard 2-shi dhe tanket e ngjashme perëndimore janë më të lëvizshme sesa modelet që i përdor Rusia, të cilat, për shembull, nuk mund të bëjnë lëvizje prapa me shpejtësi.

“Imagjinoni një boksier që nuk mund të lëvizë lirshëm në ring, por vetëm në një drejtim”, ka thënë ai. “Boksieri tjetër, i cili mund të lëvizë në të gjitha drejtimet, ka një përparësi të madhe dhe ky është rasti me Leopardët”.

Megjithatë, edhe tanket kryesore perëndimore për beteja janë të cenueshme nga sulmet ajrore apo sulmet kundërtank të këmbësorisë, teksa ndodhen në pyje dhe zona urbane, duke vënë në pah rëndësinë e mbështetjes kundërajrore dhe të zbulimit, ka shtuar Raths.

Me numra të ngjashëm tankesh në të dyja anët, Leopard 2-shi dhe tanket e ngjashme mund t’i japin Ukrainës një avantazh, veçanërisht kur merret parasysh performanca e dobët taktike e trupave ruse gjatë luftës, ka thënë ai.

“Ukrainasit shkëlqejnë përmes luftimit kreativ, dinamik dhe shpesh shumë të pastër”, ka pohuar Raths. “Prandaj, mund të ngjajë që, nëse do të niste një ofensivë operative e Ukrainës, rusët do të kishin probleme serioze për t’iu kundërvënë asaj”.

Niklas Masuhr, hulumtues në Qendrën për Studime të Sigurisë të Universitetit Federal Politeknik ETHZ, në Cyrih, Zvicër, ka paralajmëruar se vetëm inkuadrimi i Leopardëve në fushëbetejë nuk do të përbënte “një ndryshim të madh, një teknologji fituese të luftës, apo diçka të tillë”.

“Nuk mundesh, thjesht, të dërgosh një tufë tankesh për beteja dhe të presësh që ata do të fitojnë”, ka thënë ai. “Ato janë shumë të vlefshme, por prapëseprapë duhet t’i përdorësh në mënyrën e duhur dhe t’i integrosh ato me mjetet e tjera ushtarake që i ke në dispozicion”, siç është këmbësoria, artileria, mbrojtja ajrore, inxhinierët luftarakë dhe helikopterët.

Pse Ukraina tashmë nuk ka Leopardë?

Gjermania e ka pasur fjalën përfundimtare përkitazi me dërgimin e Leopard 2-shit – edhe nga arsenalet e vendeve të tjera – dhe ka qenë e rezervuar rreth dërgimit të tyre nga kushdo drejt Ukrainës.

Por, aleatët më luftarakë perëndimorë i kanë bërë trysni Gjermanisë për dërgimin e tankeve, teksa Shtetet e Bashkuara të Amerikës, po ashtu, raportohet të kenë ndryshuar mendje pas refuzimit fillestar për t’i dërguar tanket e tyre të fuqishme M1 Abrams.

SHBA-ja ka njoftuar për një pako të re ndihmash ushtarake, e cila, përveç dhjetëra tankeve Abrams, pritet të përfshijë gati 100 automjete luftarake Stryker dhe të paktën 50 autoblinda Bradley. Zyrtarët amerikanë fillimisht kanë thënë se tanket Abrams kanë nevoja komplekse të mirëmbajtjes dhe mund të mos jenë më të përshtatshmet.

Aleatët dhe analistët ushtarakë thonë se Leopard 2-shi ka motor me naftë – dhe jo me karburant aeroplanësh, sikurse M1 Abrams – dhe është më i lehtë për t’u operuar sesa tanket e mëdha amerikane, dhe kësisoj për të nevojitet kohë më e shkurtër trajnimi.

