Nuk ishte thjeshtë marshim i përmortshëm, por demonstrim solidariteti. Por pavarësisht gëzimit prej të qenit të bashkuar, e ardhmja ajo që do ta tregojë, nëse ky solidaritetit është i qendrueshëm, mendon Barbara Wesel.Në këtë ditë francezëve thuajse ua ke zilinë, sepse kjo ishte një demonstratë e fuqishme. Pas zhvillimeve të përgjakshme të javës së shkuar ata treguan një lidhje impresionuese me historinë, me vlerat, me kombin dhe me idealet e tyre. Ky marshim i më shumë se 1,5 milionë njerëzve në Paris – dhe i rreth 2 milionë demonstruesve në pjesë të tjera të vendit – ishte një pohim i fortë për demokracinë, kundër dhunës dhe kundër frikës. Njerëzit nuk pranojnë të frikësohen prej terrorit dhe ato duan në radhë të parë që atyre të mos ua mohojnë atë çka është e rëndësishme për ta: lirinë e mendimit. Ajo bën pjesë në traditën e lashtë franceze, në shpirtin e veçantë të vendit. Edhe mendimet ekstreme duhet të shprehen dhe në përballjen e pikëpamjeve dëshmohet demokracia, ky është parimi.
Solidaritet i madh – e madje ndonjëherë edhe i çuditshëm
Kryetarët e shteteve dhe të qeverive nga mbi 40 vende kishin ardhur në Paris, për të shprehur solidaritetin me Francën dhe ata u përshëndetën me një duartrokitje të veçantë. Në këtë kontekst prezantimi i kryeministrit të Izraelit Benjamin Netanjahu krah për krah me presidentin plestinez Mahmud Abbas nuk ishte pa ironi. Të dy për herë të parë u shfaqën në një demonstratë, por Netanjahu shfrytëzoi çastin e veçantë jo për një gjest paqeje. Përkundrazi në vend të kësaj ai u bëri thirrje herbjeve në Francë që pas ngjarjeve në Paris më mirë të largohen nga Franca dhe të emigrojnë në Izrael. E ç’mund të ketë menduar ministri i Jashtëm rus Lavrov për lirinë dhe demokracinë, teksa marshonte në një resht me presidentin e Ukrainës, Petro Poroschenko? Kjo mund të duket absurde ose e çuditshme, në varësi të kondicionit shpirtëror.
“Bota ngre krye”, titullonin gazetat franceze të së dielës, jo pa një farë krenarie, që në këtë ditë e shihnin veten në qendër të vëmendjes ndërkombëtare. Sepse aktualisht francezët kërkojnë mbështetje dhe konfirmim nga jashtë. Ata e shohin veten në vijën e parë të frontit për mbrojtjen e vlerave themelore demokratike dhe janë të shqetësuar, sepse e dinë, që ky kërcënim vazhdon të ekzistojë prej terroristëve të prodhuar në vend. Ngjashëm si në Britaninë e Madhe fqinjë Franca ka krijuar truallin e islamit të radikalizuar në getot e periferive, që duket se po dalin jashtë kontrollit.
Republika si identitet i përbashkët
Ka pasur shumë shenja impresionuese të humanitetit dhe frymës qytetare gjatë këtyre ditëve – demonstruesit mbanin parrullat me mbishkrimin “Unë jam Charlie Hebdo, unë jam polic, unë jam hebre”, për të sjellë në kujtesë të përbashkëtat me viktimat. E anë e mbanë ishin të pranishme pohimet për republikën franceze si identitet i përbashkët.
Por pas këtyre çasteve të lartësimit pason lodhja me këtë nivel. Grindja politike deri këtë të dielë ishte lënë më një anë – por ajo do të kthehet, kampet do t’i sulen njëri-tjetrit me akuza për fajin dhe do të përpiqen të fitojnë kapital politik prej këtyre ngjarjeve. Por para së gjithash ajo që duhet të nisë në këtë kontekst është një debat i sinqertë për kushtet e jetesës së imigrantëve nga vendet e Afrikës së veriut. Franca përballet sot me neglizhimet e disa dekadave: periferitë e rrënuara të qyteteve, të cilat nuk e konsiderojnë veten si pjesë të kësaj republike dhe burgje me kushte të tilla jo njerëzore, të cilat prej kohësh janë kthyer në fole të radikalizimit.
Franca ka nevojë për një program gjigant reformash për ta përmiësuar në mënyrë të qendrueshme jetën e disa miliona francezëve me prejardhje emigracioni. Megjithatë një e djathtë politike e forcuar do të përpiqet që kjo të mos ndodhë. Pas fjalëve të mëdha emocionuese të ditëve të fundit edhe më shumë shtrohet çështja e një shansi të humbur. (dw)

Dhjetra udhëheqës botërorë sot u mblodhën në Paris për t’u bashkuar me qindra mijëra qytetarë francezë që mbajtën një marshim për të nderuar viktimat e sulmeve terroriste. Kancelarja gjermane Angela Merkel, kryeministri britanik David Cameron, Kryeministri italian Matteo Renzi, dhe ish-presidenti francez Nicolas Sarkozy ishin në mesin e 44 udhëheqësve botërorë që morën pjesë në marshimin e sotëm së bashku me presidentin francez Francois Hollande. Para fillimit të marshimit Presidenti Hollande priti në pallatin Elize udhëheqësit botërorë, duke përfshirë Presidentin palestinez Mahmud Abbas dhe Kryeministrin Izraelit Benjamin Netanyahu.

