Kategoritë: Intervista

Intervista, Shqipëria

Intervistë e nd/Sekretares së shtetit Donfried për VOA: Reformat, lufta kundër korrupsionit dhe raportet me opozitën në Shqipëri

Komento

DonfriedNdihmës Sekretarja amerikane e Shtetit për Çështjet Europiane dhe Euroaziatike Karen Donfried, zhvilloi një vizitë dy ditore në Tiranë në kuadër të turit të saj në Ballkanin Perëndimor. Ajo pati sot takime me kryeministrin Edi Rama dhe anëtarë të tjerë të qeverisë, si dhe me deputetë të opozitës. Thellimi i partneritetit mes dy vendeve ishte në qendër të vizitës. Para largimit nga Tirana, zyrtarja e lartë e Departamentit të Shtetit, foli me Zërin e Amerikës mbi marrëdhëniet me Shqipërinë dhe pritshmëritë lidhur me reformat dhe luftën ndaj korrupsionit. Ndihmës Sekretarja jep detaje dhe mbi takimin që pati sot me deputetët e PD-së Enkelejd Alibeaj, Gazmend Bardhi dhe Jorida Tabaku, të cilët i konsideron si drejtues të opozitës duke shpjeguar se biseda ishte përqendruar jo te e kaluara, por tek e ardhmja. Zonja Donfried nënvizoi qëndrimin e njohur se zyrtarët amerikanë nuk mund të takohen me persona të shpallur “non grata”, siç është rasti i ish kryeministrit Sali Berisha. Në intervistën ekskluzive me korrespondentin e Zërit të Amerikës në Tiranë Armand Mero, Ndihmës Sekretarja e Shtetit ndalet dhe te ndikimi në Ballkan i agresionit rus në Ukrainë.

 

Zëri i Amerikës: Znj. Donfried, së pari, dua t’ju falenderoj për këtë mundësi. Në komunikatën e shtypit që njoftonte turin tuaj në rajon, thuhej se në Shqipëri, ndër të tjera do të theksonit nevojën për zbatimin e plotë të reformës në drejtësi dhe luftën ndaj korrupsionit. Çfarë konkretisht keni kërkuar nga pala shqiptare?

Nd/Sekretarja Donfried: Së pari, faleminderit që më jepni mundësinë të flas me ju. Është e mrekullueshme të jem këtu në Tiranë, në një ditë kaq të bukur plot diell dhe që rastis të jetë viti kur festojmë 100-vjetorin e marrëdhënieve Shqipëri-SHBA. Është një kënaqësi e veçantë të jem këtu tani.

Kemi punuar ngushtë me Shqipërinë për disa dhjetëvjeçarë tashmë dhe jam e emocionuar të shoh se si Shqipëria po lëviz drejt një integrimi gjithnjë e më të thellë euro-atlantik. Festojmë faktin që e kemi Shqipërinë aleate në NATO dhe mbështesim jashtëzakonisht fort lëvizjen e Shqipërisë drejt anëtarësimit në Bashkimin Europian.

Si pjesë e atij procesi, Shqipëria ka ndërmarrë një sërë reformash demokratike. Disa prej tyre, siç e dini, kanë vënë në shënjestër korrupsionin dhe janë përqendruar tek reforma në drejtësi.

Në bisedat e mia këtu, edhe kam duartrokitur përparimin që ka bërë Shqipëria, por edhe kam thënë vazhdoni, ka më shumë për të bërë dhe SHBA-të janë me Shqipërinë për të mbështetur përparim më të madh me këto reforma.

Zëri i Amerikës: Zonja Donfried, së fundmi, Departamenti amerikan i Shtetit publikoi raportin e përvitshëm për të drejtat e njeriut. Sipas Raportit, problemet kryesore në Shqipëri janë “pavarësia e gjyqësorit, pandëshkueshmëria, apo dhe korrupsioni i përhapur në të gjitha degët e qeverisjes.” Sipas raportit, Shqipëria nuk ka bërë asnjë përparim në vitet e fundit, pasi të njëjtat probleme përsëriten vazhdimisht. Çfarë mendoni për këtë? Çfarë ju tregon për gjendjen e demokracisë shqiptare? Freedom House, vetëm një javë më parë e quajti sistemin shqiptar hibrid/kalimtar.

Nd/Sekretarja Donfried: Mendoj që ajo që ka rëndësi në lidhje me këto raporte është që në disa raste ato edhe njohin përparimin e bërë, por edhe theksojnë se çfarë mbetet për t’u bërë. Dhe në rastin e këtyre reformave në Shqipëri, do të argumentoja se ju, tani po filloni të shihni ndikimin e legjislacionit që u miratua këtu në Shqipëri, i cili po zbatohet tani. Dhe, po, siç thashë kur u përgjigja për pyetjen e mëparshme, mendoj që ka ende shumë që Shqipëria duhet të bëjë dhe ne e mbështesim këtë. Por, mendoj se tani po filloni të shihni pikërisht atë ndikimin e rëndësishëm të legjislacionit që Shqipëria ka.

Zëri i Amerikës: Zonja Donfried, vitin e kaluar Sekretari amerikan i Shtetit përcaktoi ish kryeministrin Sali Berisha, për korrupsion madhor. Por përcaktimi i tij dhe këmbëngulja e SHBA-ve për ta lënë zotin Berisha jashtë grupit parlamentar, e forcoi pozitën e tij në parti dhe sot duket se ai, thuajse “de facto” ka rimarrë kontrollin e Partisë Demokratike, duke synuar rizgjedhjen si kryetar i saj. A ju shqetëson ju kjo situatë? Dhe deri ku do të shkonin marrëdhëniet e SHBA-së me një opozitë të drejtuar nga zoti Berisha? Çfarë ndikimi mund të ketë kjo për marrëdhëniet mes SHBA-ve dhe Shqipërisë?

Nd/Sekretarja Donfried: Sekretari Blinken e shpalli Z. Berisha për shkak të akteve të korrupsionit ku ishte përfshirë dhe unë, si zyrtare e qeverisë së SHBA, nuk mund të takohem me persona të shpallur. Besoj që pozicioni i SHBA është shumë i qartë. Në fakt u takova sot me drejtues të opozitës dhe do të ndaj me ju faktin që më bëri përshtypje se sa shumë biseda jonë u përqendrua jo tek e kaluara por tek e ardhmja dhe se çfarë PD kërkon të arrijë dhe pret për sa i përket çuarjes përpara të objektivave të Shqipërisë.

Zëri i Amerikës: Ju thatë se sot takuat tre deputetë të Partisë Demokratike, zotin Alibeaj, zonjën Tabaku dhe zotin Bardhi. Në çfarë kapaciteti i takuat ata, sespe zoti Berisha nuk i njeh ata si drejtues të PD-së?

Nd/Sekretarja Donfried: U takova me ta në cilësinë time si Ndihmës Sekretare e Shtetit për Çështje të Europës dhe Euroazisë dhe në cilësinë e tyre si drejtues të Partisë Demokratike. Dhe është diçka shumë e zakonshme kur udhëtoj që të takohem si me anëtarë të qeverisë ashtu edhe me anëtarë të opozitës. Dhe për mua është gjithnjë shumë frymëzuese, diçka që të ngacmon të menduarin dhe e dobishme të dëgjosh perspektiva të ndryshme nga këndvështrime të ndryshme.

Zëri i Amerikës: Kohët e fundit kemi parë shumë kritika dhe reagime ndaj ambasadores së SHBA-së, veçanërisht nga një segment i madh i opozitës, duke e akuzuar atë për ndërhyrje në politikën shqiptare. Cili është reagimi juaj?

Nd/Sekretarja Donfried: Mund t’ju siguroj që Presidenti i Shteteve të Bashkuara Joe Biden, Sekretari i Shtetit i Shteteve të Bashkuara Tony Blinken dhe unë, të gjithë kemi besim të plotë tek Ambasadorja Yuri Kim. Dhe është një kënaqësi e madhe që kemi njerëz të kalibrit të saj dhe me integritetin e saj në qeverinë e SHBA-së. Dhe mendoj që edhe ky vend, Shqipëria, nuk mund të kishte më shumë fat se sa të ketë atë si përfaqësuese të vendit tim dhe duke punuar çdo ditë për të forcuar atë që është tashmë një marrëdhënie e rëndësishme midis Shteteve të Bashkuara dhe Shqipërisë.

Zëri i Amerikës: Përveç Berishës, Uashingtoni sanksionoi së fundmi edhe një ish-deputet, Aqif Rakipin, me lidhje të qarta me partinë e shumicës në pushtet. Cilat janë pritshmëritë tuaja nga autoritetet shqiptare?

Nd/Sekretarja Donfried: Mendoj se kam qenë e qartë në lidhje me rolin që luajnë shpalljet. Në lidhje me çfarë ndodh në Shqipëri pas tyre, do të thoja se unë besoj që qytetarët shqiptarë, si njerëzit në të gjithë botën, duan të mbështesin kandidatë të pastër.

Zëri i Amerikës: Zonja Donfried, bota demokratike sfidohet sot nga agresioni i Rusisë ndaj Ukrainës. Cilat mendoni se janë pasojat për Ballkanin, duke pasur parasysh ndikimin rus në disa vende të rajonit tonë?

Nd/Sekretarja Donfried: Fillimisht më lejoni të them se sa e trishtueshme është të shohësh ukrainasit të vriten çdo ditë.

Rusia më 24 shkurt ndërmori një agresion frontal të paprovokuar dhe të pajustifikuar kundër Ukrainës dhe gjatë dy muajve të fundit kemi parë brutalitetin i atij agresioni, qoftë tek bombardimi i pandërprerë i Mariupolit, apo krimet që kemi parë në Buça.

Ka kaq shumë raste të tmerrshme që mund të përmend. Çdo ditë është një ditë tragjike për Ukrainën.

Dhe Shtetet e Bashkuara kanë ndërmarrë një pozicion shumë të fortë në atë konflikt. Pozicioni ynë forcohet edhe më shumë për faktin se aleatë si Shqipëria po qëndrojnë me vendosmëri krah nesh. Shqipëria ka rol kyç në të treja shtyllat e strategjisë sonë: Ajo po ndihmon Ukrainën: po i imponon kosto Rusisë, po kontribuon në NATO, duke u siguruar që krahu ynë lindor dhe juglindor të mbrohet siç duhet; dhe në Këshillin e Sigurimit të OKB-së ku Shqipëria është një bashkëpenëmbajtëse me ne për Ukrainën. Mund të vazhdoja edhe më tej.

Por kjo është një betejë jo vetëm për Ukrainën. Bëhet fjalë sigurisht për sovranitetin dhe integritetin territorial të Ukrainës. Por bëhet fjalë gjithashtu për ambjentin e sigurisë evropiane dhe në thelb ka të bëjë me parimet tek të cilat ne besojmë, sipas së cilave çdo shtet ka të drejtën të marrë vendimet e veta sovrane për politikën e vet të jashtme dhe të sigurisë, shumë nga parimet themelore të sigurisë evropiane me të cilat në fakt, Rusia ka rënë dakord në OSBE dhe organizma të tjera. Kështu që rëndësia e këtij momenti është e jashtzakonshme.

