Të premten një grua me origjinë gjermane ka sulmuar udhëtarët në autobusin për Siegen dhe ka plagosur gjashtë persona. Tragjedia mund të kishte qenë shumë më e madhe, por në autobus ishin edhe disa gra shqiptare…

 

“Pas asaj që ka ndodhur në Solingen dhe asaj që po diskutohet për thikat dhe kriminelët me origjinë të huaj, duhet thënë shumë qartë se çfarë ka ndodhur në autobusin që po qarkullonte nga Neunkirhcen për Siegen, sepse gjërat nuk janë bardh e zi”, deklaroi kryetari i bashkisë Siegen Steffen Meus para shumë njerëzve që ishin mbledhur të shtunën (31.08) në festën e këtij qyteti. Këto fjalë u shoqëruan me duartrokitje të mëdha, sepse ajo që ka ndodhur në këtë autobus është një tragjedi e paparë, e cila ka mundur të jetë edhe shumë më e rëndë.

Ditën e premte, me 31. gusht, në afërsi të qytetit Siegen, një grua me origjinë gjermane, sipas të gjitha gjasave me probleme psikike, ka sulmuar njerëzit në autobus me thikë dhe ka plagosur gjashtë persona. Dy prej tyre ende janë në rrezik për jetën. Tragjedia, sipas fjalëve të kryebashkiakut Meus, mund të kishte qenë tragjedi edhe më e madhe. “Por tri gra me sfond migrantësh e kanë ndalur sulmuesen dhe e kanë evituar një tragjedi me përmasa më të mëdha”,  thotë kryebashkiaku.

Gratë shqiptare shmangin një tragjedi me më shumë pasoja

Deutsche Welle merr vesh se këto gra që kanë evituar një tragjedi shumë më të madhe në autobus janë me origjinë shqiptare. Ato janë A. L., A.K. dhe B. R. (Redaksia e Deutsche Welles në shqip i ka edhe emrat e plotë të tyre dhe fotografitë, por për shkak të gjendjes së tyre dhe shokut që kanë përjetuar, për momentin nuk do t’i publikojmë). Ne kemi biseduar me B. R-P, e cila shpjegon se çfarë ka ndodhur. Ato kanë qenë së bashku me katër fëmijë duke shkuar në festë në qytetin Siegen.

“Kemi qenë në autobus duke u kënaqur, duke kaluar jashtëzakonisht mirë, duke qeshur e argëtuar me fëmijë… papritur është dëgjuar një piskamë. E kam parë që një grua po qëllonte të tjerët me thikë. Ka dashur të sulmojë edhe fëmijët tanë… A. L. ia ka kapur thikën me dorë dhe së bashku me A. K. e kanë kapur e kanë rrëzuar këtë grua. Unë kam kapur fëmijët dhe i kam nxerrë jashtë me shpejtësi… jam kthyer në autobus dhe ia kam marrë nga dora një çantë sulmueses… ia kemi nxjerrë thikën nga dora dhe e kemi shtrirë për toke. Njëra e mbante për duar, tjetra për këmbë… dikur ajo gruaja bërtiti “ich erbege mich” (dorëzohem)… u ul me një karrikë në autobus dhe aty e kemi mbajtur duke pritur derisa sa të vinte policia… Autobusi ishte përplot me gjak në të gjitha anët,,, ishte tmerr”, rrëfen në një bisedë me telefon për DW B. R. e cila gjatë bisedës shpesh ndalonte dhe ofshante.

Vetëm pas daljes nga autobusi A.L. ka vërejtur se në dorë kishte një plagë të madhe nga thika. Ajo dhe të lënduarit tjerë janë dërguar menjëherë në spital. A.L. dalë ndërkohë nga spitali dhe tani është më mirë me shëndet. Por shoku i tyre është ende i madh.

Trajtimi nga autoritetet

1. R. shpjegon se ato i kanë vizituar edhe autoritetet e qytetit. Kryetari i bashkisë i ka falënderuar për guximin e treguar dhe për faktin që me siguri kanë shpëtuar edhe shumë të tjerë, që mund të kishin rënë viktimë. Të premten gjatë natës janë trajtuar edhe nga psikologë, por për fat të mirë, ato kanë edhe familjet e tyre pranë vetes. Megjithatë frika dhe ankthi ende janë të mëdha. “Sa herë i mbyll sytë, më paraqiten ato pamje të tmerrshme”, thotë B. R.

dw

Një javë pas sulmit në Solingen një grua sulmoi me thikë në një autobus në Siegen udhëtarët që po shkonin për të marrë pjesë në festën e qytetit.

