Qeverisjet neoliberale të pasluftës të orientuara në privatizim dhe asfalt po e bëjnë vendin tonë të pajetueshëm. Fundamentalistët e tregut të lirë e abortuan prodhimin vendor kurse bankat në Kosovë janë fajde me letra. Paratë e fondit të privatizimit, të fondit pensional si dhe depozitat bankare të bankave komerciale janë investuar jashtë vendit. Ekzodi i parasë patjetër që përcillet me ekzodin e njerëzve. Asfalti nuk hahet: 45% të varfër dhe 18% në varfëri të thellë nuk i kanë hall gropat nëpër rrugë, por ato në stomak. Modeli socialdemokrat, shteti zhvillimor i orientuar në prodhim dhe industrializimi i vendit janë zgjidhja. Pa fabrika nuk ka as ekonomi e as shoqëri.

Njerëzit e kanë humbur besimin në institucione e mandej edhe shpresën për ardhmëri më të mirë në Kosovë. Në vitet 2006 e 2007 nisi t’i dalë boja çlirimit, por mandej u shpall pavarësia. Tash që po i del boja pavarësisë nuk ka kurrfarë kompensimi. Korrupsioni e sidomos nepotizmi dhe krimi i organizuar përherë i pandëshkuar ua kanë errësuar perspektivën posaçërisht të varfërve dhe klasës së mesme. Arsimi u bë diplomë pa dije, shëndetësia spital për të vdekur, ndërkaq papunësia po rritet si sasi, si kohëzgjatje dhe si pabarazi: një pakicë mban nga disa vende pune kurse shumica dërrmuese nuk e ka asnjë të tillë.

Vëmendja institucionale dhe 35tike është shumë më tepër e përqendruar te çështjet si Gjykata Speciale për krimet e UÇK-së, ekstremizmi fetar, nevoja për dialog me Serbinë sesa te zhvillimi ekonomik i munguar dhe mjerimi social gjithandej i pranishëm. Qeveria është compradore ndërsa përfaqësimi institucional e 35tik është elitist. Shumë tregtarë importesh u bënë politikanë, edhe më shumë politikanë u bënë tregtarë importesh. Të pasurit shfaqen shpesh në televizor si individë dhe si personalitete. Të varfërit shfaqen rrallë në televizor si turma ose si numra statistikash.

Ikja e shqiptarëve të pakënaqur i leverdis edhe Qeverisë së Kosovës edhe Qeverisë së Serbisë ashtu sikurse edhe mafiozëve të ndryshëm që kontrabandës me naftë, cigare, drogë e barna po ia shtojnë edhe trafikimin me njerëz. Megjithatë ky emigrim që po merr përmasa të ekzodit nuk do të ishte i mundur pa korporatat në Evropën perëndimore që kanë nevojë për fuqi të lirë punëtore së cilës nuk i paguajnë sigurim social, shëndetësor e pensional. Për më tepër, qeveritë e djathta perëndimore, si zakonisht, u mundësojnë korporatave që t’i përdorin emigrantët shqiptarë që punojnë në të zezë si armë sulmi kundër sindikatave vendëse atje.

Në gjysmën e dytë të vitit të kaluar shumica dërrmuese e qytetarëve të Kosovës ka shpresuar sinqerisht në një qeveri të VLAN-it që përbënte shumicën parlamentare.

Tradhtia e Isa Mustafës që e braktisi marrëveshjen e 10 shtatorit 2014 për kurs të ri të shtetit duke përfunduar te marrëveshja e Rashkës së 9 dhjetorit 2014 me Thaçin dhe Jabllanoviqin i ka zhgënjyer pamasë qytetarët. Kur kësaj iu shtuan vota e Isa Mustafës për Kadri Veselin për kryeparlamentar, programi qeveritar pa shifra për dallim nga fushata elektorale me premtimet për 200.000 përkatësisht 120.000 vende të reja pune, e deri te buxheti 2015 i kopjuar nga viti paraprak, gjithçka u bë e padurueshme. Energjia e VLAN-it është edhe më tej në popull dhe kjo energji pashmangshëm po bëhet fuqi që i ka dy rrugë të ndryshme dhe të njëjtin mjet transporti: autobusat për te kufiri në Merdar apo autobusat për në sheshin Skënderbeu në Prishtinë. Mirupafshin në shesh – për Trepçën, për shokët tanë në burg dhe për gjithçka që nevojitet për ta bërë Kosovën Republikë të shumicës. (ALBIN KURTI)

Duke e parë sa alarmante është bërë muajt e fundit migrimi ilegal, institucionet e Kosovës në bashkëpunim edhe me vendet e Bashkimit Evropian po paralajmërojnë shtrëngim masash.Presidentja e Kosovës, Atifete Jahjaga, ka vizituar të premten dy prej komunave më tepër të braktisura, Vushtrrinë dhe Ferizajn.

