Kjo është historia e një fermeri të vjetër kinez që ka jetuar shumë vite më parë.

Ai kishte një kalë të vjetër që e përdorte për të lëruar arat e tij.

Një ditë, kali iku kodrave.

Të gjithë thanë: “Na vjen shumë keq për fatin tuaj të keq”.

Plaku u përgjigj: “Fat i keq, fat i mirë, kush e di?”

 

Një javë më vonë, kali u kthye me një tufë kuajsh të egër që tani i përkisnin plakut.

Të gjithë thanë: “Jemi shumë të lumtur për fatin tuaj të mirë!”

Plaku u përgjigj: “Fat i mirë, fat i keq, kush e di?”

 

Ndërsa djali i tij i vetëm ishte duke hipur në një nga kuajt e egër, ai u rrëzua dhe theu këmbën.

Të gjithë thanë: “Çfarë fati i keq!”

Plaku u përgjigj: “Fat i keq, fat i mirë, kush e di?”

 

Një ditë, ushtria erdhi në fshat dhe mori të gjithë të rinjtë e fortë ushtarë për perandorin.

Vetëm djali i fermerit të vjetër u kursye sepse nuk mundi të luftonte me këmbën e thyer.

Të gjithë thanë: “Sa fat i mirë!”

Plaku u përgjigj: ” Fat i mirë, fat i keq, kush e di?”

Në mundsh ta ruash arsyen, kur bota humbet fillin
e fajin ty ta hedh dhe vetes t’i besosh,
sa herë tek ti dyshojnë e s’të përfillin
por edhe dyshimet drejt t’i gjykosh…
Në mundsh të rrish në pritje, nga pritja pa u lodhur,
e, kur t’urrejnë, urrejtje mos t’ushqesh,
madje, ndaj shpifjeve të rrish pa folur,
me thjeshtësi, me to pa rënë ndesh…

Në mundsh t’mendosh, por jo gjer në shkatrrim,
të ëndërrosh, por jo si rob ëndërrimesh,
dhe t’i trajtosh njëlloj e pa dallim
ngadhnjim e shpartallim burim mashtrimesh. ..
Në durofsh dot thëniet e tua të drejta
në kurthe për trutharët, kopuket që t’i kthejnë,
t’i shohësh të thyera gjërat më të shtrenjta
e prapë t’i ndërtosh me vegla që nuk vlejnë…

Në mundsh fitoret që ke korrur t’i flijosh
si në kumar, në një të vetme lojë,
të rrezikosh, të humbasësh e prapë t’ia fillosh,
dhe humbjen kurrë të mos e zesh në gojë…
Në i detyrofsh dot muskul, nerv e puls e zemër
të të shërbejnë edhe kur gjithçka duket e kotë,
e të qëndrosh kur s’ke asgjë më veç vullnetit,
që vetëm fjalën “Qëndro!” gjithmonë të thonë…

Në mundsh të flasësh me maskarenj, por nderin tënd ta ruash
e t’ecësh përkrah mbretit pa krenari që të verbon…
Nëse armiku apo miku s’të bëjnë dot të vuash,
dhe gjithkënd e çmon, por veç sa meriton…
Në mundsh t’i mbushësh ti minutat aq të renda
me vepra që peshojnë
dije dhe mos kij asnjë dyshim,
se jotja do të jetë Bota, me ç’ka brenda,
dhe BURRË do të jesh, o biri im!

Përkthyer nga Robert Shvarc

Që nga jugu në veri

mbretëron një errësirë

nëpër fusha nëpër kodra

vërshëllen një egërsirë.

 

Pra, o burra, hani, pini

hani, pini ore e çast

për çakallin nata errët

është rast e deli rast.

 

Hani, pini dhe rrëmbeni

mbushni xhep e mbushni arka

të pa brekë ju gjeti dreka

milioner ju zuri darka.

 

Hani,pini,rrëmbeni

mbushni arka, mbushni xhepe

gjersa populli bujar

tu përgjigjet peqe lepe.

 

Populli rron për zotërinë tuaj

puna e tija, djersa e ballit

është kafshit për gojën tuaj

Rroftë goja e çakallit.

 

Shyqyr Zotit,ska më mirë

ë lumturi dhe bukuri

dhe kur vjen ju qan hallin

varni buzë edhe turinj.

