Komunikacioni në të gjitha rrugët shtetërore në Maqedoni zhvillohet me vështirësi dhe në kushte dimërore, me copëza të mbetura të borës nëpër rrugë. Për shkak të temperaturave të ulta në orët e mëngjesit vërehet paraqitje të ngricës, kumtoi Auto Moto Lidhja e Maqedonisë.Ndalesë për qarkullim të automjeteve të rënda transportuese ka në akset rrugore Gostivar – Mavrovë – Dibër, Dibër – Strugë, si dhe kalimet malore Strazhë, Presekë, Bukovë dhe Gjavatë. Ndalesa për qarkullim të vendkalimeve malore Presekë vlen edhe për autobusë.

Drejtimi rrugor Kërçovë-Ohër-Kërçovë ishte i ndërprerë për të gjitha llojet e automjeteve mbrëmë prej orës 23 deri në orën 2 të mëngjesit. Automjetet të cilat qarkulluan nga Ohri drejt Shkupit u kthyen në drejtimin rrugor Ohër-Resnjë-Manastir- Demir Hisar- Kërçovë, ndërsa kthimi i atyre të cilët qarkulluan nga Shkupi drejt Ohrit ishte në drejtimin rrugor Kërçovë-Demir Hisar-Manastir-Ohër.

LAMM rekomandon kujdes në drejtimin e automjetit, shpejtësi të adaptuar gjatë qarkullimit dhe respektim të sinjalizimit të vendosur rrugor. Kujdes të veçantë duhet pasur në akset të cilat kalojnë përmes grykave malore, veçanërisht në akset rrugore Katllanovë – Veles, Mavrovë – Dibër – Strugë, Demir Kapi – Udovë, ku mund të paraqiten shembje të vogla të dheut. (lajm)

Viti 2014 në Maqedoni është karakterizuar me ngjarje dhe zhvillime të ndryshme…Avazi i njejtë sikur viteve të tjera vazhdoi në planin e marrëdhënieve ndëretnike, krizave politike, procesit të bllokuar të integrimit evroatlantik, protesta dhe zhvillime të tjera.

Një nga ngjarjet që kanë dominuar gjatë fillimit të 2014 ishte kriza politike dhe shkuarja e vendit në zgjedhje të parakohshme parlamentare, që u zhvilluan në pako me zgjedhjet presidenciale. Ndërsa, mesi dhe fundi i vitit po shënohet me protesta të punëtorëve social, protesta të studentëve. Në vulgun e gjithë këtyre zhvillimeve, qeveria po vazhdon me prioritetet e saj për të miratuar agjendën e saj, ndërsa fokusi është i vendosur në tërheqjen e investimeve të huaja dhe stabilitetin makroekonomik.

