Arkivi mujor: Mars 2024

Bota

Scholz kërkon politikë të përbashkët evropiane të mbrojtjes

Komento

ScholzKrerët e shteteve dhe qeverive të BE-së takohen nesër në Bruksel për samitin dyditor. Ndihma ushtarake për Ukrainën, strategjia e mbrojtjes, lufta në Gaza e zgjerimi i BE në Ballkanin Perëndimor janë ndër temat.

Përpara samitit të BE të kësaj jave, kancelari gjerman Olaf Scholz është shprehur në favor të një bashkëpunimi më të madh evropian. Në deklaratën e tij qeveritare ai përmendi ndër të tjera industrinë e mbrojtjes dhe të armatimit.

Scholz tha më tej se do të angazhohet në samitin e BE që fitimet nga asetet e ngrira ruse në Evropë të investohen në blerjet e armëve për Ukrainën: “Po flasim për disa miliarda, ndoshta deri në pesë miliardë këtë vit.” Për blerjen e armatimeve, ai u shpreh në mbështetje të një bashkëpunimi më të ngushtë brenda BE. Ka pasur tashmë përparim të madh, por duhet bërë më shumë.

Scholz përmendi gjithashtu vendosjen e teknologjive të tilla si prodhimi i gjysmëpërçuesve dhe energjia e rinovueshme, si fusha në të cilat Evropa duhet të jetë më pak e varur nga rajonet e tjera të botës.

Scholz rikonfirmon mbështetjen për Ukrainën

Scholz ripohoi mbështetjen e Gjermanisë dhe Evropës për Ukrainën në luftën kundër sulmit rus. Në të njëjtën kohë, ai e përjashtoi edhe një herë mundësinë që NATO të bëhej pjesë e luftës.  Rsia po tregon dobësi, Evropa duhet të vazhdojë të mbështesë sistematikisht Ukrainën: ky ishte mesazhi kryesor i kancelarit përpara samitit të BE. Scholz-ihpreson për një angazhim të BE në Lindjen e Mesme.

Olaf Scholz ka riafirmuar vullnetin e Gjermanisë dhe Evropës për të ndihmuar Ukrainën për aq kohë sa është e nevojshme. “Rusia nuk është aq e fortë sa mendohet tani”, tha politikani socialdemokrat në deklaratën e tij qeveritare përpara samitit të BE. “Nëse presidenti rus beson se ai thjesht duhet të pezullojë këtë luftë dhe se ne do të dobësojmë mbështetjen tonë, atëherë ai i ka bërë llogaritë gabim,” tha ai. Kancelari tha se është e rëndësishme që të ketë më shumë dërgesa armësh në Ukrainë. Një “paqe e diktuar në kurriz të Ukrainës” nuk do të pranohet, shtoi ai

Manipulimi i zgjedhjeve në Rusi dhe presioni mbi opozitën janë shenja të dobësisë së Kremlinit, vazhdoi Scholz. Ai shprehu admirimin e tij për opozitën ruse. Është vërtet e vështirë të këmbëngulësh për liri në një vend të tillë. Ai tha se mbështetja për këta njerëz nuk duhet të ndërpritet

“Të thuash atë që është e nevojshme”

Kancelari u zotua gjithashtu për solidaritet të Gjermanisë me Izraelin. Në të njëjtën kohë, megjithatë, është gjithashtu e rëndësishme që të lehtësohen vuajtjet e njerëzve të Rripit të Gazës. Sulmi ndaj Izraelit nga organizata terroriste Hamas ishte “i paharrueshëm, i tmerrshëm”. Ashtu si ndoshta vetëm SHBA, Gjermania është “qartësisht një mikeshë e Izraelit”. Megjithatë, është e rëndësishme të “thuhen gjërat e nevojshme”. Duhet të ketë një armëpushim, ndër të tjera për të liruar pengjet e Hamasit dhe për të qenë në gjendje të ofrohet më shumë ndihmë humanitare për Rripin e Gazës.” Scholz u tregua optimist i matur: “Kam pak përshtypjen, se gjërat janë pak më realiste.”

Scholz iu referua gjithashtu pjesëmarrjes së Gjermanisë në transportin ajror të furnizimeve për banorët e Rripit të Gazës: “Ne japim një kontribut, por nuk mund të jetë ndihmë e plotë.” Do të duhet të hapen më shumë pika kufitare, në mënyrë që të hyjnë më shumë se 500 kamionë në ditë me mallra në këtë zonë. Scholz theksoi se shumë njerëz në Izrael e mbështesin këtë, siç e pa gjatë vizitës së tij të fundit në vend.

Në fund të fundit, vetëm një zgjidhje me dy shtete mund të sjellë paqe në Lindje e Mesme, tha kancelari gjerman. “Tani duhet të bëhet e dukshme, si mund të jetë e ardhmja për bashkëjetesën paqësore të Izraelit dhe një shteti palestinez.” Kjo do të nënkuptonte një shtet të veçantë palestinez “pa ushtrinë e tij”, por që të administrohej vetë.

Një kompromis i BE këtë herë?

Scholz pranoi se në BE ka mendime të ndryshme për Lindjen e Mesme: “Pikërisht për këtë debati është i rëndësishëm”. Ai shpresonte se krerët e shteteve dhe qeverive do të bien dakord për një qëndrim të përbashkët.

Një deklaratë e përbashkët mbi luftën e Gazës dështoi në samitin e BE-së në dhjetor. Duke pasur parasysh numrin e madh të viktimave në Rripin e Gazës, Spanja dhe Irlanda, për shembull, kërkojnë një gjuhë shumë më të ashpër ndaj Izraelit dhe duan t’i japin fund marrëveshjes së asociimit të BE me këtë vend.