Dhe përsëris që Presidenti Biden, Sekretari Blinken besojnë thellësisht se pozita jonë në përballimin e këtij momenti është e fortë falë aleatëve si Shqipëria.

Zëri i Amerikës: A jeni e shqetësuar me qëndrimin e Serbisë për të mos iu bashkuar sanksioneve të BE-së kundër Rusisë?

Nd/Sekretarja Donfried: Më lejoni të filloj duke thënë se Serbia qëndroi në anën e duhur të historisë në fillim të marsit në votimin e parë në Asamblenë e Përgjithshme të OKB-së, kur njëqind e dyzet e një vende, përfshirë Serbinë, votuan për të dënuar sulmin e Rusisë ndaj Ukrainës dhe kërkuan që Rusia të tërhiqet. Në OKB ishin pesë vende që votuan kundër kësaj rezolute. Edhe në një rezolutë të dytë të Asamblesë së Përgjithshme të OKB-së, një rezolutë humanitare, Serbia votoi krah Shqipërisë dhe Shteteve të Bashkuara. Dhe më pas u bë votimi për të pezulluar Rusinë nga Këshilli i OKB-së për të Drejtat e Njeriut. Dhe përsëri, Serbia votoi me ne. Mendoj se është e rëndësishme ta pranojmë se këto ishin vendime të vështira dhe të vlerësojmë vendimin që mori Serbia.

Përsa u takon sanksioneve, siç e përmenda, Shtetet e Bashkuara besojnë se ështe e rëndësishme t’i imponohen kosto Vladimir Putinit. Veprimet që po ndërmerr ai, janë të pajustifikuara, të paprovokuara dhe brutale dhe lidhur me këtë, ne i bëjmë thirrje Serbisë që të përputhë qëndrimin e saj me BE-në dhe sanksionet që ajo ka vendosur. Dhe do të theksoja këtu se ajo që po bëjnë Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimi Evropian në frontin e sanksioneve, koordinimi në këtë drejtim, është një shembull për t’u shënuar i bashkëpunimit tonë.

Dua të theksoj gjithashtu se paketa e reagimit përfshin sanksione dhe kontrolle për eksportin dhe mendoj se këto kontrolle për eksportet janë gjithashtu të rëndësishme. Dua të theksoj se ky koalicion që qëndron me forcë kundër veprimeve brutale të Rusisë përfshin jo vetëm aleatët dhe partnerët tanë evropianë, por edhe aleatët dhe partnerët tanë në Azi. Dhe mendoj se fakti që një pjesë e madhe e botës po i del kundër, ka një rëndësi të madhe.

Zëri i Amerikës: Dhe një pyetje: A mendoni se blerjet e armëve që Serbia ka bërë nga Rusia e së fundmi dhe nga Kina, përbëjnë një rrezik për sigurinë dhe stabilitetin në Ballkan?

Karen Donfried: Më duhet të them që kishte një dallim opinionesh midis disa evropianëve dhe Shteteve të Bashkuara për planet e Rusisë në prag të 24 shkurtit dhe mendoj se meqenëse disa nga aleatët dhe partnerët tanë evropianë nuk besonin se Rusia do ta ndërmerrte atë sulm, në shumë mënyra 24 shkurti ishte për pjesën më të madhe të Evropës i barazvlefshëm me atë që ishte 11 shtatori për Shtetet e Bashkuara dhe na ka treguar të gjithëve një anë të Rusisë që ne shpresonim të mos ekzistonte.

Kur një vend merr vendime për blerjet e armëve dhe sigurisht kur mendon në këndvështrim të gjerë për marrëdhëniet me atë vend, është shumë e vështirë të imagjinosh ndonjë vend që të ketë një marrëdhënie të pandryshuar me Rusinë pas 24 shkurtit. Unë do t’i referohesha përsëri vendimeve që mori Serbia në OKB.

Kina, besoj se ka marrë një vendim strategjik për të qenë aleate me Rusinë.

Dhe, e përsëris, mendoj se çdo vendim që një vend merr në lidhje me blerjet e armëve është i informuar nga ai këndvështrim i gjerë mbi mënyrën se si duhet të jetë në vazhdim një marrëdhënie me Rusinë apo me Kinën. Po mjaftohem me kaq.

Zëri i Amerikës: Faleminderit shumë.

Karen Donfried: Kënaqësia ime dhe faleminderit për gjithë punën e shkëlqyer tek Zëri i Amerikës.

Intervista, Shqipëria

Nuk më lejon etika intelektuale, të sulmoj njeriun e rrëzuar, Sali Berisha!

Komento


“Unë kam shkruar shumë për kryeministrin e Shqipërisë Sali Berisha, për kryetarin e PD, Sali Berisha. Kam shkruar shumë për politikën që ka bërë Sali Berisha. Tani Sali Berisha përjetoi diçka të papritur që i sjell natyrisht dhimbje çdo politikani dhe sa më lart të ketë qenë, me pozitë, më shumë dhimbje ka ai dhe shteti në të cilin ai ka pasur pozitat shtetërore. Tani Sali Berisha është politikan i rrëzuar dhe etika ime intelektuale, edukata ime nuk më lejon që ta godas dhe sulmoj, njeriun e rrëzuar.”

…“Nuk do doja të ndërhyja, të flisja tani, ta godas Sali Berishën, por do të kisha dashur që Berisha të kishte dhënë dorëheqjen dhe të ishte bërë hallall njëherë e përgjithmonë me politikën”.

***

TRI JANË DITËT MË TË RËNDËSISHME PËR SHQIPTARINË. E KATËRTA DO TË JETË DITA E BASHKIMIT ME KOSOVËN!

“Shqiptarët e kanë të drejtën e tyre historike të bashkohen sepse janë populli më i vjetër në këto troje. Kanë të drejtën historike, gjeografike, etnike dhe politike. Populli shqiptar po t’i jepej mundësia të vendoste për fatin e tij, do të vendoste për bashkimin e Shqipërisë me Kosovën. Duhet të mësojmë sadopak edhe nga popujt e tjerë që kanë qenë të ndarë. Nga kushtetutat e tyre kurrë nuk e kanë hequr idenë e bashkimit. Shqiptarët janë ndarë dhunshëm nga njëri-tjetri. Kur një popull dëshiron të bëjë diçka, kur një popull dëshiron të arrijë që qëllim, atë qëllim ai popull do ta arrijë. Shqiptarët donin që të çlirohej Kosova dhe kjo ndodhi. Donin që Kosova të bëhej shtet i lirë dhe i pavarur, dhe kjo u arrit. Po ky popull dëshiron që të arrihet edhe ideali më i madh i këtij populli, bashkimi me Shqipërinë. Tri janë datat më të rëndësishme për popullin shqiptar: ardhja e Skënderbeut në Krujë, shpallja e Pavarësisë së Shqipërisë dhe pavarësia e Kosovës. Data e madhe e katërt, do të jetë ajo e bashkimit të Shqipërisë dhe Kosovës.

Se si do të jetë bashkimi i Kosovës dhe Shqipërisë do ta vendosin ata që do të marrin pjesë në këtë proces. Ky bashkim nuk është vetëm në interesin e shqiptarëve. Është edhe në interesin e fqinjëve dhe BE. Pse të ketë Bashkimi Evropian dy shtete shqiptare, kur mund te këtë një. Kjo logjike do të mbizotërojë një ditë dhe do të krijohet edhe prej tyre mirëkuptimi për bashkimin tonë”.

***

RROFTË MASA, RROFSHIN MENDJET QË KANË MENDIME DHE NDJENJË PËR MASËN

“Nga krijimtaria shpirtërore romantike, greke, kanë mbetur disa mësime, ato kultura kanë pasur disa ideale. Një prej këtyre idealeve ka qenë e drejta. Ideal tjetër i atyre kulturave ka qenë e vërteta. Një tjetër ka qenë e bukura dhe një tjetër ka qenë masa.

Njeriu duhet ta dijë kur është realizuar masa. Nuk duhet të teprohet, duhet krijuar, duhet drejtuar, por jo tepruar. Politikanët duhet të kenë mirëkuptim, të shkojnë më tutje, por fatkeqësisht shumica prej tyre nuk kanë koncept për masën. Ata duhet të kenë mendimin, qëndrimin, idenë e tyre për masën. Po ta kishin, shumë gjëra në Shqipëri, kohë pas kohe dhe në Kosovë nuk do të shiheshin dhe nuk do të dëgjoheshin.

Rroftë masa, rrofshin mendjet që kanë mendime dhe ndjenjë për masën. Atë çastin kur duhet thënë “boll” siç do te thoshte populli”.

– Pjesë të shkëputura nga biseda me Rudina Xhungën – lidhja me Skype për portalin Ditare.net

Intervista, Maqedonia, Nga këndi im

Pse duhet të votoni për Afrim Ibrahimin – Fanda për kryetar të Tetovës? – Intervistë

Komento

afrim-ibrahimi-fandaLëvizja për Shtet dhe Drejtësi (Parti më e re me seli në Tetovë ) bëri para disa ditësh publike kandidaturën e saj për kryetar të komunës së Tetovës, e ai është Afrim Ibrahimi – Fanda.

Afrim Ibrahimi – Fanda, është një figurë e pastër politike, me qëndrime korrekte politike tanimë të njohura për gjithë opinionin publik, i cili bashkë me LSHD, në këto zgjedhje lokale do t’i i sjelli qytetit një ofertë të re politike, me synimin për të kthyer komunën e Tetovës në shërbim të qytetarëve të Tetovës. Për më tepër lexoni intervistën e tij ku tregon se pse vendosi të kandidohet për kryetar të komunës dhe projektet e tij për Tetovën:
Kush është Afrim Ibrahimi – Fanda

Jam një qytetar i Tetovës, i lindur dhe rritur në Tetovë. Me profesion jam mjek-psikiatër. Kam punuar dhe akoma vazhdoj, si drejtues i përfaqësive të dy kompanive të njohura farmaceutike në Tiranë, ku fitova një përvojë të vlefshme menaxhuese. Vajtja ime në Tiranë ka qenë vazhdimësi e studimeve. Në Tiranë m’u mundësua përsosja profesionale dhe karrierë e pavarur nga politika, që në Tetovë qe, dhe vazhdon të jetë e pamundur. Kurrë nuk jam ndjerë i larguar nga Tetova, as fizikisht, as emocionalisht. Edhe këtu, si në Tetovë, kam qenë në vendin tim, dhe çdo zhvillim në Tetovë e kam ndjekur sikur të isha aty.