 

Gjashtë vetë u plagosën gjatë një sulmi me thikë në një autobus në Siegen. Tre prej tyre janë në rrezik jete. Policia tha se autorja ishte një 32-vjeçare, e cila u arrestua. Sipas organeve të rendit “aktualisht nuk ka ndonjë rrezik të mëtejshëm” dhe nuk ka ndonjë dyshim që sulmi ka sfond terrorist.

Sipas policisë në autobus ndodheshin të paktën 40 pasagjerë, me tyre edhe fëmijë dhe të rinj, që po shkonin për të marrë pjesë në festimet për 800-vjetorin e themelimit të qytetit.

Jo hamendësime për sulm terrorist

Policia e qarkut Siegen-Wittgenstein u bëri thirrje qytetarëve që të mos hamendësojnë lidhur me sfondin këtij krimi, i cili ndodhi një javë pas sulmit me sfond terrorist të një siriani në Solingen. “Ju lutemi qytetarëve të mos përhapin në rrjetet sociale apo kanale të tjera lajme të rreme dhe sidomos të mos e lidhin sulmin me ndonjë sfond terrorist. Policia nuk ka informacione për këtë.” – thuhet në deklaratën e policisë.

32-vjeçarja ka dosje në polici dhe sipas informacioneve vuan nga një sëmundje mendore.

Festa do të vazhdojë

Kryetari i bashkisë së Siegenit, Steffen Mues, njoftoi përmes faqes së internetit të qytetit se pas rishikimit me kujdes të konceptit ekzistues të sigurisë vendosi që “festa e qytetit të mos anulohet, gjë që është gjithashtu një shenjë për demokraci dhe liri”.

Personat që duan të marrin pjesë në festimet dhe aktivitetet e ndryshme nuk lejohen të mbajnë thika me vete, thuhet në faqen e bashkisë. Nëse dikush ka thikë me vete, atij do t’i kërkohet menjëherë të largohet dhe do t’i ndalohet që të qëndrojë në vendin ku zhvillohet festa gjatë gjithë kohëzgjatjes së saj.

dw

Si reagim ndaj vrasjeve me thikë në Solingen qeveria gjermane do të rrisë presionin ndaj azilkërkuesve të refuzuar dhe refugjatëve që kanë kryer vepra penale.

 

Pas sulmit vdekjeprurës me thikë të islamistit të dyshuar, Isa al H., në Solingen, prej të cilit më 23 gusht gjetën vdekjen tre vetë, qeveria gjermane ra dakord për ashpërsimin e ligjeve dhe për një paketë sigurie e cila përbëhet nga disa shtresa. Paketa përfshin ligje më të rrepta për armët, reduktimin e ndihmave sociale për refugjatët që u refuzohet kërkesa për azil, dëbim më të shpejtë të azilkërkuesve të refuzuar dhe atyre që kanë kryer vepra penale. Po ashtu do të zgjerohen kompetencat hetimore për autoritetet e sigurisë dhe do të ketë më shumë projekte parandaluese kundër islamizmit.

 

Ministrja e Brendshme, Nancy Faeser, tha se do të ndalohen thikat në festivale, aktivitete sporte apo ngjarje të ngjashme publike. Në të ardhmen policia do të ketë gjithashtu të drejtë të ndalojë mbajtjen e thikave në stacionet e trenave, të cilat shpesh janë pika të nxehta veprash kriminale. Po ashtu parashikohet edhe një ndalim i përgjithshëm i thikave në trenat e distancave të gjata. Gjithashtu do të ashpërsohet dhënia e licencave për armë zjarri.

 

Dëbim edhe për rinjtë

Ministri i Drejtësisë Marco Buschmann tha se “kushdo që sulmon ose kërcënon me thikë njerëzit në Gjermani do të dëbohet shpejt nga vendi.” Ashpërsimi i masave të dëbimit do të vlejë edhe për të rinjtë. Edhe refugjatët që shkojnë për vizitë më vendet e tyre të origjinës do të dëbohen, se sipas ministrit Buschmann: “ai që shkon për pushime në vendlindje, ku pretendon se nuk mund te jetojë në siguri, vepron në mënyrë kontradiktore dhe do ta humbasë statusin e strehimit”.

