Vladimir Putin e sheh intervenimin perëndimor në Bosnjë dhe Kosovë si fyerje për botën sllavo-ortodokse – dhe ai planifikon hakmarrje, shkruan opinionisti i “Observer” dhe eksperti i spiunazhit amerikan John R. Schindler.
Pesëmbëdhjetë vjet pas përfundimit të luftërave në Ballkan dhe prej sulmeve të 11 shtatorit në SHBA, është lehtë të harrosh sesa kohë kanë shpenzuar spiunët, ushtarët dhe diplomatët perëndimorë në vitet 90-të për të ruajtur Ballkanin nga vetëvetja. Pasi Jugosllavia u shpërbë në 1991, vendet u zhytën në luftë dhe më vonë ndërhyri edhe NATO e udhëhequr nga SHBA. Tani, një gjeneratë më vonë zgjidhja e përkohshme e vendosur nga Uashingtoni rrezikon të kthejë edhe njëherë luftën në rajonin jo-stabil të Europës juglindore.
E para është Bosnja dhe Hercegovina, e cila, çaloi për të ndërtuar një shtet funksional për dy dekada. E zhytur në krim dhe korrupsion, e pafuqishme për tu marrë me zgjidhjen e problemit të ekstremizmit Islam, Bosnja po dobësohet politikisht, ekonomikisht dhe socialisht. Marrëveshja e Daytonit në fund të 1995, e ndërmjetësuar nga presidenti Bill Clinton, nuk e kishte kuptimin për të qenë një zgjidhje me terma afatshkurte. Sot Bosnja ka dy qeveri të dobta me qendër në Sarajevë, njëra me shumicë muslimane dhe minoritet kroat, tjetra me shumicë serbe e quajtur Republika Srpska.
Lidershipi i Republiksa Srpska, pas vitesh frustrimi ka kërcënuar me zhvleftësimin e marrëveshjes së Daytonit dhe udhëheqësi i saj, Milorad Dodik, i njohur për aktivitetet korruptive në dy dekadat e fundit, nuk po e fsheh nacionalizmin në rritje. Kërcënimi i tij për të përjashtuar RS nga Daytoni nuk janë më fantazi e shfrenuar. Ambasada amerikane në Sarajavë ka vendosur sankcione për Dodik, por ky i fundit ju përgjigj se ambasadorja amerikane është “armike e përbetuar” e serbëve të Bosnjës, e cila, “nuk është e mirë se ardhur në RS.” Tensionimi i marrëdhënieve në Bosnjë tregon sesa fragjil është rajoni, përkundër miliardave të derdhura nga perëndimi.
Bile më keq është situata në Kosovë, ish provincë serbe, e cila fitoi pavarësinë e saj falë bombardimit 78 ditor të NATO që solli gjunëzimin e Beogradit. Mbi 100 shtete kanë njohur pavarësinë e saj, ndërsa Serbia vijon ta mohojë ekzistencën e saj. Tensionet rriten pasi Serbia po përgatit një sërë provokimesh.
Rasti i fundit është me trenin ku në kabinat e saj shkruante “Kosova është Serbi,” në 21 gjuhë të botës. Treni u ndal në kufi të vendit nga njësitë speciale të Kosovës, megjithatë presidenti tepër nacionalist serb, kërcënoi me luftë nëse preken serbët e veriut.
Lidershipi i Kosovës kërkon nga Bashkimi Europian të këshillojë Beogradin përpara se gjërat të dalin nga kontrolli dhe shumë shqiptarë bisedojnë për rikrijimin e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës e cila suksesshëm sfidoi pushtetin e Beogradit. Prej pavarësisë Kosova nuk ka ushtri, vetëm forcë paramilitare.
NATO është prezente akoma për të evituar ndonjë konflikt në të ardhmen, por kërkesat e shqiptarëve për një ushtri janë kundërshtuar nga Serbia. Por nga vetë fakti që qindra muslimanë nga Kosova i janë bashkangjitur ISIS dhe xhihadistë veteranë janë kthyer në vendlindje, tregon se ka shumë shqiptarë të mirë armatosur që u ‘kruhet’ për luftë gjithashtu.
Nuk është rastësi rritja e nacionalizmit mes serbëve. Siç paralajmërova dy vite më parë, Vladimir Putin kërkon solidarizim me Republika Srpska sipas ideologjisë zyrtare të ortodoksizmit sllav kundër dekadencës perëndimore. Moska e ka kultivuar Dodikun politikisht dhe financiarisht, ndërsa te shumë serbë të Bosnjës Rusia shihet me sy pozitiv përshkak të okupimit të vendit nga perëndimorët deri në 1995.
Ngjashëm Rusia shtrin ndikimin në Serbi, që ia dhuroi trenin provokativ dhe përpara disa muajsh organizoi manovra të përbashkëta ushtarake me Serbinë dhe Bellorusinë nën emrin “Vëllazëria sllave”, si një shfaqje anti NATO. Më e rëndësishmja, Kremlini i dhuroi ushtrisë serbe 60 armatime të rënda (gjysma prej tyre tanke T-72) plus gjashtë aeroplanë luftarakë MiG-29. Kjo nuk duhet të shihet dosido si një dhuratë, pasi tash Serbia është vendi i vetëm ish jogusllav me aeroplanë luftarak modern. Si kundërpërgjigje Kroacia, anëtare e NATO ka dhjetëra aeroplanë MiG-21 por që janë teknikisht shumë më të dobta sesa MiG-29. Pa ndihmën e NATO, Serbia tash dominon rajonin me armatime.
Lidershipi serb nuk guxon të veprojë ndryshe nga urdhërat ruse
Shqetësimi më i madh tani, gjithsesi është kërcënimi i Ballkanit nga loja klandestine e spiunimit rus, që unë e kam emërtuar si Lufta Speciale: spiunimi, subversioni, propaganda dhe terrorizmi. Në nëntor në Malin e Zi u organizua një Grusht shteti për qeverinë pro-perëndimore me ndihmën ruse dhe politikanët e Beogradit janë më pak se entuziastë për t’u zgjuar në shtrat me Rusinë por ata e dijnë se kërcënimi i ngjashëm mund të rezultojë i vërtetë edhe tek ata. Zemërimi i Putinit mund të rezultojë fatal për udhëheqësinë serbe.
Çfarë Putini kërkon në Ballkan duket si plan i mirëmenduar për të sjellë rajonin në kaosin politik të viteve 90-të. Ai kërkon HAKMARRJE për pamundësinë e ndërhyrjes ruse në kohën e luftërave ballkanike të fundshekullit të kaluar. Intervenimi perëndimor në Bosnjë dhe Kosovë, në sytë e Moskës ishte fyerje për botën sllavo-ortodokse.
Në këto çaste NATO stacionon trupa në Poloni dhe vende balltike për ti bërë ballë aventurës së mundshme ruse, por eksperienca ime tregon se testimin e NATO Kremlini do e zhvillojë në Ballkan – aty ku shtetet janë të dobta dhe kontrolli i perëndimit duket i luhatshëm.
Idetë e tmerrshme ruse të zbatuara me zell nga klandestinët serbë duhet urgjentisht të ndalet nga SHBA dhe aleatët e saj europianë përpara sesa problemet të dalin nga kontrolli dhe dhuna masive të rikthehet në rajonin përherë të trazuar./Bota sot