Disa më thonë: nuk të njohin në Tetovë! Nëse “të njohur” të bëjnë korupsioni, pasurimi i shpejtë në ministritë dhe drejtoritë e pushtetit të BDI (LSDM) dhe VMRO, makinat e shtrenjta me targa të Shkupit, – e vërtetë është, nuk më njohin, dhe kjo nuk më komplekson. Përkundrazi më bën krenar. Mua më njohin të gjithë ata që dinë historinë e sakrificave dhe kontributit tim dhe të familjes time. Më njohin të gjithë ata që kanë lexuar dhe vazhdojnë t’i lexojnë shkrimet e mia kritike ku shpalos vetëm të vërtetën për gjendjen e popullit tim. Disa më thonë se nuk jam prezent në fushatë, si rivalët e mi. Kjo, sepse nuk mendoj se bilbordet dhe videospotet e shtrenjta ku shiten gënjeshtrat si të vërteta, do t’u sjellin diçka të re qytetarëve. Për këtë jemi dëshmitarë të gjithë ne. Unë jam këtu për t’u ofruar të vërtetën, e cila nuk shitet dhe nuk blihet. Jam këtu për të zgjatur dorën bashkëqytetarëve të mi që bashkë të ndalojmë njëherë e mirë këtë keqpërdorim që i bëhet qytetit të Tetovës.

Pse vendoset të kandidoni për kryetar të komunës së Tetovës:

Me dekada jemi dëshmitarë të degradimit të qytetit nën qeverisjen e koalicioneve të partive shqiptare me VMRO edhe me LSDM, gjithmonë duke u nisur nga interesa të individëve dhe klaneve brenda këtyre partive. Madje, është vetë kryetarja aktuale që ka qeverisur me Tetovën, në koalicion edhe me VMRO fillimisht, edhe me LSDM në vazhdim. Pasojat janë të dukshme për të gjithë. Janë ofertat e pafytyra, arrogante dhe fyese për qytetarët e Tetovës, që vijnë nga po këto koalicione, tani të kombinuara ndryshe, që më bënë të kandidoj, me një alternativë të re, ndryshe nga të sipërpërmendurat.

Oferta e LSDM, e ambalazhuar me ngjyrën e “blertë” të BDI-së, i konsideron qytetarët e Tetovës për budallenj, duke kandiduar po të njëjtën kryetare të komunës, edhe pas masakrës së bërë qytetit gjatë dy mandateve të kaluara. Ndërkaq, edhe oferta e koalicionit VMRO/ASH/AAA është poaq kriminale dhe ofenduese. Është kriminale sepse tenton që të përfitojë nga fatkeqësia e qytetarëve të Tetovës, mu sikur pacientit t’i shesësh ilaçe falso. Është ofenduese, sepse janë po ata politikanë të ASH, të cilët në vitin 2017 ua paraqisnin shqiptarëve LSDM-në si shpëtimtare, që do t’i shpëtonte nga VMRO e korruptuar dhe kriminale, tani ua paraqesin VMRO-ne si shpëtimtare nga LSDM. E si t’u besojnë qytetarët e Tetovës këtyre politikanëve të cilët mendjen e kanë vetëm tek akomodimi në pushtetin qendror, herë me LSDM, e here me VMRO!?

Platforma ( Projekti ) juaj për Tetovën:

Të gjitha problemet që ka Tetova janë të zgjidhshme. Tetova nuk është e varfër, por i mungon qeverisje e mirë. Ndërprerja e keqpërdorimeve të thella me buxhetin e komunës dhe transparenca e plotë mbi buxhetin dhe shpenzimet është thelbësore, duke vijuar me vjelje të drejtë të taksave pa favorizime partiake; investime në projekte të përgaditura nga ekspertë jopartiakë; risistemimi i ndërmarrjeve publike, për t’i bërë ato funksionale në shërbim të qytetarëve; kthimi i të gjitha pronave publike të tjetërsuara në mënyrë mafioze dhe shndërrimi i tyre në oaza gjelbërimi; zgjidhja njëherë e mirë e problemit të ujit të pijshëm; ndërtimi i parkingjeve nëntoksore, kudo që është e mundur; risistemimi i trafikut, me rrugë njëkahëshe dhe kufizime trafiku për automjetet…etj

Mesazhi juaj drejtuar banorëve të komunës së Tetovës:

Shpresoj që tetovarët, në këto zgjedhje, t’u japin një leksion të mirë, këtyre dy koalicioneve joparimore, që herë vishen me petkun e patriotizmit, e herë të vëllazërim-bashkimit, por gjithmonë me një qëllim: të qenit në pushtet me çdo çmim, për interesa të veta, në dëm të qytetarëve.

Këtë herë ata kanë alternativën për të votuar për veten e tyre, për qytetin e tyre!

Mua më gjeni me Nr. 18!

Ju faleminderit.

ShqipMedia

Intervista, Maqedonia

Fati tragjik i shqiptarëve të Prilepit – Gjurmë Shqiptare

Komento

Si u zhdukën shqiptarët e Prilepit? Masakrat, urrejtja, asimilimi, largimi… Si u kthye qyteti shqiptar, në një qytet i antishqiptarëve?

Në fund të këtij reportazhi janë xhiruar momente se si forcat policore në qytetin e Prilepit ndalojnë, pengojnë dhe ndjekin ekipin televiziv të gazetarit Mema nga Shqipëria duke i bërë atij kontrolle të imëta.

Ja si i trajtojnë shqiptaret e Prilepit sllavët:

Sherif Sulejmani“Шериф Суљеман – човекот што можеби го убил србоманскиот деец Глигор Соколовиќ

Шериф Суљеман бил „арнаут“ од Прилепско. Деец на Македонската револуционерна организација – МРО – ТМОРО – ВМОРО – ВМРО. Историјата го памети како Турчин – по милет. Ама етнички, тој најверојатно бил Албанец.

Суљеман раководел со своја вооружена група која често извршувала терористички задачи по наредба на ВМРО.

http://www.oldprilep.com/sherif-suljeman/

Во Првата светска војна Шериф Суљеман, со своја вооружена група е активен во Прилепско. Во 1917, Шериф Суљеман е активен во околината на манастирот Трескавец и околијата. Во 1910 година, тој повторно е сликан на народен собир близу Трескавец.

Шериф Суљеман (во некои извори наречен и – Шукри), со својата група одржувал соработка со ВМРО-војводата Петар Ацев. Поради своите врски со организацијата Суљеман е уапсен од турските власти и осуден на тешка робија во подрум Кале во Бодрум, Мала Азија, од каде што е ослободен во 1908 година за време на Хуриетот.
*(Известия на Института за българска литература. Т. 7, 1958, стр. 359.)

Се претпоставува дека на 29 јули 1910 година, на патот од Прилеп за Небрегово, Шериф Суљеман го убива србоманскиот војвода Григор Соколов, како одмазда за убиството на ВМРО-војводата Ѓорѓи Ацев.

Според српскиот четник Василије Трбиќ, пак, којшто потоа пристигнал на местото на убиството, Григор Соколовиќ е убиен на патот меѓу селата Присад и Дабница, а убијците се Афуз Шукрија од Прилеп и Џемо Нуја од Шутево, Кичевско. Трбиќ смета дека зад акцијата стојат турските власти, чијшто план бил да ја искористат како повод за тормозење и грабежи насочени кон месното население, особено – побогатите жители во Прилеп.
*(Војвода Василије Трбић: „Мемоари – Казивања и доживљаји војводе велешког, књига прва“, Београд, 1996, с. 222 – 229.)

Има и трета верзија за убиството на Соколовиќ. ВМРО-војводата Милан Матов во своите Спомени пишува дека самиот тој го организирал убиството на Соколовиќ, без знаење на Петар Ацев, а физичките убијци се Нове Џемов од кичевското село Премка и еден негов пријател.”

Der Arnaute des Klosters - Shqiptari tek Manastiri i Prilepit

 

Në foto teksti gjermanisht: “Der Arnaute des Klosters” (Shqiptari i Manastirit të Prilepit)

 

Gute Freundschaft -Shoqëri e mirë

 

“Gute Freundschaft” (Miqësi e mirë)

Intervista

Kurti: Dialogu me kushtet e armikut është dorëzim

Komento

Albin KurtiIsh-kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, në një intervistë për Radion Evropa e Lirë, thotë se Qeveria Hoti, nuk është qeveri, e cila do të qeverisë pasi sipas tij, me të, do të qeverisë presidenti Hashim Thaçi.

Kurti thotë se protestat kundër qeverisë janë të pashmangshme dhe se ato, siç thotë ai, do të vijnë shpejt. Kurse sa i takon mundësisë se një marrëveshjeje me Serbinë, e negociuar nga presidenti dhe kryeministri, Kurti thekson se nuk do të ketë marrëveshje, sepse thotë ai, ‘Thaçi e Hoti, nuk kanë kapacitet për t’u përballur me Serbinë’.

blob:https://www.evropaelire.org/1a06d366-f435-4773-ae3f-2ad6a8937077

Radio Evropa e Lirë: Zoti Kurti, keni thënë se Qeveria e Kosovës, e udhëhequr nga Avdullah Hoti, është e paligjshme. Pse mendoni kështu?

Albin Kurti: Qeveria Hoti është qeveri e paligjshme, meqenëse është paraprirë nga një aktgjykim i Gjykatës Kushtetuese, që është në kundërshtim me vetë vendimet e mëhershme të Gjykatës Kushtetuese. Është në kundërshtim me Kushtetutën dhe në këtë mënyrë, kjo gjykatë, në vend se të jetë gjykata më e lartë në republikë, është gjykata kulmore e kapjes së shtetit.

Prandaj, nga ky aspekt, qeveria aktuale është qeveri e paligjshme. Aktgjykimi i Gjykatës Kushtetuese është i papranueshëm për ne.

Ndërkaq, në anën tjetër, kjo është sërish e paligjshme për shkak se u kantrabandua në kuvend nga presidenti. Pra, nuk është vullnet politik nga poshtë, as nga brenda kuvendit, por nga presidenti që ndodhet jashtë.

Radio Evropa e Lirë: Si do ta sfidoni këtë qeveri? Do t’i drejtoheni prapë Gjykatës Kushtetuese?

Albin Kurti: Tash, Qeveria Hoti është qeveri koti. Kjo nuk është qeveri, e cila do të qeverisë. Kjo është qeveri, me të cilën do të qeveriset, qartazi [nga] presidenti, klani ‘pronto’. Këtyre të korruptuarve, që u goditën nga katër muaj të qeverisjes së mirë, iu levërdis një qeveri koti. Andaj, ne do ta bëjmë betejën tonë edhe brenda kuvendit, edhe jashtë. Grupi ynë parlamentar do t’i marrë vendimet se kur, për çka, cilës gjykatë do t’i adresohet. Por, natyrisht që bëhet fjalë për një qeveri të dobët, jetëshkurtër, por ne do të kujdesemi që të mos e ketë dëmin e madh.

Radio Evropa e Lirë: A i besoni më Gjykatës Kushtetuese?

Albin Kurti: Pas këtij aktgjykimi, gjykata ka zhvlerësuar veten. Pra, ata nëntë gjyqtarë të Gjykatës Kushtetuese praktikisht kanë treguar që nuk janë aty për të interpretuar Kushtetutën, por për të justifikuar dekretet presidenciale.

