Arkivi mujor: Gusht 2019

Kosova

Vuçiç: Nuk ka marrëveshje nëse shqiptarët fitojnë gjithçka e Serbia asgjë

Komento

VucicPresidenti i Serbisë, Aleksandër Vuçiç, tha në një intervistë për programin në gjuhën serbe të Zërit të Amerikës se është i ndërgjegjshëm që nuk do të ndryshojë qëndrimin amerikan në mbështetje të pavarësisë së Kosovës, por Beogradi kërkon një kompromis i cili nënkupton se shqiptarët nuk mund t’i fitojnë të gjitha e Serbia asgjë.

Ai u takua të martën me Sekretarin amerikan të Shtetit Mike Pompeo dhe të mërkurën me zotin Matthew Palmer, Zëvendës Ndihmës Sekretar i Shtetit për Çështjet e Evropës dhe Euroazisë, të cilëve u ka shprehur gatishmërinë e tij për rifillimin e bisedimeve me Prishtinën pas heqjes së tarifave ndaj mallrave serbe.

Ai tha se shpreson që Shtetet e Bashkuara të shtojnë trysninë mbi Kosovën për këtë çështje, ndonëse nuk pret rifillim bisedimesh para dhjetorit, meqë Kosova pritet të mbaj zgjedhjet e parakohshme.

“Amerika në vitin 2008 e ka njohur pavarësinë e Kosovës. Të gjitha vendet e fuqishme perëndimore e kanë njohur pavarësinë e Kosovës më 2008 dhe 2009. A mendoni që vërtetë, ndonëse Serbia sot është në gjendje më të mirë ekonomike, në pikëpamje ushtarake e politike është më e fuqishme dhe ka më shumë respekt në botë sesa që kishte, vërtetë mendoni se jemi në gjendje të ndryshojmë vendimin e Shteteve të Bashkuara”?

Por, kjo tha ai, nuk nënkupton njohjen e pavarësisë së Kosovës nga Serbia. “Mund të bisedojmë për çdo gjë nëse bëhet fjalë për kompromis. Por, për atë që shqiptarët të fitojnë gjithçka e Serbia asgjë – nuk mund ta keni nënshkrimin tim kurrë”, tha presidenti serb, duke theksuar se amerikanët sërish i kanë thënë hapur se duan “njohje të ndërsjellë”.

Ai tha se për këtë arsye ka propozuar zgjidhje kompromisi dhe për këtë ka diskutuar sërish me zyrtarët amerikanë duke përfshirë shumë “modalitete”.

“Por, duhet të kuptojmë që ëndrrat tona boshe nuk kanë lidhje me realitetin”, tha ai, duke nënvizuar se “çdo luftë, çdo konflikt, çdo përulje do të ishte katastrofë për Serbinë”.

Bisedimet ndërmjet Kosovës dhe Serbisë për normalizimin e marrëdhënieve ndërmjet tyre, janë bllokuar që nga nëntori i vitit të kaluar kur qeveria e Kosovës vendosi tarifa prej 100 për qind ndaj mallrave serbe në shenjë kundërshtimi ndaj, siç është thënë, qasjes agresive të Beogradit ndaj shtetësisë së Kosovës. Beogradi kushtëzon rifillimin e bisedimeve me heqjen e tarifave.

Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimi Evropian i kanë bërë thirrje qeverisë së Kosovës që të pezullojë tarifat për t’u hapur rrugën bisedimeve. Por qeveria e Kosovës i ka rezistuar trysnisë ndërkombëtare.

Aktualisht Kosova ka një qeveri në dorëheqje, pasi që më 19 korrik kryeministri Ramush Haradinaj paraqiti dorëheqjen e pakthyeshme meqë u thirr për t’u marrë në pyetje nga Prokuroria e Posaçme për krime lufte me seli në Hagë.

Të enjten pritet shpërndarja e parlamentit të Kosovës dhe pas atij vendimi edhe shpallja e datës së zgjedhjeve të parakohshme.

voa

Maqedonia

Maqedoni e Veriut, Prokurorja e Posaçme Janeva në paraburgim

Komento

JanevaProkurorja e posaçme Katica Janeva u dërgua mbrëmë në paraburgim pasi u arrestua të mërkuren në drekë dhe më pas për disa orë u mor në pyetje në gjykatën themelore të Shkupit. Ajo dyshohet për shpërdorim të detyrës dhe të autoritetit në rastin gjyqësor të njohur si “zhvatja”. Zonjës Janeva iu caktua masa e paraburgimit prej tridhjetë ditësh. Ndërkaq, të enjten ajo duhet të lirohet për të marrë pjesë në varrimin e nënës së saj që vdiq një ditë më parë.