Jahjaga e shoqëruar nga kryetari i komunës së Vushtrrisë, Bajram Mulaku, bashkëbiseduan me qytetarët, të cilët kishin shumë shqetësime e mesazhe për presidenten.

Ajo përpiqej të krijonte një atmosferë tjetër dhe me fjalimin e saj të sensibilizojë njerëzit që ikja nuk është zgjidhje.

Shtet-formimi ka shumë vështirësi, u thoshte atyre Jahjaga, duke i rikujtuar se gjendja sot, 15 vjet pas luftës, duhet të jetë më e mirë.

“Kosova nuk ka njerëz për të humbur. Javën e ardhshme i bëjmë 7 vjet që jemi bërë shtet i pavarur. Unë jam me juve. Të gjitha këto brenga dhe shqetësime, janë edhe shqetësimet e mia. Ju nuk duhet të ikni, por duhet të qëndroni së bashku me neve, sepse më së lehti është që të ikim dhe t’ia kthejmë shpinën Kosovës. Ma vështirë është të qëndrojmë këtu, por së bashku duhet të gjejmë zgjidhje”, deklaroi Jahjaga.

Interesimi për të biseduar me presidenten dhe kryetarin e komunës ishte evident.

Ende pa përfunduar njëri, ndërhynte tjetri qytetar, duke u munduar t’i tregojnë për hallet, për papunësinë, varfërinë e humbjen e shpresës dhe në fund si zgjidhje të përmend ikjen nga Kosova.

“A po e shihni në çfarë gjendje katastrofale është komuna e Vushtrrisë? Çfarë fukarallëku ka këtu? Të rinjtë shkuan. Çka na duhet neve jeta kur të rinjtë shkuan?! Propozonin (në fushatë zgjedhore) 200 mijë vende të punës. Ku janë tash ato 200 mijë vende të punës?”, shtronte pyetje dhe dilema një qytetar nga Vushtrria para presidentes.

Një hall të ngjashëm, kishte edhe një banor tjetër i kësaj komune i cili tregonte se tashmë kishte vendosur që do të marrë rrugën e migrimit.

“Jam detyruar ta lë punën dhe të marr rrugën e migrimit pas 53 vitesh. Çfarë gjendje është kjo? Ku na keni sjell. Ku është vota e jonë?”, fliste ky qytetar.

Disa kundër-argumente me fjalimet e qytetarëve, kishte kryetari i Vushtrrisë, Bajram Mulaku, duke thënë se kohët e fundit, komuna ka subvencionuar bujqësinë, dhe ata që duan ta punojnë tokën, mund të ndërtojnë një jetë të mirë edhe në këtë komunë.

“E kemi një gjendje tepër brengosëse në komunën tonë, sikurse në të gjithë Kosovë, sepse kemi një fluks shumë të madh të migrimit në Perëndim dhe kjo është brengosëse. Megjithatë, ju ftoj të gjithëve që të qëndroni, sepse në rrethana shumë më të vështira kemi qëndruar në Kosovë edhe atëherë kur na kanë larguar me dhunë”, ka thënë Mulaku.

Por, ende pa përfunduar fjalën kryetari Mulaku, ndërhyn një qytetar tjetër i cili ka edhe pyetje për të, por edhe shumë halle për të treguar.

“A po më gjeni një punë, qe unë nuk po shkoj. Nesër do të nisem, por ja që nuk po shkoj. Gjemani një vend pune”, i drejtohet kryetarit Mulaku, një qytetar aty afër.

