Intervistë ekskluzive për DW e Joschka Fischer, ish-Ministër i Jashtëm i Gjermanisë, që mori pjesë në Forumin Ekonomik të Vjenës, zhvilluar ( 28.05.2015) në Tiranë.

DW: Z. Fischer, ju dhe politikanë të njohur të vendeve anëtare të BE- Francë, Itali, Gjermani, që në një mënyrë ose tjetër keni luajtur një rol në zhvillimet postkomuniste në Ballkan – bashkë me kryeministrat e gjithë vendeve të rajonit po merrni pjesë në Forumin Ekonomik të Vjenës, që po zhvillohet në Tiranë. Po synohet të arrihet një konsensus për projektet strategjike, që rajoni si një i tërë do të paraqesë në Takimin e Vjenës, në kuadër të Nismës së re të BE-së për Ballkanin Perëndimor, lançuar gushtin e kaluar nga kancelarja Angela Merkel. Sa i rëndësishëm është për BE-në një Ballkan që po i thotë ”JO” konfliktit dhe “PO”bashkëpunimit?

Joschka Fischer: Ballkani dhe sidomos Ballkani Perëndimor është jashtëzakonsisht i rëndësishëm për paqen dhe stabilitetin në Europë. Kjo nuk është thjeshtë një ide por një fakt. Nëse shikoni historinë, për t’iu larguar traditave të konfliktit dhe ecur drejt një mënyre të re bashkëpunimi, që konsiston në të qenit bashkë në rrugëtimin drejt BE, kjo është shumë e rëndësishme për gjithë të Europën.

DW: Në këtë përpjekje të rajonit për të lënë pas të shkuarën e konfliktit, shkrirja e akujve në marrdhëniet mes Beogradit dhe Tiranës po shihet si një tregues ”par excellence” për hapjen e një faqeje të re në marrdhëniet mes vendeve fqinjë në Ballkanin Perëndimor. Cila është dobia rajonale madje europiane e kësaj që po ndodh në marrdhëniet mes shqiptarëve dhe serbëve?

Joschka Fischer: Shqiptarët dhe Serbët, para së gjithash, janë popuj fqinjë. Le t’i drejtohem përvojës sonë, të Gjermanisë me Francën. Franca ka qënë armikja e Gjermnanisë për gjyshin, stërgjyshin apo katragjyshin tim dhe ne kemi qënë armiku i Francës. Kësaj armiqësie i erdhi fundi kur burra shteti me kurajo, vendosën që jo konflikti por bashkëpunimi duhet të ishte faktori mbizotërues në marrdhënier me fqinjët, sepse fqinjësia nuk mund të ndryshohet, edhe nëse ti e urren vendin tënd fqinj, apo e do fort, je i intersuar për atë apo nuk do t’ia dish, ai mbetet fqinji yt. Prandaj, mendoj që bashkëpunimi është e vetmja përgjigje e arsyeshme, që Beogradi dhe Tirana të ecin përpara dhe të forcojnë marrdhëniet mes tyre. Mendoj që zhvillimi i marrdhënieve mes Shqipërisë dhe Serbisë ështe shumë i rëndësishëm për gjithë rajonin. Ka ndikim pozitiv për Kosovën dhe shumë pika të tjera të nxehta. Dhe kjo është e rëndësishme për Europën gjithashtu. Europa duhet t’i japë një mbështetje të plotë dhe të fuqishme këtij zhvillimi.

DW: Z.Fischer, në mënyrë unanime të gjithë kryeministrat e vendeve të Ballkanit po i drejtojnë BE dhe Komisionit Europinan të njëjtin apel nga Tirana: mbështesni me financimin e projekteve rajonale strategjike paqen e shumëpritur por të brishtë në Ballkanin Perëndimor, që ajo të mos rrezikohet. A do ta dëgjojë BE këtë apel pa humbur?

Joschka Fischer: E kuptoj shumë mirë pozicionin e Ballkanit Perëndimor. Ky rajon po pyet: Çfarë po bën konkretisht BE? Ok, konferencat dhe seminaret e BE janë të mira për rajonin po ku është produkti, rezultati, substanca? Dhe për këto pyetje përgjigjen duhet ta japë Brukseli. Natyrisht, është një çështje e progresit të vendeve të Ballkanit Perëndimor në procesin e tyre drejt anëtarësimit në BE, që lidhet ngushtë me financimin e projekteve të rëndësishme strategjike për rajonin. Lidhja mes vendeve të rajonit shumë e rëndësishme, nëse dëshiron të kesh bashkëpunim rajonal të duhet të kesh rrugë, autostrada, linja hekurudhore dhe kjo është e rëndësishme të kuptohet në Bruksel. Pastaj zbatimi bëhet këtu, në terren, në vendet e rajonit. Shpresoj që konferenca e ardhshme e Vjenës, që vijon konferencën e Berlinit , që u zhvullua në gusht të vitit të kaluar, do të sjellë progres në këtë drejtim, Nga perspektiva gjeo-politike kjo është shumë e rëndësishme. Europa është për momentin në një situatë jo shumë të mirë, kemi krizën në Europën Lindore, në Ukrainë , kemi krizën financiare që vijon në Greqi por nuk duhen lënë mënjanë sfida të tjera. Duhet kohë, duhet angazhim, nuk është një zbavitje afatshkurtër, nuk është një vrapim disa qindra metraah, por është një maratonë. Kjo nuk duhet harruar. Duhet një presion i vazhdueshëm ndaj Brukselit duke mbrojtur interesat e rajonit. Dhe prandaj konferenca e Vjenës do të jetë shumë e rëndësishme.

DW: Kanë mbetur rreth dy muaj nga zhvillim i kësaj konference. A do ta ketë rol drejtues Gjermania si lançuese e Nismës së re të BE për Ballkanin Perëndimor?

Joschka Fischer: Kjo nismë ishte inisiativë e kancelares Angela Merkel. Kjo nuk duhet harruar. Mendoj, që personalisht, vetë kancelarja është shumë e interesuat për këtë process. Edhe pse nuk kam votuar kurrë për atë, mendoj që me Nismën për Ballknain Perëndimor, kancelarja Merkel, bëri gjënë e duhur.

