All posts by V.F.

Shqipëria

Marrëveshja Shqipëri-Kosovë për bashkimin e tregjeve të energjisë elektrike, reagon ambasadorja Kim

Komento

yuri-kimPas marrëveshjes të nënshkruar pak ditë më parë për bashkimin e tregjeve të energjisë elektrike të Shqipërisë dhe Kosovës, ka reaguar ambasadorja Yuri Kim.

Përmes një postimi në twitter, ambasadorja shkruan se ky bashkëpunim është i barabartë me fuqi më të madhe negociuese dhe e barabartë po ashtu me çmime më të ulëta dhe më pak ndërprerje energjie.

“Shqipëria dhe Kosova nënshkruan marrëveshjen për të bashkuar tregjet e energjisë elektrike. “Bashkim” = fuqi më e madhe negociuese = çmime më të ulëta dhe më pak ndërprerje energjie. Si pjesë e mbështetjes së SHBA për sigurinë energjetike dhe integrimin rajonal, @USAID do të punojë me Shqipërinë dhe Kosovën për të krijuar shkëmbimin e forcave dhe për të lëvizur energjinë elektrike”, shkruan amabsadorja Kim.

Kujtojmë se, dy ditë më parë kryetarët e Enteve Rregullatore ERE, ZRRE, si dhe Administratorët e të dy Operatorëve të Sistemit të Transmetimit OST dhe KOSTT, nënshkruan në Tiranë marrëveshjen mbi bashkimin e tregjeve të energjisë elektrike Shqipëri dhe Kosovë.

Kjo marrëveshje do të jetë bazë për marrëveshje të tjera të njëpasnjëshme, kushte dhe metodologji që do të miratohen për vënien në jetë të tregut të përbashkët energjetik nëpërmjet Bursës Shqiptare të Energjisë Elektrike, ALPEX.

Kjo arritje e rëndësishme për të dy vendet pati gjatë të gjithë procesit të saj gatishmërinë dhe mbështetjen e fort të USAID në Shqipëri.

Top Channel

Shëndeti

FDA: Përfitimet e vaksinës Pfizer për fëmijët, më të mëdha se rreziku

Komento

PfizerEkspertët e Administratës së Ushqimit dhe Barnave në Shtetet e Bashkuara thanë të premten se përfitimet nga vaksina Pfizer për fëmijët 5 deri në 11 vjeç kundër COVID-19 janë shumë më të mëdha sesa rreziku i rasteve të rralla të inflamacionit të zemrës, të quajtur miokardit.

Njoftimi vjen para se një panel ekspertësh të jashtëm të votojë të martën nëse do të rekomandojë miratimin e vaksinës nga FDA për këtë grupmoshë.

Nëse agjencia e jep autorizimin, vaksinat mund të jenë të disponueshme në Shtetet e Bashkuara në fillim të nëntorit.

Komisioni i pavarur këshillues i Qendrave për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve do ta shqyrtojë këtë çështje më 2 dhe 3 nëntor.

Kompania farmaceutike Pfizer dhe partneri i saj gjerman, BioNTech, publikuan të premten të dhëna që tregojnë se vaksina e tyre ndaj COVID-19 është e sigurt dhe 90,7% efektive në parandalimin e infeksioneve simptomatike tek fëmijët 5 deri në 11 vjeç.

Pfizer tha se prova u krye në mesin e 2,268 fëmijëve të moshës 5 dhe 11 vjeç, të cilëve iu dhanë doza më të vogla, sa një e treta e atyre që u jepen personave 12 vjeç e lart.

Në pritje të miratimit, Shtëpia e Bardhë këtë javë njoftoi planet për të shpërndarë doza të mjaftueshme vaksine për 28 milionë fëmijët e moshës 5 deri në 11 vjeç që jetojnë aktualisht në SHBA.

voa

Bota

Si e zgjeron Hezbollahu shtrirjen e Iranit në Lindje të Mesme?

Komento

HezbollahHezbollah, grup shiit i Libanit, ka punuar me Iranin në Lindje të Mesme, prej kur është themeluar më 1982.

Kjo njëherësh konsiderohet një nga marrëdhëniet më të rëndësishme në Lindje të Mesme, në ditët e sotme.

Çfarë është Hezbollahu?

Garda Revolucionare e Iranit, e ka themeluar këtë grup më 1982 për të përhapur Revolucionin Islamik dhe për të luftuar forcat izraelite, që kishin pushtuar Libanin po atë vit.

Hezbollah përkrah ideologjinë islamike shiite të Teheranit, dhe e konsideron liderin suprem të Iranit, Ayatollah Ali Khamenei si udhëzues politik dhe shpirtëror.

E shpallur nga Shtetet e Bashkuara dhe shtete tjera perëndimore si organizatë terroriste, Hezbollah e ka një krah të fuqishëm ushtarak, që e ka pranuar se është i armatosur dhe i financuar nga Irani.

Ky grup po ashtu ka një aparat të inteligjencës për të kontrolluar zonat e veta në jug të Bejrutit dhe jug të Libanit, si dhe në zonat kufitare me Sirinë.

Si një prej dy partive dominuese shiite të Libanit, Hezbollah ka ligjvënës në parlament dhe ministra në qeveri. Dega politike e grupit është rritur më 2018, kur, bashkë me aleatët, ka fituar shumicë parlamentare.

Në mesin e veprimtarive komerciale përfshihen shitje me pakicë dhe kompani ndërtimi. Grupi udhëheq edhe shkolla e klinika.

Hezbollah, i cili është bërë më i fuqshëm sesa vetë shteti i Libranit në katër dekadat e fundit, ka qenë vazhdimisht në konflikt me Izraelin.

Forcat guerile të Hezbollahut kanë pamundësuar prezencë të Izraelit në Liban më 2000 dhe kanë hedhur 4,000 raketa në Izrael në luftën 34-ditore më 2006.

Prej atëherë, Hezbollah është kthyer në forcë edhe më të fuqishme.

Grupi është akuzuar për nisje të sulmeve me bomba nga Libani.