Raportet ndëretnike mes tensioneve dhe zërave për harmoni

Marrëdhëniet ndëretnike janë karakterizuar me incidente ndëretnike kryesisht në Shkup dhe vendbanimet e tjera të përziera ndëretnike me shqiptarë dhe maqedonas. Viktima të incidenteve kryesisht kanë qenë nxënës të shkollave, por edhe sulmet e huliganëve maqedonas ndaj nxënësve shqiptarë. Acarimi i marrëdhënieve ndëretnike u shënua edhe nëpër manifestimet e ndryshme sportive dhe aktivitete tjera në ambiente të hapura, ku janë vazhduar koret e thirrjeve nacionaliste dhe urrejtëse midis dy komuniteteve më të mëdha. Në fillim të korrikut nisën protestat masive të shqiptarëve, të cilat kulmuan me dhunë dhe përleshje me policinë. Këto protesta u nxitën pas dënimit të gjashtë shqiptarëve me burgim të përjetshëm, si autorë të vrasjes së pesë maqedonasve në prill të 2012 në Smilkovc të Shkupit. Protestat e shqiptarëve kanë vazhduar deri në muajin shtator, por duke u ndjekur edhe me incidente ndëretnike në shkolla dhe ambiente tjera publike.
Komiteti i Helsinkut ka raportuar se gjatë 2014 janë regjistuar 175 incidente të nxitura nga urrejtja, me ç’rast rreth 130 prej tyre janë cilësuar si incidente të nxitura nga urrejtja ndëretnike.
Vrasja e një të riu maqedonas më 19 maj në lagjen Gorce Petrov në Shkup, nga ana e një bashkëmoshatari të dyshuar shqiptar nxiti tensione dhe dhunë, pas protestave masive të qytetarëve maqedonas. Turmat e qytetarëve për disa ditë protestuan rrugëve të Shkupit duke dëmtuar pronat dhe lokale të shqiptarëve, por duke rritur edhe padurueshmërinë tek komunteti shqiptar.
Organizatat e ndryshme ndërkombëtare dhe raporti i Departamentit Amerikan të Shtetit alarmoi për problemet ndëretnike dhe tensionet, duke bërë thirrje për qetësi dhe ndërmarrjen e masave nga ana e qeverisë. Opozita maqedonase ka akuzuar qeverinë si inskenuese të incidenteve midis nxënësve me qëllim të tërheqjes së vëmendjes nga problemet kryesore në vend. Por, qeveria ka akuzuar opozitën se ajo po shfrytëzon këto incidente për qëllime politike dhe tensionimine situatës. Ministrja e Brendshme Gordana Jankulovska theksuar se MPB po vazhdon projektin “qytetet pa dhunë” ku janë përfshirë shkollat dhe institucionet e tjera për të evituar dhunën midis të rinjve. Sipas saj, për dallim nga viti 2013, për rreth 30 për qind janë pakësuar incidentet ndëretnike gjatë 2014.

Politika e ndjekur me zgjedhje dhe krizë politike

Në planin politik, 2014 është karakterizuar si vit i zgjedhjeve, pasi që në fund të prillit (27 prill) u mbajtën zgjedhjet e parakohshme parlamentare dhe zgjedhjet presidenciale. Këtyre zgjedhjeve i parapriu kriza politike midis partnerëve të koalicionit VMRO-DPMNE e udhëhequr nga kryeministri Nikola Gruevski dhe partia shqiptare BDI (Bashkimi Demokratik për Integrim). Zgjedhjet u dominuan nga vokabulari dhe tensionet ndëretnike, pasi që partitë maqedonase dhe shqiptare, sidomos ato në pushtet sërish luajtën në kartën e nacionalizmave dhe kërkesave etnike. Zgjedhjet presidenciale u zhvilluan në tensione të mëdha, pasi që partia shqiptare BDI ftoi shqiptarët që të mos votojnë asnjërin kandidat maqedonas për president, pasi që nuk ishte pranuar ideja e saj për kandidimin e një kandidat presidencial koncensual ndëretnik, i cili do të ishte i pranueshëm nga të gjithë qytetarët. Por, VMRO-DPMNE injoroi kërkesën e BDI-së, duke rikandiduar presidentin George Ivanov.
Pas zgjedhjeve që përfunduan në fund të qershorit, dy partitë VMRO-DPMNE dhe BDI sërish fituan zgjedhjet dhe se ato pas disa përpjekjeve arritën formimin e koalicionit qeverisës, por gjithë kjo me ndërhyrjen dhe negociimin e faktorëve ndërkombëtar.
Nga ana tjetër, partia më e madhe maqedonase, LSDM (Lidhja Social Demokrate Maqedonase) e mbështetur edhe nga partitë e vogla opozitare nuk njohën rezultatin e zgjedhjeve dhe nisën bojkotin e institucioneve, duke dorëzuar më pas edhe mandatet e deputetëve. Ky bojkot i opozitës po reflektohet akoma në planin politik në vend. Përkundër përpjekeve për dialog politik dhe për rikthimin e opozitës në Parlament, kjo akoma nuk ka ndodhur. Opozita maqedonase ka shprehur dy kërkesa të saj të qarta për dialog politik: Formimi i një qeverie teknike dhe shkuarja e vendit më pas në zgjedhje të parakohshme, që do të organizoheshin pas pastrimit të listave zgjedhore dhe plotësimit të kushteve të tjera për lirinë e 35s.
Opozita shqiptare ka zhvilluar një fushatë aktive kundër pushtetit aktual, por përmes rrugëve jashtëinstitucionale. Opozita shqiptare e udhëhequr nga PDSH (Partia Demokratike Shqiptare) gjithashtu ka qenë aktive në planin politik, por oponentët e saj brenda opozitës, e kanë akuzuar ate për neglizhencë dhe joaktivitet, duke drejtuar akuza se edhe kjo parti parlamentare ka bashkëpunuar me VMRO-DPMNE të Nikola Gruevskit. Në radhët e opozitës shqiptare kanë lindur apo janë drejt formimit edhe dy subjekte të reja politike Lëvizja për reforma, një fraksion i ndarë nga PDSH e Menduh Thaçit dhe lëvizja e re politike “Besa”, e cila dyshohet si subjekt politik i afërt me partinë turke AK të presidentit turk Rejep Taip Erdogan.
Edhe muajt e fundvitit janë karakterizuar me aktivitete intensive politike, dhe se zëra të ndryshëm nga partitë politike bëjnë të ditur për mundësinë e shkuarjes së vendit në zgjedhje të reja parlamentare, të parakohshmë, për shkak të mosmarrëveshjeve brenda koalicionit qeverisës, problemeve sociale dhe ekonomike si dhe skenareve të partisë në pushtet VMRO-DPMNE për të organizuar zgjedhje të reja, me qëllim të eliminimit të sërishëm të opozitës, e cila po vazhdon të përballet me sulme dhe goditje të ndryshme.

