Komisioni Evropian, publikoi propozimet e fundit të bëra nga kreditorët para se Greqia të ndërpriste bisedimet me ta.

Propozimet për masat fiskale përfshinin uljen e shpenzimeve tavan për ushtrinë, reformimin e tatimit mbi të ardhurat dhe rritjen e taksës mbi korporatat nga 26 në 28 për qind.

Përsa i përket reformës së pensioneve, propozimet parashikonin masa të forta për të shkurajuar daljet në pension para kohe.

Një kapitull tjetër kishte të bënte me privatizimin e aeroporteve rajonale dhe disa porteve, duke përfshirë ato të Pireut dhe Selanikut. (voa)

Pas shpalljes së referendumit nga kryeministri Aleksis Tsipras, Greqia është vendosur në qendër të debatit në Berlin. Në zyrën e kancelares gjermane u zhvillua një takim urgjent për Greqinë. Si po reagon Merkel?

Kriza u ashpërsua me tërheqjen e papritur të negociatorëve grekë nga tryeza e bisedimeve në Bruksel në mesnatën e së shtunës dhe paralelisht me këtë erdhi edhe shpallja e referendumit nga kryeministri grek Aleksis Tsipras. Berlini duket i zhgënjyer thellë nga gjendja e krijuar pas dështimit të bisedimeve me palën greke. Në një takim urgjent (29.06) në zyrën e kancelares gjermane Angela Merkel me krerët e partive të përqafësuara në Bundestag, Merkel i informoi ata për gjendjen aktuale dhe tha se pas skadimit të programit të dytë të ndihmës nuk ka më bazë për ndihma. Takime të tilla zhvillohen shumë rrallë, prandaj takimi i djeshëm shihet si një sinjal për seriozitetin e situatës.

Kancelarja gjermane Merkel e ka akuzuar qeverinë greke se e ka ndërprerë njëanshëm rrugën e bisedimeve me partnerët për zgjidhjen e krizës së borxheve me shpalljen e referendumit më 5 korrik – Pala greke nuk ka pasur vullnetin për kompromis, akuzon Merkel duke theksuar se përpjekjet  e grekëve dhe solidariteti i partnerëve në eurozonë nuk janë të shkëputura nga njëra-tjetra. “Por Europa jeton nga gjetja e kompromisit”.

Kryetari i fraksionit të Të Gjelbërve Anton Hofreiter kërkoi dje pas takimit me Merkel zhvillimin e një samiti të jashtëzakonshëm, sepse rreziqet për euron dhe Europën janë më të mëdha se sa paraqiten, u shpreh ai. Kancelarja Merkel është shprehur se pas referendumit grek sigurisht do të ketë sigurisht një takim të tillë. Merkel theksoi në konferencën për shtyp se nuk do që të ndikojë aspak tek grekët, ndryshe nga Presidenti i Parlamentit Europian Martin Schulz që e ka pohuar se do të mbrojë reformat.

Respektohet vullneti i grekëve

Por megjithë mosmarrëveshjet kancelarja Merkel e ka lënë sërish dje derën hapur për grekët. Nëse qeveria greke do të kërkojë bisedime pas referendumit “sigurisht ne nuk do ta mbyllim derën për bisedime”, tha Merkel. Nga ana tjetër ajo u shpreh se është e drejta legjitime e grekëve të bëjnë referendum, madje kancelarja gjermane u shpreh se do të pranojë rezultatin e votimit.

Zëvendëskancelari gjerman, Sigmar Gabriel në konferencën e përbashkët për shtyp me kancelaren Merkel tha qartë se euro nuk dështon nga vota greke, në fund të fundit – referendumi grek është një Po ose Jo për qëndrimin e tyre në eurozonë – e prandaj grekët duhet ta dinë përse bëhet fjalë, tha ai. (dw)

Sekretari amerikan i Thesarit Jack Lew i kërkoi kryeministrit grek Aleksis Tsipras për të gjetur zgjidhje “të qëndrueshme” për krizën financiare greke për hir të ekonomisë globale.

Korrespondenti i Zërit të Amerikës Victor Beattie njofton se tregjet e aksioneve janë duke reaguar negativisht ndaj mbylljes së bankave greke dhe ngërçit mes Athinës dhe Bashkimit Evropian, ndërsa afrohet afati i së martës për pagesën e këstit të borxhit që Greqia duhet t’i bëjë FMN-së.