Udhëheqës të shumtë botërorë sot në Paris u bashkuan me Presidentin francez Francois Hollande në marshimin “uniteti” për të shprehur solideritetin me viktimat e sulmeve terroriste në të cilat u vranë 17 njerëz. Marshimi në heshtje që filloi sot rreth orës tre reflekton tronditjen mbi sulmin më të rëndë të militantëve islamik në një qytet evropian në nëntë vjet. Për Francën, sulmi ngriti çështjen e fjalës së lirë, besimit dhe sigurisë, dhe jashtë Francës ai zbuloi vështirësinë e shteteve për t’u mbrojtur nga sulmet urbane.

Rreth 2.200 policë dhe ushtarë patrullonin rrugët e Parisit për të mbrojtur marshuesit nga sulmues të mundshëm, përfshirë vendosjen e snajperëve në çatitë e ndërtesave dhe dislokimin në turmë të axhentëve në rroba civile. Infrastruktura e rëndësishme e qytetit u kontrollua me kujdes nga forcat e sigurisë para fillimit të marshit dhe sistemi i trenave nëntokësorë përreth rrugës ku u zhvillua marshimi u mbyll përkohësisht.

Sekretari amerikan i Shtetit, John Kerry tha sot në Indi se asnjë akt terrori nuk do ta frenojë “marshimin e lirisë”.

“Ne mund të vijmë nga drejtime të ndryshme në jetë, por sot qëndrojmë të bashkuar me popullin e Francës ndërsa ata marshojnë për të nderuar viktimat e sulmit vrasës së javës së kaluar në redaksinë e Charlie Hebdo në Paris. Dhe ne qëndrojmë së bashku jo vetëmë në zemërimin dhe indinjatën tonë, por në solidaritet dhe të përkushtuar ndaj çështjes së luftës kundër terrorizmit”.

Shtatëmbëdhjetë persona, duke përfshirë gazetarë dhe policë, u vranë
në tri ditët e dhunës në Paris që filloi të mërkurën me një sulm ndaj gazetës satirike Charlie Hebdo dhe përfundoi me një pengmarrje në një dyqan ushqimesh ku u vranë katër pengje.

Shfaqet një video e njërit prej autorëve të sulmeve

Një video ku shfaqet një nga autorët e sulmeve, e publikuar sot në 35t sociale përshkruan vrasjet si një hakmarrje për fushatën ajrore anti-islamike të udhëhequr nga Shtetet e Bashkuara, ku po merr pjesë edhe Franca.
Në video shfaqet një person që besohet të jetë Amedy Coulibaly, për të cilin policia franceze thotë se është i lidhur me vrasjen e një polici dhe pengmarrjen vdekjeprurëse në një dyqan ushqimesh menjëherë pas sulmit ndaj gazetës Charlie Hebdo.

“Ajo që ne po bëjmë tani është legjitime, duke patur parasysh atë që ata po bëjnë. Kjo është ajo që ata e kanë merituar për një kohë të gjatë”.

“Ju po sulmoni kalifatin, Shtetin Islamik, ne po ju sulmojmë. Nuk mund të sulmosh dikë dhe të mos presësh një përgjigje”.

Gjermani: Policia arreston dy vetë pasi sulmohet një gazetë

Ndërkohë policia në Gjermani tha se sot ka arrestuar dy burra të dyshuar për një sulm me zjarr kundër një gazete që ka ribotuar karikaturat e Profetit Muhamed që në të kaluarën i ka botuar gazeta satirike Charlie Hebdo.

Zyrtarët e policisë nuk dhanë hollësi në lidhje me burrat e arrestuar, por thanë se askush nuk u lëndua në sulmin ndaj gazetës Hamburger Morgenpost. (voa)

Në mars të vitit 1965, rreth 600 persona të udhëhequr nga udhëheqësi amerikan i të drejtave civile Martin Luther King Jr., u nisën nga Selma drejt Montgomery, në Alabama, në një marshim paqësor për të drejta të barabarta dhe për lirinë e votës. Policia sulmoi protestuesit në të dalë të qytetit. Dhuna e ushtruar i nxiti ata më shumë. Disa javë më vonë, presidenti Lyndon Johnson i paraqiti Kongresit në një transmetim televiziv Ligjin për të Drejtën e Votës, që garantonte këtë të drejtë pavarësisht nga raca apo etnia. Një marshim tjetër më datë 25 mars, me 25 mijë persona, përshkoi me sukses një distancë prej 80 kilometrash nga qyteti Selma drejt shkallëve të Capitol, në Montgomery. Producentja e filmave Ava DuVernay i interpreton këto ngjarje në filmin dramatik “Selma”.

Drama dokumentar “Selma” fillon në zyrën e regjistrimit në Selma të Alabamës, ku aktivistja e të drejtave civile Annie Lee Cooper përpiqet më kot të regjistrohet për të votuar. Në vazhdim, filmi përshkon për audiencën rrjedhën e ngjarjeve të vrullshme që çuan në marshimet e qytetit Selma, në mars 1965.