Argjentina fajëson Hezbollahun dhe Iranin për sulmin me bombë në një qendër të komunitetit hebre më 1994 në Buenos Aires, si pasojë e të cilit kanë mbetur të vdekur 85 persona.

Në një tjetër sulm në ambasadën izraelite në Buenos Aires më 1992 kanë mbetur të vdekur 29 persona.

Si Hezbollahu, ashtu edhe Irani, kanë mohuar se kanë përgjegjësi për sulmet.

Bullgaria ka akuzuar Hezbollahun se ka kryer sulm me bombë në qytetin Burgas më 2012, duke lënë të vdekur pesë turistë izraelitë.

Hezbollahu sërish ka mohuar përfshirjen.

Pse i ndihmon Hezbollahu Iranit në rajon?

Hezbollahu i ndihmon Iranit për të rritur fuqinë në gjithë rajonin.

Sekretari i Përgjithshëm i këtij grupi, Sayyed Hassan Nasrallah, është figurë udhëheqëse e “Aksit të Rezistencës”, lëvizje që në krye me Iranin, synon të luftojë Izraelin, Shtetet e Bashkuara dhe aleatët arabë.

Zëdhënësi karizamtik, Nasralla, ndihmon në organizim të aleancave arabe në Teheran.

Lidhjet e ngushta të Hezbollahut me Iranin janë ilustruar më mirë më 2013, kur grupi i është bashkuar luftës në Siri, bashkë me Iranin, për ta mbrojtur aleatin e përbashkët, presidentin sirian, Bashar al-Assad.

Në Irak, Hezbollah e ka pranuar hapur se ka mbështetur grupe paramilitare shiite që mbështeten nga Irani.

Në Jemen, Hezbollahu ka mbështetur rebelët Huthi – të lidhur me Iranin – në luftën e tyre kundër koalicionit të udhëhequr nga sauditët.

Më 2017, Hezbollah e ka mohuar se ka dërguar armë në Jemen.

Mes tjerash, Hezbollah ka pranuar se ka ofruar ndihmë për grupin palestinez, Hamas.

Kujt i përket Libani?

Hezbollah e konsideron Iranin si lojtar të madh në Liban, shtet ku Shtetet e Bashkuara, Rusia, Siria, Arabia Saudite dhe shumë shtete tjera kanë luftuar për ndikim për shumë vjet.

Grupet në hije, për të cilat zyrtarët e sigurisë në Liban dhe inteligjenca perëndimore tregojnë se janë të lidhura me Hezbollahun, kanë kryer sulme, të cilat kanë nxitur largimin e trupave amerikane nga Libani më 1980, duke përfshirë edhe sulmet vetëvrasëse në ambasadat perëndimore.

Hezbollah nuk e ka konfirmuar as nuk e ka mohuar kurrë përgjegjësinë.

Hezbollah është vërejtur më shumë në politikën e Libanit, pasi ka vrarë ish-kryeministrin mysliman sunit, Rafik al-Hariri, dhe pas tërheqjes së trupave siriane nga Libani më 2005.

Një gjykatë e përkrahur nga Kombet e Bashkuara vitin e kaluar, ka dënuar një anëtar të Hezbollahut duke thënë se ka bërë komplot për të vrarë Haririn, i cili ëshë parë si kërcënim për ndikimin e Iranit dhe Sirisë në Liban, ndonëse nuk ka gjetur përfshirje të drejtpërdrejtë të udhëheqësisë së Hezbollahut.

Hezbollahu ka mohuar të ketë pasur rol në vrasjen e Haririt dhe ka akuzuar tribunalin se është bërë mjet i armiqve të grupit në Shtetet e Bashkuara dhe Izrael.

I konsideruar si bazë për Hezbollahun, Libani ka rëndësi të madhe, si për grupin, ashtu edhe për Iranin.

Hezbollahu ka shfrytëzuar degën politike dhe – me raste – edhe atë ushtarake, për të luftuar kërcënimet nga rivalët në Liban, të cilët thonë se arsenali i madh i grupit ka dëmtuar shtetin.

Më 2008, luftëtarët e Hezbollahut patën marrë kontrollin e Bejrutit gjatë një lufte për pushtet me ish-Qeverinë saudite, të përkrahur nga Perëndimi.

Së fundmi, grupi ka çuar përpara thirrjet për largim të hetuesit kryesor për shpërthimin në portin e Bejrutit, Tarek Bitar, pasi ai ka bërë hetime për disa nga aleatët më të ngushtë të Hezbollahut, nën dyshimet për neglizhencë.

Sipas Hezbollahut, hetimet e tij kanë ngjyresa politike dhe doza paragjykimi.

rel

Kosova

Kosova i shpall “non grata” dy zyrtarë rusë

Komento

OsmaniKosova ka urdhëruar dëbimin e dy diplomatëve rusë, duke akuzuar Moskën për aktivitete “destabilizuese”.

Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, njoftoi të premten (22 tetor) se dy diplomatët e Zyrës Ndërlidhëse të Rusisë në Kosovë janë shpallur persona të padëshiruar (non grata) dhe janë urdhëruar të largohen nga vendi.

Ajo tha se i ka kërkuar zëvendëskryeministres, njëherësh ministre e Punëve të Jashtme dhe e Diasporës (MPJD), Donika Gërvalla-Schwarz, t‘i shpallë persona të padëshiruar dy zyrtarët rusë për shkak të “aktivitetit të tyre të dëmshëm, i cili ka cenuar sigurinë kombëtare dhe rendin kushtetues të vendit”.

“MPJD-ja ka nxjerrë vendimin për shpalljen e këtyre dy zyrtarëve rus persona të padëshirueshëm dhe në të njëjtën kohë i ka njoftuar institucionet ligjzbatuese dhe autoritetet përkatëse për zbatimin e tij”, thuhet në një njoftim të presidentes Osmani.