Kancelari i bëri komentet e tij përpara samitit dyditor të Krerët e shteteve dhe qeverive të BE në Bruksel. Tema të tjera që do të diskutohen të enjten dhe të premten janë zgjerimi i BE në Ballkanin Perëndimor dhe migrimi e bujqësia.

aud (dlf, dpa)

Kosova

Hovenier: Shenja pozitive nga takimi i djeshëm në Bruksel

Komento

HovenierAmbasadori amerikan në Prishtinë, Jeff Hovenier, tha të mërkurën se ka disa shenja pozitive për përparim në çështjen e përdorimit të dinarit serb në Kosovë.

 

Ai i bëri komentet pas një takimi me zëvendëskryeministrin e Kosovës, Besnik Bislimi, i cili një ditë më parë diskutoi mbi këtë çështje në Bruksel me të dërguarin evropian Miroslav Lajçak dhe kryenegociatorin e Serbisë, Petar Petkoviç.

“Qëndrimi i Shteteve të Bashkuara mbetet shumë i qartë rreth kësaj cështjeje. Ne respektojmë autoritetin e Bankës Qendrore të Kosovës, e kuptojmë se ka një përgjegjësi të përcaktojë politika mbikëqyrëse për gjithë territorin e Republikës së Kosovës. Kjo nuk është për dinarin, kjo është për mënyrën se si rregullorja do të zbatohet, dhe ne jemi të shqetësuar se mënyra e zbatimit mund të ndikojë tek kategori të cenueshme të shoqërisë, posaçërisht komunitetin serb por jo vetëm”, tha ambasadori amerikan.

I dërguari evropian Miroslav Lajçak tha se të hënën në Bruksel pritet vazhdimi i bisedimeve Kosovë – Serbi për çështjen e dinarit serb, ndërsa deri të premten palët do të paraqesin propozimet e tyre.

“Është mirë të shohim se të dy qeveritë si ajo në Kosovë edhe ajo në Serbi do të ofrojnë mendimet e tyre se si mund të zgjidhet kjo çështje. Do ta përcjellim takimin e javës së ardhshme dhe e mirëpresim gjithë këtë zhvillim”, tha ambasadori amerikan.

Rregullorja që ka hyrë në fuqi me një shkurt, sipas së cilës euroja është monedha e vetme që mund të përdoret për pagesa të gatshme në Kosovë, nxiti reagimin e zemëruar të Beogradit, dhe shqetësimet e diplomacisë perëndimore për ndikimin e saj në jetën e serbëve të Kosovës që vazhdojnë të mbështeten financiarisht nga Serbia.

Shtetet e Bashkuara kanë theksuar se mungesa e bashkërendimit nga qeveria e Kosovës lidhur me këtë çështje ka ndikuar në cilësinë e partneritetit ndërmjet të dy qeverive, por kanë theksuar përkushtimin ndaj pavarësisë dhe sigurisë së Kosovës.

I pyetur rreth raportimeve se presidenti serb, Aleksandar Vuçiq, “ka kërcënuar me pushtim të mundshëm të Kosovës”, ambasadori Hovenier, tha se qytetarët e Kosovës nuk duhet të shqetësohen për ndonjë kërcënim ndaj sigurisë së tyre.

 

Çfarë tha presidenti serb Vuçiç që u interpretua si kërcënim

Presidenti serb Aleksandar Vuçiç, të dielën gjatë një manifestimi në Beograd me rastin e përvjetorit të trazirave të marsit të vitit 2004 në Kosovë, akuzoi diplomacinë perëndimore se synon “poshtërimin e Serbisë dhe ta çojë përpara të preferuarën e saj (Kosovën).

“Nuk ka problem – i doni ata, nuk do të na keni neve. I doni ata dhe doni t’i ndihmoni ata? Do të mbijetojmë. Por, jemi mjaft të mësuar dhe mjaft të zgjuar dhe të guximshëm, dhe kemi mësuar mjaft, kemi fituar përvojë të mjaftueshme pas gjithë asaj çfarë na keni bërë në 25 vjetët e shkuara, për ta pritur çastin më të mirë të mundshëm dhe për të luftuar për mundësinë tonë. Këtë nuk kemi përse ta fshehim nga askush”, tha ai.

 

“Mund të them që përkushtimi ynë për sigurinë e Kosovës, garancitë e sigurisë që kanë ofruar Shtetet e Bashkuara qëndrojnë të forta si kurrë më parë. Ne flemë rehat sa i përket këtij kërcënimi. Mendojmë se NATO-ja është e përgatitur dhe e gatshme dhe mendoj se populli i Kosovës duhet të flejë rehat sepse aleanca ushtarake më e suksesshme në histori ka një prani të madhe këtu, që është e gatshme të bëjë gjënë e duhur”, tha ambasadori Hovenier.

Ai tha se Shtetet e Bashkuara po punojnë që Kosova të bëhet një ditë vend anëtar i NATO-s. Një natë më parë ambasadori amerikan në Beograd, Christopher Hill tha në një intervistë për Radio Televizionin e Serbisë se aktualisht Serbia është partnere dhe më afër NATO-s, pasi çdo ditë ka bashkëpunim me ushtrinë serbe dhe stërvitje të përbashkëta.

 

Çfarë tha Christopher Hill për afërsinë e Serbisë me NATO-n

Ambasadori amerikan në Beograd, Christopher Hill, tha në një intervistë me Radiotelevizionin shtetëror serb se Serbia është më afër me NATO-n sesa Kosova.

Ai i bëri këto komente i pyetur se “si ndodhi që statusi i Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës ndryshoi nga një organizatë terroriste, siç e quajti Departamenti (amerikan) i shtetit, në një partner të pranueshëm”?

Christopher Hill: E dini, në të vërtetë nëse e shihni se kush është partner i NATO-s, Serbia është shumë më afër NATO-s sesa Kososva. Kjo për shkak se…

RTS: Mendoni aktualisht?