Pritje optimiste në planin ekonomik

Viti 2014 u vlerësua me nota pozitive në Maqedoni dhe se ka qenë vit i mirë për ekonominë vendore. Rritja ekonomike është shënuar me 4 %, ashtu siç ishte projektuar nga Qeveria dhe institucionet ndërkombëtare financiare. Papunësia është shënuar në 28 për qind, dhe se është vlerësuar si më e ulta që nga pavarësimi i vendit. Por, opozita ka kritikuar se institucionet e punës në mënyrë të përkryer dhe me strategji të veçantë shlyen qytetarët e papunë. Sipas Qeverisë, niveli i investimeve të huaja direkte ka qenë mbi 50 % në krahasim me vitin e kaluar. Kryeministri Nikola Gruevski këtyre ditëve paralajmëroi investimet e 3 kompanive të huaja të cilat do të investojnë në vend në fillim të 2015.
Banka Popullore e Maqedonisë vlerëson se viti 2015 do të jetë vit i rëndë për ekonominë e vendit. Shenjat për krizën dhe problemet sa i përket buxhetit shtetëror dhe shmangies së deficitit apo rreziqeve të tjera janë shfaqur edhe tani në fund të këtij viti.
Problem për herë të parë është paraqitur edhe aspekti i uljes së rezervave të valutave të huaja, të cilat gjatë fundvitit shënojnë rritje, për shkak të hyrjes së sasisë së madhe të devizave të huaja nga ana e mërgimtarëve, që vijnë për pushime dimërore.
Por ato gjatë muajit të kaluar kanë shënuar rënie prej 14 milionë euro, në krahasim me muajin tetor. Borxhet e qeverisë do të vështirësojnë trendet ekonomike.
Sipas të dhënave të fundit të Bankës Popullore të Maqedonisë, borxhi i jashtëm bruto në fund të vitit do të jetë 5, 7 miliardë euro, ndërsa nga viti i ardhshëm duhet të nis shlyerja e borxheve, përmes kësteve të përcaktuara nga ana e institucioneve financiare ndërkombëtare.

