Rusia do të tërhiqet nga Stacioni Ndërkombëtar i Hapësirës pas vitit 2024 dhe do të përqëndrohet në ndërtimin e stacionit së saj orbitale.
Njoftimi vjen mes tensioneve në rritje midis Rusisë dhe Perëndimit lidhur me operacionin ushtarak të Kremlinit në Ukrainë.
Megjithë përçarjen, agjencia amerikane NASA dhe ajo ruse Roscosmos bënë një marrëveshje në fillim të këtij muaji që astronautët të vazhdojnë të përdorin anijet ruse dhe që kozmonautët rusë të arrijnë në Stacionin Ndërkombëtar Hapësinor me anijen SpaceX duke filluar nga kjo vjeshtë.
Bashkëpunimi amerikano-rus në bordin e Stacionit Ndërkombëtar të Hapësirës do të përfundojë pas vitit 2024.
Rusia do të tërhiqet nga Stacioni Ndërkombëtar Hapësinor pas vitit 2024 dhe do të përqendrohet në ndërtimin e stacionit së saj orbitale, tha të martën (26 korrik) shefi i sapoemëruar i hapësirës ruse.
Yuri Borisov, i cili u emërua në fillim të këtij muaji për të udhëhequr korporatën hapësinore Roscosmos të kontrolluar nga shteti, tha gjatë një takimi me presidentin Vladimir Putin se Rusia do të përmbushë detyrimet e saj ndaj partnerëve të tjerë në Stacionin Ndërkombëtar të Hapësirës përpara se të largohet nga projekti.
Deklarata e zotit Borisov rikonfirmoi deklaratat e mëparshme të zyrtarëve rusë të hapësirës për synimin e Moskës për të hequr dorë nga stacioni hapësinor pas vitit 2024.
Njoftimi vjen mes tensioneve në rritje midis Rusisë dhe Perëndimit lidhur me veprimet ushtarake të Kremlinit në Ukrainë.
NASA dhe Roscosmos ranë dakord në fillim të këtij muaji që astronautët amerikanë të vazhdojnë të udhëtojnë me raketa ruse dhe që kozmonautët rusë të përdorin anijet SpaceX për në Stacionin Ndërkombëtar të Hapësirës duke filluar nga kjo vjeshtë.
Sipas NASA-s dhe zyrtarëve rusë, marrëveshja siguron që stacioni hapësinor të ketë gjithmonë të paktën një amerikan dhe një rus në bord për të siguruar funksionimin pa probleme të dy sektorëve të stacionit hapësinor.
Marrëveshja kishte kohë që negociohej dhe u finalizua pavarësisht fërkimeve mbi Ukrainën si shenjë e vazhdimit të bashkëpunimit amerikano-rus në hapësirë.
Pas rivalitetit intensiv gjatë ditëve të para të eksplorimit të hapësirës në vitet 1950 dhe 60, marrëdhënia midis Bashkimit Sovjetik dhe SHBA-së u përmirësua ngadalë duke çuar në misionin e parë të përbashkët në vitin 1975.
Të nisur në dy fluturime të veçanta – me anijen Apollo dhe Soyuz – astronauti Tom Stafford dhe kozmonauti Alexei Leonov ankoruan anijet e tyre kozmike së bashku dhe shtrënguan duart.
Një gjest simbolik që shënoi përfundimin e mirë të garës hapësinore dhe fillimin e një periudhe bashkëpunimi.
Dhe një nga pikat e para në rendin e ditës ishte krijimi i Stacionit Ndërkombëtar të Hapësirës (ISS).
Stacioni hapësinor, një partneritet ndërkombëtar i pesë agjencive hapësinore nga 15 vende, duke përfshirë Kanadanë, disa vende në Evropë, Japoni, Rusinë dhe Shtetet e Bashkuara, u nis në vitin 1998 dhe u shndërrua në një kompleks që është pothuajse i gjatë sa një fushë futbolli, me 13 kilometra instalime elektrike, një hektar panele diellore dhe tre laboratorë të teknologjisë së lartë.
Më 20 nëntor të vitit 1998, një raketë përforcuese ruse Proton çoi në orbitë pjesën e parë të stacionit ndërkombëtar, duke paralajmëruar fillimin e një epoke të re në kolonizimin ndërkombëtar të hapësirës.
Ky projekt çoi në një epokë të re bashkëpunimi midis ish-rivalëve të garës hapësinore.
Deri në vitin 2008, ishin duke u vendosur komponentët përfundimtarë, që përfshinë një laborator gjigant japonez miliarda dollarësh.
Astronautët, duke punuar nga brenda, përdorën krahun robotik të stacionit për të tërhequr laboratorin nga anija dhe për ta ankoruar atë në stacion.
Stacioni Ndërkombëtar i Hapësirës ishte shtëpi dhe vendi i punës për kozmonautin Mikhail Kornienko dy herë në dekadën e fundit, fillimisht në vitin 2010 dhe më pas një periudhë prej 340 ditësh së bashku me astronautin amerikan Scott Kelly.
Në kohën kur kapsula me Kelly-n dhe Korinenkon u ul në Kazakistan, çifti kishte udhëtuar 144 milionë milje nëpër hapësirë, kishte rrotulluar botën 5,440 herë dhe kishte përjetuar 10,880 lindje dhe perëndim të diellit në hapësirë.
Agjencia Evropiane e Hapësirës ka konfirmuar se është duke pezulluar pafundësisht misionin e saj rover ExoMars me Roscosmos për shkak të luftës së Rusisë në Ukrainë.
Më 18 mars, tre kozmonautë rusë mbërritën në stacion të veshur me kostume fluturimi me ngjyrë të verdha dhe blu, ngjyrat e flamurit ukrainas.
Kozmonauti Oleg Artemyev tha se çdo ekuipazh zgjedh ngjyrën e kostumeve të fluturimit rreth gjashtë muaj përpara nisjes, sepse ato duhet të qepen individualisht.
Dhe duke qenë se të tre ishin të diplomuar në Universitetin Teknik Shtetëror Bauman të Moskës, ata zgjodhën ngjyrat e universitetit të tyre prestigjioz.
NASA dëshiron të mbajë stacionin hapësinor në funksionim deri në vitin 2030, ashtu si edhe agjencitë hapësinore evropiane, japoneze dhe kanadeze.
SHBA dhe Rusia kanë qënë operatorët kryesorë të stacionit orbital për 21 vjet.
Derisa anijet e kompanisë SpaceX filluan të transportonin astronautët në vitin 2020, amerikanët rregullisht bënin udhëtime me kapsulat ruse Soyuz duke paguar dhjetëra miliona dollarë për çdo vend.
voa