Të dielën më 11 qershor, në Kosovë mbahen zgjedhjet e parakohshme parlamentare në të cilat marrin pjesë 26 subjekte politike të të gjitha komuniteteve. Zëri i Amerikës është duke zhvilluar një seri intervistash me kandidatët për postin e kryeministrit të disa prej partive dhe koalicioneve parazgjedhore. Në një intervistë me korrespondentin tonë në Prishtinë, Besim Abazi, kandidati i lëvizjes Vetëvendosje, Albin Kurti, thotë se synimi partisë së tij është zhvillimi ekonomik, barazia dhe reformimi i drejtësisë përfshirë edhe miratimin e ligjit për vetingun, ndërsa përparësi do t’i jap dialogut të brendshëm me serbët e Kosovës.

Zëri i Amerikës: Zoti Kurti, kanë mbetur pak ditë deri në zgjedhjet e parakohshme parlamentare. Çfarë prisni nga këto zgjedhje?

Albin Kurti: Këto zgjedhje pres që të jenë një festë e demokracisë në të cilën sistemi politik dhe institucional i Republikës së Kosovës hapet plotësisht dhe njëherazi për të gjithë qytetarët e republikës, pa dallim moshe, gjinie, pasurie, prejardhje e vendbanimi. Dhe unë uroj që ata do ta shfrytëzojnë këtë të drejtë, do ta përdorin këtë mundësi dhe në këtë mënyrë do të arrijnë që ta bëjnë ndryshimin e domosdoshëm në Kosovë.

Zëri i Amerikës: Ju synoni të merrni pushtetin, natyrisht, sikurse edhe të gjitha partitë tjera politike. Përse do të duhej qytetari i Kosovës të vendoste të votonte pikërisht për ju?

Albin Kurti: Deri më tash kush e ka dashur Vetëvendosjen, e ka dashur ndryshimin. Tash kemi ardhur në fazën që kush e do ndryshimin, e do Vetëvendosjen, e cila i ka përballë dy koalicione, që në fakt janë dy fraksione të të njëjtit regjim. Lëvizja Vetëvendosje është i vetmi subjekt progresiv në skenën politike në Kosovë dhe ne do ta ofrojmë një qeveri progresive në Republikën e Kosovës, që do të thotë se do t’i lidhim bashkë: zhvillimin, drejtësinë dhe barazinë. Ne ofrojmë një Fond sovran për Republikën e Kosovës, që do të jetë marrje e ndërmarrjeve publike dhe shoqërore me aksionarin mazhoritar të këtij fondi, me ç’rast do ta mbyllim Agjencinë kosovare të privatizimit dhe kjo do të shërbejë edhe si një platformë për shtetin zhvillimor të Kosovës, bashkë me një agjenci zhvillimore që zëvendëson importet dhe rritë eksportin dhe me një bankë zhvillimore me kredi të buta dhe afatgjate për ndërmarrjet e vogla dhe të mesme. Dhe asisoj, më në fund, të dalim nga kriza dhe ekonomia të bëhet fjala kryesore e politikës dhe politikes institucionale në Kosovë. Në anën tjetër, në ofrojmë edhe 4 mijë banesa sociale me banim të përballueshëm. Pastaj 160 kopshte për fëmije në Kosovë. Vetëm 43 i kemi aktualisht. Pastaj shujta falas për nxënësit prej klasës së parë deri në klasën e pestë të shkollave fillore. Pastaj pushimin e shtatzënisë dhe lehonisë me pagesë, gjysmën punëdhënësi dhe gjysmën shteti, gjithsej 12 muaj. Pastaj, ne parashohim edhe luftimin e krimit dhe korrupsionit me një njësit të veçantë në prokurorinë e shtetit, antimafia, pasi ta kemi miratuar ligin antimafia dhe në të njëjtën kohë, ta rrisim edhe numrin e prokurorëve edhe gjykatësve dhe ta bëjmë ligjin për vetingun, vlerësimin e hollësishëm. Po ashtu, të bëjmë trajnime shtesë në mënyrë që mos të kemi më gjysmë milioni lëndë të pluhurosura në sirtarët e sistemit të drejtësisë. Lëvizja Vetëvendosje gjithashtu do të bëj ligj për t’u dhënë përparësi prodhuesve vendas si dhe kompanive lokale në tenderimin publik. Po ashtu, do të bëjmë edhe rivitalizimin e sistemit të ujitjes Ibër-Lpeneci, meqë Rrafshi i Kosovës i ka keq punët me ujë, për dallim prej Rrafshit të Dukagjinit. Bujqësia do të jetë intensive. Do të investojmë 240 milionë euro në mandatin tonë të parë të qeverisjes, pra në katër vitet e para. Pra, ideja jonë është zhvillim i kombinuar me politika sociale dhe me drejtësi që lufton krimin e korrupsionin, por nuk hakmerret ndaj askujt.

Zëri i Amerikës: Kur po flisni për zhvillimin po flisni bukur shumë për ndërhyrjen e shtetit, për dorën e shtetit në shumë fusha. A nuk bie ndesh kjo me orientimin e Kosovës?

Albin Kurti: Ne jemi subjekt socialdemokrat, i cili dëshiron që shteti të mos planifikojë, centralizojë, dirigjoj, por shteti të jetë rregullator. Aktualisht në Kosovë mbretëron kaosi dhe anarkia. Edhe tregu në ekonomi ka nevojë për rregulla. Shteti duhet ta ndihmojë rritjen e sasisë së biznesit, mirëpo në të njëjtën kohë duhet edhe ta mbikëqyrë edhe cilësinë e tij. Në Kosovë ka ndodhur e kundërta. Shteti është brengosur kur ka pasur sasi të rritur të bizneseve, posaçërisht në prodhimtari, por edhe në përgjithësi, kur është rritur fitimi i bizneseve, kanë shikuar a e ka librezën e partisë në pushtet ai biznesmen i suksesshëm. Ndërkaq, fare nuk është kujdesur për cilësinë e produkteve dhe rrjedhimisht, konkurrenca jo luajale në treg e ka dëmtuar jashtëzakonisht shumë biznesin dhe na ka bërë një vend totalisht jo atraktiv për investimet e huaja. Investimet e huaja vijnë, për bindjen tonë, kur kemi shtet ligjor, kur investojmë vet. Ta zëmë, aksionet e Fondit sovran, do të mund t’i blinte Trusti pensional i Kosovës. Mbi një miliardë e gjysmë euro është sasia që e ka tash Trusti pensional i Kosovës, vetëm 3.2 për qind prej tyre i investon në Bankën Qendrore të Kosovës. Ne nuk mund të presim që dikush do të investojë tek ne kur ne nuk i investojmë paratë tona dhe theksi tek ne është tek diaspora jonë. 32 mijë biznese vetëm të shqiptarëve në Gjermani janë atje dhe në gishtat e njërës dorë mund të numërohen ata që kanë investuar në Kosovë. Ne duhet të krijojmë mundësinë që mërgata jonë të krijojë degët e bizneseve të tyre këtu tek ne.

Zëri i Amerikës: Zoti Kurti, nëse vini në pushtet ju do të trashëgoni procese të papërfunduara siç është ta zëmë, shënimi i kufirit me Malin e Zi, që ju e keni kundërshtuar edhe me gaz lotsjellës e protesta. Si do t’i jepni udhë kësaj çështjeje që është e pashmangshme?

Albin Kurti: Së pari, nuk është bërë fjalë për demarkacion të kufirit ose shënim të kufirit, por për ndryshim të kufirit. Demarkacioni i kufirit është përcaktim i kufirit që i paraprinë delimitimi i kufirit. Vizatohet njëherë kufiri në hartë, e më pastaj ai përcaktohet në natyrë. Në Kosovë kjo s’ka ndodhur fare. Duhet të kemi delimitim para demarkacionit. Nuk na ka faj Mali i Zi për këtë gjë. Fajin e ka Komisioni shtetëror për demarkacionin e kufirit, përkatësisht zoti Murat Meha dhe ata të cilët pastaj e vulosën një gjë të tillë me nënshkrimet e tyre në Vjenë, më 26 gusht të vitit 2015, (Hashim) Thaçi dhe (Skënder) Hyseni. Ne çfarë do të bëjmë është që do ta hetojmë se çfarë ka ndodhur në gjithë procesin, i cili për bindjen time, ka pasur edhe premisa të mbrapshta edhe procedura të shkelura edhe rezultat të gabuar. Dhe në të njëjtën kohë, do t’i vendosim menjëherë kontaktet, si kryeministër i Republikës së Kosovës brenda muajit të parë do t’i shkruaj letër Podgoricës zyrtare në mënyrë që të fillojmë bisedimet bilaterale për të sqaruar dhe për ta rregulluar këtë çështje. Nuk duam prishje të marrëdhënieve me Malin e Zi, përkundrazi. Me Malin e Zi duam t’i kemi marrëdhëniet e mira. Mali i Zi e ka njohur Republikën e Kosovës dhe në të njëjtën kohë jemi në anën e njëjtë të gjeopolitikës ballkanike e botërore. Mali i Zi do të hyjë në NATO dhe në BE, po ashtu edhe ne. Mali i Zi i ka marrëdhëniet e acaruara me Serbinë dhe me Rusinë, po ashtu edhe ne.

Zëri i Amerikës: Dhe si mendoni që do ta bindni Malin e Zi, që tashmë e ka ratifikuar këtë marrëveshje?

Albin Kurti: Duhet ta kemi këtë hetimin brenda në Kosovë, sepse ky zotëri, Murat Meha, ka negociuar vetëm me libra kadastral, me ç’rast e ka marrë barrën e provës për të vërtetuar se toka jonë është e jona. Kjo është absurde. Mali i Zi nuk ka edhe për një pjesë të mirë të Rozhajës edhe për gati gjysmën e territorit të vet libra kadastral. Me librat kadastral ndahen kushërinjtë e këqij që nuk merren dot vesh për ndarjen e tokave të tyre, por nuk ndahen shtetet. Ajo është çështje e të drejtës ndërkombëtare publike, është çështje e sovraniteteve. Dhe kriteri i ujëndarjes dhe kriteri natyror i kurrizit të vargmaleve do të jetë vendimtar. Ka pasur një takim me herët të ish kryeministrit (Isa) Mustafa dhe të homologut të tij malazez. Shpresojmë ta gjejmë transkriptin e asaj bisede kur të jemi ne në qeveri dhe ta shohim se cilat janë edhe qëndrimet e Malit të Zi për shkak se nuk ishte që u raportua ndonjë gjë prej atij takimi. Takime të tilla duhet të ketë shumë më shpesh dhe unë jam optimist që me Malin e Zi mund të merremi vesh e do të merremi vesh.

Zëri i Amerikës: Zoti Kurti një çështje me të cilën do të përballeni nëse bëheni kryeministër është ajo e bisedimeve me Serbinë për normalizimin e marrëdhënieve midis saj dhe Kosovës. Çfarë do të ndodhë me këto bisedime, me këtë proces, nëse ju bëheni njeriu i parë i qeverisë?