Christopher Hill: Aktualisht, po. Kjo tani është shumë e saktë. Pra, gjithsesi e dini se ne punojmë me ushtrinë serbe çdo ditë. Kemi pasur stërvitje, trajnime dhe shumë gjera më ushtrinë serbe. Prandaj nuk jam i sigurt që mund ta pranoj synimin e pyetjes, sepse tani ne punojmë shumë më shumë së bashku sesa me UÇK-në apo çfarëdo që ka dalë prej saj.

 

Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, i kundërshtoi ashpër të mërkurën këto deklarata duke theksuar se Serbia vazhdimisht ka shkelur vlerat kryesore mbi të cilat qëndron NATO-ja.

“Serbia është shtet që kurrë nuk është ballafaquar me të kaluarën e vet gjenocidale, është një shtet i cili ka kryer gjenocid, i cili ka kryer krime kundër njerëzimit dhe i cili ka kryer krime lufte e akoma fle mbi varreza masive. Kështu që më lejoni ta them troç, kushdo që e konsideron Serbinë si shtet që është afër NATO-s, nuk e ofendon vetëm çdo shtet demokratik që po bën hapa konkret drejt anëtarësimit në NATO, por njëkohësisht është duke i ofenduar edhe viktimat e Serbisë së Millosheviçit e cila (Serbia) është njëlloj siç ka qenë edhe para disa dekadave”, tha ajo.

Ambasadori Hovenier u shpreh kundër, siç tha ai, atyre që bëjnë krahasime se kush ku po qëndron në marrëdhënie me kë, duke theksuar se çdo vend duhet ta gëzojë të drejtën të bëjë zgjedhjet e veta në aspektin e sigurisë dhe aleancave.

“Ne e mirëpresim dhe jemi të ndërgjegjshëm që Kosova ka bërë një zgjedhje duke dëshiruar t’i bashkohet NATO-s një ditë dhe ne bëjmë çdo gjë që mundemi për ta mbështetur këtë synim. Besojmë se do të kontribuonte në sigurinë rajonale. Shtetet e Bashkuara kanë investuar shumë energji dhe përpjekje për të mbështetur popullin e Kosovës dhe për ta mbështetur Forcën e Sigurisë së Kosovës ndërsa vazhdon tranzicionin e saj në një forcë të ndërveprueshme me NATO-n, shumëtnike dhe mbrojtëse të territorit”, tha ai.

Ambasadori Hovenier tha se Kosova përputhet shumë mirë me vlerat e NATO-s dhe se Shtetet e Bashkuara presin dhe po punojnë që Kosova të shënojë përparim në synimin për anëtarësim, ndërsa përballet me disa sfida në këtë rrugëtim, siç është mosnjohja e pavarësisë së saj nga disa shtete anëtare të aleancës.

voa

Kosova

Ish-shefi i NATO-s: Serbia e respekton vetëm forcën

Komento

Alicia-Kearns-George-Robertson-dhe-Ian-Cliff

Komiteti për Politikë të Jashtme i Parlamentit të Mbretërisë së Bashkuar, ka diskutuar të martën për Kosovën dhe për sulmin terrorist në Banjskë, më 24 shtator të vitit të kaluar.

 

Gjatë diskutimit, ish-sekretari i përgjithshëm i NATO-s, George Robertson, ka thënë se Serbia e respekton vetëm forcën.

“Të jesh i ashpër me Serbinë shpërblehet. Njerëzit në këtë pjesë të botës e respektojnë forcën”, ka thënë Robertson, transmeton Telegrafi.

Por, kryetarja e komitetit, Alicia Kearns, ka thënë se Britania e Madhe nuk e ka bërë këtë gjatë 4 viteve të fundit.

“Nuk më kujtohet ndonjë shembull që në 4 vitet e fundit e kemi treguar forcën”, ka thënë ajo.

“Kjo është ajo që ne duhet të bëjmë”, është përgjigjur Robertson.

 

Ndërsa, ish-ambasadori i Mbretërisë së Bashkuar në Kosovë, Ian Cliff, duke folur për sulmin në Banjskë, ka thënë se Britania duhet t’i pyes miqtë në Bashkimin Evropian se çfarë kanë bërë me raportin e Qeverisë së Kosovës për sulmin terrorist të grupit të armatosur serb, në krye me Milan Radoiçiqin.

“Është dorëzuar në Bruksel në muajin janar. Ja ku jemi tani, në mesin e marsit. Çfarë po bëjnë ata për këtë?”, ka pyetur ambasadori Cliff.

Në diskutim ka marrë pjesë edhe profesori universitar në Londër, Andi Hoxhaj, i cili është muaj më parë është dekoruar nga Mbreti i Mbretërisë së Bashkuar për rolin që ka luajtur ai në forcimin e marrëdhënieve mes Shqipërisë e Britanisë së Madhe.

Hoxhaj ka folur për lidhjet e regjimit të Vuçiqit me autorët e sulmit në Banjskë, duke theksuar se ata u trajtuan si heronj në Serbi.

Hoxhaj ka thënë se Serbia nuk po e zbaton urdhërarrestin e Interpolit për Radoiçiqin.

“Interpoli ka lëshuar një urdhër arresti, pse autoritetet serbe nuk po e zbatojnë atë?”, pyeti Hoxhaj.

 

Gjatë debatit është folur edhe për zgjedhjet në Serbi, për agjendën nacionaliste të Vuçiqit, për marrëdhëniet e Serbisë me Rusinë dhe për qëndrimin e NATO-s ndaj lidhjeve ushtarake e ekonomike midis Serbisë dhe Rusisë.

(r.m.)

Kosova

Kurti për `The Telegraph`: Duhet të ketë më shumë trupa të NATO-s në Kosovë

Komento

AlbinKryeministri i vendit, Albin Kurti në një intervistë për gazetën britanike “The Telegraph” ka thënë se Britania duhet të dërgojë më shumë trupa në Kosovë për të parandaluar luftën në Ballkanin Perëndimor.

 

“Kishte vetëm një prani “simbolike” të NATO-s në vend dhe nuk do të mjaftonte për të parandaluar një pushtim nga Serbia”, tha Kurti për “The Telegraph” .

