Deklarata e Hon. Joseph J. DioGuardi President, Liga Qytetare Shqiptaro-Amerikane
Komiteti për Marrdhënie me Jashte i Kongresit Nënkomitetit për Evropë, Evroazi, dhe Kërcënime të Reja
“Ballkani: Kërcënimet për Paqë dhe Stabilitetin”
17 Maj 2017
Ngjarjet e ndërlidhura me sulmin brutal ndaj Ziadin Selës si lider i reformës politike në Maqedoni Me 27 Prill 2017, Talat Xhaferi u zgjodhë Kryetar i Parlamentit të Maqedonisë. Ata që përkrahën zgjedhjen e tij, të shqiptarit të pare të zgjedhur në këtë positë, u sulmuan brutalisht nga deputetët e VMRO-DPMNE-se dhe banditët e paramiliatarët e tyre në një përpjekje për të futur frikë dhe terror në mendjet dhe zemrat e atyre që kanë vendosur të reformojnë qeverinë e korruptuar maqedonase nën Kryeministrin Nikola Gruevski, i cili ka udhëheqë me qeverinë sikur të ishte një ndërmarrje kriminale për pesëmbëdhjetë vitet e kaluara. Ai totalisht ka kontrolluar cdo aspekt të qeverisë maqedonase, duke përfshirë gjyqet, përmes korrupsionit, patronazhit, dhe taktikave tjera mafioze. Për muaj të tërë, para ngjarjes trishtuese të 27 Prillit, Ziadin Sela, Kryetar i Komunës së Strugës dhe Kryetar i Lëvizjes për Reforma të Partisë Demokratike Shqiptare, LR-PDSH (që është në koalicion me Zoran Zaevin e parties maqedonase LSDM, kundershtarë të VMRODPMNE-se), ishte cak i propagandës agresive që tentonte ta paraqiste atë si “armik të popullit” që duhej eliminuar. Rezultati ishte një sulm brutal mbi Selën, në vecanti, nga njerzë të maskuar dhe police të forcave speciale, që u lejuan nga policia qeveritare maqedonase që të sulmonin Deputetët për mëse dy orë rresht pa asnjë intervenim të forcave policore që ishin present aty. Ziadin Sela u qëllua shumë here në kokë, u rrëzua për tokë pa vetëdije, dhe u la për të vdekur nga sulmuesit, kur u tërhoq nga kolegët e tij dhe u rikthye në jetë me ndihmë mjekësore. (Kjo mund të shihet kjartazi edhe nga fotografitë e zmadhuara e te paraqitura këtu të Selës së përgjakur më 27 Prill që i kam sjellë këtu për këtë dëgjim.) z. Kryetar, përdorimi i paramenduar i dhunës për të futë frikë për të arritur tek qëllimet politike duhet të bëjë VMRO-DPMNE-në të njihet si organizatë terroriste nga Departamenti i Shtetit, njejtë sic është vepruar me grupe tjera politike që kanë promovuar terrorizmin.
Partia VMRO-DPMNE e udhëhequr nga Nikola Gruevski përfaqëson një lëvizje të dhunëshme anti-shqiptare në Maqedoni
VMRO-DPMNE e udhëhequr nga Nikola Gruevksi është kjartazi një parti politike e dhunëshme anti-shqiptare e cila në gjirin e vet ka shumë anëtarë me të kaluar kriminale, duke përfshirë edhe Deputet që janë denuar për krime të rënda, sic është rasti i Jovan Tarculovskit i cili me 2005 ishte dënuar nga Tribunali Ndërkombëtar i Hagës për Krime të Luftës në IshJugosllavi për krimet e luftës të bëra ndaj njëqind shqiptarëve gjatë konfliktit të armatosur të vitit 2001 në mes të shqiptarëve etnikë dhe forcave të sigurisë së qeverisë maqedonase. Traculovski është tani Deputet nga rradhët e VMRO-së. Kriza e tanishme politike dhe kaosi ekonomik në Maqedoni kanë pasur efekt shumë negative në jetën e popullatës shqiptare, e cila edhe ashtu ka një nivel të lartë të papunësisë, vecanërisht në mesin e të rinjëve. Është e kjartë se diskriminimi ekonomik kundrejt shqiptarëve është përdorur si një instrument i institucionalizuar i spastrimit etnik, në mënyrë të ngjashme sic kishte vepruar edhe tanimë diktatori i ndjerë serb Milosheviq në Kosovë nga 1989 deri më 1999 kur SHBA-të dhe NATO bombarduan Serbinë dhe e sollën Milosheviqin para drejtësisë ndërkombëtare në Hagë. Milosheviqi ishte akuzuar për “krime kundër njerëzimit”—krime këto që tani po përsëriten nga racizmi dhe shovinizmi sllav nën drejtimin e Nikola Gruevskit edhe sot.