Britania këtë muaj ka njoftuar se do të dërgojë tanke Challenger 2 në Ukrainë, ndërsa Republika Çeke dhe Polonia kanë mundësuar tanke T-72 të kohës sovjetike për forcat ukrainase. Presidenti francez, Emmanuel Macron, ka thënë të dielën se i ka kërkuar ministrit të tij të Mbrojtjes “të punojë” për dërgimin e disa prej tankeve franceze për betejë, Leclerc, në Ukrainë.

Pavarësisht se tanket moderne perëndimore janë superiore në krahasim me modelet që i përdor Rusia, vendet dhuruese që po e furnizojnë Ukrainën me to duhet të përgatiten për humbje, ka thënë Raths.

Leopard 2-shi “është armë sulmuese, e cila do të hidhet në betejat e intensitetit më të lartë”, ka thënë ai. “Automjetet do të shkatërrohen dhe njerëzit do të vdesin në këto tanke”.

rel

Disa media raportojnë se vendimi në Berlin është marrë “Wall Street Journal” shkruan se presidenti Biden tani po anon drejt dërgimit të tankeve Abrams në Ukrainë.

Sipas disa mediave, qeveria gjermane ka vendosur të dorëzojë tanke luftarake Leopard në Ukrainë. Agjencia gjermane e lajmeve Deutsche Presse-Agentur dhe kanali ntv u referohen burimeve të koalicionit. Asnjë konfirmim zyrtar nuk është dhënë deri tani.

Revista “Der Spiegel” shkruan, pa cituar burime, se dërgesa gjermane është të paktën një kompani e tankeve Leopard 2A6. Koncerni gjerman i armatimit Rheinmetall bëri të ditur se mund të dorëzojë 139 tanke Leopard në Ukrainë, deri në fillim të vitit 2024.

Qeveria federale do të jepte gjithashtu leje për të eksportuar tanke të tillë që janë në zotërim të shteteve të tjera si Polonia. Aleatët e tjerë – ndër të tjera nga Skandinavia – gjithashtu duan t’i sigurojnë Kievit tanke luftarake të tipit Leopard 2.

Një zëdhënës i qeverisë kishte konfirmuar më herët marrjen e një kërkese për ta bërë këtë nga Polonia. Kontratat e eksportit parashikojnë që Gjermania duhet së pari të pajtohet për një eksport të tillë drejt vendeve të treta.

SHBA konsideron dërgimin e tankeve kryesore të betejës Abrams

Në të njëjtën kohë, burime të qeverisë amerikane kanë treguar se Shtetet e Bashkuara mund të dërgojnë përfundimisht tanket luftarake Abrams në Ukrainë. Kancelari gjerman Olaf Scholz kishte theksuar vazhdimisht se ai dëshironte absolutisht një qasje të koordinuar ngushtë transatlantike për dërgimin e një kategorie të re armësh, siç janë tanket e betejës.

 

Presion nga brenda Gjermanisë

Më parë, kreu i grupit parlamentar të partisë socialdemokrate gjermane SPD, Rolf Mützenich, kishte kërkuar një vendim nga Këshilli Federal i Sigurisë për kërkesën polake për dërgimin e Leopardëve në Ukrainë. Duke qenë se bëhet fjalë për çështje sigurie, më i përshtatshmi është ky organ dhe jo komisioni i koalicionit, deklaroi ai para një mbledhjeje të grupit parlamentar në Berlin, ku ishte ftuar edhe ministri i ri i Mbrojtjes së Gjermanisë, Boris Pistorius.

Ndërkohë, kanë dalë në dritë detajet e kërkesës së Varshavës drejtuar qeverisë gjermane. Ajo prek 14 modele të tipit 2A4. Ky është një version më i vjetër i tankut të betejës Leopard, i prodhuar nga viti 1985 deri në vitin 1992. 2A4 u prodhua në sasi të mëdha dhe iu dorëzua nga Gjermania aleatëve të saj gjatë periudhës së çarmatimit pas Luftës së Ftohtë. Bundeswehr-i nuk e ka më këtë version.

