Presidenti ukrainas, Volodymyr Zelensky, u ka bërë thirrje partnerëve të Ukrainës të jenë “të paktën, po aq të qëndrueshëm sa jemi ne” përballë kushteve të vendosura nga Rusia për zbatimin e marrëveshjes për armëpushim në Detin e Zi.

Zelensky, i cili foli me gazetarët në Paris para samitit të rëndësishëm të mbrojtjes për formimin e një “koalicioni të vullnetit”, që nis më 27 mars, tha se ai ishte pajtuar që të vazhdonte bisedimet për armëpushim në Arabinë Saudite për të siguruar rinisjen e ndihmës amerikane dhe ndarjen e informacioneve të inteligjencës.

Shtëpia e Bardhë tha se bisedimet prodhuan një marrëveshje “për zhvillimin e masave për zbatimin” e zotimeve të fundit për të ndalur sulmet ndaj ndërtesave të energjisë dhe një armëpushim në Detin e Zi.

Por, Rusia po kërkon që të përmbushen një sërë kushtesh, përfshirë lehtësimin e sanksioneve, në këmbim të respektimit të marrëveshjes.

“Ne e kemi shfaqur qëndrueshmërinë tonë. Tani është e rëndësishme që edhe partnerët tanë të jenë po aq të qëndrueshëm sa ne, edhe pse ata kanë më shumë kapacitete”, tha Zelensky.

Presidenti ukrainas i bëri këto deklarata teksa u takua me homologun e tij francez, Emmanuel Macron, në Paris para nisjes së samitit të mbrojtjes për “koalicionin e vullnetit”.

Në mes të një stuhie diplomatike, të udhëhequr nga SHBA-ja për dhënien fund të luftës në Ukrainë, udhëheqësit evropianë po bëjnë përpjekje që të sigurojnë një ulëse në tavolinën e negociatave, por deri më tani janë mbajtur jashtë rundeve të bisedimeve që kanë përfshirë Moskën, Kievin dhe Uashingtonin.

Macroni tha se krijimi i një force evropiane të sigurisë do të diskutohet gjatë samitit të 27 marsit, por ai theksoi se ajo nuk do të ishte në vijën e frontit dhe nuk do të kishte për detyrë monitorimin apo zbatimin e një armëpushimi – një detyrë që ai sugjeroi se bie mbi paqeruajtësit e Kombeve të Bashkuara.

Ai tha se kjo forcë do të dislokohej brenda Ukrainës për të parandaluar Rusinë dhe për të ofruar trajnime e mbështetje për forcat ukrainase.

Disa orë para se takimi është planifikuar të nisë, Macron njoftoi se Franca do t’i japë Ukrainës një paketë të re të ndihmës ushtarake në vlerë prej 2 miliardë eurosh, që do të përfshijë raketa kundërtanke, sisteme të mbrojtjes ajrore, avionë luftarakë Mirage, autoblinda, municion dhe ndihmë tjetër.

“Ne duhet të vazhdojmë që të ofrojmë mbështetje të menjëhershme për Ukrainën. Është e rëndësishme që të vazhdohet rezistenca”, tha Macron pasi njoftoi për paketën e ri të ndihmës.

Nisma për krijimin e koalicionit fillimisht u prezantua nga kryeministri britanik, Keir Starmer, gjatë samitit të 2 marsit të mbajtur në Londër, kur udhëheqësit evropianë dhe botërorë diskutuan për mbështetjen për Kievin, dhe takimi i ri do të mbledhë rreth vetes edhe Gjermaninë, Poloninë, Britaninë dhe anëtarë të tjerë të koalicionit që janë zotuar për mbështetjen e Ukrainës.

Mbi 30 shtete që janë anëtarë të Bashkimit Evropian dhe NATO-s kanë shprehur gatishmëri për të kontribuar në një forcë paqeruajtëse të koalicionit.

Macron e ka akuzuar Rusinë se po shfaq “dëshirë për luftë” dhe ka insistuar se Moska duhet të pranojë propozimin amerikan për armëpushim 30-ditor “pa asnjë parakusht”.

Ndërkaq, duke folur për gazetarët gjatë një vizite në Xhamajka, sekretari amerikan i Shtetit, Marco Rubio, tha se Uashingtoni do të vlerësojë kushtet e Moskës.