Zoti Lew i tha kryeministrit grek të djelën se është në interesin më të mirë të Greqisë, Evropës dhe ekonomisë globale për të gjetur një zgjidhje të qëndrueshme, që e vendos Greqinë në një rrugë drejt reformave dhe mëkëmbjes brenda bllokut të Eurozonës me 19 vende anëtare.

Ai tha se është e rëndësishme për të gjitha palët të vazhdojnë të punojnë për gjetjen e një zgjidhjeje që përfshin si reformat edhe lehtësimin e mundshëm të borxhit, dhe i bëri thirrje Athinës të ruajë stabilitetin financiar. Zoti Lew foli gjithashtu të shtunën me shefen e Fondit Monetar Ndërkombëtar Christine Lagarde dhe me homologët francezë dhe gjermanë.

Presidenti Barack Obama foli me kancelaren gjermane Angela Merkel të djelën rreth asaj që Shtëpia e Bardhë e quan rëndësinë kritike për reforma në Greqi dhe rritjen brenda Eurozonës.

Gary Hufbauer me Institutin Peterson për Ekonominë Ndërkombëtare thotë se Shtetet e Bashkuara janë të alarmuara rreth mundësisë të ndikimit më të gjerë të krizës financiare greke.

“Shtetet e Bashkuara janë të shqetësuara se kaosi në Greqi mund të jetë përhapet dhe do të ngjallë dyshime rreth anëtarësisë në Eurozonë edhe për vende të tjera si Portugalinë, Spanjën dhe Italinë dhe të shkaktojë përçarje në qëndrimin e Evropës lidhur me Rusinë për situatën në Ukrainë.”

Patrick Chovanec, një prej drejtuesve të firmës financiare “Silvercrest Asset Management” thotë se pas përplasjeve të fundit mes Rusisë dhe Perëndimit, çdo ndihmë modeste financiare për qeverinë e majtë greke nga  Rusia paraqet një sfidë gjeopolitike.

Ndonëse Shtetet e Bashkuara, nuk janë drejtpërdrejt të ekspozuara ndaj humbjeve në rast të një falimentimi grek, çdo gjë që minon ekonominë e Eurozoznës, mund të kishte pasoja të rënda globale, thotë analisti.

“Ajo krijon pasiguri, veçanërisht meqë po ndodh në një mënyrë të pakontrolluar. Ndikimi i menjëhershëm në Greqi do të ishte ndoshta një dhimbje e madhe. Tregjet nuk e pëlqejnë pasigurinë. Tregjet duan të dine se ku po shkohet dhe për momentin askush nuk e di se ç’do të ndodhë”. 

Pasi bisedimet e qeverisë greke me kreditorët ndërkombëtarë dështuan të shtunën, Banka Qëndrore Evropiane vendosi të djelën të mos e zgjasë programin e saj të huasë emergjente duke detyruar Athinën të mbyllë të hënën bankat e vendit deri më 6 korrik, të mbyllë tregun e aksioneve të hënën dhe të kufizojë tërheqjet bankare deri në 60 euro në ditë.

Zoti Tsipras tha se do të lerë popullin grek të vendosë nëse të pranojë apo refuzojë paketën e fundit të shpëtimit, përmes një referendum më 5 korrik.

Ofera për shpëtim ofron masa të mëtejshme shtrënguese, me mundësinë për shkurtim pensionesh dhe rritje taksash. Udhëheqësi grek po i bën thirrje popullit të hedh votën “JO”.

Garry Hufbauer thotë se Greqia duhet t’i paguajë FMN-së gati 1.8 miliardë dollarë të marten, dita kur  skadon edhe paketa e tanishme e ndihmës dhe kur 8 miliardë dollarët nuk do të jenë më në dispozicion të qeverisë greke.

Analisti i kompanisë “Silvercrest Asset Management”, Patric Chovanec thotë se ndërsa Greqia është relativisht një ekonomi e vogël, ndikimet e largimit të saj nga Eurozona mund të krijojnë një precedent ogurzi.

“Problemet që ekzistojnë në Greqi dhe mosmarrëveshjet mes Greqisë dhe pjesës tjetër të Evropës, veçanërisht me vendet kreditore të Evropës, ekzistojnë edhe në vende të tjera si Spanjë, Portugali dhe Itali. Pra shqetësimi është se ajo që do të ndodhë me Greqinë mund të krijojë një precedent, qoftë për faljen e borxhit, duke bërë që të shtohen kërkesat për falje borxhi nga të tjerë, ose në se rezultati do të jetë falimentimi financiar apo edhe një dalje nga Eurozona.   Pra ajo që do të ndodhë me Greqinë, nuk shqetëson vetëm Greqinë, por është precedent për pjesën tjetër të ekonomive evropiane që janë nën trysni”.

