Sipas të dhënave të fundit të Agjencisë për punësim në Tetovë, gjithsej ka mbi 13 mijë të papunë dhe qyteti i Tetovës është i dyti pas Shkupit për numër më të madh të popullatës së papunësuar. Në këtë numër dominon mosha nga 15 deri në 29 vjeçare.

Të rinj gjithnjë e më shumë largohen nga vendi për në shtetet e Evropës. Këtij trendi nuk i është shmangur as Tetova me rrethinë, rinia e të cilës çdo ditë e më shumë po e braktis vendin dhe kërkon një jetë më të mirë në shtetet më të zhvilluara. Ndonëse mungojnë statistikat e sakta për largimin e moshës më të re, që cilësohet si e ardhmja e kombit, megjithatë braktisja e vendlindjes vazhdon të jetë alarmuese. Hulumtuesit e tregut të punës nënvizojnë se institucionet shumë pak bëjnë që t`ju mundësojnë të rinjve punësime. Por, ata nënvizojnë se ka kuadër deficitarë të në disa profesione në rajonin e Pollogut.

Më shumë sens për kompanitë

“Nga analizat që kemi bërë ne, kemi konstatuar se duhet të ndërmerren aktivitete më komplekse nga institucionet përgjegjëse. Në këtë rast do të ishte një plan ose një aktivitet të formohet një sistem funksional nga komuna ose qendrat rajonale të Pollogut nga njëra anë, kurse në anën tjetër të jetë sektori i biznesit, universitetet dhe shkollat e mesme profesionale, që do të thotë nga këto analiza pse jo të bëhen edhe analiza më detale se për cilat profesione ka nevojë sektori i biznesit dhe të bëhen reforma në arsim që të prodhohen kuadro në bazë të kërkesave të tregut të punës, gjë që do t’ju mundësoje kandidatëve që paralelisht me sistemin, tanimë të njohur në perëndim gjatë kalitjes së profesionit përkatës veçanërisht në shkollat e mesme profesionale të praktikohet modeli dy ditë teori në shkollë dhe tre ditë në ndërmarrje të merret praktika që në fund personi të merr zanatin, profesionin e duhur dhe në fund të punësohet në ndërmarrje, normalisht vet ndërmarrjet private, në këtë rast nuk kanë kondicion që vetë ta përballojnë këtë, prandaj thash se nevojitet një sistem funksional ku do të ketë subvencione”, tha Nebi Jusuif nga Agjencioni Esa në Tetovë.

Në këtë drejtim, njohës të këtyre rrethanave theksojnë se duhet që shteti më shumë të ketë beneficione për kompanitë dhe ata që duan vet të fillojnë biznes, me qëllim që t`ju mundësohet të rinjve të gjenden në tregun e punës. “Beneficione që do të mundësojë sistemi, në këtë rast komuna ose pse jo edhe nga niveli qendror, siç është rasti me masat aktive për punësim që janë rreth 11 masa ku ka trajnime për profesione specifike, trajnime për gjuhë të huaja, për kompjuterë, trajnime për profesione deficitare, subvencion të bizneseve që duan t’i formalizojnë, t’i legalizojnë ose për ata që duan të fillojnë, në këtë rast shuma e subvencionimeve është 3000 euro, që në shikim të parë është jo edhe aq vlerë e madhe, por për dikë që do të legalizojë biznesin, të cilin me vite e ka praktikuar, është një shans i mirë që të furnizohet me pajisje, me qëllim të shtojë kapacitetin dhe t’ia lehtësojë punën”, u shpreh Jusufi.