Albin Kurti: Unë nuk besoj që mund të kemi normalizim të marrëdhënieve me Serbinë përderisa Serbia është abnormale e qe besa edhe Kosova nuk është normale. Kuvendi i ri i Serbisë i ka 131 deputetë në grupin parlamentar të miqësisë Serbi-Rusi. Merreni me mend, në një parlament me 250 deputetë, 131 janë në grupin e miqësisë Serbi-Rusi. Atje ka hapa mbrapa. Unë mendoj që Serbia është një vend i pikllueshëm dhe ne nuk do të duhej fort të merremi me Serbinë. Bisedimet tashmë janë inekzistente dhe çfarëdo rifillimi i tyre do të duhej të bëhej sipas parimeve, kurrsesi bisedime asimetrike dhe sidomos, është e domosdoshme që kësaj radhe bisedimet mos të jenë sipas kushteve të Serbisë, ku temë është veç Kosova, ndërkohë që ajo nuk ballafaqohet fare me të kaluarën. Pra, duhet të ndryshojë e gjithë qasja dhe të shohim që Serbia ka vullnet të mirë për t’u përballur me të kaluarën e vet, në mënyrë që ne të mund të besojmë se sadopak ka ndryshuar. Por, prioritet për neve do të jetë dialogu me serbët e Kosovës. Ne nuk i vendosim të gjithë serbët në një vend, në një thes, dhe aq më pak bashkë me Serbinë. Siç ka shqiptarë të ndryshëm ka edhe serb të ndryshëm, ka serb të cilët e pranojnë Republikën e Kosovës, ka serb të cilët përfitojnë nga strukturat e Serbisë por nuk punojnë për to dhe janë ata 300 – 400 serb në veri të Kosovës, që punojnë për ministrinë e brendshme të Serbisë në shërbimin sekret të tyre. Ata janë në listë të rrogave të qeverisë së Serbisë, me ta nuk mund të kemi as bisedime as marrëveshje. Me serbët lokal do të bisedojmë për zhvillim, dialog i hapur e demokratik dhe jo i mbyllur e diplomatik. Ta zëmë, në Lipjan do t’i mbledhim shqiptarët, serbët, ashkalinjtë dhe do të flasim bashkë për farën, për plehun, për tregun, për traktorin, për naftën e kështu me radhë, se unë besoj që është gabim t’i shohim serbët sikurse që është gabim t’i shohim shqiptarët, vetëm në identitetin e tyre kombëtar. Duhet t’i shohim edhe në rolin e tyre shoqëror, në funksionimin e tyre ekonomik.

Zëri i Amerikës: Zoti Kurti edhe një çështje tjetër, është ajo e përballjes me luftën kundër ekstremizmit dhe radikalizmit të dhunshëm. Si e shihni ju gjendjen aktuale në Kosovë, a keni shqetësim që është e kërcënuar nga këto lëvizje.

Albin Kurti: Po. Ne jemi të brengosur se po merr përmasa gjithnjë e më të mëdha globale radikalizmi dhe ekstremizmi në botë, në veçanti ai islamik. Po, në të njëjtën kohë, ne mendojmë që duhet të konsiderojmë edhe shkaqet pse erdhëm këtu dhe unë besoj se një ndër shkaqet, jo i vetmi, janë edhe gjendja e pa shpresë e njerëzve. Sot në Ballkanin perëndimor në përgjithësi, është bërë më e lehtë të gjesh një vend lufte se një vend pune. Ka shumë serb që kanë shkuar në luftë në Ukrainë, në anën e Putinit dhe ka dhe mbi 300 shqiptarë që kanë shkuar në Siri të luftojnë për ISIS-in. Unë mendoj që kjo ndjenja e dëshpërimit i ka shpënë njerëzit në vendime të tilla ekstreme. Ne do t’i luftojmë të gjithë ekstremizmit, ne i kundërshtojmë të gjithë ekstremizmat, dhe duhet të jemi njëkohësisht të kujdesshëm që të mos kemi paragjykime ndaj besimtarëve, sepse pikërisht ekstremistët dëshirojnë që njerëzit e tjerë të kenë paragjykime ndaj besimtarëve, dhe asisoj ata të rekrutojnë pastaj prej besimtarëve të krijojnë ekstremistë të rinj. Në këtë kuptim, ne jemi subjekt tipik social demokrat evropian, i cili e lufton islamofobinë e partive të ekstremit të djathtë. Këto partitë ksenofobe që janë nëpër Evropë, ato më së shumti e trumbetojnë islamofobinë dhe njëfarë mënyrë islamofobia e partive të ekstremit të djathtë edhe ISIS-i në anën tjetër, po bëhen dy anë të së njëjtës medalje. Ne besojmë që kemi nevojë për normalizim të Kosovës, ku shteti i Kosovës është shtet sekular dhe mban një distancë nga të gjitha religjionet, por në të njëjtën kohë ju krijon hapësirë për besim dhe praktikim të tyre.

Zëri i Amerikës: Në këtë fushë ju u kritikuat për qëndrimin tuaj që mbajtët ndaj disa kërkesave të komunitetit islam në Kosovë, siç është ta zëmë edhe bartja e shamisë. Pse kjo qasje zoti Kurti?

Albin Kurti: Ne jemi kundër ndalesës së shamive për vajzat mbi moshën 16 vjeçare. Për neve mosha 16 është mosha kur praktikisht arrihet pjekuria, e merr letërnjoftimin, ke të drejtë me kërkesë që të martohesh, dhe ne besojmë që duhet njerëzit në moshën 16 vjeçare edhe të votojnë, siç është ta zëmë rasti i Austrisë ku qytetarët e Austrisë votojnë në moshën 16 vjeçare, edhe një mori e landeve në Gjermani votojnë në moshën 16 vjeçare. Dhe në këtë rast, ne besojmë që edhe vajzat që janë mbi moshën 16 vjeçare mund të bartin shami, por fytyra duhet të jetë e zbuluar dhe se çfarë njerëzit vejnë në kokë, çfarë kapelash, çfarë shamish, shteti sekular nuk do të duhej të ndërhyjë aty. Unë besoj që nëse ne fillojmë të përzihemi, të ndërhyjmë në këtë çështje kjo merr primesa totalitare. Ne jemi tërësisht liberal në këtë aspekt, dhe dëshirojmë lirinë personale të njerëzve si liri nga mosndërhyrja e autoritetit nga lart.

Zëri i Amerikës: Zoti Kurti po kthehem sërish të çështjet e brendshme. Është pyetje hipotetike, natyrisht, por gati e pashmangshme në fushata zgjedhore dhe duke pritur votimet e së dielës. Çka pas 11 qershorit, nëse ju dilni fitues në këto zgjedhje me kë mund të bashkëqeverisni?

Albin Kurti: Pas 11 qershorit, ne do të jemi të zënë me 12 qershor me festën e trefishtë; do të festojmë fitoren e Vetëvendosjes, do të festojmë 12 vjetorin e themelimit të lëvizjes tonë dhe do të festojmë 18 vjetorin e çlirimit të Kosovës. Ndërkaq, në anën tjetër, do të fillojmë të shohim se çka ka mbetur prej këtyre dy koalicioneve. Unë besoj që pas zgjedhjeve këto koalicione nuk e kanë fare të sigurt ardhmërinë, dhe vetëm më pas ne do të mund të marrim një vendim meritor me ç’rast prioritet për neve është programi, koncepti dhe gjithashtu është edhe drejtimi që duhet të ketë shteti i Kosovës, jo vetëm në katër vitet e ardhshme. Unë besoj që kemi nevojë për një plan zhvillimor nacional i cili nuk është i kufizuar prej zgjedhjeve në zgjedhje.

Zëri i Amerikës: Dhe sërish hipotetikisht sigurisht, por në qoftë se do të viheni në situatë që të krijoni qeverinë, ju do ta udhëhiqni qeverinë por duhet ta merrni dikë brenda saj, kush mund të jenë ata nga këto koalicione?

Albin Kurti: Padyshim nëse lëvizja Vetëvendosje nuk arrin që ta krijojë shumicën e nevojshme vet për të qeverisur, atëherë ne do ta kemi një partner të vogël në koalicion, ku përveç pakicave kombëtare, do të marrim edhe diçka që do të jetë më e përshtatshme prej asaj që ka mbetur prej këtyre dy koalicioneve pasi të përfundojnë zgjedhjet, për shkak se këto koalicione janë koalicione për një përdorim dhe me 12 qershor unë nuk besoj që mbijetojnë.

Kur na ndajnë vetëm dy ditë nga 9-vjetori i Pavarësisë së Kosovës, Ish-lideri i Vetëvendosje, Albin Kurti, i ftuar në studion e Top Show, ka pohuar se Pavarësia Kosovës i ka ardhur pikërisht nga protestat e 10 shkurtit 2007 të organizuar nga Vetëvendosje.

Alban Dudushi: Vjet ju nuk ia uruat pavarësinë Kosovës, do ia uroni këtë vit?
Albin Kurti: Kosova nuk ka fituar substancë të pavarësisë, vazhdon të mbetet vendi me papunësinë dhe varfërinë më të madhe në Evropë, ndërkohë që nuk e kemi bashkuar Mitrovicën dhe nuk po lejohet bashkimi i ushtrisë në Kosovë  që do të mundësonte edhe integritetin territorial.

Metodat e reja që po ndjek Serbia ndaj Kosovës
Alban Dudushi: Ishit ju që në 2014 bojkotuan nisëm për krijimin e ushtrisë?
Albin Kurti: Kushtëzimi i listës serbe është një çmim shumë i lartë për të thënë që kemi një ushtri. Ushtria nuk bëhet me Beogradin. Të tillë e ka edhe Bosnja, mirëpo Bosnja, po i  hyre brenda i sheh nja tre shtete të tjera ! Treni “Kosova është Serbi” u ndal në Rashkë, por ka një tren tjetër që vjen dy herë në  ditë prej Krajlevës dhe nuk do të ndalet dhe ai është “Kosova do të bëhet Bosnje” . pra Serbia ka kaluar nga ideja e riokupimit të Kosovës, në idenë e bosnjëzimin e Kosovës dhe fatkeqësissht nuk mund të them që është e pasukseshme.
Alban Dudushi: Ku për shembull? Ku ka qenë e suksesshme?
Albin Kurti: Ka qenë e suksesshme në operatorin e tretë të telefonisë mobile, në operatorin e tretë të energjisë në Kosovë. Ka qenë e suksesshme në sistemin e drejtësisë dhe konkretisht në regjionin e Mitrovicës gjykatësi është detyrimisht serb. Shqiptarët sipas rastit mund ti qëllojë gjykatësi ose shqiptar ose serb, por serbët e kanë gjykatësin detyrimisht serb a thua se të qenit serb është kategori profesionale jokombëtare. Po ashtu kanë pasur sukses në faktin që Kosova mbetet në decentralizimin mbi baza etnike e ndarë për së brendshmi, ku serbët u ndanë prej nesh në 10 komuna dhe tash duan të bashkohen kundër nesh në atë që e kemi quajtur asosacioni i komunave me shumicë serb, por më e drejtë është të quhen Zajednica.
Alban Dudushi:  Asosacioni, në një këndvështrim tjetër, do t’i bënte serbët të ishin më të hapur ndaj republikës së Kosovës, por ju duke i mbajtur larg, praktikisht po ia lini Beogradit ata?
Albin Kurti: Mund tu japësh serbëve të Kosovës çfarëdolloj asosacioni, por kurrë Beogradi nuk do ta konsiderojë një gjë të tillë që është rezultat i bujarisë shqiptare, por i kokëfortësisë së tyre. Ata gjithmonë do të thonë: e shihni, dhuna jonë me strukturat paralele tonat dha këto rezultate.  Asnjëherë nuk do të thonë që shqiptarët janë zemërgjerë.  Serbët thonë: Çka është e jona, është e jona, çka është e juaja është e negociueshme dhe vazhdimisht e kanë ndjekur një politikë të tillë. Politikanët shqiptarë kanë qenë nga njëherë naiv, nganjëherë  moskokëçarës dhe shpeshherë të korruptuar dhe të shantazhuar dhe na kanë sjellë në një situatë ku 9 vite pas shpalljes së pavarësisë nuk po mund të festojmë siç duhet