Zoti Hufbauer, megjithatë e sheh një dalje të mundshme të Greqisë nga Eurozona si shenjë të forcimit të anëtarëve të tjerë të mbetur dhe citon tre arsye përse Greqia është një rast unik.

“Së pari, niveli i borxhit që është gati 200 përqind i prodhimit të brendshëm bruto, së dyti, paaftësia për të zgjidhur krizën dhe për të ndërmarrë reforma dhe së treti zgjedhja e një qeverie kokë-fortë, pothuajse pro-komuniste”.

Ai thotë se jashtë Eurozonës, Greqia do të kthehet tek monedha tradicionale, dhramia, dhe do të ekonomia e vendit do të vazhdojë të tkurret. (voa)

Zyrtarët e lartë evropianë kanë shprehur zhgënjim nga veprimi i papritur i kryeministrit Tsipras për të shpallur një referendum për reformat. E ardhmja e Greqisë në Euro është bërë më e pasigurtë se kurrë dhe vendi ndodhet në mes të njërës nga krizat më të rënda financiare në botë prej shumë vitesh.

Evropa shpreh zhgënjim dhe bën thirrje për votë pro reformave

Greqisë i mbeten më pak se 48 orë nga afati për t’i paguar 1.6 miliardë Euro Fondit Monetar Ndërkombëtar dhe falimentimi rrit rrezikun për daljen e vendit nga Eurozona.

Presidenti i Komisionit Evropian, Jean-Claude Juncker, kritikoi ashpër qeverinë greke dhe u bëri thirrje grekëve të votojnë në favor të paketës së reformave që u hodh poshtë nga qeveria e tyre.

“Të vendosësh një demokraci kundër 18 të tjerave nuk i shkon për shtat kombit të madh grek”.

Zoti Juncker tha se ai ende vazhdon të besojë se dalja e Greqisë nga Eurozona nuk është një alternativë.

“Por u kam thënë gjithmonë miqve të mij grekë, se kur thuhet që dalja nga Eurozona nuk është alternativë, ata nuk duhet të mendojnë se në fund të procesit, unë do të jem në gjendje të paraqes përgjigjen dhe zgjidhjen përfundimtare kundër gjithë të tjerëve”.

Kancelarja gjermane, Angela Merkel la të kuptohej se nuk pritej ndonjë zhvillim me Greqinë në ditët në vazhdim por tha se është e gatshme të rifillojë bisedimet me qeverinë greke pas referendumit të 5 korrikut.

“Evropa funksionon vetëm nëse është e hapur për kompromis. Kjo do të thotë se duhet të gjejmë kompromise kur përpiqemi të vendosim një balancë mes solidaritetit dhe përgjegjësisë personale. Por askush nuk mund të marrë 100 për qind të asaj që do”.

Por megjithë zhgënjimin e saj me shpalljen e referendumit,  Kancelarja Merkel e cila ishte përpjekur të bindte kryeministrin Tsipras që të mos e shpallte atë, bëri thirrje për kompromis duke thënë se “nëse Euro dështon, Evropa dështon”.

Presidenti i Shteteve të Bashkuara Barack Obama dhe Presidenti francez, Francois Hollande diskutuan të hënën në një bisedë telefonike për krizën e borxhit grek dhe ranë dakord se është e rëndësishme që të formulohet një paketë reformash që Greqia t’i rikthehet rritjes së qëndrueshmërisë, tha sot Shtëpia e Bardhë.

Zëdhënësi i Shtëpisë së Bardhë, Josh Earnest tha se realizimi i këtij synimi, “është në interesin e të gjitha palëve në tryezën e negociatave”.  nuk e ka përjashtuar mundësinë e një marrëveshjeje.

Më herët Presidenti francez Hollande tha më parë se kanë mbetur pak orë deri kur skadon afati për negociatat.

“Uroj, që nëse grekët, qeveria e tyre marrin një vendim, që bisedimet të rifillojnë”.

