Feridun Sinirlioğlu, diplomat turk.

Një figurë shumë e diskutueshme e lidhur me presidentin islamik të Turqisë Rexhep Tajip Erdogan është zgjedhur për të shërbyer si sekretar i përgjithshëm i Organizatës për Siguri dhe Bashkëpunim në Evropë (OSBE), një organizatë rajonale e sigurisë me 57 anëtarë që përfshin Amerikën e Veriut, Evropën dhe Azinë Qendrore, aktualisht duke u përballur me vështirësi të rënda si rezultat i konfliktit ruso-ukrainas.

Feridun Sinirlioğlu, një diplomat karriere me një histori të diskutueshme – duke përfshirë mbajtjen e negociatave sekrete me Shtetin Islamik në Irak dhe Siri (ISIS) dhe avokimin për një operacion me flamur të rremë në Siri për të justifikuar një invazion të armatosur – u emërua sekretar i përgjithshëm i OSBE-së në 6 dhjetor 2024.

Emërimi i tij ndodhi gjatë kryesimit të Maltës, në një kohë kur OSBE – e themeluar fillimisht gjatë Luftës së Ftohtë për të nxitur paqen, stabilitetin dhe bashkëpunimin përmes dialogut për parandalimin e konflikteve, të drejtat e njeriut dhe kontrollin e armëve – është paralizuar nga pengesat nga Rusia, Azerbajxhani dhe Turqia. , të cilat kanë bllokuar vendimet kryesore brenda organizatës.

Sinirlioğlu nuk u përfshi në listën origjinale të kandidatëve kryesorë të propozuar nga Malta, kryetarja aktuale e OSBE-së, në fillim të këtij viti. Kandidati kryesor për postin ishte Igli Hasani, ministër i jashtëm i Shqipërisë dhe një ekspert i brendshëm i OSBE-së, i cili kishte marrë mbështetjen e shumicës nga vendet anëtare.

Megjithatë, grindjet e brendshme politike midis shteteve anëtare, duke shfrytëzuar kërkesën e unanimitet të OSBE-së për vendimmarrje, e penguan Hasanin të dilte si një kandidat i unifikuar. Çuditërisht, Turqia, me mbështetjen e papritur nga rivalja e saj Greqia – e cila kishte emëruar Maria Telalian, një këshilltare ligjore në ministrinë greke të punëve të jashtme, për drejtor të Zyrës për Institucionet Demokratike dhe të Drejtat e Njeriut (ODIHR) – avancoi me sukses Sinirlioğlu si një kandidat kompromisi.

Udhëheqja aktuale e lartë e OSBE-së, e përzgjedhur në takimin e dhjetorit nën kryesimin e Maltës, nga e majta në të djathtë: Maria Telalian (drejtoreshë e ODIHR), Feridun H. Sinirlioğlu (sekretar i përgjithshëm i OSBE-së), Ian Borg (kryetar i OSBE-së- në detyrë, zëvendëskryeministri dhe ministrja e Maltës për Punët e Jashtme dhe Turizmin), Natasha Meli Daudey (kryetar i këshillit të përhershëm të OSBE-së dhe përfaqësues i përhershëm i Maltës në OSBE) dhe Christophe Kamp (komisioner i lartë i OSBE-së për pakicat kombëtare). (Foto e OSBE-së)

Rusia, që ka tradicionalisht një ndikim të rëndësishëm brenda OSBE-së, zgjodhi gjithashtu të mbështesë kandidatin turk, duke pasur parasysh vendimin e Ankarasë për të mos marrë pjesë në sanksionet perëndimore kundër Rusisë dhe rolin e saj në mundësimin e anashkalimit të kufizimeve financiare dhe ekonomike përmes territorit turk.

Ky nuk është rasti i parë që Turqia pengon procesin e përzgjedhjes së kandidatëve për udhëheqjen e lartë të OSBE-së. Në vitin 2020, Ankaraja bllokoi një paketë propozimi për lidershipin pasi ODIHR lejoi pjesëmarrjen e organizatave të të drejtave të njeriut kritike ndaj qeverisë së Presidentit Recep Tayyip Erdogan për çështje të tilla si sundimi i ligjit, shtypja e medias dhe shkeljet e të drejtave themelore të njeriut.

Turqia etiketoi qëllimisht dhe me të padrejtë disa organizata ndërkombëtare të të drejtave të njeriut si “terroriste” dhe kritikoi ashpër OSBE-në për përfshirjen e përfaqësuesve të tyre në ngjarjet e të drejtave të njeriut. Akuzimi i kritikëve dhe kundërshtarëve për akuza të fabrikuara për terrorizëm u bë një shenjë dalluese e qeverisë Erdogan, e cila ka burgosur me patëdrejtë dhjetëra mijëra kundërshtarë gjatë dekadës së fundit.

Edhe pse OSBE-ja nuk ka më të njëjtin ndikim në çështjet evropiane si dikur dhe është përballur me presion në rritje nga disa shtete anëtare, ajo ende mban ndikim të rëndësishëm në fusha të tilla si vëzhgimi i zgjedhjeve, monitorimi i lirive të shtypit dhe mbrojtja e të drejtave të pakicave kombëtare.

Megjithëse pozicioni i sekretarit të përgjithshëm në OSBE kërkon neutralitet dhe pavarësi, profili i sekretarit të përgjithshëm megjithatë mund të ndikojë në operacionet e organizatës. Sinirlioğlu, një besnik i Presidentit Erdogan, pritet të shfrytëzojë çdo liri veprimi për të mbrojtur qeverinë repressive të Erdoganit nga shqyrtimi ndërkombëtar mbi shkeljet e zgjedhjeve të lira dhe të ndershme, abuzimin e të drejtave themelore të njeriut dhe trajtimin e pakicave.

