Nga sot 1 qershor, Shqipëria do të marrë Presidencën e Këshillit të Sigurimit të OKB-së, të cilën do ta mbaj për 30 ditë. Në këtë kuadër, Kryeministri Edi Rama i cili ndodhet në SHBA bashkë me ministren e Punëve të Jashtme Olta Xhaçka, do të drejtojë nesër 2 qershor debatin e hapur të nivelit të lartë të Këshillit të Sigurimit mbi llogaridhënien ndërkombëtare, si një ndër përparësitë e vendit tonë në Këshillin e Sigurimit, të theksuar edhe më shumë për shkak të agresioni të Rusisë kundër Ukrainës.

Kryeministri Rama ka shpërndarë mëngjesin e sotëm një videomesazh me rastin e kryesimit nga Shqipëria të Presidencës së Këshillit të Sigurimit të OKB. Në këtë videomesazh, Rama shprehet se drejtësia dhe paqja ecin krah për krah dhe Shqipëria mbetet plotësisht e angazhuar në këtë drejtim.

Videomesazh i Kryeministrit Edi Rama me rastin e kryesimit nga Shqipëria të Presidencës së Këshillit të Sigurimit të OKB.

Kjo është dekada e tretë e mijëvjeçarit të tretë. Bota është e trazuar dhe ne vazhdojmë të jemi dëshmitarë të mizorive të papërshkrueshme, në më shumë se pesëdhjetë konflikte përreth globit. Demokracia dhe të drejtat e njeriut po sprovohen rëndë në anë të ndryshme të botës.

 U bë shumë gjatë që shohim abuzime masive me të drejtat e njeriut, nga Darfuri në Mianmar, nga Afganistani në Siri dhe bashkësia ndërkombëtare po lufton t’i vendosë autorët e krimeve të rënda para përgjegjësisë.

Në Europë, plagët e luftërave që pasuan shpërbërjen e Ish-Jugosllavisë, sidomos në Kosovë, janë ende të hapura. Po bëjmë gjithçka mundemi për të ecur përpara pa e harruar të shkuarën, por duke u angazhuar për ndërtimin e një të ardhmeje të përbashkët në paqe.

Lufta e Rusisë në Ukrainë ka sfiduar sigurinë europiane dhe ka tronditur rendin botëror bazuar në rregulla. Ne nuk mundemi e nuk duhet të mësohemi me pandëshkueshmërinë.

 Është urgjente të veprojmë, tani, për viktimat e panumërta të konflikteve të pakuptimta, por edhe për ne, të gjithë, për atë çka besojmë, për atë çka na bën bashkë, për të mbrojtur ligjin, për të ruajtur veprimin shumëpalësh. 

 Të gjithë ne kemi një rol për të luajtur, pjesën tonë për të përmbushur.

 Kjo është arsyeja pse ngjarja e parë përfaqësuese e Shqipërisë në presidencën e saj të parë të Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara, që do të kem nderin të kryesoj më 2 qershor, i kushtohet “Forcimit të llogaridhënies dhe drejtësisë për shkeljet e rënda të së drejtës ndërkombëtare”.

 Kombet e Bashkuara nuk kanë vlerë më të lartë për të promovuar sesa drejtësia dhe sundimi i ligjit. Shqipëria e promovon atë kombëtarisht dhe e mbron ndërkombëtarisht.

 Drejtësia dhe paqja ecin krah për krah dhe Shqipëria mbetet plotësisht e angazhuar në këtë drejtim.

Jemi të privilegjuar që u japim zë bindjeve tona e do ta drejtojmë Këshillin e Sigurimit të Kombeve të Bashkuara me të gjithë vullnetin e pasionin tonë për ato çka besojmë fort.

PLANI I PRESIDENCËS SË SHQIPËRISË NË KËSHILLIN E SIGURIMIT:

Vënia para përgjegjësisë e shkelësve të ligjit ndërkombëtar, qofshin shtete apo individë, kërkon bashkëpunim të fortë të gjithë shteteve paqedashëse, duke filluar me anëtarët e Këshillit të Sigurimit.

