Nga demonstratat kundër të drejtave të reja për shqiptarët në Maqedoni bëhet fjalë për përleshje mes ndjenjave autoritare dhe liberale, shkruan “Der Standard”.

Në protestat e organizuara nga maqedonasit mbizotëron flamuri kuq e verdhë. Është e zhurmshme, bile edhe bilbilat fërshëlluese janë të ngjyrosura me flamurin e tyre. Bojani 52 vjeçar mendon se kërcënohet Maqedonia nëse gjuha shqipe bëhet zyrtare në gjithë vendin, iniciativë që mbështetet nga social demokratët. Andaj ai ka fluturuar nga jashtë për të mbështetur protestat. “Me ligjin e ri detyrohen banorët të mësojnë gjuhën shqipe, dhe do jenë vetëm shqiptarët në pozicionet udhëheqëse,” arsyeton ai frikën e tij. Sipas tij shqiptarët janë një “pakicë” dhe “ne jemi shumicë”. Protestuesit nuk dëshirojnë që Maqedonia të kthehet në shtet “binacional”, pra që shqiptarët që përbëjnë rreth një të katërtat e banorëve, të përmendet si popull konstitutiv në Kushtetutën e vendit. “Ata janë mbrojtur nga Komuniteti Ndërkombëtar prej njëzet vitesh dhe kanë fituar gjithshka çfarë kanë dashur. Tani ka ardhur fundi. Pasi Hillary Clinton ka humbur zgjedhjet dhe Trump nuk mbështet politikën pro-shqiptare.”

Emocione të vjetra

Shumica e protestuese janë burra të vjetër – mes tyre edhe veteranë lufte. Në 2001 Maqedonia kishte një konflikt të dhunshëm dhe tani emocionet të kujtojnë vitet e atëhershme. Kjo bën situatën e rrezikshme. Në Manastir është sulmuar me koktej molotovi muzeu shqiptar i alfabetit. Nxënësit shqiptarë lëshojnë para kohe mëzimin, pasi kanë frikë nga sulmet, pasi protestast fillojnë çdo ditë në ora 17. Bojan tregon shallin e tij me ngjyrat e Maqedonisë. Shumë maqedonas nuk ndjehen si “komb” pasi Greqia ia konteston emrin dhe për këtë arsye ka bllokuar vendin për anëtarësim në NATO dhe BE. Është e lehtë për t’u mobilizuar për “interesa kombëtare”.

Mijëra protestues

Është një tren i gjatë i protestuesve që lëviz nga ndërtesa qeveritare deri të parlamenti. Një nga bateritë më të mëdha të protestuesve janë burrat romë, edhe pse kërkesat e protestuesve për ta janë pa interes. Ata janë vetëm taktikisht aty. Zgjedhjet e 11 dhjetorit nxorën ngushtë fitimtare OBRM-PDUKM (39,4 përqind), megjithatë partitë shqiptare kërkojnë të koalicionojnë me LSDM (38 përqind). Partia më e mahe shqiptare BDI ka humbur vota masive, pasi shumë shqiptarë votuan LSDM dhe të tjerë partinë e re shqiptare BESA.

Përpjeke demokratizimi

Prej kohës kur Maqedonia u fut në krizë të thellë politike, 2015, për arsye tashmë të ditura si falsifikim të proceseve zgjedhore, BE dhe SHBA kanë punuar për krijimin e shtetit ligjor. OBRM që frikësohet nga proceset zgjedhore, kërkon me ndihmë të presidentit Ivanov për të evituar proceset. Nuk ka të bëjë vetëm me luftë për pushtet, por edhe me çështje ideologjike. Një pjesë e OBRM janë antiliberalë dhe luftojnë në mënyrë agresive për të gjithë ata që janë për “vlera perëndimore”. OJQ dhe gazetarë po sulmohen, dhe atë jo vetëm ata që financohen nga George Soros, por edhe ata që marrin para nga USAID. Inspektorët financiarë kanë filluar hetime dhe bastisje në 20 OJQ. Por edhe në OBRM ka lëvizje kundërshtuese. Shumë kërkojnë të largohen nga shefi i tyre Nikola Gruevski, bile në fazën e ndryshimit të pushteteve që mund të ndodhë ditët vijuese, të distancohen nga intrigat e tij./BS/