Nga data 23 deri në 26 qershor Mbretëresha e Anglisë, Elisabeta II viziton Gjermaninë. Një vështrim në marrëdhëniet gjermano-britanike rrëfen mbi klishetë negative, por edhe admirimin që i ka karakterizuar ato.

Nganjëherë barcaletat thonë më shumë se analizat fjalëshumë. Njëra të thotë: Kur Heinrich Lübke, presidenti gjerman i Republikës Federale (1959-1969), me sa duket jo aq i afërt me gjuhën angleze, pyetet nga një kamarier anglez, se çfarë dëshiron t’i ofrojnë, ai përgjigjet: „Një steak budalla“, me sa duket për shkak të ngjashmërisë presidenti ndërron (bloody-i gjakosur, pra- i skuqur pak) – me budalla. Përgjigja e kamerierit: „Me patate të dreqosura, sir?“

Nuk ka rëndësi nëse ka ndodhur vërtet kështu. Por përpjekjet e Lübkes për të folur anglisht në kohën kur ishte president ishin në Gjermani një ftesë për barcaleta dhe buzëqeshje për ata që nuk e donin. Lübke si tabelë për tallje – kjo shkonte me imazhin e britanikëve për „the germans“. Ne ishim „the huns“ – hunët, budallenjtë. Por humori anglez njeh edhe një anë tjetër. Admirimin: Futbolli është një lojë 11 me 11-të, përkufizoi njëherë Gary Lineker, sulmuesi i njohur anglez në vitet 80-të, por në fund fitonin gjithmonë gjermanët. Asnjëherë kjo nuk u bë më e qartë se në ndeshjen me Brazilin vitin e kaluar.

Afrim që të habit

Britanikët dhe gjermanët ka pasur gjithmonë më e pakta një marrëdhënie specifike. Megjithatë ka kohë që të dyja palët janë bërë miq. Gati 300.000 gjermanë jetojnë e punojnë rregullisht në Angli, tendenca në rritje. Për vit prindërit e interesuar për arsimin nga Flensburgu në Garmisch i dërgojnë fëmijët në shkollat angleze duke u paguar financierëve të konvikteve gati një pasuri të vogël. Për atë që fëmijët të veshin uniformë në shkollë. Nuk ka dyshim: Britania e Madhe është në modë dhe Londra – një nga qytetet më atraktivë të votës. E mbretëresha? Ajo gjithmonë ka qenë një objekt nostalgjik për teutonët.

Por edhe nga ana tjetër gjermanët kanë fituar prestigj. Boris Becker është i dashur për fitoret e tij në Wimbledon, e nën shprehjen në dukje ordinere „”Big fucking German” ngre krye një nderim për teutonin Per Mertesacker, mbrojtësin e Arsenal London. „Ju nuk jeni të komplikuar“, lëvdon Simon McDonald gjermanët, ambasadori i Britanisë së Madhe në Berlin, 25 vjet pas rënies së Murit të Berlinit. Por në vitin 1945 marrëdhëniet nuk ishin aspak të pakomplikuara.

“Don’t mention the war!” – Mos e përmend luftën

Nëse Lufta e Parë Botërore ishte halë në sy për anglezët– kjo sidomos për shkak të sulmit me gaz të gjermanëve, një shkelje e parimit të ndershmërisë për anglezët -, sulmi që Hitleri bëri me bombardimet në Coventry dhe Londër i rrënoi ndjenjat e afrimitetit. Populli britanik, dy dekada pas sulmit të njohur si D-Day ka qenë më armiqësori se çdo popull tjetër brenda NATO-s ndaj gjermanëve, kështu shkruan publicisti, Peregrine ëorsthorne.

Po, një gjysmëshekulli më pas vlente e kundërta e paralajmërimit të Basil Fawlty’s nga seria e njohur televizive, „Fawlty‘s Towers“ –„don’t mention the war“ – sepse gjithkush fliste për luftën. Edhe barcaletat jo korrekte politikisht ishin të zakonshme deri në vitet 90-të. Kjo kohë ka marrë fund. Shtypi bulevardesk i ndjek më shumë rregullat e „political correctness“. Sot gjermanët pranohen, por nuk mund të thuhet kështu për vitin 1965.