Prestigjiozja britanike duke e përshkruar intervistën e dhënë nga Kurti thotë se vërejtjet e kryeministrit erdhën pasi Aleksandër Vuçiq, presidenti i Serbisë, la të kuptohet për një përpjekje për të “rimarrë” Kosovën në fillim të kësaj jave, duke thënë se Beogradi do të “presë për momentin më të mirë të mundshëm dhe ne do të shfrytëzojmë mundësinë tonë”.

I pyetur nëse Britania duhet të rrisë praninë e saj ushtarake në rajon, Kurti tha: “Britania e Bashkuar është pjesë e NATO-s dhe ata veprojnë dhe veprojnë në atë mënyrë. Unë besoj se duhet të ketë më shumë trupa të NATO-s në Kosovë”, shkruan “The Telegraph”.

“NATO ka 4,000 trupa në terren në Kosovë, por  Kurti tha se vendi i tij mund të mbrohet edhe më mirë dhe se NATO mund dhe duhet të angazhohet më shumë në Kosovë si ushtarakisht ashtu edhe politikisht për shkak të kërcënimit nga Beogradi”.

Britania ishte një pjesë kyçe e koalicionit të NATO-s që ndihmoi Kosovën të fitonte pavarësinë e saj pas shpërthimit të luftës në 1998.

Perëndimi ndërhyri për të ndaluar një fushatë të spastrimit etnik në rajonin me shumicë myslimane të nisur nga Slobodan Millosheviç, presidenti jugosllav. Më shumë se 10,000 njerëz vdiqën në konflikt, me shumicën e banorëve shqiptarë etnikë të Kosovës.

 

Trupat britanike të dislokuara vitin e kaluar

Kurti tha se ai i kishte kërkuar Brukselit për më shumë trupa në Kosovë “disa herë”, përfshirë para pushtimit të plotë të Ukrainës nga Vladimir Putin në shkurt 2022 dhe përsëri vitin e kaluar, kur persona të armatosur serbë sulmuan policinë në veri të vendit.

Rreth 200 trupa britanike u vendosën në rajon pas sulmit në një përpjekje për të ulur tensionet , duke iu bashkuar 400 trupave britanike të stacionuara tashmë atje. Këto trupa shtesë janë larguar që atëherë.

Në kohën e dhunës, Alicia Kearns, kryetarja e komitetit të punëve të jashtme akuzoi Perëndimin për dështimin në mbrojtjen e Kosovës nga agresioni serb dhe rus dhe i kërkoi qeverisë të “sigurojë që ne të mos miratojmë një politikë në qendër të Beogradit për Ballkanin. “.

Qeveritë e SHBA-së dhe Britanisë e kishin akuzuar Kurti për nxitjen e tensioneve duke nxitur kryebashkiakët shqiptarë etnikë në rajonet kufitare të Kosovës me shumicë serbe.

“Analistët kanë paralajmëruar se propaganda e Kremlinit po nxit trazira në veri në një komb ku 93 për qind janë shqiptarë dhe 4 për qind janë serbë”, shkruan “The Telegraph”.

 

Serbia aleate e Rusisë

Serbia është një aleate tradicionale e Moskës dhe ka refuzuar të sanksionojë Rusinë pas pushtimit të Ukrainës.

Sot, 45 trupa britanike janë të përfshirë në kontingjentin prej 4443 trupash të NATO-s në Kosovë. Në krahasim, Hungaria ka siguruar 365 trupa, Amerika 572 dhe Italia 1322.

“Kurti pranoi se ndërsa prania e trupave ishte “substanciale” në veriun me shumicë etnike-serbe, në përgjithësi ajo nuk ishte rritur “shumë” dhe ishte “përgjithësisht simbolike”. Z. Kurti tregoi imazhet ajrore të The Telegraph që përshkruanin 41 kazerma ushtarake në Serbi, të cilat ai pretendoi se ishin të pozicionuara në mënyrë strategjike për të “mbrojtur Beogradin dhe për të sulmuar Kosovën”, shkruan prestigjiozja britanike.

 

“Putini i vogël”

“Shqetësimi më i madh i Kurtit si udhëheqës i Kosovës është Vuçiq, të cilin ai e përshkroi si “Putinin e Vogël” për shkak të miqësisë së tij me presidentin rus.

Ai tha se “nuk ishte çudi” që në dhjetor të vitit të kaluar Vuçiq tregoi admirim publik për Ilham Aliyev, presidentin e Azerbajxhanit, kur mori rajonin e diskutueshëm të Nagorno-Karabakut nga forcat armene, duke pasur parasysh ambicien e tij për të pushtuar Kosovën”, shkruan “The Telegraph”.

“Për shkak të kërcënimit që Serbia po na paraqet dhe për shkak të lidhjeve të shumta me Kremlinin, më shumë kapacitete dhe aftësi për ushtrinë dhe policinë tonë dhe më shumë trupa të NATO-s do të rrisnin sigurinë e vendit tonë dhe të rajonit” theksoi Kurti.

“Besoj që për aq kohë sa Serbia nuk e njeh Kosovën, përderisa Serbia mban 48 baza operative përpara rreth vendit tonë dhe për sa kohë Serbia është aleate e ngushtë e Kremlinit, duhet të ketë më shumë kapacitete nga ana jonë dhe më shumë trupa të NATO-s”, ka thënë kryeministri Kurti.

rtk

Bota

Irani i frikësohet humbjes së ndikimit në Kaukaz

Komento

Iran AzarbejxhanNjë Azerbajxhan secilën herë e më i fortë, i mbështetur prej Turqisë, e ka ndryshuar balancin e pushtetit vjetëve të fundit në Kaukazin Jugor.

 

Bakuja e ka marrë vitin e kaluar kontrollin e plotë mbi Nagorno-Karabak, rajonin e shkëputur për tri dekada, i cili ka qenë nën kontrollin e armenëve etnikë.