Presidentja Osmani ka thënë se institucionet e vendit janë të vendosura në luftën kundër ndikimit qëllimkeq të Rusisë dhe “satelitëve të saj në rajon”, të cilët, sipas saj, synojnë rrënimin e arritjeve të Kosovës, Shteteve të Bashkuara, NATO-s, dhe Bashkimit Evropian.

“Për këtë arsye do të vazhdojmë të bashkëpunojmë ngushtë me aleatët tanë amerikanë dhe evropianë për ta parandaluar tentimin që Kosova dhe rajoni ynë të jenë pre e ambicieve destablizuese të Federatës Ruse”, thuhet në njoftim.

Nuk bëhet e ditur se cilat kanë qenë aktivitetet e këtyre dy zyrtarëve që kanë nxitur autoritetet e Kosovës t’i shpallin persona të padëshirueshëm.

“I siguroj qytetarët e vendit se institucionet e Republikës së Kosovës nuk do të hezitojnë të veprojnë çdoherë kur cenohet siguria dhe rendi kushtetues në vend”, thotë presidentja Osmani.

Ambasada e Rusisë në Beograd në reagimin e saj ka thënë se “asnjë vendim i Prishtinës nuk ka fuqi ligjore për Rusinë”, transmeton Radio Televizioni i Serbisë, duke cituar agjencinë Tass.

“Ne nuk e njohim pavarësinë e Kosovës, prandaj nuk e njohim qeverinë e tyre apo strukturat e tjera. Asnjë vendim i Prishtinës nuk ka fuqi ligjore për ne”, ka thënë Ambasada e Rusisë.

Hapja e zyrës ndërlidhëse ruse në Kosovë ishte bërë në vitin 2005 nga ministri i Jashtëm rus, Sergei Lavrov. Hapja e saj ishte bërë tre vjet para se Kosova të shpallte pavarësinë, e cila kundërshtohet nga Serbia dhe Rusia.

Rusia nuk synon të ketë ndikim te kosovarët ose qeveria e tyre për të përvetësuar ndjenja ose politika pro-ruse, por ndikimi saj bëhet në disa forma të tjera, thuhet në një raport të mëhershëm të Qendrës Kosovare për Studime të Sigurisë (QKSS).

Sipas këtij raporti, operacionet ruse të ndikimit janë kryesisht të kufizuara te serbët e Kosovës, me lejen e Serbisë, kryesisht për të parandaluar zgjerimin e sovranitetit të Prishtinës në zonat me shumicë serbe dhe lufta më e madhe e Rusisë ndaj Kosovës është pengimi i saj për t’u njohur nga organizata ndërkombëtare.

rel

Ballkan, Kosova

Kupchan: Ballkani të përgatitet për rikthim të angazhimit intensiv amerikan

Komento

 

Charles Kupchan, ekspert i Këshillit për Marrëdhënie me Jashtë në Shtetet e Bashkuara, ka thënë se rajoni i Ballkanit gjendet në listën e prioriteteve të administratës amerikane.

Kupchan, njëherësh profesor në Universitetin Georgetown në Uashington, ka thënë në një intervistë për Radion Evropa e Lirë se, Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimi Evropian duhet të bashkojnë forcat për zgjidhje të mosmarrëveshjeve në rajonin e Ballkanit, në mënyrë që të mbajnë larg ndikimin e Rusisë dhe Kinës.

Sipas tij, Christopher Hill, i nominuari i presidentit amerikan, Joe Biden, për ambasador në Serbi, është njeri me përvojë të jashtëzakonshme në Ballkan dhe nam të madh në Uashington, si dhe me shumë peshë në qarqet diplomatike.

Radio Evropa e Lirë: Profesor Kupchan, administrata amerikane ka nominuar së fundmi ambasadorë të rinj në tri shtete të Ballkanit. Jeffrey Hovenier në Kosovë, Christopher Hill në Serbi dhe Michael Murphy në Bosnje-Hercegovinë. Gabriel Escobar është po ashtu i ri në pozitën e tij si zëvendës-ndihmës i Sekretarit amerikan të Shtetit për Evropën dhe Euroazinë dhe si i dërguar për Ballkanin. Disa thonë se këto vendime tregojnë që Shtetet e Bashkuara kanë synime serioze në këtë rajon. Si e komentoni këtë?

Charles Kupchan: Nuk jam i befasuar që Departamenti amerikan i Shtetit ka emëruar diplomatë shumë të talentuar dhe me përvojë për këto pozita, për dy arsye. Njëra është që vetë presidenti (amerikan, Joe Biden) është i interesuar për Ballkanin. Ai ka qenë i përfshirë në rajon për dekada. Një nga udhëtimet e tij të fundit, sa ka qenë nënpresident, kanë qenë në Prishtinë dhe Beograd. Ekziston një rrugë që është në emër të djalit të tij në Kosovë.

Pra është person që ka lidhje për kohë të gjatë me këtë rajon. Po ashtu mendoj që këto janë edhe përpjekje për të investuar në diplomatë të karrierës në shërbim të jashtëm, për t’u rimëkëmbur nga epoka e (ish-presidentit amerikan, Donald) Trump, kur nuk ka pasur shumë performancë të mirë në Departamentin e Shtetit. Prandaj mendoj se është kombinim i përfshirjes së profesionistëve të karrierës dhe shqetësimeve të presidentit për Ballkanin.

Radio Evropa e Lirë: A mendoni se rajoni i Ballkanit Perëndimor është një nga rajonet me prioritet për administratën Biden, në mënyrë që të përfundohen proceset e zvarritura nga e kaluara?

Charles Kupchan: Nëse dëshironi të thoni se a është prioritet global? Përgjigja është jo. Unë them se ai ka dy prioritete kyçe. E para, që e dominon presidencën e tij, është rregullimi i gjërave brenda SHBA-së, miratimi në Kongres i paketave të mëdha për investime, për të ndihmuar popullin amerikan dhe për t’u siguruar se epoka e Trumpit, apo diçka e ngjashme, nuk do të përsëritet më kurrë.