Protestat e Vetëvendosje sollën Pavarësinë
Alban Dudushi: Ju nuk po mund të festoni si duhet shpalljen e pavarësisë, por keni 10 vjetorin kundër pakos së Ahtissarit. Në këto 10 vjet keni ndryshuar qëndrim ndaj pakos së Ahtisaarit, apo jeni njësoj refuzues?
Albin Kurti: Pakoja e Ahtisaarit nuk ka ndryshuar, ndaj edhe ne s’kemi përse ndryshojmë qëndrim. Pakoja e Ahtisaarit ka aderuar në Prishtinë në 2 shkurt të vitit 2007, në 10 shkurt 2007 ne mbajmë një demonstratë të fuqishme, shkrepën 232 plumba nga policët rumunë, polakë e ukrainas mbi trupat e protestuesve . Arben Xheladini dhe Mon Balaj, shumë të tjerë janë ende me pasoja. Disa javë më pas e dërgon një shtesë Ahtisaari  te sekretari i Përgjithshëm i OKB-së ku thotë se Kosovës duhet ti jepet pavarësia e mbikëqyrur. Fjala Pavarësi nuk figuron kurrkund në paketën e Ahtisaarit, por kur e panë që ka një kryengritje të vërtetë të popullit shqiptarë është shumë e madhe, dhe Ahtisaari solli mandej edhe një letër shtesë për pavarësinë e mbikëqyrur. Është pikërisht kjo lëvizje e mbarë popullit jo vetëm e Vetëvendosjes me që e bëri të mendojë edhe Ahtisaarin.
Alban Dudushi:  Ju po thoni që ajo lëvizje e vitit 2007, ishte praktikisht ajo që solli më pas Pavarësinë? Që bëri të ndryshojnë mendje ndërkombëtarët?
Albin Kurti: ishin dy lëvizje të fuqishme, ajo më 10 shkurt dhe tjetra në 3 mars 2007, që e bënë opinionin publik ndërkombëtar, por posaçërisht diplomatët ndërkombëtarë që ta ri-mendojnë se mbase janë duke e privilegjuar së tepërmi Serbinë e bërë një padrejtësi të radhës  Kosovës.
Alban Dudushi: Nëse ju thoni që pritën të shikonin protestat dhe pastaj të bindeshin për pavarësinë, kjo duket si improvizim? Ndërkohë që nga viti 1999 të gjithë, përfshi ne dhe serbët, në koshiencën e tyre  mendonin Kosovën një etnitet të pavarur nga Serbia….
Albin Kurti: E mendonin, por nuk e thonin! Edhe ndërkombëtarët thoshin standardet para statusit. Fjalën pavarësi për herë të parë thuhet disa javë pas këtyre protestave.
Alban Dudushi: Pakoja e Ahtisaarit ishte paraprijëse e pavarësisë së Kosovës, këtë meritë ia njihni?
Albin Kurti: Pakoja e Ahtisaarit u mendua nga politikanët e atëhershëm është një konçension i Serbisë për pavarësinë që ajo na e njeh neve, dhje këtu u bë gabimi. Se ne e shpallëm pavarësinë më 17 shkurt 2008, Serbia i mori elementët përbërëse të pakos së Ahtisaarit,  por e refuzoi pakon e Ahtisaarit si ambalazh dhe vazhdoi te mos na e njihte pavarësinë. Nuk kishte pse pakoja e Ahtisaarit t’i mbivendosej pavarësisë sonë, përderisa Serbia nuk e njihte pavarësinë. Në këtë mënyrë ne e kemi pranuar një lloj Serbie brenda Kosovës, në kushtet kur Serbia nuk e pranonte Kosovën jashtë Serbisë.

Ndërkombëtarët në Kosovë
Alban Dudushi: Një nga pikat që ju renditni si padrejtësisë e Pakos së Ahtisaarit është edhe ”betonimi i sundimit ndërkombëtar” ?
Albin Kurti: Për shkak se pas shpalljes së Pavarësisë, u zëvendësuan Kombet e Bashkuara me Bashkimin Evropian, UMNIK me EULEX dhe që të gjitha ata kanë imunitet prej ndjekjes penale në Kosovë, bashkë me familjet e tyre.  Nuk i japin llogari as institucioneve dhe as popullit të Kosovës, nuk e njohin pavarësinë se bashkimi Evropian operon me konsensus. Protektorat i tillë ndërkombëtar është mbrojtës i elitës nga populli dhe jo anasjelltas dhe një betonim i tillë i faktorit ndërkombëtar, si sundimtar që e kanë fjalën e fundit për çdoherë për gjithçka, e bëri Kosovën një vend jodemokratik, ku korrupsioni i politikanëve të lirohet për shkak të dëgjueshmërisë së tyre ndaj ndërkombëtarëve.
Alban Dudushi: Por në fakt kjo lloj mbikëqyrje, ishte edhe një lloj garancie për pavarësinë e Kosovës?
Albin Kurti: Ne jemi shumë mirënjohës dhe falënderues ndaj SHBA dhe BE, por çmimin më të lartë e kanë paguar vetë shqiptarët. KFOR është ai së cilit i frikësohet Serbia, ndërkaq burokratët ndërkombëtarë, prokurorët, gjykatësit, policët, të cilët asnjëherë nuk i marrin peshkaqenët e mëdhenj të korrupsionit, por vetëm sardelet e vogla, ata nuk është se ua kemi parë hairin. Ata shpenzojnë rreth 1 milionë euro në ditë, për rezultate që mungojnë.
Më mirë të na sjellin profesorë nga Sorbona, që të na mbështesin universitetin e Prishtinës se sa të na sjellin gjeneralë të pensionuar sic është rasti i Yves De Kermabon, i cili vinte në krye të Eulex , e më herët kishte ndihmuar në rrëzimin e regjimeve demokratike në Afrikë. Pra më mirë të na sjellin ekspertë, se sa njerëz me imunitet nga ligji që në Kosovë bëjnë gjëra që nuk i bëjnë dot në shtetet e tyre.
Alban Dudushi: Imagjinoni një plan sikur ndërkombëtarët të heqin dorë nga Kosova?
Albin Kurti: Ne nuk kemi nevojë për tutelë, por për ndihmë. Jemi mirënjohës, por nëse besojmë në Republike dhe në demokraci, duhet të kishim ndihmë dhe jo tutelë. Faktorët ndërkombëtarë, aty ku na kanë ndihmuar nuk është se nuk jemi të brishtë. Përkundrazi.  Sistemin e drejtësisë na kanë ndihmuar më së shumti, por aty jemi më të brishtë. Në Kosovë nuk sistem drejtësie.
Alban Dudushi: A e ndjeni ju veten fajtorë që qytetarët e Kosovës nuk kanë përfituar ende nga liberalizimi i vizave?
Albin Kurti: Le të na thotë BE që keni përmbushur kushtin e korrupsionit, dhe ka mbetur vetëm kjo. Pastaj nuk është e drejtë që Malit të Zi ë mos vihet kusht për demarkacionin, ndërsa ne po. Pastaj unë nuk kam problem me demarkacionin, por ky është kufi i ri. Ne humbin 8 mijë hektarë.  Ne nuk kemi tokë të falur, në atë pjesë të dhënë ne kemi betejat e UÇK-së, ne kemi ushtarë të rënë aty.
Alban Dudushi: Ju po flisni për një vend që është në bllokun e aleatëve?
Albin Kurti: Qëndrim për këtë demarkacion të diskutueshëm, insistim më shumë bënë qeveria e Kosovës se vetë Mali i Zi. Është absurde. Ne problemin e vërtetë me këtë çështje e kemi me qeverinë e Kosovës, jo Malin e Zi.

Marrëdhëniet me SHBA
Alban Dudushi: sa i përket ndërkombëtarëve, ata kanë qenë kritik ndaj jush, por edhe ju ndaj atyre? Ambasadorët e SHBA në përgjithësi kanë qenë më skeptikët, ndaj jush, dhe ndaj Vetëvendosje?
Albin Kurti: Në vitet 2008-2009 nuk më dhanë vizë për në Amerikë, në vitin 2013 ma dhanë dhe isha edhe në 2013 edhe në 2014 në Amerikë. Ngadalë por sigurt ka filluar ndryshimi i qasjes ndaj lëvizjes Vetëvendosje! Unë nuk imagjinoj një Kosovë pa ndërkombëtarët, por çështja është: çfarë raporti me ndërkombëtarët? Unë besoj në partneritet.
Alban Dudushi: Por keni qenë në armiqësi?
Albin Kurti: Jo ne jemi kritik ndaj disa misioneve ndërkombëtare në Kosovë, ata kanë qenë kritikë ndaj disa aksioneve tona. Por unë mendoj se kritika është motori i këtij procesi. Ne nuk armiqësohemi me SHBA dhe BE, por ne të bardhës i themi të bardhë dhe të zezës i themi të zezë. Mund të shqiptarë në institucionet e Kosovës që të bardhës i thonë të zezë se kështu thotë ambasadori i SHBA, por ne nuk jemi të tillë…
Alban Dudushi:  Ama ambasadorët nuk flasin në fjalën e tyre edhe në politikë, ata flasin në emër të Shtëpisë së Bardhë?
Albin Kurti: Po edhe në Shtetet e Bashkuara të Amerikës mund të themi që historikisht nuk ekziston vetëm një Amerikë. Është Amerika e Rusvelt, është Amerika e Kenedit, është Amerika e Martin Luter King,  është edhe Amerika e Al Capone. Shumë politikanë shqiptarë që i kemi në Kosovë iu pëlqen kjo Amerika e dytë.
Alban Dudushi: Ama ambasadorët nuk janë të Al Capone?
Albin Kurti: Ambasadorët nuk janë të Al capone, por bisedojnë me qeverinë, edhe ne pot ë ishim në qeveri do të bisedonin me ne!
Alban Dudushi: problem është se duke u sjellë në këtë mënyrë nuk ju shikojnë ndonjëherë në qeveri?
Albin Kurti: Më herët kemi thënë ngadalë por sigurt, tani themi shumë më shpejt por sigurt. Po ndryshon gjendja në Kosovë.