Filmi “Selma” i regjisores Ava DuVernay interpreton gjithashtu marrëdhënien e komplikuar ndërmjet presidentit Lyndon Johnson dhe udhëheqësit të lëvizjes së të drejtave civile, Dr. Martin Luther King Jr.

Paraqitja nga DuVernay e një Presidenti Johnson që ngurron, ka marrë kritika nga simpatizantët e tij.

Por regjisorja Lyndon Johnson është vetëm një pjesë e kësaj historie. Ajo thotë se është një përkujtim i njerëzve që arritën diçka të mrekullueshme, dhe se kjo ishte një sfidë e vërtetë për aktorët.

David Oyelowo interpreton në rolin e Dr. Martin Luther King Jr.

“Është e pamundur të luash një ikonë dhe figurë të historisë. Por, mund të luash rolin e një burri, dhe këtë unë di ta bëj. Jam vetë baba i katër fëmijëve dhe jam i krishterë. Këto janë gjërat e përbashkëta me Dr. King bazuar mbi të cilat unë shpresova që fryma që përshkruante atë do të më mbushte dhe mua gjatë xhirimit të filmit. E ndjeva vazhdimisht këtë gjë gjatë xhirimit.”

Si David Oyelowo, ashtu edhe regjisorja Ava DuVernay, kanë marrë vlerësime nga kritika dhe kanë gjasa të nderohen me çmimin Oskar. Nëse kjo ndodh, Ava DuVernay do të jetë regjisorja e parë afrikano-amerikane që do të nderohet me këtë çmim.

“Është e mrekullueshme të gjendesh në po ato vende ku patën qëndruar njerëz realë; aty ku derdhën lotë dhe gjak, aty ku njerëzit marshuan, qeshën së bashku, dhe u kapën dorë më dorë.”

Një nga personat realë ishte John Lewis, në atë kohë student, i luajtur nga Stephan James. Sot, kongresmeni Lewis kujton atë kohë dhe e lidh me të tashmen.

“Mendoj se sot të rinjtë, dhe jo vetëm, mund të mësojnë nga ky film; të mësojnë mos të dorëzohen, mos të hidhërohen, mos të urrejnë, por të vazhdojnë përpjekjet, pasi lufta për të çliruar shpirtin amerikan nuk ndalon.”

Regjisorja e filmit “Selma” nuk kishte nga ta dinte gjatë xhirimit të filmit, për ngjarjet që do të ndodhnin në Ferguson, të Mizurit, në gusht të vitit që kaloi, por është e pamundur të shikosh filmin “Selma” dhe të mos lidhësh ngjarjet e 50 viteve më parë me rëndësinë e tyre në ditët e sotme. (voa)

Autoritetet franceze thanë se dy të dyshuarit për sulmin e kësaj jave në gazetën Charlie Hebdo janë vrarë dhe pengjet e tyre janë liruar gjatë një sulmi policor në veri të Parisit. Në një mësymje tjetër në kryeqytet policia vrau një person të armatosur që mbante disa pengje në një supermarket, por policia tha se tre pengje u vranë gjatë operacionit.Shpërthime dhe të shtëna u dëgjuan në Paris dhe qytezën Dammartin-en-Goele në veri ndërsa policia ndërhyri sot pasdite gati në të njëjtën kohë. Vëllezërit Cherif and Said Kouachi, të dyshuarit kryesorë për sulmin e përgjakshëm në gazetën satirike në Paris, dolën nga depoja ku fshiheshin dhe filluan të qëllonin ndërsa policia lëvizi për të ndërhyrë. Ata u qëlluan për vdekje nga zjarri i forcave të mëdha të policisë në vendngjarje.

Në Paris, forcat e sigurisë ndërhynë në një supermarket pranë Porte de Vincennes, në një lagje të njohur hebraike të Parisit. Ata vranë personin e armatosur i cili kishte hyrë në supermarket disa orë më parë dhe ndihmuan klientët dhe personelin e mbajtur peng. Autoritetet thane se kishte të paktën pesë pengje dhe se tre pre tyre ishin vrarë por nuk është e qartë se kush i vrau ata dhe kur.

Duke folur në një fjalim drejtuar vendit sot në mbrëmje, presidenti francez Francois Hollande falenderoi personelin e sigurisë i cili ndihmoi në dhënien fund të krizës dhe neutralizimin e terroristëve. Ai u bëri thirrje popullit francez të tregojnë vigjilencë dhe bashkim, që ai i cilësoi si armën më të mire të vendit për të luftuar kundër terrorizmit, racizmit dhe anti-semitizmit.

Duke folur nga shteti i Tenesisë këtu në Shtetet e Bashkuara, presidenti amerikan Barack Obama tha se Shtetet e Bashkuara qëndrojnë me Francën dhe përshëndesin forcat franceze të rendit që i dhanë fund krizës. Ai tha se forcat amerikane të rendit do të japin çfarëdo mbështetjeje që Franca ka nevojë. Zoti Obama tha se sulmi tregon se terroristët nuk kanë asgjë për t’i ofruar botës ndërsa Parisi përfaqëson lirinë, shpresën dhe dinjitetin njerëzor.

Duke folur me gazetarët të premten në mbrëmje, ministri i brendshëm francez Bernard Cazeneuve falenderoi policinë për përpjekjet e tyre për t’i dhënë fund krizës dhe premtoi se Franca do të mbetet e mobilizuar për të siguruar të gjithë qytetarët e saj. Ai nuk dha hollësi specifike rreth sulmit të policisë.

