Kategoritë: Ballkan

Ballkan

Mijëra veta priten në Beograd për tubimin e organizuar nga presidenti serb Vuçiç

Komento

BeogradDhjetëra mijëra njerëz pritet të mblidhen në kryeqytetin serb të premten për një tubim të madh në mbështetje të presidentit Aleksandar Vuçiç, i cili po përballet me një revoltë të pashembullt kundër sundimit të tij autokratik, mes krizës së shkaktuar nga dy raste te vrasjeve ne masë, që tronditën kombin.

 

Duke iu përgjigjur thirrjes së presidentit Vuçiç për atë që ai e quajti “tubimi më i madh në historinë e Serbisë”, mbështetësit e tij po udhëtonin me autobus për në Beograd nga i gjithë vendi ballkanik.

Atyre që punojnë në kompani dhe institucione shtetërore iu tha të merrnin një ditë pushimi nga puna për të marrë pjesë në tubimin para ndërtesës së parlamentit.

Zyrtarët serbë thanë se tubimi do të nxis “unitetin dhe shpresën” për Serbinë.

Në tri protesta të mëdha antiqeveritare të mbajtura në fillim të këtij muaji në Beograd, demonstruesit kërkuan rrëzimin e presidentit Vuçiç si dhe dorëheqjen e dy zyrtarëve të lartë të sigurisë.

Ata kërkuan gjithashtu tërheqjen e licencave të transmetimit për dy stacione televizive pro presidentit Vuçiç, që promovojnë dhunën dhe shpesh ftojnë kriminelë të dënuar lufte dhe figura të tjera të krimit.

Protestuesit opozitarë fajësojnë Vuçiçin për krijimin e një atmosfere dëshpërimi dhe ndarjeje në vend që sipas tyre çoi në mënyrë indirekte në të shtënat në masë me 3 dhe 4 maj, që lanë pas vetes 18 të vrarë dhe 20 të plagosur, shumë prej tyre nxënës shkolle që u vranë nga një nxënës 13 vjeçar.

Presidenti Vuçiç ka mohuar me forcë çdo përgjegjësi për të shtënat, duke i quajtur organizatorët e protestave të opozitës “grabitqarë” dhe “hiena” që duan të shfrytëzojnë rastet për të provuar të marrin pushtetin me forcë dhe pa zgjedhje.

“Ata nuk janë kundër dhunës, duan kokën time”, tha ai.

Analistët besojnë se duke organizuar tubimin masiv, presidenti Vuçiç, i cili ka udhëhequr vendin për më shumë se 10 vjet me një kontroll të fortë mbi pushtetin, po përpiqet të lërë nën hije protestat e opozitës me numrin e madh të pjesëmarrësve.

“Për herë të parë, Vuçiçi ka një problem”, tha analisti politik Zoran Gavriloviç.

“Ata e kanë kuptuar qartë se nuk kanë problem me opozitën aq sa kanë me shoqërinë, pra me publikun që është zgjuar”, shtoi ai.

Gjatë tubimit, Vuçiç pritet të njoftojë largimin nga drejtimi i Partisë Përparimtare Serbe të krahut të djathtë dhe do të formojë “një lëvizje” që do të bashkojë të gjitha “forcat patriotike” në vend.

Ai gjithashtu mund të kërkojë zgjedhje të reja parlamentare për muajin shtator, diçka që nuk ka gjasa të pranohet nga opozita në kushtet aktuale ku ai ka kontroll të plotë mbi të gjitha shtyllat e pushtetit, duke përfshirë median kryesore.

Aleksandar Vuçiç, një ish-ultranacionalist pro-rus, i cili tani pretendon se dëshiron ta fusë vendin në Bashkimin Evropian, pretendoi se “shërbimet e huaja të zbulimit ” qëndrojnë pas protestave të opozitës.

Ai tha se e kishte marrë informacionin nga agjencitë “simotra” të spiunazhit “nga lindja”, domethënë nga Rusia.

Ekziston frika e përhapur se incidente të dhunshme mund të ndodhin gjatë tubimit të premten, që më pas mund të përdoren si pretekst për shtypjen e protestave të ardhshme të opozitës, përfshirë atë që është planifikuar të mbahet të shtunën në Beograd.

Tubime të ngjashme të mëdha u mbajtën në Serbi në fillim të viteve të 90-ta, kur ish udhëheqësi serb Sllobodan Millosheviç mbajti fjalime të zjarrta që paralajmëruan shpërbërjen e dhunshme të Jugosllavisë dhe nxiti masat për luftërat që pasuan.

 

voa

Ballkan

Murphy: Serbia duhet të qëndrojë përkrah SHBA-së dhe BE-së e jo Rusisë

Komento

Murphy USASenatori amerikan, Chris Murphy, tha të enjten në Beograd se nuk është në dobi të asnjë vendi të mbështesë regjimin e Vladimir Putinit dhe Serbia duhet të harmonizohet me perëndimin në qasjen ndaj Rusisë.

 

Senatori Murphy anëtar i Komitetit të Marrëdhënieve me Jashtë të Senatit i bëri këto komente gjatë vizitës në Beograd në kuadër të një vizite në rajonin e Ballkanit Perëndimor bashkë me senatorin Gary Peters, anëtar i Komitetit të Shërbimeve të Armatosura.

“Marrëdhëniet ndërmjet Shteteve të Bashkuara dhe Serbisë janë të një rëndësie thelbësore. Shtetet e Bashkuara mbështeten në Serbinë si partner ekonomik dhe politik. Sa herë që jam këtu, kam nevojë të theksoj se partneriteti ynë ekonomik është duke u forcuar, ne po forcojmë partneritetin tonë në fushën e diversifikimit të burimeve të energjisë dhe sigurisht që dëshirojmë që Serbia t’u bashkohet Shteteve të Bashkuara dhe Evropës në vendosjen e sanksioneve ndaj Rusisë, por ne e vlerësojmë që Serbia votoi me ne në Kombet e Bashkuara”, tha senatori Murphy pas takimeve me udhëheqësit serbë.

 

Senatori Murphy tha se shpreson të vazhdojnë bisedimet me zyrtarët serbë për harmonizimin e politikave lidhur me sanksionet kundër Rusisë, duke nënvizuar se “e ardhmja e Serbisë është me SHBA-në dhe BE-në, jo me Rusinë”.

I pyetur nga gazetarët për të komentuar vizitën e shefit të Shërbimit serb të Zbulimit Aleksandar Vulin në Moskë, senatori Murphy tha se “nuk mendon që është në dobi të ndonjë vendi të mbështesë regjimin e Vladimir Putinit“.

Serbia një vend kandidat për anëtarësim në Bashkimin Evropian, ka refuzuar t’u bashkohet sanksioneve ndaj Rusisë për shkak të agresionit të saj në Ukrainë dhe vazhdon të ruajë lidhjet e ngushta me Kremlinin në radhë të parë për shkak të qëndrimit të Moskës kundër pavarësisë së Kosovës, që Beogradi vazhdon ta kundërshtojë.

Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimi Evropian i kanë shtuar përpjekjet për të gjetur një zgjidhje për mosmarrëveshjet Kosovë-Serbi, nga frika e paqëndrueshmërisë së mëtejshme në Evropë në hijen e luftës në Ukrainë. Kosova dhe Serbia u pajtuan në muajin mars në Ohër të zbatojnë një plan të Bashkimit Evropian për normalizimin e marrëdhënieve ndërmjet tyre, por tensionet vazhdojnë të mbeten të larta.

Senatori Murphy tha se të dyja palët duhet të hedhin hapat për zbatimin sa më parë të marrëveshjes.

“E di që përqendrimi këtu është në Asociacionin e Komunave me shumicë Serbe, por është e nevojshme që të dyja palët të hedhin hapa drejt zbatimit në të njëjtën kohë. Ne besojmë se Serbia duhet të përmbushë pjesën e saj të punës dhe Kosova duhet të përmbushë pjesën e saj. Në Kosovë kam thënë që duhet ta përmbushin detyrimin e tyre dhe të formojnë Asociacionin e Komunave Serbe dhe se mund ta bëjnë këtë në përputhje me Kushtetutën e tyre”, tha senatori Murphy duke theksuar se nuk duhet humbur kohë.

 

 

“Nuk mendoj se duhet të kalojë edhe një vit për ta kuptuar si të krijohet Asociacioni, në përputhje me Kushtetutën e Kosovës. Nuk duhet të kalojë edhe një vit që Serbia t’i përmbushë detyrimet dhe ta lejojë Kosovën që t’u bashkohet organizatave ndërkombëtare”, tha zoti Murphy.

Marrëveshja për normalizimin e marrëdhënieve Kosovë – Serbi, kërkon marrëdhënie të mira fqinjësore, njohje të dokumenteve dhe simboleve dhe respektim të sovranitetit dhe tërësisë tokësore të njëra tjetrës. Ajo kërkon që palët të mos pengojnë njëra tjetrën në proceset integruese, por nuk kërkon njohje të ndërsjellë. Plani parasheh edhe përmbushjen e të gjitha marrëveshjeve të arritura më parë në bisedimet e ndërmjetësuara nga Bashkimi Evropian, përfshirë edhe ata për themelimin e Asociacionit.

 

 

Kosova dhe Serbia u morën vesh në vitin 2013 për themelimin e Asociacionit, ndërsa në muajin gusht të vitit 2015 për parimet e tij. Po atë vit Gjykata Kushtetuese e Kosovës gjeti se një pjesë e madhe e këtyre parimeve janë në kundërshtim me Kushtetutën e Kosovës.