Duke e pare situatën e përkeqësuar ekonomike dhe politike në Maqedoni gjatë mëse gjashtëmbëdhjetë viteve pas Marrëveshjes së Ohërit që kishte për qëllim përfundimin e konfliktit të armatosur në mes shqiptarëve etnik dhe maqedonasëve, tani shihet kjartë se rrënjët e këtij konflikti janë politike, jo etnike. Kriza e tanishme është përpjekje për të marrë pushtetin dhe për të kontrolluar resurset financiare nga VMRO-DPMNE dhe Nikola Gruevski, që po refuzojnë që në mënyrë paqësore ta transferojnë pushtetin tek Zaev dhe koalicioni i udhëhequr nga LSDM, të cilët kanë arritur shumicën e kërkuar parlamentare sipas kushtetutës së Maqedonisë për të krijuar qeverinë e re qysh me 27 Prill. Frika kryesore që ka VMRO është nga akuzat kriminale që do mund të ngriten ndaj udhëheqjes së partisë, duke përfshirë këtu edhe ndaj Kryeministrit Gruevski si dhe ndaj drejtorit të Shërbimit Sekret, sapo që ata të mos jenë më në pushtet.
Potenciali i Involvimit Rus në Maqedoni
Kjo ngre lartë mundësinë reale të involvimit rus në Maqedoni pasi që Gruevski do të mirëpres cfarëdo lloj ndihme ruse për të kthyer krizën e tanishme politike në konflikt ndëretnik me implikime rajonale pasi që Maqedonia kufizohet me Shqipërinë dhe Kosovën, Greqinë e Serbinë. Dhe, ekziston rreziku i vërtetë se Rusia do të mund të përdorë pozitën e palakmueshme të Gruevskit dhe VMRO-së për të nxitur një front të hapur ndëretnik në mënyrë që të fuqizojë pozitën e vet në Ballkan. Mundësia që kjo të ndodhë, duhet të jetë arsyeje e bollshme për SHBAnë dhe BE-në që t’i kundërpërgjigjen ngjarjeve kaotike të 27 Prillit sa më shpejt që të jetë e mundur. Serbia vec ka paralajmëruar se po përgatitet për më të keqën në Maqedoni dhe se do të intervenojë për të mbrojtur interesat e veta nacionale. Në një skenar të tillë, Rusia mund të shfrytëzojë armiqësitë ndëretnike për të zgjeruar influencën e vet regjionale duke i ofruar përkrahje Maqedonisë edhe Serbisë.
Marrëveshja e Ohërit është kompremetuar nga Shkupi 2014
Retorika anti-shqiptare e VMRO-se si dhe ekskluziviteti për maqedonët është bërë i kjartë me projektin Shkupi 2014 që qeveria maqedonase e ka implementuar duke ndërtuar muze, ndërtesa qeveritare, dhe monumente tjera me figura historike të rajonit, duke menjanuar krejtësisht identitetin shqiptar nga e gjithë literature, arkitektura, dhe simbolet. VMRO-DPMNE e ka bërë këtë, edhepse shqiptarët ishin shumicë e popullatës në Shkup nga 1800 deri më 1992, kur shumë prej tyre imigruan në Tiranë, kryeqytetin e Shqipërisë, pas rënjes së komunizmit në Shqipëri. Shkupi 2014 është dhunimi më serioz i Marrëveshjes së Ohërit, gjë që u bo e mundëshme përmes përuljes ndaj VMRO-DPMNE-së të partisë shqiptare në koalicion qeverisës, Bashkimit Demokratik për Integrim (BDI) të udhëhequr nga Ali Ahmeti, si dhe përmes heshtjes së SHBA-ve dhe BE-së. Si rezultat, gjashtëmbëdhjetë vjet pas Marrëveshjes së Ohërit, shqiptarët në Maqedoni, që përbëjnë të paktën një të tretën e popullatës, kanë më pak të drejta dhe garanca sesa ato që iu janë dhënë serbëve të Kosovës, të cilët përbëjnë më pak se pesë përqind të popullatës së Kosovës dhe janë të mbrojtur përmes një kushtetute modern të përkrahur nga SHBA-të dhe BE. Një shtet që ndalon përdorimin e gjuhës amëtare të një grupi kaq të madh të popullatës së vet, nuk mund të konsiderohet shtet legjitim. SHBA dhe BE janë bashkë-garantuese të Marrëveshjes së Ohërit, por të dyja kanë dështuar të cojnë deri në fund implementin e saj, duke ia dhënë mundësinë Gruevskit që të thyej shpirtin e kësaj marrëveshje paqeje ndëretnike për shumë vite me rradhe.