Liria e 35ve dhe korrupsioni

Mungesa e lirisë së 35s dhe korrupsioni janë dy çështjet problematike që po rrënojnë imazhin e vendit. Maqedonia sipas vlerësimeve të organizatave ndërkombëtare radhitet në mesin e vendeve ku ka censurë dhe pushteti ka kontroll të shtuar ndaj 35s dhe fjalës së lirë.
Shoqata e Gazetarëve të vendit ka alarmaur se liria e fjalës dhe pavarësia e 35ve janë të rrezikuara seriozisht. “Edhe pse Kushtetuta e Maqedonisë garanton lirinë e fjalës dhe të informimit, këto të drejta themelore të njeriut fatkeqësisht nuk mund të zbatohen. 35t kryesore në Maqedoni janë të njëanshme dhe jo profesionale. Në vend që të informojnë publikun për realitetin shoqëror, ato janë bërë mjet propagande për strukturën qeverisëse”, ka shpehur vëretje Shoqata e Gazetarëve. Edhe organizatat si Freedom House e radhit vendin në listën e vendeve me 35 pjesërisht të lira, ku bëjnë pjesë shtete afrikane si Tanzania.
Korrupsioni gjithashtu përbën shqetësim kryesor, ndërsa vërejtje të drejtpërdrejtë ka bërë ambasadori amerikan në Shkup Paul Wohlers, i cili ka nënvizuar se është shumë e dhimbshme ajo që në Maqedoni gjatë vitit të kaluar, përkatësisht në vitin 2013, nuk ka pasur asnjë të dënuar për korrupcion edhe përkundër faktit se Komisioni Antikorrupcion gjatë të njëjtit vit ka hetuar 228 raste, por epilogu i hetimeve mbetet në pikën zero dhe nuk ka asnjë rast të dënuar.

Status quo- ja në planin e integrimeve evroatlantike dhe kontesti i emrit

Maqedonia ka ngelur në situatë të “status quo”-s në planin e integrimeve evroatlantike. Vendi ka ngelur në pozicion të palëvizshëm sa i përket integrimit në BE. Raporti i progresit sërish i siguroi për të gjashtë herë ftesën për nisjen e negociatave për anëtarësim, por nuk është caktuar data për hapjen e negociatave. Datë për fillimin e negociatave nuk pati edhe në samitin e dhjetorit të Bashkimit Evropian. Në kuadër të këtij samiti u miratua një konkluzion sipas të cilit, Këshilli do t’i rikthehet çështjes së Maqedonisë vitin e ardhshëm, në çdo kohë të mundshme, por vetëm pasi Maqedonia të ketë treguar progres domethënës në promovimin e marrdhënieve të mira ndërfqinjësore dhe zgjidhjen e problemit të emrit.
Zëvëndës kryeministri për evrointegrime Fatmir Besimi, thotë se në një situatë të mos zgjidhjes së çështjes së emrit, pritej që BE të refuzojë rekomandimin e gjashtë me radhë të Komisionit Evropian, për hapjen e negociatave me Maqedoninë. Por sipas tij, vendi duhet të punojë për të shmangur pengesat në planin e evrointegrimeve. Një situatë e ngjajshme është edhe sa i përket anëtarësimit në NATO. Edhe sekretari i përgjithshëm i kësaj alence, Jens Stoltenberg ka porositur se vendi ka dyert e hapura për anëtarësim dhe kjo do të ndodhë sapo të zgjidh kontestin e emrit me Greqinë.
Përpjekjet dhe negociatat për zgjidhjen e kontestit të emrit që ka bllokuar integrimet evroatlantike nuk ka rezultuar me sukses edhe gjatë këtij viti. Në raundet e negociatave të zhvilluara gjatë vitit nën patronatin e 35torit të OKB-së, Mathew Nimetz kanë rezultuar të pasuksesshme. Ky i fundit propozoi emrin Republika e Maqedonisë së Epërme, por ky propozim u hodh poshtë nga pala maqedonase dhe nuk ka pasur lëvizje edhe gjatë raundeve të tjera të zhvilluara për tejkalimin e këtij kontesti. (IBNA)