Polonia kishte deklaruar vazhdimisht se donte të mbështeste Kievin me tanket e saj të betejës. Duke qenë se Leopardi është i prodhimit gjerman, është i nevojshëm aprovimi i qeverisë gjermane. Megjithatë, Polonia kohët e fundit kishte sinjalizuar se do të dërgonte tanket, nëse kërkohej, edhe pa lejen gjermane të eksportit.

CDU/CSU: “Ne mbështesim furnizimin”

CDU dhe CSU në opozitë i patën kërkuar gjithashtu qeverisë federale të marrë një vendim shpejt. Kreu i grupit parlamentar të CSU-së Alexander Dobrindt tha: “Ne si CDU/CSU do të ishim të gatshëm të mbështesim një vendim për dorëzimin e tankeve”.

Paralajmërim i AfD

AfD, nga ana tjetër, e pati paralajmëruar qeverinë federale kundër transferimit të tankeve luftarake nga Polonia në Ukrainë. Bashkëdrejtuesi i partisë Tino Chrupalla tha se qeveria gjermane  nuk duhet të përfshijë më tej Gjermaninë në luftën në Ukrainë.

Politikania e Majtë, Sara Wagenknecht tha gjithashtu për radion gjermane Deutschlandradio se interesi ekzistencial i Gjermanisë është që të mos përfshihet në këtë luftë. Për fat të mirë, qeveria federale, sipas Wagenknecht-it, e merr seriozisht këtë. Megjithatë, ajo mendon se Gjermania duhet të jetë shumë më e kujdesshme sesa tani.

Udhëheqja ruse ka paralajmëruar tashmë kundër përfshirjes gjermane. Zëdhënësi i Kremlinit Dmitri Peskov tha në Moskë se kjo në mënyrë të pashmangshme do të linte gjurmë në marrëdhëniet midis dy vendeve. Ai nuk dha detaje.

aud (dw, dlf)

Pas debatit për dërgimin e tankeve luftarake në Ukrainë, ministrja e Jashtme gjermane, Annalena Baerbock është shprehur, se Gjermania nuk do të bllokojë dërgimin e tankeve luftarake, Leopard nga shtete të treta.

Ka disa ditë që Gjermania debaton për dërgimin e tankeve luftarake, Leopard në Ukrainë. Në një intervistë në televizionin francez, ministrja e Jashtme gjermane, Annalena Baerbock u shpreh, se Gjermania nuk do të bllokojë dërgimin e tankeve luftarake nga shtete të treta. “Në këtrë moment pyetja nuk është shtruar ende, por nëse pyetemi, ne nuk do të pengojmë”, tha Baerbock të dielën për televizionin LCI.

Politikanja e gjelbër iu përgjigj pyetjes, se si do të vepronte Gjermania nëse Polonia do t’i ofronte Ukrainës tanket Leopard. Në këtë rast duhej një leje e qeverisë gjermane. Ndërkohë që të dielën kryeministri polak, Mateusz Morawiecki deklaroi, se “ne nuk do të shohim duarkryq, se si përgjaket Ukraina. Ukraina dhe Europa do ta fitojnë këtë luftë, me ose pa Gjermaninë. “Nëse nuk kemi një ujdi të shpejtë me Gjermaninë, Polonia dhe vendet e tjera do të krijojnë ‘një koalicion të vogël’. Këto vende do të dërgojnë tanket Leopard në Ukrainë edhe pa miratimin gjerman.”

 

Pistorius: Dërgimi i tankeve Leopard vendoset në zyrën e kancelarit

Vendimi, nëse Gjermania do të dërgojë tanket Leopard, sipas të dhënave të ministrit gjerman të Mbrojtjes, Boris Pistorius është ende i hapur. “Por procesi i vendimmarrjes po lëviz, dhe këtë ne duhet ta presim”, tha Pistorius në televizionin e parë gjerman, ARD. Gjithkush e kupton, se në çfarë gjendjeje është Ukraina, dhe për këtë do të ketë “shpejt një vendim, sido që të jetë.” Sipas Pistorius kjo varet nga shumë faktorë dhe “vendoset në zyrën e kancelarit.”