Po ashtu edhe personat që kanë bërë kërkesë për azil në një vend tjetër të BE-së do të përjashtohen nga ndihmat sociale në Gjermani.

 

A do të ketë bëbime edhe në Siri dhe Afganistan

Buschmann dhe Faeser konfirmuan gjithashtu qëllimin e tyre për të dëbuar persona që kanë kryer krime të rënda dhe terroristë të dyshuar edhe në Siri dhe Afganistan, megjithëse Gjermania nuk ka marrëdhënie diplomatike me këto vende dhe megjithëse një dëbim i tillë sipas organizatave për të drejtat e njeirut mund të jetë antikushtetues.

 

Zgjerim i kompetencave hetimore

Qeveria parashikon që të lejojë përdorimin e programeve për njohjen e fytyrave nga autoritetet e sigurisë për të kërkuar dhe identifikuar sa më të shpejtë në internet dhe rrjetet sociale persona të dyshuar apo të shpallur në kërkim.

Po ashtu do të krijohet një grup pune për të parandaluar islamizmin, sidomos radikalizimin e individëve përmes internetit.

dw

Pas tre javë luftimesh, Rusia po has ende në vështirësi për të zbrapsur forcat ukrainase nga rajoni i Kurskut, një reagim befasisht i ngadaltë dhe modest ndaj pushtimit të parë të territorit të saj që nga Lufta e Dytë Botërore.

 

E tëra ka të bëjë me numrin e ushtarëve rusë dhe përparësitë e Rusisë.

Me shumicën e forcave të saj të angazhuara në ofensiva në brendësi të Ukrainës, Kremlinit duket se i mungojnë rezervistët për të zbrapsur forcat e Kievit.

Presidenti Vladimir Putin duket se nuk e konsideron sulmin – ose të paktën nuk po e jep përshtypjen që e konsideron atë si kërcënim mjaft serioz, që të meritojë tërheqjen e forcave ruse nga rajoni i Donbasit, në pjesën lindore të Ukrainës, që është edhe objektivi i tij kryesor.

“Përqëndrimi kryesor i Putinit është shkatërrimi i shtetit ukrainas, çka automatikisht, e bën të parëndësishëm kontrollin e territorit të humbur”, shkruan analistja Tatiana Stanovaya nga Qendra ‘Carnegie’ për Rusinë dhe Euroazinë.

 

Përparësitë e Presidentit Putin

Në muajt e parë pas sulmit ndaj Ukrainës në fillim të vitit 2022, Presidenti rus Putin aneksoi në mënyrë të paligjshme rajonet ukrainase të Donetskut, Luhanskut, Zaporizhias dhe Khersonit dhe marrja e tyre e plotë është përparësia e tij kryesore. Në muajin qershor ai deklaroi se si kusht për bisedime paqësore, Kievi duhet të tërhiqte të gjitha forcat nga pjesët e këtyre rajoneve, një kërkesë që Ukraina e kundërshton.

“Rusia po bën çmos që të mos i tërheqë forcat nga ofensiva e saj në Donbas”, thotë analisti Nigel Gould-Davis nga Instituti Ndërkombëtar për Studime Strategjike. “Aktualisht Rusia gjykon se mund ta ketë nën kontroll kërcënimin që i vjen territorit e saj, pa rrezikuar qëllimin më të rëndësishëm në Ukrainë.”

Ndërkohë që forcat ukrainase u futën në rajonin e Kurskut më 6 gusht, trupat ruse vazhduan të avancojnë drejt qytetit strategjik Pokrovsk dhe pjesëve të tjera në rajonin e Donetskut.

Për dallim nga Pokrovsku, ku forcat ukrainase kanë ndërtuar pozicione të shumta mbrojtjeje, pjesët tjera të Donetskut, që janë ende nën kontrollin e Ukrainës, janë më pak të mbrojtura dhe mund të jenë shumë më të brishta ndaj sulmeve ruse, nëse ky qytet bie nën kontrollin rus.

Duke folur për Kurskun në një takim me zyrtarët, të transmetuar në media, zoti Putin e cilësoi sulmin si një përpjekje të Kievit për të ngadalësuar fushatën ruse në Donetsk, ku sipas tij, avancimi rus është përshpejtuar pavarësisht zhvillimeve në Kursk.

 

Injorimi i sulmit

Presidenti Putin i ka kushtuar pak rëndësi operacionit të Kievit në Kursk.