Beogradi akuzon Kosovën për mospërmbushje të marrëveshjeve, ndërsa Prishtina akuzon Serbinë për shkelje të marrëveshjes së Ohrit, për shkak të qëndrimeve të saj kundër anëtarësimit të Kosovës në organizatat ndërkombëtare.

voa

Ballkan

DASH: Takimi i Dodikut me Putinin, veprim shkurtpamës

Komento

Dodic PutinDepartamenti amerikan i Shtetit, duke komentuar takimin e presidentit të entitetit të Republikës Sërpska të Bosnjë e Hercegovinës, Millorad Dodik, dhe presidentit rus Vladimir Putin, deklaroi se “asnjë qeveri, në asnjë nivel, në këtë moment nuk duhet të zgjerojë bashkëpunimin me Rusinë, ndërkohë që ai vend po kryen agresion kundër Ukrainës”.

 

Zëdhënësi i Departamentit të Shtetit tha për Zërin e Amerikës se vendimi i Dodikut për t’u takuar me Putinin, “në kohën kur Rusia shkel haptazi themelet dhe ligjet e rendit ndërkombëtar, si dhe vendimi i mëparshëm i Dodikut për të dekoruar Putinin, janë lëvizje shkurtpamëse që nuk u shërbejnë interesave të qytetarëve të Republikës Sërpska”.

“Rruga që të çon drejt një të ardhmeje demokratike, të begatë dhe të sigurt, të cilën e dëshirojnë të gjithë qytetarët e Bosnjës dhe Hercegovinës, kalon përmes Brukselit, jo përmes Moskës. Prandaj, ne e konsiderojmë rrugën e Dodikut kundërproduktive dhe mbi të gjitha të dëmshme”, tha zëdhënësi i Departamenti i Shtetit.

 

Dodik tha në Moskë të martën se Republika Sërpska vazhdon të mbetet pro-ruse, antiperëndimore dhe antiamerikane.

Përderisa agresioni rus kundër Ukrainës po vazhdon, Dodik gjatë takimit me Putinin theksoi se Republika Sërpska u është ekspozuar presioneve të shumta të Perëndimit për shkak të mbështetjes së saj për Rusinë.

“Ne nuk kemi lejuar që të merret një vendim zyrtar sa i përket sanksioneve kundër Federatës Ruse dhe për shkak të kësaj ne u jemi ekspozuar formave të ndryshme të presionit nga partnerët tanë perëndimorë, në formë të sanksioneve dhe suspendimeve nga projekte dhe programe të caktuara. Por, ne kemi zgjedhur që të mos jemi pjesë e histerisë që po krijohet”, tha Dodik.

Pas takimit me Putinin, Dodik i quajti “armiqësore” vendet që vendosin sanksione ndaj Rusisë. Së bashku me akuzat dhe retorikën e ashpër ndaj Ambasadës amerikane në Bosnje dhe Hercegovinë, ai e quajti ambasadorin Michael Murphy “antiserb”.

Dodik pohoi se qëllimi i ambasadorit amerikan është “të shkatërrojë Republikën Sërpska deri në fund të mandatit të tij”, ndërsa ambasadori Murphy ka thënë qartë se Shtetet e Bashkuara kurrë nuk kanë dashur ta shfuqizojnë Republikën Sërpska, por korrupsionin.

Murphy paralajmëroi më parë se Dodiku, me paturpësi, po sulmon gjithnjë e më shumë stabilitetin e Bosnjë dhe Hercegovinës me retorikë nacionaliste.

rel

Ballkan, Kosova, Maqedonia, Shqipëria

Vendet në Tranzicion: Shqipëria, Kosova përmirësim i lehtë, por problemet thelbësore vazhdojnë

Komento

Vendet në TranzicionOrganizata Freedom House thotë se ndikimi i luftës në Ukrainë, si pasojë e agresionit rus, u ndje gjatë vitit të kaluar në 29 vendet nga Evropa Qendrore në Azinë Qendrore që analizohen në raportin e saj “Vendet në Tranzicion”.

 

Në raportin e këtij viti titulluar “Lufta thellon ndasitë rajonale” që analizon zhvillimet e vitit 2022 dhe që u bë publik të mërkurën, thuhet se në vend që t’i forconin lidhjet në rajon,”kërcënimet e sigurisë, kriza historike e refugjatëve dhe problemet ekonomike të lidhura me konfliktin, kanë thelluar hendekun mes autokracive dhe demokracive dhe kanë shkaktuar ndryshime përçarëse në politikat e jashtme të qeverive të veçanta”.

“Megjithëse disa vende bënë zgjedhje të qarta në favor të një të ardhmeje më demokratike gjatë vitit 2022, rezultati i përgjithshëm ishte një vit i 19-të me radhë të rënies së demokracisë në rajon”, thuhet në raport.

 

Gjendja e demokracisë në Shqipëri

Edhe në vitin 2022, Shqipëria ishte në kategorinë e regjimeve hibride/demokraci në tranzicion. Vlerësimi i përgjithshëm për Shqipërinë shënoi një përparim të lehtë në vitin 2022 në krahasim me vitin 2021, falë një rritjeje të vlerësimit në luftën kundër korrupsionit.

“Vlerësimi për luftën kundër korrupsionit u rrit nga 2.75 në 3.00 pikë, falë një sërë aktakuzash dhe dënimesh të profilit të lartë të ish-zyrtarëve nga Struktura e Posaçme Kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar (SPAK), si dhe rolit të saj proaktiv në nxitje e luftës kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar”, thuhet në raport.

Kjo bëri që vlerësimi i përgjithshëm të rritet nga 3.75 në 3.79, në një shkallë vlerësimi nga 1 deri në 7 pikë, ku 1 është niveli më i ulët i demokracisë është 7 më i larti.

Megjithatë treguesit e tjerë të demokracisë mbetën të pandryshuar dhe raporti thotë se institucionet demokratike të Shqipërisë sfidohen nga politika partiake klienteliste, zvarritja e procesit të vetingut në drejtësi dhe korrupsioni i shfrenuar.

“Korrupsioni mbetet i përhapur, duke kontribuar në mosfunksionimin e institucionit publik dhe duke kufizuar aftësinë e tij për të ofruar shërbime efektive. Megjithëse agjencitë e reja ligjzbatuese si SPAK, krijuar në vitin 2019, tregojnë shenja premtuese në luftën kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar në nivelet më të larta, ndikimi politik mbi gjyqësorin në rastet e korrupsionit vazhdojnë ende të jenë shqetësim”, thuhet në kapitullin për Shqipërisë të raportit “Vendet në Tranzicion 2023”, që e ka siguruar Zëri i Amerikës.

“Drejtësia bazë për shumë qytetarë shqiptarë vërtet mungon. Dhe është gjithashtu një mjedis, ashtu si pjesa më e madhe e rajonit, ku mediat e pavarura po tkurren, aktorët e shoqërisë civile janë në pozitë të vështirë, duke shtuar gjithnjë e më shumë pengesat dhe kërcënimet”, i thotë Zërit të Amerikës, Alexandra Karppi, një nga autoret e raportit.

Megjithë përmirësimin modest në treguesin e korrupsionit, raporti thotë se pati pak mundësi për reforma të mëtejshme para zgjedhjeve lokale të 14 majit këtë vit.

Zonja Karppi thotë për Zërin e Amerikës, se edhe zgjedhjet lokale të 14 majit përforcuan këtë prirje.

“Mendoj se zgjedhjet lokale që sapo u mbajtën në maj ishin një shembull tjetër që fatkeqësisht, për shkak të rrjeteve të kapjes së shtetit nga parti të caktuara, të bëjnë mendosh se do të shohim të njëjtën gjë. Mendoj se status quo-ja politike ka të ngjarë të vazhdojë”, thotë ajo.

Në kapitullin për Shqipërinë, thuhet se në vitin 2022, demokracia e Shqipërisë u rezistoi sfidave të shumta, veçanërisht gjatë zgjedhjeve të posaçme vendore të marsit, si dhe riorganizimeve të brendshme të partive politike dhe bashkëpunimit ndërpartiak për zgjedhjen e Presidentit Bajram Begaj.

“Megjithatë, vendi bëri pak përparim të qëndrueshëm drejt shndërrimit në një demokraci liberale të vërtetë dhe ende klasifikohet si një demokraci hibride. Shumica e udhëheqësve politikë shqiptarë mbetën armiqësorë ndaj vlerave liberale demokratike dhe kanë treguar pak vlerësim për faktin se barazia nën ligj dhe respektimi i shtetit të së drejtës, janë vlera të rëndësishme demokratike”, thuhet në raport.

Sipas vlerësimi të Freedom House “shumica e partive politike mbizotërohen nga udhëheqës me grusht të hekurt dhe kjo mungesë e demokracisë së brendshme partiake u demonstrua në mënyrën se si u përzgjodhën kandidatët për zgjedhjet e posaçme lokale, drejtuesit e degëve të partive lokale dhe kandidatët për zgjedhjet lokale të majit 2023 (raporti përfshin vetëm zhvillimet e vitit 2022).

Sipas raportit, përplasjet politike në Partinë Demokratike (PD) që panë një rikthim të ish-kryeministrit Sali Berisha në skenën politike dhe largimin nga drejtimi i PD-së të Lulzim Bashës pas zgjedhjeve të pjesshme lokale të 6 marsit ku në pesë nga gjashtë garat fitoi Partia Socialiste (PS) në pushtet e kryeministrit Edi Rama, mbizotëruan skenën politike të Shqipërisë në vitin 2022 dhe çarjet e mëdha mes fraksioneve partiake përkatëse vazhdojnë.