[Një zyrtar i policisë tha se personi i armatosur në sulmin e supermarketit, 32 vjeçari Amedy Coulabaly, besohet të ketë qënë i njëjti person i cili qëlloi për vdekje një police dje në jug të Parisit.

Autoritetet po kërkojnë gjithashtu një grua që besojnë të jetë bashkëpunëtore e Coulabaly-t, Hayet Boumeddiene. Njoftimet e para nga vendngjarja thanë se ajo mund të ketë shpëtuar nga konfuzioni ndërkohë që klientë të tjerë u larguan nga dyqani. (voa)

Atentatet brutale të terroristëve islamistë në Francë kanë shokuar Europën. Këtu nuk diskreditohet vetëm islami, por edhe besimi në zot. Felix Steiner në komentin e tij e ngre zërin kundër këtij diskreditimi.Koha për të bërë një pohim: Unë jam i krishterë katolik. Jam me dëshirë i tillë. Besimi më jep forcë dhe ndjenjën pozitive se jam më shumë se thjesht një trill i natyrës, më shumë se një rastësi biologjike dhe nuk kam ardhur nga hiçi dhe nuk do të përfundoj në hiç. Unë jam shembëlltyra e zotit, të cilin hebrenjtë e quajnë Jahve dhe myslimanët Allah.
Kjo ndodhet tek gjeneza, e shenjtë si për hebrenjtë ashtu edhe për të krishterët. Unë kam – si gjithë të tjerët – dinjitet. Një dinjitet që është i paprekshëm. Dhe që ai duhet respektuar dhe mbrojtur, – ky është detyrimi i çdo shteti. Nuk është e rastësishme, por qëndron si fjalia e parë në nenin e parë të kushtetutës gjermane.
Shteti mbron besimin tim
Kush nuk e kërkon mbështetjen tek besimi – ju lutem, e ka rrugën të hapur. Shoqëritë e lira të perëndimit nuk e detyrojnë askënd të besojë diçka të caktuar, as të besojë. Por megjithëse shtetit nuk i intereson natyra e besimit tënd, ai është në anën e të gjithë atyre që besojnë: Sepse ai garanton “ushtrimin e pashqetësuar të besimit”. Edhe kjo qëndron shumë lart në kushtetutë. Për këtë arsye unë nuk jam i detyruar ta pranoj për shembull që nëse gjatë një meshe krishtlindjesh një grua e re kërcen lakuriq në altarin e katedrales së Köln-it dhe thërret “Unë jam zoti”. Por unë gëzohem për shembull që ajo para gjykatës merr një gjobë të majme.

Gjëra të tjera më duhet t’i pranoj. Edhe pse më zemërojnë pa masë. Kur baltosen ato që për mua janë të rëndësishme, të shenjta. Për shembull kur krishti i kryqëzuar përshkruhet pa respekt si budalla i kryqëzuar në dërrasa. Apo kur Papa si kreu i kishës katolike paraqitet me një njollë urine në veshjen papnore dhe mbishkrimi thotë: “U gjend vrima nga ku rrjedh në Vatikan.”
Asnjë kabaretist apo karikaturist i ndonjë reviste satirike nuk është futur për këtë në Gjermani në burg. Sepse provokime të tille futen në kuadrin e lirisë së shprehjes, së artit dhe shtypit. Dhe unë si i krishterë besimtar nuk kam pse të merrem me ta: Unë nuk shkoj të shikoj kabare të tilla, ose mund të largohem nga ato. Nuk kam pse t’i lexoj ose t’i blej revista të tilla. Si një i krishterë i shkolluar unë e ngushëlloj veten me citatin e Goethes: “Me asgjë tjetër nuk e tregojnë më shumë karakterin njerëzit, se sa me gjërat që i vlerësojnë si qesëndisëse.”
E gjitha kjo është trashëgimi e asaj epoke që historianët e quajnë “iluminizëm”. E thënë thjesht bëhet fjalë për një marrëveshje dypalëshe: Unë fitoj lirinë për të besuar çfarë dua – dhe për këtë pranoj lirinë e të tjerëve të thonë atë që duan. Apo më shkurt: Të drejtat e mira për tolerim të atyre që mendojnë ndryshe. Vetëm personalisht nuk lejohet të më fyejë askush.
Streha e zotit – si kisha, sinagoha apo xhamia e tempulli budist janë hapësira të mbrojtura. Që prej 300 vitesh Europa dhe Amerika veriore kanë një përvojë të mrekullueshme me këtë parim.
Jo lëshime me tolerancën
“Perëndimi me përvojën iluministe nuk mund dhe nuk lejohet të bëjë këtu lëshime. Kush pra do të jetojë këtu duhet të pranojë këto rregulla. Ky nuk është shtrëngim – edhe pse kjo disa të krishterëve radikalë apo myslimanëve radikalë mund t’u duket si e tillë. Dhe kush përdor dhunën për të realizuar qëllime fetare apo kundërshtarë të besimit të vet, braktis në vitin 2015 çdo lloj platforme civilizimi. Kështu nuk mendojnë vetëm të krishterët e Europës, por më shumë se nëntë nga dhjetë myslimanë që jetojnë në Gjermani. Ata që e kanë kuptuar prej kohësh, se rregullat që janë të vlefshme në shumë vende myslimane, do t’ua bënin të pamundur praktimin e fesë së tyre në Europë. Dhe ata që e kanë mësuar ta vlerësojnë tolerancën europiane.
Ajo që i lëndon myslimanët besimtarë, ashtu si edhe mua: kur aktet brutale nga disa të çmendur radikalë hedhin hije të errëta mbi një fe të gjithë dhe një besim. Kur këto ditë pretendohet se një botë pa besim në zot do të ishte një botë më e mirë. Sepse besimi gjithsesi përfundon në radikalizim. Jo! Unë mbrohem kundër kësaj! Besimi im është diçka shumë e vlefshme për mua, dhe unë nuk dua të ma marrin këtë. Meqë ra fjala, fqinji im mysliman ka të njëjtin mendim. (dw)