“Në vend që të mobilizojë popullin kundër një kërcënimi ndaj vendlindjes, Kremlini po i kushton rëndësi të veçantë injorimit të sulmit”, thotë analisti Gould-Davies.

Përballë realitetit të pushtimit të territorit rus, makineria shtetërore e propagandës po përpiqet të largojë vëmendjen nga dështimi i qartë ushtarak duke u përqëndruar në përpjekjet e qeverisë për t’u ndihmuar 130,000 banorëve të zhvendosur nga shtëpitë e tyre.

Mediat shtetërore e portretizojnë sulmin në Kursk si dëshmi të qëllimeve agresive të Kievit dhe si provë shtesë, se sulmi i Rusisë ndaj Ukrainës, që filloi në shkurt të vitit 2022, është i justifikuar.

Analistja Stanovaya thekson se megjithëse shumë nga banorët e Kurskut mund të jenë të zemëruar me Kremlinin, ndjenjat e përgjithshme në vend mund të jenë në favor autoriteteve.

“Edhe pse është gjithsesi një goditje ndaj reputacionit të Kremlinit, nuk ka gjasa që të nxisë ndonjë rritje të pakënaqësisë shoqërore ose politike tek populli”, shkruan ajo. “Sulmi ukrainas ka më shumë mundësi të mobilizojë banorët në përkrahje të flamurit dhe të ndikojë në rritjen e ndjenjave anti-ukrainase dhe anti-perëndimore.”

 

Përgjigja e kufizuar e Kremlinit

Presidenti ukrainas Volodymyr Zelenskyy ka deklaruar se qëllimi i operacionit në rajonin e Kurskut është të krijojë një zonë neutrale për të penguar sulmet ruse. Komandanti i tij ushtarak, Gjenerali Oleksandr Syrskyi, thotë se forcat e Kievit kontrollojnë rreth 1,300 kilometra katrorë dhe rreth 100 vendbanime në rajon, pretendim ky që nuk mund të verifikohet në mënyrë të pavarur.

Me një fleksibilitet luftarak në Kursk, ndryshe prej vijave të frontit në Donetsk, njësitë ukrainase mund të qarkullojnë nëpër rajon pa vendosur prani afatgjate në shumë prej vendbanimeve që thonë se i kanë nën kontroll.

Vëzhguesit thonë se Rusia nuk ka burime të mjaftueshme të për t’i larguar forcat ukrainase nga rajoni i Kurskut.

“Përpjekjet e Moskës për t’iu kundërvënë ofensivës së re ukrainase duken të kufizuara sa i përket dërgimit të njësive nga rajone të tjera të Rusisë, përfshirë një pjesë të njësive të parregullta”, sipas analistit Ben Berry nga Instituti Ndërkombëtar për Studime të Sigurisë, i specializuar për betejat tokësore.

Deri tek operacioni në Kursk, zoti Putin i ka rezistuar përdorimit të rekrutëve në luftë, për të shmangur një reagimi të ashpër të publikut. Rekrutët e rinj, si pjesë e shërbimit të detyrueshëm ushtarak një vjeçar, kanë shërbyer larg frontit të luftës dhe ata që janë dërguar për të mbrojtur kufirin në rajonin e Kurskut u bën objektiv i lehtë për njësitë me përvojë lufte të këmbësorisë ukrainase. Qindra prej tyre u kapën dhe 115 u shkëmbyen me trupat ukrainase gjatë fundjavës.

Analistët thonë se zoti Putin po ashtu po heziton të bëjë thirrje për shtimin e numrit të rezervistëve, për shkak të frikës nga destabilizimi i brendshëm, siç ndodhi kur kërkoi mobilizimin e 300,000 rezervistëve si kundërpërgjigje ndaj kundër-ofensivës ruse në vitin 2022. Qindra mijëra njerëz u larguan nga Rusia për t’i shpëtuar rekrutimit.

Që atëherë, Kremlini i ka përforcuar forcat e veta në Ukrainë me vullnetarë, të cilët joshen nga paga relativisht të larta, por numri i tyre gjatë muajve të fundit është zvogëluar.

Do të duhen dhjetëra mijëra trupa për të zbrapsur plotësisht forcat ukrainase, rreth 10 mijë syresh, që po përdorin pyjet e dendura në këtë rajon për t’u fshehur.