Nga opozita gjermane e CDU/CSU ka pasur kritika për qëndrimin hezitues të kancelarit, por edhe nga partnerët e koalicionit, Të Gjelbër dhe FDP. Kreu i partisë konservatore, CDU, Friedrich Merz tha se ai priste që në festimet e përbashkët të Marrëveshjes së  Elysée-së, Scholz së bashku me Macron do të bënin një deklaratë të përbashkët për dërgimin e tankeve luftarake. Kreu i të Gjelbërve, Omid Nouripour u shpreh, se duhet një vendim i shpejtë. Kryetarja e komisionit të mbrojtjes në Bundestag, Marie-Agnes Strack-Zimmermann (FDP), e cilësoi stilin e komunikimit të kancelarit në këtë çështje një “katastrofë”.

la/ag

Miliona ton minerale të rralla janë gjetur në Suedi. A mundet BE-ja të reduktojë importet nga Kina? Sa kohë duhet deri në fillimin e punës së këtyre minierave?

Kompania shtetërore suedeze e minierave LKAB njoftoi së fundmi një super zbulim: më shumë se një milion ton minerale të rralla u gjetën në qytetin verior suedez Kiruna.

Vendi me emrin Per Geijer, ndodhet në pjesën suedeze të Rrethit Arktik, i cili është i njohur për pasuritë e tij të rralla në tokë për disa dekada. Koncerni për nxjerrjen e mineraleve LKAB drjeton tashmë minierën më të madhe të hekurit në Evropë.

Mineralet e rralla, të njohura edhe si metale të rralla të tokës ose okside të rralla të tokës, janë një grup prej 17 metalesh të rënda që kanë një rëndësi të veçantë në prodhimin e energjive të rinovueshme, si dhe për teknologjitë mjedisore dhe prodhimin neutral ndaj klimës. Ato kërkohen, ndër të tjera, për prodhimin e turbinave me erë dhe automjeteve elektrike.

Pavarësisht emrit të tyre, tokat e rralla janë të bollshme në shumë pjesë të botës. Por minierat dhe nxjerrja e këtyre lëndëve janë komplekse dhe të shtrenjta – si dhe të dëmshme për mjedisin.

 

Importet nga Kina

Megjithëse BE-ja është shumë e varur nga këto lëndë të para, elementët e rrallë të tokës aktualisht nuk nxirren dhe nuk përpunohen në shkallë industriale në Evropë. Deri më tani, lëndët e para janë importuar kryesisht nga Kina.

Kina ka deri tani rezervat më të mëdha të tokës së rrallë në botë, e ndjekur nga Vietnami, Brazili dhe Rusia. Kina renditet gjithashtu e para në sistemimin dhe përpunimin e tokave të rralla.

Sipas Shërbimit Gjeologjik të SHBA-së, që nga janari 2022, Kina përbënte më shumë se 60 për qind të prodhimit total të tokës së rrallë, e ndjekur nga Shtetet e Bashkuara (16 për qind), Mianmari (nëntë për qind) dhe Australia (tetë për qind).

 

Edhe një superlativ?

“Zbulimi është një lajm i mirë për Evropën dhe për klimën”, tha drejtori ekzekutiv i LKAB, Jan Moström. Kompania vlerëson se zbulimi është një nga më të mëdhenjtë e këtij lloji në Evropë dhe mund të bëhet një shtyllë e rëndësishme ndërtimi për prodhimin neutral ndaj klimës në BE.

Gjeografja Julie Klinger është skeptike. “Sa herë që lajmërohen depozita të reja tokash të rralla, përdoren superlativa. Prandaj është e rëndësishme të shikohen nga afër të dhënat”, tha për DW profesorja e gjeografisë në Universitetin e Delaware.