DW: Z. Fischer, BE ka “lodhje nga zgjerimi”, Ballkani Perëndimor po thotë me këmbëngulje se ka rrezik t’i mbarojë durimi i pritjes së gjatë për ditën kur do të bëhet pjesë e BE. Ku mund ta çojnë Europën dhe rajonin këto dy vektorë ?

Joschka Fischer: Nga njëra anë lodhja nga zgjerimi është fakt, nga ana tjetër, situata gjeopolitike në Europë nuk e lejon këtë lodhje. Në gjeo-politikë nuk ka vaakume. Europa ka interes, Ballkani Perëndimor është një rajon që i përket Europës. Nëse europianët nuk i kuptojnë interesat e tyre kjo do të krijojë problem për të gjithë ne, jo vetëm për rajonin e Ballkanit. Prandaj mendoj se është një mundësi e mirë që kriza gjeo-politike përqark Europës, të mprehë ndërgjegjësimin e liderëve europianë për rëndësinë gjeo-politike të rajonit, gjë që duhet të përdoret pa humbur kohë.

DW: Z. Fischer, ju keni qenë i lidhur me rajonin, më 1999 ju mbështetët pjesëmarrjen ushtarake gjermane në Luftën e Kosovës duke lënë mënjanë filozofinë pacifiste të të Gjelbërve, forcës politike ku ju bënit pjesë atëhere. Sot jeni në Tiranë mes gjithë kryeministrave të vendeve të rajonit. Çfarë ndjeni nëse meditoni për atëhere dhe tani?

Joschka Fischer: Jam sot në Tiranë shumë i emocionuar nga pjesëmarrja në Forumin Ekonomik të Vjenës e gjithë kryeministrave të rajonit, dhe nuk kam sesi të mos sjell ndërmend kur isha ministër i Jashtëm i Gjermanisë, në kohën e Luftës së Kosovës dhe pas përfunimit të saj. Tani rajoni ka ndryshuar në mënyrë të jashtëzakonshme, ju përmendët në krye të kësaj interviste marrdhëniet mes Serbisë dhe Shqipërisë. Këmbëngul ato janë faktori kyç për paqen dhe stabilitetin në rajon. Kjo është fantastike dhe jam vërtet i emocionuar.

Kryeministri i Serbisë, Aleksandar Vuçiç, mbërriti në Tiranë të mërkurën rreth orës 11.00 për vizitën historike 2-ditore dhe në orën 11.30 u zhvillua ceremonia e mirëseardhjes në Pallatin e Brigadave, ku Vuçiç u prit nga kryeministri Edi Rama.

Ceremonia u pasua me një takim kokë më kokë mes dy kryeministrave Rama dhe Vuçiç, për të vijuar pas orës 12.00 me takimin mes delegacioneve. Bisedimet mes palëve u zhvilluan në dy drejtime: për rritjen e bashkëpunimit ekonomik dhe projekteve të përbashkëta rajonale mes Shqipërisë dhe Serbisë.

Rreth orës 13.00 është parashikuar një konferencë për shtyp e dy kryeministrave.

Vuçiç do të pritet edhe nga Kryetari i Kuvendit, Ilir Meta, dhe rreth orës 16.00 do të takohet me Presidentin e Shqipërisë, Bujar Nishani, e më pas me kryetarin e Bashkisë së Tiranës, Lulzim Basha.

Në agjendë është paraparë edhe një darkë zyrtare mes dy delegacioneve.

Të enjten, kryeministri Vuçiç do të jetë pjesë e Forumit Ekonomik të Vjenës.

Jozyrtarisht, bëhet e ditur se kryeministri serb do të shoqërohet në këtë vizitë nga disa anëtarë të kabinetit të tij që kanë lidhje me ekonominë dhe disa gazetarë të mediave publike.

/ Top Channel

Kryeministri Aleksandar Vuçiç dhe delegacioni serb, që e shoqëron atë, mbërrin sot në mesditë në Tiranë me ftesë të kryeministrit shqiptar Edi Rama.

Ceremonia shtetërore e pritjes, bisedimet mes dy kryeministrave dhe konferenca e përbashkët e shtypit, zhvillohen në pallatin Presidencial të njohur edhe si pallati i Brigadave.

Si vizita e parë e një kryeministri serb në Shqipëri ardhja e Vuçiç vlerësohet nga diplomatë dhe studiues të zhvillimeve ndërkombëtare e rëndësishme për zhvillimin e marrëdhënieve dypalëshe, stabilitetin dhe bashkëpunimin rajonal me qëllim përshpejtimin dhe lehtësimin e rrugëtimit drejt BE. Ambasadori shqiptar në Beograd, Ilir Boçka, tha për DW se ”kjo vizitë hap një kapitull të ri dhe dinamik të marrëdhënieve midis Shqipërisë dhe Serbisë, një etapë të re emancipimi dhe perpjekjesh të përbashkëta për arritjen e qëllimeve, që për momentin janë identike: futja në familjen e madhe të Bashkimit Europian »

Vizita e sotme zyrtare në Tiranë e kryeministrit serb Vuçiç vjen pas vizitës së kryeministrit shqiptar Rama në Beograd, në nëntor të vitit të kaluar. “Kjo vizitë do t’u japë një shtysë përpara marrëdhënieve dhe dialogut politik mes Shqipërisë dhe Serbisë, të cilat tanimë kanë dalë nga stanjacioni historik për të ecur drejt një komunikimi më të madh tregjesh, kontaktesh, marrëdhëniesh kulturore”, tha për DW, Dr. Albert Rakipi, studiues i zhvillimeve politike ndërkombëtare.

Pas përfundimit të bisedimeve me kryeministrin Rama dhe konferencës së përbashkët për shtyp në Pallatin Presidencial, sot pasdite Kryeministri Vuçiç do të zhvillojë takime me Presidentin e Shqipërisë, Bujar Nishani, kryetarin e parlamentit, Ilir Meta dhe liderin e opozitës, kryetarin e PD, Lulzim Basha. Nesër, në ditën e dytë të qëndrimit në Tiranë, kryeministri serb do të marrë pjesë në punimet e Forumit Ekonomik të Vienës, ku marrin pjesë 11 kryeministra të vendeve të rajonit. Burime zyrtare bëjnë të ditur se Vuçiç do të marrë fjalën në këtë forum.