“Debati publik dhe media u përqendruan më shumë në dinamikën e brendshme të PD-së sesa në problemet sociale dhe ekonomike me të cilat përballet vendi dhe nevojën për të kërkuar llogari nga qeveria e kryeministrit Rama”, thuhet në kapitullin për Shqipërinë.

Gjatë vitit 2022, një numër gazetarësh të politikës u ndeshën me abuzime verbale, ndalim pjesëmarrjeje në konferencat për shtyp, frikësime, gjoba të mëdha dhe madje edhe padi, thotë raporti.

Në raport vlerësohet fakti që Bashkimi Evropian hapi bisedimet e pranimit me Shqipërinë në korrik 2022, të cilësuara nga Presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen si një “moment historik” dhe Shqipëria organizoi në dhjetor për herë të parë jashtë BE-së, takimin e nivelit të lartë BE-Ballkani Perëndimor.

“Të dyja rastet përfaqësojnë suksese të rëndësishme të politikës së jashtme për Shqipërinë. Megjithatë, pavarësisht përparimit të bërë që nga rënia e komunizmit – përfshirë dënimet e zyrtarëve të nivelit të lartë për abuzim me pushtetin dhe korrupsion në vitin 2022, falë angazhimit të SPAK-ut, shumë institucione publike mbeten jofunksionale për shkak të korrupsionit të përhapur dhe kulturës së mosndëshkimit, duke minuar demokracinë dhe shtetin e së drejtës”, thuhet në kapitullin për Shqipërinë të siguruar nga Zëri i Amerikës.

Sipas raportit, megjithëse Shqipëria në përgjithësi respekton instrumentet ndërkombëtare të të drejtave të njeriut, vendi ende nuk arrin të mbrojë të drejtat themelore si vlera thelbësore që mbështesin një shoqëri liberale demokratike, duke përmendur studimin e BIRN-it, sipas së cilit “rreth 320 raste të abuzimit seksual ndodhën në periudhën 2020-2022 dhe identitetet, familjet, informacionet personale dhe adresat e shtëpive të viktimave u publikuan gjerësisht në media” duke çuar në disa vetëvrasje dhe vënie në shënjestër nga trafikantët e qenieve njerëzore.

Raporti përmend gjithashtu vrasjen e 10 grave nga partnerët e tyre dhe diskriminimin e individëve të komunitetit LGBT+, pakicave rome dhe egjiptiane.

“Në vend që të mbajnë përgjegjës abuzuesit, autoritetet publike dhe politikanët lokalë shpesh fajësojnë viktimat dhe madje zbulojnë emrat dhe identitetin e tyre në media, duke çuar në viktimizimin e tyre të dyfishtë. Si e tillë, Shqipëria deri më tani ka neglizhuar përgjegjësitë e saj institucionale për të mbrojtur të drejtat themelore të njeriut dhe liritë civile, vlera që janë themelore për një demokraci liberale të vërtetë”, thuhet në raport.

 

Qeverisja Kombëtare Demokratike dhe Procesi Zgjedhor

Duke pasur parasysh zgjedhjet dhe dinamikën brenda partive kryesore politike, përfshirë kthimin e zotit Berisha, mbarimin e mandatit të ish-presidentit Ilir Meta dhe kthimin e tij në politikë aktive, si edhe zgjedhjet në Partinë Socialiste, raporti vë në dukje rolin e udhëheqësve.

“Vëzhguesit pohojnë se këto zgjedhje të brendshme në tre partitë kryesore politike të Shqipërisë (PD, PL dhe PS) ishin të paracaktuara dhe të ndikuara shumë nga udhëheqësit e partive, në vend që të ishin rezultat i një konkurrence të vërtetë të brendshme partiake. Kjo nxjerr në pah demokracinë e kufizuar të brendshme partiake të Shqipërisë, ku udhëheqësit e partive ruajnë me grusht të hekurt kontrollin, me sundim autokratik”, thuhet në raport..

Përsa i takon zgjedhjes së Presidentit Bajram Begaj, raporti vë në dukje se megjithëse fillimisht u duk se pati përpjekje për një president konsensual, përfundisht “pavarësisht se (ai) u konsiderua si një kandidat apolitik, PS në pushtet e zgjodhi Begajn”, me votat e saj.

“Duke qenë se BE-ja i ka kërkuar Shqipërisë të tregojë më shumë përkushtim ndaj bashkëpunimit ndërpartiak, ekspertët argumentuan se të dyja palët humbën një mundësi për të demonstruar bashkëpunim në zgjedhjen e një kandidati të përbashkët për president”, thuhet në raport.

Kryeministri Rama bëri riorganizimin e kabinetit në korrik, duke zëvendësuar Arben Ahmetajn me Belinda Ballukun si zv.kryeministre. Shkarkimi i Ahmetajt ngjalli shqetësime në lidhje me procesin e qeverisë për dhënien e kontratave të prokurimit publik.

Duke folur për çështjen inceneratorëve, në raport thuhet se sipas vëzhguesve, nëse SPAK do të mund të provonte akuzat, ka të ngjarë të ekspozonte aktivitete korruptive të politikanëve të ndryshëm të lartë, përfshirë lidhjet me interesa të dyshimta dhe rrjete të krimit të organizuar.

Në raport thuhet se gara para që i parapriu zgjedhjes së Altin Dumanit si kryetar i ri i SPAK-ut, u karakterizua nga shqetësime për ndërhyrje të mundshme politike.

“Në prag të votimit, ambasadorja e Shqipërisë në Shtetet e Bashkuara, Yuri Kim shprehu shqetësimin për presionin politik në zgjedhjen e kreut të SPAK, të cilin qeveria shqiptare e hodhi poshtë”, thuhet në raport.

 

Korrupsioni dhe Pavarësia e Gjyqësorit

Falë aktivitetit të SPAK-ut, lufta kundër korrupsionit ishte i vetmi drejtim ku Shqipëria shënoi përmirësim të lehtë.

Në raport përmendet dënimi i ish-ministrit të brendshëm Saimir Tahiri me tre vjet e gjysmë burg për shpërdorim detyre—çështja e profilit më të lartë që SPAK ka ndjekur me sukses që nga themelimi i tij në 2019.

Po ashtu përmendet arrestimi i deputetit të PS-së, Alqi Bllako, nën akuzën për marrjen e ryshfetit prej 120,000 € gjatë kohës që ishte sekretar i përgjithshëm i Ministrisë së Mjedisit.

Ai akuzohet nga SPAK se ka ndihmuar një kompani për të fituar një kontratë publike për inceneratorët. Bllako u lirua nga burgu në tetor dhe ndodhet në arrest shtëpie, ndërsa SPAK heton tre kontrata për inceneratorët.

Raporti përmed edhe arrestimin e disa zyrtarë publikë me lidhje me këto çështje në vazhdim, të cilët tashmë janë objekt i hetimeve të SPAK për korrupsion dhe shpërdorim detyre.

Mes të arrestuarve është edhe ish-ministri i Mjedisit Lefter Koka.

“Inceneratorët e mbetjeve ishin tema kryesore e akuzave për korrupsion në Shqipëri gjatë vitit”, thuhet në raport ku përmendet se akuzat u ngritën fillimisht nga Endri Shabani, i Nismës #Thurje, dhe më pas nga deputetja Monika Kryemadhi, ish-kryetare e LSI-së, tani Partia e Lirisë, si edhe Partia Demokratike e cila hapi edhe hetimin parlamentar në mars të kryesuar nga anëtarja e Kuvendit Jorida Tabaku.

Hetimi shqyrtoi procesin ligjor me të cilin qeveria kishte dhënë kontrata për ndërtimin e tre inceneratorëve të mbetjeve në bashkitë Elbasan (2014), Fier (2016) dhe Tiranë (2017) – me një vlerë totale prej 178 milionë euro.

“Gjatë seancës dëgjimore, një zëdhënës i qeverisë pranoi në mënyrë indirekte disa parregullsi në kriteret e dhënies së kontratave, ku kompanitë që morën kontratat ishin të vetmet që bënë oferta”, thuhet në raport.

“Duke qenë se kontratat e prokurimit publik shtrihen deri në 30 vjet, llogaritet se këto parregullsi u kanë kushtuar taksapaguesve shqiptarë rreth 50 milionë euro. Shuma e saktë e parave të keqpërdorura të taksapaguesve mund të mos dihet kurrë, duke e bërë këtë skandal prokurimi një nga çështjet më të diskutueshme politike në vend”, thuhet në raportin e Freedom House.

Përsa i takon drejtësisë dhe gjyqësorit raporti përmend shqetësimet për zvarritjen e procesit të vetingut, duke shtuar se nën presionin e BE-së dhe SHBA-së, Kuvendi ra dakord për të zgjatur procesin e verifikimit deri më 31 dhjetor 2024.

“Presioni nga shoqëria civile dhe ai politik mbi procesin e vetingut gjyqësor është rritur pasi vonesat në sistemin e drejtësisë kanë shkaktuar sfida ligjore, sociale, ekonomike dhe politike në Shqipëri. Qasja në drejtësi është përkeqësuar dhe sipas ekspertëve tani duhen më shumë se tre vjet e gjysmë për të filluar ose përfunduar procedurat për shkak të mungesës së gjyqtarëve”, thuhet në raport, i cili vazhdon se “që nga reforma e vitit 2017, sistemi gjyqësor nuk ka arritur të tërheqë rekrutë të rinj dhe është në prag të kolapsit”.