“Nëse shikoni titujt për depozitat e tokës së rrallë në Grenlandë, Korenë e Veriut, Afganistan, Turqi, në shtratërat e detit apo dhe në Hënë, ata gjithmonë pretendojnë se janë më të mëdhatë ose se janë një nga depozitat më të mëdha”, shtoi ajo. Zbulimi në Suedi duhet të kontrollohet dhe vlerësohet.

 

Procedurat komplekse të lejeve

Edhe Nabeel Mancheri, Sekretari i Përgjithshëm i Shoqatës Globale të Industrisë së Tokave të Rralla, një shoqatë jofitimprurëse e kompanive që punojnë me toka të rralla, është i kujdesshëm. “Nga pikëpamja ekonomike, këto nuk janë ende rezerva”, tha Mancheri për DW. “Duhet të bëhen edhe shumë shpime dhe testime. Nuk kemi ende informacion të plotë për cilësinë e xeheve.”

Sipas gjeografes Klinger, mund të duhen nga dhjetë deri në 15 vjet që një minierë të bëhet funksionale. “Kjo nuk është vetëm për shkak të lejeve, megjithëse shpesh fajësohen për këtë. Është një arritje monumentale strukturore dhe teknike hapja e një miniere të re,” shpjegon ajo.

Në BE ka pengesa të larta në rregullat për nxjerrjen dhe prodhimin e lëndëve të para të rëndësishme. Kompania suedeze e minierave LKAB tani po i bën thirrje BE-së që të përshpejtojë procesin e dhënies së lejeve në funksion të zbulimit të fundit të tokave të rralla.

“Nëse vërtet duam të promovojmë prodhimin miqësor ndaj klimës, duhet të gjejmë mënyra për ta përshpejtuar ndjeshëm këtë proces”, shpjegoi drejtori i LKAB, Jan Moström, pas zbulimit të fundit.

 

I rëndësishëm edhe për lëndët djegëse fosile

Megjithatë, sipas sekretarit të shoqatës Mancheri, fillimi i përdorimit të një miniere është vetëm gjysma e betejës. “Duhet të ndërtoni edhe industrinë e përpunimit,” thotë ai, duke iu referuar proceseve komplekse dhe shumë intensive të energjisë së izolimit dhe përpunimit të tokave të rralla.

Sipas ekspertëve, kjo është një pyetje kritike sepse tokat e rralla përdoren edhe në shumë industri ndotëse. “Megjithëse publiku ka theksuar gjithmonë rëndësinë e tokave të rralla për teknologjitë e gjelbra, lëndët e para janë gjithashtu të rëndësishme për rafineritë e naftës dhe aplikimet ushtarako-industriale”, thotë Klinger.

“Aktualisht nuk ka asnjë politikë në BE apo askund tjetër që mbron materialet dhe xehet nga përdorimi nga sektorë të tjerë më pak miqësorë ndaj klimës”, sqaron Klinger. As kompania shtetërore suedeze LKAB, e as kompani të tjera të minerave nuk janë të detyruara t’ua shesin prodhimin e tyre kompanive në sektorin e energjisë së rinovueshme.

Klinger: “Kur kompanitë si LKAB kërkojnë që procesi i lejeve të përshpejtohet përballë ndryshimeve klimatike, duhet të ketë rregullore të BE-së që parandalojnë që prodhimi të shkojë në sektorë jo ekologjikë.”

dw

Një autoblindë amerikane e tipit Stryker gjatë monavrave në Vilseck të Gjermanisë

Pak orë pasi Ukraina i bëri thirrje aleatëve perëndimorë që t’i ndihmojë forcat e saj të mposhtin Rusinë, Shtetet e Bashkuara njoftuan të enjten mbi 2.5 miliardë dollarë ndihma ushtarake – por jo tanke.