Ndoshta Sekretari i Thesarit i Britanisë, George Osborne e shprehu më qartë se pse Evropa ende vazhdon të mbajë shpresa për rifillimin e bisedimeve, kur tha se dalja e Greqisë nga Eurozona do të ishte “traumatike” dhe Britania – megjithëse nuk është pjesë e bllokut – duhet “të shpresonte për skenarin më të mirë por të përgatitej për rastin më të keq”.

“Askush nuk duhet t’i nënvlerësojë pasojat e daljes së Greqisë nga Euro tek ekonomia evropiane dhe tek ne”.

Kryeministri irlandez Enda Kenny e kritikoi vendimin e Greqisë duke thënë se vendi i tij kishte qenë afër një krize të ngjashme por pranoi gjashtë vjet masa shtrënguese si çmim për paketën e shpëtimit.

Reagimet erdhën edhe nga brenda Greqisë kur ish-kryeministri Antonis Samaras e sfidoi kryeministrin Tsipras ndaj të cilit humbi në zgjedhje që të përballeshin në një debat televiziv. Ai tha se nëse në referendum votohej kundër reformave, do të ishte një katastrofë e pashembullt.

Grekë reagojnë

Duke filluar nga e hëna, bankat në Athinë do të jenë të mbyllura për një javë dhe banorët nuk mund të tërheqin më shumë se 60 Euro në ditë nga bankomatet. Bankat nuk pritet të hapen për të paktën 6 ditë, deri pas pas një referendumi më 5 korrik për kushtet e reformave në këmbim të fondeve nga kreditorët ndërkombëtarë. Kryeministri Tsipras u ka bërë thirrje grekëve t’i thonë JO kushteve të kreditorëve.

Pasi Banka Qendrore Evropiane nuk i dha Greqisë fonde urgjente për të paguar huadhënësit, kryeministri Alexis Tsipras njoftoi dje në mbrëmje për kufizime të kapitaleve për të parandaluar dështimin e bankave nga tërheqjet masive të parave.

Shumë banorë si nëpunësja Vicky Peraki mbeten optimistë për zgjidhjen e situatës.

“Duhet të ruajmë qetësinë, mund të jetojmë me më pak para derisa të zgjidhet situata. Nuk ka arsye të zhytemi në panik. Do vijë një moment që e gjitha kjo do të përfundojë. Ata këtë duan që ne të bëhemi nervozë dhe të bëjmë gabime. Duhet të ruajmë qetësinë dhe çdo gjë do rregullohet”.

“Nuk jam nervoze dhe besoj se gjithçka do të shkojë mirë. Duhet të jemi optimistë”, thotë Konstantina Petropoulou.

Por disa prej tyre shprehin pasiguri.

“E dimë që do të na kthehen paratë, nuk do t’i humbim por pyetja është se kur”, thotë pensionisti Jorgos.

“Më duhen 20 Euro për të blerë ilaçet nesër. A do të mundem?”, thotë një tjetër pensionist, Dimitris.

Çfarë propozoi Evropa para se Greqia të ndërpriste bisedimet

Komisioni Evropian, publikoi propozimet e fundit të bëra nga kreditorët para se Greqia të ndërpriste bisedimet me ta.

Mes propozimeve ishte caktimi i një TVSH-je standarde në masën 23 për qind.

Propozimet për masat fiskale përfshinin uljen e shpenzimeve tavan për ushtrinë, reformimin e tatimit mbi të ardhurat dhe rritjen e taksës mbi korporatat nga 26 në 28 për qind.

Përsa i përket reformës së pensioneve, propozimet parashikonin masa të forta për të shkurajuar daljet në pension para kohe. Një kapitull tjetër kishte të bënte me privatizimin e aeroporteve rajonale dhe disa porteve, duke përfshirë ato të Pireut dhe Selanikut.

Pasojat tek bursat evropiane

Duke reaguar ndaj gjendjes së krijuar, bursat evropiane pësuan një rënie të konsiderueshme sot. Aksionet në bankat kryesore në Spanjë, Francë dhe Gjermani ranë më shumë se 6 për qind.

Ka pasur disa shenja të hershme paralajmëruese se problemet e Greqisë mund të kenë pasoja tek vende të tjera. Përqindja e interesit për huatë e vendeve të tjera të Eurozonës me borxhe të thella si Italia dhe Portugalia u rritën lehtë.

Rreziku për pasojat në banka të tjera në periferi të Eurozonës, ka ngjallur ankth tek investitorët. (voa)