Debati i kryesuar nga kryeministri Rama shënon fillimin e zbatimit të planit të punës të Presidencës së Shqipërisë në Këshillin e Sigurimit. Takimet e kryesuara nga kryeministri Rama do të pasohen nga disa veprimtari të tjera shënjuese, përgjatë muajit qershor përfshirë në nivel Ministror, të tillë si:

Debat i hapur drejtuar nga Ministrja e Jashtme Olta Xhaçka, mbi tematikën Gratë, Paqja dhe Siguria, me nëntemë “Roli i organizatave rajonale për zbatimin e GPS në situata trazirash politike dhe marrje pushteti me dhunë” (15 Qershor);

Sesion informimi, drejtuar nga Ministrja e Jashtme Olta Xhaçka, mbi bashkëpunimin mes OKB dhe organizatave rajonale, ku do të ftohet Bashkimi Europian  (16 qershor);

Debat i hapur mbi Metodat e Punës të Këshillit të Sigurimit, drejtuar nga Ambasadori i RSH në OKB, NY (28 qershor).

Vitin e ardhshëm Shqipëria do të ketë presidencën pak muaj përpara përfundimit të mandatit, në tetor 2023. Programi i punës i kësaj presidence ndërlidh më së miri përparësitë e Shqipërisë në Këshillin e Sigurimit me zhvillimet më të rëndësishme të sigurisë ndërkombëtare, siç është lufta në Ukrainë.

Gjatë qëndrimit në Nju York kryeministri dhe Ministrja e Jashtme do të priten në takime nga Sekretari i Përgjithshëm i OKB, António Guterres si dhe nga ambasadorja e SHBA pranë OKB-së, Linda Thomas-Greenfield, takim ky në kuadër të bashkëpenësisë që Shqipëria dhe SHBA kanë lidhur me Ukrainën. Gjatë muajit maj presidencën e Këshillit të Sigurimit e kishte SHBA.

Nga 1 janari 2022 Shqipëria u ul si anëtare jo e përhershme e Këshillit të Sigurimit të Organizatës së Kombeve të Bashkuara. Më 11 qershor 2021 Shqipëria u zgjodh anëtare jo e përhershme e Këshillit të Sigurimit për periudhën 2022-2023 duke shënuar një ditë historike.

Shqipëria ishte vendi i vetëm nga ata që ishin në garë që nuk kishte qenë asnjëherë anëtare e Këshillit të Sigurimit. Shqipëria bën pjesë në Organizatën e Kombeve të Bashkuara që nga dhjetori i vitit 1955, me përfaqësues në Asamblenë e Përgjithshme. Zgjedhja në Këshillin e Sigurimit, për herë të parë pas 66 vitesh anëtarësim në OKB, përfaqëson sfidë madhore, por dhe një mundësi të shkëlqyer për Shqipërinë.

Shqipëria u paraqit si kandidaturë konsensuale e Grupit të Vendeve të Evropës Lindore. Veprimtaria e Këshillit të Sigurimit në Kombet e Bashkuara ka prioritet paqen dhe sigurinë ndërkombëtare.

gsh

Në një intervistë ekskluzive për DW, Arben Kraja, kreu i SPAK thotë se institucioni që ai drejton, heton i pavarur e nuk ndikohet nga presionet e politikës dhe tregon hartën e shpërndarjes së krimit shqiptar nëpër botë

DW: Z.Kraja, para pak ditësh ka pasur një operacion të rëndësishëm nga SPAK, në bashkëpunim me Drejtorinë e Përgjithshme të Policisë së Shtetit dhe me Byronë Kombëtare të Hetimit. Pati disa urdhër-arreste, disa persona në kërkim, të akuzuar për ngjarje shumë të rënda kriminale, mes tyre dhe emra punonjësish policie dhe avokatësh. Pa dashur të përmend emra dhe raste specifike, sa e lidhur është krimi apo bota e krimit në Shqipëri me njerëz që janë pjesë e gjyqësorit?

Arben Kraja: Ajo (operacioni “Golden Bullet) ishte një çështje shumë e rëndësishme dhe është një çështje përsëri, sepse vazhdon hetimi dhe duhet të më kuptoni që jemi pak të kufizuar për të dhënë informacion. Megjithatë ajo që mund të them është që kishte një numër të konsiderueshëm vendimesh të miratuara nga gjykata, të cilat kanë konfirmuar dyshime të arsyeshme të bazuara në prova, për shumë ngjarje kriminale të ndodhura në vendin tonë në 10 vitet e fundit. Prandaj ne e vlerësojmë shumë të rëndësishme. Pa dyshim që bashkëpunimi me policinë ka qenë shumë i mirë, çështja vazhdon dhe jemi të bindur që do t’i shkojmë deri në fund. Pyetja juaj, nëse ka lidhje të krimit me drejtësinë apo struktura të tjera: nga hetimet tona dalin vazhdimisht lidhje të tilla, sepse kuptohet që gjithmonë krimi mundohet që korruptojë sistemin e drejtësisë për të shpëtuar nga ndjekja penale. Apo mundohet të korruptojë sisteme të pushtetit apo të administratës, për të përfituar diçka në mënyrë të padrejtë. Këto dalin herë pas here në hetime, pa diskutim. Janë edhe të provuara.