“Ne do t’i vlerësojmë ato. Disa nga kushtet përfshijnë sanksionet që nuk janë tonat, ato janë të BE-së”, tha Rubio më 26 mars.

Megjithatë, Macron tha se Parisi nuk do të heqë sanksionet sepse “është shumë herët për një gjë të tillë”.

Këto deklarata u bënë në ditën e njëjtë që BE-ja përmes një njoftimi tha se tërheqja “pa kushte” e forcave ruse nga e mbarë Ukraina mbetet një nga kushtet kryesore për lehtësimin e sanksioneve që Brukseli ka vendosur ndaj Moskës.

Sekretari amerikan i Thesarit, Scott Bessent, gjatë një interviste për Fox News më 26 mars deklaroi se beson që Trumpi “nuk do të hezitojë t’i ashpërojë sanksionet nëse kjo gjë i jep avantazh në negociata”.

Ai tha se lehtësimi apo ashpërsimi i sanksioneve do të varen nga veprimet që do të ndërmarrë udhëheqja ruse. 

rel

Presidenti Trump e bën realitet kërcënimin e tij: SHBA në të ardhmen do të vendosë një tarifë shtesë prej 25 për qind për të gjitha automjetet që nuk janë prodhuar në SHBA.

“Ky është fillimi i ditës së çlirimit të Amerikës”, deklaroi Donald Trump. Për një kohë të gjatë, vende të tjera kanë abuzuar me SHBA si kuti kursimesh dhe e kanë vjedhur, por kjo tanimë ka marrë fund, tha presidenti amerikan. Në të ardhmen, një tarifë shtesëprej 25 për qind do të zbatohet për të gjitha makinat e importuara – pavarësisht se ku prodhohen në botë ato. “Ato hyjnë në fuqi më 2 prill dhe nga data 3 e tutje do të merren paratë”, deklaroi Trump. Presidenti amerikan siguroi, se këto tarifa nuk janë më të negociueshme, por “të përhershme”.

Trump premton, se tarifat shtesë jo vetëm që do të gjenerojnë miliarda dollarë të ardhura shtesë për SHBA-në – para të mjaftueshme për të ulur taksat dhe për të shlyer malin e borxhit, sipas tij. Edhe industria vendase e automjeteve do të bëhet sërish e madhe, sepse për të shmangur tarifat, prodhuesit e makinave në të ardhmen do të prodhojnë tërësisht në SHBA, beson Trump. “Kjo është shumë emocionuese. Dhe do të çojë në ndërtimin e fabrikave të reja të makinave. Shifra siç nuk i kemi parë kurrë. Edhe për sa i përket vendeve të punës”, tha Trump. Por ai gjithashtu pranon: “E gjitha do të marrë pak kohë.”

Nga tarifat shtesë do të preket edhe SHBA

Ekspertët e ekonomisë paralajmërojnë se llogaria e Trump mund të mos funksionojë. Sipas tyre çmimet e makinave për konsumatorët amerikanë fillimisht do të rriten masivisht. Edhe për markat amerikane. Pasi edhe automjetet amerikane gjithashtu përbëhen kryesisht nga komponentë që janë ndërtuar në Meksikë ose Kanada. Në qytetin e makinave të Detroitit, biznesi i shitjeve u shpreh me frikë, se konsumatorët do të shtyjnë blerjen e tyre të ardhshme të makinës. “Ajo që na shqetëson është se makinat tashmë kushtojnë mesatarisht 49,000 dollarë – pothuajse si kurrë më parë”, citon Glenn Stevens, portali i ARD, “tagesschau”. Ai është kreu i MichAuto, shoqata e industrisë së automobilëve në Michigan. “Edhe rritjet e vogla të çmimeve mund të ndikojnë në kërkesë. Dhe kjo gjithashtu ka një ndikim në zinxhirët e furnizimit, kostot e prodhimit dhe ndoshta edhe kostot e vendeve të punës.”