Sulmi i së mërkurës ndaj revistës satirike franceze Charlie Hebdo nuk ishte i vetmi incident i goditjes së 35s evropiane nga ekstremistë islamikë. Korrespondenti Al Pessin njofton nga Londra se incidente të tilla janë dëshmi e përplasjes së vlerave themelore mes ideologjive. Ndërkohë që mijëra vetë në Francë dhe mbarë botën kujtojnë të vrarët në incidentin e së mërkurës, ata janë angazhuar edhe në akte të ndryshme të ushtrimit të lirisë së fjalës.

Disa kishin pankarta me fjalët “Dashuria është më e fortë se urrejtja”, të tjerë me fjalët “Liria e shtypit është e paçmueshme”.

Por jo çdokush e përqafon këtë ide. Ky ishte sulmi i dytë ndaj kësaj reviste satirike. Karikaturat Profetit Muhamet në një revistë daneze shkaktuan protesta në një numër vendesh dhe në disa raste edhe incidente me dhunë në vitin 2005. Një kineast holandez u vra në vitin 2004 pasi realizoi një dokumentar për mënyrën si trajtohen gratë myslimane.

Ekspertët thonë se dhuna është një ndër mënyrat e shfaqjes së konfliktit që ekziston mes vlerave të botëkuptimit perëndimor për lirinë e shtypit dhe pikëpamjeve tradicionale islamike për të respektuar autoritetin dhe në veçanti figurat fetare si dhe mospërdorimin e imazhit të njeriut në art.

Carool Kersten është pedagog mbi islamin në universitetin King’s College në Londër:

“Kur këto bindje gjejnë interpretim ekstrem, si me karikaturat provokuese në revistën satirike, është si një justifikim nga Zoti për radikalët që të hidhen në veprim”.

Por ai shton se pikëpamjet e ekstremistëve nuk pasqyrojnë mendimin e pjesës më të madhe të myslimanëve:

“Mund ta shohësh edhe sot në 35n sociale ku shumë myslimanë shprehen se ndjehen të ofenduar nga çdo satirë që lidhet me Profetin Muhamet, por se nuk do të mbështesnin kurrë vrasjen e autorëve të këtyre imazheve”.

Zyrtarë dhe udhëheqës fetarë në shumë vende myslimane, përfshirë Libinë e dënuan sulmin në Paris. Karikaturistët e vrarë të revistës Charlie Hebdo dhe kolegët e tyre ndiqnin një formë satire djegëse, pa rezerva. Ata vunë në Twitter një karikaturë të udhëheqësit të ISIS pak para sulmit:

“Unë besoj se kjo satirë është pjesë e gazetarisë. Karikatura bën pjesë në traditën gazetareske që prej qindra vjetësh”.

Gavin Evans është gazetar dhe pedagog në Shkollën e Londrës për Gazetarinë. Ai foli përmes Skype-it.

“Ata që besojnë se duhet të jenë të paprekshëm nga satira, e meritojnë të satirizohen. Mendoj se ky është thelbi i karikaturës”.

Zoti Evans nënvizon se revista Charlie Hebdo satirizonte edhe besime të tjera fetare, biles edhe Papën. Ai shqetësohet se ky sulm mund të bëjë gazetarët të rezervuar:

“Një redaktor që ka në staf një karikaturist që mund të satirizojë elementë të fesë islame ka gjasa të tregohet më i kujdesshëm për të mos shkaktuar një reagim të tillë”.

Disa redaktorë vendosën të mos i botonin karikaturat e revistës Charlie Hebdo për islamin. Por për momentin, e përditshmja The Independent në Londër nuk duket se është tërhequr duke botuar në faqe të parë një karikaturë me një diçiturë drejtuar terroristë me fjalë që nuk janë të përshtatshme për transmetim. (voa)

