E përditshmja sarajevase “Slobodna Bosna” ka bërë një hulumtim i cili sipas tyre zbulon qëllimet e presidentit serb Aleksandar Vuçiq, para dhe pas nënshkrimit të marrëveshjes së rëndësishme me kancelarin gjerman Olaf Scholz, që lidhet me prapaskenën e gërmimit të litiumit nga ana tjetër e Drinës.

“Që litiumi serb është një shkak i mundshëm i konflikteve të reja në Serbi dhe rajon, dhe rrjedhimisht edhe në Bosnjë dhe Hercegovinë, e kanë konfirmuar bashkëbiseduesit tanë, por edhe burime afër regjimit të Vuçiqit. Nënshkrimi i memorandumit të mirëkuptimit ndërmjet BE-së dhe Serbisë për partneritetin strategjik për lëndët e para të qëndrueshme, ose shkurt ‘Memorandumi për litiumin’, duhet të shihet nga dy aspekte, ekonomike dhe politike”, thuhet në artikullin e “Slobodna Bosna”.

“Nëse marrëveshja e fundit do të ishte nënshkruar nga përfaqësuesit e Serbisë, politika e të cilës është plotësisht në harmoni me politikën e BE-së, nëse Serbia do të kishte vendosur sanksione ndaj Rusisë, nëse Serbia do të kishte respektuar çdo marrëveshje që ka nënshkruar me Kosovën, do të kishte njohur pavarësinë dhe do të ishte një partner i fortë i Kosovës në rrugën e saj drejt anëtarësimit në OKB dhe të gjitha organizatat e tjera ndërkombëtare, nëse Serbia dhe Kosova do të shkonin së bashku drejt anëtarësimit në BE dhe NATO, nëse Serbia si një partner i rëndësishëm i BeH-së do të mbronte interesat e saj dhe jo të mbështeste shkëputjen e Republikës Serbe, nëse Serbia do të ishte një partner i fortë i Malit të Zi dhe jo një faktor përçarës i brendshëm që me ndihmën e klanit kriminal të Shkaljarëve mbështet zgjerimin e madh serb me qëllim të shkaktimit të trazirave në Malin e Zi, nëse Serbia nuk do të mbështeste një Kishë Ortodokse Serbe paramilitare dhe nëse Aleksandar Vuçiq nuk do të kishte qenë nënshkrues i memorandumit për litiumin, nuk do të kishte asgjë të diskutueshme dhe unë do të kisha mbështetur fuqishëm nënshkrimin e atij dokumenti dhe nismën ekonomike”, tha ekonomisti Boban Bogdanoviq për ‘Slobodna Bosna’.

Është krejtësisht logjike dhe në përputhje me interesat ekonomike të çdo vendi në botë, përfshirë edhe Serbinë, që të kryejë kërkime minerare dhe shfrytëzim të mineraleve në përputhje me kushtet më të sigurta dhe më moderne ekologjike. Megjithatë, që nga fillimi i ardhjes së kompanisë Rio Tinto në Serbi, që nga viti 2001, ka nisur korrupsioni më i madh sistematik i regjistruar deri më tani në botë, thekson për “Slobodna Bosna” disidenti politik serb Boban Bogdanoviq.

Bogdanoviq, i cili për pak shpëtoi nga likuidimi i shërbimeve të regjimit dhe më pas mori azil në një nga vendet evropiane, nga një vend sekret për “Slobodna Bosna” foli për qëllimet e Vuçiqit dhe regjimit të tij, si dhe për atë që fshihet pas nënshkrimit të marrëveshjes me Scholz-in.

“Rio Tinto priti me durim ardhjen në pushtet të Aleksandar Vuçiqit në mënyrë që përveç të drejtës hetimore, të siguronte edhe të drejtën e shfrytëzimit për gërmimin e litiumit, pa e kryer kurrë më parë këtë veprimtari. Pak kush e di këtë që do të them tani, mbështetjen kyçe në realizimin e korrupsionit sistematik të kryesuar nga Aleksandar Vuçiq, në vitin 2017 e dhanë: Donald Trump, Xi Jinping dhe Vladimir Putin. Siç dihet, pjesën më të madhe në Rio Tinto e kanë kinezët me një pjesë të kapitalit rus”, tha Bogdanoviq.