Vendosja e tarifave të automjeteve shihet si një përshkallëzim i mëtejshëm nga partnerët e SHBA. Kryeministri i ri i Kanadasë, Mark Carney, për shembull, flet për një sulm të drejtpërdrejtë ndaj vendit të tij – dhe kërcënon me kundërtarifa. Presidentja e Komisionit të BE-së,  Ursula von der Leyen shpreh keqardhje për vendimin e Trump dhe dëshiron të vazhdojë të punojë për një zgjidhje të negociuar.

la/ag

Rusia ka formuluar kushte për një armëpushim në Detin e Zi dhe bëri thirrje për lehtësimin e sanksioneve. BE-ja tha se është e gatshme, por me kushte.

BE-ja refuzon t’i heqë sanksionet për prodhimet bujqësore ruse. Moska e vuri këtë si kusht për të rënë dakord për një armëpushim në Detin e Zi.

BE-ja është informuar për propozimet për të siguruar transport të sigurt dhe për t’u dhënë fund sulmeve ndaj objekteve energjetike në Ukrainë dhe Rusi, tha në Bruksel një zëdhënëse e shefes së politikës së jashtme të BE-së, Kaja Kallas. Tani Rusia duhet të tregojë vullnet të vërtetë politik për t’i dhënë fund luftës së saj agresore, të paligjshme dhe të paprovokuar.

BE-ja e gatshme, por me kushte

BE-ja është e gatshme të mbështesë hapat e ardhshëm së bashku me Ukrainën, SHBA-në dhe partnerë të tjerë. Një zëdhënëse tjetër e Komisionit të BE-së tha: “Fundi i agresionit të paprovokuar dhe të pajustifikuar rus në Ukrainë, si dhe tërheqja e pakushtëzuar e të gjitha forcave të armatosura ruse nga i gjithë territori i Ukrainës, do të ishte një nga parakushtet më të rëndësishme për ndryshimin ose heqjen e sanksioneve”. 

Spekulime për qëllimin e kushteve ruse

Siç njofton agjencia gjermane e lajmeve dpa, e cila u referohet përfaqësuesve të Komisionit Evropian dhe diplomatëve, kushtet e formuluara nga Moska për zbatimin e marrëveshjes me shumë gjasa nuk janë biseduar dhe koordinuar me administratën amerikane të Presidentit Donald Trump. Prandaj ato mund të shërbejnë kryesisht për të ngadalësuar përpjekjet për të arritur një armëpushim në Ukrainë.

Qarqet e BE-së theksuan se gjëja më e rëndësishme në të gjitha hapat e mundshëm është që ato të jenë në interes dhe në dobi të Ukrainës. Prandaj një lehtësim i disa prej sanksioneve do të ishte i imagjinueshëm, nëse do të kontribuonte për një zgjidhje paqeje të pranueshme për Ukrainën.

dw

Polonia ndihet veçanërisht e kërcënuar nga Rusia për shkak të luftës në Ukrainë. Gjatë një vizite në Varshavë, Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s Mark Rutte përsëriti gatishmërinë e Aleancës për t’u kundërpërgjigjur.

Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s Mark Rutte e ka paralajmëruar presidentin rus Vladimir Putin që të mos ndërmarrë ndonjë sulm ndaj Polonisë. Kushdo që mendon se mund të shpëtojë duke sulmuar Poloninë ose një vend tjetër të NATO-s gabon dhe “do të ndiejë forcën e plotë të kësaj aleance të vendosur”, tha Rutte gjatë një vizite në kryeqytetin polak, Varshavë.

“Reagimi ynë do të jetë shkatërrues”, shtoi kreu i aleancës ushtarake perëndimore. Kjo duhet të jetë e qartë për Putinin dhe “këdo që dëshiron të na sulmojë”.

Më shumë fonde për ushtrinë

“Rusia është dhe do të mbetet kërcënimi më i madh dhe më i keq për aleancën tonë,” theksoi Rutte në një konferencë të përbashkët shtypi me kryeministrin polak Donald Tusk. Moska po e transformon ekonominë e saj në një “ekonomi lufte”, e cila do të ketë një ndikim të madh në aftësitë e ushtrisë ruse.

Në këtë kontekst, Rutte përshëndeti rritjen e planifikuar të shpenzimeve të mbrojtjes në Evropë dhe Kanada. Ai ra dakord me Presidentin e SHBA-së, Donald Trump, se vendet e NATO-s duhet të investojnë edhe më shumë në sigurinë e tyre. Partneriteti me Shtetet e Bashkuara mbetet “guri themeltar i aleancës sonë dhe kjo nuk do të ndryshojë”, shtoi holandezi.