Radio Evropa e Lirë: A do t’i drejtoheni prapë Gjykatës Kushtetuese për këtë çështje?

Albin Kurti: Këtë e vendos grupi parlamentar i Lëvizjes Vetëvendosje.

Radio Evropa e Lirë: Ju kërkoni zgjedhje, a keni afat se kur duhet të mbahen ato dhe nëse nuk janë në pajtim me pritshmërinë tuaj, çfarë do të bëni?

Albin Kurti: Ne duhet të mbajmë zgjedhje edhe në Kosovë në përgjithësi, por gjithashtu edhe në Llap, në Besianë, në veriun e Mitrovicës, për komunën veriore të Mitrovicës. Duhet të mbajmë zgjedhje, pra në përgjithësi, në mbarë Kosovën, për shkak se ekziston një hendek i madh në legjitimitet, i cili nuk mund të urëzohet me asgjë tjetër, përveçse me zgjedhje të reja. Dy të tretat, së paku dy të tretat janë në opozitë. Ndërkohë që kreu i qeverisë së paligjshme ka diç më shumë se një të shtatën e votave të kryeparlamentares [Vjosa Osmani].

Pra, si mund t’i prijë një qeverie dikush, i cili ndodhet në një parti, e cila ka garuar me një kandidat tjetër që ka gati shtatëfishin e votave në zgjedhjet e 6 tetorit, 2019? Pra, kjo është një krizë e jashtëzakonshme legjitimiteti, ku institucionet, në vend se të jenë përfaqësuese, janë tjetërsuese.

Radio Evropa e Lirë: Si do ta sfidoni këtë qeveri? Me gaz lotsjellës, protesta?

Albin Kurti: Protestat janë të pashmangshme, protestat do të jenë paqësore dhe ne jemi partia më e madhe në Kosovë. Jemi partia e parë në Kosovë, jemi subjekti politik kryesor e më i fuqishëm në Republikën e Kosovës. Andaj, mendoj se me një qeveri të këtillë të dobët, një opozitë kaq e fuqishme që përbëhet nga Lëvizja Vetëvendosje dhe ndokush tjetër, duke e theksuar këtu në veçanti kryeparlamentaren Osmani, padyshim se i ka të gjitha mjetet e duhura për rezultatin e nevojshëm – e këto janë zgjedhjet e reja dhe shkurtimi i jetës së qeverisë së paligjshme.

Radio Evropa e Lirë: Protestat, si do t’i organizoni?

Albin Kurti: Po, ne i kemi forumet dhe organet tona, si: kryesia e Lëvizjes, grupi parlamentar, këshilli i përgjithshëm, qendrat e Vetëvendosjes, dhe bashkë me to, në kohën e duhur, për çështjet e duhura, i marrim vendimet, të cilat janë të drejta e të nevojshme. Unë besoj që shumë shpejt do të vijmë deri te protestat. Ne nuk kemi dashur të bejmë protestë kur ishte në pyetje pushteti ose qeveria, por për çështjet për të cilat ekzistojmë si subjekt politik. Ato janë të pashmangshme.

Radio Evropa e Lirë: Në rast se qeveria dhe presidenti pajtohen për një marrëveshje me Serbinë, shumëkush thotë se i kanë edhe dy të tretat e votave në kuvend për aprovimin e një marrëveshjeje të tillë. A do të mund ta ndalni ju një marrëveshje nëse mendoni se është e dëmshme?

Albin Kurti: Kjo qeveri e paligjshme dhe ky president i frustruar nuk guxojnë të bëjnë marrëveshje me Serbinë. Këta e dinë se çfarëdo marrëveshjeje që do ta bëjnë, eventualisht nuk do të vlejë as sa çmimi i letrës, në të cilën është shkruar dhe çmimi i ngjyrës me të cilën kanë nënshkruar. Pra, këta nuk guxojnë të bëjnë marrëveshje me Serbinë. Ky pushtet nuk e ka kapacitetin për t’u përballur me Serbinë dhe nuk e ka legjitimitetin për të dialoguar me të.

Radio Evropa e Lirë: E, nëse do të ketë një marrëveshje?

Albin Kurti: Totalisht e pavlefshme, por nuk guxojnë ta bëjnë, sepse ka tre vjet që thuhet se do të ketë marrëveshje. Nuk ka marrëveshje, sepse s’kanë kapacitet për t’u përballur me Serbinë dhe nuk kanë legjitimitet për të dialoguar me të.

Radio Evropa Lirë: Ka pasur kritika të ashpra ndaj jush se në 100-ditëshin e qeverisjes suaj, keni rrezikuar miqësinë me Shtetet e Bashkuara të Amerikës…

Albin Kurti: Nuk ka subjekt politik dhe nuk ka kryeministër si Vetëvendosja dhe unë që jemi sulmuar kur kemi qenë në qeverisje, me ç’rast nuk i patëm as 100 orët tona, për të mos thënë as 100 minutat tonë, se lëre më 100 ditët, që është një gjë normale.

Tash, paralelisht, nuk ka kryeministër në Kosovën e pasluftës, i cili nuk është marrë fare me sulmet e opozitës, sikurse që kam bërë unë. Pra, [me] sulmet e opozitës, nuk ka kryeministër që është marrë më pak sesa unë dhe, në këtë aspekt, besoj që kemi treguar një kulturë të re të qeverisjes demokratike dhe këtë e ka vlerësuar populli.

Prandaj, nuk është e çuditshme se pse për disa muaj pas zgjedhjeve të fundit, e për pak muaj në qeverisje, ne më shumë se jemi dyfishuar sa i përket përkrahjes popullore. E mbani në mend që thoshin se “po tërhiqen trupat e Shteteve të Bashkuara të Amerikës”, nuk ndodhi.

Të gjitha ato akuza, ato sulme, kanë qenë të njerëzve të frikësuar, të shantazhuar, të cilëve po u perëndonte dielli i korrupsionit dhe po fillonte një epokë e re e progresit dhe në panik e sipër, ju e dini që këta fillojnë e piskasin “Amelika, Amelika!”. Do të thotë, çdo herë kur kanë një siklet shumë vetjak, atëherë provojnë që të gjejnë strehë te Shtetet e Bashkuara të Amerikës, në fakt, duke mos çarë kokën se në këtë mënyrë po orvaten ta dëmtojnë imazhin e Shteteve të Bashkuara të Amerikës në Republikën e Kosovës, si strehë për të korruptuarit, gjë që nuk është e vërtetë.

Radio Evropa e Lirë: A ka pasur ndonjë rast, ndonjë luhatje të prishjes së këtyre raporteve në mes të Kosovës dhe Shteteve të Bashkuara të Amerikës? Si i konsideroni ju?

Albin Kurti: Asnjëherë, përveçse qëndrimit tim parimor, ku unë kam mbrojtur dhe përfaqësuar shtetin e Kosovës dhe popullin e saj, në raport me ambasadorin [Richard] Grenell, i cili, si emisar i presidentit [amerikan Donald] Trump [për dialogun Kosovë-Serbi] dëshironte që ne, jo vetëm të heqim taksën, por të heqim edhe reciprocitetin. Nuk ka pasur kurrfarë problemi tjetër dhe unë nuk kam pasur asgjë personale aty, unë kam mbrojtur qëndrimin tim, qëndrimin për të cilin më kanë votuar qytetarët. Unë nuk jam në mesin e atyre që kam thënë se e heq tarifën 100 për qind dhe nuk vë reciprocitet; unë kam thënë e zëvendësoj tarifën me reciprocitet dhe ashtu kam bërë. Pra, nëse ka pasur mospajtim, ka pasur vetëm me këtë emisar.

Radio Evropa e Lirë: Shumë analistë, por edhe rivalë politikë, ndoshta edhe votues, mund të ndjehen ose thonë se janë të tradhtuar, se mund të jeni dorëzuar ndaj sfidave derisa keni qeverisur. Si mendoni ju?

Albin Kurti: Cilën sfidë për shembull?

Radio Evropa e Lirë: Për shembull… çështjen e vazhdimit të dialogut?

Albin Kurti: Unë jam gjithmonë i gatshëm për dialog, por jo për dialog ku tupanin e ka Serbia. Unë dua barazi. Duhet të diskutojmë se çka do të diskutojmë. Unë nuk jam as për armiqësi, as për servilitet. Jam për partneritet dhe aleancë me Bashkimin Evropian dhe Shtetet e Bashkuara të Amerikës, me NATO-n dhe sidomos Gjermaninë. Mirëpo, unë nuk mund të nënshtrohem dhe dorëzohem çka të thotë ambasadori Grenell, sepse ia paska thënë [presidenti serb Aleksandar] Vuçiq një gjë të tillë kur ka qenë në Beograd, e ta pranoj unë këtu. Dorëzim do të ishte pikërisht ai. Dialogu me kushtet e armikut është dorëzim. Unë këtë s’e bëj kurrë.

Radio Evropa e Lirë: A do të bashkëpunoni tash me Partinë Demokratike të Kosovës njësoj si keni bashkëpunuar me Lidhjen Demokratike të Kosovës?

Albin Kurti: Kosova është shtet i kapur dhe kapja e shtetit nuk është abstrakte, është konkrete. Këtë kapje e ka bërë PDK-ja, jo secili anëtar, por udhëheqja e saj. Dhe, ne filluam që ta çkapim shtetin nga këta shpërdorues dhe, në këtë rast, mund të them se për 4 muaj nuk kemi bërë pak. Prandaj, përderisa ekziston shteti i kapur i Kosovës, ne nuk do të mund të bashkëpunojmë me këtë parti, e cila shtiret se është në opozitë, se në fakt është në pushtet edhe kur s’duket se është.

Radio Evropa e Lirë: A mendoni se është shfrytëzuar pandemia e koronavirusit për mosmbajtjen e zgjedhjeve të parakohshme parlamentare?

Albin Kurti: Këta nuk janë të interesuar për zgjedhje, sepse zgjedhjet i përjetojnë si gozhdë në arkivolin e tyre. Këta e dinë se populli i ka varrosur. Por, këta nuk e duan edhe atë gozhdën në arkivol, që quhet zgjedhje demokratike. Këta njerëz janë problem, e zgjedhjet janë zgjidhja. Edhe në raport me Serbinë, ne e kemi dëshmuar se është e mundshme ndryshe dhe se duhet ndryshe. Konkretisht, për neve reciprociteti nuk është vegël e hakmarrjes, por është vlerë e barazisë. Reciprociteti është barazi, barazia quhet reciprocitet.

Dhe, emancipimi që e kemi krijuar ne për kaq pak kohë, dashamirësia e popullit për neve e për veten për kaq pak kohë, është një gjë e pakthyeshme. Andaj, ndonëse nuk e kanë gozhdën në arkivol nuk do të mund të ngjallen më.