Autoritetet në Kosovë, nuk kanë shifra të sakta, por flasin për mijëra persona që kanë marrë rrugën e migrimit. Si pasojë, e migrimit, mbi 5 mijë fëmijë kanë braktisur shkollat. (rel)

Kur ishte rreshtuar në radhët e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës në vitin 1998, 18-vjeçari Faik Zogaj nuk e kishte imagjinuar se do të vijë koha që vendin për të cilin luftoi për ta çliruar, do të kërkonte ta lëshonte në mënyrë vullnetare. Ja ku është tani ai, 16 vjet më vonë.Shtëpia e tij bashkë me truallin prej 30 ari është në pazar me një çmim shumë të ulët. E, paratë që ai pret t’i marrë nga një blerës potencial, e kanë një destinacion: financimin e rrugës së ikjes nga Kosova për të, gruan dhe gjashtë fëmijët.

“Kështu kam ardhur në përfundim: me shit këtu me ka krejt, qit shtëpinë njëkatëshe. Brenda është e rregulluar me ka krejt. Për 15 mijë euro e jap veç me dal”, thotë Zogaj.

Mijëra kosovarë ia kanë mësyrë migrimit, nëpërmjet Serbisë dhe Hungarisë duke shfrytëzuar rrugë ilegale në kërkim të një jete më të mirë. Ndërsa, për Faik Zogajn, e kaluara që ai e kujton me mburrje, ka mbetur vetëm në fotografitë që i ka ruajtur. Ai me nostalgji dhe me emocione ua tregon fotografitë e luftës fëmijëve të tyre.

Përlotet kur u rrëfen atyre për Adem Jasharin dhe u thotë se po të ishte gjallë ai, kosovarët nuk do të iknin nga vendi i tyre.

Arsyeje pse dëshiron të ika nga Kosova janë kushtet ekonomike.

“Veç puna e këtyre fëmijëve, send për tjetër jo. Punë kam lyp qe dy vjet, askund një vend pune nuk ma afrojnë. Nëse e ki dajë apo nip kryetarin, apo atë tjetrin, ta afrojnë vendin e punës përndryshe nuk ke vend pune. Nuk kam luftuar për një vend pune”, thotë ai për KALLXO.com.

Por, për t’i bërë të hollat, ai ka vendosur të shes çdo gjë që mund të shitet, duke filluar prej kompjuterit, serrës e deri të shtëpia. Por, dertin e ka te vajza më e vogël, 18-muajshe.

“Kjo me ka shti mos me dal deri sot, po sot e temas nuk kam qare pa ikë“, thotë ai. “Nëse mua më garanton kryetari i Komunës, një vend pune, 200 euro, pajtoj”.

Kryetari i komunës së Malishevës, Ragip Begaj, përmes telefonit tha se nuk është i njoftuar për rastin konkret, por premtoi se do të shkojë të takohet me Faik Zogajn për t’u përpjekur ta parandalojë ikjen e tij nga Kosova.

Begaj tha se nuk mundet t’i sigurojë vend pune Faik Zogajt, por do t’i shkojë mundësitë për ndihmë në sektorin e bujqësisë.

Për këtë situatë Begaj fajëson pushtetin qendror.

“Komuna nuk ka mundësi me i ba zgjidhje qytetareve, pasi e kanë pru gjendjen më keq se para luftës. Qeveria e Kosovës i ka fajet, pasi ka njerëz me tri-katër puna, me rroga 4-5 mijë euro, kurse qytetarët nuk kanë bukë më hëngër” tha kryetari i Malishevës.

Ismet Kryeziu, kryetar i fshatit Mleqan, thotë se migrimi është duke prekur çdo ditë e më shumë këtë fshat, pasi mbi tetë familje janë larguar deri më tani. /kallxo.com

Në stacionin e autobusëve në Suboticë, qytet ky në veri të Vojvodinës, çdo ditë mbërrijnë rreth dhjetë autobus me qytetarë të Kosovës, qoftë përmes linjave të rregullta apo edhe jo të rregullta. Ky qytet shtrihet afër kufirit të Serbisë dhe Hungarisë, prej nga shtetas të Kosovës ia mësyjnë migrimit ilegal. Aty para stacionit të autobusëve në Suboticë, që ndodhet 20 kilometra nga kufiri me Hungarinë, qëndrojnë grupe njerëzish, burra, gra dhe fëmijë. Në duar, mbajnë valixhe, çanta të ndryshme që kanë marrë me vete gjatë rrugëtimit Prishtinë- Beograd deri në Suboticë.

