Humbje e dëgjimit, marrje mendsh, vjellje – që prej gati tre vjetësh nuk gjendej shkaku për ankesat misterioze të personelit të ambasadës në Kubë. U fol për sulme me tinguj. Tani shkencëtarët duket se e gjetën shkakun.
Ankesat e çuditshme për shëndetin nga diplomatët e Kanadasë dhe të SHBA në Kubë ndoshta e kanë burimin te pesticidet e përdorura për luftimin e insekteve. Ky është rezultat i një studimi të Universitetit Dalhousie me porosi të Ministrisë së Jashtme Kanadeze, të cilën e publikoi Stacioni Radio-Kanada.
Që nga viti 2016, Kuba veproi ndërmori hapa të vendosur kundër mushkonjave, që mbartnin virusin Zika. Ndër të tjera, mjetet kundër mushkonjave u përdorën edhe në zyrat dhe ambientet e banimit të diplomatëve.
Dhjetëra diplomatë që jetojnë në kryeqytetin e Kubës, Havanë, dhe të afërmit e tyre ishin ankuar që nga viti 2016 për dhimbje koke, përgjumje, probleme me dëgjimin dhe shikimin, marrje mendsh dhe të vjella si dhe për çrregullime të gjumit. Kombinimi i simptomave u bë i njohur me emrin “sindroma Havana”.
“Mushkonja tigër egjiptiane” transmeton virusin Zika
Ekspertët fillimisht pas ankesave dyshuan për “sulme akustike” të mundshme. Qeveria e Otavës më vonë e kategorizoi përdorimin e një arme akustike si “pa gjasa”. Kanadaja dhe SHBA e reduktuan personelin e tyre të ambasadave në Kubë. Havana reagoi me moskuptim.
Tani shkencëtarët dyshojnë, se helme nervore nga mjetet për asgjësimin e insekteve mund të jenë përgjegjës për simptomat. Njëri nga autorët e studimit, Alon Friedman, i konfirmoi agjencisë së lajmeve Reuters se fondet u përdorën sipas udhëzimeve si të autoriteteve kubane, ashtu edhe të atyre kanadeze. Për SHBA ai nuk bëri asnjë deklaratë.
Në studimin që u publikua tani, u morën në pyetje 26 pjesëmarrës, përfshirë një grup kontrolli njerëzish që nuk kishte jetuar kurrë në Kubë. Nga të gjitha subjektet u mor gjak dhe u bënë skanime me aparate të rezonancës magnetike. U vizitua edhe një qen, të cilin e patën mbajtur si kafshë shtëpiake.
Studiuesit tani duan të bashkëpunojnë me autoritetet në Kubë për të zbuluar nëse ka pasur raste të ngjashme të sëmundjes në popullatën vendase. Prej vitit 2015, vetëm në Brazil mendohet se janë infektuar me virusin Zika më shumë se një milion vetë. Infektimi mund të çojë në deformime të kafkës tek foshnjet që lindin. Sëmundja transmetohet nga mushkonja e ethes së verdhë (Aedes aegypti).
SHBA dëbojnë diplomatë kubanë
Ndërkohë, pavarësisht njoftimit për shkakun e mundshëm të ankesave, qeveria amerikane u ka kërkuar dy diplomatëve kubanë që të largohen menjëherë nga Shtetet e Bashkuara. Diplomatët që punojnë për Misionin Kuban në Kombet e Bashkuara (OKB) në New York kanë kryer “akte që dëmtojnë sigurinë kombëtare të Shteteve të Bashkuara të Amerikës”, tha zëdhënësja e Ministrisë së Jashtme Morgan Ortagus. Ministria po verifikon edhe nëse përfaqësuesit e tjerë kanë abuzuar me “privilegjet e tyre të qëndrimit” në SHBA.
Që prej tani, të gjithë anëtarët e Misionit Kuban në OKB, me udhëzim të Ministrisë së Jashtme të SHBA lejohen të qëndrojnë në lagjen e Nju Jorkut Manhattan, ku ndodhet selia e OKB-së.
ust/kis (dpa, afp, rtr)