Moska i përgjigjet me fjalë të qarta lajmit se SHBA mund të stacionojnë si masë paraprake armë të rënda në Evropën Lindore. Kjo mund të jetë në kundërshtim me interesat strategjike të Rusisë.

Udhëheqja në Moskë nuk do ta pranojë duarlidhur një përforcim të mundshëm të pranisë ushtarake të SHBA në shtetet e Evropës Lindore. “Rusisë nuk do t’i mbetet tjetër, përveç forcimit të trupave dhe burimeve të saj në krahun perëndimor”, tha një zëdhënës i Ministrisë së Mbrojtjes, gjenerali Juri Jabukov, sipas një informacioni të agjencisë ruse të lajmeve, Interfax. Armatimi i planifikuar në kufi është “masa më agresive” e SHBA dhe e NATO-s që prej fundit të Luftës së Ftohtë, tha ai.

Përgjigja ruse do të përmbajë ndoshta përshpejtimin e stacionimit të raketave Iskandar në enklavën e Kaliningradit si dhe një përforcim të trupave ruse në Bjellorusi. Rusia ka dorë të lirë për të organizuar kundërmasa, për ta mbrojtur më mirë kufirin perëndimor, tha Jabukow-i.

Tanke në Evropën Lindore?

Në fundjavë u bë e ditur se SHBA po shqyrtojnë mundësinë e stacionimit të armëve të rënda në disa shtete të Evropës Lindore dhe të shteteve baltike. “New York Times” bëri të ditur një plan të Pentagonit, sipas të cilit do të zhvendosen pajisje ushtarake për deri 5000 ushtarë amerikanë në Estoni, Letoni dhe Lituani si dhe në Poloni, Rumani, Bullgari dhe ndoshta edhe në Hungari. SHBA do të transportonin kështu për herë të parë që prej fundit të Luftës së Dytë Botërore armë të rënda si tanke luftarake në shtetet më të reja të NATO-s, të cilat më parë bënin pjesë në sferën e ndikimit të Bashkimit Sovjetik. Synimi është që të sprapset Rusia nga një sulm në Evropë.

Deri tani ky është një propozim. Por sipas raportit Pentagoni shpreson të marrë dritë të gjelbër nga Shtëpia e Bardhë deri në një takim të ministrave të Mbrojtjes së NATO-s në fund të qershorit në Bruksel. Zëdhënësi i qeverisë ruse, Dmitri Peskow deklaroi se për sa kohë SHBA nuk janë pozicionuar zyrtarisht për këto plane, ai nuk dëshiron ta komentojë këtë lajm.

Konfirmim nga Polonia

Polonia dhe Lituania konfirmuan se ka bisedime me qeverinë e SHBA për të stacionuar armë të rënda në vendet e tyre. Ministri i Mbrojtjes i Polonisë, Tomasz Siemoniak deklaroi në Varshavë se vendimin e SHBA e pret javët e ardhshme. Planet ai tha se i kishte diskutuar tashmë në vizitën e tij në SHBA katër javë më parë me homologun e tij Carter. Vendi i tij ka kohë që angazhohet për një prani më të madhe të ushtrisë amerikane në Evropë. Zhvendosja e armatimeve luftarake të SHBA në rajon do të ishte në këtë kuadër “një hap shumë i rëndësishëm”, tha Siemoniak.

Evropianolindorët dhe shtetet baltike janë gjithmonë e më të shqetësuar për politikën e fqinjit të madh, që kur Rusia aneksoi Krimenë në pranverë 2014. Kësaj i shtohet edhe zgjerimi i pranisë ushtarake ruse në Detin Baltik si dhe në hapësirën ajrore në kufijtë e tyre. Në prill, shtetet baltike paraqitën tek NATO-ja lutje për stacionimin afatgjatë të mijëra ushtarëve të NATO-s në territorin e tyre. (dw)

Polonia thotë se po negocion me Shtetet e Bashkuara mundësinë e vendosjes përgjithmonë të armëve të rënda amerikane brenda kufijve të saj, si pjesë e një plani të SHBA për të rritur praninë në Evropën Lindore dhe shtetet baltike për të penguar agresionin e mundshëm rus.

Ministria polake e Mbrojtjes  thotë se plani do t’i kërkojë SHBA të vendosë tanke dhe pajisje të tjera luftarake në Poloni. Ministri i Mbrojtjes Tomasz Siemoniak tha se e diskutoi planin me zyrtarët ushtarakë amerikanë në Uashington muajin e kaluar dhe u sigurua se një vendim do të merret së shpejti.

“Ky është një hap tjetër për të rritur praninë amerikane në Poloni dhe në rajon”, tha Ministria polake e Mbrojtjes.

