Në SHBA, së shpejti mund të implantohen çipe (chips) në trurin e njeriut. FDA ka hapur rrugën për provat e para klinike prej kompanisë Neuralink të Elon Musk-ut. Më parë, ishin ngritur shqetësime për sigurinë.

Ato synohet të bëjnë të mundur që njerëzit e paralizuar të ecin dhe të trajtojnë sëmundjet neurologjike: çipat kompjuterikë të implantuar në trurin e njeriut. Testet përkatëse mund të fillojnë së shpejti në SHBA – autoritetet amerikane me sa duket kanë dhënë dritën e gjelbër për studime klinike te njerëzit. Kjo u raportua nga start-up Neuralink, i themeluar nga shefi i Twitter-it, Elon Musk.

“Jemi të kënaqur të njoftojmë se kemi marrë lejen e FDA-së për të inicuar provën tonë të parë klinike me njerëzit”, shkroi kompania në Twitter. Sipas saj, ky autorizim është një hap i parë i rëndësishëm që një ditë t’i ndihmojë njerëzit. Rekrutimi për studimin ende nuk ka filluar, por kompania tha se do të nxjerrë më shumë informacione së shpejti.

Premtime të bujshme

Miliarderi Musk njihet për vendosjen e ambicieve të larta për bizneset e tij, disa prej të cilave nuk realizohen kurrë dhe të tjera me vonesë të konsiderueshme. Edhe me Neuralink, fillimisht ai ishte prapa planit: Musk kishte njoftuar në korrik 2019 se do të ishte në gjendje të kryente testet e para te njerëzit vitin e ardhshëm.

Musk kishte thënë në dhjetor, gjatë një prezantimi të startup-it të tij, se implantet e bëra nga Neuralink do të bënin të mundur komunikimin drejtpërdrejt me anë të mendimit me kompjuterët. “Sigurisht, ne duam të jemi jashtëzakonisht të kujdesshëm dhe të sigurohemi që të funksionojë përpara se të vendosim ndonjë pajisje te njerëzit”, tha ai në atë kohë.

Musk donte të fillonte testimin shumë më herët. Por aplikimi i kompanisë për një provë klinike njerëzore fillimisht u refuzua nga FDA në fillim të vitit 2022 për arsye sigurie. Autoriteti kishte dyshime për baterinë e litiumit të çipit dhe telat e implantit. Ishte gjithashtu e paqartë se si mund të hiqej pajisja pa dëmtuar indet e trurit.

Prototipe vetëm te kafshët

Deri tani, prototipet me madhësinë e monedhës janë implantuar vetëm te kafshët. Gjatë prezantimit të Neuralink, majmunët u shfaqën duke “luajtur” video lojëra të thjeshta ose duke lëvizur kursorin në një ekran duke përdorur çipin e trurit.

Duke përdorur këto pika kontakti, Musk dëshiron të kurojë sëmundjet neurologjike. Startup aktualisht po zhvillon implante të tjera që do të vendosen në palcën kurrizore ose në sy për të rikthyer lëvizshmërinë ose shikimin. Sipas Musk-ut, implantet e trurit mund të kurojnë gjithashtu sëmundje të tilla si obeziteti, autizmi, depresioni dhe skizofrenia, si dhe të mundësojnë shfletimin në internet dhe telepatinë. Në fund të vitit të kaluar, ai bëri bujë kur tha se ishte aq i bindur për sigurinë e këtyre pajisjeve sa ishte i gatshëm t’i implantonte ato tek fëmijët e tij.

Neuralink nuk është kompania e vetme që punon për pikat e kontaktit tru-kompjuter. Në korrik, konkurrenti i saj Synchron njoftoi se ishte kompania e parë që kishte implantuar një çip të tillë në trurin e një pacienti amerikan.

aud (rtr, afp, tgsch)

Kompania e Elon Musk-ut për implantet e trurit, Neuralink, tha të enjten se kishte marrë miratimin e Administratës së Ushqimit dhe Barnave (FDA) për të nisur studimin e parë klinik tek njerëzit.