 

Hani,pini dhe rrëmbeni

është koha e çakejve

hani,pini,rrëmbeni

është bota e maskarenjve.

 

Hani,pini,vidhni

mblidhni gjithë aksione e monopole

nënshkrimi i zotërisë suaj

nëpër banka vlen milione.

 

Është pështyma e gjakosur

e Atdheut të vremosur

dhe kolltuku ky ke hipur

duke hequr nderën zvarrë

është trekëmbëshi

që përdita varet kombi në litar.

 

Dhe zotrote kapardise,

diç u bëre pandeh

kundër burrit të vërtet

zë e vjell e zë e leh.

 

E na tunde, na lëkunde

nëpër salla shkon e shkunde

mbasi dora e të ligut

ty me shokë të heq për hunde.

 

Rroftë miku yt i rrallë

që përdita loz e qesh

të gradoi katër shkallë

pse i the dy fjalë në vesh.

 

Koha dridhet e përdridhet

do vij dita që do zgjidhet

dhe nga trasta pema e kalbur

doemos që jashtë do të hidhet.

 

Koha dridhet e përdridhet

prej gradimit katër shkallë

nuk do të mbetet gjë në dorë

veçse vul e zezë në ballë.

 

Mirpo ju që skeni patur

as nevojë, as gjë të keqe

më përpara nga të gjithë

ju i thatë të ligut peqe.

 

Që të zinit një kolltuk

aq u ulët u përkulët

sa në pragun e armikut

vajtët si kopil u ngulët.

 

As ju hahet, as ju pihet

vetëm titullin e doni, dihet

teksa fshati i varfër digjet

krye kurva nis e krihet.

 

Sidomos, ju dredharak

ju me zemra aq të nxira

ju dinak, ju shushunja

ju gjahtarë në errësira.

 

Çna pa syri,çna pa syri

hunda juaj ku nuk hyri

te i miri, te i ligu

te spiuni më i ndyri.

 

Dallavera nëpër zyra,

dallavera në Pazar

dallavera me të huaj,

dallavera me shqiptar.

 

Vetëm, vetëm dallavera

dhe në dëm të këtij vendi

që ju rriti, që ju ngriti

që ju ngopi, që ju dëndi.

 

Dhe kujtoni tash e tutje

me të tilla dallavera

kukuvajka do përtypë

zog e zoga si përpara.

 

Po jo, grushti do të bjerë

përmbi krye të zuzarëve

koha është e maskarenjve

por Atdheu i Shqiptarëve.

 

Ju rrugaça sallahana
vagabonda shakllabana
rriçna t’ndyet, mikrobe të kqi
qi të mjerës moj Shqipni
kthelltë hi i keni në mushkni
pa dhimbë gjakun tuj ia pi,
por der kur, bre batakçi!
Bre coftina, kalbe mbi dhè
der kur ju, tu tallë npër ne,
do t’na qelbi fis e atdhe?
Ah! Bre ju.. nuk dij shka u kjoftë,
se tash ma jemi tue u njoftë,
se kush jini e shka jini
se kah shkoni e se kah vini
plang e shpi se kah i kini
e sa pare u ban gjaku:
se për ju, po, duhet laku,
për me u vjerrë o kund m”do i shpat!

Deri dje, pa kmishë mbi shtat,
me’i gjysmë setre t’pa astar,
lshuemum krahve kalavar
e me “i komçë t’njtitme nën grykë:
pantallonat me “gjyslykë”
kto edhe lidhun me nji spagë:
shtatit rreshke e ba saragë,
t’tanë gordec e berbalec
pa ndo’i msim, pa ndonji dije,
me’i fillore a nji iptadije,
erz e shpirt qitun nën themër:
turq a sllave a grek me zemër,
falun barkut veç Shqipnisë,
si ajo marrja e t’gjith njerzisë…
tuj u shite ju për gjithë treg,
sod na mbahi “Skandërbeg”,
e ngërdhucë, goditë, limue,
rrue, qethë, pipirique,
tash “n’smoking”, tash në “bon-jour”
ju, qi dje s’kishit as ushkuer
me lidhë brekët me nder me thanë
m’sahan t’huej gjithmonë me ngranë,
rrugën krejt na e keni zanë,
ke na shkoni pash e m’pash,
edhe besa me “gulash”
me “afishe” e me “sultjash”,
me “kjumshtuer” e me “ashurè”,
“kosha gjelash” si kubure,
“tarator”, “pilaf me kos”,
“mish me qepe” e “majdanos”
“shish qebap”, “brizholla viçi”,
“kunguj t’mbushum”, “kuzuici”,
“kabuni”- e “mualebi”.