Tusk theksoi se, duke pasur parasysh situatën gjeopolitike në ndryshim, është shumë e rëndësishme që Polonia të marrë konfirmimin “se NATO-ja është e detyruar të mbrojë Poloninë në çdo situatë kritike”. Kryeministri foli edhe për bisedimet e armëpushimit mes përfaqësuesve të SHBA-së, Ukrainës dhe Rusisë: “Të jemi të sinqertë, ndikimi ynë në këto negociata, për ta thënë me mirësjellje, është i kufizuar. Prandaj, ne si NATO, si Poloni, duhet të jemi të përgatitur për skenarë që ende nuk i kuptojmë plotësisht”.

Prandaj Polonia planifikon të shpenzojë 4.7% të prodhimit të saj të brendshëm bruto (PBB) për mbrojtjen kombëtare këtë vit. Për më tepër, qeveria e Varshavës synon të tërhiqet nga i ashtuquajturi Traktati i Otavës që ndalon minat kundër personave, siç bënë Estonia, Letonia dhe Lituania. Të katër shtetet janë aleatë të ngushtë të Ukrainës.

Suedia armatoset

Suedia, anëtare e re e NATO-s, dëshiron gjithashtu të rrisë në mënyrë dramatike shpenzimet e saj të mbrojtjes gjatë dhjetë viteve të ardhshme. Kryeministri Ulf Kristersson njoftoi në një konferencë shtypi në Stokholm se rreth 300 miliardë krona suedeze (afërsisht 28 miliardë euro) do të shpenzohen për mbrojtjen deri në vitin 2035. Ky është plani për riarmatimin më të madh ushtarak që nga Lufta e Ftohtë.

Që nga fillimi i luftës së agresionit të Rusisë kundër Ukrainës, ne e kemi parë veten në një situatë krejtësisht të re të politikës së sigurisë. Për më tepër, ka shumë pasiguri për marrëdhëniet transatlantike, tha Kristersson, duke iu referuar politikës së Trumpit. Këto pasiguri do të vazhdojnë për një kohë të gjatë.

Investimet e financuara nga kreditë janë të nevojshme për të alokuar rreth 3.5% të PBB-së për mbrojtjen deri në vitin 2030, shpjegoi kryeministri suedez. Aktualisht, në vendin skandinav janë shpenzuar rreth 2.4% të PBB.

Pas përfundimit të Luftës së Ftohtë në vitet 1990, Suedia reduktoi në mënyrë drastike shpenzimet e saj ushtarake. Vetëm pas aneksimit nga Rusia të Gadishullit të Krimesë të Ukrainës në vitin 2014, qeveria e Stokholmit filloi të investonte më shumë në sigurinë e vendit. Në mars 2024, Suedia, më parë neutrale, iu bashkua zyrtarisht NATO-s.

rel

Danimarka vendos shërbimin e detyrueshëm ushtarak për gratë. Nga viti 2026 e në vazhdim gratë mund të thirren për shërbim ushtarak. Kjo masë synon të rrisë aftësinë mbrojtëse të vendit.

Danimarka do të shtojë numrin e rekrutëve për Ushtrinë Daneze dhe për Agjencinë Daneze të Mbrojtjes Civile. Nga rreth 4,700 vetë tani, ky numër duhet të shkojë në 7,500 vetë. Prandaj ministri danez i Mbrojtjes, Troels Lund Poulsen, tha se duke nisur nga vitit 2026 gratë duhet të kryejnë shërbimin e detyruar ushtarak në të njëjtat kushte si burrat.

Ai tha se nëse për shërbimin e detyruar ushtarak nuk paraqiten një numër i mjaftueshëm vullnetarësh, gratë mund të rekrutohen edhe me detyrim.

Sipas këtij vendimi femrat që mbushin 18 vjeç pas 1 korrikut të këtij viti mund të rekrutohen për shërbim ushtarak gjatë vitit 2026.  “Barazia është e mirë dhe rrit mundësinë e ndërtimit të fuqisë luftarake në mbrojtjen daneze,” i tha ministri për të përditshmen daneze Jyllands-Posten.