DW: Pritshmëria e njerëzve është që të keni rezultate më konkrete. Do të keni në të ardhmen rezultate konkrete?

Arben Kraja: Nëse flasim në përgjithësi dhe jo vetëm për këtë çështje, rezultatet konkrete janë të vazhdueshme e kanë ardhur gjithmonë në rritje. Struktura është konsoliduar në mënyrë të vazhdueshme në dy vite e gjysmë aktivitet. Kjo shihet qoftë nga numri i procedimeve të regjistruara, nga numri i vendimeve të dënimit por sidomos nga numri dhe vlera e konsiderueshme e pasurive të konfiskuara që kanë kaluar në favor të shtetit.

DW: Gjatë këtyre dy viteve e gjysmë, cilat kanë qenë sfidat më të mëdha për ju, si drejtues i SPAK?

Arben Kraja: Sfida më e madhe ka qenë pa diskutim ngritja e strukturës, sepse kemi filluar pothuajse gjithçka nga zero, dhe pritshmëria e publikut, sepse ishin në disproporcion me njëra-tjetrën: Pritshmëri shumë e madhe dhe shumë problematika e shumë punë për ta krijuar strukturën. Megjithatë ekipi ka punuar në mënyrë perfekte, me ato mungesa që kemi pasur, me ata njerëz që kanë qenë, dhe ka ardhur gjithnjë në rritje, më i konsoliduar e duke prodhuar një produkt më cilësor.

DW: Ka kjo strukturë ende mungesa?

Arben Kraja: Përsëri ka mungesa. Numri i prokurorëve nuk është plotësuar, numri i hetuesve është gjysmë për gjysmë. Por jemi drejt fundit dhe besoj që brenda këtij viti do të konsolidohet plotësisht, nga pikëpamja e numrit të punonjësve.

DW: Z.Kraja, si ka ndryshuar numri i dosjeve dhe rasteve që ju merrni, nëse krahasohet me fillimet e punës së kësaj strukture?

Arben Kraja: Ne në fillim kemi gjetur një numër shumë të madh dosjesh të trashëguara nga ish-prokuroria e Krimeve të Rënda, të cilat patjetër që duhet t’i nënshtroheshin procedurave përkatëse. Por ka pasur dhe numër vazhdimisht në rritje kallëzimesh, nga individë apo nga struktura të ndryshme. Kuptohet, nisur nga ideja e pritshmërisë nga një strukturë e re që do të funksionojë më mirë se strukturat e mëparshme. Në këtë sens, ka një problematikë me kompetencën, sepse jo çdo gjë që njerëzit kërkojnë është kompetencë e SPAK-ut. Dhe në njëfarë mënyre jemi munduar që t’i japim drejtimin e duhur, duke i sqaruar që duhet të shkojnë në një institucion tjetër apo prokurori tjetër dhe duke u dhënë zgjidhje. Por tendenca është gjithmonë në rritje, qoftë i kallëzimeve që vijnë por edhe i procedimeve që ne regjistrojmë.

DW: Për çfarë denoncojnë më shumë shqiptarët?

Arben Kraja: Problematika që lidhen me pronat, janë të pafundme. Problematika që lidhen me abuzimet e administratës, me prokurimet publike, dhe pastaj vijnë problematikat që lidhen me krimin e organizuar.

DW: Ju jeni prej shumë vitesh pjesë e gjyqësorit dhe në këto vite keni mbajtur edhe një detyrë të rëndësishme. Mendoni se ka ndryshuar formë krimi i organizuar në Shqipëri? Është bërë më sfidues që ta luftosh?