Barku sod ju rri ju kodër,
kargatisë e bamun lodër:
der sa ata burrat e dheut,
qi për jetë e nderë t’Atdheut
kane ra n’luftë si shqipe t’leta,
kanë shkri gja e shpija t’veta,
kanë tuj dekë rrugave unit,
me iu dhimbë gurit e drunit.
Përse, po, kta matrahulla,
kta shqiptarë, shqiptarë kah ksula,
n’vend qi ju me u vu n’konop,
a se brinjt m’jau zbru me shkop,
a, mos tjetër, me u ngushtue
me xjerrë zhuri kund m’ndo’i prrue
për me shtrue ndo’i rrugë të shtetit
a me dlirë ndo “i skelë detit,
lavjerre buzësh, harru si viça
kqyrin m’ju si t’ishi ogiça,
për me u pri udhës s’qytetnisë
e me i sjellë t’marën Shqipnisë.
Ani kush, pra, me i pri kombit:
ju, do pyka bijtë prej llomit
qi “shqiptarë” vedit i thoni,
jo pse ju Shqipninë e doni,
jo pse ju ndo’i send kuptoni
shka asht Atdheu e shka asht Liria,
shka asht Vllaznija a Parasija,
Përparimi e Qytetnia,
por veç pse ende der më sot
nji tyran s’po e gjeni dot,
nën kambë t’cillit ju me u shtrue,
se un ma tash ma jam regjë me jue,
e jau njof shpirtin der m’palc,
pleh i ndytë me u bartun n’shalc
e me u qitë jashta Shqipnije.—

Gjergj Fishta (1871-1940)

Ju rrugaça sallahana
vagabonda shakllabana
rriçna t’ndyet, mikrobe të kqi
qi të mjerës moj Shqipni
kthelltë hi i keni në mushkni
pa dhimbë gjakun tuj ia pi,
por der kur, bre batakçi!
Bre coftina, kalbe mbi dhè
der kur ju, tu tallë npër ne,
do t’na qelbi fis e atdhe?
Ah! Bre ju.. nuk dij shka u kjoftë,
se tash ma jemi tue u njoftë,
se kush jini e shka jini
se kah shkoni e se kah vini
plang e shpi se kah i kini
e sa pare u ban gjaku:
se për ju, po, duhet laku,
për me u vjerrë o kund m”do i shpat!

Deri dje, pa kmishë mbi shtat,
me’i gjysmë setre t’pa astar,
lshuemum krahve kalavar
e me “i komçë t’njtitme nën grykë:
pantallonat me “gjyslykë”
kto edhe lidhun me nji spagë:
shtatit rreshke e ba saragë,
t’tanë gordec e berbalec
pa ndo’i msim, pa ndonji dije,
me’i fillore a nji iptadije,
erz e shpirt qitun nën themër:
turq a sllave a grek me zemër,
falun barkut veç Shqipnisë,
si ajo marrja e t’gjith njerzisë…
tuj u shite ju për gjithë treg,
sod na mbahi “Skandërbeg”,
e ngërdhucë, goditë, limue,
rrue, qethë, pipirique,
tash “n’smoking”, tash në “bon-jour”
ju, qi dje s’kishit as ushkuer
me lidhë brekët me nder me thanë
m’sahan t’huej gjithmonë me ngranë,
rrugën krejt na e keni zanë,
ke na shkoni pash e m’pash,
edhe besa me “gulash”
me “afishe” e me “sultjash”,
me “kjumshtuer” e me “ashurè”,
“kosha gjelash” si kubure,
“tarator”, “pilaf me kos”,
“mish me qepe” e “majdanos”
“shish qebap”, “brizholla viçi”,
“kunguj t’mbushum”, “kuzuici”,
“kabuni”- e “mualebi”.