Ikin edhe mjekët

Por, nuk është vetëm rinia që largohet nga Tetova, pasi që me të madhe largohen edhe mjekët të cilët për shkak të rrogës së vogël, kërkojnë një jetë më të mirë në shtetet evropiane. Këtë e konfirmojnë edhe në Odën e Mjekëve Shqiptarë. Sipas kryetarit, Nevzat Elezi, kohëve të fundit numri i mjekëve të cilët bëjnë lëvizje kryesisht nëpër shtetet perëndimore, ka shumë të dhëna të ndryshme. “Sipas të dhënave që kemi ne në Shoqatën e Mjekëve të Maqedonisë, numri total i mjekëve të cilët në dhjetë vitet e fundit kanë marrë një vërtetim që ju nevojitet mjekëve për punësime jashtë, sillet diku rreth 1000, po ky vërtetim nuk tregon qartë se të gjithë këta mjek janë shpërngulur, sepse vërtetimin që mjekët marrin në Odën e Mjekëve të Maqedonisë, nuk është vetëm për transfer apo për punësim jashtë, por ky vërtetim i mjekëve ju shërben edhe për specializim dhe për doktoratura jashtë vendit, kështu që Oda e mjekëve këto vërtetime i jep për mjekët të cilët duan që të bëjnë lëvizje, qofshin për regjistrim apo punësim. Gjendja nuk është edhe aq alarmante sa për të thënë se çfarë po ndodh me mjekët, pse ata po largohen, për arsye se vitin e kaluar Oda e mjekëve vërtetime të kësaj natyre ka dhënë vetëm 30, por për dhjetë vitet e fundit shifrat janë alarmante, sepse kemi të bëjmë me 1000 mjekë të cilët kanë marrë këtë vërtetim”, deklaroi Elezi.

Ai thotë se arsyeja kryesore është rroga e vogël. “Si shkak kryesor është paga mujore e mjekëve, e cila krahasuar me vendet që na rrethojnë si Shqipëria, Kosova, Maqedonia, Serbia Bullgari, ne në Maqedoni gati se pagat tona janë të përgjysmuara, duke u nisur nga mjeku specialist, kryesisht të punësuar në punë shtetërore e deri te profesorët e mjekësisë të cilët janë duke ligjëruar në Maqedoni, që do të thotë se nëse bëjmë një krahasim me këto shtete që na rrethojnë te ne rrogat janë të përgjysmuara në këtë rast do të marr shembullin e Serbisë, ku edhe në këtë shtet pagat e mjekëve janë shumë herë më ta larta se pagat e mjekëve të Maqedonisë. Në pozitë më të mirë me pagesat në Maqedoni janë me mjekët amë, por krahasuar me punën të cilën e bëjnë ata, numri i përgjithshëm i pacientëve që ata duhet të arrijnë që është mbi 2400, për të arritur të marrin një rrogë totale që paguhet 50 denarë për kokë të pacientëve ose për pikë të pacientëve kjo nënkupton një punë të madhe që ata bëjnë për të arritur këtë numër të pacientëve, për të mbuluar shpenzimet e tyre dhe për të marrë një pagë të madhe. Me pak fjalë, mjekët amë në Maqedoni, qëndrojnë pak për mirë pa mos llogaritur mundimin e tyre, por kur kemi të bëjmë me specialistët, të punësuarit në kujdestari e kështu me radhë në këto raste ne kemi ngecur pas me pagat e kësaj kategoria ë mjekëve, kjo domethënë është shkaku kryesorë i largimit të tyre. E dyta, Republika e Maqedonisë para do kohe ka sjellë Ligjin për mbrojtjen e të drejtave të pacientëve, por Ligji për mbrojtjen e të drejtave të mjekëve akoma po zvarritet, gjë që shkakton pabarazi mes mjekëve dhe pacientëve, ku pacientët janë të mbrojtur me ligj, ndërsa mjekët akoma jo, kështu që si pasojë kemi të bëjmë me ofendime sulme që bëhen ndaj mjekëve, kemi të bëjmë me padi nga më të ndryshmet që ngrihen kundrejt mjekëve, ku pacientët janë të privilegjuar, ndërsa mjekët ndjehen të rrezikuar në punën të cilën e bëjnë ata”, sqaron Elezi. Sipas të dhënave të fundit të Agjencisë për punësim në Tetovë, gjithsej ka mbi 13 mijë të papunë dhe qyteti i Tetovës është i dyti pas Shkupit për numër më të madh të popullatës së papunësuar. Në këtë numër dominon mosha nga 15 deri në 29 vjeçare.  (koha)