Ministri i Jashtëm i SHBA Mike Pompeo do të qëndrojë sot për një vizitë të parë në Berlin. Në qendër të bisedimeve me mikpritësit gjermanë do të jenë konfliktet aktuale në botë.

Ministri i Jashtëm i SHBA Mike Pompeo do të qëndrojë sot për një vizitë të parë në Berlin. Në qendër të bisedimeve me homologun e tij gjerman, Heiko Maas si dhe me Kancelaren gjermane Angela Merkel do të jenë një sërë krizash dhe konfliktesh në botë. Agjencitë e lajmeve veçojnë temën e konfliktit të Serbisë me Kosovën, si temë bashkëbisedimi me mikpritësit gjermanë, përveç konfliktit në Ukrainën Lindore, në Venezuelë dhe në Siri. Raporti me Kinën dhe Rusinë gjithashtu do të jetë në qendër të vëmendjes në bisedimet në Berlin.

Gjermania dhe Franca do të angazhohen në një takim të përbashkët të ri në 1 korrik në Paris për një rrugëdalje nga konflikti mes Kosovës e Serbisë dhe bllokimi i dialogut. Ato e kundërshtojnë së bashku idenë e shkëmbimit të territoreve midis Kosovës dhe Serbisë, si ide që do të destabilizonte të gjithë rajonin.Tre deputetë të njohur të Bundestagut Gjerman, Peter Beyer (CDU), Josip Juratovic (SPD) dhe Manuel Sarrazin (Aleanca 90/Të Gjelbrit) shkruan javën e kaluar në gazetën konservatore gjermane, Frankfurter Allgemeine Zeitung se i deziluzionuar për idenë e shkëmbimit të territoreve përgjatë vijave etnike mes Serbisë dhe Kosovës duket se tashmë është edhe këshilltari amerikan i sigurisë John Bolton, i cili ia ka prezantuar si të pranueshme Presidentit Trump idenë e shkëmbimit të territoreve.

Takimi i Pompeos me ministrin e Jashtëm gjerman Maas pritet të zgjasë deri në orën 17, kur është parashikuar një konferencë e përbashkët shtypi. Një deklaratë e përbashkët para medieve e ministrit të Jashtëm të SHBA Pompeo dhe Kancelares gjermane Angela Merkel është parashikuar për në orën 18.

dw

Kreu i diplomacisë kosovare ka marrë vendim që t’ia ndalojë hyrjen në Kosovë çdo zyrtari të Serbisë që mohon krimet e luftës në Kosovë. Kurse Kuvendi i Kosovës merr nismën për krijimin e Tribunalit për krimet serbe.

Ministri i Punëve të Jashtme në Qeverinë e Kosovës, Behgjet Pacolli, tha se ka marrë vendim që të shpallen persona non-grata, të gjithë ata zyrtarë serbë që përmes deklarimeve mohojnë krimet e luftës në Kosovë. Ky vendim i kreut të diplomacisë kosovare, pason edhe një paralajmërim të Institucioneve të Kosovës për nisjen e procedurave për themelimin e një gjykate për gjykimin e krimeve serbe në Kosovë.

Ministri i Punëve të Jashtme i Serbisë Ivica Daçiq, në një intervistë për mediumin rus “Vesti Rusia”, kishte mohuar masakrën e Reçakut, duke thënë se “ngjarjet në Reçak ishin shkaku i drejtpërdrejtë i bombardimeve të NATO-s  kundër forcave serbe në Kosovë” në vitin 1999.

Pacolli reagon ashpër pas deklaratës së Ivica Daçiq

Deklarata e Ivica Daciqit është e papranueshme për ministrin e Jashtëm të Kosovës, Behxhet Pacolli. “I pështirë dhe absolutisht i papranueshëm mohimi i Masakrës së Reçakut nga ministri aktual i Jashtëm i Serbisë, Ivica Daçiq, i cili shërbeu si zëdhënës i partisë së Millosheviçit në vitet ’90. Zëdhënësi i Millosheviçit vazhdimisht ofendon viktimat, familjaret e tyre dhe mohon vrasjet masive dhe gjenocidin në Kosovë nga regjimi që ai i shërbente i përkushtuar. Serbia kreu krimet më të këqija kundër civilëve shqiptarë, boshnjakë dhe kroatë në Evropë që nga nazistët gjatë Luftës së Dytë Botërore kundër hebrenjve”, thotë në një postim në profilin e tij Behxhet Pacolli.