Barku sod ju rri ju kodër,
kargatisë e bamun lodër:
der sa ata burrat e dheut,
qi për jetë e nderë t’Atdheut
kane ra n’luftë si shqipe t’leta,
kanë shkri gja e shpija t’veta,
kanë tuj dekë rrugave unit,
me iu dhimbë gurit e drunit.
Përse, po, kta matrahulla,
kta shqiptarë, shqiptarë kah ksula,
n’vend qi ju me u vu n’konop,
a se brinjt m’jau zbru me shkop,
a, mos tjetër, me u ngushtue
me xjerrë zhuri kund m’ndo’i prrue
për me shtrue ndo’i rrugë të shtetit
a me dlirë ndo “i skelë detit,
lavjerre buzësh, harru si viça
kqyrin m’ju si t’ishi ogiça,
për me u pri udhës s’qytetnisë
e me i sjellë t’marën Shqipnisë.
Ani kush, pra, me i pri kombit:
ju, do pyka bijtë prej llomit
qi “shqiptarë” vedit i thoni,
jo pse ju Shqipninë e doni,
jo pse ju ndo’i send kuptoni
shka asht Atdheu e shka asht Liria,
shka asht Vllaznija a Parasija,
Përparimi e Qytetnia,
por veç pse ende der më sot
nji tyran s’po e gjeni dot,
nën kambë t’cillit ju me u shtrue,
se un ma tash ma jam regjë me jue,
e jau njof shpirtin der m’palc,
pleh i ndytë me u bartun n’shalc
e me u qitë jashta Shqipnije.—

Gjergj Fishta (1871-1940)

kakaka kakakaka krrrrrr krrrrrrrrrrrr,
pau puu pam pum
pppaaauuuuuuuu
ëëëëë ëëëëëë ëëëëëë
vër vër vër vër vër vër vër vër
dang ding dang ding
varavinga varavinga
kau ku kau ku krrrr krrrr
gau gu gau gu gau gu gau gu
gapa gupa gapa gupa gapa gupa
Gup Dup Gup Dup Gup Dup shkllup shkllup
bërt mërt bërt mërt bërt mërt bërt mërt
gau gu gau gu gau gu gau gu
bërt mërt bërt mërt bërt mërt bërt mërt
gau gu gau gu gau gu gau gu
bërt mërt bërt mërt bërt mërt bërt mërt
vap e vup vap e vup vap e vup
bërt mërt bërt mërt bërt mërt bërt tërt

(Hashim Baftiari, 2015)

Vargjet janë të thurura para 23 vitesh, duke shprehur vizionin tim të ndodhive dhe ngjarjeve me të cilat ballafaqohej shqiptarizmi, ku për fat jo të mirë, ca gjëra na kanë nxënë akoma edhe sot si para dy decenieve.

Shkruan: Bejtullah Sadiku

EMRI I MALLKUAR

U lind me një emër të ri
Me u bë mbretëri
Duke sundu e përbi
Që gjithë tjerët me i pas n´kujdesi.

Kjo zgjati shumë
Deri sa u bënë shkrumë.
Kërkuan rrugëdalje për emër t´ri
Por në fund mbetën n´vetmi.

Ndryshimet i bënë qesharake
Të keqijat plot maskarallaqe,
prap tentuan e u munduan
emrin prap me ia ndërruar.

Mbajtja e vendit ishte veç kuvend
Se e dinjin ku dhëmbi u dhemb,
emri ishte vetëm intrigë
për të dominuar këta të perbitë.

Edhe kjo lehte u pa
se u pajtuan me u nda,
por nga turpi s´patën ç´bçjnë
veç t´mbajnë emrin se shkuan të tanë.

Kjo qe mbajtje veç prej zori
se e panë më, kush si nxori
me arsye e qëllim
t´mbulojne fajin n´emertim.

Mbaje ruaje ashtu gjysmak
se aspak s´na jet merak.
Vehten mashtrove e u hutove,
por, popullin tënd e ngushtove.

Drama e emrit s´ka përfundu
ndërmjet vehdi duke u coptu,
se u takoj të gjithëve atyre
që i detyrove me u largu.

Hiç pa turp e pa njerëzi
për një emer u berët hi.
Vratë, pretë e shkatruat,
por të vehtit, trefish i gropuat.