E dyta ka të bëjë me implikimet nga rritja e Kinës. Rritja e Kinës, në disa mënyra përbën temë kyçe gjeopolitike të kohës sonë. Mirëpo nëse dikush pyet se cilat janë prioritetet rajonale, mendoj se Ballkani është ngritur në listë, kryesisht për shkak të punëve të papërfunduara të komunitetit atlantik. Mendoj se ndarja e përgjakshme e ish-Jugosllavisë, ka krijuar disa efekte politike, të cilat nuk janë përfunduar ende.

Unë mendoj se e di si përfundon kjo gjë. Kjo çështje përfundon me integrimin e plotë të rajonit në institucione atlantike. Vetëm se nuk e dimë kur do të ndodhë kjo gjë. Mendoj se administrata Biden do ta bëjë këtë gjë prioritet.

“SHBA dhe BE të bashkojnë forcat për marrëdhëniet Kosovë-Serbi”

Radio Evropa e Lirë: Në dëshminë e tij para Komitetit të Senatit për Punë të Jashtme, më herët gjatë këtij muaji, Hovenier ka thënë se nëse i konfirmohet nominimi, ai do ta inkurajojë Kosovën që të angazhohet me konstruktivitet, fleksibilitet dhe urgjencë në dialog me Serbinë, të ndërmjetësuar nga Bashkimi Evropian. A mund të shohim një marrëveshje në mes të dyja vendeve gjatë mandatit të tyre? Në çfarë shkalle e shihni fleksibilitetin e dy palëve në arritjen e një marrëveshjeje?

Charles Kupchan: Mendoj se duhet dhënë merita, kur ka të tilla. Administrata Trump ka bërë përparim në këtë fushë, pra ka pasur lëvizje në aspektin ekonomik në mes të Kosovës dhe Serbisë.

Ato çfarë do të shohim tani janë përpjekje për kaluar në aspektin politik dhe për të normalizuar marrëdhënet në mes të Prishtinës dhe Beogradit. Nuk e besoj që dikush ka iluzione për këtë punë. Do të jetë e vështirë. Politika në të dyja anët është shumë e vështirë. Mirëpo mendoj se janë bashkuar forcat në mes të Bashkimit Evropian dhe Shteteve të Bashkuara që mund të krijojnë presion të jashtëm dhe stimujt e nevojshëm për të orkestruar përparim. Mendoj se një nga gabimet që ka bërë administrata Biden është se ka ndjekur rrugën si e vetme, dhe BE-ja po ashtu rrugë të vetme. Pres të shoh SHBA-në dhe BE-në që të bashkohen për të shënuar përparim në mes të Beogradit dhe Prishtinës. Ky më duket ekipi më i mirë për të çuar çështje përpara.

Radio Evropa e Lirë: Sa i përket kësaj çështjeje, më 21 tetor, Parlamenti Evropian ka kritikuar Bashkimin Evropian se nuk ka përmbushur premtimet ndaj Ballkanit Perëndimor. Disa ligjvënës i kanë konsideruar premtimet dhe konkluzat nga Samiti i Bërdos si “fjalë boshe”, duke përmendur refuzimin për të ofruar afate kohore për procesin e zgjerimit. Ndërkohë, BE-ja dhe SHBA-ja janë pajtuar për të forcuar edhe më shumë angazhimin e tyre në Ballkanin Perëndimor, për t’i ndihmuar rajonit që të shënojë përparim në rrugën evropiane. Çfarë mund të presim nga një përkushtim i tillë?

Charles Kupchan: Kritikat nga Parlamenti Evropian nuk janë për t’u befasuar dhe të paarsyeshme. Një kombinim i krizave politike brenda Evropës Perëndimore dhe Shteteve e Bashkuara, plus pandemia, kanë ndikuar që një periudhë të ketë më shumë fokus brenda. Prioritetet kanë qenë rimëkëmbja e ekonomisë, luftimi i pandemisë së koronavirusit, kthimi i njerëzve në punë dhe kjo ka bërë që të ketë më pak vëmendje në agjendën e politikës së jashtme. Sa i përket Evropës, kemi parë një lodhje nga zgjerimi dhe një fokus në Brexit dhe menaxhim të situatës pas largimit të Britanisë së Madhe nga BE-ja.

Ende nuk e kemi tejkaluar pandeminë, ende duhet bërë shumë punë. Mirëpo e vërej që, si në Bruksel, ashtu edhe në Uashington, ka një marrëveshje që për çështjet e papërfunduara në rajonin e Ballkanit, kjo është kohë e përshtatshme për t’i adresuar ato. Vlen të përmendet se ajo çfarë po motivon të dyja palët e Atlantikut janë Rusia dhe Kina. Rusia ende përpiqet të shfrytëzojë mosmarrëveshjet politike në rajon, në të mirë të saj. Kina është duke tentuar të depërtojë në Evropën Juglindore. Prandaj SHBA-ja dhe BE-ja dëshirojnë ta mbajnë Ballkanin Perëndimor larg ndikimit rus dhe atij kinez. Dhe kjo gjë nënkupton zgjidhjen e mosmarrëveshjeve politike dhe drejtimin e të gjitha shteteve të rajonit në rrugë për anëtarësim në BE dhe NATO.

Radio Evropa e Lirë: Të kalojmë në Bosnjë. Ambasada amerikane në Bosnje-Hercegovinë, i ka thënë Radios Evropa e Lirë se SHBA-ja është e gatshme të përdorë të gjitha sanksionet e mundshme kundër atyre që dëmtojnë Marrëveshjen e Dejtonit për Paqe. Kjo deklaratë ka ardhur pas vendimit të Republikës Sërpska që në mënyrë jokushtetuese të miratojë një ligj për krijim të një agjencie për ilaçe, në nivel entiteti. Është thënë se e njëjta gjë do të ndodhë me forcat e armatosura të Bosnjës, Agjencinë e Sigurisë dhe Autoritetin Indirekt të Tatimeve. Si i komentoni vendimet e anëtarit të presidencës trepalëshe, Milorad Dodikut dhe deri në çfarë niveli mund të përdoren sanksionet amerikane?