Ndërkohë, një Armeni e dobësuar është distancuar prej aleates tradicionale, Rusisë, dhe i është afruar Perëndimit.

Ndryshimet gjeopolitike në rajon i kanë rritur shqetësimet brenda Iranit, i cili gjendet në kufi me Armeninë dhe Azerbajxhanin.

Teherani frikësohet që mund të humbë ndikimin në rajonin që është dominuar për kohë të gjatë prej Moskës, aleates së tij.

Republika Islamike e kundërshton ashpër korridorin e propozuar Zangezur, i cili do të mund të lidhte Azerbajxhanin me enklavën Nakçivan përmes territorit armen, dhe të hapte një rrugë tregtare me rivalen e Teheranit, Turqinë, e përtej saj.

 

Irani është, po ashtu, i shqetësuar që Bakuja mund të zaptojë me forcë më shumë territor në jug të Armenisë, për të krijuar vazhdimësi territoriale me Nakçivanin, çka do të mund të bllokonte qasjen e Teheranit me Jerevanin që e ka aleat.

Irani është kundër edhe normalizimit të marrëdhënieve mes Armenisë dhe Turqisë, skenar që mund të zvogëlonte varësinë e Jerevanit ndaj Teheranit dhe do të hapte rrugën për ndikim më të madh perëndimor në atë rajon.

“Këto dinamika në rajon dhe rënia e ndikimit rus përbëjnë sfida potenciale për synimet gjeopolitike të Iranit për rajonin, në periudhë afatgjatë”, ka thënë Hamidreza Azizi, hulumtues në Institutin Gjerman për Çështje Ndërkombëtare dhe ato të Sigurisë.

 

Përjashtimi i Iranit

Diplomatët e lartë të Armenisë dhe Turqisë janë takuar më 1 mars në qytetin bregdetar turk, Antalia dhe kanë përsëritur synimet e vendeve të tyre për t’i normalizuar tërësisht marrëdhëniet.

Takimi është parë me doza frike prej disa ekspertëve brenda Iranit, të cilët kanë sugjeruar që një vendim i tillë do ta linte anash Teheranin.

“Nëse përpjekjet e Ankarasë për t’i normalizuar marrëdhëniet me Jerevanin janë të suksesshme, që çojnë në krijim të korridorit Zangezur, diçka e tillë do ta margjinalizojë Iranin në aspektin gjeopolitik”, ka thënë Azizi.

Sipas tij, korridori i propozuar prej 45-kilometrave, jo vetëm që do të rriste ndikimin turk dhe atë azerbajxhanas, duke krijuar lidhje direkte në mes të të dyja vendeve, por edhe do ta tejkalonte Iranin, duke ia humbur namin e qendrës transitore rajonale.

Eldar Mamedov, ekspert i Kaukazit Jugor, me bazë në Bruksel, ka thënë se korridori do ta linte Iranin “jashtëzakonisht të varur prej qëllimeve të mira të Ankarasë dhe Bakusë, kur është fjala për sigurimin e kufijve veriorë, dhe për bartje të mallrave [në Rusi]”.

Marrëdhëniet secilën herë e më të mira të Azerbajxhanit me armikun e Iranit, Izraelin, i kanë rritur edhe më shumë tensionet në Teheran.

Irani ka frikë edhe që rritja e ndikimit të Bakusë në rajon mund të nxisë “tendenca irredentiste” në mesin e popullsisë etnike azerbajxhanase në Iran, të cilët ndahen prej Azberbajxhanit nga Lumi Aras, ka thënë Mamedov.

 

Për t’i normalizuar marrëdhëniet Armenia dhe Turqia, Jerevani dhe Bakuja duhet fillimisht të nënshkruajnë një marrëveshje të paqes, sipas Benyamin Poghosyanit, hulumtues i lartë në Institutin për Politika të Aplikuara të Armenisë.

Poghosyan ka thënë se Azerbajxhani do ta nënshkruante marrëveshjen nëse Armenia do t’i plotësonte të gjitha kërkesat e Bakusë, përfshirë krijimin e korridorit Zengezur.

“Por, nuk besoj që Armenia do të pajtohet për t’i dhënë Azerbajxhanit korridor ekstraterritorial”, ka thënë ai.

Poghosyan ka thënë se Azerbajxhani ka pak mundësi të zaptojë me forcë territor armen që ta krijojë korridorin, duke marrë parasysh prezencën e një “fuqie të madhe” sikurse Irani.

 

Kujdes prej Perëndimit?

Në shkurt, Armenia e ka pezulluar anëtarësimin në Organizatën e Traktatit për Siguri Kolektive (CSTO).

Qeveria e kryeministrit armen, Nikol Pashinian, e ka kritikuar për kohë të gjatë organizatën për “dështim në të përgjigjurit ndaj sfidave të sigurisë”, me të cilat përballet Armenia.

Më 2020, Bakuja i ka rimarrë disa pjesë të Nagorno-Karabakut, rajonit me popullsi etnike armene brenda Azerbajxhanit, pas një lufte gjashtëjavore që ka përfunduar me ndërmjetësimin e Rusisë.

 

Në shtator të vitit 2023, Azerbajxhani e ka marrë pjesën tjetër të territorit, pas një ofensive që ka rezultuar me kapitullimin e plotë të Qeverisë de facto të Karabakut.

Autoritetet armene i kanë akuzuar paqeruajtësit rusë në Nagorno-Karabakut pse kanë dështuar që të ndalin ofensivën e Azerbajxhanit, vitin e kaluar.

Moska nuk është pajtuar me këto qëndrime.

Më 6 mars, Armenia ka thënë se i ka kërkuar Moskës që të largohen trupat kufitare ruse prej aeroportit ndërkombëtar në Jerevan, një tjetër shenjë për përkeqësim të marrëdhënieve.

 

Këto veprime i kanë rritur shqetësimet në Iran që Armenia do të mund të drejtohet kah Perëndimi, kur është fjala për sigurinë.