Ai ka folur edhe për atë që po bën opozita në Serbi. “Fragmentet e opozitës po udhëhiqen nga ide dhe slogane populiste dhe askush nuk ka marrë përgjegjësinë të angazhohet që nëse do të ndodhë gërmimi i litiumit, do të japin dorëheqje dhe do të tërhiqen nga jeta publike. Sa i përket opozitës që identifikohen si euroatlantistë, kemi vetëm disa politikanë që janë shumë të rezervuar ndaj gjithçkaje, gjë që është shumë mirë. Ata konsiderojnë, ashtu si edhe unë, që litiumi është një mundësi zhvillimi për Serbinë, por që nuk duhet të bazohet në atë që bazohet tani”, tha Bogdanoviq.

Sipas tij shkaku për nënshkrimin e marrëveshjes së Uashingtonit ishte pikërisht garancia që iu dha Vuçiqit.

“Trump i premtoi Vuçiqit ndarjen e Kosovës dhe mos ndërhyrjen e Amerikës në çështjet e brendshme të Serbisë, si dhe mbështetjen e plotë për Milorad Dodik dhe për të rrëzuar Milo Gjukanoviqin në vitin 2020 në Malin e Zi. Në këmbim, Vuçiq u zotua që Rio Tinto do të merrte të drejtën e shfrytëzimit të litiumit dhe që dhëndrit të Donald Trump, Jared Kushner, do t’i mundësohej ndërtimi i hoteleve në vendin e shtabit të përgjithshëm të ish-ushtrisë jugosllave. Gjithashtu, Vuçiq u zotua që do të lejonte miliarderin Elon Musk të hapte fabrikat e tij në Serbi për prodhimin e baterive të litiumit. Për të sjellë fakte, e provon vetë Milorad Dodik, i cili nuk mundi të përmbahej deri në fund të gjithë lojës pa deklaruar dëshirën e tij për një takim me Elon Musk, pasi të gjithë janë pothuajse të sigurt për fitoren e Donald Trump në zgjedhjet e ardhshme presidenciale në Amerikë. Ashtu si miliona qytetarë të rajonit të Ballkanit Perëndimor dhe unë mes të gjithëve, e urrej Aleksandar Vuçiqin dhe veprimtarinë e tij politike që nga viti 1993 e deri më sot, e cila ka marrë dhjetëra mijëra jetë në të gjithë ish-Jugosllavinë. Të gjithë e dimë mirë se kush është Aleksandar Vuçiq dhe në vend që si patriot serb dhe euroatlantist të mbështes nënshkrimin e memorandumit për litiumin, për shkak të paqes në rajon, nuk mund ta bëj këtë pikërisht për të gjitha pikat e përmendura në fillim të intervistës sonë. Ata që besojnë ende në Vuçiqin, dhe nuk janë pjesë e trupit të tij politik, shpresojnë se ky memorandum do ta mbrojë Serbinë nga një katastrofë ekologjike dhe se pikërisht ky memorandum është një garanci që Rio Tinto nuk mund të marrë të drejtën e shfrytëzimit, sepse ligjet e rrepta të BE-së e mbrojnë këtë. Madje edhe unë isha i prirur që fillimisht të besoja në partneritetin e sinqertë të BE-së dhe në një përfundim të tillë, por duke njohur Vuçiqin dhe të gjitha dobësitë e kancelarit Scholz, jam i sigurt se nga kjo nuk do të dalë asgjë”, tha tutje Bogdanoviq.

Sipas informacioneve të “Slobodna Bosna”, regjimi i Vuçiqit, pas Malit të Zi dhe Kosovës, është në ekspansion kur bëhet fjalë për “gllabërimin” e mediave të papërshtatshme në rajon.

“Slobodna Bosna” shkruan se pas ‘aksioneve’ në Malin e Zi, radha ka ardhur për sulmin mediatik në Kosovë. Sipas kësaj gazete pretendohet se një portal në Kosovë është nën kontrollin e drejtpërdrejtë të terroristit nga Banjska, Milan Radoiçiq, ndërsa një portal tjetër ka pranuar transaksion milionësh, me qëllim të publikimit të shkrimeve kritike për qeverinë e Albin Kurtit.

