Madje edhe serbët ngulin këmbë për të kaluarën, por duke luajtur me mjeshtri rolin e viktimës që po dëmtohet.

Në Kosovë, e në veçanti në ish IRJM kërkohet nga faktori ndërkombëtar dhe zbatohet me dëgjueshmëri dhe bindje nga klasa politike shqiptare që të harrohet e kaluara, madje edhe ajo e afërt, gjithmonë, në funksion të “stabilitetit të rajonit”. Ndërsa klasa politike në Shqipëri, “harron” vullnetarisht të kaluarën, duke patur frikë të përballet me të.

Por çfarë klase politike, çfarë intelektualësh, çfarë rinie prodhon shoqëria shqiptare, e cila hesht për të kaluarën, pranon dhe jeton me padrejtësinë që buron nga kjo e kaluar dhe ka frikë të përballet edhe sot me këtë padrejtësi? Klasë politike të korruptuar dhe të shitur, pseudointelektualë në shërbim të këtyre të parëve dhe rini në gjumë pa ëndra, pa energji për ndryshime dhe zhvillim.

 

Në vazhdim të sa më sipër, ju ftoj të lexoni shkrimin me të njëjtën temë, të përkthyer nga unë (nga verzioni anglisht), të gazetarit rus Vladimir Yakovlev, djali i gazetarit të famshëm rus Yegor Vladimirovich Yakovlev:

 

“Jam pagëzuar sipas pas gjyshit tim.

Gjyshi im Vladimir Yakovlev ishte një vrasës, një xhelat gjakatar, një çekist*. Ndër viktimat e shumta të tij janë edhe vet prindërit e tij.

Ai vrau të atin duke e akuzuar per spekulator. Kur e mori vesh nëna e tij, stërgjyshja ime, vari veten.

Kujtimet e mia më të lumtura të fëmijërisë lidhen me një apartament të vjetër, të gjerë, në rrugën Novokuznetskaya, për të cilin familja jonë ishte shumë krenare. Siç kuptova më vonë, ky apartament nuk u ble, as nuk u ndërtua, por u mor me forcë – nga një familje e pasur biznesi në Moskë.

Më kujtohet dollapi i vjetër ku ngjitesha për të kërkuar ushqim. Dhe divani i madh i rehatshëm në të cilin gjyshja më lexonte tregime në mbrëmje. Dy kolltukët e mëdhenj prej lëkure, të cilët, sipas traditës familjare, përdoreshin vetëm për biseda veçanërisht të rëndësishme.

Siç mësova më vonë, gjyshja ime, të cilën e doja shumë, punoi me sukses si spiune, provokatore, për pjesën më të madhe të jetës së saj. Ajo përfitoi nga prejardhja e saj fisnike për t’u afruar me njerëz të ndryshëm dhe për të provokuar të njohurit e saj për t’u konfrontuar me të. Më pas ajo përpilonte raporte zyrtare për policinë secrete, duke përshkruar këto biseda.

Divani mbi të cilin më treguan histori, karriget, bufeja dhe të gjitha mobiljet e tjera nuk u blenë nga gjyshërit e mi. Ata thjesht i zgjodhën nga një magazinë speciale, ku furnizoheshin me mobilje nga shtëpitë e moskovitëve të pushkatuar.

Nga kjo magazinë çekistët* i mobilonin banesat falas.

Nën vellon e hollë të injorancës, kujtimet e mia të fëmijërisë janë të mbushura me frymën e plaçkitjes, vrasjes, dhunës dhe tradhtisë. Janë të njomur me gjak.

Dhe unë, kush jam unë vetë?

Të gjithë ne që jemi rritur në Moskë, jemi nipër viktimash dhe xhelatësh. Të gjithë ne, absolutisht të gjithë. Pa përjashtim.

Nuk kishit viktima në familjen tuaj? Pra, ka pasur vrasës.

Nuk kishte vrasës? Pra, ka pasur viktima.

Nuk kishte as viktima as ekzekutues? Pra, ka sekrete këtu. As mos e dyshoni!

Më duket se ne e nënvlerësojmë shumë ndikimin e tragjedive të së kaluarës ruse në psikikën e brezave të sotëm. Psikikës time dhe tëndes.

Kur vlerësojmë shkallën e tragjedisë që lidhet me të kaluarën ruse, zakonisht numërojmë të vdekurit. Por për të vlerësuar me të vërtetë shkallën e ndikimit të këtyre tragjedive në psikikën e brezave të ardhshëm, nuk janë të vdekurit, por të mbijetuarit që kanë rëndësi.