Temat kryesore të bisedimeve – investimet strategjike të përbashkëta

Burime diplomatike thanë sot për DW se tema kryesore në bisedimet Rama-Vuçiç do të jenë projektet për investime të përbashkëta strategjike si autostrada, linja hekurudhore, investime në energji, që shtojnë komunikimin me dy vendet, rajonin dhe Europën. Këto projekte pritet të paraqiten në tryezën e bisedimeve në takimn e Vienës, në vijim të atij të Berlinit, në kuadër të Nismës së re të BE për Ballkanin Perëndimor, të lançuar në Berlin nga kancelarja Merkel në gusht të vitit të kaluar.

Të njëjta burime bëjnë të ditur se bashkëpunimimi për stabilitetin dhe sigurinë në rajon do të jetë një temë tjetër e rëndësishme në bisedimet dypalëshe. Vizita e sotme në Tiranë e kryeministrit serb Vuçiç bëhet dy javë pas tensioneve në Maqedoninë fqinje, ku policia maqedonase u përlesh me një grup të armatosur shqiptarësh, kryesisht nga Kosova, ku mbetën të vrarë tetëmbëdhjetë vetë , mes tyre 8 policë.

Masa të rrepta sigurie në Tiranë

Vizita e kryeministrit serb Vuçiç në Tiranë po zhvillohet nën masa të rrepta sigurie. Burime zyrtare nga pohuan sot për DW se “janë angazhuar rreth 1500 policë, shërbimet inteligjentë dhe të antiterrorit, ndërkohë që helikopterë të forcave të armatoruara të Shqipërisë monitorojnë Tiranën”. Qarkullimi i automjeteve është i kufizuar dhe në itinerarin nga aeroporti ndërkombëtar ”Nënë Tereza” në pallatin Presidencial dhe deri ne pasditen e vonë, kur përfundon dita e parë e vizitës së kryeministrit serb, është ndaluar parkimi i automjeteve në rrugë, pranë trotuareve. (dw)

Vizita në Tiranë e kryeministrit të Serbisë, Aleksandër Vuçiç më 27 Maj vlerësohet si një ngjarje historike për marrëdhëniet Shqipëri-Serbi. Të dyja vendet kanë rol kyç për paqen, sigurinë dhe stabilitetin në Ballkan.

Aleksandër Vuçiç është kryeministri i parë serb që pritet të vizitojë Shqipërinë (27.05). Faktorë të shumtë që kanë të bëjnë me historinë e shkuar dhe atë postkomuniste mes dy vendeve, nacionalizmin, ideologjinë, kulturën dhe mbi të gjitha me çështjen e Kosovës kanë bërë, që marrëdhëniet mes dy vendeve fqinjë të kenë qenë tepër të dobta, por sidomos të vështira. Por në pesë vitet e fundit nisi një dialog politik në rritje, i frymëzuar nga perspektiva e përbashkët e anëtarësimit në BE, e cila, po dëshmon se është më e fuqishme sesa rikthimi tek paragjykimet dhe stereotipet e së shkuarës. Argument “par excellence” është edhe kapërcimi nga të dyja palët i incidentit të dronit apo “përleshjes për flamurin” në ndeshjen e futbollit Shqipëri- Serbi, në Beograd, në vjeshtën e kaluar.

Vuçiç në Tiranë – një kapitull i ri në marrëdhëniet Shqipëri-Serbi

Ilir Boçka, ambasador i Shqipërisë në Beograd, diplomat i mirënjohur karriere, e vlerëson vizitën e kryeministrit Vuçiç si fillimin e një etape të re emancipimi dhe përpjekjesh të përbashkëta të dy vendeve në rrugëtimin e tyre drejt BE-së. “Kjo vizitë është një ngjarje e shënuar, që vjen krejt natyrshëm, si një hap i dytë pas vizitës në Beograd, në nëntorin e kaluar, të kryeministrit të Shqipërisë, Edi Rama. Këto vizita dypalëshe si edhe kontaktet e tyre të shpeshta në forume e tribuna ndërkombëtare, dëshmojnë se tashmë jemi në një kapitull të ri dhe dinamik të marrëdhënieve midis Shqipërisë dhe Serbisë. Më vjen mirë që tashmë po lemë pas rekorde të trishtuara intervalesh kohore të gjata të mospasjes së marrëdhënieve apo të marrëdhënieve të zbehta, për të hyrë në një etapë të re emancipimi e perpjekjesh të përbashkët për arritjen e qëllimeve, që për momentin janë identike: futja në familjen e madhe të Bashkimit Europian » thotë për DW, ambasadori Boçka.

Fillimin e një etape të re duket se e dëshmuan edhe punimet e Asamblesë Parlamentare të Procesit të Bashkëpunimit të Europës Jug-Lindore ( SEECP) që përfunduan fundjavën e kaluar në Tiranë, ku morën pjesë 11 vende të rajonit, përfshirë edhe Serbinë. Në deklaratën përfundimtare Serbia ishte dakort që Kosova “të inkurajohet” të marrë pjesë në të gjitha aktivitetet e kësaj Asambleje.

Forcat proeuropiane në gjirin e shoqërisë serbe në rritje

Dr. Albert Rakipi, Drejtor Ekzekutiv i Institutit Shqiptar për Marrëdhënie Ndërkombëtare e konsideron të rëndësishme vizitën në Tiranë të kryeministrit Vuçiç. “Ajo do t’u japë një shtysë përpara marrëdhënieve dhe dialogut politik mes dy vendeve, që në pesë vitet e fundit kanë dalë nga stanjacioni historik, flas për një komunikim më të madh mes dy tregjeve, kontakte dhe shkëmbime kulturore. Kjo ka treguar se qëndrimet diametralisht të kundërta që kanë Serbia dhe Shqipëria për Kosovën, nuk po bëhen pengesë në marrëdhëniet mes tyre.”