Charles Kupchan: Nuk dua të spekulojë se çfarë hapa specifikë mund të marrë SHBA, qoftë vetëm, apo në koordinim me BE-në. Mirëpo ka zemërim në të dyja anët e Atlantikut rreth zhvillimeve politike në Republikën Sërpska, në lidhje me mënyrën sesi Dodik është duke luajtur lojë të rrezikshme dhe është duke qëndruar në pushtet në Bosnje-Hercegovinë. Sërish, nuk dua të spekulojë, mirëpo më duket se ka nevojë në rritje për të shënuar përparim të rëndësishëm në rajon.

Qoftë përmes sanksioneve, apo përmes rishikimit të Marrëveshjes së Dejtonit dhe për të krijuar struktuara që vendosin më pak theks në partitë që udhëheqin në baza politike. Mbetet të shihet. Mirëpo shihet qartë se tentimet për të krijuar politikë më të shëndetshme dhe konstruktive në Bosnje-Hercegovinë janë një nga prioritetet në rajon, bashkë me normalizimin në mes të Kosovës dhe Serbisë.

“Rusia i shfrytëzon gjithmonë ndasitë”

Radio Evropa e Lirë: Si e shihni pozicionin e Rusisë në ndasitë politike në Bosnje?

Charles Kupchan: Rusia është shtet që gjithmonë tenton që të shfrytëzojë nga ndasitë. Dhe është e mirë në këtë gjë. Kjo është një nga arsyet pse them se BE-ja dhe SHBA-ja do të tentojnë të ndihmojnë në zgjidhjen e mosmarrëveshje politike. Në rastin e Serbisë, rusët janë shumë të mirë për të shfrytëzuar ndasitë politike brenda Ballkanit Perëndimor. Prandaj ky është arsyetim i mirë për të tentuar që të tejkalohen ndasitë politike nga e kaluara.

Radio Evropa e Lirë: Shtetet e Bashkuara kanë mbështetur fuqishëm nisjen e negociatave të anëtarësimit të Shqipërisë dhe Maqedonisë së Veriut me Bashkimin Evropian. Por, a mund të bëjë diçka Uashingtoni për ta përshpejtuar këtë proces?

Charles Kupchan: Shtetet e Bashkuara në këtë rast janë të interesuara në negociatat për anëtarësim në BE, mirëpo nuk mendoj se janë lojtare dhe mund të ushtrojnë shumë ndikim të jashtëm. As nuk mendoj që duhet. Fusha e vetme ku them unë se diplomacia e SHBA-së dhe BE-së duhet të jetë në linjë, ka të bëjë me Serbinë dhe Kosovën. Ajo çfarë po shohim tani janë mënyra për të ofruar një sërë stimujsh, bashkë me shkopinj e karota, për t’i shtyrë palët më afër njëra-tjetrës. Dhe një nga joshjet më të mëdha për zgjidhje të mosmarrëveshjeve është perspektiva e anëtarësimit në BE. Prandaj them se SHBA-ja dhe BE-ja duhet të punojnë ngusht, për faktin e joshjes së fuqishme të anëtarësimit në bllokun evropian.

“Christopher Hill, njeri me shumë peshë në qarqet diplomatike”

Radio Evropa e Lirë: Cilat mendoni se do të jenë prioritetet e Christopher Hill-it në Serbi? Vetëm Kosova, apo edhe diçka tjetër?

Charles Kupchan: Do ta ketë një agjendë të gjerë. Marrëdhënia me Kosovën do të zë pjesën më të madh, por gjithashtu edhe përfshirja ruse në Serbi, më pas ekonomia ruse dhe nevoja për ta bartur Serbinë në drejtimin e duhur, jo vetëm në aspektin politik, por edhe atë ekonomik. Marrëdhënia mes Kosovës dhe Serbisë besoj se do ta dominojë mandatin e tij, për aq kohë sa ekziston si çështje në rajon dhe që vazhdon të krijojë tensione në mes të shqiptarëve dhe serbëve etnikë, jo vetëm në Kosovë, por edhe në linja kufitare në Maqedoni të Veriut. Mendoj se kjo çështje është e vështirë, por që do të ndihmojë në përmirësim të marrëdhënieve në rajon.

Radio Evropa e Lirë: Christopher Hill ka luajtur rol të rëndësishëm në vitet e 90-ta, kur marrëdhëniet në mes të Beogradit dhe Uashingonit kanë qenë në pikën më të ulët. Çfarë ndikimi do të ketë përvoja e tij nga periudha e përgjakshme, për marrëdhëniet në të ardhmen me elitën politike në Serbi, të udhëhequr nga presidenti serb, Aleksandar Vuçiq?

Charles Kupchan: Fillimisht, Christopher Hill, i njeh lojtarët dhe do të ketë marrëdhënie personale të fuqishme me disa prej figurave të rëndësishme në rajon. Dhe kjo është gjë e mirë për fillim. Nuk do t’i duhet të krijojë lidhje. Së dyti, ai është njeri me përvojë të jashtëzakonshme dhe ka shumë kredibilitet në Uashington. Kjo nënkupton se ai do të ketë qasje të drejtpërdrejtë jo vetëm te Sekretari (amerikan i Shtetit, Antony) Blinken, por edhe në Shtëpi të Bardhë dhe lojtarë tjerë kyçë. Ai ka shumë peshë në qarqet diplomatike. Ai ka shumë përvojë brenda Departamentit të Shtetit. Ka qenë edhe jashtë për një kohë dhe ka krijuar reputacion si komentator i zgjuar, si dhe analist. Ai është një prej individëve më me përvojë dhe reputacion të lartë dhe mendoj që ky është lajm i mirë për Serbinë.

Radio Evropa e Lirë: Ambasadorit amerikan në Mal të Zi do t’i përfundojë mandati shumë shpejt. Marrë parasysh rritjen e interesimit për situatën në Ballkan, a mendoni se ambasadori i ri në këtë shtet do të jetë dikush me njohuri më të mëdha për çështjet e Ballkanit? Thënë me fjalë tjera, a do ta përdorë Departamenti amerikan i Shtetit recetën serbe – sikurse me rastin e zotit Hill – edhe në rastin e Malit të Zi?