Katica Janeva kur erdhi në krye të Prokurorisë së Posaçme në vitin 2015 u cilësua si heroinë së bashku me dy gra të tjera të kësaj prokurorie të cilat lanë përshtyjen në opinionin publik për vendosmërinë për ta luftuar korrupsioni dhe kriminalitetin në radhët e politikanëve dhe njerëzve me pushtet e ndikim. Por, akuzat e ngritura ndaj saj për korrupsion duket se po hedh hije mbi vetë Prokurorinë në krye të së cilës ishte deri dje.

Prokurorja e Posaçme ka ndikuar në heqjen e masës së paraburgimit për biznesmenin Jordan Kamçev dhe zëvendësimin me masën e arrestit shtëpiak. Ajo, sipas prokurorisë republikane, ka ndikuar në heqjen e kësaj mase në mënyrë që bie ndesh me ligjin, nxitur nga kërkesa e dy personave të tjerë që dyshohen në këtë rast të tetë milionë eurove prej biznesmenit Kamçev, i cli vlerësohet si njeriu më i pasur në Maqedoninë e Veriut. Dy të dyshuarit, të cilët tashmë ndodhen në paraburgim, kanë arritur që në muajin shkurt të këtij viti t’i marrin biznesmenit një milion euro dhe t’i nxjerrin ato me një valixhe Louis Vuitton nga shtëpia e tij, ndërsa 500 mijë euro i kanë marrë nga gruaja e tij. I dyshuari i parë i njohur si Boki 13 dyshohet të ketë shërbyer si një lloj sekseri i prokurores Katica Janeva në këtë skandal të madh korrupsioni. Ndërsa, në një audio-regjistrim të publikuar në gazetën italiane La Verita dëgjohet zëri i Prokurores së Posaçme Janeva duke i thënë biznesmenit Kamçev: “Mos u shqetëso se gjithçka do të jetë Okej”.

Biznesmeni Kamçev është akuzuar për larje parashë dhe vepra kriminale. Sipas akuzave, komunikimi i tij me njeriun e afërt të kryeprokurores së posaçme dhe korruptimi apo zhvatja, kishte të bënte me lehtësimin e rrethanave të arrestit të tij, bazuar në audio-regjistrimet e publikuara në shtypin italian.

Prokurorët e Prokurorië publike bënë të ditur se edhe persona të tjerë janë nën hetime, por ata i hodhën poshtë zërat se po bëhen bastisje në shtëpitë e disa politikanëve. Kryeprokurori publik Lubomir Jovevski u tha gazetarëve se nuk ka indicje që mjetet e marra nga biznesmeni të kenë përfunduar tek politikanë vendas apo të huaj.

Zonja Katica Janeva kur u mor në pyetje të martën në Prokurorinë publike, tha se atje shkoi në cilësinë e dëshmitarit, ndërkohë që mohoi të kishte faj lidhur me këto zhvillime. Në prokurori ajo ishte me një avokat të njohur, i cili mbron të akuzuar në raste që po procedon pikërisht Prokuroria e Posaçme.

Skandali i publikuar në shtypin italian ka tronditur themelet e gjyqësorit në Shkup.

voa

Maqedonia

Sigurohen 165 milionë denarë për projekte infrastrukturore në 12 komuna në Maqedoni

Komento

Gjithsej 165 milionë denarë prej sot janë vendosur në dispozicion të 12 komunave për realizimin e projekteve infrastrukturore, me të cilat pritet të përmirësohet jeta e qytetarëve.

Paratë janë siguruar përmes projektit për përmirësimin e shërbimeve komunale që e zbaton Ministria e Financave me ndihmë të Bankës Botërore, përcjell Telegrafi Maqedoni.

Nga mjetet e përgjithshme, 136.8 milionë denarë janë kredi me norma të volitshme interesi nën një përqind, ndërsa 28 milionë denarë janë mjete grandi.

Kredi kanë marrë Tetova, Koçani dhe Dellçeva, të cilat mjetet do t’i shfrytëzojnë për ndërtim të rrugëve.