25 për qind e rekrutëve gra

Në Danimarkë shërbimi i detyrueshëm ushtarak zbatohet deri tani vetëm për burrat e moshës 18 vjeç e lart. Për gratë deri sot shërbimi ushtarak nuk është i detyrueshëm, por ato mund të regjistroheshin vullnetarisht për të marrë pjesë në këtë shërbim. Gratë përbëjnë 25 për qind të rekrutëve të ushtrisë daneze.

Edhe pas ndryshimeve do të vazhdojë të zbatohet parimi që për shërbimin e detyruar ushtarak nuk do të rekrutohen detyrimisht të gjithë personat e moshës 18 vjeç e lart.

Dhe meqënëse se ka mjaft vullnetarë, jo të gjithë të rinjtë dhe të rejat do të thirren për shërbimin e detyrueshëm ushtarak, por përzgjedhja e tyre do të bëhet me short.

Danimarka zgjat kohën e shërbimit ushtarak

Vitin e kaluar u vendos që duke filluar nga gushti 2026 shërbimi i detyruar ushtarak në Danimarkë të zgjatet nga katër në njëmbëdhjetë muaj. “Një shërbim ushtarak më i fuqishëm, i cili gjithashtu merr parasysh barazinë gjinore, do të na ndihmojë të kapërcejmë sfidat në politikën e sigurisë,” u shpreh asokohe ministri i Mbrojtjes Poulsen.

Me këtë vendim Danimarka bëhet vendi i dytë i BE-së ku ekziston rekrutimi i grave për shërbimin e detyruar ushtarak. Një ligj i tillë është në fuqi në Suedi që nga viti 2017. Në Norvegji, e cila është anëtare e NATO-s, por jo e BE-së, gratë duhet të kryejnë gjithashtu shërbim ushtarak.

dw

Autoritetet turke kanë arrestuar afro 1.500 persona në protestat më të mëdha kundër Qeverisë në më shumë se një dekadë, tha më 25 mars ministri i Brendshëm i vendit, Ali Yerlikaya.

Protestat shpërthyen më 19 mars pas arrestimit të kryetarit të Stambollit, Ekrem Imamoglut, rivalit kryesor politik të presidentit autoritar, Recep Tayyip Erdoganit, nën akuza për korrupsion – të cilat mbështetësit e tij i konsiderojnë të motivuara politikisht.

Ministri i Brendshëm turk, Ali Yerlikaya, tha në një postim në X – dikur Twitter – më 25 mars se deri më tani janë ndaluar 1.418 persona në “demonstrata të paligjshme”, nga të cilët afro 1.000 janë ende në paraburgim.

Ai, po ashtu, dënoi ata që, sipas tij, kishin “ofenduar” anëtarët e familjes së Erdoganit.

Gaz lotsjellës dhe plumba gome

Përplasjet më të rënda mes protestuesve dhe policisë – e cila ka përdorur gaz lotsjellës dhe plumba gome – kanë ndodhur pranë Sheshit Saraçane, afër administratës së qytetit. Megjithatë, protestat e vëzhguara nga Radio Evropa e Lirë në Kadikoj, në anën aziatike të Stambollit, janë zhvilluar në mënyrë paqësore.

Radio Evropa e Lirë ka folur me disa protestues në Kadikoj, ku të rinj me tatuazhe marshonin krah për krah me të moshuar me shkopinj, ndërsa demonstruesit mbanin në duar portrete të Imamoglut.

Një grua që po marshonte me flamurin turk në dorë, e cila u prezentua si Merve, tha se protesta “nuk ka të bëjë vetëm me arrestimin e Imamoglut”.

“Për shumë vite, ky vend është keqtrajtuar, korrupsioni ka qenë i lartë dhe të drejtat e njeriut janë shkelur. Ne po protestojmë kundër kësaj”, tha Merve, 44 vjeç, për Radion Evropa e Lirë.

Imamoglu, 54 vjeç, u arrestua në shtëpinë e tij mëngjesin e 19 marsit bashkë me dhjetëra të tjerë në kuadër të një hetimi për korrupsion.