Gjithashtu, siç mëson “Slobodna Bosna”, nën vëzhgimin e Vuçiqit janë edhe mediat në Federatën e BeH.

“Sipas njohurive tona, përveç një medie të njohur në Sarajevë, emrin e së cilës nuk do ta zbulojmë ende, në radarët e Vuçiqit është edhe ‘Slobodna Bosna’. Sipas një skenari të mirëpërgatitur, një ushtri botësh ka për detyrë të rrëzojë serverët dhe të kryejë sulme ndaj portalit dhe rrjeteve sociale, gjë që deri tani kemi qenë dëshmitarë të panumërt të sulmeve të tilla, dhe nëse ai plan nuk arrin, fillohet me përpjekjet për të marrë nën kontroll median. Detajet e mëtejshme rreth mediave që ka marrë nën kontroll regjimi i Vuçiqit do t’i lexoni së shpejti në vazhdimin e hetimit tonë”, thekson tutje Slobodna Bosna.

Sipas “Slobodna Bosna” në 12 vitet e fundit BE-ja ka një qëndrim selektiv ndaj Vuçiqit dhe Serbisë, por se a është kjo e mirë për qytetarët e Serbisë, përgjigjet Bogdanoviq: “Kur analizoj me kujdes, shoh se nacionalizmi i krishterë amerikan i udhëhequr nga Trump dhe kleronacionalizmi serb i Aleksandar Vuçiqit janë dy barazi dhe mbështetje të ndërsjella që mbështeten në korpusin fashist rus të Vladimir Putinit dhe komunizmin liberal të Xi Jinping-ut. Kjo është pikërisht një nga arsyet kryesore pse të drejtën e shfrytëzimit nuk do ta marrë kompania amerikane Albemarle ose Livent, të cilët janë liderë në botë në shfrytëzimin e litiumit në përputhje me kushtet më të rrepta ekologjike dhe mbrojtjen e mjedisit”.

Bogdanoviq tutje përmendi dobësitë e kancelarit Scholz dhe politikës së jashtme gjermane ndaj Serbisë. “ Me nënshkrimin e memorandumit për litiumin, kancelari Scholz ka hequr dorë nga strategjia e diplomacisë gjermane të udhëhequr nga ministrja e Jashtme Annalena Baerbock, e cila para së gjithash insistonte në sundimin e ligjit dhe përmbushjen e standardeve të BE-së në Serbi. Deputetët gjermanë të Bundestagut dhe politikanët kryesorë në Gjermani, si dhe shumë prej nesh në rajon, janë të shqetësuar për mbështetjen e heshtur të Scholz-it ndaj politikës nacionaliste revizioniste të Aleksandar Vuçiqit sepse është gjithashtu mbështetje për deklaratën e kuvendit gjithë-serb dhe doktrinës naziste ‘Bota Serbe’. Fatkeqësisht, kancelari Scholz nuk e sheh ose nuk dëshiron ta shohë se si mbështetja e tij po çon rajonin tonë drejt destabilizimit. Me nënshkrimin e memorandumit për litiumin, kancelari Scholz duket se i ka dhënë Putinit kontrollin e plotë mbi Serbinë dhe mundësinë që Putini të dobësojë dhe ndajë Evropën”, ka shtuar ai.

Sipas “Slobodna Bosna” Vuçiq ka mësuar nga Putini një leksion shumë të rëndësishëm, se është e mundur të joshësh kundërshtarët dhe t’i bësh ata të varur nga vetja.

“Vuçiq, jam i sigurt, do ta përdorë këtë fuqi ekonomike mbi Gjermaninë për të shtyrë me sukses interesat e projektit kleronacionalist ‘Bota Serbe’, dhe e gjithë Evropa do të shikojë përshkallëzimin e konfliktit dhe unë që sot frikësohem nga shpërthimi i mundshëm i një luftë civile në Serbi”, tha tutje Bogdanoviq.

Ai paralajmëron gjithashtu se regjimi i Vuçiqit po kërcënon të përdorë forcën kundër qytetarëve të Serbisë dhe se ai ka informacione se më shumë se një milion qytetarë serbë janë të gatshëm të mbrojnë malet Cer dhe luginën e Jadrës me armët dhe jetën e tyre.