Në Tetovë me kredinë prej 60.6 milionë denarëve pritet të vazhdohet bulevardi “Video Smilevski – Bato” që është arteria kryesore e komunikacionit për trafikun, i cili nga Shkupi, Tetova dhe Gostivari lëvizë drejt vendkalimit kufitar.

Mjetet granti morën komunat Bërvenicë, Butel, Debërcë, Gostivar, Ilinden, Kisella Vodë, Gazi Babë, Gjevgjeli dhe Çeshinovë Obleshevë të cilat paratë do t’i shfrytëzojnë për ndërtimin e ujësjellësve, skejt parqeve, riparimin e kopshteve, furnizimin e mekanizimit dhe ndriçim të rrugëve.

Marrëveshjet u nënshkruan sot në Minsitrinë e Financave nga ana e zëvendësministres së Financave, Shiret Elezi dhe kryetarëve të komunave të Tetovës, Koçanit, Dellçevës, Bërvenicës, Butelit, Debërcës, Ilindenit, Kisella Vodës, Gazi Babës, Gjevgjelisë dhe Çeshinovë-Obeleshevës.

Shuma e përgjithshme e projektit për përmirësim të shërbimeve komunale arriti 100 milionë euro. Deri më tani janë financuar mbi 230 projekte kapitale në të gjitha komunat në shtet./Telegrafi/

Maqedonia

Zaev: Paga mesatare vazhdon të rritet, masat e Qeverisë japin rezultate

Komento

ZaevPaga mesatare vazhdon të rritet, masat e Qeverisë po japin rezultatet e saja, shkruan kryeministri Zoran Zaev në profilin e tij në Facebook.

“Përveç rritjes së pagave, paratë kemi drejtuar drejt qytetarëve nëpërmes subvencioneve, kthimit të tatimit, zvogëlimit të tatimit për nxehjet qendrore dhe ndihmës financiare për hapjen e kompanive të reja. Qytetarët marrin më shumë mjete për jetë më të mirë”, shkruan Zaev.

Sot Enti Shtetëror për Statistika publikoi pagën mesatare, ku sipas të dhënave paga mesatare neto në muajin qershor të vitit 2019 arrit në 25.205 denarë dhe është rritur për 4.1 përqind në krahasim me të njëjtin muaj të vitit të kaluar./Telegrafi/

Shqipëria

Tiranë: Jo Memorialit për të rënët turq në grushtin e shtetit 2016

Komento

Memorali turkQytetarë të Tiranës kërkojnë heqjen nga Parku Publik të Memorialit për të rënët turq në grushtin e shtetit 2016 në Turqi. Analistë të pavarur në Tiranë e shohin ngritjen e Memorialit si një veprim të nxituar.

Memoriali qëndron që prej një muaji në Parkun e Madh të Tiranës, pranë Liqenit Artificial. Në një pllakë prej betoni, janë gdhendur emrat e 251 të rënëve që kontribuan në dështimin e grushtit të shtetit të 15 korrikut 2016 në Turqi, kundër qeverisë së Presidentit Erdogan. Rrugës që të ҫon tek Memoriali i është dhënë emri “Rruga e Dëshmorëve të 15 Korrikut” dhe zona e parkut ku është ngritur Memoriali, me investimin financiar të Agjensisë Turke për Bashkëpunim dhe Koordinim, (TIKA) është quajtur “Parku i Demokracisë së 15 Korrikut”.Ky memorial nuk na përket neve

Të martën, (13.08.2019) qytetarë të Tiranës kërkuan heqjen e Memorialit dhe 2 emërtimeve të reja. Në një peticion online të shoqërisë civile, të inicuar nga organizata “Change” grushti i dështuar i shtetit në Turqi quhet ”një ngjarje që nuk ka asnjë domethënie apo rëndësi historike, kulturore dhe shpirtërore për qytetarët e Tiranës”.

Peticioni vjen pas përdhosjes ditët e fundit të Memorialit nga persona ende të paindentifikuar nga policia. Sipas burimeve zyrtare nga policia, ata kanë hedhur mbi Memorial letër higjienike dhe kanë shkruar,”Respekt për këdo që nuk jeton më, por ky Memorial nuk na përket neve”.

” Shqetësimin për heshtjen e autoriteteve e ngriti të mërkurën, (14.08) Genc Pollo, ish-deputet dhe ish-ministër i PD,  i cili ngre pyetjen se “cili organ shtetëror e mori vendimin për ngritjen e pllakës perkujtimore dhe në bazë të çfarë rregullash dhe procedurave ligjore”.