Disa herë që nga viti 2019, miliarderi Elon Musk kishte parashikuar se kompania e tij e çipave të trurit do të siguronte së shpejti miratimin e FDA-së për provat njerëzore. Por aplikimi i kompanisë u refuzua në fillim të vitit 2022 dhe kompania po punonte lidhur me shqetësimet e agjencisë mbi sigurinë e implantit eksperimental.

“Ky është rezultat i punës së jashtëzakonshme nga ekipi i Neuralink-ut në bashkëpunim të ngushtë me FDA-në dhe përbën një hap të parë të rëndësishëm që një ditë do të lejojë teknologjinë tonë të ndihmojë shumë njerëz”, tha kompania Neuralink përmes një postimi në Twitter të enjten.

Neuralink shtoi se kompania nuk është ende e hapur për një provë klinike.

Neuralink po zhvillon një implant truri që shpreson se do të ndihmojë njerëzit e paralizuar të ecin përsëri dhe të kurojë sëmundje të tjera neurologjike.

voa

Afrika e Jugut raportoi në muajin shkurt viktimat e para nga kolera, pas përhapjes së virusit nga shteti Malavi. Nuk është e qartë se sa raste ka shënuar ai vend, por provinca më e populluar ku ndodhen qytet Johanesburg dhe Pretorja, është zona e goditur më rëndë.

Kolera përhapet kryesisht nga ushqimi ose uji që përmban virusin dhe mund të shkaktojë viktima brenda disa orësh nëse nuk trajtohet.

Shpërthimi i fundit në Afrikën e Jugut ishte ndërmjet viteve 2008-2009 dhe u raportuan rreth 12,000 raste pas përhapjes së virusit nga shteti Zimbabve, në kufi me Afrikën e Jugut.

voa

Organizata Botërore e Shëndetësisë thotë se COVID-19 nuk është më një emergjencë globale, por koronavirusi do të vazhdojë të jetë i pranishëm.

Veprimi i së premtes nga agjencia e Kombeve të Bashkuara nuk do të thotë shumë për njerëzit e zakonshëm. Klasifikimi ka për qëllim të paralajmërojë vendet se ka një ngjarje “të jashtëzakonshme” që mund të përbëjë një kërcënim për shëndetin dhe kërkon një përgjigje të koordinuar. Zyrtarët shëndetësorë thonë se virusi nuk po largohet dhe këshillojnë njerëzit që të vaksinohen, duke përfshirë marrjen e dozave përforcuese nëse kualifikohen. OBSH-ja ka shpallur më parë emergjenca globale për shpërthimet e gripit të derrit, Zikës, Ebolës, poliomielitit dhe lisë së majmunëve. Vetëm poliomeliti dhe lija e majmunëve kanë mbetur.

Organizata Botërore e Shëndetësisë uli vlerësimin e saj për pandeminë e koronavirusit të premten, duke thënë se ajo nuk kualifikohet më si një emergjencë globale. Veprimi anulon një deklaratë që u bë për herë të parë më 30 janar 2020, kur sëmundja nuk ishte emërtuar as si COVID-19 dhe kur nuk kishte shpërthime të mëdha përtej Kinës.

Një vështrim i asaj se çfarë do të thotë vendimi i OBSH-së:

PSE PËRFUNDON EMERGJENCA GLOBALE SHËNDETËSORE?

Drejtori i Përgjithshëm i OBSH-së Tedros Adhanom Ghebreyesus tha se pandemia ka qenë “në një tendencë rënieje për më shumë se një vit, me imunitetin e popullsisë në rritje nga vaksinimi dhe infeksioni.” Kjo, tha ai, ka lejuar shumicën e vendeve “të kthehen në jetën normale si përpara COVID-19”, që do të thotë se pjesa më e keqe e pandemisë ka përfunduar.