Zgjedhjet, Vetëvendosja parti e parë
Alban Dudushi: Po bëheni gati për të ardhur në pushtet?
Albin Kurti: PO! Koalicioni qeverisës, i dy partive historikisht të mëdha, por ji aktualisht, PDK dhe LDK,  është bërë si një qiri që po digjet nga të dy skajet. Dhe fitimtarja kryesore po del “Vetëvendosje”.  Sipas sondazheve të ndërkombëtarëve dhe agjencitë, për herë të parë në këtë vit ne dalim si subjekti i parë në Kosovë. Në vitin e kaluar kemi qenë rregullisht subjekti i dytë, me pak përqind pas PDK-së dhe gjithnjë para LDK-së dhe tashmë jemi subjekti i parë. Kjo nuk ka t bëjë vetëm me aspektin elektoral, por edhe me protestat tona.
Alban Dudushi: Me kë do të qeverisni?
Albin Kurti: është vendimtare që ne të dalim subjekt i parë, dhe pasi të dalim subjekt i parë neve automatikisht na takon kryetari i kuvendit dhe nominimi për kryeministër. Është vështirë që ti marrësh mbi 51% në Kosovë, për të mos thënë e pamundur. Varësisht nga platformë jonë qeverisëse ne do të fillonim bisedimet  me të tjerët.
Alban Dudushi: Ju në zgjedhje hyni vetëm, nuk hyni me aleancë?
Albin Kurti:  Ka mundësi të krijojmë edhe ndonjë koalicion parazgjedhor, por është tepër herët të flas…
Alban Dudushi: Në opozitë keni disa parti që i keni afër, nuk i shikoni si aleatë?
Albin Kurti: Nga Aleanca për Ardhmërinë e Kosovës në fakt jemi përjashtuar ne, por kemi pasur një bashkëpunim të mirë në të kaluarën, por të shohim se çfarë do të bëjmë edhe në të ardhmen, pasi ka mundësi që aksioni ynë në kuvendin e Kosovës do të riaktivizohet për shkak se duan  të ringjallin Zajednicën. Është edhe Nisma aty, ka edhe një parti tjetër: Aleanca për Kosovën e Re, por duhet ta mendojmë këtë gjë dhe të krijojmë një front të përbashkët kundër kapjes së shtetit.  Për ne e rëndësishme është që nga zgjedhjet e reja Vetëvendosje të dalë si subjekt i parë, por unë uroj me një koalicion paraprak parazgjedhor…
Alban Dudushi:  A jeni gati për të qeverisur?
Albin Kurti: Padyshim! E kemi dëshmuar edhe në komunën e Prishtinës, por edhe me punën tonë në Parlament, por edhe me faktin që Lëvizja Vetëvendosje ka alternativë qeverisëse. Të tjerët kanë premtime elektorale.  Ne kemi plan të detajuar se si do të dukej Kosova e re.
Alban Dudushi: Është viti i katërt që ju keni komunën e Prishtinës. E para këtu nuk ka lëvizur ndonjë gjë e madhe, ka mungesë investimesh apo gjallërie në qytet. Nuk funksionon shërbimi urban dhe ndërsa Zoti Ahmeti ankohet se qeveria nuk e ndihmon me fonde, në fakt Prishtina ka sufiçit parash nga buxheti i saj që mbetet të papërdorura. A është kjo mungesë aftësie në menaxhim?
Albin Kurti: Autobusët e rinj do fillojnë këtë muaj, ndërtimet pa leje janë ndalur, është kthyer rregullsia në institucione dhe në qytet, në shkollat fillore ka kontroll falas shëndetësor dhe nga një vakt falas. Nuk ka sufiçit nga viti në vit, por kanë mbetur më herët dhe po shpenzohen. Është çështje javësh që të rregullohet dhe uji i pijshëm, 24 orë në Prishtinë dhe askush nuk m,und të thotë asgjë për korrupsion.  Gjithmonë kanë dyshuar dhe na kanë thënë se hajt se kur të shkoni edhe ju në qeverisje ashtu do bëni, por pas tre vjetësh e gjysmë nuk ka korrupsion.

Bashkim Kombëtar
Alban Dudushi:  Jeni për bashkimin kombëtar ende? Flas si një parti që synoni qeverisjen?
Albin Kurti:  Ne besojmë se Kosova duhet ta ketë të drejtën që të bashkohet me Shqipërinë.
Alban Dudushi: Si mund të ndodhë ky bashkim?
Albin Kurti: Këtu në rajon duhet të bashkohemi duke me njëri-tjetrin duke krijuar mekanizma të përbashkët,  dhe këtu e kam fjalën jo vetëm për mbledhje të përbashkëta qeverie që vulosim marrëveshje të ndryshme bilaterale si palë të ndryshme, por mekanizma të përbashkëta. Ta zëmë ”përse të mos e bëjmë një akademi të përbashkët të arteve dhe Shkencave? Përse të mos e bëjmë një regjistër të përbashkët të biznesit? Përse të mos bëjmë një bashkësi të përbashkët islame? Ne mund të bëjmë një mori mekanizmash të tillë, me ç’rast institucionalizohet përfytyrimi ynë i përbashkët si një komb. Dhe unë jam i bindur që po t bëhej një referendum në Kosovë dhe Shqipëri rezultati do të ishte për bashkim.
Alban Dudushi: Në Kosovë u ringjall sërish  ideja e shkëmbimit të territoreve, ju jeni për shkëmbim territoresh?
Albin Kurti: Unë nuk jam për shkëmbim territoresh të Veriut të Kosovës me Preshevën,  Medvegjën e Bujanovcin edhe për shkak se shqiptarët janë autoktonë në të dy këto vende, por edhe sepse Serbia dëshiron që ne të kërkojmë pikërisht këtë shkëmbim. Pasi në momentin që ti artikulon një gjë të tillë, i bie që hoqe dore nga Veriu, ndërkohë që Luginën Serbia nuk ta jep. Është pak si teoria e Lojës: gabon ai që e kërkon i pari.

Marrëdhnëia me Serbinë
Alban Dudushi:  A do ju zbusë pushteti në lidhje me marrëveshjen me Serbinë?
Albin Kurti: Aktualisht dialogu me Serbinë zhvillohet sipas kushteve të Serbisë. Kjo do të thotë që ti ke kapitulluar pa filluar betejën. Kosova në Bruksel është më shumë temë se palë dhe kur je kaq shumë temë , nuk mund të jesh palë.  Por çfarë ëhstë inters i Serbisë ka edhe marrëveshje dhe një asimetri i tillë qysh në start natyrisht që nuk do të sjellë rezultate të dobishme.
Alban Dudushi: Ju besoni që do të ndërroni dhe qasjen se si do i shkoni dialogut me Serbinë?
Albin Kurti: Kosova dhe Serbia nuk janë shtet normale , të dyja janë anormal. Kosova nuk është normale se nuk ka ushtri , ka Mitrovicë të ndarë e integritet në OKB, ndërkohë Serbia nuk është shtet normal pasi nuk është ballafaquar me krimet e saja, ajo është pjellë e gjenocidit. Normalizimi i dy shteteve anormale, e shton a-normalitetin.  Shqiptarët janë e vërteta e Serbisë, ata nuk duhet të heshtin. Paqja dhe stabiliteti afatgjatë në Ballkan varet nga ndryshimi që duhet të përjetojë, por nuk po e përjeton, Serbia!
Alban Dudushi: Si e shikoni nismën e presidentit për komisionin e së vërtetës dhe të pajtimit?
Albin Kurti: Pa e pranuar Serbia Kosovën, pa kërkuar Serbia falje ne nuk mund të bëjmë komisione të së vërtetës e të pajtimit.  Sepse Mustafa e Thaçi në njërën anë dhe Vuçiç e Muçiç në anën tjetër, paradoksalisht pajtohen për vlerat e nuk pajtohen për faktet. Serbia thotë s’kemi bërë  krime në Kosovë, e kështu nuk mund të ketë pajtim. Dhe më kryesorja pajtimin e kërkon xhelati, jo viktima.

Marrëdhëniet me partitë shqiptare në Maqedoni, PS-në dhe vezët që u hodhën nga aktivistë të vetëvendosjes mbi Ramën
Alban Dudushi: Cilët janë partitë shqiptare në rajon me të cilët jeni afër politikisht?
Albin Kurti: Në Maqedoni shqiptarët janë të shtypur dhe natyrisht atje shqiptarët janë për bashkim më shumë edhe në Kosovë edhe në Shqipëri.  Nuk është se kemi ndonjë marrëdhënie speciale me një forcë, por u bë shumë mirë që Gruevski nuk arriti që të formojë qeverinë.  Ai e ka bërë puçin brenda VMRO-së duke e ndërruar orientimin nga pro bullgar në pro-serb në vitin 2006.
Alban Dudushi:  A jeni ju mbështetës dhe këshillues i lëvizjes “Besa”?
Albin Kurti: Ne kemi pasur kontakte me ta, po ashtu edhe me Lëvizjen e PDSH të Zijadin Çelës, kemi takuar edhe Ali Ahmetin e Menduh Thaçin… Nuk mund të thuhet që Vetëvendosje ka një partner të veçantë në Maqedoni.
Alban Dudushi:  A i shikoni më afër jush “Besë-n”, në mënyrën se si ata po sillen politikisht?
Albin Kurti: Unë besoj se është shumë e rëndësishme që atje të ndodhë demokratizimi, por mbi të gjitha faktorizimi i shqiptarëve. Ta shohim se si do të shkojë kjo lëvizje.  Në Shqipëri kemi aleatin kryesor Kushtetutën e Shqipërisë.
Alban Dudushi:  Po flasim për partitë?
Albin Kurti: ne kemi komunikim me të gjitha partitë, por për shkak të dimensionit tonë social-demokrat kemi pasur bashkëpunim më të afërt me partinë socialistë të Shqipërisë.
Alban Dududshi: Me gjithë këtë lloj afërsie e juaja me Ramën, paradoksalisht, iu shpërblye me vezë, pasi ishin mbështetës tuaj ata që e qëlluan me vezë?
Albin Kurti: Marrëdhënia që ne kemi me PS-në nuk do të thotë që edhe ne nuk kritikohemi. Unë besoj që aksioni civil është dëshmi e një vitaliteti të popullit. Për bindjen time me kalimin e viteve, është rritur pluralizmi, mbase demokracia jo aq shumë sa pluralizmi, por ajo që është e rëndësishme është të zvogëlohet pabarazia. Unë besoj që në nuk do të duhej të privatizohej në mënyrë të verbër e të egër, sepse privatizimi është pikërisht ai që në shoqëritë në tranzicion e ka bërë kalimin e kapitalit në pronë dhe jo anasjelltas dhe në këtë mënyrë nuk e ka ndihmuar shoqërinë. S’kemi pse importojmë çdo gjë nga vendet e largëta.