Memoriali dhe emërtimet – një “Fait Accompli” – punë e mbyllur

Që Memoriali u inagurua në mes të muajit të kaluar u bë e ditur për opinionin publik ditët e fundit nga media lokale në sajë të njoftimit dhe fotove të publikuara nga ceremonia e rastit në website dhe median sociale të Ambasadës Turke në Tiranë. Autoritetet e Tiranës kanë evituar dhënien e shpjegimeve lidhur me ngjarjen. Një përfaqësues i saj mori pjesë në ceremoninë e inagurimit të Memorialit, organizuar nga Ambasada Turke në Tiranë. “Por qëndrimi i PD që drejton opozitën jashtë parlamentare,  u bë publik para disa ditësh kur politikanë të saj, ish-deputetë,  e cilësojnë Memorialin “cënim të sovranitetit kombëtar” dhe tregues të “mungesës së dinjitetit shtetëror”.

Heshtja e autoriteteve për Memorialin dhe dy emërtimet e reja, një muaj më parë, pikërisht në 3 vjetorin e grushtit të shtetit kanë ngjallur debate dhe kundërshtim publik që kulmuan të martën me peticionin. Përfaqësues nga organizatorët e peticionit thanë të mërkurën (15.08.2019) për Deutsche Welle, se “ngritja e Memorialit përbën një  “Fait Accompli” dhe është marrë me një vendim të fshehtë nga opinioni publik”.

“Vendimi sekret për të përjetësuar një ngjarje të brendshme turke është marrë në shkelje të ligjeve të Shqipërisë dhe të rregullave të Bashkisë Tiranë. Vendimi është marrë pa asnjë dëgjesë apo konsultim publik, duke u mohuar qytetarëve të Tiranës të drejtën për t’u shprehur për të. Memoriali dhe dy emërtimet nuk kanë mbështetje apo pranim të gjerë shoqëror nga qytetarët e Tiranës. Memoriali nderon 251 qytetarë  turq, që u vranë për mbrojtjen e presidentit Erdogan gjatë atij që u quajt grusht shteti i 15 korrikut 2016 në Turqi” theksohet në peticion.

TIKANga shoqëria civile është organizuar një peticion kundër Memorialit për viktimat e rëna në grushtin e shtetit në korrik 2016 në Turqi

Memoriali, kleriku Gülen dhe lëvizja e tij në Shqipëri

Si organizator për grushtin e shtetit, të 3 viteve më parë, Presidenti turk Erdogan ka fajësuar kundërshtarin e tij politik, klerikun Fetullah Gülen dhe lëvizjen e tij, të klasifikuar nga qeveria turke, pas grushtit të shtetit si “organizatë terroriste”, e njohur me inicialet FETO, që sipas autoriteteve turke ka veprimtari edhe në Shqipëri.

Ambasadori i Turqisë në Tiranë, Yӧrük në fjalën e tij përshëndetëse për shfaqjen në Tiranë të filmit dokumentar „The Network”, me temë veprimtarinë e FETO, tha se “FETO vazhdon të ketë praninë e saj në Shqipëri kryesisht  në arsim, ҫështje të fesë dhe në shëndetësi. Sa më shumë të thellohet prania e FETO në Shqipëri, aq më i madh do të jetë dëmi i saj për qytetarët e Shqipërisë.”

Filmi u shfaq në prag të inagurimit të Memorialit, në institutin “Yunus Emre”, sipas emrit të poetit turk të shek. 14, ithtar i islamit mistik. Lëvizja Gylen predikon në rrjetin e kolegjeve private turke te ngritura me fondet e klerikut Fetullah Gylen në Shqipëri një islam tolerant dhe reformator. Kolegjet janë të fokusuara në matematikë dhe shkenca e këto shkolla vazhdojnë të funksionojnë në Shqipëri, pavarësisht kërkesës që Erdogan u drejtoi autoriteteve të Tiranës për t’i mbyllur, kur vizitoi Shqipërinë pas grushtit të shtetit, në tetor 2015.