Meqë është e qartë që nuk ka burime për një operacion të tillë të gjerë, Rusia tani është përqëndruar në parandalimin e avancimit të forcave ukrainase duke bllokuar rrugët dhe duke vënë në shënjestër rezervat e Kievit – taktika këto që kanë dhënë pjesërisht rezultate.

Ukraina, ndërkohë, e ka vënë në vështirësi ushtrinë ruse duke shkatërruar urat përgjatë lumit Sejm, duke penguar kështu aspektet logjistike të disa njësive ruse në rajon dhe duke krijuar kushtet për të vënë një pjesë të territorit nën kontroll.

Analisti Nico Lange nga Qendra Evropiane për Analiza të Politikave me seli në Uashington, parashikon se trupat ukrainase mund ta përdorin lumin për krijimin e një zone neutrale.

 

Rreziqet për Ukrainën

Duke marrë nën kontroll një pjesë të territorit rus, Ukraina e ka turpëruar Kremlinin dhe ka krijuar një realitet të ri në fushëbetejë. Por dërgimi i disa prej njësive më me përvojë nga pjesa lindore e territorit të saj në këtë pjesë të Rusisë, është me rrezik për Kievin.

Përpjekja për të mbajtur një prani në Kursk do të zgjeronte edhe më shumë vijën 1,000 kilometërshe të frontit, duke shtuar sfidat për forcat ukrainase, të cilat janë të mangta numerikisht dhe kanë mungesë armësh. Mbrojtja e pozicioneve brenda territorit të Rusisë do të krijonte probleme serioze logjistike, duke i shndërruar linjat e gjata të furnizimit në objektiva të lehta për t’u goditur.

“Sistemi rus është hierarkik dhe i ngurtë, prandaj i duhet shumë kohë për t’iu përshtatur situatës së re,” thotë analisti Lange. “Por duhet të presim për të parë se si Ukraina do të veprojë kur Rusia të përshtatet me këtë situatë dhe të reagojë me tërë fuqinë e saj.”

voa

Qyteti i vogël ukrainas, Berislav është goditur për muaj me radhë nga një valë sulmesh të paprecedentë me dronë rusë. Sipas hulumtimeve të DW, këto sulme kanë pasur në shënjestër shumë shpesh persona civilë.

 

Volodymyr Kindrat dhe e shoqja e tij, Ljubova, nuk do ta harrojnë kurrë atë gumëzhimën kërcënuese të dronëve më 7 shkurt të këtij viti. Sapo kishin nisur të mësoheshin me të, kur dy dronë të mbushur me lëndë shpërthyese papritmas goditën shtëpinë e tyre.

“Pashë se si dronët goditën garazhin,” tregon Volodymyr Kindrat. Porta e garazhit dhe makina e familjes u dëmtuan rëndë nga sulmi. “Ishte sikur ushtarët po luanin ndonjë lojë kompjuterike,” përshkruan Ljubova sulmin tronditës. “Por në jetën reale,” ndërhyn Volodymyri. “Dhe mbi njerëz të gjallë,” shton e shoqja.

Sulmet me dronë ndaj civilëve

Pas kësaj tronditjeje, familja Kindrat, së bashku me vajzën e tyre të rritur, u larguan nga Berislavi, vendlindja e tyre në jug të Ukrainës.

Prej shtatorit 2023 e deri në korrik 2024, Berislavi është sulmuar nga mbi 120 sulme me dronë rusë. Në këto sulme janë vrarë 16 persona dhe janë plagosur mbi 130 të tjerë – të gjithë civilë, sipas raportimeve.

Ekipi hulumtues i DW-së ka analizuar prej disa muajsh një sërë raportimesh dhe të dhënash nga burime të hapura mbi sulmet me dronë. Atij i erdhën në ndihmë edhe dy organizata joqeveritare: projekti “Eyes on Russia” i “Centre for Information Resilience” dhe arkivi ukrainas “Mnemonic”.

Në qytet, ekipi nuk mundi të kryente hulumtime. Për shkak të kërcënimit të vazhdueshëm, policia ukrainase e ka bllokuar hyrjen në qytet. Megjithatë, nga analiza e të dhënave dhe intervistat me dëshmitarë dhe ekspertë përforcohet dyshimi se ushtarët rusë i kanë përdorur sistematikisht dronët kundër civilëve.