Nëse miratohet nga sekretari amerikan i Mbrojtjes, Ashton Carter dhe presidenti Barak Obama, Shtetet e Bashkuara do të vendosin automjete dhe më shumë si 5.000 trupa në Bullgari, Estoni, Letoni, Lituani, Rumani, Poloni dhe ndoshta Hungari, që të gjitha vende të ish-sferës sovjetike.

Kjo do të jetë hera e parë që SHBA vendos një prani të tillë ushtarake në rajon që nga fundi i Luftës së Ftohtë, dhe është pjesë e planit të aleancës ushtarake të NATO-s për të zhvilluar forca të shpejta për të penguar çdo ndërhyrje të mëtejshme ruse pas aneksimit vitin e kaluar të gadishullit të Krimesë, si dhe një sinjal se SHBA do të vihet në mbrojtje të aleatëve të saj të NATO-s në Evropën Lindore.

Shqyrtimi amerikani i angazhimit ushtarak është përgjigje ndaj marrjes së Krimesë nga Rusia dhe i këmbënguljes së Perëndimit se Moska vazhdon të mbështesë kryengritësit pro-ruse kundër forcave të Kievit për kontrollin e Ukrainës lindore, argument që presidenti rus Vladimir Putin e hedh poshtë.

“Nëse diçka ndodh, ne nuk mund të presim ditë ose javë për më shumë pajisje. Ne duhet të reagojmë menjëherë”, tha Raimonds Vejonis, ministër i Mbrojtjes i Letonisë për gazetën The New York Times, e cila për herë të parë shpalos shqyrtimin mbi shtimin trupave amerikane në këto vende. (voa)

Ministria e Mbrojtjes e SHBA, sipas një gazete po shqyrton mundësinë e vendosjes së pajisjeve ushtarake për mijëra ushtarë në vendet evropianolindore dhe baltike. Po këto plane me sa duket kanë edhe kundërshtarë në NATO.

Pentagoni po punon, sipas informacioneve të “New York Times”, për një plan, sipas të cilit do të zhvendosen në Evropën Lindore armë të rënda për deri 5000 ushtarë amerikanë. Këtu bëjnë pjesë tanke luftarakë dhe automjete për këmbësorinë. Synimi është që Rusia të sprapset nga një agresion i mundshëm, thuhet në një raport që u referohet nëpunësve të SHBA dhe qarqeve të NATO-s.

Gazeta tërheq megjithatë vëmendjen se bëhet fjalë për një propozim, i cili ende nuk e ka marrë miratimin nga Ministri i Mbrojtjes, Ashton Carter dhe Shtëpia e Bardhë. Ka pengesa politike, meqenëse kjo masë e menduar ka shkaktuar shqetësime tek disa aleatë të NATO-s përsa i përket reagimit të Rusisë ndaj një hapi të tillë. Një zëdhënës i Ministrisë së Mbrojtjes së SHBA tha se deri tani nuk është marrë asnjë vendim për këtë.

Para një ndryshimi paradigmash?

Sipas të dhënave të gazetës, do të ishte hera e parë që prej fundit të Luftës së Ftohtë, që SHBA do të staciononin armë të rënda dhe automjete të këmbësorisë në shtetet më të reja të NATO-s, të cilat më parë kanë qenë pjesë e Traktatit të Varshavës.

Shkaku për planet e reja janë agresioni rus në Krime dhe në Ukrainën Lindore, ku luftimet janë shkallëzuar sërish. Sipas gjendjes së deritashme të propozimit, armët mendohet të stacionohen në tri shtetet baltike Estoni, Letoni dhe Lituani si dhe në Poloni, Rumani, Bullgari dhe ndoshta në Hungari.

Rusia i vëzhgon me shumë vëmendje aktivitetet e SHBA në Evropë. Kështu Moska paralajmëroi jo më larg se e enjtja ((11.06) që të mos stacionohen raketa me rreze të shkurtër dhe me rreze të mesme veprimi në Evropë. Me këtë hap Uashingtoni do të “shkatërronte” marrëveshjet për sistemet bërthamore me rreze të mesme veprimi (INF) të vitit 1987 dhe do të ishte përgjegjës për pasojat, deklaroi Ministria ruse e Punëve të Jashtme. Me këtë Uashingtoni reagoi ndaj ideve të Ministrisë amerikane të Mbrojtjes, që si reagim ndaj një testi të mundshëm raketor të Rusisë të vendosë raketa në Evropë.