“Qytetarët e Serbisë sigurisht që nuk e dëshirojnë zbatimin e këtij memorandumi dhe jam i sigurt se as shumica e qytetarëve të BE-së, e të mos përmend edhe popujt e ish-Jugosllavisë. Scholz me vetëdije abuzoi me pozitën e tij si kancelar dhe bëri një gabim të madh me këtë mbështetje për Vuçiqin, të njëjtin gabim si BE-ja dikur me Putinin. Kam frikë se me nënshkrimin e memorandumit për litiumin është shpërdoruar mundësia për zgjidhje përfundimtare dhe ndërprerjen e të gjitha konflikteve në Ballkan, veçanërisht në BeH, Kosovë dhe Mal të Zi. Flakadani i Vuçiqit për fat të keq po digjet dhe së shpejti ai zjarr mund të bëhet një element i zjarrtë që do të përpijë shumë jetë. Scholz ka treguar dhe vërtetuar se nuk ka karakter dhe politika e tij e paaftësisë do të shkatërrojë gjithçka që u ndërtua në BE pas vitit 1945, që është mbi të gjitha paqe, liri dhe demokraci në BE. Ky memorandum për litiumin paraqet një kërcënim të madh për të gjithë ne”, tha në fund Bogdanoviq për ‘Slobodna Bosna’.

Linku i artikullit të “Slobodna Bosna”

https://www.slobodna-bosna.ba/vijest/366941/ekskluzivno_najveca_tajna_vuchiceve_sr_bia_e_i_sta_je_predsjednik_srbije_zatajio_scholzu_i_zasto_se_dodik_nije_mogao_suzdrzati.html

Kancelari gjerman, për habinë e shumë njerëzve, po udhëton drejt Beogradit. Pritet nënshkrimi i një kontrate me rëndësi. Sa do të përfitojë Serbia?

Publiku gjerman u befasua disi kur të mërkurën në mëngjes, zëdhënësi i qeverisë federale, Steffen Hebestreit, njoftoi se kancelari gjerman Olaf Scholz do të takohet me presidentin serb Aleksandar Vuçiq në fund të kësaj jave në Beograd. Njoftimet e tilla afatshkurtra të udhëtimeve ndërkombëtare të kancelarit janë shumë të pazakonta, udhëtimet dhe aktivitetet koordinohen me javë përpara udhëtimit.

Arsyeja e vërtetë e vizitës së Scholzit

Në njoftim thuhet se Scholz do të diskutojë për “marrëdhëniet dypalëshe” me Aleksandar Vuçiqin, si dhe për çështje që lidhen me “politikën evropiane dhe ndërkombëtare”. Pra, informacionet janë shumë të përgjithshme. Asnjë fjalë për ftohjen e fundit të marrëdhënieve mes Berlinit dhe Beogradit për shkak të rezolutës së OKB-së për Srebrenicën, e cila u iniciua kryesisht nga Gjermania dhe që i shërbeu Vuçiqit për sulmet e shumta ndaj Berlinit, të cilat shkuan aq larg sa u fol për një “paradoks”. Vuçiqi dhe Serbia thoshin madje se është tepër paradoksale që Gjermania flet për gjenocid, “pas Luftës së Parë dhe të Dytë Botërore”.

Në raportet mes tyre ka probleme të mëdha edhe për shkak të procesit të ngrirë në normalizimin emarrëdhënieve ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, i cili nuk po shkon mirë, pavarësisht angazhimit të Gjermanisë. E ka dhe tema të tjera shumë të diskutueshme, siç është raporti i Serbisë me Rusinë.

Megjithatë kjo vizitë e papritur tregon se Beogradi dhe Berlini nuk duan të gërmojnë në plagët e hapura, por duan të flasin për raportet dypalëshe.