Një punonjëse kujdestare në stacionin e autobusëve, Jellica Nikoliq rrëfen se përmes linjave të rregullta, çdo ditë nga Kosova mbërrijnë dhjetë autobus në këtë qytet, por sipas saj, mbërrijnë edhe autobus përmes linjave jo të rregullta.

“Ajo që ne evidentojmë nga hyrjet në stacionin tonë, janë edhe disa linja nga Bujanovci, Beogradi…, këto janë linja jo të rregullta. Në këso linjash jo të rregullta, përmes së cilave transportohen të ardhur nga Kosova ka rreth 6, 7 apo edhe 8 autobusë”, ka thënë Nikoliq për Shërbimin për Ballkanin të Radios Evropa e Lirë.

Sipas saj, autobusët e këtyre linjave jo të rregullta janë dy katësh dhe mund të transportojnë deri në 70 veta, kurse përmes linjave të rregullta nga 30 – 40 persona për një autobus.

Në fillim, rrëfen Nikoliq, kishte kryesisht të rinj që e merrnin rrugën e migrimit. Kurse kohët e fundit kjo ka ndryshuar.

“Në fillim kanë qenë të rinj, kryesisht rreth të tridhjetave. Por, në dhjetë ditët e fundit vijnë kryesisht familje me foshnja e fëmijë tre apo katër vjeç. Janë familje të tëra që vijnë”, rrëfen Jellica Nikoliq.

Tutje, në rrugën para stacionit janë të parkuar disa automjete. Aty shihen të rinj me çanta krahu që bisedojnë me shoferët. Madje, njëri prej vozitësve, i ofroi edhe ekipit të Radios Evropa e Lirë që t’i transportojë për 20 euro deri te një “destinacion tjetër”, duke menduar se janë emigrantë. Transporti i parë, përfshië shumën prej 20 – 30 euro, deri te një vend tjetër, ku më pas i presin grupe tjera që në shkëmbim të parave i orientojnë ata për në kufirin me Hungarinë.
“Të ofrojnë transport dhe as nuk të pyesin për ku, ngase e dinë. Transporti kushton 30 euro. Të lënë te një piceri. Aty të thonë se të presin të tjerët”, ka rrëfyer një qytetar nga Kosova.

Ky lokal, për të cilin flasin emigrantët, ndodhet në Paliq, një vend i njohur si destinacion turistik që ndodhet 10 kilometra larg Hungarisë. Por, ky nuk është vendi i vetëm ku dërgohen këta njerëz, pasi që ka edhe destinacione tjera që shpiejnë drejt Hungarisë.

Përgjatë rrugës kryesore në Paliq, shihen grupe njerëzish me valixhe në duar.

RFE: Prej nga po vini?

Qytetari: “Nga Kosova, Prishtina”.

RFE: Si keni ardhur këtu?

Qytetari: “Me autobus”.

RFE: E për ku jeni nisur?

Qytetari: “Tash po shkojmë diku të kalojmë natën, në hotel”.

RFE: Çfarë planesh keni?

Qytetari: “Nuk e di … sikurse edhe të tjerët. Dimë vetëm atë që kemi parë në televizor, s’dimë tjetër. Të shohim… ndoshta dikush do të na tregojë se në cilin drejtim të shkojmë”.

Një banor, tregon se grupe të tilla i sheh çdo ditë dhe se shumica prej tyre shkojnë drejt një shtëpie që ndodhet rreth 500 metra larg rrugës kryesore. Dhe ashtu ishte, për pak kohë, para asaj shtëpie shiheshin njerëz me valixhe duke pritur.

Ndonëse disa qytetarë të Kosovës, të cilët ekipi i Radios Evropa e Lirë i kishte takuar në Ashothalom të Hungarisë pendoheshin pse kishin marrë atë rrugë, të ardhurit e ri përmes Suboticës thonë se megjithatë shpresojnë se do ta kalojnë këtë aventurë të rrezikshme,”drejt një jete më të mirë”.