Paketa më e fundit e armatimeve amerikane përmban 59 autoblinda luftarake Bradley dhe 90 autoblinda Stryker. Këto shoqërohen nga tre lloje raketash, dhjetëra mijëra predha artilerie dhe mortajash, si dhe sisteme të reja HIMARS të mbrojtjes ajrore.

Sekretari amerikan i Mbrojtjes Lloyd Austin takohet të premten me homologët e tij në Bazën Ajrore Ramstein, ku pritet të njoftohen më shumë ndihma nga vendet e tjera. Sidoqoftë, deri më tani Gjermania dhe Shtetet e Bashkuara po ngurrojnë të ofrojnë tanket Leopard 2 dhe Abrams, që ka kërkuar Ukraina.

Sekretari Austin tha se në takimin në bazën Ramstein “do të ripërtërisim angazhimin tonë të përbashkët për të mbështetur mbrojtjen e Ukrainës në terma afatgjatë”, por nuk përmendi ndonjë paisje të re.

Asistenca e re amerikane e rrit ndihmën e Shteteve të Bashkuara për Ukrainën në pothuajse 27 miliardë dollarë që kur filloi sulmi i Rusisë gati një vit më parë.

Ukraina u bëri thirrje të enjten aleatëve perëndimorë të dërgojnë tanke për të ndihmuar forcat ukrainase që luftojnë kundër forcave ruse, por Gjermania dhe Shtetet e Bashkuara po ngurrojnë t’i ofrojnë këto mjete luftarake.

Në një deklaratë të përbashkët, Ministri i Jashtëm Dmytro Kuleba dhe Ministri i Mbrojtjes Oleksii Reznikov shprehën mirënjohjen për 50 vendet që kanë ndihmuar për forcimin e mbrojtjes së Ukrainës, por thanë se ushtria ruse ka një “avantazh sasior domethënës në trupa, armatime dhe paisje ushtarake”.

Zyrtarët ukrainas thanë se një ndër nevojat më urgjente për të zmbrapsur sulmin rus që filloi një vit më parë është që të pajiset Ukraina me mjete të blinduara moderne dhe që t’u ofrohen forcave ukrainase nëpërmjet tankeve perëndimore kapacitete më të mira për të manovruar dhe për të hapur zjarr.

Ministrat Kuleba dhe Oleksii mirëpritën vendimin e Britanisë për të dërguar tanket e saj Challenger 2 në Ukrainë, duke i bërë ndërkohë thirrje vendeve që disponojnë tanket gjermane Leopard 2 që t’i dërgojnë gjithashtu në Ukrainë.

“Garantojmë se do t’i përdorim këto armë me përgjegjshmëri dhe ekskluzivisht për të mbrojtur integritetin territorial të Ukrainës brenda kufijve të njohur ndërkombëtarisht”, thanë ministrat ukrainas.

Vetëm disa orë pas marrjes së detyrës, ministri i ri i Mbrojtjes i Gjermanisë Boris Pistorius, priti në Berlin sekretarin amerikan të Mbrojtjes Lloyd Austin. Zoti Pistorius tha se armatimet gjermane që i janë dhënë deri tani Kievit, kanë qenë të vlefshme dhe se Berlini do të vazhdojë edhe në të ardhmen, së bashku me partnerët e tij, të mbështesë Ukrainën në luftën e saj për liri, pavarësi territoriale dhe sovranitet.

Por ai nuk përmendi çështjen e tankeve ‘Leopard 2’ që Ukraina i ka kërkuar prej kohësh. Prej javës së kaluar kur Mbretëria e Bashkuar njoftoi se do të dërgojë tanke ‘Challenger 2’, Berlini është përballur me trysni në rritje, për të furnizuar Kievin me tanke luftarake ose të paktën t’u hapë rrugë vendeve të tjera, si Polonisë, që të ofrojnë tanke ‘Leopard’, prodhim gjerman, nga rezervat e tyre.