Charles Kupchan: Është e vështirë që të thuhet se kë mund ta dërgojë atje Departamenti amerikan i Shtetit. Mirëpo mendoj se diskutimi lë të kuptohet se rajoni është në listën e prioriteteve. Në këtë rajon janë duke u dërguar diplomatë me përvojë, qoftë si ambasadorë apo edhe zëvëndës-ndihmës Sekretari për këtë rajon, si dikush me reputacion të madh. Mesazhi që është duke u dërguar është se, SHBA-ja e sheh rajonin si prioritet. Qeveritë në rajon duhet të jenë të përgatitura dhe mund të presin rikthim të angazhimit intensiv amerikan.

 

rel

Shqipëria

Rama paralajmëron kryebashkiakët: Gjeni zgjidhje me plehrat, ndryshe qeveria do marrë bashkitë, ju do jepni llogari!

Komento

RamaGjatë mbledhjes së mbajtur këtë të premte me kryebashkiakët dhe prefektët, Kryeministri Rama me tone të larta tha se asnjë vend depozitim i paligjshëm nuk do të tolerohet dhe nëse shihen parregullsi do të sanksionohen bashkitë dhe buxheti i bashkive!

Madje, më tej Rama shton se do të shkohet deri aty sa qeveria do të marrë në administrim bashkinë dhe kjo parashikohet në ligj. Kreu i qeverisë shton se nëse ndodh kjo gjë kryetari i bashkisë së bashku me gjithë punëtorët e tjerë do të japin llogari!

“Është e paimagjinueshme dhe për ta thënë fjalën e fundit, kjo bisedë s’do bëhej para disa vitesh sepse do na mungonin pikat fundore, sot i keni këto pika dhe duhet të merrni masa që të gjitha mbetjet të shkojnë në pikat fundore. Asnjëlloj vend depozitimesh i paligjshëm nuk do të tolerohet, do të sanksionohen bashkitë dhe buxheti i bashkive, do të shkohet deri në marrjen në administrim të bashkisë, e merr qeveria në administrim bashkinë. Nëse shkojmë në atë pikë kryetari i bashkisë bashkë me gjithë të tjerët do të shkojnë të përgjigjen për gjithë këtë gjënë, shpresoj që s’do të jetë nevoja të shkojmë në atë pikë”, u shpreh Rama.

Në fjalën e tij, Rama përgëzoi bashkinë e Maliqit për menaxhimin e situatës, duke thënë:

“Shkoni në Maliq, shkoni shikoni, nuk është më e pasur se bashkitë e tjera, dhe kur të gjeni plehra si ato gjenden me shumicë në Himarë si ato që janë në Dhërmi, edhe tani që flasim, më informoni edhe mua, do jemi shumë të surprizuar, ça ka bahskia e Maliqit? Ka një njeri atje që nuk pajtohet dot me plehra. Vullneti dhe miradministrimi me atë që janë në këtë proces, operatorë privatë apo publik që e ka vendosur bashkia ta mbajë vetë, janë pjesë e autonomisë tuaj”.

Kreu i qeverisë iu bën thirrje kryetarëve të bashkisë t’ju rrisin tarifat bizneseve që stërmbushin kazanët, që janë thjesht për konsum familjar, ndërsa më tej Kryeministri ju tregon edhe një zgjidhje!

“Se mos kujtojë njeri se çfarë u tha ‘tarifat’ dhe ju të rrisni tarifat, rritjani atyre që ndosin më shumë, jo pesnionistëve dhe jo familjeve, t’jua rrisni bizneseve që ndotin më shumë Nuk ju kushton gjë tju thoni që zotrote gjithë këto plehra, se kazanët nuk i stërmbushin qytetarët por bizneset dhe ato duhet të hyjnë në një tjetër metodologji, dhe duhet ti lënë mbeturinat nëpër thasë në një orë të caktuar në një pikë afër lokalit, jo nëpër kazanë, kazanët janë për konsumin familjar, si në gjithë botën. Nëse kalon në rrugët e Parisit, janë të mbushur me thasë të zinj që janë në anë të dyerve, në atë orë vijnë i marrin makinat dhe s’ka asgjë dhe po të shkosh në kazan dhe të jesh biznes të mbyllin biznesin. Po kush iu bën këto? I bën kryebashkiaku, duke u zgjuar i pari dhe duke fjetur i fundit, duke mos mbyllur sytë derisa pika e fundit të jetë pastruar. Na rroftë rritja e numrit të turistëve nëse i shoqërojmë me rritjen e pirgjeve. Mjaftojmë ne, mjafton kjo sallë që kjo situatë të përmbyset pa diskutim në një kohë të shkurtër dhe sezoni i ardhshëm të jetë gjë tjetër”, shton më tej kryeministri.

Top Channel

Kosova, Shqipëria

BB: Në Shqipëri e Kosovë rimëkëmbje e fortë e ekonomisë

Komento

WorldBankGroupShqipëria dhe Kosova rregjistruan një rimëkëmbje të fuqishme të ekonomisë së tyre pas frenimit që pësuan vitin e kaluar për shkak të pandemisë Covid 19, bëri të ditur sot raporti periodik i Bankës botërore mbi zhvillimet ekonomike në Ballkanin Perëndimor. Ekonomia shqiptare pritet të rritet këtë vit me 7.2 përqind, ndërsa ajo e Kosovës me 7.1 përqind, një nga nivelet më të larta në rajon, duke u renditur pas Malit të zi, Prodhimi i brendshëm bruto (PBB) i të cilit parashikohet të arrijë në 10.8 përqind.