Sipas tij, udhëheqësit politikë të Shqipërisë kanë treguar qartësi dhe vizion kur kanë qenë të vendosur dhe kanë ndërmarrë hapa konkretë për të thelluar marrëdhëniet, pavarësisht nga marrdhëniet e Serbisë me Kosovën”.

Por nuk është vetëm Kosova molla e sherrit mes dy vendeve. Dy vendet fqinjë nuk janë dakort edhe për çështje të tjera ku më spikaturat janë qëndrimi i Serbisë ndaj NATO-s dhe politikave të BE ndaj Rusisë, pas ngjarjeve në Ukrainë. Ambasadori i Shqipërisë në Beograd, Ilir Boçka shprehet se për këto çështje të diskutueshme Shqipëria ka shprehur qartë dhe fort qëndrimin e saj duke synuar njëkohësisht të mos mbetet peng i tyre. “Synojmë edhe urojmë që neser të kemi më pak çështje të tilla dhe më shumë vlera e interesa të përbashkëta zhvillimi në vendet tona dhe në rajon. Shqipëria ka njohur shtetin e ri, të pavarur të Kosoves si kanë bërë më shumë se njëqind shtete të tjera anëtare të OKB-së. Urojmë që edhe Serbia ta kalojë këtë pengesë, për të ecur më tej në rrugen e integrimit të plotë në BE. Jemi të inkurajuar nga fakti që forcat proeuropiane në gjirin e shoqërisë serbe janë në rritje dhe mbështesin kursin e vlerave të demokracisë dhe lirisë”, thekson Ilir Boçka.

Rruga për në BE- më e shkurtër, më e sheshtë nëse Ballkani ka bashkësi interesash

Nisma e re e BE për Ballkanin Perëndimor, e lançuar nga kancelarja Merkel, në Berlin në gushtin e vitit të kaluar, ka pasur ndikimin e saj për të thyer akullin historik mes Serbisë dhe Shqipërisë dhe për të mbërritur tek vizita e Vuçiç në Tiranë, të mërkurën, më 27 maj.

“Ky është nje moment i ri, i përvetësuar me shpejtësi nga lidershipi politik në të dyja vendet. Perspektiva e përbashkët, integrimi europian, është themeli i marrëdhënieve të mira mes dy vendeve. Mesazhi që vjen nga Brukseli është i qartë dhe besoj edhe i kuptuar mirë. Rruga për në BE është më e shkurtër dhe më e sheshtë, në rast se do të kemi më shumë bashkëpunim në rajonin e Ballkanit , me pak probleme e divergjenca, më shumë bashkësi interesash e lidhjesh” shprehet në bisedë për DW ambasadori i Shqipërisë në Beograd, Ilir Boçka .

Shqipëria dhe Serbia rol kyç për stabilitetin dhe paqen në Ballkan

Nisma e BE për Ballkanin Perëndimor ka ridimensionuar edhe rolin e marrëdhënieve të mira mes Shqipërisë dhe Serbisë në stabilitetin dhe paqen e rajonit. “Në qarqet politike e diplomatike, këtu në Beograd, kohët e fundit, pas këtij fillimi premtues në marrëdhëniet shqiptaro-serbe po përsëritet përherë dhe më shumë teza e peshës së veçantë që kanë për paqen e stabilitetin në rajon perspektiva e zhvillimit të marrëdhënieve midis dy vendeve tona. Ne duhet që më tej të punojmë që ta justifikojmë këtë nominacion që vërtetë të kontribuojmë për paqen e stabilitetin në rajon » thotë ambasadori Boçka.

Roli kyç i dy vendeve për stabilitetin dhe paqen ne Ballkan ka të bëjë me një kontekst gjeo-strategjik. Sipas ekspertit Albert Rakipi ka ndryshime në politikën e jashtme të dy vendeve. Nëse «Shqipëria është vend anëtar i NATO-s dhe që aspiron për t’u anëtarësuar në BE. Ajo është tepër e artikuluar në politikën e saj të jashtme dhe ka mbështetur pa ekuivoke dhe mëdyshje politikat e Perëndimit: BE, NATO, SHBA. Ndërsa Serbia ka hezitim kur është fjala për të mbështetur politikën e jashtme të BE dhe fton në Ballkan, një faktor tjetër, si është Rusia. Konteksti i zhvillimeve ndërkombëtare me Ukrainën e bën problematik këtë qëndrim të Serbisë. ”

Nga tjetër në Serbi ka hezitime, thotë Rakipi, jo vetëm të udhëheqësve politikë që veprojnë sipas interesave politike afatshkurtëra por edhe në shoqërinë serbe, ku nuk mungojnë idetë, edhe pse jo mbizotëruese, për një aleancë me Rusinë dhe rol të Rusisë në Ballkan. “Mendoj që Serbia kërkon të ketë ndikim në Ballkan. Por ajo duhet të përballet me të kaluarën dhe të kontribuojë për pajtimin e popujve në Ballkan pasi pajtimi dhe komunikimi është një vlerë themelore e BE” thotë për DW, Dr. Albert Rakipi.

Krijimi i Europës në vendet e Ballkanit

Në kuadrin e kësaj situate gjeo- politike, tregues domethënës i prirjes në marrëdhëniet Serbi-Shqipëri do të jenë paraqitja ose jo e projekteve të përbashkëta në takimin e Vjenës, që pason takimin e Berlinit, gushtin e kaluar. “Kam informacioneve që në takimin e Vienës do të hidhen në tryezën e diskutimit projekte të rëndësishme që lidhen me shtimin e lidhjeve e komunikimin midis të dy vendeve, në formën e autostradave, linjave hekurudhore dhe të tjera projekte, për të cilat palët kanë kohë që bashkëpunojnë. Besoj shumë se kjo do të jetë edhe tema kryesore e këtij takimi të rëndësishëm, i cili njëkohësisht do të shfrytëzohet edhe për shkëmbimin e ideve e pikëpamjeve për ta bërë këtë pjesë të Evropes më të begatë e më të sigurtë” thotë për DW, ambasadori shqiptar në Beograd, Ilir Boçka.