Lidhur me hartën e re gjysqësore, Freedom House thotë se ndërsa aktorët ndërkombëtarë që mbrojtën reformën gjyqësore në Shqipëri e vlerësuan hartën, ajo është kritikuar ashpër nga shoqata të shumta avokatësh dhe shoqëria civile, të cilat thonë se “ulja e numrit të gjykatave do të dëmtojë qasjen e qytetarëve në drejtësi dhe do të rrisë koston e procesit gjyqësor pasi disa qytetarëve do të duhet të udhëtojnë mbi 200 kilometra për të arritur në gjykatë”.

Në shenjë proteste ndaj hartës së re gjyqësore, Dhoma e Avokatisë Shqiptare udhëzoi anëtarët e saj të bojkotojnë të gjitha proceset gjyqësore në korrik 2022 dhe avokatët në të gjithë vendin kanë refuzuar të ofrojnë shërbime ligjore.

“Përkundër pretendimeve të qeverisë për rritjen e efektivitetit gjyqësor, vëzhguesit e shtetit ligjor argumentojnë se reformat i japin përparësi prakticiteti ndaj efektivitetit gjyqësor”, thuhet në raport.

Sipas Freedom House, të gjitha këto probleme “kanë krijuar mosbesim tek drejtësia”.

 

Gjendja e Medias dhe Shoqërisë Civile

Raporti shpreh shqetësimin për gjendjen e medias, duke përmendur presionin nga interesat politike për të frenuar mbikqyrjen nga media dhe manipuluar narrativën mediatike për t’u shërbyer agjendave partiake. Freedom House përmend rënien me disa pozicione të Shqipërisë në Indeksin e Gazetarëve pa Kufij.

“Shumica e mediave në Shqipëri zotërohen nga persona biznesi me lidhje të ngushta me politikanë dhe/ose rrjete të krimit të organizuar dhe shërbejnë si zëdhënëse për këto interesa”, thotë raporti.

Disa gazetarë u sulmuan verbalisht dhe/ose fizikisht për mbulimin e tyre. Sipas raportit, Drejtoria e Përgjithshme Shqiptare e Tatimeve vendosi gjoba të larta për rrjete dhe media të ndryshme televizive, si dhe kompanitë që i kanë ato në pronëseim për mbulim kritik ndaj qeverisë.

“Duke pasur parasysh natyrën e paqartë të pronësisë dhe financimit të medias në Shqipëri, është e vështirë të analizohen motivet e sakta prapa gjobave kaq të mëdha apo ndonjë lidhje të mundshme midis politikës dhe pronësisë së medias”, thuhet në raport.

Në raport përmendet padia për shpifje kundër gazetarit Isa Myzyraj, pasi ai raportoi për pasuri të pashpjegueshme të ish-prokurores Elizabeta Imeraj, dështimin e saj për të kaluar procesin e vetingut gjyqësor dhe shkarkimin e saj.

Elvis Hila u kërcënua për publikimin e lajmeve për dokumente të falsifikuara gjyqësore në Lezhë dhe ai dhe bashkëshortja e tij u sulmuan fizikisht një ditë pasi ai dha lajmin.

Unioni i Gazetarëve Shqiptar dhe Gazetarët pa Kufij konfirmuan se Myzyraj, Hila dhe gazetarë të tjerë kanë qenë në shënjestër të grupeve të krimit të organizuar, individëve të lidhur politikisht dhe oficerëve të korruptuar brenda sistemit të policisë dhe drejtësisë.

Organizata e Reagimit të Shpejtë për Lirinë e Medias (MFRR) vë në dukje se Shqipëria po dështon të mbrojë gazetarët dhe shtypin e lirë.

Sipas raportit në vitin 2022, emisionet televizive të formatit të opinionit u bënë mjet kryesor për dezinformimin e nxitur nga interesat politike dhe lidhjet e pronarëve dhe jo nga faktet — “siç shihet në pasqyrimin e luftës për pushtet Basha-Berisha, akuzat për korrupsion kundër zyrtarëve qeveritarë për shpërdorim në menaxhimin e kontratave publike, dhe rolin e krimit të organizuar në trafikimin e qenieve njerëzore dhe migrimin e shqiptarëve në Britani.

Një shembull që përmend raporti është ai pas raportit të zbulimit amerikan për paratë ruse, ku përfshihej edhe rasti i 500 mijë dollarëve të PD-së të lidhur me Rusinë në prag të zgjedhjeve të përgjithshme 2017.

“Gazetarët pyetën ish-kreun e PD-së Lulzim Basha nëse ai do të jepte dorëheqjen dhe do të merrte përgjegjësin për akuzat për paratë ruse. Basha u përgjigj me komente përçmuese dhe më pas disa gazetarë u ndaluan nga konferencat e ardhshme për shtyp”, thuhet në raport.

Gjithashtu, disa gazetarë janë sulmuar verbalisht gjatë pasqyrimit të protestave dhe përplasjeve të dhunshme jashtë selisë së PD-së dhe përçarjeve mes Bashës dhe Berishës për kryesinë e partisë.

“Anëtarët e lartë të qeverisë ndaluan gjithashtu disa gazetarë nga konferencat e tyre për shtyp kur pyetjet e tyre u konsideruan tepër të forta, siç ndodhi në një rast me pyetjet për ministren e Jashtme Olta Xhaçka”, thuhet në raport.

Në përgjigje të kësaj shtypjeje të lirisë së shtypit, gazetarët protestuan jashtë zyrës së kryeministrit në korrik duke kërkuar trajtim më të mirë të gazetarëve nga politikanët në të gjithë spektrin politik.

Përsa i takon shoqërisë civile, në vitin 2022, lëvizjet qytetare në Shqipëri u bënë më të organizuara në mbështetje të çështjeve që organizatat tradicionale joqeveritare dhe të shoqërisë civile, zakonisht i kanë injoruar.

Këtu përmendet rasti i “Diasporës për një Shqipëri të Lirë” e cila ngriti një çështje kundër Kuvendit në Gjykatën Kushtetuese duke kërkuar njohjen e së drejtës së shqiptarëve që banojnë jashtë vendit për të votuar në zgjedhjet parlamentare.

“Në dhjetor, gjykata vendosi se parlamenti kishte shkelur kushtetutën duke mos lejuar shqiptarët që jetojnë jashtë të votojnë në zgjedhjet parlamentare të vitit 2021 dhe urdhëroi që diaspora të lejohet të votojë nga jashtë në zgjedhjet e ardhshme parlamentare”, thuhet në kapitullin e Shqipërisë që e ka lexuar shërbimi shqip i Zërit të Amerikës.

Po ashtu, thuhet në raport, studiuesi Fabian Zhilla organizoi një peticion me mbi 10,000 nënshkrime duke i kërkuar Kuvendit të rregullojë programet “reality show” dhe të urdhërojë Autoritetin e Mediave Audiovizive të përforcojë dhe zbatojë legjislacionin aktual për programet televizive që përhapin gjuhën e urrejtjes.

“Këto lëvizje tregojnë se anëtarët e shoqërisë civile po bëhen më të organizuar pasi publiku shqiptar bëhet më i vetëdijshëm se si të përdorë mjetet demokratike, pjesërisht për shkak të platformave të mediave sociale dhe përparimeve teknologjike”, thotë raporti.

Sipas raportit, një nga parakushtet kyçe të anëtarësimit në BE për Shqipërinë është që Organizatat Joqeveritare dhe ato të Shoqërisë Civile të përfshihen në konsultime kur të hartohen ligjet.

Megjithatë, sipas raportit, shqetësimet e tyre për hartën e re gjyqësore edhe kur Ministria e Drejtësisë dhe Këshilli i Lartë Gjyqësor më në fund i përfshiu pas neglizhimit fillestar, u hodhën poshtë.

Komiteti Shqiptar i Helsinkit ka ekspozuar vazhdimisht se si Kuvendi dhe Këshilli i Lartë Gjyqësor i sapo reformuar nuk kanë marrë parasysh propozimet e OJQ-ve dhe shoqërisë civile, apo shqetësimet e qytetarëve për qasje në drejtësi, përfshirë kostot e larta dhe sfidat logjistike që rezultojnë nga riorganizimet e gjykatave.

Sipas vëzhguesve, këto dështime janë një temë e përsëritur në Shqipëri.

 

Kosova dhe Procesi i Negociatave

Kosova shënoi një përmirësim të lehtë nga 3.25 vitin e kaluar në 3.29 këtë vit.

“Marrëdhëniet e tensionuara prej kohësh mes Serbisë dhe Kosovës vazhduan të minojë përparimin demokratik në të dyja vendet, edhe pse në aspekte të ndryshme. Përpjekje të jashtëzakonshme nga shoqëria civile e Kosovës për të realizuar ndryshime pozitive të politikave mbi dhunën me bazë gjinore dhe ndarjet etnike u lanë nën hije gjatë vitit nga një rritje e dhunës në Veriun me shumicë serbe, ku ndikimi dhe veprimet e qeverisë serbe, vazhdojnë të cenojnë autoritetin e Kosovës mbi territorin e saj”, thuhet në raport.

“Na ka bërë përshtypje të madhe roli që ka luajtur shoqëria civile në Kosovë gjatë vitit të fundit”, tha zonja Karppi, duke shtuar se ajo mund të luajë një rol aktiv edhe në zgjidhjen e situatës me Serbinë.

“Shohim se janë dy persona që e drejtojnë këtë proces: Kryeministri Albin Kurti dhe presidenti serb Aleksandër. Mendoj se BE-ja mund të bëjë shumë më tepër që në drejtimin e këtyre negociatave të sjellë në procesin e negociatave të sjellë zërat e shoqërisë civile dhe perspektivën e qytetarëve të zakonshëm, veçanërisht atyre në Veri”, thotë zonja Karppi.