Më herët të enjten, presidenti i Ukrainës Volodymyr Zelenskyy shprehu zhgënjimin rreth mungesës së armatimeve të mjaftueshme, ndërsa janë shënuar 11 muaj nga sulmi rus ndaj vendit të tij.

Gjatë një fjalimi online në një takim të fondacionit ‘Victor Pinchuk’ që u mbajt në Davos të Zvricrës, presidenti Zelenskyy shfaqi disa doza kritike ndaj mbështetësve të mëdhenj si Gjermania dhe Shtetet e Bashkuara, të cilët kanë hezituar t’i dërgojnë tanke Kievit. Takimi i fondacioni mbahet paralet me mbledhjen vjetore të Forumit Ekonomik Botëror të Davosit.

Zoti Zelenskyy u ankua për mungesën e armëve specifike dhe tha se lufta nuk mund të fitohet thjesht me motivim moral.

Për muaj të tërë, Ukraina ka kërkuar të furnizohet me mjete më të rënda ushtarake si tanket ‘Leopard’ dhe ‘Abrams’ prodhim amerikan, por udhëheqësit perëndimorë janë treguar të kujdesshëm.

Gjermania ka qenë veçanërisht në qendër të vëmendjes ditët e fundit. Kritikët, disa brenda koalicionit qeverisës të Gjermanisë, janë ankuar prej kohësh rreth atij që shihet si hezitimin i kancelarit Olaf Scholz për dërgimin e armatimeve.

Zoti Scholz ka qenë i kujdesshëm ndaj një trysnie të tillë. Ai ka thënë se Gjermania nuk do ta ndërmarrë e vetme këtë hap, duke u siguruar gjithashtu që NATO të mos bëhet palë në luftë me Rusinë.

Të mërkurën në Davos zoti Scholz shmangu përgjigjen e drejtpërdrejtë ndaj një pyetjeje në lidhje me tanket ‘Leopard’, duke thënë se Gjermania do të mbetet një nga furnizuesit kryesorë me armë të Ukrainës dhe se “Berlini nuk bën kurrë diçka vetëm, por së bashku me të tjerë, veçanërisht Shtetet e Bashkuara”.

* Për këtë artikull u morën materiale nga agjencitë e lajmeve Associated Press, Reuters, AFP

Deputetët e Parlamentit Evropian kanë kërkuar të mërkurën një hetim të pavarur për komisienerin e zgjerimit, Oliver Varhelyi. Ata dyshojnë se progresraportet kanë favorizuar autokratët.

Ligjvënësit e Parlamentit Evropian bënë thirrje të mërkurën për një hetim ndaj komisionerit të zgjerimit Oliver Varhelyi. Deputetët shprehin shqetësimin se ai favorizon presidentin serb pro rus, Alexander Vuçiç.

Në raportin e miratuar të mërkurën nga Parlamenti Evropian në Strasburg, eurodeputetët i kërkuan komisionit të BE-së të nisë një “investigim të pavarur dhe të paanshëm” për të parë se a është politika dhe sjellja e komisionerit të zgjerimit Oliver Varhelyi, në kundërshtim me kodin e sjelljes se Komisionit dhe të BE.

Në raportin vjetor për zbatimin e Politikës së Përbashkët të Jashtme dhe të Sigurisë (CFSP), miratuar të mërkurën me 407 vota pro, 92 kundër dhe 142 abstenime, PE shpreh shqetësimin për informacione që supozojnë se politikani hungarez “përpiqet qëllimisht të anashkalojë dhe minojë reformat demokratike dhe sundimin e ligjit në vendet kandidate për anëtarësim në Bashkimin Evropian (BE)”.

Prandaj PE i bën thirrje Komisionit Evropian të nisë një hetim të pavarur dhe të paanshëm për të përcaktuar nëse sjellja dhe politikat e Komisionerit është në kundërshtim me Kodin e Sjelljes për Anëtarët e Komisionit dhe detyrimet e Komisionerit sipas Traktateve të BE-së.