Fryma dhe temat e bisedimevetë në Tiranë, mes palëve, këtë të mërkurë, do të jetë një tregues sesi do të ecin marrëdhëniet Serbi –Shqipëri. « Nëse vijohet me teorite e “Shqipërisë së Madhe” dhe të konspiracionit atëhere kjo është një shenjë që elitat politike nuk janë të gatshme për t’u shkëputur nga e kaluara. Në bazë të marrëdhënieve të reja mes Serbisë dhe Shqipërisë duhet të jenë projektet të përbashkëta strategjike, në infrastrukturë, energji të financuara nga BE. Me të tilla investime strategjike mund të shkohet drejt stabilitetit, sigurisë dhe krijimit të Europës në vendet tona. Ky është një komponent shumë i rëndëssihëm që kryeministri Rama dhe Vuçiç e kanë diskutuar në takimet e tyre në Bruksel” thotë për DW, Albert Rakipi. (dw)

Zyrtarë dhe ekspertë nga Mali i Zi, Shqipëria, dhe Maqedonia shikojnë mundësitë e kooperimit ndërsektorial dhe ndërkufitar në menaxhimin e ujërave dhe burimeve natyrore.

Shoqëria Gjermane për Bashkëpunimin Ndërkombëtar, GIZ shpk (Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit, GIZ GmbH) prej vitit 2012 ka zbatuar projektin për “Ruajtjen dhe shfrytëzimin e qëndrueshëm të biodiversitetit në liqenet e Prespës, Ohrit dhe atë të Shkodrës”, CSBL, me iniciativa, procese dhe projekte të vendeve kufitare që kanë të bëjnë me menaxhimin e ujrave dhe burimeve natyrore.

Këto liqene ndahen mes shteteve fqinje, Shqipërisë, Malit të Zi dhe Maqedonisë duke përfaqësuar një pjesë unike dhe mjaft të spikatur të trashëgimisë natyrore të Evropës. Në këtë fazë të parë të projektit, Ministria Federale për Bashkëpunim Ekonomik dhe Zhvillim, BMZ, ka shpenzuar një formd preh rreth 2 milion eurosh. Manjola Lala, zyrtare e marrëdhënieve me publikun për këtë projekt, thotë se mbështetja gjermane në të tre vendet lidhet me ruajtjen dhe përdorimin e qëndrueshëm të këtyre burimeve natyrore të çmuara e njëkohësisht vulnerable.

Mbështetja në dy fazat 5 milionë euro

“Krahas vënies në zbatim të një menaxhimi të përshtatshëm të ekosistemit në nivel kombëtar, është me rëndësi thelbësore, që këto tre vende të koordinojnë përpjekjet e tyre dhe të bashkëpunojnë në nivel rajonal në zbatimin e përbashkët të kuadrit rregullator të BE-së në menaxhimin e burimeve ujore dhe ruajtjen e natyrës, i cili është i detyrueshëm për tre vendet në rrugën e integrimit të tyre në Bashkimin Evropian”.

Ditët e fundit në Tiranë ishin në një diskutim të përbashkët zyrtarë dhe ekspertë nga Mali i Zi, Shqipëria dhe Maqedonia në një hapësirë debati dhe shkëmbimi idesh mbi praktikat dhe përvojat më të mira botërore në menaxhimin e baseneve të lumenjve, si dhe për të rënë dakord lidhur me hapat e mëtejshëm që do të përmirësojnë menaxhimin ndërkufitar të burimeve në të tre liqenjtë, në përputhje me objektivat e BE-së në mbrojtjen e mjedisit dhe të biodiversitetit. “Synimi ishte ndërtimi i një plani të përbashkët veprimi në përcaktim të masave që duhen zbatuar për të garantuar konsolidimin e strukturës organzative të institucioneve dhe për të rritur kapacitetet në menaxhimin ndërkufitar të burimeve natyrore”-thotë Lala për Deutsche Welle-n.

Për vijueshmërinë e projektit, BMZ parashikon mbështetjen e një faze të dytë të CSBL, me një investim 3 milion euro, duke e ҫuar faturën e ruajtjes dhe shfrytëzimin e qëndrueshëm të burimeve në tri liqenet në 5 milion euro.

Projekte për menaxhimin e një sistemi unik ujor

Inxhinieri Arjan Jovani, drejtor i Departamentit të Sigurisë së Digave të kaskadës së lumit Drin i shikon të lidhura tre liqenet me ujërat e lumit Drin. Sipas tij, ujrat e Prespës rrjedhin përmes nëntokës së zonës në drejtim të liqenit të Ohrit në zonën e Tushemisht dhe nga Ohri del Drini i Zi, i cili mbërrin në Kukës dhe pasi bashkohet me Drinin e Bardhë, i cili vjen nga Kosova, kalon tre liqenet e hidrocentralit të Fierzës, Komanit dhe Vau të Dejës për t’u bashkuar me lumin e Bunës në dalje të liqenit të Shkodrës. Pra, projektet për menaxhimin e rezervave ujore të këtyre tre liqeneve duhet të shikohen si projekte për menaxhimin e një sistemi unik ujor që fillon nga Prespa dhe përfundon në Shkodër, thotë inxhier Jovani për Deutsche Welle-n.

“Ndaj projektet rajonale kanë një rëndësi të jashtëzakonshme në menaxhimin e rezervave ujore. Mjafton të përmendesh bashkëpunimin shumëplanesh të vendeve të Danubit, të cilat e kanë kthyer në një sistem ujor shumë të dobishëm për të gjithë zonën ku kalon ky lum. Në planin konkret projektet shumëpaleshe rajonale në menaxhimin e rezervave ujore kanë rendësi edhe sepse rezervat ujore të këtyre vendeve mund të përdoren për energji, turizëm, peshkim, transport dhe zhvillim urban, me ndikim në zhvillimin ekonomik të të gjitha vendeve tona”.
Eksperti Jovani përmend dhe njërin prej projekteve kryesore të GIZ, përgatitjen e një modeli hidrologjik të pellgut ujëmbledhës të lumit Drin, i cili fillon nga Prespa dhe përfundon në Shkoder dhe ku përfshihen 4 shtete (Shqipëri, Maqedoni, Mali i Zi dhe Kosovë). Përmes ndërtimit të këtij modeli dhe monitorimin dhe menaxhimin e të dhenave hidrologjike të këtij pellgu bëhet e mundur një menaxhim shumë më i mirë i këtyre ujrave, duke bërë të mundur edhe zvogëlimin e rrezikut të përmbytjeve.
“Shpërndarja e informacionit në kohë reale përmes teknologjive moderne të informacionit bën që në rastet e prurjeve të mëdha në kaskadën e Drinit Korporata Elektroenergjitike Shqiptare, KESH, e ka shumë të nevojshëm informacionin mbi prurjet që vjen nga Maqedonia. Po kështu Shqipëria ka detyrim të shkëmbejë informacion me Malin e Zi për rastet kur mund të ketë shkarkime të mëdha nga hidrocentrali i Vaut të Dejës. Pra, mosbashkëpunimi rajonal ka pasoja të konsiderueshme”- thotë për Deutsche Welle-n, inxhinier Jovani. (dw)