“Me 75 euro nuk jetohet. Kam tre fëmijë. Unë dhe gruaja fitojmë 75 euro. Dhe çka të bëjmë me to”, shtron pyetjen dhe dilemën njëri nga ata që kishte marrë këtë rrugë. Ndërkohë që ndërhyn edhe një qytetar tjetër, duke thënë se në Kosovë kanë një jetë shumë të rëndë.

“Nuk kemi para për miell. vetëm të kem një vend pune. Çfarëdo pune, jo punë çfarë kanë në Gjermani e Evropë…Ne nuk jemi Evropë. Ne jemi të varfër”, ka thënë ky qytetar. (rel)

Në raportin tremujor të sekretarit të përgjigjëm të OKB-së, Ban Ki-moon zë vend të veçantë edhe migrimi i qytetarëve nga Kosova drejt vendeve të BE-sëKëshilli i Sigurimit i Kombeve të Bashkuara debaton të premten raportin e fundit të sekretarit të përgjithshëm, Ban Ki-moon, mbi zhvillimet në Kosovë.

Në raportin që përfshin zhvillimet në periudhën nga 16 tetori 2014 deri me 15 janar 2015, sekretari i përgjithshëm u bënë thirrje autoriteteve të Kosovës që sa më shpejt të themelojnë Gjykatën e posaçme për krime lufte, e cila do të trajtojë pretendimet për përfshirje në krime lufte të ish drejtuesve të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, të ngritura në raportin e Këshillit të Evropës në vitin 2010.

Në raport u bëhet thirrje Prishtinës dhe Beogradit për angazhim në bisedimet për normalizimin e marrëdhënieve ndërmjet tyre të ndërmjetësuara nga Bashkimi Evropian.

Një pjesë të veçantë në raportin e sekretarit të përgjithshëm zë edhe shqetësimi për shtimin e numrit të qytetarëve të Kosovës që po largohen nga vendi në rrugë të paligjshme.

Askush nuk i di numrat e saktë, por autoritetet thonë muajt e fundit është shtuar shumë numri i qytetarëve të Kosovës që po kërkojnë strehim në vendet e Bashkimit Evropian, duke shfrytëzuar rrugët nëpër territorin e Serbisë për të kaluar në Hungari dhe prej andej në ndonjërin nga vendet e tjera të Bashkimit Evropian.

Presidentja e Kosovës, Atifete Jahjaga dhe kryeministri Isa Mustafa diskutuan këtë çështje me ambasadorët e vendeve të BE-së në Prishtinë. Presidentja Jahjaga tha se institucionet e Kosovës kanë përgjegjësinë e tyre për të adresuar çështjet që kanë të bëjnë me qytetarët e vendit, me mirëqenien e tyre dhe me migrimin e tyre, por kjo çështje duhet të trajtohet bashkërisht edhe me të gjitha vendet e Bashkimit Evropian. Ajo u tha ambasadorëve se “është shqetësues fakti se për shkak të marrëdhënieve aktuale me Serbinë, e cila ka hapur të gjitha portat për daljen e qytetarëve të Kosovës, institucionet e Kosovës nuk kanë qasje të drejtpërdrejt në zhvillimet në kufirin me Hungarinë”.

Në jë njoftim të zyrës së saj thuhet se presidentja Jahjaga, diskutoi edhe me kabinetin qeveritar mënyrat e zgjidhjes së çështjes së migrimit të paligjshëm ilegal, “përmes vetëdijesimit të qytetarëve të Kosovës për politikat e shteteve të BE-së ndaj azilkërkuesve, adresimit të shkaqeve të migrimit ilegal, forcimit të sundimit të ligjit dhe rendit që do të parandalonte edhe grupet kriminale që të përfitojnë në kurriz të qytetarëve të Kosovës dhe ndërmarrjes së hapave për zhvillimin ekonomik të vendit si dhe hapjen e vendeve të reja të punës”.

Qindra qytetarë të Kosovës përpiqen çdo natë të sigurojnë një vend në një nga autobusët që udhëtojnë për në Serbi, prej nga pastaj në rrugë të paligjshme synojnë një jete më të mirë në vende të Evropës Perëndimore. Lëvizjet e tilla për shumëkënd janë shenjë e pakënaqësive në rritje me udhëheqjen politike të shtetit më të ri e më të varfër të Evropës. (voa)