Rajoni pas fitores së Trump, ushtria shqiptare ka vetëm uniforma nuk ka armë
Alban Dudushi:  Të flasim pak për rajonin…Ka vëzhgime se rajonit po i vërtitet një rrezik i ri. Keni një koment?
Albin Kurti:  Në rajonin e pa integruar me këto gjashtë  shtete, kemi një rajon ku asnjëri shtet nuk e di ku fillon e ku përfundon. Pra janë kufijtë nuk janë përcaktuar. Përveç kësaj këto 6 shtete kanë katër superfuqi përsipër: SHBA, Gjermania, Rusia dhe Turqia. Gjashtë shtete dhe 4 superfuqi u nënshtrohen disa dinamikave dhe bëjnë që ky rajon i yni të jetë edhe në udhëkryq kohor, edhe në udhëkryq hapësinor. Fitorja e Trump ka ndryshuar shumëçka, mbetet për t’u parë nëse do ndryshojë gjithçka.  Marrëveshjet e këqija janë ata që shkaktojnë luftë, jo marrëdhëniet e tensionura apo mosmarrëveshjet. Ka nevojë për një aleancë ballkanike: me Kroacinë, Bosnjën, posaçërisht me Sarajevën, natyrisht përjashtuar Serbinë, por edhe me Bullgarinë .  Me Maqedoninë kemi marrëdhënie, por nuk mund të themi se kemi aleancë…
Duhet të rrisim kapacitetet tona ushtarake duhet ti rrisim. Për këtë vit Serbia ka dhënë 300 milionë euro të ndara për armatim të ri, dhe 500 mln euro e ka buxhetin vjetor për ushtrinë. Shqipëria e ka 1/5 e kësaj, Kosova e ka 1/10 e kësaj shume. Ekonominë tonë nuk duhet ta zhvillojmë vetëm në raport me popullsinë por edhe në raport me fqinjët tonë.  Aq më tepër kur disa prej tyre janë armiqësorë.
Alban Dudushi:  Po më thua që duhet të bëhemi gati edhe për luftë, ndryshe për çfarë do të duhej ushtria?
Albin Kurti: Ushtria do duhej për paqe. Kur nuk ke ushtri e ke luftën afër. Dobësia jonë bëhet magnet për ambiciet e kundërshtarit.

Ushtria e Shqipërisë, qesharake
Albin Kurti: Është për të ardhur mirë që Shqipëria hyri në NATO si territor, por është për të ardhur keq që nuk hyri si ushtri. Unë kam qenë në paradën e ushtrisë shqiptare në Nëntor 2012, të them të drejtën prisja një paradë ushtarake me raketa, me artileri, me armatim të rëndë e çfarë pashë ishin 12 lloje të uniformave, me automatik sikur rojet e bankave, thua se ishte një sfilatë mode “Milano fashion Week” me uniforma të ndryshme. Shumë të bukura ishin uniformat, por unë besoj se shqiptarët duhet të kenë një ushtri, që të mos jetë më e forta në Ballkan, por të jetë e tillë që fqinjët grabitqarë dhe djallëzorë të mendohen dy herë përpara se të mësyjnë.
Alban Dudushi:  Folët për aleancë ballkanike por harruat Turqinë?
Albin Kurti: Turqia është një nga katër superfuqitë mbi rajonin e Ballkanit dhe më të duhet të bashkëpunojmë në aspektin ushtarak dhe ekonomik.  Ka vend për të bashkëpunuar edhe sa i përket arkivave të Stambollit edhe sa i përket dokumentacionit që të bëhet dekolonizimi i Kosovës,. Ne kemi shpall Pavarësinë pa vetëvendosje dhe nuk kemi  dekolonizim. Me dokumentet e Serbisë, një pjesë e madhe e tokës në Kosovë del tokë e Kishës Ortodokse Serbe., por në arkivat e Stambollit është e vërteta që edhe para më shumë se një shekull shumica dërrmuese në Kosovë ishin shqiptarë. Regjistrimi i perandorisë osmane i vitit 1912, është i jashtëzakonshëm për shqiptarët.

Serbinë dhe marrëdhënien Rama-Vuçiç
Alban Dudushi:  Po i ndjek besoj zhvillimet në Serbi, po përgatiten për zgjedhje?
Albin Kurti: Serbia është e ndarë, ka një skizofreni të brendshme që ka rrënjë historike. Serbia ka pësuar një lloj hegjemonizmi të brendshëm, që tash reflektohet në hegjemonizim të jashtëm. Vuçici shtiret kinse është me Perëndimin, ndërsa Nikoliç bashkë me Sheshel qartazi janë me Rusinë. Nuk kanë vendosur se kush do të garojë në zgjedhjet presidenciale dhe nuk dihet nëse do të ketë zgjedhje parlamentare . Dikur Titoja gënjente duke mashtruar edhe Perëndimin edhe Lindjen, sot Serbia i ka ndarë rolet. Vuçiç pro Gjermanisë, Nikoliç pro Rusisë, por mendoj që ndarja e roleve është një farsë e serbisë që mund të kthehet në tragjedi për fqinjët e saj por edhe atë vetë.
Alban Dudushi:  Duket se nuk iu ka pëlqyer edhe ai intensitet marrëdhëniesh mes Ramës e Vuçiç?
Albin Kurti: Vuçiç i ka marrëdhëniet e përkeqësuara edhe me Sarajevën edhe me Zagrebin.  Nuk i ka marrëdhëniet e mira as me Sofjen e as me Podgoricën, prandaj Tirana zyrtare duhet të tregohet e kujdesshme sepse keqpërdoret nga Vuçici për t’u dukur mirë në Evropë. Ai thotë kur shqiptarët, viktimat e mia, janë kaq të sjellshëm me mua ç’keni ju evropianët?
Deklaratat e Ramës në Beograd në takimin e parë ishin shumë të mira, por më vonë ose pati përsëritje të tyre në një version më të vakët, ose nuk pati një avancim të mëtejshëm. Unë besoj se Tirana zyrtare duhet të avancojë me Sarajevën dhe Zagrebin, Sofjen e Podgoricën, sigurisht edhe me Kosovën sepse Vuçiç nuk mund të jetë kurrë një partner dhe aleat. Ai do të vazhdojë të mbetet një armik i popullit shqiptar jo vetëm për shkak të kaluarës së tij, por edhe për shkak se ai nuk mund ta imagjinojë barazinë me kombin shqiptar. Populli serb nuk është secili pjesëtar prej tyre është kundër shqiptarëve, por trekëndëshi Kisha Ortodokse Serbe – Akademia e Shkencave dhe Arteve- Aparati Ushtarak i tyre një trekëndësh i Bermudeve për çfarëdo korrektësie e parimësie të shqiptarëve.
Alban Dudushi:  Kur do të ketë arsye për të festuar Kosova?
Albin Kurti: Kosova ka nevojë për një Republikë të re dhe ka shansin e parë në zgjedhjet e ardhshme parlamentare që uroj të jenë sa më parë, por gjithnjë në koordinim me Shqipërinë.
Alban Dudushi:  Uroni më shumë pranverën për zgjedhjet e ardhshme, apo vjeshtën?
Albin Kurti: Pranvera është më e bukur se Vjeshta, por megjithatë vjeshta është më e mirë se ndonjë pranverë e Vitit të ardhshëm.

/ Top Channel

Albin Kurti deputet i Lëvizjes Vetëvendosje flet në “Koha Jonë” për tensionet mes Kosovës dhe Serbisë, arrestimi i Haradinaj, negociatat në Bruksel dhe një apel për Tiranën

Albin Kurti, deputet i Lëvizjes Vetëvendosje thotë se janë të gjitha gjasat për një konflikt të ri mes shqiptarëve dhe serbëve. Në një intervistë për “Koha Jonë”, Kurti shprehet se sot në Beograd janë në pushtet të gjitha forcat politike që ishin në kohën e Sllobodan Milosheviçit. Ndërsa shton se edhe rritja e shpenzimeve ushtarake të Serbisë flet për mundësitë e një konflikti. “Serbia është duke u militarizuar ndërkaq ndikimi rus është duke u shtuar. Buxheti vjetor i Serbisë për ushtrinë e saj është 500 milionë euro. Sivjet ajo ka ndarë edhe 300 milionë të tjera për armatim të ri dhe mirëmbajtje të tij. Bosnja, Kosova, por edhe Mali i Zi janë në rrezik nga Serbia. Kosova e Shqipëria duhet të bashkërendohen për fatin e mirë të kombit shqiptar”,- shprehet Kurti. Tensionet e kohëve të fundit me murin në Mitrovicë, arrestimin e Ramush Haradinajt dhe treni serb, sipas Albin Kurtit flasin për një ringritje të nacionalizimit shovinist serb me ndihmën e Rusisë.  I pyetur për rolin që duhet të luajë Tirana zyrtare në lidhje me Kosovën, Kurti shprehet se, shteti shqiptar duhet të mbledhë shqiptarët anembanë kufijve,pasi Kosova është tejet e rëndësishme për t’ia lënë atë vetëm qeverisë së Kosovës.

Z.Kurti  ditët e fundit shënuan një përshkallëzim të tensioneve ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, pas nisjes së  trenit serb të shtunën nga Beogradi për në Mitrovicë, që megjithatë nuk hyri në Kosovë. Sa e kërcënojnë këto tensione paqen në Kosovë dhe rajon?

Serbia nuk e njeh Pavarësinë e Kosovës dhe me Kushtetutë e konsideron atë pjesë të saj. Asimetria në nisje të negociatave, e vazhduar me asimetrinë në proces nuk mund të rezultojë me simetrinë në rezultat. Serbia po homogjenizohet së brendshmi dhe kjo e ka shtuar hegjemoninë e saj së jashtmi. Tensionet aktuale janë pasojë. Të gjitha forcat e kohës së Milosheviçit janë kthyer në pushtet në Beograd veçse kësaj radhe praktikisht nuk kanë opozitë.

A është dështim për Kosovën, arrestimi i Haradinaj dhe lënia në fuqi e urdhër-arresteve ndërkombëtare nga ana e Serbisë për ish-luftëtarët e UÇK-së?

Po. Qeveria e Kosovës është pasive ndaj regjimit antishqiptar të Serbisë dhe aktive kundër neve opozitës në Kosovë. Sepse atyre më shumë iu intereson pushteti mbi Kosovën sesa shteti i Kosovës.

Çfarë do të thotë për ju, ndërtimi i murit në Mitrovicë, ndërkohë që, vijojnë negociatat në Bruksel. A kanë dështuar negociatat dhe kujt i faturohet ky dështim?

Negociatat kanë dështuar për Kosovën, por jo edhe për Serbinë. Sepse negociatat ishin vetëm për çështje të brendshme të Kosovës dhe pa asnjë kusht për Serbinë tek, e cila nuk ka keqardhje dhe pendesë për krimet nga e kaluara. As që u shkon ndërmend të na kërkojnë falje. Në vitin 2006 Serbia e ka aprovuar Ligjin i cili i barazon çetnikët dhe partizanët kurse në vitin 2008 e ka aprovuar Ligjin për rehabilitimin e çetnikëve. Derisa të janë në pushtet Vuçiç, Daçiç e Nikoliç në Serbi nuk është i mundur ballafaqimi me të kaluarën. Në vend se ne t’ua bëjmë një mur politik e moral këtyre kriminelëve të luftës agresore, ata na e ndërtojnë tash murin fizik në Mitrovicë.

Pse nuk e kemi parë VETËVENDOSJE!-n aktive si në rastin e demarkacionit, për ndërtimin e murit në Mitrovicë, si dhe në rastin e provokimit serb me trenin nacionalist?