Tetova, që gjatë historisë ka luftuar kundër pan-turqizmës dhe pan-sllavizmës, ndaj dhe është vizituar nga shumë udhëpërshkrues të huaj, ishte një qytet i vërtetë me djalërinë dhe organizatën “Besa”Mbase festave të fund-vitit më mirë do të shkonte ndonjë temë që lidhet me të tashmen që përmban tone optimiste e relaksimi. Që flet për të arriturat, sukseset, apo ngjashëm. Që të ishte më e këndshme për tu lexuar! Por, kujtoj se edhe rrëfimi në vijim, i cili flet për një të kaluar të pa diskutuar sa duhet deri më tani, mbase do të zgjoi interesin e lexuesit. Meqenëse, shënimi lidhet me periudhën kontroverse të Luftës së Dytë Botërore, besoi se do të shtonte kureshtjen mbi atë se si kanë jetuar shqiptarët e këtyre viseve atyre viteve. Pra, është koha e vendosjes së administratës së shtetit shqiptar nëpër viset shqiptare në Maqedoni të njohura si “tokat e lirueme” u bë edhe organizimi i ri administrativ, u formua Prefektura e Dibrës, nën juridiksionin e saj bëni pjesë gjashtë nënprefektura, siç ishin: Struga, Kërçova, Gostivari, Reka, Tetova, me pesë bashkësi dhe me dyzetenëntë komuna.

Për të qenë deri në fund i sinqertë, dua të shtoj edhe atë se, shkas u bë një informacioni që u aktualizua këtyre ditëve, nga i cili mësohet se, Tafil Boletini, në cilësinë e kryetarit të Bashkisë së Tetovës, kishte marrë nën mbrojtje institucionale hebrenjtë që ndodheshin apo kërkonin strehim gjatë luftës në Tetovë. Por, kjo është një temë në vete, për të cilën nevojiten informacionet e duhura, do të sjellim pamje se si frymonte Tetova gjatë atyre viteve.

Qytetit i vërtetë

“Por, neve kalimtarë të rastit, na intereson kryesisht Tetova e sotme. Dhe Tetova e sotme është qyteti më i madh dhe më i bukur i që ka Prefektura e Dibrës, dhe mund të vihet në radhën e Shkodrës dhe Korçës”, ka theksuar autori i reportazhit. “Kemi një shkallëzim ndështypjesh: Struga katund, – Kërçova gjysmë qytet, Tetova na del përpara qytet i vërtet. Tetova qytet Xhevahir i Dibrës”, thuhet ndër tjera në një reportazh të titulluar: “Tetova, një nga qendrat më aktive kundër pan-turqizmës dhe pan-sllavizmës” i huazuar nga gazeta “Tomori” me autor Vangjel Koça, të muajit tetor të vitit 1941 e cila botohej në Tiranë. Emocionet e shumta gazetareske të përcjella nëpërmjet një gjuhe pak më ndryshe se gjuha e normative shqipe, fjalive të drejta dhe të zhdrejta, të shfrytëzuara si citate, apo të përfolura, padyshim që nxitën edhe inspirimin interpretues.

“Brenda qytetit të Tetovës ka pasur 21.000 banorë. Qarku i Tetovës përbëhej nga 8 komuna me mbi 40 katunde. Më herët kjo nënprefekturë ka pasur 84.000 frymë. Por një pjesë i ka shfarosur ushtria serbe, kurse pjesa tjetër ka qenë e detyruar të shpërngulet nëpër vise të huaja. Kështu mbeti me 62.000 banorë, nga të cilët 50.000 janë shqiptar kurse 12.000 sllavë”.

“Rrugët në qytet janë shumë të mira. (—) Ujët shumë të mirë”. Tetova ka shtëpi dhe dyqane shumë të pashme. Hotele shumë të mira, të cilat mund të barazohen edhe me disa hotele të mira të Tiranës. Drita elektrike nuk mungon, bile, Tetova ka një Central Elektrik të madh e të fortë, i cili i jepte dritë edhe Shkupit. Tetova ka edhe rëndësi turistike, sidomos për ski. (—) Këtu vinin në dimër nga Jugosllavia shumë sportist për ski.