Franca ka marrëdhënie historike me botën islame. Mbi to bazohen lidhjet dhe tensionet e së shkuarës. Atentati terrorist kundër Charlie Hebdo-së mund t’ trondisë këto marrëdhënie të ndërlikuara.Libri nuk kishte dalë ende në librari, por vëmendjen e kishte tërhequr maksimalisht. Kudo diskutohej “Submission” (“Nënshtrimi”, romani i ri i shkrimtarit francez Michel Houellebecq. S’mbeti artikull për kulturën në gazetë që nuk shprehej për këtë roman. Të hënën e kësaj jave (05.05.2014) diskutimi arriti edhe pallatin Elize. Po, ai do ta lexojë librin, sepse njerëzit flasin për të, u shpreh edhe Presidenti i Francës, François Hollande. Por ka mundësi që ai të mos i bëjë të vetat pikëpamjet e Houellebecq-ut për fenë islame.
Houellebecq projekton në romanin e tij një situatë të çuditshme: një mysliman zgjidhet president i Francës, për të penguar ekstremisten e djathtë Marine Le Pen. Përgjigjen për reagimin e vendit e gjen thuajse në të gjitha pozicionimet për romanin: disa e vlerësojnë Houellebecq-un si paralajmërues dhe shpëtues. Të tjerë e akuzojnë se i hedh benzinë zjarrit për migrimin dhe integrimin.
Houellebecq-u vetë zgjodhi një rrugë të mesme: ai nuk e di se prej kujt ka më shumë frikë, i tha ai gazetës “Le Journal de Dimanche”: nga francezët e çmendur pas identitetit apo nga myslimanët. I sigurtë ai ishte vetëm për një gjë: “Të jesh islamofob nuk është formë e racizmit”.

Të mërkurën libri më në fund doli në librari. Pikërisht në ditën kur ekstremistët myslimanë kryen atentatin kundër redaksisë së revistës satirike Charlie Hebdo. Në atentat u vranë 12 vetë.
E kaluara koloniale e Francës
A është rastësi përkimi kohor? Apo qe llogaritur atentati si përgjigje ndaj të gjithë atyre që guxojnë të shprehen, sipas atentatorëve, në mënyrë jo të përshtatshme për fenë islame? E qartë është që atentati u krye në një kohë kur francezët diskutojnë me pasion për fenë islame dhe praninë e saj në Francë. Në Francë jetojnë midis katër dhe gjashtë milionë myslimanë nga vende të ndryshme islamike. Jo pak francezë etnikë druhen se kjo mund ta ndryshojë përgjithmonë imazhin politik, juridik dhe fetar të francezëve për veten.
Debatet zhvillohen në një sfond historik të largët. Më 1830 francezët pushtuan Algjerinë. Atje ata ngritën një sundim kolonial që zgjati 130 vjet. Vetëm në vitin 1962, pas luftërave të gjata e me shumë viktima në të dyja palët, Algjeria u bë sërish e pavarur. Kujtesa historike për këtë në të dyja palët është e ndryshme, thotë historiani francez, Benjamin Stora. “Në njërën anë ndodhet nacionalizmi francez, i cili nuk do ta pranojë deri sot tërheqjen nga Algjeria. Nacionalizmi algjerian nga ana tjetër e legjitimon veten me fitoren kundër ish-kolonialistëve.”
Në gjysmën e parë të viteve 1990, gjatë luftës civile në Algjeri, xhihadistët ushtruan atentate të rënda në Francë, ndër të tjera në metronë e Parisit. Në këtë atmosferë, që në vitin 1985 ishte krijuar në Francë aleanca SOS Rassisme. Kjo aleancë kërkonte bashkëjetesën paqësore me sloganin “Touche pas à mon pote”(“Mos e prek shokun tim”).

Në vjeshtë 2005 në disa qytete të Francës pati përleshje të dhunshme të migrantëve të rinj. Përleshjet u ndezën pas vrasjes së dy migrantëve të rinj, të cilët të ndjekur nga policia u fshehën në një kabinë elektrike, ku vdiqën nga goditjet e rrymës. Pas kësaj në Paris u ndezën protesta që u shpërndanë në shumë qytete të mëdha të Parisit. Automjete të panumërta, kabina telefonike dhe kazanë plehrash u përfshinë kudo nga flakët.
Terrori dhe diskreditimi
Edhe nga pikëpamja kulturore konflikti vazhdon. Kështu Gjykata Evropiane për të Drejtat e Njeriut e konfirmoi në korrik 2014 ndalimin e çarçafit, pra të mbulimit të të gjithë trupit, ose mbajtjen e perçes. Ato që e shkelin ligjin i pret një dënim prej 150 eurosh. Të prekura nga ky ndalim janë rreth 2000 gra.
Veç kësaj, debati acarohet nga veprimet e “Shtetit Islamik” në Siri dhe Irak. Në këtë kontekst me sa duket u krye edhe atentati. Atë e kryen terroristë profesionistë. Ata me sa duket zbatuan atë që dëshiron “Shteti Islamik” për Evropën: t’i ndajë krejtësisht nga njëri-tjetri, myslimanët nga jo myslimanët. (dw)

Incidenti i së mërkurës në Paris, në redaksinë e revistës satirike Charlie Hebdo që kishte botuar karikatura të Profetit Muhamet është më vdekjeprurësi, por nuk është i vetmi sulm terrorist nga ekstremistë islamikë në Francë.Franca është bërë edhe më parë objekt i sulmeve nga ekstremistë islamikë:Në fund të vitit 2014 kryeministri francez tha se Franca nuk kishte qenë kurrë më parë përballë një kërcënimi më të madh terrorist. Që nga vera e 2013, sipas policisë franceze, janë zbuluar dhe parandaluar pesë komplote për sulme terroriste.

Eksperti i çështjeve të sigurisë ndërkombëtare Shaun Gregory thotë se Franca është dhe ka qenë prej dekadash në vijën e parë të kërcënimit nga terrorizmi islamik në Evropë.