Të vdekurit janë zhdukur të gjithë. Por të mbijetuarit janë prindërit tanë dhe prindërit e prindërve tanë.

Të mbijetuarit – janë të vejat, jetimët, ata që kanë humbur të dashurit e tyre, të mërguarit, ata që u bënë vrasës për të shpëtuar veten… në emër të idesë apo fitores, ata që shklën…shitën ndërgjegjen, u kthyen në xhelatë. , të torturuarit dhe torturuesit e tyre, të përdhunuarit, të gjymtuarit, të grabiturit, ata që shkruan raporte, të tretur nga pikëllimi, faji apo besimi i humbur, të poshtëruarit, të uriturit për vdekje, robëria, pushtimi, kampet.

Dhjetëra miliona njerëz kanë vdekur. Të mbijetuarit? Qindra miliona.

Qindra miliona janë njerëz, frikën e tyre, dhimbjen e tyre, ndjenjën e të qenit nën një kërcënim të vazhdueshëm që buron nga bota e jashtme – ia kanë përcjellë atë fëmijëve të tyre, të cilët nga ana tjetër, duke i shtuar kësaj dhimbjeje vuajtjet e tyre.

Statistikisht, nuk ka asnjë familje të vetme në Rusi sot që në një mënyrë apo në një tjetër të mos ketë marrë me vete pasojat e tmerrshme të mizorive të paprecedentë që kanë zgjatur në vend për një shekull.

A e keni pyetur ndonjëherë veten se sa ndikon përvoja jetësore e tre brezave të njëpasnjëshëm të paraardhësve tuaj në perceptimin tuaj individual të botës sot? Nëse jo – mendoni për këtë.

M’u deshën vite për të kuptuar historinë time të familjes. Por kjo është arsyeja se pse tani e di më mirë se nga vjen kjo frikë e vazhdueshme, e paarsyeshme. Ose fshehja e tepërt. Ose pamundësia absolute për të ndarë dhe ndërtuar marrëdhënie të ngushta. Ose ndjenja e vazhdueshme e fajit që më ka ndjekur që nga fëmijëria – në fakt për aq kohë sa mbaj mend.

Në shkollë na flisnin për mizoritë e fashistëve gjermanë. Në universitet – për krimet e Hóng Wèibīng kineze dhe Kmerët e Kuq Kamboxhian.

Ata thjesht harruan të na thonë se vendi ku ndodhi gjenocidi më i tmerrshëm, i paprecedentë në shkallën dhe kohëzgjatjen e tij nuk ishte Gjermania, as Kamboxhia, as Kina – por vetë vendi ynë. Dhe këtë tmerr të gjenocidit më të tmerrshëm në historinë njerëzore e përjetuan jo kinezët apo koreanët, por tre breza të familjes së tyre.

Ne ende mendojmë se është më mirë të mos e dimë.

Në fakt është më keq se kaq. Shumë më keq se kaq.

Ajo që nuk dimë vazhdon të ndikojë tek ne përmes gjumit të fëmijëve, përmes marrëdhënieve tona me prindërit. Thjesht kur nuk e dimë, nuk jemi të vetëdijshëm për ndikimin e tij dhe jemi të pafuqishëm për ta kundërshtuar atë.

Pasoja më e tmerrshme e traumës së trashëguar është pamundësia për të qenë të vetëdijshëm për të. Dhe si pasojë e drejtpërdrejtë e kësaj, një paaftësi për të kuptuar shkallën e kësaj traume dhe shkallën e perceptimit tonë të realitetit sot.

Dhe nuk është aq e rëndësishme se kush e personifikon saktësisht këtë frikë për cilindo prej nesh, të cilin ne e perceptojmë si një kërcënim – Amerika, Kremlini, Ukraina, homoseksualët, turqit, Evropa “e mjerueshme”, kolona e pestë, apo thjesht shefi. të punës ose polici i hyrjes dhe metrosë.

Ajo që është më e rëndësishme është nëse e kuptojmë se deri në çfarë mase frika jonë individuale sot dhe ndjenja jonë e kërcënimit të jashtëm janë në të vërtetë vetëm fantazma e asaj të shkuare që kemi aq frikë ta shikojmë në sy.”

*(çekist – anëtar i Çeka, organizatë e policisë sekrete sovjetike)

Afrim Fanda