Emri emrat i gropoj,
emrat tjerë i hutoj.
Emrat, emrat i kërkojnë
pse nuk gjinden, ata vajtojnë

Ju që mbani emra,
Ju që vini emra,
Ju që zhdukni emra,
U zhduket e u fshitë, por emri tokë ka me u perbijtë.
(PSEUDO) PATRIOTIZMIT

Hec e nga pa përtesë
për popull t´ngratë e t´shkretë
se i duan t´mirën t´mbesë
si gjithë të tjerët për jetesë.

Punë, jetë e egzistencë
si gjithë të tjerët për një far rrnesë,
duke dashur si çdo kush
por, janë duke na lënë si askush.

Fjalë e të ngame sa te duash,
punë e vepra në minimum,
kënaqim vehten edhe pa krye punë,
duke u shpallë patriota t´hutum.

Patriota e demokrat
gojën plot me dokrra thatë,
se t´kaluarën e shkatruam,
por tani, edhe të ardhmen e ngatruam.

E ngatruam edhe e koklavitëm,
duke bredhur anë e mbanë,
pa e pyetur vehten: pse dualëm n´këto anë?
Dhe ku e lamë nënën, që vajton hiç pa u ndalë?!

Edhe zogjtë cicëronjin disi të idhëruar,
se foletë e tyre ua kishin shkatruar,
e ushqimin s´kishin ku me e grumbulluar.
Se ate qe u ofruan, nuk i kënaqte si ai që ishte i dëshiruar.

Bredhin zogjte prej dege e në degë të lisit,
fluturime e cicërime pa u rahatisur,
pa patur mundësine e qetësinë me kurdisur,
por të vendosur me mbetë, aty ku janë lind e rritur.

Koha plot mjegullirë, të rreshura, acarr bore e shi,
me vetëtima si breshër plot stuhi.
Por, edhe kjo një ditë do të kishte të ndalë,
si dielli, kur del e nxenë nëç´do ane.

Atëhere të shpresojmë se:
Bujku do të lavron,
punëtori do të prodhon,
minieri do të gërmon,
mjeku do të shërron,
nënëpunësi do të punon,
mësuesi do të arsimon,
edukatori do të edukon,
e të gjithë nga pak vendin ta ndërtojmë e përparojmë.
Ne fund:
Këngëtarët këngës do t´ia thojnë, e do na ket do hije
Atdheut t´i këndojmë, se arrijtëm t´a ndërtojmë,
dhe sa më shumë të ndihmojmë,
si Evropën t´a përparojmë.
Se vetëm kështu …

armikut mund t´i tregojmë,
se shqiptari është shqipëtarë,
dhe kështu dinë të qëndron.
Unik e të bashkuar,
dhe si gjithë të tjerët ka me jetuar,
dhe amanetin e të parëve me e realizuar!
Lavdi të gjithëve atyreve që u bënë viktimë për komb, atdhe, e shqiptari!
Rrofshin sa malet të gjithë patriotët e vërtetë të kombit, që punojnë e luftojnë realisht e objektivisht për të drejtat legjitime të popullit shqiptarë!
Turp e marri për të gjithë ata dokraxhi, që ngopin dhe kënaqin vehten, në emër dhe për emër shqiptarizmi?!
Nëse i ka:
Le t´i turpërohen emrit që e mbajnë, le t´i turpërohen nënës që e loton dhe vajton, le t´i turpërohen Vëndit martirë qeë kurri nuk (don të) vdes, dhe le t´i turpërohen Shqipërisë së bashkuar, që më se ndal dot kushi!…

Bejtullah Sadiku, 28 Tetor, 1992 Krefeld-Gje

nga Bejtullah Sadiku
Me shume mundime u gjallërove
Po si dikur e plotë që u krenove
Gjatë udhëtimit aq të gjatë
U ndeshe me shumëçka :
Me ata që të shkurtuan krahët
Me ata që të verbuan sytë…
Me ata që të thyen edhe këmbët.
Po ti trimëreshë dardane e ilire-pellazge
Dije edhe shpejt të mëkëmbesh.
Tani, krahët i ke të fuqishme…
Sytë më të mprehtë se kurrë…
Kurse këmbët më të forta edhe se sa guri.
Mos u dorëzo!!!
Në hapësirën që të takonte, rikthehu! …
Fole më të bukura ndërto, dhe vetëm ndërto.

Krefeld, Nordrhein-Westfalen, Gjermani – me 06.09.2012