Një deklaratë e Ministrit të Brendshëm të Turqisë, Süleyman Soylu, që vizitoi Tiranën, pak ditë pas inagurimit të Memorialit, bëri me dije se në bisedimet me kryeministrin Rama vuri re „përkushtimin e Shqipërisë në luftën kundër të gjitha organizatave terroriste përfshirë edhe FETO”,  ngre pyetjen, nëse ky përkushtim do të ketë të bëjë ose jo me institucionet arsimore private të hapura nga Gulen në Shqipëri.

Investimet turke dhe orientimi perëndimor i Shqipërisë

Turqia vlerësohet si një partner strategjik i Shqipërisë. Investimet turke, sipas burimeve zyrtare të Ambasadës së Turqisë, në Tiranë, arrijnë në 3 miliardë dollarë. 435 kompani turke veprojnë në Shqipëri. Volumi tregtar vjetor mes dy vendeve është 500 milionë dollarë dhe Turqia synon ta dyfishojë, në 1 miliardë dollarë. Në vizitën që bëri në Tiranë vitin e kaluar, ministri i jashtëm turk,Çavuşoğlu, tha se për të arritur këtë rritje “duhet që dy vendet të përditësojmë Marrëveshjen e Tregtisë së Lirë dhe intensifikojmë bashkëpunimin ndërkombëtar, atë ekonomik, ushtarak si edhe investimet në ndërtimin e aeroporteve, bujqësi, shëndetësisë”.

Memoriali - veprim i pamatur

Në këtë kontekst intelektualë dhe analistë të pavarur të Tiranës e shohin ngritjen e Memorialit si një veprim të nxituar për çështje të brendshme politike të Turqisë, një veprim të pamatur pragmatist në këmbim të rritjes së investimeve turke në Shqipëri.

Akademiku i njohur në Tiranë, Artan Fuga, në një postim në median sociale për këtë ҫështje shkruan se “Shqipëria merr pozicion politik për një çështje politike të brendshme në shtetin mik turk”.

Nën këtë këndvështrim zotërues, Memoriali nuk konsiderohet një zhvillim që mund të cënojë procesin e pakthyeshëm të orientimit perëndimor të Shqipërisë, ku  95% e qytetarëve janë pro hyrjes në BE dhe ku NATO ka filluar investimin prej 50 milionë dollarësh për të ngritur Bazën Ajrore të Kuҫovës, e para në Ballkanin Perëndimor. Por për BE dhe vendimin që do të marrë ajo në tetor për hapjen ose jo të negociatave të anëtarësimit me Shqipërinë ky veprim është një sinjal për t’u patur në vëmendje.

Kosova

Kosova i vendos Maqedonisë së Veriut masë reciprociteti për disa produkte

Komento

prishtina 1Kosova i vendosi masë reciprociteti Maqedonisë së Veriut, për disa produkte, pasi ky vend ndali importin e disa produkteve nga Kosova. Maqedonia e Veriut reagon.

Autoritetet në Kosovë vendosën një masë siç thonë reciprociteti ndaj Maqedonisë së Veriut për dy produkte ushqimore. Ndaluan importimin e mjaltit natyral dhe patateve për të mbrojtur interesin e bizneseve dhe prodhimeve vendore. Endrit Shala, ministër në dorëheqje i Tregtisë dhe Industrisë, thotë se kjo masë reciprociteti  e Kosovës, pasoi pengesat tarifore të vendosura nga Maqedonia e Veriut ndaj rasadit të peshkut që eksportohet nga Kosova në shtetin fqinjë. Kosova për këtë ka bërë ankesë edhe në organizatën e tregtisë së lirë CEFTA.

Kosova kërkon trajtim të barabartë

“Kam marr vendim që të vendos masa reciproke për produktet e Maqedonisë së Veriut që importohen në Kosovë dhe të ndalojë hyrjen e disa produkteve në mënyrë që të detyrojë shtetin e Maqedonisë së Veriut që të reflektoj dhe të ketë tretman të barabartë për produktet e Kosovës që hyjnë në atë shtet”, thuhej në njoftimin e ministrit Endrit Shala. Sipas tij, Kosova dhe produktet e saj duhet të trajtohen të barabarta me prodhimet e vendeve të rajonit Nuk duam të trajtohemi ndryshe, thotë ministri Shala. “Në rast se ky tretman do të vazhdojë ne do të marrim edhe hapa tjerë, jo vetëm ndaj këtij shteti por edhe shteteve të tjera. Tashmë asnjë prodhim i Kosovës që eksportohet jashtë nuk do të ketë tretman të pabarabartë”, thuhej në njoftimin e ministrit Shala.