Miratohet program i ri 5 vjecar. Mbështetje për reformat lidhur me qëndrueshmërinë makrofinanciare, nxitjen e rritjes së sektorit privat dhe krijimin e një qeverisjeje të përgjegjshme.

Banka Botërore njoftoi miratimin e një Programi të ri 5 vjecar 2015-2019 me Shqipërinë, Kuadri i Partneritetit, i cili parashikon një hua deri në 1.2 miliard dollarë për të mbështetur synimet e vendit për arritjen e një rritjeje të të drejtë dhe për integrimin europian. Bordi i Drejtorëve ekzekutivë, mirëpriti përparimet e fundit në zbatimin e refromave makro-fiskale dhe strukturore, ndërsa vuri ne dukje vendosmërinë e fortë të qeverisë ndaj këtyre reformave të pritura prej kohësh.

Programi i ri është në linjë me objektivin e dyfishtë të Bankës Botërore për uljen e varfërisë dhe rritjen e begatisë së përbashkët. “Banka do të rrisë dhe do të thellojë mbështetjen e saj ndaj reformave në Shqipëri që kanë për qëllim qëndrueshmërinë makrofinanciare, nxitjen e rritjes së sektorit privat dhe një qeverisje të përgjegjshme. Rruga e ndjekur për reformat dhe rezultatet inkurajuese përbëjnë shtysën për rritjen e nivelit të mbështetjes së Bankës Botërore për vendin”, nënvizon një deklaratë e Bankës.

“Shqipëria ka një mundësi historike për t’u ndarë nga e shkuara dhe të përshpejtojë ecjen e saj drejt begatisë dhe integrimit europian. Kuadri i ri i Partneritetit me Shqipërinë i përgjigjet kësaj mundësie dhe mbështet përparësitë e vendit”, tha Ellen Goldstein, Drejtoreshë e Bankës Botërore për Europën Juglindore, duke shtuar se “ne presim vijimin e reformave te nisura dhe zbatimin efektiv të tyre, në mënyrë që të arrihen rezultat në të mirë të qytetarëve shqiptarë”.

Programi i ri mbështet tre fusha. E para ka të bëjë me qëndrueshmërinë fiskale dhe stabilitetin financiar, për të cilën Banka do të mbështesë masat për përmirësimin e konsolidimit fiskal, forcimin e menaxhimit të investimeve publike në sektorin e Transportit, dhe përmirësimin e stabilitetit financiar.

Fusha e dytë është ajo e nxitjes së rritjes së sektorit privat, për të cilën Banka Botërore do të ofrojë mbështetje për rritjen e konkurrencës dhe krijimin e vendeve të punës, dhe për reduktimin e pengesave në klimën e biznesin dhe mungesave në infrastrukturorë, si për shembull ato që mbizotërojnë në sektorin energjetik.

Fusha e tretë ka të bëjë me forcimin e menaxhimit të sektorit publik dhe të shërbimeve. Mbështetja e Bankës Botërore synon krijimin e besimit të qytetarëve te qeverisja, forcimin e shërbimeve dhe të ofrimit të tyre si dhe aksesin ndaj shërbimeve bazë.

“IFC-ja do të mbështesë sektorët strategjikë në Shqipëri, si infrastruktura dhe energjia, përmes përmes shërbimeve këshillimore dhe investimeve të partneritetit publik-privat (PPP), do të ndihmojë forcimin e mbështetjes së sektorit bankar nga Ndërmarrjeve të vogla e të mesme dhe industrive të orientuara drejt eksporteve, si dhe të do të ndihmojë në përmirësimin e klimës së investimeve për tërheqjen e investimeve të huaja direkte”, shpjegoi Tomasz Telma, Drejtor i IFC-së për Europës dhe Azinë Qëndrore.

Aktualisht Banka Botërore ka në zbatim në Shqipëri tetë projekte me një vlerë të përgjithshme prej 512 milion dollarësh. (voa)

Në ndërtesën e Kapitolit, në Uashington, u valëvit flamuri amerikan për nder të shkrimtarit Ismail Kadare dhe veprës së tij. Ky është një ritual që zakonisht u rezervohet amerikanëve të shquar dhe në disa raste, edhe personaliteteve të huaja.

Ky gjest simbolik u bë i mundur në saje të ligjvënësit amerikan Eliot Engel, i cili është prej një çerekshekulli një nga mbështetësit më të vendosur të shqiptarëve në Kongres. Zoti Engel vlerësoi veprën e Kadaresë, për universalitetin dhe mesazhin e rëndësishëm që jep, përmes miteve dhe figurave letrare:

“Kam një kënaqësi të veçantë që jemi mbledhur këtu për të nderuar veprën e Ismail Kadaresë. …Me të drejtë, Ismail njihet gjerësisht si shkrimtari më i madh shqiptar i epokës sonë. Shkrimet e tij lidhen me historinë e Shqipërisë dhe të popullit shqiptar, po ato sjellin elemente të reja për lirinë, dinjitetin dhe të drejtat e njeriut. Juria e Jeruzalemit, që e nderoi me çmim kohët e fundit Kadarenë e vlerësoi atë si një shkrimtar që përpiqet të ekspozojë përmes miteve dhe metaforave, krimet e kryera; edhe pse protagonistët janë lokalë, domethënia dhe rëndësia e tyre është universale. Unë personalisht jam i lumtur që Kadare është fituesi i çmimit të Izraelit, sepse ky çmim është simbolik.”, – tha ligjvënësi.