Nëse reporterit Vangjel Koça i ka interesuar Tetova e atëhershme, sigurtit që ne na intereson Tetova sot. Ndaj dhe përmbajtja e këtij reportazhi u bë shkak që t’ia bashkëngjis këtij evokimi një pyetje që shumë kohë më ka preokupuar, por, sigurisht jo vetëm mua. Si do ti bëhet puna me rrugën që çon deri te Fakulteti i Arteve të USHT-së në Reçicë të Vogël dhe me ujin e pijshëm të qytetit të Tetovës? Po bëhen njëmbëdhjetë (11) vite prej se puna më lidh me Tetovën, dhe sot e kësaj dite kurrsesi të zgjidhen këto dy nevoja i35te për qytetin. Sa premtime, sa vota, dhe sa zhgënjime kanë përjetuar qytetarët qendrës më universitare në vend, nga gjitha partitë shqiptar që kanë garuar dhe kanë qeverisur Tetovën. Për tu habitur!

Sidoqoftë, duke ruajtur edhe më tutje të drejtën e anterfilesë gazetareske, do ti kthehem temës së këtij shënimi duke shkoqitur dromca nga përmbajtja e reportazhit të vjetër, i cili në mënyrë të gjithanshme dhe objektive e përshkruan qytetin rrëzë shpeteve të Sharrit.

Rrëfime e udhëpërshkrues

Shumë udhëpërshkrues dhe studiues të huaj e kanë vizituar Tetovën, thuhet në reportazhin e . Udhëpërshkruesi më i vjetër që ka vizituar Tetovën ka qenë arabi Idris që në shekullin XI. Evlia Çelebiu nuk e zë në gojë, se nuk ka kaluar këndej. Ndër studiuesit evropian që kanë shkruar për Tetovën janë: Pouqevilje-i, Ami Bue, Dr. Prof. Gisebach, Gabriel Luis – Jery dhe Max Choubiler (ky i fundit është marrë gjerë e gjatë me Teqenë e Bektashinjve të Tetovës).

Në bibliografinë shqiptare Tetova është shfaqur e para nga të gjitha në “Ditërrfenjësin Kombiar” në vitin 1900 të Lumo Skendos. Ky “Ditërrëfenjës…” përmban një përshkrim gjeografik të Tetovës e të Gostivarit shkruar nga një Shefe Petriti. Ndërkaq, nga një studim që ka bërë intelektuali i ri tetovar, Shaip Kamberi, me profesion avokat dhe Sekretar politik i Partisë Fashiste në Tetovë, del se ky është një qytet ilir shumë i lashtë.

Në librin e tij “Shqiptarë e Sllavë” autori Lumo Skendo shkruan se , “qyteti i Tetovës dhe tërë kazaja e saj përgjithësisht kanë qenë një nga qendrat më aktive të propagandës nacionaliste shqiptare, ku u shfaq shumë shpejt vullneti për të luftuar kundër tendencave pan-turke dhe pan-sllave”. Këtë me rastin e festës së flamurit do ta konfirmonte edhe krye-bashkiaku Dr. Xhaferr Sulejmani, i cili në mes tjerash do të deklaroi: “(…) jemi tubuar t’ua bëjmë me dije të gjithë pushtuesve të huaj se s’kanë çka të kërkojnë në Tetovë, se ky qytet ka qenë dhe do të jetë i Shqipërisë”.

Djalëria dhe “Besa”

Me të vërtetë këtu ka një ndjenjë kombëtare më të gjallë e më të zhvilluar, me gjithë terrorismën tridhjetëvjeçare jugosllave. Këtë patriotismë shqiptare të pashuar e gjejmë te Djalëria e Tetovës. Nuk është shumë e madhe në numër kjo djalëri, vetëm 20 – 30 veta, por ato kishin themeluar shoqërinë e fshehtë “Besa”, të cilët ndonëse të paarsimuar, më shumë zanatçinj e tregtarë, ata nuk u kursyen për t’iu kundërvu përpjekjeve për ti dhënë karakter sllav, duke provuar se Tetova ka qenë dhe është shqiptare.