Ne kemi reaguar të parët dhe qysh herët. Ne kemi paralajmëruar këto ngjarje që nuk do të duhej të ndodhnin, por ja që moskokëçarja e qeverisë i mundësoi e lejoj ato. Treni e muri nuk ndalen me protesta në Prishtinë, por me mekanizma shtetërorë që kjo qeveri i përdor kundër VETËVENDOSJE!-s, por jo kundër Serbisë. Me qeverinë e VETËVENDOSJE!-s muri as që do të lejohej të ndërtohej.

Duke parë gjithë këto zhvillimeve dhe tensione në rajon, a rrezikon rikthimi i një konflikti të hapur në Ballkan?

Po. Serbia është duke u militarizuar ndërkaq ndikimi rus është duke u shtuar. Buxheti vjetor i Serbisë për ushtrinë e saj është 500 milionë euro. Sivjet ajo ka ndarë edhe 300 milionë të tjera për armatim të ri dhe mirëmbajtje të tij. Bosnja, Kosova, por edhe Mali i Zi janë në rrezik nga Serbia. Kosova e Shqipëria duhet të bashkërendohen për fatin e mirë të kombit shqiptar.

Është komentuar gjatë në Prishtinë dhe Tiranë, qëndrimi i Kryeministrit Edi Rama në raportet me Serbinë. Afrimi i Tiranës zyrtare me Serbinë, e ka ndihmuar apo dëmtuar pozicionin e Kosovës?

Duhet të shikojmë përpara në këto kohëra vendimtare për vitet e ndoshta edhe dekadat në vijim. Qeveria dhe shteti shqiptar duhet të mbledhë shqiptarët anembanë kufijve që na ndajnë padrejtësisht dhe  njëkohësisht të fuqizojë aleancën rajonale me Zagrebin, Sarajevën dhe Sofjen. Kosova është tejet e rëndësishme për t’ia lënë atë vetëm qeverisë së Kosovës. Qeveria e Shqipërisë duhet ta ketë parasysh këtë.

A nuk është pak i tepruar nacionalizmi që predikon VETËVENDOSJE!, në një kohë kur Ballkani po përpiqet të zbusë atë, duke synuar BE? Pse keni zgjedhur këtë rrugë ekstreme të të bërit politikë, përmendim këtu hedhjen e gazit në Parlament, kur duket se rajoni nuk ka nevojë për to?

Ne nuk jemi ekstremistë për nga karakteri por radikalë për nga tema në një situatë që është ekstreme. Nacionalizmi hegjemonist e shovinist serb në Ballkan po ringrihet me ndihmën e Rusisë. Nacionalizmi ynë është anti-kolonialist e çlirimtar për barazi midis popujve. Pas luftës së dytë botërore, shtetet e ndryshme evropiane njëmend i kanë normalizuar marrëdhëniet me njëra-tjetrën, por vetëm në kushtet kur nuk kishin më pretendime territoriale dhe kishin njohje reciproke. Kosova dhe Serbia janë shumë larg asaj situate.

Nuk mendoni se metodat e zgjedhura gjithmonë nga VETËVENDOSJE! për të bërë opozitë, më shumë i kanë ulur pikë shtetit të Kosovës dhe në mënyrë të tërthortë duket se i kanë shërbyer Serbisë, pikërisht duke tensionuar klimën politike në Kosovë?

Përkundrazi. Ne kemi sprapsur planin e Serbisë për bosnjëzimin e Kosovës të cilin ajo e synonte nëpërmjet Bashkësisë së komunave me shumicë serbe në Kosovë (‘Zajednica’) të nënshkruar nga kryeministri i Kosovës, Isa Mustafa. Bashkësinë e 14 komunave të tyre në Bosnje, me planifikimin dhe ndihmën e Beogradit, serbët atje e formuan më 26 prill 1991. Më 9 janar 1992, ata e shpallën pavarësinë kurse me 28 shkurt 1992 e miratuan kushtetutën e tyre. Ndërkombëtarisht kjo u njihet me 14 dhjetor 1995 në Marrëveshjen e Dayton-it, pas negociatave të cilat për çështjet e brendshme të Bosnjës, Alija Izetbegoviç i zhvilloi me Milosheviçin dhe Tugjmanin në Ohio të SHBA-ve. Ajo që u arrit në Bosnje dhe Hercegovinë përgjatë luftës e me luftë për katër vite e gjysmë, në Kosovë donin të realizohet më ngadalë në paqe. Gazi lotsjellës në Kuvendin e Kosovës ikte për më pak se gjysmë ore, kurse po të instalohej largqoftë ‘Zajednica’ e Serbisë në Kosovë, ajo do të ngelej gjysmë shekulli. ‘Zajednica’ do t’i kishte: territorin, popullsinë, vetëqeverisjen dhe të drejtën për të hyrë në marrëdhënie me të tjerët. Në fakt, këto janë katër kushtet për të qenë shtet sipas Montevideos në vitin 1933. Ne nuk mund t’i lëshojmë pe Mustafës e Thaçit në Kuvend sepse ashtu do t’i binte që i lëshuam pe Serbisë!

Nuk ju kemi dëgjuar se fundmi ta përdorni tezën e “Bashkimit Kombëtar me Shqipërinë”?

E kemi në Programin Politik e në Alternativën Qeverisëse të Lëvizjes sonë. E themi dhe angazhohemi vazhdimisht për të.

Si e shikoni të ardhmen e Kosovës, me zgjedhjen e Donald Trump President të SHBA-ve?

Ftesa e Presidentit Trump për miqësi me Putinin nuk ka të bëjë me miqësinë e SHBA-ve me Rusinë sa me rrezikun që SHBA-të e shohin nga Kina. Trump synon ta ndalë ngritjen e Kinës. Nëse ish-Presidenti George W. Bush aspironte njëlloj diferencimi të islamistëve ekstremistë prej atyre të moderuar, Presidenti aktual Donald Trump duket që aspiron ta ndajë Kinën prej Rusisë, përkatësisht ta ndajë atë që njihet si blloku BRIC i shteteve. Shqiptarët dhe Kosova duhet ta materializojnë e konkretizojnë urgjentisht partneritetin dhe aleancën me SHBA-të me fuqizimin e ushtrisë dhe bashkëpunimin ekonomik e jo të mjaftohen me deklarata miqësie e vizita simbolike politikanësh. (Marjana Doda / KohaJone)

Ish- lideri i Lëvizjes Vetëvendosje, Albin Kurti në një intervistë dhënë për “Shekullin” e Tiranës ka thënë se Serbia ka synim aneksimin e “Trepçës”.

Shqiptarët, po aq sa qeveritë e dy shteteve shqiptare, nuk janë të përgatitur për të përballuar sfidat që kanë përpara dhe as për të qenë faktor në rajon. Duke e komentuar arrestimin e Ramush Haradinajt në Francë, deputeti i VV-së, thekson se nuk fryt i propagandës serbe, por për shkak të paaftësisë së qeverisë së Kosovës.

“Në këtë këndvështrim një nga problemet që Serbia i hap Kosovës prej kohësh,- thotë ai,- është dhe përfitimi i njëanshëm tregtar që vijon të ketë”. Në këtë intervistë për gazetën “Shekulli” ai zbulon se për llogari të kujt u tentua të ngrihet muri në pjesën veriore të Mitrovicës, treni që u nis për në Mitrovicë me slogane “Kosova është Serbi” dhe “lojën” që po luan Thaçi për t’i zhvendosur negociatat Serbi-Kosovë në nivel Presidentësh në mënyrë që të jetë më dorë lirë për të mbyllur “koncesionet”, Trepçën dhe “Zajednicën”.

Si e vlerësoni pozitën e shqiptarëve në rajon këto muajt e fundit?

Pozita jonë varet nga synimet që kemi dhe rrugët që ndjekim, nga fuqia jonë dhe puna që bëjmë, si dhe nga marrëdhëniet e zhvillimet ndërkombëtare të superfuqive botërore e të fqinjëve të shqiptarëve. Një komb a shoqëri janë të fuqishme varësisht nga ekonomia, arsimi dhe ushtria që kanë. Nuk më duket që jemi të përgatitur për sfidat e këtij shekulli. Benjamin Franklin thoshte që dështimi në përgatitje është përgatitje për dështim. Doemos duhet të përgatitemi suksesshëm.

Çfarë duhet në raport me Serbinë, pas gjithë këtyre ngjarjeve?

Në establishmentin e Serbisë nuk ka keqardhje e pendesë për krimet që i kanë bërë në të kaluarën mbi shqiptarët. Teksa refuzon të ballafaqohet me të kaluarën e saj, krimet e dikurshme ndaj shqiptarëve Serbia sot i vazhdon me armiqësinë ndaj tyre. Ajo nuk është vetëm kundër pavarësisë së Kosovës. Në vitin 1989 Serbia e pat suprimuar edhe autonominë e Kosovës, kurse në vitin 1999 kreu gjenocid. Në këto rrethana, sa më mirë që sillesh më Serbinë, aq më e keqe bëhet ajo. Mirësinë tonë ajo e kupton veçse si dobësi. Në marrëdhëniet me Serbinë ne duhet ta zbatojmë parimin e reciprocitetit dhe ta kushtëzojmë Serbinë. Nuk ka kuptim që në dialogun në Bruksel Kosova të jetë më shumë temë sesa palë. Serbia duhet të na i paguajë dëmshpërblimet e luftës për humbjet e vuajtjet që na i ka shkaktuar, ndërsa Kosova si treg ku Serbia lirshëm shet gjysmë miliardi euro mallra në vit të kushtëzohet me njohjen e pavarësisë.

Keni paralajmëruar ndër vite situatën aktuale në veri të Kosovës dhe Mitrovicë, çfarë fshihet prapa trenit e murit dhe pse tani?