Grupi S&D, i socialistëve dhe demokratëve, në Parlamentin Evropian, i cili promovoi peticionin, tha se ishte “i alarmuar nga lajmet” për veprimet e komisionerit. “Komisioneri Várhelyi vazhdimisht relativizon sulmet e presidentit serb Aleksandar Vuçiç ndaj demokracisë dhe mbështet veprimet separatiste të Milorad Dodik”. Ky grup, i dyti për nga madhësia në Parlamentin Evropian, thotë se e ka “pranuar kandidaturën e komisionerit Várhelyi me kusht që ai të veprojë vetëm në interes të të gjithë BE-së. Jo në interes të qeverisë së Budapestit. Tani, pas tre vjetësh në detyrë, ka arsye serioze për të besuar se komisioneri po ndjek axhendën e (Viktor) Orban”, është shprehur eurodeputeti holandez Thijs Reuten, një nga bashkëhartuesit e raportit.

“Roli i Komisionit Evropian është të mbrojë integritetin territorial të Bosnje-Hercegovinës, të promovojë demokracinë në Serbi dhe të garantojë paqen dhe stabilitetin në Mal të Zi dhe Kosovë. Jo anasjelltas”, thekson S&D.

“Mbështetja e pozicioneve nacionaliste dhe separatiste të Dodikut jo vetëm që do të ishte kundër Kodit të Sjelljes për anëtarët e Komisionit Evropian, por do të ishte lojë me zjarrin”, paralajmëron ai në deklaratë.

Në bazë të raporteve të Komisionit, Këshilli vendos për një mandat negociues me vendet përkatëse, Bosnja dhe Hercegovina e mori statusin e kandidatit për BE në tetor, duke iu bashkuar Malit të Zi dhe Serbisë, Kosova ende nuk e ka marrë këtë status, ndërsa Shqipëria dhe Maqedonia e Veriut janë tashmë në një fazë të re në marrëdhëniet me Bashkimin Evropian, me negociatat e anëtarësimit të hapura që nga 19 korriku.

Komisionieri i zgjerimit Varhelyi konsiderohet si njeriu i Orbanit në Bruksel dhe është kritikuar edhe më parë për sjellje miqësore dhe të butë ndaj autokratëve të Ballkanit, sidomos presidentit serb, Aleksander Vuçiç.

dw

Eurodeputeti Italian Pier Antonio Panzeri, i lakuar si figura kryesore pas skandalit të korrupsionit në Parlamentin Europian të lidhur me Katarin, ka vendosur të kthehet në bashkëpunëtor të drejtësisë e të rrëfejë, në këmbim të uljes së dënimit.

 

Prokuroria në Bruksel njoftoi se Panzeri ka firmosur një marrëveshje dhe është treguar i gatshëm të tregojë detajet që do të hedhin dritë mbi aferën që tronditi institucionin e rëndësishëm europian nga themelet. Në vëmendjen e hetimit të përqendruar tek influence e ushtruar nga Katari dhe Maroku ndaj vendimeve politike të Parlamentit të BE-së, është edhe ish zv/presidentja e tij Eva Kaili dhe bashkëshorti i saj Francesco Giorgi, i cili punonte si asistent i një deputeti në parlament.

Panzeri sipas gazetës belge “Le Soir” është akuzuar nga Giorgi, si kreu i një organizate që përdorej nga Katari dhe Maroku për të ndërhyrë në çështjet europiane. Kaili është arrestuar së bashku me tre persona të tjerë, nën akuzën e pjesëmarrjes në një organizatë kriminale, pastrim paraje dhe korrupsion. Panzeri është zotuar që t’u japë hetuesve informacione të detajuara për strukturat kriminale. Sipas këtyre të dhënave, ndër të tjera ai do të zbulojë emrat e atyre, që kanë pranuar ryshfet, avantazhet që janë premtuar.

Top Channel