Berislavi ndodhet në bregun verior të lumit Dnjepër, afër qytetit Kherson. Menjëherë pas pushtimit të madh të Ukrainës në shkurt 2022, trupat ruse pushtuan qytetin Kherson dhe rrethinat. Në vjeshtën e vitit 2022, ushtria ukrainase e rimori kontrollin e kësaj zone. Trupat ruse u tërhoqën në anën tjetër të lumit.

Që atëherë, forcat ruse të vendosura në anën tjetër të lumit bombardojnë intensivisht Berislavin me artileri, bomba të telekomanduara dhe dronë. Pjesa më e madhe e qytetit është shkatërruar dhe nga 11 000 banorët e dikurshëm, tani kanë mbetur thuajse vetëm të moshuarit.

Dronët më të përdorur janë të tipit FPV (First Person View) të ngarkuar me lëndë shpërthyese. Ky lloj droni fillimisht është përdorur vetëm nga pilotë amatorë dhe është i pajisur me një kamerë.

Në vitin 2023 është rritur ndjeshëm numri i dronëve të tillë të përdorur në front. “Mendohet të ketë mbi dhjetëra mijëra dronë të tipit FPV që veprojnë në qiellin e Ukrainës,” shpjegon Samuel Bendett, anëtar i programit të studimeve mbi Rusinë në Center for Naval Analyses, një institut kërkimor amerikan.

Piloti i dronit ose mund ta hedhë eksplozivin, ose ta drejtojë dronin me gjithë ngarkesën e tij drejt një caku, ku ai shpërthen.

Ndjekur nga dronët

Edhe Jevheni ka qenë në shënjestër të një droni rus. Ai nuk dëshiron ta publikojë mbiemrin e tij. Ndodhi në janar, kur punonjësi i organizatës humanitare World Central Kitchen solli ushqime në Berislav. Gjatë kthimit nga qyteti, makina e tij u ndoq nga një dron. “Nuk e di sa gjatë më ndoqi droni,” tregon ai për DW, shumë i lehtësuar që arriti të shpëtojë. “Kisha shumë frikë.”

Një aksion tjetër i ngjashëm përfundoi me viktima. Edhe ata “u ndoqën nga dronët,” siç raportoi më vonë njëri nga të mbijetuarit. Automjetet e tyre, të cilat ishin të shënuara si konvojë ndihmash, u sulmuan. Disa dëshmitarë i thanë DW se bëheshin goditje të dyfishta, të ashtuquajtura “double taps”, ku pas goditjeve të para, viheshin në shënjestër personat që përpiqeshin të shpëtonin viktimat.

Sulmet nga bregu tjetër i Dnjeprit

Nuk është e mundur të përcaktohet me siguri se kush është përgjegjës për sulmet me dronë. Megjithatë, bazuar në distancën mesatare të fluturimit dhe trajektoren e mundshme të dronëve, DW arriti të lokalizojë zonat e mundshme nga ku janë nisur sulmet: Ato janë zonat përreth qyteteve Kakhovka dhe Nova Kakhovka, të cilat ndodhen përballë Berislavit në anën tjetër të Dnjeprit.

Aty janë të stacionuara disa njësi ruse që përdorin dronë. Ndër to janë Brigada e 10-të Speciale, Brigada e 205-të e Këmbësorisë dhe Batalioni Vullnetar BARS-33, i emërtuar sipas heroit sovjetik të Luftës së Dytë Botërore, Vasili Margelov.

Ka shumë pak të dhëna të hapura rreth operacioneve të Brigadës së 10-të Speciale, e cila i përket shërbimit të inteligjencës ushtarake ruse, GRU. Por janë bërë të njohura disa detaje nga një sulm me dron: Prokuroria në Kherson nisi hetimet në qershorin e kaluar kundër një ushtari të kësaj brigade, pasi kishte regjistruar një bisedë me eprorin e tij. Ai akuzohet për sulm të qëllimshëm me dron ndaj dy civilëve në Berislav, në maj 2023.

Brigada e 205-të e Këmbësorisë operon prej kohësh në rajonin e Kakhovkës. Në Telegram, ajo ka pranuar hapur disa sulme me dron në Berislav, shumica e të cilave janë drejtuar ndaj automjeteve. Këto automjete “janë të gjitha të shkatërruara,” ka shkruar një pilot droni në kanalin e Telegramit. Ai pretendon se në zonë nuk ka civilë. Ky koment e dëmton vetë pilotin, thotë juristi Wayne Jordash. Ushtari nuk përpiqet të shmangë viktimat civile. De facto, “ai vendos që çdo individ është një objektiv legjitim ushtarak.”