“Si Ministër i Punëve të Jashtme kam vendosur që të gjithë zyrtarët serbë që bëjnë deklarata që i mohojnë krimet e luftës të kryera në Kosovë të shpallen persona non-grata në Kosovë dhe i bëjë thirrje Prokurorisë të marrë masa ligjore kundër tyre”, shkruan më tej Pacolli.

Dy zyrtarë serbë në qeverinë e Kosovës, një ministër dhe një zëvendësministër ditë më parë u shkarkuan nga kryeministri Ramush Haradinaj, pasi edhe këta dy zyrtarë në deklarime publike thanë se “shumë krime të kryera gjatë luftës në Kosovë nga forcat serbe në të vërtetë nuk kishin ndodhur kurrë”. Këto deklarime në mohim të krimeve të luftës në Kosovë, nxitën Ministrinë e Drejtësisë në qeverinë e Kosovës të fillojë përgatitjet për hartimin e një ligji “që të dënohet secili person që mohon krimet dhe masakrat që janë bërë gjatë luftës 1998-99”.

Nisma për Tribunal Ndërkombëtar për krimet serbe në Kosovë

Veprimet e institucioneve të Kosovës, që të ndjekin dhe dënojnë kryesit e krimeve të luftës dhe mohuesit e tyre, pason edhe një nisme tjetër të kryetarit të kuvendit të Kosovës, Kadri Veseli, që të themelohet një Gjykatë Ndërkombëtare  për gjykimin e krimeve serbe në Kosovë, ndonëse një kompetentë të tillë e ka vetëm OKB-ja. Kryetari i

kuvendit të Kosovës, Kadri Veseli thotë se “për 186 masakra të kryera në Kosovë e për mijëra të vrarë nga forca serbe gjatë viteve 1998-99, institucionet e Kosovës do të kërkojnë drejtësi”. Ai thotë se tashmë ka nisur konsultat dhe procedurat, të cilat shumë shpejt do të rezultojnë me hapa konkretë drejt formimit të Gjykatës Ndërkombëtare për krimet që Serbia ka kryer në Kosovë.

“Kjo gjykatë është e mundur, është e domosdoshme, ka për të ndodhur, do të ndodh. Fundi në këtë proces ka vetëm një qëllim, drejtësi dhe të ardhme e pajtim. Ne kemi besuar tek e vërteta. Fatkeqësisht, kanë kaluar dy dekada dhe pak, ose aspak nuk është bërë në këtë drejtim. Tribunali i Hagës, i ka lënë në gjysmë proceset gjyqësore kundër krerëve të regjimit të Millosheviçit. Për atë sa edhe drejtësia ndërkombëtare në Kosovë, nuk e ka bërë punën e saj që është dashur ta bënte”, thotë Kadri Veseli.

Kuvendi i Kosovës përmes një votimi të deputetëve tashmë ka themeluar një  komision të veçantë “i cili do të ndërmarrë hapa të mëtutjeshëm deri në krijimin e një Tribunali Ndërkombëtar që do t’i gjykojë krimet serbe në Kosovë”. “Ideja nuk është vetëm të bëjmë rezolutë, ideja është që përmes kësaj rezolute të bëhen hapat, duhet të shkojmë në Këshill të Evropës e Parlament Evropian. Duhet të krijohet një Tribunal Ndërkombëtar për krimet serbe dhe kjo duhet gjithsesi, është në nderin dhe dinjitetin e këtij vendi. E keni mohimin e masakrave, e cila po ndodh sot dhe kështu do të ndodhë edhe pas pesë viteve”, thotë Kadri  Veseli. Nisma për të ndërmarrë hapa dhe kërkuar themelimin e një Tribunali Ndërkombëtar për krimet serbe në Kosovë, e ka marrë mbështetjen edhe të partive politike opozitare dhe të Presidentit të Kosovës, Hashim Thaçi.

Daçiq: Ideja përpjekje për të gjetur një baraspeshë me punën e Gjykatës Speciale

Beogradi zyrtar nga ana e tij nuk beson se bashkësia ndërkombëtare do ta përkrahë nismën e Kosovës për krijimin e një Gjykate kundër krimeve serbe në Kosovë. Shefi  i diplomacisë serbe, Ivica Daciq, ka thënë se “paralajmërimet e Prishtinës rreth iniciativës së formimit të një Gjykate e cila do të merrej me krimet e serbëve në Kosovë, është përpjekje për të gjetur një baraspeshë me punën e Gjykatës Speciale”.