Më 23 mars, ai u zgjodh kandidati i partisë opozitare CHP (Partia Popullore Republikane) për zgjedhjet presidenciale të planifikuara në Turqi për vitin 2028.

Protestat kundër arrestimit të tij kanë vazhduar në shumë qytete të Turqisë gjatë gjithë javës, pavarësisht thirrjeve nga autoritetet.

Yerlikaya ka akuzuar disa protestues se po “terrorizojnë” rrugët.

Gjatë protestave në Kadikoj më 23 mars, atmosfera ishte shumë më e qetë sesa përshkrimi i Yerlikayas, me pronarë të bizneseve të vogla që dilnin për të përshëndetur protestuesit që kalonin. Një dyqan suveniresh kishte vendosur fotografinë e Imamoglut përpara dyqanit.

“Dua demokraci”

Murati, një student 20-vjeçar, theksoi se Erdogan, i cili ka qenë në pushtet që nga viti 2003, është i vetmi lider që ai ka njohur.

“Erdogan është në pushtet për më shumë se dy dekada. Nuk e dua më këtë, dua demokraci në vendin tim”, tha Murati.

Erdogan tha më 24 mars se protestat për burgosjen e Imamoglut, i cili u zgjodh kryetar i Stambollit në vitin 2019, janë kthyer në një “lëvizje dhune” dhe se autoritetet do ta mbajnë partinë CHP përgjegjëse për dëmet materiale dhe plagosjet e policëve.

Flamuj të CHP-së ishin të pranishëm kudo në Kadikoj, ku ishte varur edhe një portret i madh prej pëlhure i Imamoglut në sheshin qendror.

Lagjja e modës është e njohur mes banorëve laikë që frekuentojnë baret dhe kafiteritë.

Ndërkohë, Partia për Drejtësi dhe Zhvillim (AKP) e Erdoganit ka mbështetje të fortë nga segmentet më fetare të shoqërisë turke.

Mahmuti, një shofer taksie në Kadikoj, që mbështet Erdoganin, tha për Radion Evropa e Lirë se mendon se opozita nuk është e besueshme.

“Ata janë të korruptuar. Dinë vetëm të mbajnë fjalime të bukura dhe të mashtrojnë njerëzit. Nuk duhet t’i mbrojmë”, tha ai.

Protestat aktuale kundër Qeverisë janë më të mëdhatë që nga viti 2013, kur demonstratat fillimisht kundër planeve për të rindërtuar Parkun Gezi në Stamboll u shndërruan në protesta mbarëkombëtare.

Ato protesta u shtypën ashpër nga autoritetet – organizatat për të drejtat e njeriut thonë se 11 persona u vranë dhe më shumë se 8.000 u plagosën.

Ndërsa mbrëmja afrohej më 23 mars në Kadikoj, tingulli i tenxhereve që përplaseshin nga ballkonet në mbështetje të kryetarit të burgosur të Stambollit jehonte në ajër.

rel

Evgeny Savostianov, ish-kreu i KGB, ka dhënë një intervistë të gjatë për “Corriere” ku ka folur për shumëçka që lidhet me punën e tij të mëparshme, por dhe më zhvillimet aktuale në Rusi dhe Ukrainë, por dhe në Europë, si dhe planet ose pikëpamjet e Vladimit Putinit.

Pavarësisht nëse ai ishte kreu i KGB-së në Moskë, ose në ndonjë ministri fillimisht nën Boris Yeltsin dhe më pas Vladimir Putin, puna e tij ishte gjithmonë e njëjtë. Që prej vitit 2023 jeton jashtë Rusisë, si pasojë e refuzimit të tij për të marrë pjesë në Operacionin Special Ushtarak që e shndërroi në “agjent të huaj”.

Mes të tjerash në këtë intervistë, ai ka deklaruar se “kreu i Kremlinit dëshiron të hyjë në histori si “mbledhësi i madh i tokave ruse”, e sa i përket qasjes së Evropës?!… “Duhet të zgjohet, vetëm riarmatimi nuk mjafton”, sipas tij.

Intervista:

Për çfarë nuk bën kompromis Putin?