“Të dy shtetarët, pas bisedimeve dypalëshe, do të marrin pjesë në ‘Samitin kritik të lëndëve të para’. Në mesin e pjesëmarrësve do të jetë edhe nënkryetari i Komisionit Evropian, Marosh Shefçoviq, si dhe përfaqësues të ekonomisë. Si pjesë e samitit, Serbia do të nënshkruajë një memorandum mirëkuptimi me Bashkimin Evropian për një partneritet strategjik në lidhje me lëndët e para të qëndrueshme, zinxhirët e furnizimit me bateri për makinat elektrike,” u bë e ditur. Konferenca në Beograd u emërua zyrtarisht me emrin “Serbia, roli i saj në të ardhmen e gjelbër të botës.”

Kuban: „Serbia zgjidh problemet“

Të pyetur nga DW, përfaqësuesit e partive të përfaqësuara në Bundestag kanë reagime të ndryshme ndaj lajmit për udhëtimin e paralajmëruar afatshkurtër të Scholzit në Beograd, me qëllim sigurimin e lëndëve të para të rëndësishme. Përfaqësuesi i grupit parlamentar të Demokristianëve (CDU/CSU) për Serbinë, Tilman Kuban, i cili së fundmi vizitoi Beogradin, është i kënaqur me këtë iniciativë. Si përfaqësues i opozitës parlamentare, ai padyshim që kritikoi kancelarin gjerman, sepse, thotë ai, “i ka injoruar për një kohë të gjatë vendet e Ballkanit Perëndimor”. Por ai shton se është mirë që tani po merr sërish iniciativën “në interes të ekonomisë gjermane”.

“Me këtë projekt Serbia tregon se dëshiron t’i zgjidhë problemet në Evropë, jo t’i krijojë ato. Kushdo që dëshiron të zgjerojë përdorimin e resurseve të rinovueshme të energjisë dhe më shumë elektromobilitet, nuk duhet të pengojë shfrytëzimin e litiumit. Sepse ne evropianët mund të afirmojmë veten në konkurrencën gjeopolitike vetëm me lëndët tona të para”, theksoi Kuban për DW.

Juratoviq: Vuçiq do ta shesë marrëveshjen si fitore ndaj Gjermanisë

Anëtari i komisionit parlamentar për çështjet evropiane të Partisë liberale (FDP) Thomas Hacker është më pak euforik se kolegu i tij kristiandemokrat. “Ne do të monitorojmë me kujdes udhëtimin e planifikuar të kancelarit Scholz në Serbi. Në të kaluarën, presidenti Vuçiq vazhdimisht u paraqit si partner i zotit Orban dhe zotit Putin, duke rrezikuar kështu afrimin e qëndrueshëm me Bashkimin Evropian”, tha Hacker për DW.

Ai vuri në dukje përkeqësimin e situatës me gjendjen e demokracisë në Serbi, si dhe procesin e ngrirë të afrimit ndërmjet Serbisë dhe Kosovës. “Kancelari duhet t’i trajtojë qartë këto çështje gjatë udhëtimit të tij. Bashkëpunimi i rëndësishëm ekonomik nuk guxon ta lërë në hije bashkëpunimin politik”, ka përfunduar përfaqësuesi i FDP-së, partia në pushtet e cila normalisht shihet si mbrojtëse e interesave të ekonomisë.

Më kritikuesi i udhëtimit të Scholz në Beograd është Josip Juratoviq, një deputet i vjetër i Partisë Socialdemokrate të Gjermanisë (SPD) në pushtet dhe një njohës i situatës në Evropën Juglindore. “Vuçiq me gjasë do ta shesë këtë marrëveshje në Serbi, sipas modës së vjetër, si fitoren e tij të madhe politike ndaj Gjermanisë. Në realitet, megjithatë, është turp për politikën e tij në Serbi që për të shmangur presionin nga rruga, ai duhet të sigurojë standarde nga jashtë”, tha Juratoviq në një deklaratë që u raportua edhe nga media të tjera.

Juratoviq beson se për këtë shpejtësi në marrjen e iniciativës duhet falënderuar fakti që Vuçiq tashmë “i ka futur kinezët në lojë”. “Është e qartë se BE-ja nuk mund ta lërë shfrytëzimin e litiumit në Serbi në standardet kineze. Për të garantuar vende pune në Gjermani dhe BE, dhe në të njëjtën kohë për të arritur qëllimet klimatike që i kemi vendosur vetes, ne duhet të sigurojmë burime jashtë BE-së, por në të njëjtat kushte ekologjike dhe sociale”, përfundoi Juratoviq.