Rrënjët e racizmit ndaj shqiptarëve në Maqedoni mund të gjenden në ish-Jugosllavi
Më 7 Mars 1937, një memorandum i politikës së brendëshme u paraqitë në Beograd nga Dr. Vaso Cubriloviq, mentor i Ministrit të Brendshëm e brutal Aleksander Rankoviq, dhe kriminelit të luftës Slobodan Milosheviq. Memorandumi, i titulluar “Shpërngulja e Shqiptarëve,” kishte bërë spastrimin etnik por edhe gjenocidin strategji “të lejuara” për të përmbushë “largimin masovik të shqiptarëve nga trekëndëshi i tyre” [Kosova, Maqedonia, dhe Mali i Zi] si “kursi më efektiv i veprimit.” Në faqe 5, nga 19 faqe sa ka gjithësej memorandum, të cilin po e dorëzoj si pjesë së kësaj dëshmi, Cubriloviq deklaron se “shqiptarët nuk mund të hiqen qafe përmes metodës së kolonizmit gradual;…mënyra e vetme për t’u marrë me ta është forca brutale e një shteti të organizuar, në të cilën ne gjithëmonë kemi qenë superior ndaj tyre.” Dhe në faqe 7, “mënyra e largimit të tyre” është përshkruar si më poshtë: “largimi masovik i shqiptarëve… është kursi i vetëm efektiv për ne… për të arritur zhvendosjën e një populli të tërë…. Parakushti i pare është krijimi i një psikoze të favorshme për ne… Prandaj, ne duhet të fitojmë kundrejt prijësve fetarë dhe njerëzve me ndikim të tyre, përmes parave apo kërcënimeve për të përkrahur zhvendosjen e shqiptarëve…, dhe përmes agjitatorëve që e cojnë përpara këtë zhvendosje… Mënyrë tjetër do të ishte koercioni nga aparati shtetëror… ashtu që qëndrimi i tyre të bëhet i pamundur… Ne duhet t’i japim edhe armë kolonistëve tanë…. Por, mbetet edhe një mënyrë, që Serbia e ka zbatuar me efekt praktik shumë të madh që nga 1878, dhe e cila është, djegëja secrete e fshatrave dhe qyteteve shqiptare.” Si person që në mënyrë active ka ndjekur ngjarjet që sollën prishjen e Ish-Jugosllavisë që nga viti 1986, në cilësinë e Kongresistit atëherë, dhe që nga viti 1989 si një advokues për të drejtat njerëzore, politike, dhe qytetare të shqiptarëve në Ballkan, mua më është më e kjartë se kurrë më pare se ngjarjet e 27 Prillit 2017 tregojnë se Nikola Gruevski po ndjekë rrugën raciste dhe shoviniste të tanimë diktatorit të ndjerë serb Slobodan Millosheviq, i cili, nëse nuk ndalet tash, do të na shpije në tension ndërtenik më të lartë dhe dhunë politike në Maqedoni, me pasoja të mëdha ligjore për të gjithë që sikur Gruevski shkojnë hapave të Millosheviqit, hapa këta të një rruge të tmerrëshme që e cuan atë në vdekje në celinë e burgut në Hagë, dhe përsëri nuk pamundësuan realizmin e asaj që më së shumti i frigohej, pavarësinë e Kosovës.
Rekomandime
1) SHBA nuk mund të presin edhe më tutje për BE-në që të zgjidhë këtë krizë politike në Maqedoni, për arsyet e dhëna në këtë dëshmi, dhe duhet te marrin një rol udhëheqës tani para se Maqedonia të futet krejtësisht në kaos si dhe para se kostoja e kaosit politik, financiar dhe humanitar të bëhet e papërballueshme për SHBA-të.
2) Një hap që duhet ndërmarrë menjëherë është për SHBA-të t’i përkushtohen implementimit të plotë të Marrëveshjes së Ohërit, tanimë pesëmbëdhjetë vjecare, për të siguruar të drejta të barabarta për popullin shqiptar në Maqedoni. Për të arritur këtë, Kongresi i SHBA-vë duhet të krijojë një Këshill Implementues për Marrëveshjen e Ohërit. Mosekzistimi i një mekanizmi të tillë është një nga arsyejet që ia kanë mundësuar VMRO-DPMNE-së të kontrollojë lidershipin e BDI-së, partnerit të vogël të koalicionit.
3) SHBA-të duhet të kërkojnë përligjëjen e barazisë në mes të shqiptarëve dhe maqedonasëve me Kushtetutë pasi që Kushtetuta e tanishme (1991) ngërthen në vete nene diskriminuese nga e shkuara jugosllave që trajtojnë shqiptarët në Maqedoni si qytetarë të dorës së dytë.
4) Sulmi shokues i 27 Prillit 2017 mbi Parlamentin e Maqedonisë nga forcat speciale policore u mundësua nga furcat e policisë, të cilat lejuan që dhuna të vazhdonte aty për gati tri orë pa intervenuar fare. Si rezultat i kësaj dhe refuzimit të Presidentit Ivanov për t’ia dhënë mandatin për krijimin e qeverisë koalicionit të LSDM-së të udhëhequr nga Zoran Zaev ku përfshihen edhe partitë shqiptare (pra, me 67 deputetë nga 120 gjithësej), SHBA-të dhe BE-ja duhet që menjëherë të vendosin sanksione ndaj Maqedonisë.