Radio Evropa e Lirë: Zoti Kurti, ju tash nuk keni një post as në qeveri, as në kuvend. A do t’ju mungojë jeta aktive në politikë?

Albin Kurti: Unë kudo që jam, jam aktiv. Nganjëherë më duhet që këtë aktivizmin tim ta ndaj në dy-tri pozita, por tash do të jem edhe më shumë aktiv sepse e kam veç një pozitë.

Radio Evropa e Lirë: Çka ju mungon nga pozita e kryeministrit?

Albin Kurti: I mungon popullit, jo mua. Sa herë që nuk ka fituar Lëvizja Vetëvendosje, ka humbur populli, ka humbur shteti. Qeverisë i mungon qeverisja jonë e mirë, e jo neve. Ne nuk kemi shkuar në atë ndërtesë si banesë apo shtëpi të re, por përkundrazi si shërbyes të rinj, me përgjegjësi të pashembullt.

 

Intervista

Ismail Kadare në një intervistë me gazetarin Adi Krasta

Komento

Ismail Kadare, është një ndër shkrimtarët më të mëdhenj bashkëkohorë, një shkrimtar i pazakontë, i lidhur shumë ngushtë me fatin e popullit të vet. Në një intervistë ekskluzive në programin “E Diell” e vitit 2008 me gazetarin Adi Krasta, në rubrikën #Nostalgji si çdo të martë, “Shkrimtari nuk ka asnjë detyrim para askujt dhe vetëm para ndërgjegjes dhe artit të vet” https://youtu.be/ZnAHK4oVIWY

tch

Intervista

Besoni ju ende te kombi, z. Kadare?

Komento

KadareIsmail Kadare është një shkrimtar universal me një traditë narracioni, që e ka zanafillën që nga Homeri. – John Carey

Ismail Kadare është një nga romancierët më të shquar të kohës sonë, në të gjithë botën dhe në të gjitha gjuhët. –BRUCE BAWER

Një intervistë me shkrimtarin shqiptar Ismail Kadare nga gazeta gjermane Frankfurter Allgemeine Zeitung, ku shkrimtari ynë flet për shtetin dhe kombin, për patriotizmi dhe për fenë…

Intervista me Kadarenë me titullin “A beson ende në komb, zoti Kadare?” u botua në numrin e të shtunës së parë të qershorit, pra në një ditë kur gazeta lexohet më së shumti, në një faqe të madhe me një portret dinjitoz që zinte një të tretën e saj ku në sfond paraqitej një faqe e dorëshkrimit në shqip e “Gjeneralit” dhe ndërhyrjet me dorë të autorit të tij. Një Zot e di se si e kishte gjetur gazeta këtë fletë dorëshkrimi.

Kadare e quan fushatën sërbe kundër Kosovës, një sfidë primitive kundër çdo morali. Serbia jo vetëm ka detyrim ta njohë Kosovën, por duhej të ishte ndër shtetet e para që ta kryente këtë akt. Serbia ka bërë krime në Kosovë. Njohja e Kosovës do të ishte akti i parë i heqjes dorë nga doktrina që i polli këto krime. Mosnjohja e Kosovës do të thotë një shpallje publike se Serbia nuk heq dorë nga një e kaluar që s’e nderon. Në rastin e Kosovës është edhe më keq. Mosnjohja e Kosovës është mospranimi i lirisë së një populli tjetër, e kjo do të thotë mospranimi i ekzistencës së tij. Me këtë shpallje, me këtë përkëdhelje të krimit të vet, Serbia synon të hyjë në Evropë. Ajo është inkurajuar nga disa rrethana, e ndër to është heshtja për këto krime. Heshtja për të vërtetën është gjithmonë e keqe”

-Në pyetjen e parë Hansgeorg Hermann, gazetari i Frankfurter Allgemeine Zeitung  kërkon nga Kadareja të bëjë dallimin mes kombit dhe vendlindjes.

Kadare:Vendlindja ka brenda patriotin- dhe patriotët ekzistojnë para se të lind një komb. Patriotët i bashkon kultura dhe gjuha, ka një marrëveshje për atë se çka do të mund e do të duhej të ishte kombi. Patriotët shqiptarë, para se të ekzistonte Shqipëria, e kishin zgjedhur si himn marseillaise-në. Ajo ishte simboli i lirisë, i barazisë dhe i vëllazërimit. Si model për shtetin vlente Zvicra. Pse? Sepse atje ishin bashkuar njerëz, të cilët flisnin tri gjuhë të ndryshme. Kjo u ka bërë përshtypje shqiptarëve. Kombi është një krijesë me kufij. Vendlindja nuk i njeh kufijtë, ajo udhëton bashkë, nëse patriotit i duhet të lërë vendin e tij”. Kadare duke u përgjigjur në pyetjet vijuese të gazetarit gjerman sqaron se vendlindja “ka të bëjë diçka me patriotët dhe patriotizmin… Pra me emocione. Por koncepti juaj ‘vendlindje’ (Heimat) e thekson, besoj unë, edhe kulturën dhe traditat që lidhen me të. Ajo nuk ka të bëjë asgjë me shovinizmin apo madje racizmin, me të cilin fashistët e shkatërruan atë. Konceptet ‘patriotizëm’ dhe ‘vendlindje’ duhet të dallohen nga ai i ‘nacionalizmit’

FAZ: Çfarë është kombi për një burrë nga Ballkani? A e strehon kombi vendlindjen?

Kadare: “Normalisht nuk do të duhej asnjeri të fliste për konceptin e kombit me një burrë nga Ballkani. Kjo çon automatikisht në keqkuptime. Ne të gjithë në Ballkan- kroatët, serbët, boshnjakët, shqiptarët- kishim gjithmonë një vendlindje, një komb ne nuk e kishim. Perandoria osmane nuk e kishte paraparë për ne statusin e ‘kombit’. Ai ishte i ndaluar. Koncepti i Perandorisë osmane ishte predominimi i islamit, ishte si të thuash një koncept internacionalist mbi bazë fetare. Kur turqit u detyruan të tërhiqeshin, erdhën komunistët. Edhe komunizmi nuk është se kishin një koncept kombëtar, por internacionalist. Nën Enver Hoxhën ne nuk kemi folur për kombin shqiptar, por ne ishim pjesë e internacionales komuniste”.

Frank.Allgemeine: Nëse popujt sllavë të jugut, sidomos serbët luftërat e tyre i kanë shpjeguar si konflikte fetare, për shqiptarët ekzistenca e shumë feve nuk ka qenë kurrë burim konfliktesh?

Kadare:-Ajo që ndër të tjera sot i bashkon shqiptarët është shpërfillja e përkatësisë fetare. Jo vetëm pse Shqipëria e Hoxhës për tridhjetë vite me radhë ishte i vetmi shtet në botë absolutisht pa asnjë fe, por edhe sepse kjo çështje edhe përpara, edhe nën sundimin e turqve, nuk ka luajtur rol për identitetin shqiptar. A vlen kjo edhe sot?“ Kadare përgjigjet: “Po. Kjo është diçka për të cilën ne vërtet do të mund të ishim krenarë. Në fakt është një model që kombet tjera do të mund ta merrnin si shembull. Ne kemi myslimanë, ortodoksë dhe katolikë. Ne kishim deri para disa dhjetëvjeçarësh edhe hebrenj- të cilët ne, meqë ra fjala, në kundërshtim me shumë popuj të tjerë të Evropës, i kemi mbrojtur dhe i kemi sjellë në vend të sigurt nga ndjekësit nacionalsocialistë. Për bashkëjetesën tonë këto përkatësi fetare nuk kanë luajtur absolutisht asnjë rol. Unë vetë rrjedh nga një familje, e cila i përkiste rendit bektashinj të dervishëve- për jetën time sociale dhe kulturore kjo ka qenë gjithmonë e parëndësishme

FAZ: A ka përpjekje për ta prishur apo madje shkatërruar këtë vlerë të traditës shqiptare,

Kadare : Ka fundamentalistë që duan të na tërheqin në këtë drejtim. Nga ana islamike dhe nga ana e krishterë. Edhe nga jashtë vijnë impulse shkatërruese. Por deri më tani ato kanë mbetur pa pasoja. Shqiptarët kanë probleme të tjera. Ata duan të fitojnë para. Ata janë tepër pragmatikë për të lejuar abuzimin me ta për ashtuquajturën përplasje të civilizimeve”. Por “serbët”, thotë Hermann, “në mënyrë të përsëritur bëjnë me dije se ata si të krishterë ortodoksë kishin luftuar krejtësisht të vetëm kundër sundimit osman dhe, më vonë, kundër pushtuesve gjermanë”. Kadare thotë: “Kjo që përshkruani ju, është një mit i rrezikshëm, një demon. Ne nuk duhet t’ia hapim derën këtij revizionizmi. Të gjithë popujt e Ballkanit kanë luftuar së bashku kundër turqve. Ky fakt është i rëndësishëm për bashkëjetesën tonë fqinjësore.

FAZ: Megjithatë është fakt historik që aristokracia shqiptare iu ka shërbyer turqve si guvernatorë në Ballkan. Shembulli më i njohur është Ali Pasha, i cili gjithë Epirin- Shqipërinë e sotme jugore dhe pjesën perëndimore të Greqisë veriore – e ka qeverisur dhe shtypur për turqit. E, edhe shumë boshnjakë kanë kaluar në islam”

Kadare: Ne duhet ta pranojmë se në jelekun tonë historik ka njolla. Disa kanë flirtuar me Perandorinë, oportunistë kishte shumë. Por e gjithë kjo nuk mjafton për një revizionizëm, i cili do të helmonte bashkëjetesën paqësore në Ballkan. Kultura jonë bazohet mbi një substrat të përbashkët. Ajo dominohet nga renesanca dhe iluminizmi evropian – myslimanët ishin në vendin tonë po aq të ndriçuar sa ç’ishin edhe të krishterët.

FAZ: Jetoni kohë të gjatë jashtë vëndit tuaj , a ndikon kjo të ndjeheni më pak shqiptar

Kadare:Unë kam qenë shqiptar, jam shqiptar e do jem i tillë derisa të vdes. Kam ç’është e vërteta dy pasaporta dhe jetoj si në Paris ashtu edhe në Tiranë. Por kjo nuk ndryshon asgjë në faktin se unë kurrë nuk kam qenë diçka tjetër përveçse shqiptar. Ju i keni lexuar librat e mi- në letërsi nuk mund të mashtrohet. Shpresoj që këtij zhvillimi jashtëzakonisht agresiv ekonomiko – shoqëror që kemi përjetuar në vitet e shkuara në vendin tonë të mund t’i vëmë përballë diçka që është më e fuqishme se paraja.