Batalioni Vullnetar BARS-33 vepron në rajonin e Kakhovkës dhe Nova Kakhovkës që nga pranvera e vitit 2023. Njësia duket se është e fokusuar sidomos te luftimi me dronë. Në njoftimet për rekrutime, ajo kërkon kryesisht pilotë dronësh.

Batalioni u themelua me iniciativën e Vladimir Saldo, guvernatorit të autoriteteve ruse të okupimit në rajonin Kherson. Në tetor 2023, ai njoftoi se BARS-33 kishte testuar një dron të ri të quajtur “Weles”.

Në Telegram janë publikuar video që tregojnë sulme me dron të kryera nga BARS-33 në rajonin e Berislavit, përfshirë edhe me dronin e ri “Weles”.

Sanksione ndaj prodhuesit të dronit

Droni “Weles” prodhohet nga kompania Aero-Hit në qytetin Khabarovsk, në lindje të Rusisë. Kompania është e lidhur ngushtë me politikanin rus Konstantin Basjuk, një mbështetës i fuqishëm i Batalionit Vullnetar BARS-33. Basjuk përfaqëson rajonin Kherson, i aneksuar në mënyrë të paligjshme nga Ukraina, në Këshillin e Federatës Ruse në Moskë dhe promovon rregullisht Batalionin Vullnetar. Si Saldo ashtu edhe Basjuk janë nën sanksione perëndimore.

Në qershor, Departamenti i Thesarit të SHBA-së vendosi sanksione edhe ndaj kompanisë Aero-Hit, me arsyetimin se “dronët Weles janë përdorur nga forcat ruse të stacionuara në Kherson kundër objektivave ukrainase.”

Këto sanksione nuk do të ndikojnë në prodhimin, tha drejtori i kompanisë Viktor Yatsenko në një intervistë, duke u krenuar me “400 sulme të suksesshme luftarake” të dronit të ri. “Konsumatori kryesor” është Batalioni Vullnetar BARS-33. I ballafaquar me rezultatet e këtij hulumtimi, Aero-Hit deklaroi se është “një kompani jo-ushtarake dhe nuk bashkëpunon me Ministrinë e Mbrojtjes.”

Asnjë përgjigje

Nuk është e mundur të përcaktohet me siguri se kush ka urdhëruar dhe kryer sulmet me dron ndaj civilëve dhe infrastrukturës civile në Berislav dhe zonat përreth. Por, sipas hulumtimeve tona, ka shumë gjasa që përgjegjëse për sulmet të jenë tre njësitë e përmendura.

DW ka kërkuar komente nga Ministria e Mbrojtjes së Rusisë, politikanët Vladimir Saldo dhe Konstantin Basjuk, Batalioni Vullnetar BARS-33 dhe administratorët e dy kanaleve të lidhura në Telegram për gjetjet e këtij hulumtimi. Asnjë prej tyre nuk ka kthyer përgjigje.

dw

Ekspertët presin më shumë arrestime pas intervistave dhe shprehjes së mendimit të lirë në rrugë. Sipas tyre frika do të shtojë autocensurën në Turqi.

 

Intervistat në rrugë janë shumë të përhapura në Turqi – por Turqia është një shoqëri ku opinionet nuk mund të shprehen lirisht kudo. Shumë njerëz kanë frikë të shprehen publikisht. Dilruba K., javën e kaluar në Izmir kritikoi qeverinë në një kanal në YouTube jo vetëm për bllokimin e Instagramit, por edhe për shpalljen e zisë kombëtare për ish-drejtuesin e Hamasit, Ismail Hanija.

 

“Nëse ne braktisim sistemin parlamentar në mesin e shekullit të 21-të dhe ia japim Republikën e Turqisë një njeriu të vetëm, ai mund ta përdorë atë si të ishte ferma e babait të tij”, tha ajo dhe kritikoi njerëzit që mendojnë se ndalimi i fjalës së lirë është e drejtë e shtetit: “Ju jeni budallenj sepse i dorëzoni të drejtat tuaja liberale një personi të vetëm dhe ate e shihni mbi vetë Zotin”. Ajo kritikoi zinë kombëtare me fjalët: “Pse duhet të ndihem i trishtuar kur ka vdekur ndonjë arab? Kjo nuk më intereson fare”.