“Për të gjetur një krahasim me sulmin e së mërkurës duhet të analizojmë peridhën e mesit të viteve 1990, kur Franca ishte objekt i valës së pare të terrorit islamik në Evropë. Një numër sulmesh terroriste u ndërmorën para sulmeve terroriste të 11 shtatorit në Shtetet e Bashkuara”.

Në 1995, një bombë shpërtheu në një tren pasagjerësh në Paris duke vrarë tetë vetë dhe duke plagosur më shumë se 100. Ky ishte një ndër incidentet e dhunshme për të cilat u fajësuan ekstremistë algjerianë. Një vit më pas një tjetër shpërthim në të njëjtin tren la katër të vrarë dhe plagosi afro 100 vetë.

Zoti Gregory thotë se pas kësaj periudhe situata u qetësua, pjesërisht si rezultat i klimës politike: Franca nuk u fut fillimisht në luftën në Irak dhe u përpoq të distancohej disi nga Evropa dhe aleatët në NATO.

Por në vitet e fundit kërcënimi terrorist është rritur. Statistikat e Europolit nga viti i kaluar tregojnë se në Evropë ka pasur mbi 500 incidente terroriste, thuajse gjysma e tyre në Francë dhe 40% e arrestimeve që lidheshin me komplote terroriste u regjistruan në Francë.

Charlie Hebdo që u sulmua të mërkurën është sulmuar edhe më parë. Në 2011 zyrat e revistës u dëmtuan nga një bombë zjarri e hedhur nga dritarja, një ditë pasi botoi një karikaturë të Profetit Muhamet.

Zoti Gregory thotë se rizgjimi i kërcënimit terrorist mund të shpjegohet pjesërisht nga ndryshimet në politika:

“Franca mori pjesë në misionin e stabilizimit në Afganistan. Ajo u mobilizua me një rol më të madh në Afrikën Veriore dhe në trazirat në Marok dhe Libi. Po ashtu zhvilloi operacione në Mali në 2012 dhe 2014″.

Franca ka popullatën më të madhe myslimane në Evropë, që llogaritet në afro pesë milionë vetë.

Zoti Gregory thotë se opinioni që ekziston për qëndrimin dhe politikat e Francës ndaj komunitetit mysliman kanë kontribuar për ta acaruar problemin. Për shembull: ndalimi i perçeve në vende publike dhe i shamive të kokës në shkolla shtetërore:

“Po ashtu ekziston përshtypja se komuniteti mysliman në Francë është nën presion më të madh, si rezultat i politikave shtetërore për të theksuar natyrën laike të shtetit dhe për të përjashtuar simbolet fetare nga vende publike. Këto faktorë e kanë vënë përsëri Francën në vijën e parë të terrorizmit në Evropë”.

Sipas shifrave të Ministrisë së Brendshme, afro 400 shtetas francezë luftojnë me grupe xhihadiste në Siri dhe Irak, ndërsa qindra të tjerë mendohet se po përgatiten për t’u bashkuar me këto grupe. Rreth 200 prej tyre janë kthyer në Francë ku janë ndaluar nga autoritetet dhe janë pritje të gjykimit.

Eksperti i terrorizmit Bill Tupman, pedagog në Universitetin Exeter thotë se në klimën politike aktuale në Francë, sulmi ndaj revistës Charlie Hebdo do të ketë ndikim të madh mbi zhvillimet politike dhe sociale.

“Në incidentet e mëparshme mbështetja për ekstremin e djathtë ka qenë mjaft e ulët. Por aktualisht në pjesë të tjera të Evropës mbështetja për lëvizje të ekstremit të djathtë dhe forca ekstremiste kundër imigracionit është shumë më e fortë se kurrë më parë në Evropë”.

Ai thotë se sulmi vdekjeprurës i së mërkurës ka gjasa të rrisë ndjenjat anti-myslimane. (voa)

Gara për të qënë prodhuesi i parë i makinave që lëvizin pa ndihmën e shoferit është ashpërsuar më tej. Në Panairin Ndërkombëtar të Elektronikës në Las Vegas, kompania Mercedes-Benz paraqiti modelin futurist F 015, për të cilën ekspertët thonë se mund të ndryshojë shoqërinë dhe mënyrën se si ne e shohim automjetin. Drejtuesi ekzekutiv i kompanisë Daimler Dieter Zetsche, paraqiti makinën luksoze elektrike që funksionon me bateri me diegie të brendshme. Arritja e makinës në panair skenë u prit me duartrokitje në sallë ndërsa dyert e makinës u hapën për të treguar se ajo ishte automatike dhe lëvizte pa shofer.

Zoti Zetsche shpjegoi se makina pa shofer do të ndryshojë shoqërinë dhe mënyrën sesi konceptohen automjetet.

”30 vjet më parë i shihja këto foto dhe ëndërroja për këto makina. Tani të jesh pjesë e realizimit të kësaj ëndrre është fantastike. Ne kemi përgjegjësinë pasi jemi kompania që shpiku makinën. Pra ne duhet të jemi ata që sjellim ndryshimin e madh.”