 

Shqipëria

Ecuria e aktivitetit ekonomik në Shqipëri mbështetet kryesisht në sektorët e shërbimeve dhe ndërtimit. Sipas drejtuesit të zyrës së Bankës Botërore në Tiranë, Emanuel Salinas “rritja më e qëndrueshme në sektorë të tjerë është endë një fushë mundësishë për vendin”. Parashikimet e Bankës Botërore janë që rritja të bjerë ndjeshëm në dy vitet e ardhshme, duke u reduktuar në një nivel mesatar prej 3,8 për qind për vitin 2022 dhe 3,7 për qind për vitin 2023. Ecuria e mëtejshme e saj, sipas Bankës Boterore, do të ndikohet dhe nga situata e pandemisë, përfshirë procesin e vaksinimit, i cili në Shqipëri po ecën me ritme të ngadalta, por dhe nga faktorë të tjerë që pritet të ndikojnë të gjithë rajonin, si rritja e çmimeve të energjisë që do të ketë ndikim në ekonomi gjatë muajve në vijim. “Pasiguria mbetet e larte dhe kjo kërkon ndërmarrjen e veprimeve apo kujdes në hartimin e politikave nga ana e autoriteteve”, theksoi zoti Salinas. Shqipëria është gjithashtu një ndër vendet me deficitin fiskal dhe borxhin publik nga më të lartët në rajon.

Sipas Bankës Botërore, rimëkëmbja e shpejtë e ekonomisë ka ndikuar dhe në ujen e varfërisë, niveli i së cilës, pritet të bjerë në kuotat e para pandemisë. Megjithatë, sipas të dhënave të këtij institucioni financiar ndërkombëtar, Shqipëria është vendi me nivelin më të lartë të varfërisë në rajon, me 30.8 përqind, ndërkohë që vendet e tjera janë në kuota ndjeshëm më të ulta.

 

Kosova

Rritja ekonomike në Kosovë është nxitur kryesisht nga rikuperimi më i fortë se sa pritej në numrin e vizitorëve nga diaspora, rikthimit të besimit të konsumatorit dhe rritjes së nivelit të kredive konsumatore. “Ekonomia e Kosovës po rimëkëmbet me hapa të shpejtë nga pandemia COVID-19, dhe deri në fund të vitit 2021 pritet që prodhimi i brendshëm bruto të tejkalojë nivelin e vitit 2019, megjithatë rreziqet për perspektivën mbeten të larta pasi vendi vijon përpjekjet në luftën kundër pandemisë”, thuhet në raport.

Banka Botërore vlerëson se ndikimin të madh në përshpejtimin e rimëkëmbjes patën edhe kufizimet e pakta në aktivitetin ekonomik, masat mbështetëse fiskale dhe rritja e fortë e kredisë që kanë forcuar konsumin privat.

Sipas Bankës Botërore, rimëkëmbja ekonomike është shoqëruar me rritje të punësimit formal. “Rreth 40 mijë vende pune formale janë evidentuar më shumë se gjatë viteve 2019 dhe 2020 ndërsa numri i punëkërkuesve të regjistruar pësoi rënie më shumë se 30 për qind”.

Por sfidë sipas raportit mbetet rritja e çmimeve të konsumit, i udhëhequr kryesisht nga rritja e çmimeve të importit, ku gjatë këtij viti inflancioni pritet të sillet rreth 3.5 për qind.

Banka Botërore parasheh që gjatë këtij viti eksporti dhe importi i mallrave të shënojë rritje të lartë. Importet pritet të rriten me më shumë se 30 për qind në 2021 për të përballuar rigjallërimin në konsum, eksporte dhe investime ndërsa eksportet e mallrave pritet të rriten me 35 për qind.

Deficiti fiskal pritet të ngushtohet ndjeshëm për shkak të përmirësimit të fortë të perfomancës në mbledhjen e të ardhurave publike dhe ngadalësimit në realizimin e investimeve publike.

Sipas Bankës Botërore, sektori financiar po përjeton rritje të lartë të kredive dhe depozitave dhe deri në muajin korrik, rritja e kredive arriti në 12 për qind ndërsa e depozitave 14.5 për qind.

Por, rritja aktuale sipas Bankës botërore pritet të ngadalësohet gjatë viteve në vazhdim. Sipas parashikimeve të kësaj banke, Kosova pritet të ketë një rritje ekonomike më të madhe se 4 për qind në periudhën afatmesme, por kjo do të varet nga rrjedha globale e pandemisë dhe menaxhimi i suksesshëm i saj.

Megjithatë, perspektiva është nën kërcënimin e rreziqeve të konsiderueshme të lidhura me COVID-19. “Duke pasur parasysh varësinë e madhe të Kosovës nga vizitat e diasporës, arritja e objektivit të vaksinimit të 60 për qind të popullsisë deri në fund të vitit mbetet e rëndësishme për zbutjen e rreziqeve të lidhura me pandeminë dhe shmangien e rivendosjes së masave të rrepta kufizuese ndaj aktivitetit ekonomik”.

Banka Botërore bën thirrje që Kosova të përshpejtoj reformat ekonomike për të rritur potencialin e saj ekonomik, duke nisur nga përforcimi i qëndrueshmërisë makroekonomike, qeverisjes së shëndoshë, rritjen e produktivitetit të ndërmarrjeve dhe të fermave, rritjen e kapitalit njerëzor dhe nxitjen e eksporteve, konkurrencës dhe investimeve private, veçanërisht investimeve të huaja direkte.

voa

Shëndeti

Pfizer: Doza përforcuese rikthen efikasitetin e lartë të vaksinës

Komento

PfizerDoza përforcuese e vaksinës COVID-19 e prodhuara nga kompania Pfizer dhe partneri i saj gjerman BioNTech e rikthen efikasitetin e saj në 95.6% kundër virusit, përfshirë variantin Delta, sipas të dhënave nga një studim i kompanisë me një numër të madh pjesëmarrësish që u publikua të enjten.

Kompania tha se në studim u përfshinë 10.000 persona, të moshës 16 vjeç e lart dhe se u arrit në përfundimin se doza përforcuese ofronte të dhëna pozitive lidhur me sigurinë e saj.