Frakfurter Allgemeine Zeitung, 06.06.2011

Intervista

Bugajski, sfidat e Kosovës që nga arritja e pavarësisë 10 vjet më parë

Komento

BugajskiJanusz Bugajski, ekspert i çështjeve të Ballkanit në Uashington, i ndjek zhvillimet në Kosovë prej gati 30 vjetësh dhe thotë se ndryshimet atje janë të jashtëzakonshme. Ai ka qenë për herë të parë në Prishtinë në vitin 1990. Kush mund ta përfytyronte në atë kohë se Kosova do të ishte bërë shtet i pavarur apo do të kishte sot marrëdhënie kaq të ngushta me Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe me vendet e tjera perëndimore, thotë zoti Bugajski. Në një intervistë me Skype me kolegun tonë Ilir Ikonomi, analisti flet për sfidat e Kosovës që nga arritja e pavarësisë 10 vjet më parë.

Zëri i Amerikës: Zoti Bugajski, Kosova është njohur nga rreth 115 vende dhe është anëtare e dhjetëra organizatave ndërkombëtare. Por Serbia ka ndërmarrë një fushatë kundër Kosovës në arenën ndërkombëtare. A mendoni se Bashkimi Evropian i ka luajtur kartat e tij me efektivitet për ta ndalur këtë fushatë? Në fakt, pesë nga vendet e tij anëtare ende refuzojnë ta njohin Kosovën, sidomos Spanja.

Janusz Bugajski: Nuk mendoj se Bashkimi Evropian është treguar sa duhet i fortë. Ndoshta tani me nismën e re të Komisionit Evropian, Kosova dhe vendet e tjera mund të ecin përpara shumë më shpejt drejt anëtarësimit në BE. Por kjo duhet të përfshijë normalizimin ose pranimin e marrëdhënieve dypalëshe mes Prishtinës dhe Beogradit.

Zëri i Amerikës: Por a ka Brukseli një strategji se ku duhet të çojnë përfundimisht bisedimet mes Kosovës dhe Serbisë? Ku po shkon në fakt ky proces?

Janusz Bugajski: Ka një objektiv përfundimtar, që është njohja e ndërsjellë dhe anëtarësimi i ndërsjellë në Bashkimin Evropian, por nuk ka një strategji. Pra nuk ka të përcaktuar një numër të mjaftueshëm hapash konkretë brenda një kalendari të caktuar kohe, me pjesmarrës të përcaktuar për të arritur rezultate të përcaktuara dhe ky është problem. Procesi nuk ka qenë shumë i disiplinuar dhe nuk i ka mbajtur palët sa duhet nën presion. Këtu është çështja.

Zëri i Amerikës: SHBA kanë qenë sponsorizuesi kryesor i pavarësisë së Kosovës. A mundet që Amerika të ofrohet përsëri për t’u bërë një ndërmjetës i rëndësishëm mes Kosovës dhe Serbisë, edhe për shkak se Kosova është në vijën e frontit të një lufte të re të ftohtë të Rusisë me Perëndimin?

Janusz Bugajski: Kjo është pikërisht ajo që do të donin të shihnin një numër analistësh, duke përfshirë edhe veten time. Gjatë disa viteve të shkuara, SHBA janë tërhequr një hap prapa. Jo se nuk janë përfshirë, por e kanë lënë iniciativën kryesisht në dorë të Bashkimit Evropian. Dhe ne po i shohim rezultatet, që janë të përziera: Ka patur suksese, por ka patur edhe mangësi, pra ka shumë gjëra që mungojnë. Mendoj se me një përfshirje të drejtpërdrejtë amerikane mund të arrihej shumë më tepër. Sepse nuk është fjala vetëm për Kosovën. Serbia gjithashtu bëhet më e vemendshme kur ka një përfshirje të Shteteve të Bashkuara.

Zëri i Amerikës: Sa i mundur është një skenar destabilizimi i Moskës në Kosovë, pas grushtit të dështuar në Mal të Zi? A mund të shkaktojë Rusia konflikt të armatosur? A mund të përfitojë Rusia nga polarizimi etnik siç është ai në Veri të Kosovës?

Janusz Bugajski: Po. Regjimi i Putinit në Moskë shfrytëzon, manipulon dhe përfiton nga konfliktet në terren. Jo dosmodo i krijon konfliktet por i nxit ato, paguan njerëz, politikanë të korruptuar për t’i nxitur ato, nxit konflikte etnike. Këto nuk është e thënë të ndodhin në Kosovë, por mund të ndodhin në një vend fqinj dhe ta tërheqin Kosovën në një konflikt. Një nga skenaret mund të ishte një ndarje si ajo në Bosnje, që mund të tërhiqte Serbinë në një konflikt me Kroacinë. Unë nuk jam në brendësi të planeve dhe strategjive që ka Kremlini, por mund të përshkruaja një numër strategjish që mund të ndiqte Kremlini për të destabilizuar rajonin.

Zëri i Amerikës: Me sa di, ju e keni vizituar Kosovën shumë shpesh vitet e fundit. Çfarë po ndodh në Veriun e saj? A është bërë Veriu një strehë e sigurtë për krimin e organizuar? Kush e ka kontrollin e vërtetë në këtë pjesë të Kosovës dhe a ka rrezik që aty të përfshihet edhe Rusia?

Janusz Bugajski: Kam frikë se Veriu i Kosovës po bëhet pak a shumë si ato konfliktet e ngrira, ku lëvizjet separatiste të mbështetura nga Rusia po marrin kontrollin, me elementë kriminalë, me mungesën e rendit, me kufijtë ku hyn e del kushdo dhe ku qeveria qendrore nuk ushtron autoritetin e saj. Kjo gjendje më kujton Trans-dnistrian, Osetinë Jugore dhe rajonin e Donbasit. Pra, është si një konflikt i ngrirë dhe i pazgjidhur edhe pse ky rajon është pjesë e Kosovës. Çelësi këtu është që SHBA të bindin Bashkimin Evropian për të rivendosur autoritetin qendror të Kosovës, zbatimin e ligjit përmes policisë, kontrollin e kufirit, sistemin e drejtësisë e të tjera. Dhe mendoj se serbët e atjeshëm do të përfitonin më shumë nga këto gjëra se sa përfitojnë nga kriminaliteti.

Zëri i Amerikës: Udhëheqësit e Kosovës thonë se strategjia e re e Bashkimit Evropian për Ballkanin nuk përmban qartësinë e duhur për rrugën e Kosovës drejt anëtarësimit. Cili është komenti juaj?

Janusz Bugajski: Kosova duhet të kalojë nëpër proceset që ka kaluar çdo vend tjetër, duke filluar me marrëveshjen e asocim-stabilizimit, për të përmbushur të gjitha kërkesat, për të ndërmarrë reformën e gjyqësorit dhe reformat e tjera. Anëtarësimi në BE nuk është një proces i menjëhershëm. Ai kërkon kohë, por kërkon edhe përpjekje dhe reforma. Nëse Kosova i plotëson këto, ku përfshihet edhe kufiri me Malin e Zi, kjo do të ishte një shtytje e jashtëzakonshme për anëtarësimin e Kosovës. Kosova ka shumë detyra shtëpie për të kryer. Veç atyre që thamë, këtu hyn edhe fillimi i procesit për krijimin e një force të armatosur, një ushtrie të Kosovës, me vështrimin drejt një anëtarësimi të ardhshëm në NATO.

Zëri i Amerikës: Ende po dëgjojmë zëra për një ndarje të mundshme të Kosovës, kësaj here ato vijnë nga ministri serb i Mbrojtjes, zoti Vulin. Serbët thonë se po zhvillojnë një dialog të brendshëm mbi Kosovën duke hedhur përsëri në publik këtë ide. A shihni ndonjë lëvizje në këtë kuptim, apo është kjo thjesht riformulimi i një ideje të vjetër?

Janusz Bugajski: Mendoj se kjo është një lloj fantazie dhe nuk do të ndodhë. Nuk mendoj se as Uashingtoni dhe as Brukseli nuk e marrin seriozisht. E vetmja mënyrë me të cilën mund të realizohet ndonjë lloj ndryshimi territorial do të ishte që së pari Beogradi dhe Prishtina ta njihnin njëri-tjetrin si dy shtete të pavarura dhe pastaj, nëse dëshirojnë, mund të fillojnë të negociojnë çdo lloj shkëmbimi territorial. Nuk mendoj se Kosova do të ishte e gatshme të jepte ndonjë territor, as Serbia të jepte ndonjë pjesë të Luginës së Preshevës. Pra, hapi i parë në çdo gjë, do të ishte njohja reciproke dhe pastaj varet nga të dy vendet. Ne e pamë këtë në rastin e ish-republikës së Çekosllovakisë. Kur dy vendet e krijuara pas ndarjes e njohën njëri-tjetrin, mes tyre pati disa rregullime territoresh. Mendoj se kjo do të ishte e vetmja mënyrë.

Intervista, Kosova

Kurti rrëfehet për përplasjen me Edi Ramën dhe bashkimin kombëtar

Komento

albin-kurtiAlbin Kurti flet në një intervistë për gazetën TemA në lidhje me përplasjen që pati me Edi Ramën, zhvillimet në Kosovë dhe idenë e vazhdueshme të tij, për bashkimin kombëtar.

Z. Kurti, para disa ditësh ju reaguat ndaj deklaratës së Kryeministrit të Shqipërisë, z. Rama lidhur me qëndrimit e Kryeministrit të Kosovës për demarkacionin e kufirit Kosovë – Mali i Zi, çfarë ju shqetësoi aq shumë në atë deklaratë?

Mendoj se deklarata e z. Rama ka ardhur si pasojë e mungesës së informacionit të plotë mbi çështjen, ose si pasojë e ndonjë keqinformimi të porositur nga kanale të kontrolluara prej z. Thaçi, i cili është shumë i interesuar që të zbatohet marrëveshja e padrejtë për demarkacionin. Por ajo marrëveshje nuk do të zbatohet, për shkak se argumentet e ekspertëve, por edhe dokumentet tregojnë se ajo linjë demarkacioni është gabim. Sigurisht që do të ketë një marrëveshje tjetër për demarkacion, dhe do të vendoset linja e drejtë kufitare mes Kosovës dhe Malit të Zi. Është për t’u vlerësuar se pala malazeze nuk po këmbëngul në vijën kufitare që pretendon Thaçi, dhe është e hapur për diskutim.

Ne reaguam për të korrigjuar atë që neve na u duk qëndrim i gabueshëm. Por mendojmë se ky debat tashmë është i mbyllur, pasi vetë z. Rama e pranoi se ai është një person që nuk fal as det e as tokë, dhe kjo është pikërisht ajo çka ne presim prej tij e prej çdo politikani shqiptar. Deti e toka e shqiptarëve janë të dyja njësoj të rëndësishme, dhe janë çështje e sovranitetit të jashtëm kombëtar, dhe si të tilla, nuk i përkasin politikanëve, por popullit. Andaj mendoj se asnjë politikan nuk duhet të falë as det e as tokë.

Nga reagimet e autoriteteve të Malit të Zi dhe SHBA-ve e BE-së duket se nuk është temë e pëlqyeshme rihapja e përmbajtjes së marrëveshjes së demarkacionit. A besoni se komisioni që emëroi Kryeministri Haradinaj me ekspertët që e kundërshtonin demarkacionin, do të ketë kurajën ta mbrojë qëndrimin para partnerëve ndërkombëtarë?