Arben Kraja: Krimi i organizuar ka ardhur duke u konsoliduar, patjetër. Sidomos e shohim dhe jashtë vendit aktivizimin e tij. Shohim grupe të strukturuara kriminale, të ndërthurura me grupet kriminale të vendeve të tjera. Pra, ka ardhur duke u konsoliduar, por dhe shteti duhet të konsolidojë goditjen e tij. Në këtë sens, ne jemi munduar të rrisim në mënyrë të vazhdueshme së pari besimin e partnerëve në raport me punën që ne bëjmë, e pastaj të punojmë e të koordinohemi me ta në mënyrë të vazhdueshme. Mund t’iu them që për vitin 2021, krahasuar me 2020-ën, është trefishuar numri i kërkesave për ndihmë juridike që ne kemi nga jashtë apo raportet proceduriale me partnerët ndërkombëtare.

DW: Mund të thoni një shtet me të cilin bashkëpunoni më shumë? 

Arben Kraja: Kemi vendosur kontakte që në fillim me Italinë, pa diskutim, sepse jemi më afër. Kemi kontakte të qëndrueshme dhe të vazhdueshme. Por bashkëpunojmë me Holandën, me Gjermaninë, me Shtetet e Bashkuara të Amerikës, me Britaninë e Madhe, me Belgjikën. Kemi vendosur kontakte të drejtpërdrejta me EuroJust si dhe me rajonin si Kosovë, Maqedoni e Veriut, Rumani.

DW: Duke qenë se harta është e shtrirë në shumë vende të globit, a ju vjen në ndihmë Byroja Kombëtare e Hetimit në punën tuaj?

Arben Kraja: Byroja Kombëtare e Hetimit është strukturë e pavarur e jona, që funksionon në varësi të Prokurorit të Posaçëm dhe pa diskutim është struktura kryesore me të cilën ne duam të japim produkte. Por nisur nga procedurat që kishte ligji dhe kohëzgjatja e nevojshme për ngritjen e kësaj strukture, jemi tani në momentin që po trajnohet grupi i dytë i hetuesve dhe besoj në korrik duhet të fillojë punë edhe grupi i dytë, kështu që bëhet i plotë grupi në dispozicion të prokurorëve dhe sigurisht që do të ketë një rritje të produktit dhe cilësisë së punës tonë.

DW: Z.Kraja, ka interes të lartë nga publiku për dosje si inceneratorët, “21 Janari”, “Gërdeci”. Madje për dy të fundit kryeministri i vendit ju ka bërë apel që të hetoni z.Berisha e z.Meta. A ndiheni ju i shantazhuar nga këto apele që bëjnë politikanët? A bën presion politika në punën tuaj të përditshme?

Arben Kraja: Prokurorët kanë përpara dosjet dhe vlerësojnë provat. Ky është koncepti ligjor dhe këtë bëjmë çdo ditë. Jo vetëm politika, por ne dëgjojmë çdo ditë njerëz që ankohen, që pretendojnë që duhet hetuar ky rast apo ai rast. Janë në kuadrin e atyre informacioneve që vijnë për t’u vlerësuar. Por e rëndësishme është që secili ka dosjen përpara, është i pavarur në vendimmarrjen e tij dhe vlerëson vetëm provat që janë administruar. Për të gjitha rastet që janë nën hetim apo që vazhdon hetimi, ne kemi dhënë herë pas here njoftime publike dhe kur të ketë një zgjidhje përfundimtare ne do të japim përsëri njoftimin zyrtar se çfarë është bërë me atë rast.

DW: Një pyetje e fundit! Mendoni se deri në fund të mandatit tuaj do t’i përmbushni pritshmëritë e shqiptarëve? Do të ketë politikanë të niveleve të larta që do të shkojnë pas hekurave?

Arben Kraja: Mandati im është i lidhur me një periudhë të caktuar kohore. Por ju po kërkoni që të vlerësohen pritshmëritë e publikut për një periudhë 30-vjeçare dhe mungesat që ka pasur publiku, në një periudhë 2 ose 3-vjeçare. Besoj jemi të ndërgjegjshëm që kjo s’mund të bëhet dot. E rëndësishme është që struktura është krijuar, është konsoliduar, është në rrugën e duhur dhe forcohet përditë e më shumë. Kështu që në vijimësi do të ketë rezultate.

dw

Qendra Shqiptare për Qeverisje të Mirë publikoi sot Barometrin social – politik i Shqipërisë 2021, bazuar në sondazhet e pesë viteve të fundit në të gjithë vendin.