Raporti përmend edhe mungesën e suksesit në negociatat mes kryeministrit të Kosovës Albin Kurti dhe Presidentit serb Aleksandar Vuçiç, megjithë përpjekjet e Bashkimit Evropian dhe Shteteve të Bashkuara.

 

Ballkani Perëndimor mes Shpresës dhe Zhgënjimit

Të gjitha vendet e Ballkanit Perëndimor, joanëtare të BE-së ishin regjime hibride/demokraci në tranzicion dhe institucionet demokrative vazhduan të ishin të brishta në vitin 2022. Sipas raportit, në vendet e Ballkanit Perëndimor, zërat e shoqërisë civile dhe qytetarëve janë përjashtuar.

“Në gjithë Ballkanin Perëndimor, politika e përqendruar tek elitat dhe diplomacia, kanë përjashtuar zërat e shoqërisë civile dhe qytetarëve të thjeshtë, duke lejuar që udhëheqës anti-demokratikë dhe autoritarë kontrollojnë të ardhmen e vendit”, thuhet në raport.

Përmirësimet modeste në Shqipëri, Kosovë dhe Maqedoninë e Veriut ishin në barazpeshë me rëniet në Mal të Zi dhe Bosnje dhe Hercegovinë, ndërsa rezultati i Serbisë mbeti i pandryshuar.

Megjithëse rezultatet në raport e vendosin Shqipërinë pranë Maqedonisë së Veriut dhe Malit të Zi në aspektin e zhvillimit demokratik, sondazhet sugjerojnë se shqiptarët janë më shumë optimistë se anëtarësimi në BE, do të ofrojë jo vetëm mirëqenie ekonomike, por edhe përmirësim të standardeve demokratike.

Alexandra Karppi e organizatës Freedom House thotë se angazhimi i shtuar i BE-së dhe SHBA-së si në bisedimet Kosovë-Serbi, edhe më gjerë në rajon është është diçka pozitive.

“Megjithatë këto janë procese të drejtuara nga elita që mund të bëjnë më shumë për të pasqyruar perspektivën e qytetarëve dhe aktorëve joqeveritarë”, thotë ajo.

Qytetarët e vendeve kandidate të BE-së vazhduan të mbështesin në masën më të madhe anëtarësimin në bllok. Megjithatë ata dyshojnë se anëtarësimi do të vijë së shpejti.

Serbët janë një përjashtim i qartë, me skepticizmin më të lartë për të përfitimet nga anëtarësimi.

Sipas raportit, mungesa e shpresës ka kontribuuar në eksodin nga rajoni. Një e pesta e të lindurve në Ballkanin Perëndimor, janë larguar nga vendet e tyre.

Raporti sugjeron nevojën e një riangazhimi energjik nga BE-ja për integrimin dhe paralajmëron se braktisja nga Perëndimi hap rrugën për ndërhyrje dhe ndikim nga fuqitë autoritare.

“Kjo shihet nga përpjekjet e vazhdueshme të Moskës për të përhapur dezinformim dhe krijuar lidhje politike në rajon”, thuhet në raport.

Por Freedom House thekson se janë udhëheqësit e vendeve që duhet të sjellin përparimin demokratik për qytetarët e tyre.

voa

Ballkan, Kosova

Vështirësitë për zbatimin e marrëveshjes Kosovë-Serbi

Komento

Edward P. JosephEdward P. Joseph, profesor në Universitetin Johns Hopkins në Uashington, tha të premten se zbatimi i marrëveshjes së arritur muajin e kaluar ndërmjet Kosovës dhe Serbisë përballet me sfida të mëdha për shkak të paqartësive të asaj rreth së cilës palët janë pajtuar.

 

Ai i bëri këto komente në Prishtinë gjatë një debati me temën “Marrëveshja Kosovë-Serbi, me ndërmjetësimin e Bashkimit Evropian dhe Shteteve të Bashkuara dhe çfarë mund ta bëjë atë të funksionojë”, e organizuar nga instituti Kipred dhe universiteti “Johns Hopkins”.

Zoti Joseph numëroi siç tha dy paqartësi që e sfidojnë zbatimin e marrëveshjes së arritur në Ohër.

“Paqartësia e vetë marrëveshjes, fakti që janë lënë boshllëqe, që janë elementë që nuk janë specifikuar, hollësi të paspecifikuara që ngritin pikëpyetje dhe nën dy, sigurisht që është statusi i marrëveshjes, fakti që nuk u nënshkrua dhe kontekstualisht fakti që dëgjojmë një nivel negativiteti për një marrëveshje që sapo është arritur, gjë që natyrisht nuk është inkurajuese”, tha ai duke nënvizuar se tashmë me zbatim do të matet edhe besueshmëria e Shteteve të Bashkuara dhe Bashkimit Evropian si dy fuqi që kanë investuar për arritjen e marrëveshjes.

“Konteksti që kemi këtu është se kemi investim joformal nga Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimi Evropian në këtë përpjekje. Besueshmëria e Shteteve të Bashkuara dhe Bashkimit Evropian është në pyetje, jo vetëm e Kosovës dhe Serbisë që janë testuar me këtë marrëveshje, dhe kemi detyrime formale në vetë marrëveshjen e pranuar nga Bashkimi Evropian. Ky është konteksti me të cilin përballemi, nuk ka asnjë këtu që ka ndonjë iluzion se kjo marrëveshje do të jetë e lehtë dhe e lëmuar”, tha ai.

Drejtori i institutit Kipred, Lulzim Peci, tha se Kosova dhe Serbia po përballen me trysni nga faktori ndërkombëtar për ta zbatuar sa më shpejt marrëveshjen. Ai tha se Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimi Evropian e kanë vënë në rrezik edhe besueshmërinë e tyre në këtë përpjekje për paqe.

“Ajo që më shqetëson është se ka një marrëveshje, por diskursi politik, diskursi politik armiqësor nuk ka ndryshuar dhe nëse nuk ndryshohet ky diskurs politik kam frikë se edhe pas zbatimit të marrëveshjes do të rezultojë në një atmosferë të hidhur dhe mund të rrisë mosbesimin midis të gjitha palëve të përfshira”, tha zoti Peci.

Tatjana Lazareviç nga portali Kossev tha se kjo marrëveshje tashmë është e detyrueshme dhe asnjëra palë nuk mund të ikë nga procesi i zbatimit. Ajo tha se pret që procesi i pajtimit të zgjasë shumë.

“Unë personalisht pres që duhet edhe një dekadë për këtë fazë të re për të përfunduar procesin e konfirmimit se Serbia de jure dhe de facto e ka pranuar ndarjen e Kosovës si shtet i pavarur”, tha ajo.

Me 18 mars në Ohër, presidenti serb Aleksandar Vuçiç dhe kryeministri i Kosovës, Albin Kurti u pajtuan të zbatojnë një plan të mbështetur nga perëndimi për normalizimin e marrëdhënieve, që është kusht për përmbushjen e aspiratave të tyre për anëtarësim në Bashkimin Evropian.

Marrëveshja e mbështetur edhe nga Shtetet e Bashkuara, kërkon marrëdhënie të mira fqinjësore, njohje të dokumenteve dhe simboleve dhe respektim të sovranitetit dhe tërësisë tokësore të njëra tjetrës. Ajo kërkon që palët të mos pengojnë njëra tjetrën në proceset integruese, por nuk kërkon njohje të ndërsjellë.

Zyrtarë të Bashkimit Evropian kanë thënë se Kosova dhe Serbia duhet të zbatojnë në tërësi marrëveshjen e arritur në Ohër për normalizimin e marrëdhënieve ndërmjet tyre dhe çdo refuzim për ta bërë një gjë të tillë do të ketë pasoja negative.

Në fillim të këtij muaji kryenegociatorët e Kosovës dhe Serbisë, u pajtuan për tekstin e deklaratës mbi personat e zhdukur gjatë luftës si dhe diskutuan për hapat drejt themelimit të asociacionit dhe zbatimit të marrëveshjeve të tjera të arritura në bisedimet e mëhershme në Bruksel. Ky takim i ka hap rrugë organizimit të një takimi të nivelit të lartë politik ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, për të çuar përpara procesin e zbatimit të marrëveshjes.

 

voa

Ballkan

Vuçiç: Formimi i Asociacionit mbetet kusht për kthimin e serbëve në institucionet e Kosovës

Komento

VucicPresidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiç, tha të enjten se kusht për kthimin e serbëve në institucionet e Kosovës është themelimi i Asociacionit të komunave me shumicë serbe dhe pa themelimin e tij serbët nuk do të marrin pjesë në zgjedhjet e organizuara nga autoritetet e Kosovës.

 

Ai i bëri këto komente në Rashkë të Serbisë jugperëndimore, pas një takimi me përfaqësuesit politik të serbëve të Kosovës për të diskutuar siç u tha, gjendjen e rënduar të sigurisë dhe zgjedhjet për kryetarë të katër komunave veriore të banuara me shumicë serbe të caktuara për 23 prill.

Zoti Vuçiç tha pas takimit se janë pajtuar për pesë pika me serbët e Kosovës, me anë të së cilave i bëhet thirrje Bashkimit Evropian që të reagojë ndaj institucioneve në Prishtinë për shkeljen e marrëveshjes për targat e makinave, të formohet pa kushte dhe urgjentisht Asociacioni i komunave me shumicë serbe, të tërhiqen njesitë e posaçme të policisë së Kosovës nga veriu, që Serbia do të kërkojë që zgjedhjet në veriun e Kosovës të mbahen pas themelimit të Asociacionit dhe se do të marr të gjitha masat ligjore për të siguruar të drejtat e serbëve në Kosovë.