Frikësim ndaj Rusisë

Në vitin 1987, SHBA dhe Bashkimi Sovjetik ranë dakord pas një përgatitjeje shumëvjeçare në marrëveshjet INF që t’i shkatërrojnë të gjitha raketat balistike me një rreze veprimi nga 500 deri 5500 kilometra. Uashingtoni e akuzoi javën e kaluar Moskën që me testin e një rakete i ka shkelur marrëveshjet INF dhe bëri të ditur një reagim. Qeveria ruse e kundërshtoi kritikën si të paargumentuar. Raporti midis Rusisë dhe SHBA është kaq i keq sa nuk ka qenë kurrë që prej fundit të Luftës së Ftohtë.

Për ta përmirësuar potencialin frikësues përballë Rusisë, NATO-ja po ndërton aktualisht një trupë të re të ndërhyrjes së shpejtë. Me një manovër të madhe ushtarake në Perëndim të Polonisë nisi të martën një provë për këtë trupë. Sipas të dhënave të ushtrisë gjermane, Bundeswehr, në manovrën me emrin “Noble Jump” në Zagan marrin pjesë rreth 2100 ushtarë nga Gjermania, Belgjika, Lituania, Holanda, Norvegjia, Polonia, Çekia, Hungaria dhe SHBA. Synimi është ndërtimi i një të ashtuquajture maja e heshtës së Aleancës. (voa)

Britania e Madhe ka tërhequr disa spiunët të saj, pasi Rusia dhe Kina kanë deshifruar dokumenta shumë sekrete të nxjerrja prej Eduard Snowdenit, bëjnë të ditur mediat. Sipas burimeve deri tani nuk është dëmtuar askush.

Rusia dhe Kina sipas informacioneve të mediave kanë arritur të sigurojnë qasje në dokumentat e shërbimeve të fshehta të nxjerra nga ish-punonjësi me kontratë i NSA, Edward Snowden. Mekanizmat për mbrojtjen e të dhënave janë eleminuar nga të dyja vendet, bëri të ditur gazeta britanike “Sunday Times”.

Dëshifrimi i mbrojtjes së të dhënave e ka detyruar shërbimin britanik për botën e jashtme MI6 që të tërheqë nga operacione në vazhdim në vende të caktuara agjentë të tij. Ky hap u ndërmor pasi u bë e qartë se Rusia arriti të deshifrojë më shumë se një milionë të dhëna. Gazeta i referohet burimeve pranë kryeministrit britanik, në Ministrinë e Brendshme dhe në autoritetet e sigurisë. Burime të tjera qeveritare citohen nga gazeta me fjalët se edhe Kina ka arritur të deshifrojë mbrojtjen e dokumentave, të cilat përmbajnë informacion që mund të çojë në zbulimin e spiunëve.

“Rusët dhe kinezët kanë siguruar informacion. Kjo solli si rrjedhojë që u desh të largohen agjentët dhe dijenia për mënyrën si veprojmë ne na ka penguar që të sigurojmë informacion me rëndësi jetësore”, i tha një burim i Downing Street-it gazetës. Megjithatë burimi citohet me fjalët se “nuk ka të dhëna se është dëmtuar ndokush”.

Zbulime shqetësuese

Snowdeni i mori dokumentat në kohën që punonte në SHBA si punonjës me kontratë i CIA-s dhe i Agjencisë së Sigurisë Kombëtare (NSA). Informacioni që ai i përcolli shtypit në vitin 2013 për përmasat e përgjimit të telefonave të qytetarëve dhe për gjurmët në internet shkaktoi indinjatë në të gjithë botën dhe solli ndërmarrrjen e disa reformave në SHBA.

Por prej kohësh autoritetet amerikane paralajmërojnë se disa nga dokumentat e përvetësuara nga Snowden-i mund të paraqesin gjithashtu rrezik për sigurinë kombëtare, pavarësisht nga pretendimet e tij të mëparshme se “asnjë shërbim i fshehtë” nuk mund t’i deshifrojë dokumentat “as në ambjentet e kundërzbulimit të rrezikut më të madh”. SHBA kërkon nga Snowdeni që të dalë para gjyqit për spiunazh. Aktualisht ai jeton në Rusi, pasi mori atje azil në vitin 2013.

Pasojat në Gjermani

Zbulimet e Snowdenit, për natyrën e gjerë të përgjimeve të NSA-së, kanë shkaktuar debate të mëdha në Gjermani. Një komision parlamentar aktualisht po shqyrton përmasat e bashkëpunimit midis NSA dhe Shërbimit të Fshehtë Gjerman, BND, pas raportimit në media se të dyja agjencitë kanë spiunuar objektiva në Evropë si dhe zyrtarë qeveritarë. (voa)