Reagimi nga Maqedonia e Veriut

I menjëhershëm ishte reagimi i autoriteteve të Maqedonisë së Veriut. Ministri i Bujqësisë, Trajan Dimovski, thotë se ndalimi i importit të mjaltit natyral dhe rasadit të peshqve nga Kosova nuk paraqet ndalesë të posaçme vetëm për Kosovën. Sipas tij, Maqedonia e Veriut ka për qëllim marrjen e lejes për eksport të peshkut të freskët në tregun evropian dhe se për këtë shkak janë rritur standardet në këtë industri.

“Nuk po implementojnë monitorimin, nuk kanë ndalesë eksplicite, të themi vetëm pse janë prodhime të Republikës së Kosovës, por se masa vlen për të gjithë shtetet e tjera. Nëse dëshmohet se po implementojnë monitorimin, nuk do të ketë asnjë problem”, ka thënë Trajan Dimovski, ministër i Bujqësisë në Maqedoninë e Veriut. Maqedonia e Veriut gjatë vitit eksporton në Kosovë rreth 40 deri 1000 ton patate, ndërsa vlera e mjaltit të eksportuar në Kosovë arrin rreth 400.000 euro.

Gjuriq: Beogradi gjen mënyra për furnizimin e popullatës serbe në Kosovë

Reciprociteti i autoriteteve të Kosovës  ndaj dy produkteve të Maqedonisë, ndodh nëntë muaj pasi qeveria e Kosovës i vendosi taksa 100% të gjitha produkteve të Serbisë dhe Bosnje-Hercegovinës. Sipas autoriteteve të Kosovës, asnjë mall nga Serbia nuk hyn në Kosovë, por, ndryshe deklaron Drejtori i Zyrës për  Kosovën në Qeverinë e Serbisë, Marko Gjuriq. Ai thotë se edhe përkundër presionit në terren dhe rritjen e kontrolleve policore, Beogradi po gjen mënyra për të siguruar furnizim të popullatës serbe në Kosovë me produkte të Serbisë.

“Është shumë e rëndësishme që bashkëkombësit tanë në Kosovë kanë treguar një nivel të mahnitshëm të solidaritetit dhe gatishmërisë që me mjete paqësore të luftojnë për të drejtat e tyre themelore njerëzore dhe ekzistenciale. Veriu i Kosovës është objektiv obsesiv për Prishtinën, por unë jam i bindur se nuk do të kenë sukses t’i nënshtrojnë serbët, sepse ata po luftojnë me këmbëngulje dhe kanë mbështetjen e padiskutueshme të Beogradit”, tha Gjuriq për gazetën serbe “Politika”, duke mos dhënë detaje sesi futen mallrat serbe futën në Kosovë. “Nuk do të jap shpjegime të hollësishme se si po ia dalin mbanë, sepse, këto shpjegime atëherë do të shërbenin si justifikim për presione të reja të Prishtinës, por është e rëndësishme se në veri ka bukë, qumësht, mish, miell dhe vaj”, thotë Marko Gjuriq.

Që nga vendosja e masës 100% për produktet e Serbisë dhe Bosnje-Hercegovinës importet në Kosovë nga këto dy vende kanë rënë në masë të madhe, konfirmon zëdhënësi i doganave të Kosovës,  Adriatik Stavileci. Ai thotë se në fund të vitin e shkuar, nga Serbia dhe Bosnja ka pasur vetëm rreth 2 milionë euro import dhe po aq edhe të hyra nga taksa.

“Këtë vit trendi i ulët ka vazhduar. Për këtë periudhë importi nga këto dy vende është 2.2 milion euro dhe në bazë të këtij trendi pritet që deri në fund të vitit të ketë vetëm rreth 5 milionë euro import që do të thotë do të ketë po aq edhe taksë. Pra, nëse krahasohet me vitet e shkuara ka rënie 99%, sepse brenda një viti nga Serbia dhe Bosnja kishim import më rreth 550 milion euro”, thotë Adriatik Stavileci.

dw

Bota

Fundi i Marrёveshjes INF: SHBA sёrish ve raketat nё provё

Komento

raketa usaSHBA rreth dy javё pas daljes nga Marrёveshja e Çarmatimit, INF me Rusinё kanё vёnё nё provё raketat me rreze tё mesme veprimi. Prova i shёrben zhvillimit tё “kapaciteteve” tё ardhshme, deklaroi Pentagoni.