Nuk ka gjë të fshehtë këtu. Ndoshta hutimi vjen nga transparenca e tepërt. Serbia ka paralajmëruar që me 15 shkurt 2017, pra vetëm dy ditë para përvjetorit të nëntë të shpalljes së pavarësisë së Kosovës, strukturat e saj në Kosovë do ta shpallin njëanshëm “Zajednicën”, përkatësisht Bashkësinë e komunave me shumicë serbe. Njësoj patën vepruar në Bosnje më 26 prill të vitit 1991 kur e shpallën Asociacionin e 14 komunave serbe. Serbia ka pasur shpresë që nënshkrimet e Thaçit e Mustafës në Bruksel mjaftojnë për ta realizuar “Zajednicën” në Kosovë. Duke iu falënderuar protestave popullore e padëgjueshmërisë parlamentare, peticionit të 205.000 qytetarëve dhe vendimit të Gjykatës Kushtetuese, Thaçi e Mustafa u deligjitimuan, kurse “Zajednica” vdiq. Tash Serbia po kërkon incidente për t’i paraqitur serbët në Kosovë si komunitet i rrezikuar që po detyrohet ta shpall mëvetësinë serbe në Kosovë, kundrejt pavarësisë së Kosovës. Pra, ta interpretojë “Zajednicën” për opinionin serb dhe atë ndërkombëtar si çështje të sigurisë elementare. Mbi të gjitha, nuk duhet ta harrojmë që Mitrovica është e ndarë për shkak të Trepçës dhe pasurive të saj. Ministri i Ekonomisë në Serbi, Zhelko Sertiq, pat thënë që s’ka dilema se kush është pronar i “Trepçës”, sepse rreth 56 për qind të kapitalit është në pronësi të Fondit për Zhvillim të Serbisë dhe 22 për qind kompanive të ndryshme si “Gosha”, “Dunav osiguranje”, disa banka. Serbia pretendon, sipas Entit të Gjeodezisë të Republikës, nga dhjetori 2008, në evidencat kadastrale të tokës, 319.256 hektarë, përkatësisht 29 për qind  të Kosovës si pronë shtetërore, ndërkaq 157.666 ha përkatësisht 14 për qind  të territorit të Kosovës si pronë shoqërore. Dhe, vlera e patundshmërive shtetërore në Kosovë sipas saj është 220 milionë euro. Këtë e ka thënë zyrtarisht Qeveria e Serbisë. Tani, çfarë dialogu e normalizimi mund të ketë kështu me Serbinë?! Po i njëjti Ministër i Ekonomisë atje, ka deklaruar se nëse institucionet e Kosovës nuk heqin dorë nga marrja e “Trepçës”, Serbia do ta fillojë procesin e privatizimit të atij kombinati: “Ne i kemi tërhequr dhe spostuar  të gjitha vendimet për privatizimet e ndërmarrjeve nga Kosova në mënyrë që të vazhdohen bisedimet në Bruksel, ashtu që mbi baza të mira të flasim për çështjen e pronësisë”. Qartazi, Serbia e do Trepçën në tryezë në Bruksel.

A mendoni se ky është një skenar i Serbisë ku mund të jenë të përfshirë dhe eksponentë politik të Kosovës?

Ka mundësi. Gjendja në Mitrovicë është e rëndë. Si qytet i ndarë, Mitrovica ka varfërinë më të madhe në Kosovë, gjersa është i vetmi qytet të cilit i është zvogëluar popullsia. Sot në jug dhe veri të qytetit jetojnë gjithsej më pak se 90.000 banorë, ndërkaq në vitin 1981 Mitrovica kishte mbi 108.000 banorë. Durimi po tretet dhe këtë mund ta keqpërdor ndokush. Muri në veri të qytetit duhet të hiqet. Por si u bë që ai u lejua të ndërtohet madje nga një kompani ndërtimore shqiptare? Si bëhet që Mustafa, Thaçi e Veseli flasin edhe për datat se kur do të hiqet muri gjë që e mobilizon Serbinë dhe demobilizon shqiptarët? Kam drojën se në vend të një plani gjithëpërfshirës politik, të sigurisë dhe socio-ekonomik për bashkimin e qytetit, kjo qeveri do të ndërmerr ndonjë aksion të vetmuar policor disaorësh i cili edhe ngelet përgjysmë edhe me pasoja në njerëz ngjashëm si me 25 korrik 2011. Nuk e përjashtoj mundësinë që kjo qeveri e cila është kuislinge tash e sa vjet do të orvatet të shtiret patriotike për disa orë. Kosova po vuan prej politikanëve që historinë (e popullit) e kanë shndërruar në biografi (personale). Privatizimi nuk është i kufizuar vetëm në ekonomi.

Pati shumë reagime pas ndalimit nga autoritet franceze të ish komandantit të UÇK Ramush Haradinaj, kush e arrestoi në të vërtetë atë? Pse në këto momente?

Së pari, Serbia është shumë aktive kundër UÇK-së dhe shqiptarëve. Ajo punon pareshtur duke shtuar pak e nga pak ndikimin e saj kudo. Në arenën ndërkombëtare, përderisa ne nuk e përsërisim të vërtetën se kush është Serbia, ajo rregullisht përsërit gënjeshtrat për neve. Së dyti, Franca nuk është e pafajshme në ndarjen e qytetit të Mitrovicës në vitet 1999 dhe 2000. Këtë e konfirmon edhe vetë z. Bernard Kushner, ish-shef i UNMIK-ut pas çlirimit të Kosovës, në librin e tij “Luftëtarët e Paqes”. Ai aty shkruan: “Komandanti francez i zonës ishte kundër lëvizjeve tona që rrezikonin autonominë serbe në pjesën e epërme të qytetit të Mitrovicës”. Së treti, ekzistojnë dy Franca siç thotë një filozof francez bashkëkohor. Në njërën anë, Franca e revolucionit borgjez, në anën tjetër, Franca e restaurimit monarkist. Në njërën anë, Franca e iluminizmit progresiv, dhe, në anën tjetër, Franca e reaksionit konservativ. Në njërën anë, Franca e rezistencës fashiste, e, në anën tjetër, Franca e kolaboracionizmit me Petain dhe Vichy-n. Në njërën anë, Franca e Majit të vitit ’68, dhe, në anën tjetër, Franca ksenofobe dhe neoliberale. Dua të besoj se Ramush Haradinajn e ka arrestuar Franca e dytë, Franca e kolaboracionizmit me fashizmin, e reaksionit dhe së djathtës ultra konservatore, kurse atë do ta çlirojë Franca e parë, ajo e revolucionit republikan, ajo e iluminizmit, Franca që solidarizohet me popujt që kërkojnë me sakrificë çlirimin e vetvetes. E, për t’u kthyer tek Serbia, establishmenti politik në Serbi nuk ka gjë të përbashkët me parullën e revolucionit francez “Liri, Barazi, Vëllazëri!” dhe ka shumëçka të përbashkët me parullën e Nikolla Pashiqit: Zoti, Populli, Rusia!.

“Partitë shqiptare nuk duhet të ndahen disa në pushtet e disa në opozitë”

Deri tani partitë shqiptare në Maqedoni, si asnjëherë tjetër, arritën të hartonin dhe miratonin një platformë të përbashkët në interes të shqiptareve. Duke e njohur realitetin atje cili është sipas jush hapi tjetër për BDI, Besa, PDSH, LR-PDSH?

Platforma është rrafshi nga i cili nisesh. Qëndrimet dhe synimet e përbashkëta duhet të pasohen me mekanizma të përbashkët. Partitë politike shqiptare në Maqedoni nuk duhet të ndahen disa në pushtet e disa në opozitë. Sepse asisoj po merren veçse me njëra-tjetrën, duke harruar edhe shovinizmin maqedonas edhe popullin shqiptar atje. Pra, le të jenë bashkë, qoftë në opozitë, qoftë në pozitë.

Si e vlerësoni rolin në politikën rajonale të Qeverisë shqiptare dhe faktorëve të tjerë politikë në Tiranë?

Është më mirë se ç’ishte, por ende larg prej asaj që duhet dhe mund të jetë. Prej politikave arsimore e kulturore e deri te ajo e jashtme, prej prodhimit e tregut bujqësor te sistemi elektroenergjetik, prej Akademive të Shkencave e të Arteve e deri te Bashkësitë Fetare, Shqipëria e Kosova duhet të unifikohen, sepse kombi ynë është më i madh edhe se të dyja këto shtete marrë së bashku.

Çfarë është duke ndodhur me rastin me Dehari? Po me rastin e aktivistëve që po mbahen ende në arrest shtëpie?

Rasti Dehari, ngjashëm edhe katër aktivistët që po mbahen në arrest shtëpiak, ta kujtojnë atë çfarë thotë Princi Vilhelm i Oranit në dramën “Egmonti” të Gëtes: Vendimi u paraprin hetimeve, kurse ndëshkimi i paraprin gjykimit. Kryepolici i rajonit të Prizrenit, Nexhmi Krasniqi, vetëm pak orë pasi që ishte konstatuar vdekja e dhunshme e Astrit Deharit në qelinë e burgut, doli e tha që Astriti ka bërë vetëvrasje me dozë të tepruar të medikamenteve! Obduksioni tregoi që Astriti ka qenë tërësisht i shëndoshë si në aspektin fizik po ashtu edhe në atë psikik. Analizat kanë dalë negative në të gjitha llojet e medikamenteve. Kryeprokurori Sylë Hoxha ka konstatuar se bëhet fjalë për vetëvrasje ende pa përfunduar hetimet ndërsa mjekët e pavarur të Mjeksisë Ligjore që kanë marrë pjesë në obduksion kanë pohuar se te Astriti janë parë lëndime të vetëmbrojtjes. Në anën tjetër, sulmi me predhë në ndërtesën e Kuvendit nuk u quajt terrorist atëherë kur ndodhi në fillim të muajit gusht, por vetëm në fund të muajit gusht pasi që u arrestuan gjashtë aktivistët tanë. Nuk kanë asnjë fakt a provë kundër tyre. Secili ka alibi të padiskutueshme se ku kanë qenë në natën dhe orën e sulmit, por edhe gjetjet e ADN-së kanë dëshmuar se aktivistët tanë nuk kanë të bëjnë me këtë sulm. Në Kosovë nuk ka sistem të drejtësisë. Drejtësia është aksident. Padrejtësia është sistem. Drejtësia sot është thirrje e popullit dhe thirrja sot është ‘Drejtësi për Astritin!’.  Do të fitojmë sepse nuk do të ndalemi. (shekulli)

Akademiku Rexhep Qosja, në intervistën për Klan Kosova, ndër të tjera ka folur edhe për ndarjen e Kosovës, respektivisht për komunat në Veri të Kosovës dhe bashkim etnik të shqiptarëve.

“Kjo nuk është e mirë vetëm për shqiptarët, por edhe për të huajt. Më lehtë është të bisedohet dhe merret vesh me një shtet shqiptar se sa me dy shtete shqiptare”, ka thënë Qosja.

Ai ka propozuar ndarjen e Veriut dhe nisjen e një procesi që do të bashkonte Kosovën e mbetur me Shqipërinë, duke llogaritur këtu edhe trojet e tjera etnike, nga Presheva dhe Maqedona, ku banohet me shqiptarë.

Ky propozim i Qosjës, vjen si aktualizim pas provokimeve të Serbisë ndaj Kosovës, nëpërmes zhvillimeve të fundit si ndërtimi i murit në Mitrovicë të Veriut dhe versulja e trenit nacionalist drejt Kosovës. Këto ide Qosja i kishte propozuar më herët, por që janë në kundërshtim me parimet e grupit të kontaktit dhe sponzorëve të pavarësisë së kosovës. Ide përafërsisht të njeta, janë propozuar edhe nga lideri serb në Bosnjë dhe Hercegovinë Miroslav Dodik, ditëve të fundit, i cili u sanksionua nga Ambasadorja Amerikane në Sarajevë, Moreen Cormack, me vendim të Shtëpisë së Bardhë.

Ndryshe, për shkëmbime territoresh deri tash, në arenën diplomatike ndërkombëtare më e zëshmja është diplomacia ruse, e cila propozimet e tilla i bënë publikisht, pas aneksimit të Krimesë nga Ukraina.

Akademiku, shkrimtari dhe kritiku letrar, Rexhep Qosja në Zona e Debatit në Klan Kosova, ka thënë se Kosova lëngon nga shëndeti i cenuar moral.