Autorët pohuan se të gjithë anketat bashkohen në pritshmërinë e lartë të qytetarëve për punësim, ndëshkim të korrupsionit dhe fuqizim të institucioneve demokratike. Korrespondenti ynë, Ilirian

“Barometri Social – Politik i Shqipërisë 2021” rendit si problem kryesor e të vazhdueshëm të vendit në 5 vitet e fundit papunësinë e rinisë, vështirësitë e rritura ekonomike të familjeve për shkak të pakësimit të burimeve financiare, pensionet e ulëta, minimumin jetike, përfshirë këtu edhe reduktimin e remitancave dhe mbështetjes financiare nga emigracioni.

Drejtuesi i Qendrës dhe një nga autorët e studimit, Arben Çejku, thotë se qytetarët kërkojnë veting ndaj politikanëve njëlloj si ndaj gjykatësve, pritshmëria e të anketuarve ndaj drejtësisë për të ndëshkuar korrupsionin në nivelet e larta të administratës vazhdon të jetë e lartë.

“Një problem tjetër shumë i madh është korrupsioni, kryefjala e shqetësimit publik të qytetarëve. Kur zbret në qytetet e vogla pesha e korrupsionit është më e madhe, sepse mundësia për të mbijetuar dhe për ta tejkaluar këtë problem është më e vogël. Qytetarët kërkojnë ndëshkim të korrupsionit, ndërsa pandëshkueshmëria është burimi i dëshpërimit për një pjesë të madhe qytetarësh” – thotë zoti Çejku.

Autorët pohuan se emigrimi i të rinjve po ashtu është një problem, që buron nga padrejtësia, varfëria, korrupsioni, papunësia dhe mungesa e perspektivës, si dukuri të lidhura zinxhir.

Qytetarët pohuan që më shumë besojnë tek faktori ndërkombëtar në përmirësimin e gjendjes se sa në aktorët e brendshëm.

Studiuesja Edlira Gjoni nënvizoi mungesën e besimit të qytetarëve tek institucionet, tek procesi zgjedhor dhe tek vlera e votës, ndërsa theksoi se duhen dëgjuar zërat e qytetarëve që vijnë nga sondazhet profesionale.

“Situata mbetet po e njëjta dhe një ndër arsyet kryesore është mosmarrja në vlerësim e studimeve të tilla të rëndësishëm. Kriza e opozitës u thellua, raportet me parlamentin mbeten po aq të dobëta, zbatimi i reformës në drejtësi është po aq problem dhe puna e kanabizimit të vendit është ende e pazgjidhur, mosbesimi i qytetarëve ndaj politikës dhe institucioneve mbetet i lartë” – thotë zonja Gjoni.

Ndërsa studiuesi Afrim Krasniqi shtoi se në Shqipëri mungon kultura e sondazheve, kur në vendet demokratike perëndimore publikohen cdo javë sondazhe me tema të rëndësishme për të kuptuar se cfarë mendojnë qytetarët për cështjet kritike të vendit.

Zoti Krasniqi thotë se në Shqipëri mungon edhe kultura e llogaridhënies nga politikanët para qytetarëve.

“Në dallim nga demokracitë funksionale ne nuk kemi llogaridhënie. Politikanët nuk shkojnë nëpër zona zgjedhore për të folur mbi premtimet dhe mbajtjen e tyre, por shkojnë të sulmojnë kundërshtarët, dhe për t’u shfaqur si e keqja më e vogël. Qytetarët nuk kanë mundësi për llogari-dhënie, ndaj ata i përdorin këto sondazhe për të nxjerrë në publik zemërimin dhe pakënaqësinë e tyre. Prandaj ne shohim një hendek të madh midis asaj që mendojnë qytetarët dhe asaj që mendojnë politikanët në Shqipëri. Ndryshimet janë ekstremisht të kundërta në përparësitë që renditin qytetarët dhe atyre që përmendin politikanët” – thotë zoti Krasniqi.

Sipas sondazheve të Qendrës për Qeverisje të Mirë më shumë se gjysma e të anketuarve pohuan se të ardhurat familjare pësuan rënie gjatë vitit 2021, mbi 70 për qind e tyre ishin skeptikë që gjendja do të përmirësohej në krahasim me vitin e kaluar.

Afro tre të katërtat e të anketuarve pohuan se nuk morën ndonjë ndihmë financiare gjatë pandemisë, dhe se nga partitë politike kërkojnë t’u rregullojnë punësimin, ekonominë dhe shëndetësinë.