E kaluara e tij ngre shqetësime të rëndësishme për rolin që ai mund të luajë si sekretar i përgjithshëm i OSBE-së. Ai ka dëshmuar të jetë më shumë një operativ politik dhe partizan sesa një diplomat karriere, shpesh duke i dhënë përparësi interesave politike mbi parimet tradicionale të angazhimit diplomatik.

Pavarësisht se i mungonte vjetërsia e kërkuar zakonisht për këtë pozicion, Erdogan emëroi Sinirlioğlu si nënsekretar të ministrisë së jashtme në 2009, një rol i mbajtur tradicionalisht për dy deri në tre vjet. Sidoqoftë, Sinirlioğlu shërbeu në mënyrë të pazakontë në këtë detyrë deri në vitin 2016, duke tejkaluar shumë mandatin tipik.

Ai u akuzua shpesh për nepotizëm dhe keqpërdorim të burimeve të ministrisë gjatë mandatit të tij si nënsekretar. Në një rast, ai u akuzua se kishte deklaruar dhjetëra mijëra euro shpenzime personale për dreka dhe darka gjatë një udhëtimi të vetëm, pa paraqitur as edhe një faturë të vetme, gjë që çoi në pakënaqësi brenda zyrës së kontabilitetit të ministrisë.

Ndërsa shërbente si nënsekretar, Sinirlioğlu emëroi gruan e tij, Ayşe, në një pozicion të lartë në ministri, duke e bërë atë zëvendëssekretare në shtator 2014. Ai gjithashtu ia caktoi në mënyrë të paligjshme rezidencën zyrtare të konsullatës turke në Dubai djalit të tij për gati një vit, madje megjithëse djali ishte i punësuar në një firmë private britanike. Sinirlioğlu bllokoi emërimin e një avokati të ri të përgjithshëm për të lejuar djalin e tij të vazhdojë të banojë atje.

Në vitin 2014, Sinirlioğlu u implikua në një komplot që përfshin dorëzimin e qëllimshëm të Konsullatës së Përgjithshme Turke dhe stafit të konsullatës në Mosul tek ISIS, duke rezultuar në mbajtjen e tyre peng nga ISIS. Kjo lëvizje ishte pjesë e një strategjie për të lehtësuar negociatat me ISIS, duke çuar në lirimin e të burgosurve të ISIS nga burgjet turke dhe përfitime financiare nga nafta kontrabandë.

 

Feridun Sinirlioğlu

Öztürk Yılmaz, atëherë konsulli i përgjithshëm në Mosul, akuzoi qeverinë turke për shitjen e pengjeve për të përfituar nga nafta e ISIS në Siri. Ai zbuloi se përpjekjet e tij të shumta për t’i shtyrë autoritetet turke të nisnin sulme ajrore ndaj trupave të ISIS-it, u injoruan dhe se kabllogramet e urgjencës që ai dërgoi në Ankara u zhdukën, duke sugjeruar se Sinirlioğlu ishte i përfshirë në një mbulim të situatës.

Sinirlioğlu ka një histori të gjatë të orkestrimit të operacioneve sekrete për Erdoganin, duke përfshirë diskutimet në 2014 rreth një “Fals flag” operacioni, për të justifikuar një pushtim ushtarak të Sirisë. Përfshirja e tij në operacione të tilla nxjerr në pah një model të qëndrueshëm të përdorimit të taktikave të fshehta për përfitime politike dhe financiare.

Ai ishte një nga mbështetësit e zjarrtë të konfliktit të armatosur, siç zbulohet në një regjistrim të zbuluar nga marsi 2014, në të cilin ai, shefi i atëhershëm i agjencisë së inteligjencës turke (MIT) Hakan Fidan dhe të tjerë dëgjoheshin duke diskutuar mundësinë e një ndërhyrjeje ushtarake në Siri përmes një “Fals flag” operacioni i orkestruar nga MIT.

Sinirlioğlu ishte veçanërisht i ashpër gjatë takimit, duke këmbëngulur për një pushtim ushtarak të Sirisë, ndërsa Fidan sugjeroi mënyra për të sajuar një pretekst, duke thënë: “Nëse do të ishte e nevojshme, unë do të dërgoja katër burra në Siri, do t’i bëja që të hidhnin tetë predha mortajash në anën turke dhe të krijonin një justifikim për luftë.”

Megjithatë, ushtria i rezistoi kësaj ideje deri në vitin 2016, kur qeveria e Erdogan spastroi pothuajse të gjithë oficerët e NATO-s që kundërshtuan luftën në Siri pas një përpjekjeje të dështuar për grusht shteti, i cili u konsiderua gjerësisht si një operacion i rremë.

Roli i Sekretarit të Përgjithshëm të OSBE-së i jep Sinirlioglu qasje unike tek liderët dhe institucionet në nivel kombëtar, rajonal dhe ndërkombëtar, duke e pozicionuar atë për të mbledhur inteligjencë në emër të qeverisë Erdogan dhe duke ndikuar potencialisht në vendimet pas dyerve të mbyllura.

https://nordicmonitor.com/2024/12/osce-appoints-erdogan-loyalist-with-ties-to-secret-isis-talks-as-secretary-general/

Abdullah Bozkurt/Stokholm