Dy inxhinerë nga Oregoni janë fituesit e çmimit të parë që dha Departamenti amerikan i Energjisë në konkursin për ndërtimin e pajisjeve që kthejnë energjinë e valëve të detit në energji elektrike. Firma e tyre e vogël, “Aqua Harmonics”, do të marrë 1.5 milionë dollarë për projektimin e një pajisjeje që mund të gjenerojë energji në mënyrë të efektshme dhe pa shpenzime.

Duke lëvizur shpejt në mesin e një pishine eksperimentale me sipërfaqe 10 mijë metra katrore në Qendrën e Marinës pranë Uashingtonit, ky model në miniaturë i pajisjes që prodhon energji nga valet, i krijuar nga firma Aqua Harmonics, duket shumë i thjeshtë. Në fakt, gjithshka filloi si një hobi.

“Në këtë projekt ndihmuan shumë njerëz. Vjehrri im punoi falas për ndërtimin e mekanizimit, pasi në fazën e parë të projektit gjithshka e financuam vetë. Një mik na ndihmoi me printimin 3-dimensional, ne paguam vetëm për materialet. “- thotë Aleks, njëri prej themeluesve të kompanisë

Por çeku prej 1.5 million dollarësh tregon se nga e vogla vjen edhe madhja. 92 ekipe u regjistruan në konkursin për Çmimin e Energjisë nga Valët në prill të vitit 2015. Ata paraqitën pajisje, të cilat mund të kapin energjinë e valëve të oqeanit në mënyrë të vazhdueshme dhe pa shumë shpenzime. 9 prej konkuresve u kualifikuan si finalistë dhe tre prej tyre fituan çmime me vlerë monetare. Objektivi ishte mjaft i lartë.

“Kusht ishte dyfishimi i sasisë së energjisë që mund të përftohet nga valët me kosto të ulët. Katër ekipe, jo vetëm që e arritën objektivitn, por e tejkaluan atë.”- thotë zyrtari i Deartamentit të Energjisë.

Pajisja e firmës “Aqua Harmonics” ankorohet në fundin e detit me një kabllo që përçon lëvizjete valëve tek një gjenerator. Sekreti është tek kontrolli i qarkut të ndërtuar mbi parimin e rezonancës, të ngjashme me lëvizjen e një lisharëseje.

“Paisja është shumë e thjeshtë. Pjesa që duhet të krijonim ishte sistemi i kontrollit. E gjithë puna ishte tek ndërtimi i algortmit të kontrollit dhe prova e teknike dhe në rezervaurin e valëve. Duhej vërtetuar prirja se prodhon më shumë energji se sa përdorë.”- thotë Aleks.

Modeli që u demonstrua në konkurs ishte një variant i zvogëluar i pajisjes reale, por Alex thotë se pajisja reale është projektuar që të prodhojë deri në 700 kilovat energji elektrike.

Firma “Aqua Harmonics” tani po kërkon të gjejë financime për të vazhduar prova të mëtejshme për të ofruar pajisjen e tyre në treg. (voa)