Temë e pëlqyeshme për ta mund të mos jetë, sepse sigurisht që janë të interesuar ta mbyllin sa më shpejt këtë çështje. Por këtu bëhet fjalë për territor të Kosovës, dhe ne nuk mund të lejojmë që shpejtësia të jetë në kurriz të drejtësisë.

Po e përsëris që ne nuk jemi të interesuar në vonimin e marrëveshjes së demarkacionit, por veç në korrigjimin e saj. Kufiri duhet të jetë i drejtë, sipas dokumenteve e hartave historike.

Kam shpresë se ekspertët dhe shkencëtarët që kanë integritetin profesional do ta mbajnë qëndrimin e njëjtë. Po ashtu, mendoj se z. Haradinaj nuk do të lëshojë pe në këtë drejtim. Ai e ka pohuar këtë edhe vetë, në një përgjigje që ia ka dhënë z. Rama.

Si mendoni ju që do të zgjidhej drejtë dhe pa pasoja marrëveshja e paratifikuar nga Kuvendi i Kosovës për versionin Thaçi të demarkacionit?

Marrëveshja duhet të rinegociohet. Por versioni mbi të cilin duhet të nisë rinegocimi, duhet të jetë një version i punuar prej akademikëve dhe ekspertëve të hartografisë e gjeografisë historike.

Ky rinegocim nuk e pengon asnjë proces të rëndësishëm gjeopolitik. Tashmë Mali i Zi është në NATO, dhe Kosova është sigurisht aspirante për integrimet euroatlantike, pra parimisht ne jemi në të njëjtën anë gjeopolitike me Malin e Zi. Kjo situatë e favorizon mirëkuptimin mes Kosovës dhe Malit të Zi. Kosova nuk kërkon tokë të Malit të Zi, dhe Mali i Zi nuk besoj që kërkon tokë të Kosovës.

Në fakt, ajo që quhet marrëveshje e demarkacionin nuk është as marrëveshje dhe as e demarkacionit, sepse nuk mund të jetë marrëveshje përderisa nuk ratifikohet në Kuvendin e Kosovës dhe as e demarkacionit përderisa Komisioni paraprak ka bërë delimitim, përkatësisht ndryshim kufiri, e jo demarkacion. Ajo ‘marrëveshje e demarkacionit’ ngeli veçse një ujdi e ministrave të asokoshëm të jashtëm e të brendshëm, z. Hashim Thaçi dhe z. Skënder Hyseni, me homologët e tyre malazezë.

Nëse sërish ju vjen në Kuvendin e Kosovës në mospërputhje për çfarë janë kërkesat tuaja a do t’i shohim sërish skenat e dy viteve më parë?

Nuk besoj që do të vijë kjo marrëveshje në Kuvend. Qeveria aktuale është shumë e dobët dhe në çdo moment mund ta humbasë shumicën, ndaj nuk besoj se do të merren me çështje problematike si demarkacioni e “Zajednica”. Ne presim nga kjo qeveri të merret me zhvillimin ekonomik, vendosjen e drejtësisë, luftimin e korrupsionit. Nëse kjo qeveri dëshiron t’i hapë probleme vetes, atëherë do të jetë më keq për të.

Sa i përket protestave në Kuvend, nuk besoj se do të ketë nevojë më, për arsyet që përmenda më lart, por edhe për faktin se tashmë Lëvizja VETËVENDOSJE! është dyfishuar, ndërsa në koalicionin qeverisës ka deputetë që nuk do të pajtoheshin me atë demarkacion. Jemi në gjendje t’i ndalim pa patur nevojë për skena të tilla.

Ju e keni vënë në diskutim plotfuqishmërinë dhe legjitimitetin e qeverisë Haradinaj, së fundi edhe në kontestimin e ministrit serb Nenad Rikallo, pse mendoni që Haradinaj është i papërshtatshëm për Kryeministër?

Ministri Rikallo është akuzuar nga ish-fqinjët e vet për keqtrajtime e dhunime para e gjatë luftës. Një njeri i tillë është i papranueshëm, jo vetëm për Lëvizjen VETËVENDOSJE!, por edhe për mbarë shqiptarët e Kosovës. Ne nuk e kontestojmë atë për shkak se është serb, pasi ka shumë serbë të Kosovës, ndoshta shumica e tyre, që nuk janë përfshirë në krime e keqtrajtime ndaj shqiptarëve. Mirëpo, ne po kontestojmë personin, individin Rikallo, për të cilët shumë qytetarë të Kosovës kanë mbledhur dëshmi që e implikojnë në raste të tilla. Janë njëzet dëshmitarë që janë lajmëruar!

Kryeministri Haradinaj nuk duhet të fshihet prej përgjegjësisë duke thënë se e ka pyetur Agjencinë e Kosovës për Inteligjencë, Policinë apo Prokurorinë e Kosovës. Përballë ka dëshmitë e mbledhura prej qytetarëve të vendit të tij, ai duhet të shkarkojë ministrin Rikallo në mënyrë që të nisin hetimet e pavarura. Mirëpo, po duket se Haradinaj nuk guxon të sfidojë Listën Serbe e cila ia garantoi qeverisjen.

Ju jeni politikani më i votuar në Kosovë, për disa muaj rresht, pas zgjedhjeve gjithkush priste që ju të formonit qeverinë, çfarë ndodhi? Çfarë nuk shkoi mirë me Isa Mustafën e Behgjet Pacollin?

Ne kemi qenë të hapur, madje të interesuar për bashkëpunim, dhe kemi kontaktuar vazhdimisht me partitë e tjera, LDK e AKR. Mirëpo nga z. Mustafa nuk ka pasur shumë interesim. Prej mesit të korrikut e deri në shtator ai nuk ka kontaktuar fare me ne. Mungesa e interesit nga z. Mustafa kontribuoi në largimin e z. Pacolli, i cili më pas u bashkua me qeverisjen Haradinaj.

Mustafa nuk ka treguar seriozitetin e nevojshëm për ta dërguar PDK-në në opozitë, dhe kjo është hera e dytë. Hera e parë ka qenë në vitit 2014, kur nuk i rezistoi presionit dhe shkoi vetë në koalicion me PDK, hera e dytë është tani, kur u mënjanua, dhe e pamundësoi koalicionin mes Lëvizjes VETËVENDOSJE! dhe LDK.

Megjithatë, Lëvizja VETËVENDOSJE! po rritet, dhe do të vazhdojë të rritet. Tashmë jemi subjekti i parë parlamentar në Kosovë, dhe së shpejti do të fitojmë disa komuna të mëdha anembanë Kosovës. Nuk është këtu çështja se Albin Kurti është deputeti më i votuar, por çështja është se disa komuna do të mund t’i fitojmë pa balotazh dhe mbi dhjetë sosh gjithsej pas balotazhit.

Ju jeni të deklaruar si forcë e qendrës së majtë, si planifikoni ta ndërtoni koalicionin në zgjedhjet e ardhshme?

Ne jemi e vetmja forcë e majtë parlamentare në Kosovë, prandaj jemi të detyruar që koalicionet t’i bëjmë me forca që vijnë nga qendra e djathtë. Parimi jonë është që politikanët e përfshirë në krime ndaj kombit, ndaj shtetit e ndaj individit nuk duhet të jenë në qeverisje, andaj jemi kundër bashkëpunimit me PDK.

Kemi qenë dhe jemi të hapur për bashkëpunim me partitë e tjera, por jo në baza të ndarjes së posteve, por në baza të dakordimit programor, mbi detyrat dhe hapat e qeverisë.

Besojmë se edhe në partitë e tjera opozitare, sidomos tek LDK, duhet të marrë përgjegjësi një grup i ri politikanësh, të cilët do të jenë pak më aktivë dhe më këmbëngulës për largimin e PDK-së nga pushteti.

Ju folët këto ditë për modelin gjerman të bashkimit duke rikujtuar kauzën e bashkimit të shqiptarëve. Gensher në 1989 i korrigjoi gazetarët ndërkombëtarë duke saktësuar se nuk bëhej fjalë për “ribashkimin e Gjermanisë” por për “bashkimin gjerman”. A e kemi në Shqipëri një arkitekt, një Uilli Brand apo një Helmut Kol?

Ka dy qëndrime për këtë çështje. Britania, Franca, Italia e Polonia, të cilat ishin kundër bashkimit të Gjermanive për arsye vetjake, e quajtën “ribashkim”, pasi ishin të interesuar që kjo të tingëllonte si një ripërsëritje e historisë.

Ndërsa gjermanët, edhe në rastin e Gensherit që përmendni ju, por edhe në shumë raste të tjera, edhe sot e kësaj dite, e quajnë “bashkim”. Pasi është hera e parë që këto dy vende bashkohen, por edhe për shkak se nuk ka asnjë histori që do të përsëritet. Gjermania u bashkua demokratikisht, me një perspektive të progresit, të vlerave njerëzore, por edhe të evropianizmit. Këtë mund ta shohim edhe sot. Bashkimi i Gjermanive solli mirëqenie e zhvillim për gjermanët, por edhe një shtyllë të fortë për projektin evropian.

A e kemi ne një Vili Brand apo një Helmut Kol, unë këtë nuk e di, pasi mendoj se rasti i Shqipërisë dhe i Kosovës ka dallime të mëdha me rastin e Gjermanive. Në fakt e vetmja ngjashmëri është se kemi të bëjmë me kombe që dëshirojnë të bashkohen. Por Shqipëria e Kosova kanë përparësi të mëdhaja, për shkak se në historinë e tyre nuk e kanë ndonjë moment që i bën fajtor, siç e pati Gjermania momentin e Luftës së Dytë Botërore. Ne si shqiptarë nuk ka nevojë të kemi komplekse. Bashkimi jonë nuk rrezikon asnjë fqinj, dhe ne nuk kemi në historinë tonë “njolla”. Bashkimi jonë duhet të jetë dhe do të jetë demokratik, progresist, i fokusuar te zhvillimi ekonomik dhe institucional i shqiptarëve, në marrëdhënie korrekte me fqinjët, dhe evropianist.

Sot u bënë 17 vjet që prej rrëzimit të Milosheviçit në Serbi? Çfarë mund të thuhet sot për ndryshimet atje?