Makina luksoze F 015, me kabinën e saj të bollshme dhe katër vende, hap mundësi të reja për makinat vet-lëvizëse. Dhe duke ruajtur traditën e Mercedesit dhe konceptin e makinave luksoze, vendi i pasagjerëve është tepër modern: sedilje me lëkurë, alumin i lëmuar dhe xhama të ndriçuar në ngjyrë blu.

Mercedes i jep meritë sistemit të sensorëve që mundëson lëvizjen e pavarur të makinës. Sistemi ”Extended Sense” monitoron vazhdimisht rrugën përmes përdorimit të kamerave, radarëve dhe sensorëve ultrasonikë.

Ndonëse disa karakteristika të ndryshme gjysmë-automatike janë tani në disa makina në qarkullim, zoti Zetsche thotë se makinat që lëvizin vetë janë ende një dekadë larg.

“Dekadën e ardhshme, mund të presim makina pa shofer në rrugë. Ne tashmë kemi elementë të rëndësishëm të këtyre makinave. Ato mund të lëvizin vetë deri në 15 milje në orë.”

Mercedes-Benz është në mes të një numri të rritje kompanish që marrin pjesë këtë vit në panairin e Las Vegasit me shpresë për të demonstruar ndërthurjet mes teknologjisë dhe industrisë së automobilëve.

Panairi Ndërkombëtar i Elektronikës është më i madhi në botë i këtij lloji dhe tërheq më shumë se 150 mijë vizitorë. Ai u hap sot dhe mbyllet më 9 janar. (voa)

Atentati i Parisit do ta nxisë edhe më tepër debatin për fenë islame dhe për refugjatët. Po ne nuk mund të bëjmë ҫ’të duam as me lirinë dhe as me tolerancën, mendon Christoph Hasselbach.Fare papritur atentati nuk vjen. Revista satirike “Charlie Hebdo” i pati rishtypur që në vitin 2006 karikaturat e Muhametit të gazetës daneze “Jyllands Posten”, të cilat bënë që myslimanët të ngrihen në revolta në të gjithë botën. Atëherë pati shumë atentate në shtetet islamike kundër përfaqësive daneze dhe përfaqësive të shteteve të tjera perëndimore. Në vitin 2011 në ambjentet e redaksisë së “Charlie Hebdo”-së në Paris u krye një atentat me zjarrvënie. Kjo nuk e frenoi gazetën që të satirizojë edhe më tej Muhametin dhe fenë islame, midis të tjerash me një botim të posaҫëm “Sharia”, nën një “kryeredaktor Muhamet”. Nuk duhet të jetë rastësi, që faqja e parë e botimit më të fundit të gazetës tregon fotografinë e Michel Houellebecq-ut. Shkrimtari sapo ka botuar romanin e tij shumë të diskutueshëm “nënshtrimi”, në të cilin Franca qeveriset nga një president mysliman.
Jo trajtim të veçantë për myslimanët
A i lejohet një reviste të bëjë humor për një fe ose për shenjtorin e saj? Natyrisht që i lejohet, brenda kuadrit të ligjeve të vendit. “Charlie Hebdo” e ka vënë herë pas here në shënjestër edhe Papën dhe ka fituar me këtë rast edhe një konflikt juridik me një organizatë katolike. Të krishterët katolikë mund të zemërohen pa masë për satirat që përqeshin Papën, por i pranojnë ato. Edhe një qeveri nuk lejohet të përzihet. Një shoqëri e lirë, demokratike duhet ta përballojë këtë. Dhe një shtet duhet ta presë këtë durim prej të gjithë shtetasve të tij. Nuk mund të ketë trajtim të veçantë për myslimanët.

Tensionet po shtohen
Pas një atentati të tillë të tmerrshëwm ndien nevojën të bësh thirrje për t’u përmbajtur: “Ju kritikë të fesë islame, mos e teproni, qetësohuni. Nuk duam luftë fetare.” Po kjo do të ishte pikërisht ajo që duan atentatorët: një kufizim vullnetar të lirisë. Një shantazh i tillë nuk duhet të funksionojë. Megjithatë, kur mendon pasojat e atentatit, nuk mund të mos trishtohesh. Tensionet edhe pa këtë të mëdha në Francë do të rriten edhe më tej. Një pjesë e madhe e popullsisë së Francës është myslimane. Shumë prej tyre janë të papunë, jetojnë në periferi të shoqërisë. Në disa geto policia nuk guxon më të futet. Nga ana tjetër, Fronti Nacional ekstremist i djathtë i nxit njerëzit kundër të huajve dhe veçanërisht kundër myslimanëve.
Disa e kanë ditur prej kohësh
Dhe pasojat nuk do të mbeten të kufizuara në Francë. Praktikisht në të gjitha vendet e BE vitet e kaluara janë forcuar partitë ksenofobe. Ato do të thonë tani “e shihni, myslimanët nuk e kanë vendin te ne. Thjesht ata nuk mund të integrohen.” Edhe në Gjermani Pegida ka mundësi ta shohë edhe më fort Oksidentin të kërcënuar edhe më fort nga islamizimi. Nuk duhet t’i zbukurojmë gjërat, bashkëjetesa sociale nuk do të bëhet më e lehtë. Duhet të jemi syhapur, kjo ka rëndësi. Por ne nuk duhet ta braktisim tolerancën. Nuk ka arsye që të gjithë myslimanët të vështrohen me dyshim ose që të dyshojmë për modelin e bashkëjetesës paqësore. (dw)