Më 6 mars, ministri i Mbrojtjes i Iranit, Amir Ashtiani, i ka thënë homologut të tij armen në Teheran që “kërkimi i sigurisë jashtë rajonit do të ketë ndikim të kundërt”.

“Ne besojmë që arkitektura e sigurisë së rajonit duhet të dizajnohet në rajon, prandaj qasjet e shteteve të rajonit kundër kësaj politike nuk do të jenë të pranueshme assesi”, i ka thënë Ashtiani, Suren Papikyan.

Poghosyan ka thënë se Armenia synon të “diversifikojë politikën e jashtme dhe atë të sigurisë”, mirëpo është shumë herët për të treguar nëse dëshiron të rreshtohet krejtësisht me Perëndimin, ose vetëm dëshiron t’i forcojë marrëdhëniet me fuqitë perëndimore, pa e braktisur Rusinë.

Ai ka thënë se Irani ia ka bërë të qartë Armenisë se “nuk do t’i tolerojë ndryshimet gjeopolitike në Kaukazin Jugor, që nënkupton jo vetëm ndryshimet kufitare, por edhe ndryshimet në balancin e fuqisë në rajon”.

Me gjithë dallimet e tyre, interesat iraniane dhe ato perëndimore shkrihen në një kur është fjala për sovranitetin e Armenisë.

Siç ka thënë edhe Mamedov, kundërshtimet e Iranit për prezencën perëndimore “mund të mos jenë aq të ashpra sa shpërfaqen në retorikën publike”.

Megjithatë, është e paqartë nëse këto zhvillime do të rezultojnë me ndonjë bashkëpunim.

“Qasja e politikës së jashtme iraniane thellësisht kundër Perëndimit, dhe dëshira e Teheranit që të mos e shqetësojë Moskën në Kaukazin Jugor, e bën një bashkëpunim të tillë thuajse të pamundshëm”, ka thënë Azizi.

rel

Bota

Shtohen paralajmërimet për zinë e urisë në Rripin e Gazës

Komento

GazaE gjithë popullsia e Gazës gjendet “në gjendje të rëndë pasigurie akute për ushqime”. Mungesa e ushqimit do të ketë sipas ekspertëve pasoja afatgjata për popullsinë palestineze.

 

Ministri i Jashtëm i SHBA-së, Antony Blinken, tha se 100% e popullsisë së Gazës është në rrezik nga mungesa e ushqimit. Blinken njoftoi gjithashtu se do të vizitojë Arabinë Saudite dhe Egjiptin për të diskutuar lidhur me dërgimin e ndihmave dhe një armëpushim të mundshëm.

Ndërsa zyra e OKB-së për të Drejtat e Njeriut tha se kufizimet e palës izraelite për ndihmat mund të konsiderohen si përdorim i urisë si “armë lufte”.

Sipas Martin Frick, drejtor i zyrës së Programit Botëror të Ushqimit të OKB-së (WFP) në Gjermani, mungesa e ushqimit do të ketë pasoja afatgjata për popullsinë palestineze.

“Njerëzit kanë provuar gjithçka për të mbijetuar dhe tani janë të rraskapitur nga gjithçka që kanë provuar ,” tha Frick, duke shtuar se për të mbijetuar njerëzit kishin ngrënë ushqim për kafshët dhe bar.

 

Efekte afatgjata veçanërisht te fëmijët

Frick paralajmëroi se nëse nuk bëhet asgjë, “do të shohim më shumë vetë, sidomos fëmijë, që vdesin nga uria në Gazë”. Ai shpjegoi se zia e bukës në Gazë do të ketë efekte afatgjata, veçanërisht te fëmijët. “Një fëmijë që nuk merr ushqim të mjaftueshëm në fazën kritike të rritjes rrezikon të jetë i paaftë për gjithë jetën,” tha ai duke shtuar se një në tre fëmijë në Gazë është tani i kequshqyer në formë akute.

Frick tha se kequshqyerja në Gazë nuk është për shkak të mungesës së ndihmave, por mungesës së aksesit. Ai tha se më shumë se 1.000 kamionë janë në gatishmëri, por grupet e ndihmës kërkojnë “më shumë pika aksesi në mënyrë që kamionët të transportojnë ushqimet që nevojitet aq urgjentisht tani në Gazë”.n

Efektet më të këqija të një zie të mundshme urie mund të shmangen vetëm nëse kamionët “mund të kalojnë shumë më shpejt pikat kufitare me një sasi shumë më të madhe ushqimesh përfshirë edhe pikat e kalimit kufitar në veri, të cilat janë ende të padisponueshme për transportet humanitare”.

dw

Kosova

DASH: Diskutimet Kosovë – Serbi për dinarin të vazhdojnë me urgjencë

Komento

Dash PatelZëdhënësi i Departamentit amerikan të Shtetit Vedant Patel, tha të martën në mbrëmje se diskutimet Kosovë – Serbi për dinarin serb duhet të vazhdojnë me urgjencë.

 

Ai i bëri këto komente në një konferencë shtypi në ditën kur palët u mblodhën në Bruksel për të diskutuar çështjen e dinarit dhe zbatimin e marrëveshjes për normalizimin e marrëdhënieve ndërmjet tyre.

“Këto janë bisedime që ne i mirëpresim dhe ato po zhvillohen në kuadër të dialogut të ndërmjetësuar nga Bashkimi Evropian në Bruksel sot, dhe përfshijnë një diskutim të rregulloreve të reja të Bankës Qendrore të Kosovës mbi përdorimin e monedhave. Këto diskutime duhet të vazhdojnë me urgjencë”, tha zoti Patel.

Ai ritheksoi shqetësimet e ngritura nga Shtetet e Bashkuara lidhur me një rregullore të Bankës Qendrore të Kosovës që ndalon përdorimin e dinarit për pagesa të gatshme, që nxiti reagimin e zemëruar të Beogradit, dhe shqetësimet e perëndimit për ndikimin e saj në jetën e serbëve të Kosovës, të cilët vazhdojnë të mbështeten financiarisht nga Serbia.