Traktati i Litiumit – një hap i rëndësishëm në afrimin me BE-në

Mediat gjermane shkruajnë se kancelari gjerman po udhëton drejt “mikut të Putinit dhe Orbanit”, i cili kohët e fundit është “pak a shumë i izoluar ndërkombëtarisht” pikërisht për shkak të miqësisë së hapur me kundërshtarët e deklaruar të BE-së. Por për përfaqësuesit e ekonomisë, me rëndësi është se me çfarë do të kthehet Scholz në shtëpi: kontrata për furnizimin e lëndës së parë më të rëndësishme për industrinë e automjeteve që për momentin është në vështirësi.

Matthias Wechter, drejtor i departamentit të bashkëpunimit ndërkombëtar të Shoqatës Gjermane të Industrialistëve (BDI), beson se nënshkrimi i një marrëveshjeje për lëndët e para ndërmjet BE-së dhe Serbisë do të ishte një hap shumë i rëndësishëm drejt qëllimit të diversifikimit të industrisë gjermane dhe evropiane. Ai citon të dhënat (të mbështetura nga kompania Rio Tinto) që çdo vit mund të shfrytëzohen 58.000 tonë litium në luginën e Jadrës, që do të mbulonte 17 për qind të nevojave evropiane.

Vechter konkretisht thekson pse marrëveshja me Serbinë do të ishte një plus i madh për industrinë evropiane, mbi të gjitha, automobilistike. “Deri më tani, industria gjermane ka blerë litium, i cili është i rëndësishëm për bateritë, kryesisht nga Amerika e Jugut dhe Australia. Problemi qendror është varësia nga Kina për përpunimin e mëtejshëm të litiumit. Në këtë kontekst, është shumë e mirëseardhur që një pjesë e madhe e përpunimit të mëtejshëm të bëhet drejtpërdrejt në Serbi, dhe për rrjedhojë në Evropë”.

Një nga drejtuesit e BDI beson se Serbia mund të përfitojë edhe politikisht nga kjo marrëveshje ekonomike. “Do të ishte gjithashtu një hap i rëndësishëm për afrimin e Serbisë me Bashkimin Evropian. Bashkëpunimi në fushën e lëndëve të para do të ishte një sinjal i fortë”, përfundon Vechter.

Aleksandar Vuçiq dhe Javier Milei

Anja Quiring, drejtoreshë e Departamentit për Evropën Juglindore në Komitetin Ekonomik Gjerman për Evropën Lindore (Ost Ausschuss), në një intervistë për DW, shpreh shpresën se kancelari do ta shfrytëzojë këtë vizitë për thellimin e marrëdhënieve politike dhe përshpejtimin e procesit të afrimit me Bashkimin Evropian, pra se do të jetë një lloj përgatitjeje për samitin e Procesit të Berlinit.

“Ne supozojmë se kancelari do të përgatisë gjithashtu një samit në bisedimet e tij në Beograd dhe mbi të gjitha do të theksojë rëndësinë e bashkëpunimit rajonal për zhvillimin e mëtejshëm ekonomik,” thotë Quiring. Ajo shtoi se përveç marrëdhënieve dypalëshe, është i rëndësishëm edhe bashkëpunimi i ndërsjellë ndërmjet vendeve të rajonit dhe kjo është diçka për të cilën Procesi i Berlinit po punon për dhjetë vjet.

Në një intervistë për të përditshmen gjermane “Handelsblat”, Vuçiq tha se Kina nuk do të ketë qasje në litiumin serb. “Ne i jemi besnikë Evropës”, ​​tha presidenti i Serbisë.

Kancelari Scholz ka treguar tashmë një herë, disa javë më parë, se është gati të kapërcejë hijen e tij dhe të pranojë bisedimet me politikanë të diskutueshëm kur bëhet fjalë për sigurimin e litiumit për industrinë e automjeteve. Së fundi ai priti në Berlin edhe presidentin e ri të Argjentinës, Javier Milea. Si Argjentina ashtu edhe Serbia kanë depozita të mëdha të këtij metali të çmuar.

dw