Vizita e Mbretëreshës në vitin 1965 –vizita e shekullit

Dy vite përgatitje u deshën për vizitën e Mbretëreshës Elisabeta II në vitin 1965, të parën që nga vizita e Edward-it të VII në tokën gjermane. Për të dyja palët kishte çështje që duheshin sqaruar. Sidomos si duhej vepruar me lidhjen faresfinore gjermane të bashkëshortit, princit Philip, madje disa anëtarë të familjes së madhe të Philipit kishin qenë të afërt me nazistët. Bashkëshorti i Mbretëreshës duhej të duronte akuzat e shtypit britanik, si „zëdhënësi i gjermanëve në Angli“. Asgjë nuk ishte më e padurueshme për britanikët se kujtesa e vazhdueshme për lidhjen e afërt mes Mbretërisë dhe gjermanëve.

Por Mbretëresha nuk u step. Për 11 ditë rresht ajo vizitoi Gjermaninë nga Mynihu në Hamburg, shkoi në Berlinin Perëndimor, por edhe në qytete të vogla si Marbach, Kaub apo Soest. Deputeti socialdemokrat, Carlo Schmidt në një interviste për „Guardian“ vëren se “gjermanët e ndjenë këtë si dhënien fundi të statusit si një komb i përçmuar.“

Zilia gjermane për “Republikën me kurorë mbretërore”

Por edhe në vizitat e tjera, Mbretëresha Elisabeta II i entuziazmoi masat – në vitin 1978, 1992, 2004. Ajo vepron dhe dërgon mesazhe në një nivel tjetër, pavarësisht se në skenën politike mes Londrës e Berlinit –më parë Bonnit – ka përplasje. Mbretëresha “Elisabeth”, e cila më 10 shtator ngjitet në fronin e monarkes më të moshuar ende në detyrë duke tejkaluar Mbretëreshën Viktoria (1837-1901), ka ruajtur gjithmonë ekuilibrat. Pavarësisht nëse Margret Thatcher e torturonte BE-në me kërkesa provokative („I want my money back“), nëse paundi britanik nuk i bashkangjit unionit monetar, apo kryeministri Cameron kërcënon me daljen nga BE, -Mbretëresha ka qëndruar e pandikuar nga përplasjet në skenën politike europiane.

Ajo ka qenë dhe është për gjermanët që nga fillimi i regjencës së saj një figurë e mrekullueshme. Daily Mirror në vitin 1965 e shprehur më së miri këtë entuziazëm në shprehjen dygjuhëshe para vizitës në vitin 1965 –„It’s the Queen –wunderbar“ – „Është Mbretëresha –mrekulli“. Nuk është për t‘u çuditur që gjermanët brenda vetes ndjejnë pak zili për të afërmit e tyre britanikë, që sipas fjalëve të George Orwellit ia kanë dalë të kenë një „Republikë me kurorë mbretërore“. (dw)

Gati gazsjellësi: Ishte një takim i frytshëm ai mes presidentit rus Putin e kryeministrit grek, Tsipras në Shën Peterburg. Rusia e Greqia planifikojnë thellimin e bashkëpunimit ekonomik, në qendër Turkish Stream.

Edhe 12 ditë kanë mbetur për të arritur një marrëveshje mes Greqisë dhe huadhënësve. A mund të zgjidhet mosmarrëveshja e borxhit me Greqinë në mbledhjen e eurogrupit në Luksemburg?

As ministri gjerman i Financave Volfgang Shojble, as ministri grek i Financave Janis Varufakis nuk shohin një shans real që mosmarrëveshja e borxhit me Greqinë mund të zgjidhet në mbledhjen e eurogrupit në Luksemburg. Varufakis tha para mbërritjes së tij në Luksemburg, se nuk e besonte një gjë të tillë. “Tani është koha për liderët politikë për të arritur një zgjidhje,” tha Varufakis të mërkurën në mbrëmje në Paris. Kancelarja gjermane Angela Merkel i paralajmëroi grekët në një deklaratë qeveritare në Bundestag në Berlin, se tani e kanë ata radhën. “Aty ku ka vullnet, ka një rrugë,” tha Merkel.