SHBA komunikuan provёn e parё tё njё rakete me bazё nё tokё qё pas daljes nga Marrёveshja Bёrthamore, INF. Raketa nё Kaliforni pas fluturimit prej 500 km e ka goditur destinacionin e duhur, vuri nё dukje Ministria e Mbrojtjes. Sipas kёtyre njoftimeve raketa u lёshua nga ishulli San-Nicolas para brigjeve tё Kalifornisё. Prova e raketёs sipas normave tё  Marrёveshjes INF ishte e ndaluar.

Pentagoni deklaroi, se kjo ka qenё njё “raketё e konfiguruar nё mёnyrё konvencionale. Megjithatё raketat e parashikuara pёr koka shpёrthyese konvencionale mund tё konceptohen nё mёnyrё tё tillё qё tё aktivizojnё edhe koka shpёrthyese atomike.

Raketa e ka goditur “saktёsisht” nё shenjё objektivin e saj, njoftoi Pentagoni. Tё dhёnat dhe pёrvoja nga kjo provё do tё pёrdoren tani pёr zhvillimin nё tё ardhmen tё “raketave me rreze tё mesme veprimi”.

Mё 2 gusht SHBA dolёn nga Marrёveshja INF me argumentimin, se Rusia prej vitesh e shkel kёtё marrёveshje pёr ҁarmatimin bёrthamor. Rusia i hedh poshtё kёto akuza tё ngritura nga Europa dhe akuzon SHBA-nё, se po shkel marrёveshjen. Menjёherё pas daljes nga kjo marrёveshje ministri i Mbrojtjes i SHBA-sё, Mark Esper deklaroi zhvillimin e shpejtё tё sistemeve tё raketave tё SHBA-sё.

Marrёveshja INF u nёnshkrua nё vitin 1987 mes SHBA-sё dhe Bashkimit Sovjetik dhe parashikonte heqjen dorё prej raketave me bazё tokёsore dhe kokave shpёrthyese me njё rreze veprimi mes 500 dhe 5500 kilometrash, qё mund tё mbajnё koka shpёrthyese atomike. Fundi i kёsaj marrёveshjeje ngjalli frikёraz pёr njё garё tё re globale armatimi.

 

stu/kis (rtr, afp)

Shkenca

Ndërthurja e teknologjisë me fuqinë e trurit

Komento

certain cognitive problems, and now researchers at Yale University arTeknologjia e lidhur me forcën e trurit po ndihmon individët e paralizuar apo që kanë humbur gjymtyrët që të rifitojnë një pjesë të aftësive që kanë humbur.

Keven Walgamott ka një krah protezë që duket si e huazuar nga filmi Star Wars. Proteza “LUKE” faktikisht është frymëzuar nga krahu robotik i personazhit Luke Skywaker nga seriali ‘The Empire Strikes Back”.

Walgamont humbi dorën e majtë dhe një pjesë të krahut 17 vjetë më parë në një aksident elektrik. Ai është një nga shtatë pacientët në Universitetin Utah që po teston krahun Luke i cili u mundëson atyre të përdorin trurin për të kryer veprime delikate siç është kapja dhe lëshimi i vezës.

Krahu Luke ka 15 vite në zhvillim e sipër. Përmirësimi i fundit mundëson lidhjen me indet nervore në parakrahun e pacientit, nga ku përcillen të dhënat tek truri për të komanduar krahun. Kjo u mundëson atyre të kuptojnë se çfarë force të përdorin që nga shtrëngimi dorës apo këputja e një kokrre rrushi.

Shkencëtarët në Institutin Federal të Teknologjisë së Zvicrës kanë zhvilluar një sistem që i mundëson njerëzit me dëmtime të rënda të sistemit motorik që të kontrollojnë lojrat elektronike përmes mendimit. Samuel Kunz është pacient i paralizuar pas një aksidenti dhe ka dalë vullnetar për testimet.

“Po përpiqem të lëviz dorën dhe gishtat në mendjen time. Ndaj duhet të jem shumë i përqendruar.”

Ai po merr pjesë në një test për komunikimin e trurit me kompjuterin duke marrë drejtimin gjatë garave me makina në një lojë elektronike.

