Sipas sondazheve kryeson kampi populist i djathtë i udhëhequr për herë të parë nga një grua. Giorgia Meloni mund të bëhet ekstremistja e parë e djathtë që do të drejtojë Italinë që nga koha e diktatorit Benito Musolini.
Nga zgjedhjet e sotme në Itali mund të ndodhë një kthesë politike, sepse sipas sondazheve të fundit, partia ekstremiste e djathtë “Vëllezërit e Italisë”, e drejtuar nga Giorgia Meloni, është forca më e fortë politike me rreth 25 për qind, kurse socialdemokratët e Enriko Letës pritet të fitojnë rreth 22 për qind të votave.
Rreth 51 milionë italianë kanë të drejtë të votojnë këtë të dielë. Por edhe pse bëhet fjalë për një votim me ndikimin themelor në drejtimin e vendit, sipas studiuesve elektoralë, në zgjedhjet e parakohshme parlamentare pjesëmarrja do të jetë rreth 65 për qind. Sondazhet e fundit janë bërë 14 ditë më parë, sepse ligji italian për zgjedhjet nuk lejon organizimin e sondazheve më afër datës së zgjedhjeve.
Surprizat tek elektorati italian, i cili është i vështirë për t’u parashikuar, janë të mundshme. Por sipas mediave italiane shumica e studiuesve elektoralë mendojnë se këtë të dielë nuk pritet zgjedhja surprizë e Giorgia Melonit, e cila do të ishte ekstremistja e parë e djathtë që do të udhëhiqte vendin që nga koha e diktatorit Benito Musolini.
Mendimi pothuajse unanim është se shanset e skuadrës së Giorgia Melonit për të fituar janë vetëm 60/40. Katër vite më parë, në zgjedhjet e fundit, “Vëllezërit e Italisë” fituan rreth katër për qind. Fituesit e mëdhenj në atë kohë ishin populiste e majtë “Lëvizja Pesë Yjet” dhe partia populiste e djathtë “Lega”. Yjet ishin partia më e fortë me mbi 32 për qind. Lega mori 17 për qind. Dhe që të dyja ftuan më shumë se sa kishin parashikuar sondazhet.
“Së pari Italia”: Kush është Giorgia Meloni?
Ekstremistët e djathtë të “Fratelli d‘Italia” kryesojnë me 22 përqind sondazhet, nga katër përqind në vitin 2018. Kryetarja Girogia Meloni mund të bëhet e para grua kryeministre e Italisë.
Një pllakatë dhe një kurorë e vyshkur të kujtojnë në Via della Scrofa në Romë, jo larg selisë së parlamentit në qendrën historike, luftëtarin e rezistencës antifashiste Alberto Marchesi. Më 1944 ai u ekzekutua nga SS gjermanë në shpellat Adreatine. Kjo pllakë përkujtimore ndodhet majtas portës së madhe me harqe në palazzo-n e lyer me të verdhë. Majtas saj ndodhet një pllakatë fare e vogël peçiklasi, që tregon selinë e partisë neofashiste “Fratelli d’Italia” në këtë ndërtesë. Një koinçidencë e habitshme kjo e këtyre pllakatave pranë njera-tjetrës.
Në Via della Scrofa 39 që nga viti 1946 kanë pasur selinë partitë neofashiste. Fillimisht lëvizja MSI, pas saj aleanca kombëtare dhe tani Fratelli d’Italia, që është emërtuar sipas vargut të parë të himnit kombëtar të Italisë. Giorgia Meloni, kryetarja e partisë, i ka kushtuar shumë rëndësi të qendruarit në këtë ndërtesë historike, ku kanë hyrë e kanë dalë pasuesit e ish-udhëheqësit fashist Benito Mussolini. Ajo sipas të dhënave të veta ka një qendrim të përcaktuar ndaj historisë: vazhdimisht në inervista Meloni thotë, se „diktatori Mussolini ka „qenë një personalitet i shumëanshëm”. Nën Mussolinin ka pasur edhe gjëra të mira, vazhdon të jetë edhe sot mendimi i disa italianëve.
Pak distancë
Meloni nuk ka një distancim nga fashizmi. Në autobiografinë e saj ajo shkruan, se është e vetëdijshme, që politikisht po ecën në një fushë të minuar: “Ne jemi fëmijë të historisë sonë. Të të gjithë historisë sonë. Si për të gjitha kombet e tjera rruga jonë është ajo që ne kemi përshkuar, komplekse, shumë më e ndërlikuar, nga sa ne duam ta tregojmë.” Vetëm kultin e udhëheqësit të fashizmit e refuzon kryetarja e partisë, shkruan ajo më tej. Një simbol i fashistëve është vazhdimisht i pranishëm, kur Giorgia Meloni p.sh. jep konferenca shtypi në selinë e partisë.
Pas saj qendron logoja e Frateli d’Italia: një flakë e stilizuar me ngjyrat italiane. Kjo flakë e përjetshme në kuptimin figurativ flakëron në varrin e Mussolinit. “Unë s’kam asgjë, për t’u shfajësuar në jetën time. Por në një nga tre diskutime televizive më këkrohet të flas për historinë dhe jo për politikën aktuale. Kjo nuk është e drejtë.”