Autoritetet në Kosovë po vazhdojnë përgatitjet për mbajtjen e ndërsa janë shtuar zërat që kërkojnë shtyrjen e zgjedhjeve për shkak të situatës së sigurisë.

Postet e kryetarëve të komunave mbetën bosh në nëntor të vitit të kaluar kur përfaqësuesit serbë në zonë dhanë dorëheqje nga vendet e tyre të punës mes tensioneve për shkak të mospajtimeve ndaj një vendimi të qeverisë në Prishtinë për riregjistrimin e makinave me targa serbe në ato të Republikës së Kosovës.

Kryetari i Aleancës për Ardhmërinë e Kosovës, Ramush Haradinaj bëri thirrje sot gjatë një seance të parlamentit që zgjedhet të shtyhen.

“Cili është interesi ynë me vazhdu me mbajt policinë e Ksovës në situatën çfare janë atje dhe po ashtu me insistu ose me harrru që kemi përgjegjësi për gjendjen atje. Unë i bëj thirrje Qeverisë, presidentes, institucioneve të vendit që ta marrin me seriozitet gjendjen në veri dhe ta marrin një vendim lidhur me këtë situatë. Cili do të duhej të ishte ai vendim, unë besoj shumë është shtyrja e zgjedhjeve”, tha zoti Haradinaj.

Edhe organizatat për vëzhgimin e zgjedhjeve kanë theksuar se rrethanat aktuale nuk mundësojnë mbajtën e zgjedhjeve të lira dhe të drejta në veriun e vendit për shkak se situata e sigurisë vazhdon të jetë e brishtë.

Zgjedhjet për kryetarët e komunave verior, Mitrovicë e Veriut, Zveçan, Leposaviq dhe Zubin Potok u caktuan fillimisht për datën 18 dhjetor të vitit të kaluar por ato u shtynë me kërkesën e diplomatëve perëndimorë të cilët ishin përfshirë në një përpjekje për një marrëveshje normalizimi ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, për të cilën palët u pajtuan më 18 mars në Ohër.

voa

Ballkan

Millatoviq: Ne do të ndjekim rrugën evropiane

Komento

MillatoviqIntervistë ekskluzive me presidentin e ri të Malit të Zi, Jakov Millatoviq:. Për DW ai flet për prioritetet e tij, fatin e Gjukanoviqit, raportet me BE dhe Serbinë e Rusinë.

 

Deutsche Welle: Ju keni studiuar jashtë vendit, por jeni kthyer në vendlindje dhe jeni futur në poilitikë. Pse?

Jakov Millatoviq: Unë kam studiuar në Austri e Itali, e më pas kam mbaruar masterin në Oxford. Ish-kryeministri Krivokapiq më ka ftuar të bëhem pjesë e ekipit të tij në vitin 2020. Ai më ofroi postin e këshilltarit për çështje ekonomike dhe u ktheva. Më pas gjërat morën rrugën e vetë.

DW: Në opinion gjatë fushatës elektorale në zgjedhjet presidenciale është krijuar përshtypja, se po bëhet një garë politike mes kandidatit proevropian Milo Gjukanoviç dhe jush, si kandidat proserb dhe prorus?

Millatoviq: Në fakt këtu kemi të bëjmë me një kandidat patriot malazez, një kandidat demokratik proevropian, i cili ka edhe një sfond akademik ndërkombëtar, siç jam unë në njërën anë, si dhe me një thuajse-diktator, simbol të krimit të organizuar dhe korrupsionit, siç është Gjukanoviçi. Ai është një simbol i rrënimit të ekonomisë, rrënimit të kompanive, turizmit, hoteleve etj., etj. Kjo ishte në fakt gara dhe jo ajo që pohonte pala tjetër. Unë jam shumë i lumtur që këtë lojë ka fituar “good guy”!

DW: Gjukanoviçi ka humbur zgjedhjet, ju keni fituar, por çfarë ka ndryshuar tani në Mal të Zi?

Millatoviq: Ky është vërtet një hap i madh përpara për ne, është një fitore e madhe e vlerave. Mendoj se Gjukanoviqi është një simbol i kohërave kur kanë mbisunduar jovlerat, kur ka qenë disi normale të vjedhësh, të blihen diploma akademike, kur struktura të ndryshme kanë pasur privilegje. Ishte një kohë kur gazetarët e pavarur janë vrarë ose persekutuar. Edhe Kisha ka qenë e persekutuar në fund. Ajo që unë përfaqësoj është një sitem i vlerave normale, ku nënkuptohet që për sukses duhet të keni edhe një lloj edukimi dhe shkollimi.

DW: Ju keni premtuar luftimin e korrupsionit dhe krimit të organizuar. Si do ta bëni këtë?

Millatoviq: Lufta kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar është ndër detyrat më të rëndësishme, sepse këto kanë përfshirë edhe drejtësinë, gjykatat, si dhe policinë dhe struktura të tjera. Milo Gjukanoviç tani ka shkuar, i gjithë sistemi i tij ka kaluar dhe tani na mbetet të luftojmë këto dukuri negative nga brenda dhe t’i kryejmë punët në një formë shumë më të mirë. Parlamenti i parë demokratik i krijuar në vitin 2020 ka bërë disa përparime në luftimin e krimit të organizuar dhe korrupsionit. Por në opinion akoma mendohet se lufta nuk po bëhet në mënyrën e duhur dhe se kjo luftë duhet të jetë shumë më e fuqishme. Unë besoj se me ndryshimet që duhet bërë në prokurori, në gjykata dhe polici, me mbështetjen e Komisionit Evropian dhe partnerëve evropianë, ne mund të arrijmë më shumë dhe më shpejtë një progres.

DW: Çfarë do të ndodhë tani me zotin Gjukanoviq?

Millatoviq: Puna ime ishte ta mund atë politikisht në zgjedhje. Ndërsa çështje e prokurorisë është të shikojë nëse ka diçka që duhet të ndiqet penalisht. Unë jam i bindur se ka gjëra të tilla, por nuk është puna ime, është punë e prokurorisë dhe organeve të drejtësisë.

DW: Mendoni se ai do të mbetet në Mal të Zi apo do të ikë nga vendi?

Millatoviq: Me rëndësi është që në Mal të Zi të krijohet një mirëbesim i plotë ndaj organeve të drejtësisë. Kjo është çështje me të cilën duhet të merren policia, prokuroria dhe gjykatat. Kur dihet se ai ka qenë simbol i krimit të organizuar dhe korrupsionit në 30-40 vitet e fundit, mendoj se ky mund të jetë edhe një prej opsioneve.

DW: Ju keni deklaruar se do të keni raporte më të ngushta me Serbinë dhe zotin Vuçiq. Ndërkohë që atje kemi një korrupsion të përhapur, shkelje të të drejtave të mediave, nuk kemi sistem të pavarur të drejtësisë. Ju thoni se do të luftoni krimin e organizuar dhe korrupsionin, e njëkohësisht doni të keni raporte më të ngushta me zotin Vuçiq. Si do ta realizoni këtë?

Millatoviq: Zoti Vuçiq është president legjitim i zgjedhur në Serbi. Ai e përfaqëson Serbinë, ndërsa ajo që kam thënë unë është që do të dëshiroja të kem raporte më të ngushta me Serbinë si shtet, e zoti Vuçiq e përfaqëson këtë vend. Si ekonomist unë mbështes të gjitha proceset e bashkëpunimit rajonal, ndërsa Serbia është vendi më i madh dhe më i fuqishëm ekonomik në këtë rajon. Ndaj unë jam i interesuar të kemi raporte të mira, siç kanë Gjermania me Francën, Greqia me Qipron dhe vende të tjera.

DW: Në festimin e fitores suaj ka pasur edhe njerëz të afërt me Rusinë. A do të thotë kjo se është rrezikuar rruga evrpiane ne Malit të Zi?

Millatoviq:: Absolutisht jo.

DW: Si do ta realizoni procesin e integrimin evropian, pasi që këtë keni shpallur si një nga prioritetet tuaja?

Millatoviq: Ndjekja e procesit të integrimit evropian është bërë deri tani vetëm sa për sy e faqe, pa esencë dhe pa reformat e duhura. Ne do ta ndryshojmë këtë. Unë shpresoj se do të jemi pjesë e BE dhe se do të vendosim në praktikë vlerat evropiane.

DW: Si e vlerësoni agresionin e Rusisë ndaj Ukrainës, ky është një agresion apo jo?

Millatoviq: Po, është sulm ndaj një vendi sovran. Mali i Zi është pjesë e integrimeve evropiane dhe shpresoj se lufta në Ukrainë do të përfundojë sa më parë. E dyta, kjo ka pasoja të rënda për të gjithë Evropën, sepe ekonomia po vuan, çmimet po rriten. Kjo ndikon negativisht edhe në turizëm, e Mali i Zi varet nga turizmi. Shpresojmë vendosjen e normalitetit dhe përfundimin sa më të shpejtë të luftës.

dw

 

Ballkan, Kosova

Konferenca rajonale: Rusia dhe Serbia janë burime kryesore disinformimi në Ballkanin Perëndimor

Komento

Konferenca rajonale për disinformiminRusia dhe Serbia janë evidentuar si burimet kryesore të disinformimit në Ballkanin perëndimor. Ky është përfundimi i një konference rajonale, që zhvillua sot në Tiranë nga organizatat mediatike të verifikimit të fakteve nga gjashtë vendet e këtij rajoni.

 

Sipas tyre, rrjeti i disinformimit në rajon ka burim kryesor Rusinë, e cila shpërndan lëndën e saj në Serbi, dhe kjo e fundit përhap më tej në vendet e Ballkanit Perëndimor lajmet dhe shkrime disinformuese.