Rezultatet vijnë një ditë pasi Administrata Amerikane e Ushqimit dhe Barnave autorizoi doza përforcuese të vaksinave Moderna dhe Johnson & Johnson dhe tha se amerikanët mund të zgjedhin një doze të tretë të ndryshme nga vaksina e tyre origjinale.

Agjencia kishte autorizuar më parë doza përforcuese të vaksinës Pfizer/BioNTech të paktën gjashtë muaj pas marrjes së dozës së dytë, për personat 65 vjeç e lart, ata që rrezikohen nga të sëmuren rëndë nga virusi dhe ata që janë të ekspozuar ndaj tij për shkak të profesionit.

Kompania Pfizer ka thënë se me kalimin e kohës vaksina e humbet efikasitetin, pas marrjes së të dyja dozave, duke u mbështetur tek një studim sipas të cilit efikasiteti i vaksinës reduktohej në 84% nga 96% që shënohej katër muaj pas dozës së dytë. Disa vende kanë nisur prej kohësh të ofrojnë doza përforcuese.

voa

Shëndeti

Paneli i CDC-së mbështet zgjerimin e dozave përforcuese pavarësisht shqetësimeve

Komento

Moderna PfizerNjë panel këshillues qeveritar ka miratuar dozat shtesë të të tre vaksinave COVID-19 të zhvilluara në vend.

Këshilltarët e Qendrave për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve thanë gjithashtu të enjten se njerëzit mund të zgjedhin vaksinën e një kompanie tjetër për dozën e tretë.

Disa amerikanë që kanë marrë vaksinat Pfizer muaj më parë, tashmë kanë të drejtë për një përforcues.

Këshilltarët thanë se disa nga ata që kanë marrë vaksinat e Modernës dhe Johnson & Johnson duhet gjithashtu të kualifikohen.

Paneli nuk rekomandoi në mënyrë të prerë që të merret doza e një marke tjetër nga ajo e mëparshmja, por e lanë të hapur opsionin – duke thënë vetëm se rekomandohej një përforcues i një nga tre llojet.

Disa këshilltarë thanë se do të preferonin që ata që kanë marrë një dozë të J&J të marrnin një përforcues tjetër, duke cituar të dhënat paraprake nga një studim qeveritar që sugjeron një rritje më të madhe të antitrupave që luftojnë viruset nga një kombinim i tillë.

Rreth dy të tretat e amerikanëve që kanë të drejtë për vaksina COVID-19 janë plotësisht të vaksinuar, dhe qeveria thotë se marrja e injeksioneve të para tek të pavaksinuarit mbetet përparësi.

Ndërsa autoritetet shëndetësore shpresojnë që dozat përforcuese do të rrisin imunitetin e dobësuar kundër infeksioneve më të zbutura të koronavirusit, të gjitha vaksinat ende ofrojnë mbrojtje të fortë kundër shtrimeve në spital dhe vdekjeve.

Këshilltarët e CDC-së gjithashtu debatuan nëse njerëzit që nuk kanë nevojë për përforcues mund ta marrin atë.

Administrata e Ushqimit dhe Barnave tashmë ka autorizuar një zgjerim të fushatës përforcuese të vendit, por CDC-ja merr vendimin përfundimtar se kush duhet të vaksinohet.

Ky vendim pritet së shpejti.

voa

Bota

Operacion eksperimental, transplanti i veshkës së derrit tek njeriu

Komento

 

Për herë të parë, mjekët kanë arritur të transplantojnë përkohësisht veshkën e një derri tek trupi i një njeriu. Ky eksperiment i kryer në një spital në qytetin e Nju Jorkut jep shpresë për të ardhmen, teksa ka një mungesë të madhe të organeve njerëzore për transplant.

Mjekët fillimisht kanë ndryshuar genet e derrit, në mënyrë që indet e tij të mos përmbanin më një molekulë të njohur si “alfa -gal”, e cila shkakton një sulm imunitar tek trupi i njeriut në rast transplanti.

Marrësi i veshkës së derrit ishte një grua në vdekje klinike, e cila kishte probleme me veshkat. Për tre ditë, veshka e re u lidh me enët e saj të gjakut dhe u mbajt jashtë trupit të saj, duke u dhënë mjekëve më shumë mundësi për ta studiuar.

Dr. Robert Montgomery, i cili udhëhoqi studimin thotë se funksionet e veshkës së transplantuar “ishin mjaft normale”.

“Në të kaluarën, kur një organ derri është transplantuar, ka pasur një lloj refuzimi të menjëhershëm të organit brenda pak minutave. Tani për shkak të revolucionit në inxhinierinë gjenetike të kafshëve, ne kemi shpresë se mund të tejkalojmë barrierat fillestare”, tha Dr. Robert Montgomery, sipas të cilit veshka e derrit kreu të njëjtat funksione si një veshkë njeriu e transplantuar.

“Të gjitha testet laboratorike dhe çdo studim tregoi se funksionet e veshkës dukeshin mjaft normale. Rezultate të njëjta sikur të bënim një transplant njerëzor. Nuk kishte asnjë refuzim të menjëhershëm dhe më e rëndësishmja, veshka e derrit funksionoi mirë për 54 orë që ne ishim duke studiuar. Këto janë rezultate të kënaqshme”, theksoi më tej drejtuesi i këtij eksperimenti Dr. Robert Montgomery.

Në Shtetet e Bashkuara rreth 107 mijë njerëz aktualisht janë duke pritur për transplantimin e organeve. 90 mijë prej tyre po presin për transplantin e një veshke dhe koha e pritjes mesatarisht shkon nga tre deri në pesë vjet.

Studiuesit kanë punuar për dekada me radhë mbi mundësinë e përdorimit të organeve të kafshëve për transplantime. Studiues të tjerë po shqyrtojnë nëse derrat që janë ndryshuar gjenetikisht, mund të jenë burim për shumë transplante organesh për njerëzit.

Megjithatë produktet mjekësore të zhvilluara nga derrat do të kërkojnë akoma miratim specifik nga Administrata e Ushqimit dhe Barnave në SHBA.

voa