“Ai absolutisht dëshiron të hyjë në histori si “Mbledhësi i Madh i Tokave Ruse”, ai që e ktheu mbrapsht shpërbërjen e perandorisë që filloi në 1867 me shitjen e Alaskës në SHBA. Nuk është vetëm për vete: përfshirja e Ukrainës dhe Bjellorusisë në një shtet të vetëm do t’i lejonte asaj të rriste “popullsinë e saj” në rreth 188 milionë, me një zgjerim të burimeve të mobilizimit, tregut të brendshëm të konsumit dhe fuqisë punëtore. Ishte një teori e dashur për KGB-në e vjetër: sa më e vogël të jetë Rusia, aq më e paqeverisshme bëhet. Objektivi i saj kryesor ka një bazë praktike dhe ideologjike”.

A ka të drejtë Evropa të shqetësohet?

“Duhet të zgjohet së pari dhe duhet ta bëjë shpejt. Objektivi i dytë i Putinit, një pasojë e drejtpërdrejtë e të parit, është të rifitojë rolin e tij si hegjemon evropian dhe global , i cili humbi me shpërbërjen e BRSS. Pak rëndësi ka nëse arrihet nëpërmjet qeverive apo regjimeve në përputhje. Asgjë e re: si veteran i KGB-së, ne ishim kolegë, ai iu nënshtrua ndikimit shpirtëror të natyrës perandorake-ekspansioniste të PGU-së, Drejtorisë së Parë të KGB-së, që merrej me inteligjencën e huaj, sot SVR-në, dhe ndikimin “barrierë” konservatore nacionaliste tipike për zyrtarët kundërspiunazhit. Në ekipin e tij të parë këto dy skuadra ishin të balancuara mirë. Kishte përfaqësues të spiunazhit të huaj si Sergej Ivanov, Igor Sechin, Sergej Chemezov dhe kundërzbulim si Viktor Ivanov dhe Nikolai Patrushev. Fakti që çështjet “të huaja” mbizotërojnë sot është domethënës për dinamikën e disponimit të Putinit”.

Çfarë kërkon presidenti rus nga negociatat aktuale?

“Ai do të pranojë një armëpushim të plotë vetëm kur të jetë i sigurt se mund të arrijë qëllimet e tij të mëdha. Në mënyrën e vogël që përfaqëson Ukraina për të, është e qartë se ai ka nevojë për një postë ruse në bregun e djathtë të Dnieper. Kherson dhe rrethinat e tij, për të qenë të qartë. Në këtë mënyrë ajo do të jetë në gjendje të mbajë presion mbi Odessa, Transnistria dhe Kishinau. Për këtë arsye, ajo nuk do të pranojë kurrë vendosjen e forcave parandaluese evropiane në Ukrainë. Këto janë “vijat e kuqe” të Putinit.

A është e mundur paqja e vërtetë?

“Unë nuk besoj se një fund i luftës është i mundur pa një ndryshim thelbësor në balancën e fuqisë në front në favor të Rusisë, madje edhe më i theksuar se ai aktual”.

Çfarë mund të bëjë Europa?

“Marrja e barrës së përgjegjësisë për fatin e vet. Duke filluar nga Ukraina. Ose, mund të dorëzohet për t’iu nënshtruar de facto aleancës së Kinës , Rusisë dhe satelitëve të tyre të ndryshëm. Kam frikë se nuk ka asnjë perceptim mes jush për rrezikun që po përballeni. Nuk e kam fjalën për pushtime të mundshme, Putini sot nuk dëshiron dhe nuk mundet. Por për rrezikun e parëndësisë, para së gjithash të vlerave të veta demokratike”.

A është riarmatimi një zgjidhje?

“Gjithashtu. Por vetëm kjo nuk mjafton. Sot ju jeni nën gishtin e madh të dy fuqive si Rusia dhe kjo SHBA e re, të cilat i urrejnë thellësisht vlerat tuaja themelore. Ata janë të bashkuar nga ajo që ata besojnë se janë një armik i përbashkët: ju. Ju jeni të rrethuar, në një farë mënyre. Çdo plan për të forcuar kapacitetin mbrojtës të Evropës duhet të fillojë me një fushatë të fuqishme informacioni që shpjegon realitetin e ri, por një revolucion kundër qytetarëve agresion i maskuar”.

tch