Zoti Patel tha se dialogu i lehtësuar nga BE-ja është kanali i duhur për zgjidhjen e çështjeve që kanë të bëjnë me normalizimin e marrëdhënieve ndërmjet Kosovës dhe Serbisë.

Javnë e kaluar Shtetet e Bashkuara dërguan në rajon diplomatin Gabriel Escobar, në një përpjekje për ripërtëritjen e procesit të normalizimit të marrëdhënieve të Kosovës me Serbinë në bazë të një marrëveshjeje të arritur në vit më parë në Bruksel dhe në Ohër dhe për të gjetur një zgjidhje rreth përdorimit të dinarit serb në Kosovë.

Javën që vjen çështja e dinarit pritet të diskutohet në një takim të palëve në Bruksel.

voa

Kosova

Lajçak: Bisedimet e radhës Kosovë – Serbi për çështjen e dinarit, vazhdojnë të hënën

Komento

LajcakI dërguari evropian Miroslav Lajçak tha se të hënën në Bruksel pritet vazhdimi i bisedimeve Kosovë – Serbi për çështjen e përdorimit të dinarit serb. Zoti Lajcak takoi të martën kryenegociatorët e Kosovës dhe Serbisë për të diskutuar këtë çështje si dhe aspekte të marrëveshjes për normalizimin e marrëdhënieve ndërmjet të dyja palëve.

 

Kryenegociatori i Kosovës, Besnik Bislimi tha pas takimit se “u dakorduam që deri të premten secila palë të sjellë propozimin e saj se si e sheh zgjidhjen afatshkurtër dhe se si të fillohet me zgjidhjen afatgjatë dhe pastaj javën tjetër të mblidhemi sërish të diskutojmë se a mund të gjejmë një hapësire që këto dy propozime të bëhen një propozim i vetëm që kishte me qenë i pranueshëm për palën e Kosovës”.

Ndërsa kryenegociatori i Serbisë, Petar Petkoviç tha se në takimin e së martës Serbia ka kërkuar themelimin e Asociacionit të komunave me shumicë serbe.

“Për ne, formimi i Asociacionit është vendimtar sepse zgjidh plotësisht çështjen e financimit të të gjitha institucioneve tona dhe popullit serb siç parashihet me marrëveshjen e Brukselit dhe marrëveshjet e tjera”, tha zoti Petkoviç.

Kjo është hera e parë që zyrtarë të qeverisë së Kosovës morën pjesë në diskutime për çështjen e dinarit serb pasi deri më tash kanë refuzuar me arsyetimin se kjo nuk është temë e dialogut që zhvillohet në Bruksel. Në takimin e muajit të kaluar nga Kosova kishin marrë pjesë zyrtarë të Bankës Qendrore të Kosovës.

Takimet në Bruksel pasuan rregulloren e kësaj banke, sipas së cilës euroja është valuta e vetme që mund të përdoret për pagesa të gatshme në Kosovë. Rregullorja që ka hyrë në fuqi me një shkurt, nxiti reagimin e zemëruar të Beogradit, dhe shqetësimet e diplomacisë perëndimore për ndikimin e saj në jetën e serbëve të Kosovës që vazhdojnë të mbështeten financiarisht nga Beogradi si dhe në tensionet ndërmjet palëve.

Diplomatët i kanë bërë thirrje qeverisë së Kosovës të pezullojë rregulloren e Bankës Qendrore dhe t’u jepet kohë qytetarëve të prekur për t’u përshtatur me situatën e re.

 

Shtetet e Bashkuara kanë theksuar se mungesa e bashkërendimit nga qeveria e Kosovës lidhur me këtë çështje ka ndikuar në cilësinë e partneritetit ndërmjet të dy qeverive dhe kanë paralajmëruar Prishtinën se mospajtimet pengojnë angazhimin e tyre për të ndihmuar përparimin e Kosovës drejt integrimeve euro-atlantike.

Shefi i politikës së Jashtme të Bashkimit Evropian, Josep Borrell, paralajmëroi të hënën shtimin e trysnisë mbi Kosovën dhe Serbinë për zbatimin e marrëveshjes së arritur një vit më parë për normalizimin e marrëdhënieve ndërmjet tyre.

Me 18 mars në Ohër ata u pajtuan për udhërrëfyesin e zbatimit të marrëveshjes e cila kërkon marrëdhënie të mira fqinjësore, njohje të dokumenteve dhe simboleve dhe respektim të sovranitetit dhe tërësisë tokësore të njëra-tjetrës. Ajo kërkon që palët të mos pengojnë njëra-tjetrën në proceset integruese, por nuk kërkon njohje të ndërsjellë. Plani parasheh edhe përmbushjen e të gjitha marrëveshjeve të arritura më parë në bisedimet e ndërmjetësuara nga Bashkimi Evropian.

Marrëveshja ishte mirëpritur nga diplomacia perëndimore dhe pati një shkallë optimizmi se zbatimi i saj do të fillojë menjëherë, por, kjo nuk ndodhi dhe palët kaluan periudha tensionesh të larta që kulmuan me 24 shtator kur një polic i Kosovës u vra gjatë një sulmi serbësh të armatosur.

voa

Shqipëria

Projekti për Sazanin, Rama: Ofertë fantastike, por jemi ende në fazat e para

Komento

RamaNë Shqipëri kryeministri Edi Rama, tha sot se propozimi i sipërmarrësit amerikan Jared Kushner për një investim turistik në ishullin e Sazanit është një ofertë me një potencial të jashtëzakonshëm. Kryeministri saktësoi megjithatë se propozimi është në fazën fillestare dhe nëse projekti përmbush ekulibrin mes zhvillimit dhe mbrojtjes së natyrës atëherë do të ecet përpara për realizimin e tij

 

Projekti i sipërmarrësit amerikan Jared Kushner, dhëndri i ish presidentit Donald Trump, për realizimin ndër të tjera të një investimi për nje eko-resort turistik luksoz në ishullin e Sazanit në Shqipëri, prej ditësh është kthyer në një temë diskutimi, shoqëruar me hamendësime nga më të ndryshmet.