“E kam të vështirë ta mendoj se bashkësia ndërkombëtare mbështet që në Kosovë të krijohet një Gjykatë e cila do të dirigjohej nga ish anëtarë të UÇK-së, tani politikanë, e që shumë lehtë mund të gjenden para Gjykatës Speciale për krimet e UÇK-së”. Unë mendoj se i vetmi synim është që të qetësohet opinioni kosovar në momentin kur duhet të priten thirrje të tjera për liderët e UÇK-së që të paraqiten para Gjykatës Speciale”, citon  mediumi në Serbi Novosti, ministrin e jashtëm serb Ivica Daciq.

Përfaqësues të organizatave joqeveritare që angazhohen për fatin e personave të zhdukur gjatë luftës së Kosovës, thonë se me iniciativa të tilla siç është kjo e institucioneve të Kosovës, nuk mund të krijohet një Tribunal ndërkombëtar, për faktin që sipas tyre, “Tribunalet ndërkombëtare për krime lufte krijohen vetëm nga OKB-ja. Në një intervistë të mëhershme për DW,  Bekim Blakaj, nga Fondi për të Drejtën Humanitare, pati thënë se nga evidencat e tyre 13,500 persona janë vrarë në luftën e fundit në Kosovë, ndërkaq, 1600 persona akoma konsiderohen të zhdukur, shumica nga ta shqiptarë të Kosovës.

dw

Pas samitit të Berlinit, përfaqësuesit e Kosovës po përgatiten për takimin e Parisit. Por ndërmjet kryeministrave të Kosovës e të Shqipërisë ka vazhduar një polemikë mbi diskutimet brenda samitit për taksën ndaj Serbisë.

Udhëheqësit më të lartë të Kosovës, përfshirë edhe Grupin negociator të Kosovës u mblodhën në Prishtinë ku diskutuan për Samitin e Berlinit dhe për të shprehur një qëndrim të Kosovës lidhur me dialogun Kosovë-Serbi në takimet e radhës. Takimi i sotëm i përbashkët në Prishtinë, u zhvillua me ftesë të kryetarit të Kuvendit të Kosovës, Kadri Veseli, i cili tha se Samiti i Berlinit nga të gjithë u vlerësua i dobishëm.

“Ne kemi vetëm një mandat para qytetarëve tanë, shtetin tonë, integritetin dhe sovranitetin dhe Kushtetutën e Kosovës. Ky është qëndrimi ynë. E falënderojmë BE-në për fillimin e involvimit serioz në këtë proces. Por në mënyrë të veçantë e falënderojmë dhe e inkurajojmë angazhimin e vazhdueshëm dhe të domosdoshëm të Shteteve të Bashkuara të Amerikës. Besojmë se do të ketë në të ardhmen edhe një involvim më direkt të SHBA-ve. Falënderojmë kancelaren Merkel dhe presidentin Macron për angazhimin e tyre për Kosovën”, tha pas takimit në Prishtinë Kryetari i Kuvendit Kadri Veseli.

Lidhur më kërkesën e vazhdueshme të komunitetit ndërkombëtar që taksa ndaj produkteve serbe të pezullohet dhe t’i hapet rruga dialogut Kosovë-Serbi, Kryetari i Kuvendit tha se “taksa ka qenë vendim dinjitoz dhe tash nuk duhet të kthehet kundër Kosovës dhe të nënshtrohemi ndaj Serbisë. Taksa nuk duhet të shërbejë kundër SHBA-së dhe Gjermanisë e Francës dhe e ardhmja duhet të sjellë vendime të mençura”.

Debat në distancë mes kryeministrave të Kosovës dhe Shqipërisë

Por është pikërisht kërkesa për pezullimin e taksës ndaj Serbisë, që thuhet se u diskutua në Berlin dhe refuzimi i kryeministrit Haradinaj për ta hequr atë, që ka përplasur Kryeministrin e Kosovës dhe Kryeministrin e Shqipërisë Edi Rama.

Një polemikë në distancë u zhvillua nga dy kryeministrat për atë se çfarë u tha në Samitin e Berlinit dhe kush i bëri kujt presion që të pezullohet taksa.