“Komunikimi mes gishtrinjve të mi dhe trurit nuk egziston më. Po përpiqem në mendjen time të lëviz gishtrinjtë dhe më duhet shumë përqendrim që të bëj të njëjtën gjë çdo herë.”

Imagjinata për të lëvizur dorën e tij të majtë bën që makina të kthehet majtas. Të menduarit rreth krahut të djathtë e kthen makinën djathtas dhe lëvizja e të dyja duarve njëkohësisht bën që makina të shkojë drejt.

Një komandë tjetër është kur pacienti ndjehet i pushuar dhe me mendje të qetë, bën që makina të ngadalësojë shpejtësinë. Këto sinjale transmetohen tek kompjuteri përmes elektrodave të vëna në kokën e pacientit. Dr. Rea Lehner punon për Institutin Federal të Teknologjisë së Zvicrës.

“Për të siguruar lidhjen mes trurit dhe kompjuterit nevojitet një përforcues, një kapak me elektroda që mat sinjalet e trurit të pacientit. Sinjali i trurit është tejet i vogël dhe sinjali i aktivitetit të muskulit është shumë i madh. Duhet të sigurohemi për të filtruar të gjitha aktivitetet e muskujve dhe të kemi vetëm sinjalin e pastër të trurit.”

Pacienti po praktikon kontrollin e lojës përmes trurit në mënyrë që të marrë pjesë në një kampionat special vitin që vjen të quajtur Cybathon, ku njerëzit me aftësi të kufizuara konkurojnë duke përdorur teknologjinë më të mirë.

Konkursi inagurues u mbajt në Zurih në vitin 2016.

Sfida më e madhe teknologjike është deshifrimi i sinjaleve komplekse të trurit duke përdorur sensorë që nuk e beazdisin njeriun. Gjenerata e ardhshme ndoshta do të ketë sensorë dhe elektroda që vendosen direk tek truri i pacientit. Synimi përfundimtar i hulumtimeve është të mundësojë individët me kufizime fizike që të kontrollojnë me fuqinë e trurit të tyre pajisje si karriget me rrota.

voa

Shkenca

E ardhmja e fluturimeve në hapësirë

Komento

raketaKëtë vit njerëzimi festoi zbritjen e parë të njeriut në Hënë. Misioni Apollo 11 që dërgoi astronautë amerikanë në Hënë mbushi 50 vjet. Ky përvjetor shërbeu për të festuar një arritje kolosale të njerëzimit, por edhe për të prezantuar ambicje të reja të Administratës Kombëtare Amerikane të Aeronautikës, NASA për të ardhmen.

voa

Maqedonia

Plani aksionar për UNESCO-n, nesër para këshilltarëve në Ohër

Komento

OhriPlani aksionar për përmbushjen e kërkesave të UNESCO-s do të paraqitet nesër para këshilltarëve të Komunës së Ohrit.

Moratoriumi për miratimin dhe zbatimin e planeve dhe procedurave urbane për konfirmimin e statusit ligjor të objekteve të ndërtuara në mënyrë të paligjshme, regjistrim i detajuar i të gjitha ndërtesave ekzistuese të paligjshme dhe vlerësimi i ndikimit të tyre në trashëgiminë natyrore dhe kulturore, largimi i ndërtesave të paligjshme që paraqiten si kërcënim dhe përmirësimi i ligjeve ekzistuese janë vetëm një pjesë e aktiviteteve të përfshira në planin aksionar nga seanca e 146 e Qeverisë. Komuna e Ohrit nga 19 rekomandimet, vetëm për gjashtë është shpallur kompetente.

Përndryshe, njohës të mirë kanë thirrur vazhdimisht për përfshirjen e ekspertëve të huaj. Zoroski beson se vitet e fundit qyteti me vështirësi është marrë me ndërtimet pa leje.

Plani aksionar përfshin gjithashtu mbylljen e deponisë në Bukovë, zvogëlimin e komunikacionit në pjesën e vjetër të qytetit dhe heqjen e tabelave dhe bilbordeve të tjera.

Plani aksionar, nëse miratohet në seancën e nesërme, do të dorëzohet deri tek ministrat resor.

Përndryshe, Komiteti i Trashëgimisë Botërore në seancën e fundit të mbajtur në Baku i dha afat Ohrit deri në shkurt të vitit 2020 që të ndërmarrë masa për përmbushjen e 19 vërejtjeve të Misionit Reaktivë të UNESCO-s të netrizuara që nga viti 2017./Telegrafi/