Autor i rreth 40 veprave letrare, të shkruara në një periudhë rreth 60 vjeçare, Ismail Kadare  është shkrimtari shqiptar më i njohur në botë, veprat e tij janë përkthyer në mbi 30 gjuhë të botës.

Në ceremoninë  e zhvilluar në një nga sallat e Kongresit amerikan, zoti Engel ja dorëzoi flamurin e valëvitur për nder të Kadaresë, me një dedikim të posaçëm për të, Vehbi Bajramit, botuesit të gazetës “Illyria” në Nju Jork, i cili ishte edhe nismëtari i idesë për të nderuar shkrimtarin:

“Jam shumë i gëzuar që organizohet ky takim në Kapitol Hill për shkrimtarin tonë të madh, një nga shkrimtarët më të mëdhenj botërorë, zotin Ismail Kadare. Pikërisht në këtë ndërtesë zoti Kadare ka dhënë një dëshmi në vitet e para të demokracisë në Shqipëri për nevojën që ajo të rreshtohet në rrugën e demokracisë dhe tani, më tepër se 20 vjet më vonë, pikërisht në ndërtesën e Kapitolit Hillit po organizohet një takim për të nderuar veprën e tij, pasi ai mori çmimin në Jerusalem. Kjo ceremoni u realizua me mbështetjen e kongresmenit Eliot Engel. …Kombet e vogla, si kombi shqiptar, kanë nevojë për figura të mëdha, siç është Ismail Kadare, me të cilin shqiptarët identifikohen në botë dhe mund të them se kjo figurë kaq e madhe, ky shkrimtar kaq i madh është letërnjoftimi më i mirë i shqiptarëve të botë,”  – tha zoti Bajrami.

Për veprën letrare të Ismail Kadaresë foli përkthyesi i veprës se tij në anglisht, David Bellos, profesor në Universitetin prestigjioz të Prinstonit. Zoti Bellos, duke u shprehur në mënyre figurative, tha se Kadare është një shkrimtar  që hapi një dritare transparente për Shqipërisë në kushtet e periudhës se komunizmit, kur Shqipëria ishte në fakt një dritare opake.

Zoti Bellos tha se vepra e tij nuk është opozitare në  mënyrë të drejtpërdrejtë, por përmes saj Kadare tregon pasojat gërryese të pushtetit dhe na lejon të kuptojmë thelbin e një shoqërie totalitare. Ai tha se valëvitja e flamurit amerikan mbi Kapitol për nder të Kadaresë është një nder i jashtëzakonshëm për një shkrimtar:

“Mendoj se është një nder i jashtëzakonshëm dhe tepër domethënës;  shkrimtarët e huaj nuk janë shumë të njohur në Shtetet e Bashkuara, dhe  është e rëndësishme që Kadare po nderohet këtu, edhe pse është një shkrimtar  jo amerikan… Të gjitha romanet e tij janë në një fare mënyre për Shqipërinë, por një Shqipëri e veçantë, Shqipëria e Kadaresë; vepra e tij është e lexuar kudo, në Amerikës, apo vende të tjera. Unë mendoj se Ismail Kadare është mes shkrimtarëve më të shquar të kohëve tona, si dhe i të gjitha kohërave.” 

Zoti Bellos tha se është një rast i rrallë, kur përmes aktit të ngritjes së flamurit, Shtetet e Bashkuara nderojnë në fakt jo vetëm Kadarenë, jo vetëm Shqipërinë, por letërsinë në përgjithësi.

Rituali i ngritjes së flamurit amerikan mbi ndërtesën e Kapitolit është një traditë e filluar nga Kongresi amerikan 78 vjet më parë, për të nderuar ngjarje historike dhe individë të shquar, së fundi, mes tyre, shkrimtari shqiptar Ismail Kadare.Për Ditarin, Laura Konda, Uashington.

Në takimin e dy ministrave të Jashtëm, Steinmeier e Bushati në Berlin u diskutua jo vetëm për krizën në Maqedoni, por edhe mbi pritshmëritë nga konferenca e Ballkanit Perëndimor që do të zhvillohet këtë vit në Vjenë.

Gjermania ka besim tek Shqipëria – dhe vendi kandidat i BE-së është mirënjohës për mbështetjen e lokomotivës së Europës: Ky ishte toni mbizotërues në konferencën e përbashkët për shtyp të ministrit të Jashtëm gjerman, Steinmeier dhe homologut shqiptar, Bushati. Takimi i ministrit të Jashtëm gjerman me ministrin shqiptar Ditmir Bushati i zhvilluar në Berlin të mërkurën ( 20 maj) nxorri në pah edhe njëherë marrëdhëniet shumë të mira mes dy vendeve, siç e theksoi edhe ministri gjerman Steinmeier në fjalën e tij përshëndetëse. Ministri i Jashtëm gjerman vlerësoi se Shqipëria ka bërë hapa përpara në drejtim të BE-së, që nga koha e marrjes së statusit të vendit kandidat. „Shqipëria e ka guximin për të bërë reforma të thella“, tha Steinemeier. Luftimi i korrupsionit, kriminalitetit të organizuar, reforma në drejtësi kërkojnë guxim, tha Steinmeier duke shtuar se nuk dyshon që në Shqipëri ky guxim do të vazhdojë. Qëndrimit dashamirës të ministrit të Jashtëm gjerman Steinmeier, homologu shqiptar, Ditmir Bushati iu përgjigj me tone falënderimi për mbështetjen gjermane në gjithë këto vite që nga rënia e diktaturës. „Kjo mbështetje e inkurajon qeverinë shqiptare të vazhdojë reformat për afrimin e vendit me BE-në“, tha Bushati.