Kryeministri i Kosovës, Ramush Haradinaj, tha se në Berlin është përballur me presion të madh nga presidenti i Kosovës, Hashim Thaçi dhe kryeministri i Shqipërisë Edi Rama, për pezullimin e taksës ndaj mallrave serbe dhe të Bosnjës e Hercegovinës. Këto deklarime të Haradinajt nuk i pëlqyen kryeministrit të Shqipërisë. Ai i hodhi ato poshtë me një reagim të gjatë në profilin e tij social. Në të ai kritikon Haradinajn dhe e quan deklarimin e tij të pavërtetë.

“Si rregull, udhëheqësit nuk i komentojnë në publik bisedat mes tyre e sidomos ato informale, aq më tepër pa rënë dakord paraprakisht dhe lëre pastaj t’i shtrembërojnë, duke gënjyer për të dalë “burra të mirë” para popullit të tyre, si të ishin duke shitur mish në pazar”, tha Rama.

Kryeministri i Shqipërisë shpjegon detaje të tjera nga takimi. “Kancelarja Merkel dhe presidenti Macron kanë nxitur një diskutim informal mbi rifillimin e dialogut dhe i kanë kërkuar me shumë durim kryeministrit Haradinaj, jo ta heqë taksën, po thjesht të japë pëlqimin që taksa të pezullohet përkohësisht, për 6 muaj apo edhe për 4 muaj, duke u zotuar që të hyjnë në procesin e dialogut Kosovë-Serbi ata vetë”, tha Rama duke pohuar se “i ka sugjeruar kryeministrit të Kosovës në dy momente që ta pranojë këtë kërkesë”.

Pas kësaj, kryeministri Haradinaj reagoi sërish. Pas një mbledhje të qeverisë së Kosovës ai tha se”gjithmonë do ta tregojë të vërtetën për proceset e bisedimeve me Serbinë”, sepse, sipas Haradinajt, kjo është edhe në interes kombëtar.

“Kërkesat që të pezullohen tarifat nuk janë të reja edhe pozicionet nuk janë të reja për disa prej atyre që i kanë, njëkohësisht qëndrimi im nuk është i ri pra është i qëndrueshëm, nuk ka ndonjë ndryshim dhe nuk do të ketë, pra nuk ka pse të diskutohet më. Pastaj kjo e kryeministrit Edi Rama: për mua shqiptarët, edhe të majtë edhe të djathtë janë vëllezërit e motrat e mia dhe ua kam borxh të vërtetën, atë që ka thënë At Zef Pllumi “rrno për me tregu” do t’ua tregoj të vërtetën edhe kur i pëlqen edhe kur nuk i pëlqen dikujt, për shkak se jemi në obligim ndaj qytetarëve tanë”, tha Kryeministri Haradinaj.

Njohësit e zhvillimeve politike këtë polemikë në distancë të kryeministrave Edia Rama dhe Ramush Haradinaj e shohin në mënyrë kritike. Vigan Qorroli, profesor në Universitetin e Prishtinës thotë se “përçarja mes liderëve politikë shqiptarë nuk është mëkat. Ajo është një traumë e mosnjohjes në radhë të parë të parimeve bazë të demokracisë, dhe së dyti, të moskuptimit të thellë të politikës perëndimore”. Sipas tij, kasta e lartë udhëheqëse në Shqipëri dhe Kosovë nuk kanë “ide për zhvillimin e shtetit dhe përparimin e shoqërisë”, prandaj të vetmen levë, që e përdorin më së miri është “dhuna verbale dhe konfliktualiteti politik”.

Samiti i Berlinit vazhdon të komentohet në Kosovë

Sidoqoftë, megjithë këtë polemikë në distancë të dy kryeministrave, Edi Rama dhe Ramush Haradinaj, Samiti i Berlinit vazhdon të komentohet në Prishtinë. Udhëheqësit politikë të Kosovës nuk duken shumë të kënaqur nga ky takim për faktin që sipas Presidentit Hashim Thaçi, “akoma nuk ka një unitet evropian dhe veprime konkrete për Ballkanin Perëndimor”.

Megjithatë nga takimi i Berlinit doli konkluzioni që palët janë pajtuar që të mbahet një takim i ri më 1 korrik në Paris, ku shpresohet për rifillimin e dialogut Kosovë-Serbi. Kryeministri Ramush Haradinaj, beson që takimi i ardhshëm i Parisit mund të jetë më serioz, pasi do të jetë takim dypalësh ndërmjet Kosovës e Serbisë, me temë qendrore dialogun.