Organizata “Besa”, kishte formuar një çetë të armatosur të udhëhequr nga komandanti i tyre Kasam Polaku. Me iniciativën e organizatës “Besa” hapet shtëpia e rinisë. Kjo me kryetarin e parë të saj, Hysein Xhaferi, vunë në skenë dramën “Lulja e kujtimit” të Foqion Postolit, premiera e së cilës u dha më 28 Nëntor 1943 në Shtëpinë e Rinisë–Dita e Flamurit në Tetovë.

“Djalëria e Tetovës” na shfaqi dëshirën për të botuar një gazetë shqip në këtë qytet. Këtu ka tri shtypshkronja. Gjatë sundimit serb dilnin dy gazeta serbisht të përjavshme: “Glas Pologa” dhe (“Zeri i Pollogës”) dhe “Tetovska Novina” (Gazeta e Tetovës”. Pra, meriton të dalë edhe këtu një gazetë shqipe, qoftë edhe e vogël, e përjavshme. Kjo gazetë shqipe do të ndihmojë në zgjimin mendor dhe patriotik të këtyre viseve të Dibrës. Fjala është për gazetën “Zani i Sharrit” që dha një kontribut të madh në zgjimin mendor dhe patriotik të shqiptarëve të “tokave të lirueme”.

Qyteti ka katër shkolla fillore dhe një gjimnaz. Në këto shkolla dominonin serbët, kurse shqiptarët kanë qenë shumë pak. Nga 1000 nxënëse sa duhej ta ndiqnin shkollimin, nga shkaku i pengimeve jugosllave, prej tyre vetë 200 shkonin në shkollë. Vajzat shqiptare venin në shkollë akoma më pak, vetëm nja 5 apo 6 femra mësonin në shkollë. Në gjimnaz e Tetovës venin vetëm nja njëzet nxënës shqiptar, kurse, një vit më parë kishte hyrë vajza e parë shqiptare, dhe ajo një 12 vjeçare nga Gostivari. Sipas një statistike të përdorur në reportazh, analfabetizmi asokohe në nënprefekturën e Tetovës i kalonte mbi 85%, tek popullata sllave nuk i kalonte më shumë se 20%.

Arma në Uashington

Ndërsa në Strugë kemi bakallin e vogël, në Kërçovë bakallin e madh, këtu në Tetovë arrijmë të kemi edhe tregtarin shqiptar. Në këtë qytet tregtarët shqiptarë kanë kolonialin, tregtarët sllav kanë manifakturën. Burimet kryesore ekonomike të këtij qyteti janë në radhë të parë duhani, në radhë të dytë fasulet dhe misri. Qarku i Tetovës nxjerr edhe fruta shumë të mira. Janë të dëgjuara mollët e saj. Edhe gështenjat janë shumë të mira. Fusha e Tetovës është shumë pjellore. Kështu shënon edhe një udhëtar i huaj, që e vizitoi këtë vend këtu e një shekull më parë, Dr. Grisembach, Profesor i Botanikës në Universitetin e Gotingenit, që e gjen fushën e Tetovës fort pjellore, me drithë dhe oriz, me shumë pemë, gjë e cila tregon se klima e Tetovës është si ajo e Lombardisë.

Vendi prodhon edhe qiri e sapun, që dërgoheshin veçanërisht në Turqi. Në qytet punohen edhe sende të holla prej sermi (argjendi). Janë të njohura armët e Tetovës. Një armë e Tetovës e bërë në shekullin e shkuar (shek. XIX) sot ruhet në Muzeun e Uashingtonit, ka përkujtuar kronisti.

Por sot?