I pyetur sot nga gazetarët për këtë çështje, kryeministri Edi Rama foli për një ofertë fantastike, me një potencial të jashtëzakonshëm, e cila megjithatë është në fillesat e saj. “Jemi absolutisht të kënaqur që kemi një propozim, propozimi nuk është ende në procesin e domosdoshëm ku duhet të kalojnë disa shkallë, është bërë një aplikim sipas ligjeve në fuqi në agjencinë tonë të investimeve të huaja AIDA do ta shqyrtojmë edhe nëse projekti puthet me vizionin tonë dhe me domosdoshmërinë e krijimit të një ekuilibri të domosdoshëm mes zhvillimit dhe mbrojtjes së natyrës, duke e kthyer natyrën në aspektin kryesor të atij zhvillimi, atëherë do ecim përpara“, deklaroi zoti Rama.

Ai saktësoi më tej se “flasim për një aplikim, të cilin ne do ta shqyrtojmë në një proces sipas ligjit dhe mbi të cilin ne do të negociojmë pjesëmarrjen e shtetit në atë investim.”

Investimi në Sazan është pjesë e një projekti afro 1 miliard dollarësh, i cili përfshin ndërtime hotelesh dhe vilash dhe në bregdetin në zonën e Zvërnecit, pranë Vlorës si dhe një projekt tjetër zhvillimi në Beograd.

Për rastin e Zvërnecit, Ministria shqiptare e Turizimit ka deklaruar se nuk ka dijeni. Zoti Kushner pak ditë më parë shfaqi në rrjetet sociale pamje illustruee dhe nga ky projekt.

Mes aludimeve të shumta, në Shqipëri kanë parë një ndërlidhje mes këtyre projekteve të sapo bëra publike, dhe ndryshimeve që parlamenti miratoi pak javë më parë, me propozim të qeverisë, në ligjin për zonat e mbrojtura. Këto ndryshime i hapin rrugë ndërtimeve të resorteve luksoze në këto zona. Zoti Rama ka ironizuar,këdo që ka parë një lidhje të tillë, ndërkohë që ekspertët e fushës kanë shpjeguar se ishulli i Sazanit nuk futet në zonat e mbrojtura, ndërkohë që sipas tyre, Zvërneci është pjesë e pejsazhit të mbrojtur Vjosë – Nartë, dhe aty nuk lejohet ndërtimi.

voa

Shqipëria

Ndihmës Sekretari Robinson në Tiranë: Mbështetje luftës ndaj korrupsionit e krimit të organizuar

Komento

RobinsonNdihmës Sekretari i Shtetit për Çështjet Ndërkombëtare të Narkotikëve dhe Zbatimit të Ligjit, Todd Robinson, rikonfirmoi gjatë vizitës së tij në Tiranë, angazhimin e Shteteve të Bashkuara në luftën kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar në Shqipëri

 

Ai u takua sot me drejtuesin e Prokurorisë së posaçme kundër krimit të organizuar dhe Korrupsionit, Altin Dumani si dhe me drejtuesen e Byrosë Kombëtare të Hetimit, Aida Hajnaj. Sipas një njoftimi zyrtar të ambasadës amerikane, zoti Robinson, “shprehu mbështetjen e palëkundur të Shteteve të Bashkuara për përpjekjet e zbatimit të ligjit në luftën kundër korrupsionit dhe në rritjen e bashkëpunimit mes institucioneve, transparencës dhe llogaridhënies”.

Ndihmës Sekretari Robinson pati po ashtu takime dhe me përfaqësuesë të Policisë së Shtetit, Agjencisë së Mbikëqyrjes Policore dhe Akademisë së Sigurisë “për të theksuar rëndësinë e luftës kundër korrupsionit dhe nxitjes së besimit publik”.

Gjatë takimeve me ministrin shqiptar të Drejtësisë, Ulsi Manja, dhe të Brendshëm Taulant Balla, zoti Robinson theksoi “rëndësinë e ruajtjes së ritmit për reformën në drejtësi dhe forcimin e shtetit të së drejtës. Ai diskutoi gjithashtu bashkëpunimin e vazhdueshëm në reformën në drejtësi, përmirësimin e zbatimit të ligjit dhe dhënien fund mosndëshkimit në luftën kundër korrupsionit”.

Ambasada amerikane shpërndau sot pamjet e takimit të tij të mbrëmshëm me gjyqtarë, prokurorë, hetuesë shqiptarë dhe drejtuesë të agjencive ligjzbatuese në Shqipëri duke i falënderuar për guximin dhe përkushtimin e tyre për zbatimin e ligjit, transparencën, si dhe dhënien fund pandëshkueshmërisë. Ai nënvizoi “rëndësinë e një drejtësie të pavarur për Shqipërinë teksa ajo lufton krimin dhe korrupsionin”, vihet në dukje në njoftimin e ambasadës. “Sot shqiptarët po bëjnë hapa të guximshëm për të nisur reforma të vështira. Dhe unë dua që të gjithë ju ta dini se unë dhe kolegët e mi në Uashington e njohim punën tuaj të palodhur. Por si çdo punë tjetër e vështirë për forcimin e demokracisë dhe rritjen e llogaridhënies, është një rrugë e gjatë dhe e vështirë. Dhe unë do t’ju nxisja, e para, të dini se po sillni ndryshim dhe, e dyta, të mos dorëzoheni, të vazhdoni”, tha Ndihmës Sekretari Robinson në fjalën e mbajtur gjatë pritjes me drejtuesit e lartë të sistemit të Drejtësisë në Shqipëri.

voa