Konferenca rajonale kundër disinformimit në Ballkanin Perëndimor, ku morën pjesë organizata partnere nga vendet e rajonit, u organizua nga Qendra mediatike Faktoje. Në konferencë u theksua se një ndikim të fortë mbi median serbe, ushtrojnë Rusia dhe Kina.

Rusia ka disa media që transmetojnë dhe përkthejnë në serbisht, të cilët janë mjetet më të fuqishme të propagandës ruse, u theksua nga pjesëmarrësit. Kjo propagandë shpërndahet gjithandej nëpër tabolidë dhe botime serbe. Disinformimi rus nis me luftën në Ukrainë dhe vazhdon tek raportet e Serbisë me BE-në.

Ndër faktorët që lehtësojnë përhapjen e disinformimit rus në Serbi u theksua përqëndrimi i mediave në duart e pak pronarëve privatë, që janë të lidhur me pushtetin, si dhe disa tabloide që financohen drejtpërdrejt nga shteti.

Kosova i mban Serbinë edhe Rusinë si burime kryesor të disinformimit. Zyrtarët serbë janë burimi kryesor i disinformimit mbi Kosovën, pohuan autorët.

Propaganda ruse dhe serbe riprodhohet nga mediat kosovare që publikojnë deklarata e politikanëve pa verifikuar vërtetësinë e tyre.

Temat kryesore të disinformimit janë tensionet në kufirin Kosovë – Serbi, çdo lëvizje e policisë së Kosovës në kufi, shqetësimi mbi Ballkanin e Hapur.

“Për fat të keq, ka disa media që i përhapin deklaratat zyrtare pa i verifikuar të dhënat, por shumë media të tjera profesionale, që bëjnë kujdes. Veçori e Kosovës është se banorët janë të ndarë edhe në mediat që ndjekin. Qytetarët serbë informohen më së shumti prej mediave serbe, prandaj ndikimi rus e serb është shumë më i madh tek ata. Mediat ruse kanë një prani shumë të madhe tek komuniteti serb në veri të Kosovës”, thotë Fitim Gashi, përfaqësues i Qendrës Sbunker në Kosovë.

Në Malin e Zi ndikimi rus vjen edhe përmes kishës ortodokse dhe lidhjeve të partive politike, ndërsa radio dhe tabloide janë të lidhura me njerëz të afërt të presidentit serb, u theksua në konferencë.

Politikanët vendorë përhapin disinformim mbi çështje etnike dhe të pakicave, duke lënë mënjanë probleme të vërteta si varfëria, korrupsioni, integrimi europian, pohuan autorët. U theksua po ashtu se Kina ka ndikim ekonomik në Mal të Zi dhe po përpiqet të ngrejë edhe ndikimin kulturor.

Ndërsa në Maqedoninë e Veriut mediat janë të polarizuara dhe mbajnë krahët e partive që mbështesin. Portalet e lajmeve nuk kanë pronësi të qartë, dhe botojnë shkrime pa emra, gjë që e bën shumë të lehtë përhapjen e disinformimit, pohuan autorët.

Shkrimet anti-BE dhe anti-NATO, sipas tyre, synojnë shtimin e euroskeptikëve dhe uljen e besimit tek aleanca veriatlantike. Ndikimi kinez po shfaqet me investime direkte në ekonom, infrastrukturë, media dhe bashkëpunime universitare.

“Në Maqedoninë e Veriut burimi i disinformatave janë portalet dhe platformat online, të cilat pretendojnë se janë mediume, por nuk i plotësojnë kushtet për të qenë të tilla, sepse nuk kanë pronësi, nuk kanë autorë, dhe e keqpërdorin mundësinë e teknologjisë për të shpërndarë disinformata malinje me burim dhe tendencë të propagandës ruse që përcillen nga Serbia, duke u përkthyer në mediat maqedonase dhe duke u përhapur në rrjetet sociale”, thotë për Zërin e Amerikës, Elida Zylbeari, përfaqësuese e Fondacioni Metamorphosis në Maqedoninë e Veriut.

Në Bosnje Hercegovinë shumica e mediave kanë pronarë privatë njerëz të lidhur me pushtetin, dhe ndikimi nga mediat serbe është burimi kryesor i disinformimit. “Transmetuesi publik i Republika Srpska shërben hapur si një krah i propagandës ruse”, pohuan autorët. Ashtu si në Kosovë edhe në Bosnje Hercegovinë vihet ndikimi kulturor i Turqisë.

Edhe Shqipëria është nën ndikimet e huaja të disinformimit. Ndikimi kinez nuk është domethënës, ndërsa ndikimi rus është i kufizuar, kryesisht në disinformimet për luftën në Ukrainë dhe ndodhin për shkak të titujve sensacionalë, pohuan autorët. Tensionet mes Kosovës dhe Serbisë janë të pranishme po ashtu në lajmet e Shqipërisë.

“Aktorë kryesorë në prodhimin dhe përhapjen e disinformimit janë kryesisht partitë politike, zyrtarët shtetërorë dhe mediat online”, thotë Klodiana Kapo, drejtuese e Qendrës Faktoje në Shqipëri.

Irani vazhdon disinformimin drejt Shqipërisë për shkak të strehimit të grupit opozitar iranian MEK. Kjo kulmoi me sulmin destruktiv kibernetik kundër qeverisë së Shqipërisë nga Irani vitin e kaluar. Turqia vazhdon në Shqipëri të ngrejë ndikimin kulturor dhe politik përmes lidhjeve të shtetit turk me media online e portale, ku është vështirë të kuptohet më shumë për shkak të mungesës së transparencës.

Organizatat partnere nga vendet e Ballkanit perëndimor po punojnë prej më shmë se një viti për të identifikuar burimin, temat dhe mënyrat e shpërndarjes së disinformimit në Ballkanin Perëndimor, të nxitura nga ndikime të jashtme negative.

Tema kryesore e disinformimit janë lufta në Ukrainë, Pandemia Covid dhe vaksinimi, tensionet Kosovë – Serbi, ndikimi rus në politikë-bërje, sulmet kibernetike në sistemet shtetërore të Ballkanit perëndimor, shkrimet anti-BE dhe anti-NATO si dhe Ballkani i Hapur.

voa

 

Ballkan, Bota

Rusia vazhdon të rrisë numrin e diplomatëve në Serbi

Komento

ndërtesa e Ambasadës ruse në BeogradRusia vazhdoi të rrisë numrin e diplomatëve të saj në Serbi, vendi i rrallë evropian që nuk vendosi sanksione ndaj Kremlinit dhe një nga të paktët në Evropë që nuk kërkoi reduktim të fushëveprimit të misionit rus pas pushtimit të Ukrainës.
Lista diplomatike e Ministrisë së Punëve të Jashtme tregon se dy diplomatë të tjerë rusë kanë mbërritur në Serbi gjatë muajit mars.

Në fillim të marsit, misioni i Rusisë në Serbi kishte 62 diplomatë, ndërkaq më 31 mars ishin 64 të tillë.

Në fillim të marsit, Radio Evropa e Lirë (REL) njoftoi se Rusia, një vit pas pushtimit në Ukrainë, kishte rritur praninë e saj diplomatike në Serbi, pas valës së dëbimeve të diplomatëve nga BE-ja vitin e kaluar.

Me dy ardhjet e reja në mars, numri i diplomatëve rusë në Serbi, që nga shkurti i vitit të kaluar, ka shënuar dhjetë më shumë.

Hulumtimi, në fillim të marsit, tregoi gjithashtu se të paktën tre diplomatë të dëbuar, tani janë përfaqësues të akredituar rusë në Serbi, duke përfshirë dy prej tyre që kanë lidhje me shërbimet e inteligjencës ruse.

Sipas listës së fundit të publikuar nga Ministria e Jashtme, nga 31 marsi, ata ende janë të pranishëm në misionin rus në Beograd.

Ministria e Punëve të Jashtme e Serbisë nuk iu përgjigj pyetjes së REL-it lidhur me ngritjen e re të numrit të diplomatëve.

Pyetjeve nuk u janë përgjigjur as Qeveria e Serbisë dhe as Ambasada ruse në Serbi.
Nikolla Lluniq, ish-diplomat ushtarak i Serbisë, i cili tani kryeson Këshillin joqeveritar për Politikat Strategjike me qendër në Beograd, tha në një deklaratë për Radion Evropa e Lirë se injorimi i rritjes së numrit të diplomatëve rusë, sigurisht që do të shkaktojë mosbesim në vendet në rajon dhe në Evropë.

“Por, edhe do të rrisë rrezikun e sigurisë, gjë që Serbisë nuk i nevojitet në këtë moment”, shtoi Lluniq.

Dy atashe të rinj

Gjatë muajit mars, siç shihet nga lista diplomatike që evidentohet nga Serbia, janë akredituar dy atashetë e rinj në ambasadën ruse, Vladimir Surov dhe Roman Shelkovskiy.

Ambasada ruse dhe autoritetet në Serbi nuk iu përgjigjën pyetjes së REL-it për punët e mëparshme të Surovit dhe Shelkovskiyt.

Nga të dhënat e qasshme publike, mund të shihet se Vladimir Surov ishte pjesë e misionit të përhershëm të Rusisë në Kombet e Bashkuara në vitin 2006 dhe 2009.

Emri i Surovit ishte gjithashtu në listën e misionit rus në Kopenhagë, në vitin 2015.
Emri i Roman Shelkovskiyt ishte i renditur në listën diplomatike të Italisë, në vitin 2021, por në mars të vitit 2022 nuk ishte më aty.