E këtillë ka qenë Tetova kur ishte Shqipni. Por sot…? Sot, nga kronika në fjalë shumëçka mungon. Dhe, para se gjithash qytetit të dy universiteteve i mungon një muze dhe një bibliotekë për së mbari. (lajm)

Moti sot në vendin tonë pritet të jetë kryesisht i vrenjtë dhe me reshje të dobëta të borës. Gjatë pasditës moti do të kthjellet dhe do të fryen erë e përforcuar nga veriu.Temperaturat pritet të sillen prej -15 deri më -5, ndërsa ajo e ditës prej -8 deri më -1 gradë celsius.

Shkupi pritet të ketë mot të ngjashëm dhe me temperaturë prej -8 deri më 4 gradë celsius. (alsat)

Historiani Jusuf Buxhovi këshillon intelektualët shqiptarë në Maqedoni që t’i qasen vetëdijes shkencore dhe jo asaj politike!Shqiptarët e Maqedonisë që nga mëvetësimi i Republikës së Maqedonisë kanë hasur në problem në lidhje me librat e historisë dhe me mënyrën se si janë shkruar këto libra mësimore nga ana e maqedonasve. Botëkuptimet maqedonase karshi shqiptarëve kulmuan me Enciklopedinë maqedonase më vitin 2009, ku shkruhej se shqiptarët ishin ardhacak dhe jo autokton në këto treva.
Përfaqësuesit tonë kanë pak kohë të lirë për tu marr më librat e historisë, për faktin se vlerat e tenderëve peshojnë mbi betejën shkencore me palën maqedonase.
Gazeta “Lajm” ka kontaktuar historianin shqiptar Jusuf Buxhovi në lidhje me pretendimet e maqedonasve të sotshëm për përvetësimin e antikitetit, si dhe heshtjen shqiptare ndaj këtyre shkrimeve e veprimeve. Ai thotë se maqedonasit antik kanë qenë pjesë e fiseve pellazgo-dardano-ilire, që rrjedhimisht do të thotë se shqiptarët e sotëm si pasardhës të ilirëve, janë edhe pasardhës të maqedonasve antikë.
“Sllavët nuk janë e as që mund të jenë popullsi antike, ngaqë kanë ardhur këtu nga shekulli VI e tutje pas erës sonë. Përkatësia gjeografike, në këtë rast Maqedonia, nuk do të thotë njëherash edhe përkatësi etnike-historike. Maqedonia antike mundet dhe duhet të kuptohet vetëm brenda për brenda kompleksitetit pellazgo-dardano-ilir dhe assesi ndryshe. Helenizimi është një faktor i vonshëm dhe i veçantë, që përkundër manipulimit dhe spekulimeve me të, me asgjë nuk ia ndryshon karakterin pellazg maqedonasve. Rreth këtyre çështje bëhet fjalë gjerësisht në pjesën e parë të librit tim “Kosova'”, ka thënë për “Lajm” Buxhovi.
Ai më tej thotë se: “Ka shumë popuj që janë identifikuar politikisht jashtë identitetit historik. Ky përcaktim, megjithatë, maqedonasit antik nuk i tjetërson nga familja pellazge-ilire, e aq më pak që i bën sllavë, siç nuk i largon shqiptarët nga rrënja e tyre pellazge, ku janë edhe maqedonët antik”.
I pyetur se pse te historianët shqiptarë në Maqedoni mbizotëron një heshtje karshi shkrimeve mbi antikën dhe prejardhjen e kombeve në Ballkan, Buxhovi përgjigjet:
“Epo, heshtin, sepse shumë prej tyre më me dëshirë sillen rreth identiteteve fetare se sa atyre etnike dhe kombëtare me rrënjë në antikitet! Kjo ka sjellë një pamje absurde që maqedonët të identifikohen me antikitetin pellazgë, ndërsa shqiptarët me atë fetar dhe demonstrimit maqedonas me ikonografi antike, t’i kundërpërgjigjen me ikonografi fetare-islame (me xhami etj)!”.
Historiani Buxhovi këshillon intelektualët shqiptarë në Maqedoni që t’i qasen vetëdijes shkencore dhe jo asaj politike!