Zoti Tedros tha se gjatë vitit të kaluar, OBSH-ja dhe ekspertët e komisionit të saj të urgjencës kanë analizuar të dhënat e COVID-19 për të vendosur se kur do të ishte koha e duhur për të ulur nivelin e alarmit. Të enjten, ekspertët i rekomanduan zotit Tedros që COVID-19 të mos kualifikohet më si një emergjencë globale dhe shefi i OBSH-së tha se ai e pranoi atë këshillë.

CILAT JANË EFEKTET PRAKTIKE?

Për një person të zakonshëm, asgjë. Klasifikimi i një kërcënimi shëndetësor si një emergjencë globale ka për qëllim të paralajmërojë autoritetet se ka një ngjarje “të jashtëzakonshme” që mund të përbëjë një kërcënim shëndetësor për vendet e tjera dhe kërkon një përgjigje të koordinuar për ta frenuar atë. Deklaratat e emergjencës së OBSH-së zakonisht përdoren si një paralajmërim ndërkombëtar për vendet që kanë nevojë për ndihmë. Ato gjithashtu mund të nxisin vendet që të prezantojnë masa të veçanta për të luftuar sëmundjet ose për të dhënë fonde shtesë.

Shumë vende, përfshirë Britaninë, Francën, Gjermaninë dhe SHBA-në, kanë hequr prej kohësh shumë nga kufizimet e tyre të epokës së pandemisë. Shtetet e Bashkuara po i japin fund emergjencës kombëtare shëndetësore të enjten e ardhshme.

A ËSHTË ENDE PADIMI COVID-19?

Po. Megjithëse shefi i OBSH-së Tedros tha se emergjenca e koronavirusit kishte përfunduar, ai paralajmëroi se virusi do të vazhdojë të qëndrojë këtu dhe se mijëra njerëz vazhdojnë të vdesin çdo javë. “Mbetet rreziku i shfaqjes së varianteve të reja që shkaktojnë rritje të reja të rasteve dhe vdekjeve,” tha zoti Tedros. “Çfarë do të thotë ky lajm është se është koha që vendet të kalojnë nga mënyra e emergjencës në menaxhimin e COVID-19 krahas sëmundjeve të tjera infektive”.

Në prill, kishte rreth 3 milionë raste dhe më shumë se 17,000 vdekje të raportuara, duke përfshirë rritje në Azinë Juglindore dhe Lindjen e Mesme, vuri në dukje agjencia e Kombeve të Bashkuara.

PRA KUR DO TË PËRFUNDOJË PANDEMIA COVID-19?

Është e paqartë. Shefi i emergjencave të OBSH-së Dr. Michael Ryan tha se koronavirusi është ende një kërcënim për shëndetin publik dhe se evolucioni i tij i vazhdueshëm mund të shkaktojë ende probleme në të ardhmen. “U deshën dekada që virusi pandemik i vitit 1918 të zhdukej”, tha ai, duke iu referuar gripit spanjoll që mendohet se ka vrarë të paktën 40 milionë njerëz.

“Pandemitë përfundojnë me të vërtetë vetëm kur fillon pandemia tjetër,” tha ai. Dr. Ryan tha se ndërsa COVID-19 do të vazhdojë të përhapet mes njerëzve për një kohë shumë të gjatë, kjo po ndodh në një nivel shumë më të ulët kërcënimi që nuk kërkon masat e jashtëzakonshme të marra në përpjekje për të frenuar përhapjen e virusit.

ÇFARË TJETËR ËSHTË SHPALLUR EMERGJENCË?

OBSH-ja ka shpallur më parë emergjenca globale për shpërthimet e gripit të derrit, Zikës, Ebolës, poliomielitit dhe lisë së majmunëve. Poliomeliti u shpall emergjencë globale gati nëntë vjet më parë. Statusi i tij i emergjencës ka vazhduar edhe ndërsa zyrtarët punojnë për të zhdukur sëmundjen nga një numër vendesh.

Korrikun e kaluar, shefi i OBSH-së Tedros deklaroi përhapjen shpërthyese të lisë së majmunëve në dhjetëra vende si një emergjencë globale, duke shpërndarë komisionin e emergjencës që ai kishte mbledhur për të vlerësuar situatën. Sëmundja arriti kulmin në Evropë dhe Amerikën e Veriut menjëherë pas kësaj, por teknikisht mbetet një emergjencë globale.