Ai ka folur për mënyrën se si e kalon kohën kohët e fundit, duke treguar se është stërmbesa e tij ajo që i merr një pjesë të mirë të kohës.

“Pjesën më të madhe të kohës në shtëpi e kaloj me librat. Me letërsinë shqipe, atë europiane, dhe botërore. Një pjesë tjetër të kohës e kaloj duke përcjellë zhvillimet politike, kryesisht në media elektronike. Ndërsa pjesën e mbetur e kaloj me stërmbesën time. Më përcjell pendesa e mungesës së kohës për fëmijët, ndaj s’dua që kjo të ndodhë edhe me të”.

“Tani për tani asaj nuk mundem që këtë kohë, këtë politikë, këtë moral shoqëror t’ia shpjegoj asaj. Sot për sot shëndeti ynë moral është shumë i cenuar dhe ky është problem i madh yni. Në dy vjetët e fundit nuk ka ndryshuar asgjë për mirë. Për më tepër, janë shtuar të këqijat”.

Qosja ka folur edhe për ngjarjet e fundit në vend: murin, arrestimin e kryetarit të AAK-së dhe trenin, duke theksuar se të trija janë të lidhura dhe në funksion të testimit që po i bën Serbia qëndrueshmërisë së Kosovës.

“Muri që u ndërtua, akuza kundër Ramush Haradinajt dhe treni që u nis, aq i vizatuar, aq i stolisur, janë tri dukuri të lidhura mes vete. Kanë një burim frymëzimi, kanë një nxitje. Kjo tregon një qëllim të kahershëm, të vazhdueshëm, të Serbisë dhe të aleatëve të saj. Synon testimin tonë, për gatishmëri dhe qëndrueshmëri”.

“Fjalim të menduar shumë mirë, fjalim me rrezatim të gjerë politik dhe leksion politik”. Kështu e ka quajtur profesor Rexhep Qosja, vizitën dhe fjalimin e kryeministrit të Shqipërisë Edi Rama në Beograd.

Në një intervistë për “GSH”, akademiku nga Kosova ndalet edhe tek kritikat e Prishtinës ndaj Tiranës zyrtare, pa qenë dakord me to, ndalet te “kombi kosovar” dhe tek ajo që po lexohet si përçarje Shqipëri-Kosovë. Për profesor Rexhep Qosjen, ideja përmbledhëse e kësaj interviste do të mund të ishte “Vetëkënaqësia feudale”.

– Profesor, kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama, u takua me kryeministrin e Serbisë, në Beograd. Si e perceptuat ju këtë takim?
– Meqenëse e njoh si trabant të dikurshëm të Vojisllav Sheshelit, i cili ishte pamatshëm i ngarkuar me shovinizëm ndaj kroatëve, ndaj myslimanëve dhe ndaj shqiptarëve, që e shprehte shumë egërsisht, unë nuk mund të kem kurrfarë mirëkuptimi politik a intelektual për takimet e politikanëve shqiptarë me kryeministrin e sotëm të Serbisë, Aleksandër Vuçiç.

Por, populli serb e ka zgjedhur atë dhe shqiptarët si dhe kroatët a myslimanët duhet të hyjnë në bisedime me të! Takimet e kryeministrit Edi Rama me të, deshëm s’deshëm janë, prandaj, të kuptueshme dhe të nevojshme. Më shpesh se Edi Rama me të janë takuar dhe vazhdojnë të takohen (në Bruksel) prandaj edhe gjetiu disa nga zyrtarët më të lartë të Kosovës.

Dhe, këto takime mund të quhen të domosdoshme e të rëndësishme për Kosovën, për Shqipërinë, për Serbinë dhe për rajonin në përgjithësi. Serbinë e kemi fqinje, kurse një numër të serbëve i kemi bashkëqytetarë të Kosovës, të cilëve duhet t’ua sigurojmë të gjitha të drejtat, që u sigurohen dhe siç u sigurohen edhe shqiptarëve në Serbi, në Maqedoni a në Mal të Zi.

E kam thënë dhe po e përsëris: ne Serbinë nuk mund ta çojmë në Australi, kurse Serbia Kosovën nuk mund ta çojë në Indonezi a në Zelandë të Re. Me Serbinë do të jemi fqinjë gjithmonë dhe me fqinjët duhet të bëjmë çmos që të krijojmë marrëdhënie sa më të mira – për të mirën tonë dhe për të mirën e tyre.

Arsyeja tjetër pse e kuptoj takimin e kryeministrit Edi Rama dhe të zyrtarëve tanë me zyrtarët më të lartë serbë është edhe kjo: ne e kemi fituar luftën dhe, siç e ka thënë Uinston Çërçilli i mençur, fitimtari, gjithmonë e gjithkund duhet të tregohet shumë zemërgjerë.

– Si ju duk fjalimi i Edi Ramës në Serbi para Vuçiçit?
– Studiuesit e veprave të Shekspirit edhe në kryeveprën e tij, në “Hamletin”, mund të gjejnë ndonjë ide, ndonjë fjali, a ndonjë pamje, që do ta hiqnin prej saj. Edhe unë do ta hiqja ndonjë fjali prej atij fjalimi, por në përgjithësi fjalimi i Edi Ramës ju po thoni para kryeministrit Vuçiç e unë do të thosha para opinionit serb, shqiptar e evropian ishte fjalim i menduar shumë mirë, fjalim me rrezatim të gjerë politik. Nuk ngurroj të them se fjalimet e Edi Ramës në Beograd me nivelin e tyre janë leksione politike dhe intelektuale për klasën politike serbe dhe kjo e vërtetë e nderon politikën shqiptare në përgjithësi.

– A mendoni se bëri mirë kryeministri Edi Rama që promovoi “Kurbanin” e tij në Beograd, një libër e rrëfim përplasjesh në Tiranë?
– Edi Rama nuk është vetëm kryeministër, nuk është vetëm politikan, por Edi Rama është edhe intelektual e krijues, është piktor e grafist, edhe publicist e eseist i rendit të parë. Mund të keni vërejtur se në Evropë, kudo e kurdo është në vizita zyrtare, tregohet nderim për Edi Ramën kryeministër i Shqipërisë njëkohësisht duke pasur parasysh edhe prestigjin e tij intelektual, të treguar, të shprehur, natyrshëm, në të gjitha paraqitjet e tij.
Le të dihet se botuesi i “Kurbanit” të Edi Ramës ka botuar edhe romanin e Ismail Kadaresë “Pallati i ëndrrave”.

Nuk duhet të befasoheni me përurimin e veprës së Edi Ramës, “Kurbani”, në Beograd. Serbia ka shumë traditë në përurimet e veprave të politikanëve e të shtetarëve të vdekur e të gjallë të popujve të ndryshëm evropianë e botërorë në përgjithësi në prani a në mungesë të tyre. Po ashtu, mund t’ju përkujtoj se para një kohe, nuk e mbaj mend para një viti a ndonjë muaj më pak, në Beograd u përurua edhe romani i Veton Surroit “Ambasadori i Melkizedekut”.

Përurimi i librit publicistik të Edi Ramës me vlera të theksuara edhe letrare “Kurbani” mua më bëri përshtypje të veçantë, qoftë edhe pse në këtë mënyrë u tregua sipëria e politikanit tonë, e kryeministrit tonë, jo vetëm në krahasim me kryeministrin Vuçiç.

– Po deklaratën për Trepçën, kur Rama tha se nuk mund ta nxjerrim nga Kosova, si e lexuat?
– Me atë deklaratë kryeministri Edi Rama, me dhuntinë e tij krijuese, ia tha Serbisë dy të vërteta të mëdha, shumë të mëdha: e para, i tha Serbisë se Trepça është resurs i madh, tepër i madh, natyror, që kurrsesi, me kurrfarë mjetesh, nuk mund të nxirret prej vendit natyror, gjeografik, ku gjendet – prej Kosovës dhe, e dyta, se Kosova është shtet i pavarur dhe më vete, që vendos vetë, pavarur, për të gjithë dhe të gjitha, që janë në hapësirën e saj gjeografike, njerëzore e shtetërore.

– Pati reagime nga Prishtina zyrtare, ku në njëfarë mënyre iu kërkua Tiranës të mos ndërhyjë, apo reagimi u perceptua keq?
– Ndaj paraqitjes zyrtare dhe intelektuale të Edi Ramës në Beograd dhe në Nish, domethënë në Serbi, pati shumë, vërtet shumë reagime të zyrtarëve, të medieve dhe të individëve të ndryshëm në Prishtinë e në Kosovë në përgjithësi dhe pati shumë reagime në Tiranë si ndaj asaj paraqitje të Edi Ramës në Serbi ashtu edhe ndaj atyre reagimeve në Prishtinë.

Numër i madh i këtyre reagimeve në Prishtinë e në Tiranë ishte i pushtuar prej idesh, mendimesh, ndjenjash, pasionesh të pakontrolluara, pothuaj iracionale, megjithëse disa ishin paramenduar si shumë “racionale”! Për shumëkënd këto reagime në Prishtinë e në Tiranë mund të jenë befasi e madhe, e papritur e madhe! Si është e mundur që komunikimi midis Prishtinës e Tiranës, qoftë intelektual qoftë politik, të çoroditet, të degradojë, të fundoset deri në atë shkallë?

E nuk do të duhej të befasoheshim aq shumë për shkak të atij kaosi që u tregua në këmbimet e mospajtimeve ndërmjet Prishtinës zyrtare e jozyrtare dhe Tiranës kryesisht jozyrtare për paraqitjen e kryeministrit të Shqipërisë, Edi Rama, në Serbi. Ide, mendime, ndjenja, që më përshtrirshëm e më vrazhdë u shprehën kësaj radhe, janë shprehur, por në trajtë më të rrudhur e më të zbutur edhe më përpara dhe janë shprehur prej disa individëve e përmes disa individëve edhe prej disa institucioneve kryesisht shkencore, arsimore e kulturore.

Por, të lëmë anash fyerjet, paragjykimet dhe marrëzitë që arrijnë deri në mosdurim, të mos them deri në urrejtje, në disa reagime të disa gazetarëve, publicistëve, pedagogëve universitarë dhe të thuhen pak fjalë për dy çështje: e para, për “përzierjen” e Shqipërisë në punët politike të Kosovës dhe, e dyta, për idenë e krijimit të kombit kosovar.
Në reagimin e Ministrisë së Punëve të Jashtme të Kosovës u thanë, përpos të tjerash, edhe këto fjalë:

“Përsa i takon normalizimit të raporteve Kosovë-Serbi, vetëm Kosova është aktor politik dhe Shqipëria besoj historikisht e ka të qartë këtë proces dhe besoj që edhe në të ardhmen do ta ketë të qartë. Kosova është shtet i pavarur, sikurse çdo shtet tjetër në rajon, ndërsa Shqipëria nuk është një aktor global, sikurse SHBA-ja ose BE-ja. Prandaj, ne në raport mes Kosovës dhe Serbisë, natyrisht që kërkojmë mbështetje amerikane dhe natyrisht që kërkojmë mbështetje evropiane, meqë këta kanë instrumente që të ushtrojnë ndikim”.

Gazeta Shqiptare