Jo më përshëndetje romake
Në përgatitjet për fushatën e kaluar elektorale Giorgia Meloni i pati udhëzuar anëtarët e partisë së saj në mbledhjet e brendshme që të mos bëjnë më deklarata ekstreme, të mos i referohen më fashizmit dhe në radhë të parë të mos përdorin më „përshëndetjen romake”, “përshëndetjen hitleriane” me dorën e djathtë të shtrirë. Partia që së shpejti mund të nxjerrë kryeministren nga radhët e veta, duhet të dalë prej skajit ekstrem për t’u pozicionuar në „qendrën e djathtë”. Tek e fundit Giorgia Meloni pas zgjedhjeve të parakohshme parlamentare më 25 shtator do të krijojë një koalicion qeverisës me partitë e djathta „Lega” nën Matteo Salvinin dhe “Forza Italia”, e drejtuar nga Silvio Berlusconi. Synimi i saj është pra një koalicion me fasadën e së djathtës qytetare.
“Që Meloni ka arritur kaq shumë në Itali, kjo ka të bëjë me të gjithë ata, që e zbukurojnë atë. Që nga mediet, që insistojnë ta përkufizojnë Salvinin dhe Melonin si qendra e djathtë, e deri tek Berlusconi e Grillini, që e kanë sjellë atë në pushtet, e po ashtu edhe e majta e çorientuar, që e ka nënvleftësuar dhe legjitimuar atë”, mendon gazetarja spanjolle, Alba Sidera, e cila prej vitesh trajton temën e së djathtës në Itali. “Meloni nuk ka dalë nga hiçi. Prej vitesh ajo përgatitet për t’u bërë kryeministre.”
Funksionare neofashiste
Giorgia Meloni, lindur në vitin 1977, kur ishte nxënëse vetëm 15 vjeç u antarësua në „frontin e rinisë” të partisë neofashiste MSI, për të dhënë një shenjë kundër terrorit të së majtës ekstreme në ato vite në Itali. Më vonë ajo drejtoi unionin studentor të ekstremit të djathtë dhe më 2006 u zgjodh deputete në parlamentin italian. Më 2008 ajo ishte ministrja më e re e Italisë. Në moshën 31 vjeç ajo drejtoi Ministrinë e Rinisë në qeverinë e Silvio Berlusconit. Përpara dhjetë vjetësh Giorgia Meloni themeloi partinë “Fratelli d‘Italia”, kryetare e së cilës është që nga viti 2014. Më 2020 ajo mori edhe kryesinë e grupit të partive europiane “ECR”, ku bën pjesë ndër të tjera edhe partia polake PiS.
Populizëm puro
Me sloganin populist „Së pari Italia dhe italianët!” Meloni do të hyjë tani në fushatën elektorale. Ajo kërkon më shumë të mira sociale për familjet, më pak burokraci europiane, ulje taksash, ndalimin e imigracionit. Ajo dëshiron të rinegociojë kontratat e BE-së dhe antarësimin e Italisë në bashkimin monetar në zonën e euros. Abortet refuzohen prej saj, po ashtu si edhe martesat për të gjithë. Një sekretare për gjuhë të huaja nga profesioni ajo nuk ka përvojë në fushën e ekonomisë dhe politikës së jashtme. Gjatë gjithë karrierës së saj ajo ka punuar vetëm si deputete dhe funksionare partie.
Radikale e vetëdijshme
Ndaj kritikave të forta lidhur me personin e saj në kampin politik të së majtës, Giorgia Meloni reagon e shpenguar në një artikull në Facebook. Shkrimtarja Ginevra Bompani tha në intervistën për televizionin La7, “Meloni është e matufepsur …ajo është e rrethuar nga nazistët.” Meloni e sulmuar iu përgjigj në Facebook, se i vjen keq që gjithmonë e paraqesin „si gruaja e zezë”.
Kundërshtarët e saj janë thjeshtë janë të dëshpëruar, që ajo është kaq e suksesshme. Është qesharake, thotë ajo, të më vendosësh mua në kontekst me Mussolinin, Hitlerin apo Putinin. “Unë në fakt mbështes Ukrainën”, thotë Meloni. Në një intervistë televizive ajo u rekomandoi kritikëve të saj, që të marrin si shembull Francën apo Gjermaninë. Atje partitë populiste të djathta janë të suksesshme dhe askush nuk ka bërë skandal për këtë. “Përse duhet të funksionojë ndryshe në Itali?” Në Gjermani Meloni i referohet partisë AfD, që ndonëse ka humbur elektorat në zgjedhjet e fundit është e përfaqësuar me dhjetë përqind.
Në Europë kryetarja e “Fratelli d’Italia” synon që Italia të drejtojë për ta reformuar BE-në në një union ekonomik më të çlirët. Presidenti i Francës Emmanuel Macron është dobësuar, pasi i mungon shumica në parlament. Kancelari gjerman Olaf Scholz është i pasigurtë, u shpreh së fundi në një intervistë me RAI-n, Giorgia Meloni. Scholz nuk ka të njëjtën forcë si paraardhësja e tij Angela Merkel, thotë ajo. Ndaj ajo lë të kuptohet, se synon të japë drejtimin. Meloni është e martuar me një gazetar televizioni, i cili tregon kujdes për të krijuar imazhin e saj të ri serioz.
dw/dpa