Stacioni tjetër: Samiti i BE-së

Pra i mundshëm është një rinegocim i liderëve të BE-së me kryeministrin grek Aleksis Tsipras javën e ardhshme në samitin e BE-së në Bruksel. Një mundësi tjetër do të ishte një samit i veçantë i 19 vendeve të euros. Por diplomatët e frustuar të BE-së në Luksemburg vënë në dukje se në katër muajt e fundit tani ka pasur mjaft samite të tilla të veçanta dhe në to nuk është gjetur ndonjë rrugëdalje. “Përveç kësaj nga ministrat e financave duhet të merren vendimet formale për të përfunduar programin e ndihmës dhe për të paguar 7,2 milardë eurot” tha një punonjës i BE-së. Por koha nuk pret sepse programi i ndihmës merr fund automatikisht më 30 qershor.

A do të arrihet një zgjidhje e madhe?

Përfaqësuesit e tre huadhënësve, Fondi Monetar Ndërkombëtar, Banka Qendrore Evropiane dhe Komisioni Evropian, mendojnë se qeveria greke do t’i bjerë murit me kokë dhe e ka vënë gjithçka në një kartë. “Grekët duket se mendojnë se eurogrupi nuk do të lejojë Greqinë të falimentojë, në mënyrë që të mos rrezikohet euroja.” mendon një zyrtar i BE-së. “Zgjidhja politike” që do të kërkojë përsëri në Luksemburg, ministri grek i Financave i Janis Varufakis, përfshin një falje të borxheve ose të paktën një ristrukturim të borxhit qeveritar kryesisht ndaj FMN-së dhe Bankës Qendrore Evropiane.

Kreu i ESM, fondit europian të shpëtimit, Klaus Regling, kujtoi në Luksemburg se Greqia deri në zgjedhjet në janar ishte në të vërtetë në një rrugë shumë të mirë. Vendet e tjera në krizë, Irlanda, Portugalia dhe Spanja i kanë paguar mandje borxhet e tyre të mara nga fondi i shpëtimit.

“Greqia është një kategori tjetër. Deri në mes të vitit të kaluar, ka pasur progres të rëndësishëm. Aftësia konkurruese është rritur dhe ka pasur rritje ekonomike. Shteti ishte madje në hedhur në treg bono të reja. Por, që nga fundi i vitit të kaluar, situata është përkeqësuar” tha Klaus Regling. Mediat greke raportojnë se ekonomia do të tkurret përsëri dhe bankat greke janë nën presion të madh. Grekët po tërheqin shumë para dhe po shtohet volumi i kredive të këqija, të cilat nuk mund të shlyhen. Banka Qendrore Evropiane vazhdon t’i mbështesë katër bankat e mëdha duke u aprovuar “hua emergjente”. Por kjo gjendje nuk mund të vazhdojë përgjithmonë, thotë Banka Qendrore në Frankfurt.

Ndoshta zgjedhjet të reja në Greqi

Qeveria greke ndërkohë e ka refuzuar kontrollin mbi lëvizjet e kapitalit. Zëvendësministri për Marrëdhëniet Ekonomike Ndërkombëtare, Euklidi Tsakalotos, tha në një intervistë me BBC, nëse qeveria e tij nuk mund të arrijë një marrëveshje me evropianët, do të ketë zgjedhje të reja apo një referendum. “Ne nuk kemi një mandat nga qytetarët grekë që të braktisim eurozonën”, tha Tsakalotos. Presidenti i Deutsche Bundesbank, Jens Weidmann e paralajmëroi që të mos bëhen përpjekje me çdo kusht për ta mbajtur Greqinë në zonën e euros. Rreziqet e mundshme të përhapjes së problemit që rrjedhin nga një dalje greke nga zona e euros nuk duhet të jetë një carte blanche për Athinën, tha Weidman në një intervistë me shtypin e huaj. “Ndërpreja e marrëveshjeve dhe ndalimi i pagesa ndaj partnerëve që e kanë ndihmuar apo ndaj BQE-së do të kenë për Greqinë me siguri pasoja të vështira për të kontrolluar. Në fund të fundit, përgjegjësia për qëndrimin e vendit në zonën e euros i takon qeverisë greke.” Ky është edhe mendimi unanim në ministrave të Financave në Luksemburg. Topi është në fushën e Greqisë. (dw)

Me një gardh në kufirin me Serbinë qeveria hungareze planifikon të ndalë refugjatët nga Lindja e Mesme dhe Afrika. Evropa reagon me zemërim, por ne duhet të ruhemi nga hipokrizia, mendon Robert Schwartz.