Në prill të vitit 2022, Italia dëboi 30 diplomatë rusë për shkak të pushtimit të Ukrainës. Nuk dihet saktësisht se kur Shelkovskiy u largua nga Italia apo vendndodhja e tij para se të mbërrinte në Serbi.

Dëbimi i diplomatëve

Pas pushtimit rus të Ukrainës, në shkurt të vitit 2022, qindra diplomatë rusë u dëbuan nga vendet evropiane ose u futën në “listë të zezë”.

Si arsye për dëbim, disa vende përmendën spiunazhin e supozuar.

Radio Evropa e Lirë ka vërtetuar më herët se të paktën një diplomat rus i dëbuar, i lidhur me njësinë e Shërbimit Federal të Sigurisë (FSB) dhe i akuzuar për sulme kibernetike që synonin sektorin e energjisë amerikane, është dërguar në Beograd, ndërsa një tjetër është i lidhur me Shërbimin e Inteligjencës së Jashtme Ruse.

Disa vende i dëbuan diplomatët rusë edhe para pushtimit të Ukrainës.
Në mars të vitit 2018, Mbretëria e Bashkuar dëboi 23 diplomatë rusë, si përgjigje për sulmin me agjent nervor ndaj ish-agjentit rus Sergei Skripal.

Kryeministrja e asaj kohe, Theresa May, tha për diplomatët rusë të dëbuar se ishin spiunë që vepronin nën mbrojtjen diplomatike.

Yulia Skripal dhe babai i saj Sergei, një ish-agjent rus dhe britanik, për disa javë ishin në gjendje kritike në spital, pasi u helmuan me agjentin nervor Novichok, në mars të vitit 2018.

Diplomatët rusë, në disa raste, gjithashtu u dëbuan edhe nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës.

Nikolla Lluniq shpjegon se, në përputhje me detyrimet nga Konventa e Vjenës, Serbia nuk është e obliguar të pranojë diplomatët rusë të dëbuar nga Perëndimi.

“Ministria kompetente mundet në çdo kohë dhe pa asnjë detyrim për shpjegim, ta informojë misionin rus se një anëtar i caktuar i misionit diplomatik është i papranueshëm, pra i padëshirueshëm”, thotë Lluniq.

“Mungesa e reagimit mund të interpretohet lehtësisht në Perëndim si mbështetje diplomatike dhe inteligjente nga Beogradi, për aktivitetet hibride ruse në rajon”, thekson Lluniq në një përgjigje me shkrim për Radion Evropa e Lirë.

Sanksionet, varësia nga energjia, aferat e spiunazhit

Serbia aspiron të anëtarësohet në Bashkimin Evropian, ndërkohë që autoritetet përpiqen të mbajnë marrëdhënie të mira me Rusinë.

Beogradi zyrtar refuzon të vendosë sanksione ndaj Rusisë, pavarësisht kërkesave nga zyrtarët e shumtë nga Perëndimi.

Kremlini zyrtar mbështet Serbinë në bllokimin e anëtarësimit të Kosovës në institucionet ndërkombëtare. Ndërkaq, Serbia është ende e varur nga gazi rus.

Në komentin e tij për REL-in, Nikolla Lluniq vlerëson gjithashtu se nëse Rusia përmirëson aftësitë e saj të inteligjencës në misionin diplomatik në Beograd, kjo do ta distancojë Serbinë edhe nga BE-ja, por edhe nga NATO-ja, në të cilën Serbia nuk e aspiron anëtarësimin tash për tash.

“Nuk duhet të habitemi nëse ata përdorin në mënyrë makiaveliste të gjitha mjetet për të arritur qëllimet e tyre (ruse)”, shtoi Lluniq.

Ai, po ashtu, tha se për shërbimet serbe të sigurisë, prioritet duhet të jetë që misionet diplomatike të të gjitha vendeve në Beograd të jenë të sigurta.

Ambasada ruse në Beograd ka qenë e përfshirë edhe më parë në një aferë spiunazhi.

Në nëntor të vitit 2019, Qeveria e Serbisë njoftoi se kishte zbuluar një rrjet të spiunazhit rus të lidhur me ambasadën, gjë që e shtyri presidentin e Serbisë, Aleksandar Vuçiq, të thërriste ambasadorin rus për të biseduar.

Vuçiq, megjithatë, më vonë e minimizoi intensitetin e incidentit.

Duke iu drejtuar mediave, asokohe ai tha se Serbia nuk do ta ndryshojë politikën ndaj Rusisë dhe se e sheh atë si një vend mik.

Vuçiq më pas tha se autoritetet në Serbi do ta “mbrojnë dhe ruajnë” vendin në aspektin e inteligjencës.

rel

Ballkan

Milatoviç i jep fund një epoke në Malin e Zi

Komento

Jakov MilatoviçKandidati i partisë “Europa tani!”, Jakov Milatoviç fitoi bindshëm zgjedhjet presidenciale në Malin e Zi. Milo Gjukanoviç që ka përcaktuar prej vitesh politikën në Malin e Zi duhej të pranonte humbjen.

 

Në Malin e Zi, ish-ministri i Ekonomisë, Jakov Milatoviç ka fituar qartë zgjedhjet e balotazhit për president. Kandidati 36 vjeçar i partisë “Europa tani!” ka arritur të marrë 60% të votave. Presidenti aktual, Milo Gjukanoviç arriti të marrë vetëm 40% të votave. 61-vjeçari e uroi në natën e zgjedhjeve pasuesin e tij. “Rezultati është si është, dhe nganjëherë mund të humbasësh zgjedhje”, tha Gjukanoviç në Podogoricë.

Fund i erës së Gjukanoviçit

Me humbjen e zgjedhjeve presidenciale nga Gjukanoviç merr fund një epokë në Malin e Zi, në të cilën presidenti aktual ka përcaktuar në masë të madhe politikën e shtetit të vogël ballkanas. Në vitin 2006 Gjukanoviç e pavarësoi Malin e Zi si pjesë të ish-republikës jugosllave dhe në vitin 2017 ia doli të anëtarësojë Malin e Zi në NATO. Vetë Gjukanoviç dhe partia e tij e socialistëve, DPS janë akuzuar gjithmonë për korrupsion, nepotizëm dhe lidhje me krimin e organizuar, por ata i kanë hedhur poshtë fajësimet.

Fituesi i zgjedhjeve presidenciale, Jakov Milatoviç e ka vendosur luftën kundër kurrupsionit në fokus të programit të tij dhe ka premtuar një standard më të lartë jetese për qytetarët malazezë. Ai kërkon të forcojë marrëdhëniet e Malit të Zi si me fqinjen Serbinë ashtu edhe me BE. “Brenda 5 vjetësh ne do ta çojmë Malin e Zi në BE”, ka premtuar Milatoviç. Në festimet e përkrahësve të tij, dëgjoheshin thirrjet “Milo, mori fund!”.

Në raundin e parë të zgjedhjeve presidenciale, Milo Gjukanoviç mori numrin më të lartë të votave, por në balotazh nuk konsideroj si i preferuar. Rivalin e tij e mbështeti i gjithë kampi proserb në Malin e Zi, i cili në fillim doli vetë me disa kandidatë, mes tyre edhe partia e hapur proruse, Fronti Demokratik, DF. Presidenti, që zgjidhet çdo pesë vjet ka kompetenca protokollare në Malin e Zi, por në kohë krize ato konsiderohen të rëndësishme. Kështu tre ditë para zgjedhjeve presidenciale, Milo Gjukanoviç shpërndau parlamentin dhe shpalli zgjedhjet parlamentare më 11 qershor.

 

la/wa/ack (rtr, dpa, afp)

 

Fitues i zgjedhjeve në Malin e Zi me shumicë votash, kush është Jakov Milatoviç

 

 

Jakov Milatoviç, fituesi i zgjedhjeve me shumicë votash në Malin e Zi, është një ekonomist malazez, i cili shërbeu si ministër i ekonomisë dhe zhvillimit ekonomik.

Milatoviç studimet universitare në fushën e ekonomisë i kreu në Fakultetin Ekonomik të Universitetit të Malit të Zi.

Ai kaloi një vit akademik në Universitetin Shtetëror të Illinois si student në SHBA, një semestër në Universitetin e Ekonomisë dhe Biznesit të Vjenës si anëtar i Qeverisë së Austrisë dhe një vit akademik në Universiteti Sapienza i Romës si anëtar i BE-së.

Diplomën e tij master në ekonomi e përfundoi në Universitetin e Oksfordit. Karriera e tij në fushën e ekonomisë është shumë e pasur, pasi ka punuar për shumë biznese bankare.

Në vitin 2019 ai u promovua në ekonomist kryesor për vendet e BE-së, përfshirë Rumaninë, Bullgarinë, Kroacinë dhe Slloveninë, dhe u bazua në zyrën e Bankës në Bukuresht.

Milatoviç shërbeu si Ministër i Ekonomisë dhe Zhvillimit Ekonomik në  Kabinetin e Krivokapiçit nga 4 dhjetor 2020 deri më 28 prill 2022.

Gjatë mandatit të tij, Milatoviç dhe ministri i financave Milojko Spajiç prezantuan dhe zbatuan programin e diskutueshëm të reformës ekonomike “Evropa Tani”.

Në vitin 2022, Milatoviç dhe Spajiç themeluan partinë politike “Evropa Tan”i, e cila mori pjesë në zgjedhjet lokale të vitit 2022.

Milatoviç kryesoi listën zgjedhore të organizatave në Podgoricë si kandidat i saj për kryetar komune.

 

tch