Shqipëria ka interes për një Maqedoni të stabilizuar

Në konferencën për shtyp të dy ministrave të Jashtëm në Berlin vëmendje iu kushtua edhe zhvillimeve të fundit në Maqedoni. Ngjarjet në Kumanovë para më shumë se një jave e tronditën Europën, por edhe e bënë të shohë më me vëmendje drejt rajonit, tha Steinmeier. „Shpresoj që ky të mos jetë fillimi i një shkallëzimi dhe që autoritetet në Maqedoni të përpiqen për zbardhje transparente të incidenteve dhe të kujdesen që të mos kemi incidente të tilla në të ardhmen.“

Mbi ngjarjet në Maqedoni u pozicionua në Berlin edhe ministri i Jashtëm shqiptar. Stabiliteti i Maqedonisë ka për ne si fqinjë të mirë rëndësi të veçantë e po aq e rëndësishme është që të mos preket integriteti territorial i Maqedonisë“ e të përmirësohen marrëdhëniet ndëretnike, u shpreh ministri i Jashtëm Bushati. Në këtë drejtim Shqipëria „do të mbetet një partner i besueshëm i Bashkimit Europian“ dhe gjithmonë do të luajë një rol konstruktiv në politikën e jashtme, theksoi ai.

Konferenca e Ballkanit Perëndimor: Nga fjalët tek projektet konkrete

Steinmeier përmendi në fjalën e tij edhe angazhimin e Gjermanisë për Ballkanin Perëndimor, ku si „kontribut konkret“ ai përmendi Konferencën e Ballkanit Perëndimor. „Topi tani ndodhet tek fqinjët tanë austriakë dhe do të vazhdojë loja“, tha Steinmeier duke pasur parasysh raundin e ri të konferencës në Vjenë. Shohim se temat po bëhen më konkrete, tha Steinmeier. Do të bëhet fjalë për projekte konkrete infrastrukturore në rajon, për shkëmbimin mes të rinjve dhe çështje që lidhen me shoqërinë civile. „Jemi mirënjohës“ tha ministri i Jashtëm shqiptar që „rajonit i kushtohet vëmendje megjithë këto kohë të vështira. Shpresa e palës shqiptare është që në Vjenë partnerët ballkanikë të paraqesin projekte konnkrete të përbashkëta që do të gjejnë mbështetje. Bushati e vlerësoi procesin e nisur në Berlin si konferenca e Berlinit për Ballkanin Perëndimor si një shtysë që ka sjellë përmirësime edhe në marrëdhëniet me Serbinë.

Por edhe fenomeni i emigrimit nga Kosova dhe në muajt e fundit edhe nga Shqipëria drejt Gjermanisë ka qenë pjesë e bisedimeve të dy ministrave të Jashtëm. Steinmeier lëvdoi shprehimisht palën shqiptare dhe ambasadën gjermane në Tiranë për fushatën sqaruese në vend. (dw)

Kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama duke folur për ngjarjet e fundit në Kumanovë, tha se Maqedonia nuk mund të bëhet pjesë e NATO-s pa respektuar Marrëveshjen e Ohrit. Duke folur në Samitin Rajonal kundër Dhunës Ekstreme, Rama dënoi terrorin ndaj shqiptarëve duke thënë se është e patolerueshme që termat “shqiptar” të njehsohet me “terrorist”.

Rama u shpreh se, tragjedia e Kumanovës është shprehje e qartë e degradimit të demokracisë së një vendi. “Është shumë e rrezikshme përzierja e termave. Termi “terrorizëm” dhe termi “shqiptarë” në Maqedoni u bashkuan dhe kjo është e patolerueshme në një kohë kur shqiptarët kanë qenë, janë dhe do të mbeten një faktor thelbësor shtetformues për Maqedoninë”, tha kryeministri i Shqipërisë.

“Asgjë më e rrezikshme nuk mund të na ndodh të gjithëve ne sesa të ngatërrojmë terrorizmin me etninë. Lufta ndaj terrorizmit duhet të na bashkojë të gjithë popujve të Ballkanit për të qenë një ndaj fenomeni që kërcënon paqen rajonale dhe globale.”

Më tej, Rama theksoi se, ashtu siç është e patolerueshme bashkimi i termave “shqiptarë” dhe “terrorist”, ashtu do të jetë nga shteti shqiptar e patolerueshme mungesa e transparencës dhe drejtësisë për dëmet dhe terrorin e Kumanovës. Ai tha se, Shqipëria do të mbështesë Maqedoninë në NATO vetëm atëherë kur dhe vendi fqinjë të respektojë plotësisht Marrëveshjen e Ohrit.

Ndërsa më tej gjatë fjalës së tij, kryeministri i ndal tek procesi i integrimit të Ballkanit Perëndimor në Bashkimin Evropian, duke thënë se BE duhet të veprojë pasi nesër mund të jetë vonë. “Duhet të bëjë gjithçka që nesër të mos jetë vonë. Të merret me pasojat dhe jo me shkaqet e atyre që ndodhin”, u shpreh Rama.

Rama tha se vendet e Ballkanit janë më pranë BE-së se sa njëri-tjetrit duke theksuar nevojën e bashkëpunimit rajonal. “Një studim i Observatorit Ballkanik i vitit 2003 thuhet se vendet e Ballkanit janë më pranë me BE-në. Jemi të gjithë më pranë Brukselit se mes veti. Këtë mund ta zgjidhim me bashkëpunim rajonal”, u shpreh ai. (shekulli)

Kryeministri Edi Rama, gjatë fjalës së tij në ministerialin rajonal për ekstremizmin e dhunshëm, foli për çështjen e Kumanovës, duke e konsideruar si një çështje që nuk kishte lidhje me terrorizmin, por me mungesën e demokracisë.

“Fatkeqësisht, në Kumanovë, fjala terrorizëm dhe shqiptar u bënë bashkë. Iu dha terrorizmit një prapashtesë etnike dhe kjo është e papranueshme, për ne dhe për vetë interesin e Maqedonisë. Autoritetet maqedonase duhet ta kenë të qartë që shqiptarët kanë qenë dhe janë një faktor i rëndësishëm shtetformues në Maqedoni. Nuk duhet përzier termi terrorist në trajtimin e çështjeve që nuk kanë të bëjnë me terrorizmin, por demokracinë”, theksoi Rama.

Kreu i qeverisë nënvizoi se është “e patolerueshme mungesa e transparencës dhe drejtësisë për terrorin që pësuan banorët e pafajshëm të Kumanovës”.

/ Top Channel