Beogradi zyrtar vazhdon të kërkojë nga Prishtina heqjen e taksës ndaj mallrave serbe si kusht për rifillimin e dialogut, ndërsa Prishtina zyrtare nuk pranon që taksa te jetë kusht për rifillimin e dialogut Kosovë-Serbi, një proces ky i ngrirë tashmë që disa muaj.

dw

Pas samitit për Ballkanin në Berlin vazhdon jehona në mediat gjermane, jo vetëm për heqjen nga axhenda të një teme – ndryshimin e kufijve në Ballkan, që konsiderohet mjaft i rrezikshëm, por edhe për zhvillimet në Kosovë.

Gazeta gjermane “Die Welt” i ka kushtuar këtë javë disa artikuj problematikës së marrëdhënieve Kosovë-Serbi në kuadër të samitit të Berlinit. Në një intervistë të zhvilluar me kryeministrin e Kosovës, Ramush Haradinaj të publikuar të premten në “Die Welt” (03.05) vihet theksi tek tema e këmbimit të territoreve, që për kryeministrin Haradinaj tanimë “është fshirë nga tryeza e bisedimeve”. Sipas Haradinajt “dialogu me ndërmjetësimin e të Ngarkuarës së për Politikën e Jashtme, Federica Mogherini që duhej të përfundonte me njohjen e Kosovës, për fat të keq ngriti çështje të reja, si ajo e këmbimit të territoreve apo e zhvendosjes së kufijve. Kjo ka bërë që situata në rajon të përkeqësohet. Kemi humbur gati një vit. Tani jemi kthyer në tryezën e bisedimeve, në atë pa temat e këmbimit të territoreve dhe zhvendosjes së kufijve.” “Kush do të ripërcaktojë kufijtë në rajonin tonë thërret tragjeditë e së shkuarës. Kjo është e rrezikshme”, ka thënë Haradinaj.

“Jemi një vend “start up”,  ne nuk dorëzohemi”

Një çështje tjetër që prek “Die Welt” me kryeministrin e Kosovës është liberalizimi i vizave, si edhe largimi i njerëzve të kualifikuar nga Kosova. Haradinaj: “Liberalizimi i vizave do të ishte për të gjitha vendet një përfitim -për klientë, studentë, sportisë, afaristë dhe më shumë. Ne mund të garantojmë, që nuk vijnë kriminelë.” Lidhur me fenomenin e largimit të trurit nga Kosova, kryeministri Haradinaj thekson, se “kemi shumë probleme, nuk është e thjeshtë kur fillon nga zeroja […] fuqia jonë e re punëtore është interesante për tregjet e punës në Europë e përtej, me ta na duhet të matemi. Prandaj kemi përmirësuar ofertat tona për investitorët. Jemi një vend “start up”,  ne nuk dorëzohemi.”

Në një koment pas samitit të Berlinit të publikuar të enjten (02.05) po në “Die Welt” me titull “Oborri i pasmë i BE” theksohet se “mes Serbisë dhe ish-provincës së saj të shkëputur, Kosovës sundon lufta e ftohtë. Kjo duhet të marrë fund, nëse Serbia dhe Kosova duhet të bëhen një ditë anëtare të BE. Lidhur me rëndësinë e samitit të Berlinit për Ballkanin dhe angazhimin e kancelares Merkel dhe presidentit Macron theksohet se “që me Merkel dhe Macron, dy liderë europianë në emër të BE ftuan në një samit në Berlin, tregon edhe njëherë, se qendra politike e BE-së prej kohësh nuk është më Brukseli, por Këshilli i krerëve të shteteve dhe qeverive të BE, që kanë legjitimitetin dhe mjetet për të bërë politikë të fortë.”

Ndërsa gazeta “Frankenpost” pyet në artikullin komentues për zhvillimin e samitit të Ballkanit në Berlin: “Pse e refuzon kategorikisht kancelarja gjermane një zhvendosje të kufijve? Shumë thjesht: Kush fillon e prek kufijtë në Ballkan, nxit një luftë të re. Sepse kush do t’i pengojë shqiptarët që të bashkohen me ata në Maqedoninë e Veriut – atje jetojnë shumë shqiptarë. Do të ishte shumë e rrezikshme të hapje këtë kuti.”

la/die Welt/Frankenpost/