“Nxitje e popullit dhe fyerje e presidentit” 

Këto fjalë mjaftuan që ajo të arrestohej javën e kaluar me akuzën për nxitjen e kryengritjes dhe fyerje ndaj presidentit. Ajo u lirua nga akuza e dytë më 20 gusht – por mbetet në paraburgim, sipas akuzës së parë dhe më 3 shtator do të dalë në gjykatë. Aktakuza u përgatit jashtëzakonisht shpejt. Në mbrojtjen e saj ajo tha: “Në intervistën time nuk kam sulmuar asnjë institucion shtetëror dhe asnjë person. Kur kam folur nuk kam pasur parasysh presidentin apo ndonjë person tjetër”. Ajo kërkoi falje “nëse është kuptuar gabimisht”.

Veysel Ok është një avokat, i cili deri tani ka mbrojtur shumë gazetarë, duke përfshirë korrespondentin e “Welt”, Deniz Yücel, i cili u burgos në Turqi për disa muaj në 2017 dhe 2018 për “propagandë terroriste”. Ai thekson se ndalimi i Dilruba K. ka qenë i paligjshëm. “Mund të ndodhë që dikujt të mos i pëlqejë fare ajo që thotë. Por: E gjithë kjo duhet parë në kuadrin e lirisë së shprehjes. Të gjitha hapat ligjore të ndërmarra deri më tani nuk kanë asnjë bazë ligjore”, kritikon Ok.

Edhe një deputet i shquar i partisë AKP në pushtet ndan këtë mendim: “Unë e dënoj atë që tha kjo grua, madje jam i inatosur, sepse i tha këto gjëra. Por si studiues juridik, më duhet të them arrestimi nuk është i drejtë, këtu nuk ka diskutim”, thotë Mücahit Birinci. Ju duhet të jeni të drejtë edhe ndaj personit ndaj të cilit ndiheni të zemëruar, thotë Birinci në X.

Vetëmbrojtje në vend të shtetit ligjor

Sipas kritikëve, ky vendim ka për synim mbijetesën e pushtetarëve. “Kriminelët pranë qeverisë shpërblehen me pafajësi, ndërsa ata që shprehin mendimet e tyre kritike dënohen. Kjo tregon se sistemi ligjor turk nuk është më një sistem ligjor, por një mekanizëm absolut mbrojtës për veprimet dhe deklaratat e qeverisë”, tha Ok.

Ngjashëm mendon edhe politologu Berk Esen nga Universiteti Sabanci. “Dikur ka pasur disa vija të kuqe për shtetin turk – si islamizmi apo gjenocidi armen”, thotë ai. “Por ju keni mundur të kritikoni gjithçka dhe këdo që dëshironi – duke përfshirë partinë në pushtet, presidentin, kryeministrin. Sot nuk ka më vija të kuqe si dikur. Vija e vetme e kuqe është ruajtja e elitës në pushtet, sepse Qeveria është ajo që përcakton sot kufijtë e lirisë së shprehjes. Ajo kufizon çdo opinion që, sipas saj, mund të rrezikojë ekzistencën e saj”, thotë Esen.

Qëllimi – frikësimi

Sipas vëzhguesve, veprimet e qeverisë po frikësojnë miliona njerëz. “Ky arrestim është një përpjekje për t’i heshtur ata që mendojnë ndryshe. Shteti po dërgon mesazhin se njerëzit duhet të mbyllin gojën,” tha Hüseyin Yıldız, avokati i Dilruba K.

Esen dyshon se arrestimi mund të ketë një funksion parandalues ​​në të ardhmen. “Shumë njerëz që më parë shprehnin mendimet e tyre lirisht në rrugë, tani do të censurojnë veten. Ajo që po bën qeveria nuk është vetëm arrestimi i një personi, por kufizimi i të gjithëve.”

Nga këndvështrimi i Ok, qeveria do të vazhdojë me përpjekjet për shtypjen e zërave kritikë. “Qeveria dëshiron të ndalojë të gjitha ankesat në rrugë,” tha Ok. Vendi është në fillimin e një vale të re kufizimesh në lirinë e shprehjes: “Dilruba K. nuk është as e para dhe as e fundit. Ajo është një nga shumë personat që janë sot në burg në Turqi për shprehjen e lirë të mendimeve të tyre. Kështu që ky është vetëm fillimi. Do të kemi shumë raste të tilla në të ardhmen, kur personat do të arrestohen pas një interviste në rrugë.”

dw