Mjerimi dhe lufta janë në rritje në mbarë botën, fotografitë për valët e refugjatëve janë sot pjesë e mediave tona të përditshme. Njerëzit nga Afrika dhe Lindja e Mesme, nga Azia dhe nga zonat lindore dhe jugore kufitare të Evropës largohen nga vatrat e tyre me dhjetëra-mijëra. Ata kërkojnë mbrojtje jo vetëm kundër shkatërrimit dhe vdekjes, por edhe nga persekutimi politik dhe varfëria. Po Evropa e sigurt dhe e pasur? Ajo izolohet dhe nuk e konsideron veten në gjendje për t’i rregulluar këto çështje politikisht. Dhe me dorë në zemër, kjo nuk është e lehtë.

Muret nuk janë zgjidhje

Por zgjidhja nuk mund të jetë ndërtimi i mureve. Këtë na e ka demonstruar vazhdimisht historia në mënyrë mbresëlënëse. Këtë e di dhe Bashkimi Europian, dhe shtetet anëtare. Dhe megjithatë: po shtohen muret e larta dhe gardhet me të cilat Evropa po rrethohet vërtet me mure. Së pari, Spanja u përpoq ta mbronte veten ndaj fluksit të refugjatëve nga Afrika e Veriut me një gardh të me tel me gjemba. Në kufirin greko-turk dhe bullgaro-turk, janë ngritur tashmë mure. Dhe mure të tjera do të pasojnë në kufirin e Hungarisë me Serbinë.

Indinjata është e madhe, por ne duhet të ruhemi edhe nga hipokrizia. Procesi i zgjerimit të BE-së në jug, lindje dhe juglindje u shoqërua nga fillimi me një sërë masash për të siguruar kufijtë e jashtëm. Anëtarët më të rinj janë u pranuan vetëm pasi ata siguruan kufijtë. Koncerne evropiane si EADS kanë modernizuar pajisjet elektronike të kufijve lindorë të BE-së shpenzime këto qä kanë kushtuar miliarda, agjencia kufitare evropiane, Frontex, ka ngritur tashmë një mur të padukshëm në Mesdhe. Europa është bërë një fortesë jo vetëm nga telat me gjemba dhe muret prej betoni.

Megjithatë, as gardhet e dukshme as ato të padukshme dhe muret nuk i kanë penguar refugjatët që të kërkojnë shtigje për të arritur në një farë mënyre siguri dhe një të ardhme. Përkundrazi statistikat dëshmojnë se fortifikimet kanë rritur kryesisht e numrin e të vdekur dhe të plagosurve. Numri i atyre që i kapërcejnë ato po shtohet po ashtu si dhe numri i përgjithshëm i refugjatëve.

Megjithatë, pavarësisht nga këto rezultate, ne mbetemi të patundur në mbrojtjen e kështjellës sonë evropiane prej refugjatëve dhe emigrantëve. Ne mbikëqyrim dhe mbikëqyremi! E gjitha kjo për hir të misrëqenies sonë! Ne deklarojnë shtete si vende të sigurta origjine, edhe pse ata janë ende larg standardeve demokratike. Dhe ne ngremë më lart muret!

Emigracioni – jo fatazmë frikësuese

Ndërkohë të gjitha këto masa e kanë humbur tashmë efektin e tyre të shpresuar. Është koha që politikanët përgjegjës në Bashkimin Evropian, jo vetëm të identifikojnë problemet, por edhe të kërkojnë në mënyrë specifike për zgjidhje efektive dhe humane. E drejta e azilit, e drejta për një jetë dinjitoze në liri dhe siguri – këto të drejta themelore nuk duhet të minohen më tej. Arsyet që i shtyjnë njerëzit të marrin arratinë duhet të luftohen më me forcë. Dhe muret duhen hequr – edhe në mendjet tona! Emigracioni duhet të jetë jo më një fantazëm populiste në BE!

Një qasje e parë tashmë ekziston: pas fatkeqësisë së fundit të anijeve në Mesdhe ku pati mijëra të vdekur, Komisioni i BE-së duket se do ta rishikojë politikën ndaj refugjatëve evropiane. Përpjekjet e deritanishme kanë dështuar për shkak të egoizmit të shteteve anëtare. Tani BE-ja mund të demonstrojë se ajo është serioze në lidhje me komunitetin evropian të vlerave. (dw)