A NA DUHET TË MARRIM ENDE MASA PARALAJMËRUESE NDAJ COVID-19?

Po. Zyrtarët shëndetësorë thonë se virusi është ende mes nesh dhe këshillojnë njerëzit që të vaksinohen, duke përfshirë marrjen e dozave përforcuese nëse kualifikohen. Megjithëse shumë nga masat e vërejtura në kulmin e pandemisë – duke përfshirë maskat dhe distancimin social – nuk kërkohen përveçse në mjedise të caktuara, si spitalet ose shtëpitë e pleqve, zyrtarët thonë se njerëzit me kushte të tjera shëndetësore ose sisteme imunitare të komprometuara mund të duan ende të vazhdojnë. me disa nga masat paraprake.

Ndryshe nga vitet e para të COVID-19, nivelet e larta të imunizimit, si nga vaksinimi ashtu edhe infeksioni, kanë ndihmuar të reduktojnë në mënyrë dramatike përhapjen e sëmundjes.

Simon Clarke, një profesor i mikrobiologjisë në Universitetin Britanik Reading, paralajmëroi kundër heqjes dorë nga të gjitha masat mbrojtëse për COVID-19.

“Mesazhi për publikun duhet të jetë ende që të kujdeset dhe të mendojë për të tjerët. Nëse jeni të sëmurë me një infeksion të frymëmarrjes, si një kollë e keqe, mos i rrezikoni të tjerët, veçanërisht ata që janë të prekshëm, “tha ai. “Nëse kaloni një infeksion COVID, askush nuk do t’ju falënderojë. Nëse je i aftë dhe i ri, COVID-i mund të jetë akoma i keq dhe nëse je i moshuar dhe i dobët, mund të të vrasë.”

voa

Raporti i këtij viti i Federatës Botërore të Obezitetit parashikon që 51% e popullsisë së botës, ose më shumë se 4 miliardë njerëz, do të jenë obezë ose mbi peshë brenda 12 viteve të ardhshme.

Normat e obezitetit po rriten veçanërisht shpejt tek fëmijët dhe në vendet me të ardhura më të ulëta, zbuloi raporti.

Duke i përshkruar të dhënat një “paralajmërim të qartë”, Louise Baur, presidente e Federatës Botërore të Obezitetit, tha se hartuesit e politikave duhet të vepronin menjëherë për të parandaluar përkeqësimin e situatës.

“Është veçanërisht shqetësuese të shohësh që normat e obezitetit të rriten më shpejt tek fëmijët dhe adoleshentët”, tha ajo në një deklaratë.

Raporti zbuloi se obeziteti tek fëmijët mund të dyfishohet nga nivelet e vitit 2020, në 208 milionë djem dhe 175 milionë vajza, deri në vitin 2035.

Kostoja që do paguajë shoqëria është e madhe si rezultat i gjendjeve shëndetësore që lidhen me mbipeshën, tha federata: më shumë se 4 trilion dollarë në vit deri më 2035, ose 3% e Prodhimit të Brendshëm Bruto (PBB-së) global.

Megjithatë, autorët thanë se nuk po fajësonin individët, por po bënin thirrje për t’i kushtuar vëmendje faktorëve shoqërorë, mjedisorë dhe biologjikë.

Raporti përdor indeksin e masës trupore (BMI) për vlerësimet e tij, një shifër që arrihet duke pjesëtuar peshën e një personi me gjatësinë e tij në metra në katror. Në përputhje me udhëzimet e Organizatës Botërore të Shëndetësisë, një rezultat BMI mbi 25 vlerësohet si mbipeshë dhe mbi 30 tregon se je obez.

Në vitin 2020, 2.6 miliardë njerëz ishin në këto kategori, ose 38% e popullsisë së botës.