U rrëzua Milosheviqi, por jo edhe regjimi i tij. Rrjedhimisht, trashëgimia e tij politike dhe ideologjike gjallon. Meqë kanë ndryshuar rrethanat, kanë ndryshuar edhe mjetet e mënyrat, porse jo motivet e qëllimet, premisat e synimet. Mbase vrasja e ish kryeministrit serb, Zoran Gjingjiq, më 12 mars 2003, e fundosi potencialin demokratizues e progresist në Serbi. Sot, grupi më i madh i miqësisë në Kuvendin e Serbisë është ai i miqësisë parlamentare Serbi-Rusi me 131 deputetë nga gjithsej 250 sa ka Kuvendi atje! Jo vetëm që Serbia nuk e njeh pavarësinë e Kosovës dhe mirëmban strukturat e saj paralele në çerekun e territorit të Kosovës të lëna aty nga Milosheviqi në vitin 1999, por ajo nuk ndjen kurrfarë pendese për krimet nga e kaluara. Për të qenë edhe më keq se kaq, me proces gjyqësor në Serbi është rehabilituar figura e kryeçetnikut Drazha Mihajloviq dhe kjo tash po bëhet edhe me kryeministrin e qeverisë pro-naziste gjatë Luftës së Dytë Botërore, Milan Nediq.

Së fundi, por jo për nga rëndësia, çfarë rezultati prisni për Vetëvendosjen në zgjedhjet lokale të 22 tetorit?

Kandidatët i kemi shumë të mirë, programin edhe më të mirë. Unë nuk jam i përfshirë në shtabet zgjedhore personalisht, shkoj vetëm në aktivitete ku jam i ftuar, por me sa po shoh ka entuziazëm të madh. Sondazhet na tregojnë se organizata jonë do të fitojë më shumë se gjysmën e komunave në Kosovë. Pasi që nga zgjedhjet e 11 qershorit u bëmë partia më e madhe në Kuvend, subjekti i parë në vend, pas zgjedhjeve të 22 tetorit, përkatësisht balotazhit të 19 nëntorit, në qeverisjen tonë lokale do të kemi shumë më tepër komuna se cilado parti tjetër. Fitorja jonë e 11 qershorit do të thellohet dhe zgjerohet. /GazetaTema/

Intervista

Intervistë me z. James Pardew, ish i dërguari amerikan për Ballkanin

Komento

James PardewAmbasadori James Pardew në fund të viteve 1990 ishte i dërguari i posaçëm amerikan për Ballkanin. Në vitin 2001 ai ishte i dërguari i posaçëm i Shteteve të Bashkuara në bisedimet që çuan në nënshkrimin e Marrëveshjes së Ohrit. Ambasadori Pardew ka përmbledhur kujtimet e tij nga rajoni në librin Paqja: Udhëheqja Amerikane dhe Fundi i Gjenocidit në Ballkan, që do të dalë në treg në janar të vitit të ardhshëm. Në një intervistë për Zërin e Amerikës, ambasadori Pardew flet për sfidat me të cilat po përballet rajoni si dialogu Kosovë-Serbi, zbatimi i Marrëveshjes së Ohrit në Maqedoni dhe ndikimin rus në Ballkan.

Zëri i Amerikës: Ambasador Pardew, Kosova dhe Serbia në pesë vitet e fundit janë angazhuar në bisedime të cilat kanë për synim normalizimin e marrëdhënieve mes dy vendeve. Si i shihni Ju ato?

James Pardew: Bisedimet janë gjithmonë të mira. Por ajo që ka rëndësi është se për çfarë bihet dakort dhe çfarë zbatohet konkretisht. Në qendër të tyre është njohja e Kosovës nga Serbia. Kjo do t’i lejonte të dyja vendet të lëvizin përpara drejt anëtarësimit në Bashkimin Evropian dhe në NATO. Serbia duhet të heqë dorë nga provokimi për të nxitur përçarje etnike për qëllime politike dhe ta kuptojë se e ardhmja e rajonit është tek bashkëpunimi dhe demokracia. E ardhmja e rajonit nuk janë grindjet rreth sovranitetit ose çështjeve të tjera. Pra në thelb këto bisedime janë rreth pranimit të Bosnjes, Kosovës, Serbisë, Maqedonisë në Bashkimin Evropian. Për realizimin e kësaj duhet njohja e Kosovës nga Serbia. Nuk mund të lësh një vende jashtë dhe të pranosh tjetrin. Në se Bashkimi Evropian do të pranonte vetëm njërin prej këtyre vendeve, çështjet e pazgjidhura do të transferoheshin brenda B.E.-së. Të gjitha çështjet mes vendeve të Ballkanit duhet të zgjidhen para se ato të anëtarësohen në Bashkimin Evropian. Unë kam qënë kritik i Serbisë, por mendoj se Kosova ka shumë punë për të bërë në përmbushjen e standarteve të një demokracie perëndimore. Ka shumë korrupsion në Kosovë, shpresoj që qeveria e re do të merret me këtë çështje. Jam gjithashtu i shqetësuar nga frikësimi i shtypit dhe problemet me sundimin e ligjit. Pra, të gjitha vendet kanë shumë punë për të bërë.

Zëri i Amerikës: Në janar, Serbia u përpoq të fusë në Kosovë një tren, të prodhimit rus, të ngjyrosur me sllogane “Kosova është Serbi” dhe me simbole ortodokse. Disa vëzhgues janë shprehur se kjo ishte një përpjekje e Rusisë për destabilizimin e Kosovës përmes aleatit të saj Serbisë. Rusia gjithashtu është fajësuar për përfshirje në përpjekjen e dështuar për grusht-shteti vitin e kaluar në Mal të Zi dhe për ndikimin në qeverinë e fundit të Maqedonisë. A jeni i shqetësuar nga aktivitetet e Rusisë në Ballkan?

James Pardew: Absolutisht. Ka një kontrast të madh të Rusisë së vitit 1995, kur marrëdhëniet dhe bashkëpunimi i Moskës me Shtetet e Bashkuara dhe vendet evropiane arriti ndoshta nivelin më të lartë dhe Rusisë së sotme pas ardhjes së Vladimir Putinit në pushtet. Putini ka vendosur ta bëjë Ballkanin një qendër strategjike të garës mes Perëndimit dhe Rusisë. Ata janë shumë aktivë, jo vetëm në vendet e ish-jugosllavisë por në mbarë rajonin. Por, unë nuk jam shumë i befasuar nga kjo. Shikoni se çfarë bënë rusët në Shtetet e Bashkuara. Ata përhapën informacione të rreme, u përpoqën të ndërhynin drejtpërdrejt në zgjedhjet presienciale amerikane. Pra, nuk është befasuese që ata po e bëjnë këtë në vendet e Ballkanit, ku ka ndikim të mbetur nga e kaluara. Por, unë nuk mendoj se Rusia e Putinit është një model i mirë për këto vende. Rusia po përpiqet të destabilizojnë rajonin. Putini po nxit nacionalizimin ektnik, ai në këtë mënyrë arriti në pushtet. Kjo strategji ka funksionuar për Putinin dhe ai po e zbaton atë në rajon.

Zëri i Amerikës: Sipas mendimit tuaj, a munden vendet e Ballkanit t’u rezistojnë përpjekjeve të Rusisë për të ndikuar rajonin përmes investimeve dhe metodave të tjera?

James Pardew: Mendoj se ato mund të kenë nevojë për ndihmë. Jam i sigurtë se qeveritë evropiane dhe qeveria amerikane po punojnë me qeveritë e rajonit për t’iu kundërvënë këtyre përpjekjeve sepse ky është një problem i madh. Rajonit nuk i duhet një problem tjetër, vende që nxisin nacionalizmin ekstrem etnik, pasi ai tashmë po përballet me mjaft çështje të tjera si refugjatët, sfidat ekonomike, korrupsioni dhe probleme të tjera. Kështu që është e padrejtë që t’u shtosh këtyre demokracive të reja edhe ndërhyrjen ruse. Prandaj, unë mendoj se Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimi Evropian duhet t’i ndihmojnë këto vende në trajtimin e kësaj çështjeje.

Zëri i Amerikës: Zoti Pardew le të flasim tani për Maqedoninë. Parlamenti i Maqedonisë po debaton mbi ligjin e përdorimit të gjuhëve, një nga pikat kryesore të Marrëveshjes së Ohrit që ende nuk është zbatuar plotësisht. Ju keni qenë i dërguari i posaçëm i Shteteve të Bashkuara në negociatat që çuan në nënshkrimin e Marrëveshjes së Ohrit. Si e shihni ju gjendjen sot pas 16 vjetësh.

James Pardew: Së pari, lajmi i mirë është se shumica e pikave të Marrëveshjes së Ohrit janë zbatuar. Nuk është një marrëveshje e përkryer dhe disa pjesë të saj nuk janë zbatuar në mënyrë të përkryer. Çështja me ndjeshme gjatë negociatave për arritjen e marrëveshjes ka qenë përdorimi i gjuhës shqipe. Ishte çështja e fundit që u zgjidh dhe ishte një sfidë e vështirë. Por udhëheqësit maqedonas dhe shqiptarë ranë dakord për përdorimin e gjuhës shqipe, ajo tani është pjesë e ligjeve të vendit. Unë shpresoj që kjo çështje të përparojë dhe diskutohet në mënyrë të duhur sepse e djatha ekstreme në Maqedoni do të dëshironte një konflikt mbi gjuhën. Natyrisht, unë mendoj se shqiptarët nuk duhet të bien në këtë grackë dhe të lejojnë që çështja e gjuhës të shndërrohet në një problem armiqësor që do t’i lejonte nacionalistët të ktheheshin në pushtet.

Zëri i Amerikës: Maqedonia po ndeshet edhe me një problem tjetër, atë me Greqinë në lidhje me përdorimin e emrit. Ky problem ka bllokuar përpjekjet për anëtarësim në Bashkimin Evropian dhe në NATO. Çfarë duhet të bëj Maqedonia për ta trajtuar këtë çështje?

James Pardew: Mendoj se situata e tanishme me qeverinë e re është mundësia më e mirë në vitet e fundit për ta zgjidhur këtë çështje. Ka shumë zgjidhje dhe emra potencial që do të mund të kënaqnin të dyja palët nëse ka vullnet politik. Mendoj se në Shkup ekziston vullneti politik për ta zgjidhur këtë çështje. Qeveria e Kryeministrit Zaev i ka shprehur Greqisë vullnetin për të biseduar për këtë. Mendoj se Greqia duhet ta pranojë kërkesën e Maqedonisë për të zgjidhur këtë çështje. Shtete e Bashkuara dhe OKB-ja janë të gatshme të ndihmojnë në këtë drejtim. Të them të drejtën, bllokimi nga Greqia i anëtarësimit të Maqedonisë në Bashkimin Evropian dhe në NATO për shkak të emrit është i papranueshëm. Prandaj, duhet një zgjidhje për çështjen e emrit. Nëse palët nuk arrijnë ta zgjidhin këtë, atëherë unë do të rekomandoja që Shtetet e Bashkuar dhe Bashkimi Evropian të ndërmarrin veprime diplomatike agresive për ta përmbyllur këtë çështje në mënyrë që mbarë rajoni të ecë përpara. Negociatat agresive do të duhet të përfshinin shpërblime për arritjen e një zgjidhjeje dhe pasoja nëse palët dështojnë. Mendoj se tani është koha për ta zgjidhur këtë çështje. Nuk ka patur kohë më të mirë për zgjidhjen e këtij problemi. Nuk duhet të humbet kjo mundësi.