Raporti zbuloi gjithashtu se pothuajse të gjitha vendet që priten të shohin rritjen më të madhe të obezitetit në vitet e ardhshme janë vendet me të ardhura të ulëta ose mesatare në Azi dhe Afrikë.

Të dhënat do t’u paraqiten hartuesve të politikave të Kombeve të Bashkuara dhe vendeve anëtare javën e ardhshme.

voa

Në SHBA vazhdojnë debate të shumta lidhur me origjinën e virusit Corona. Agjenci të ndryshme qeveritare arrijnë në përfundime të ndryshme lidhur me origjinën e virusit.

A la ardhur virusi korona megjithatë nga një laborator? Informacioni i ri i shërbimeve sekrete ka bërë që Departamenti Amerikan i Energjisë të arrijë në konstatimin se virusi korona është një gabim në një laborator në Kinë – edhe pse, siç shkruan “Wall Street Journal”, raporti është konsideruar si një raport me “besim të ulët” (low confidence).

Në këtë mënyrë një institucion tjetër amerikan, pas FBI-së, e konsideron të pranueshme teorinë se virusi korona “ka dalë” nga një laborator në Wuhan të Kinës, por kjo ende nuk pranohet nga shumica e institucioneve qeveritare.

Pekini iu përgjigj pretendimeve të FBI-së: Kina kundërshton çdo formë të manipulimit politik nën pretekstin e kërkimit të origjinës së virusit korona, tha zëdhënësja e Ministrisë së Jashtme kineze Mao Ning. “Përfshirja e shërbimeve sekrete në çështjet shkencore është në vetvete një politizim i çështjes.

Nuk ka konsensus për origjinën e virusit

Edhe zëdhënësi i Këshillit të Sigurisë Kombëtare të SHBA, John Kirby, pranoi se nuk ka konsensus brenda qeverisë Biden për origjinën e virusit korona. Presidenti ende beson se është e nevojshme të hetohet origjina e virusit, sepse kjo është mënyra e vetme për të luftuar me sukses kundër pandemive të ardhshme, theksoi Kirby.

Këshilltari kryesor për sigurinë i Biden, Jake Sullivan, foli në mënyrë të ngjashme fundjavën e kaluar. “Nëse marrim më shumë informacion të brendshëm, ne do ta ndajmë atë me Parlamentin dhe popullin amerikan,” tha ai. Por për momentin nuk ka një përgjigje të sigurt nga shërbimet sekrete në pyetjen rreth origjinës së virusit.

Shtohet presioni ndaj Kongresit

Nuk është rastësi që Sullivan po punon kaq shumë për të qetësuar Kongresin. Gjithnjë e më shumë anëtarë të Kongresit po bëjnë presion për të ndriçuar përfundimisht këtë çështje – dhe jo vetëm ata nga opozita.

“Është një raport shumë shqetësues,”thotë kongresmeni demokrat Ro Khanna. Se cili nga institucionet amerikane ka vërtet të drjetë mund të sqarohet me siguri vetëm nëse Kina do të siguronte transparencë më të madhe, tha Khana. Por, para kësaj, SHBA-ja do të duhej të pastronte para dyerve të veta: Biden duhet të sillte në të njëjtën tryezë të gjitha institucionet që punojnë në këtë çështje, të shkëmbejnë informacionet që kanë dhe të arrijnë në një përfundim të përbashkët, tha kongresmeni demokrat.

Burimet e opozitës

Për opozitën është e mirëpritur që institucione të ndryshme qeveritare shprehin qëndrime të ndryshme. Republikanët kanë kështu më shumë hapësirë për sulme ndaj presidentit Biden, por edhe ndaj rrjeteve sociale si Facebook dhe Twitter, të cilat dikur hiqnin postimet ku thuhej se virusi mund të ketë origjinën nga një laborator.

Demokrati Khan e quan atë censurë: “Ishte e gabuar mbyllja e gojës së atyre që folën për incidentin në laborator,” tha ai. Nëse edhe Departamenti amerikan i Energjisë e konsideron të mundshme këtë teori, atëherë edhe ajo duhet të trajtohet me seriozitet.

(ard)