Arkivi mujor: Maj 2016

Kulturë, Shqipëria

Paris, ceremoni për Kadarenë në Élysée

Komento

kadarePresidenti francez i dorëzoi personalisht shkrimtarit shqiptar dekoratën Komandant i Legjionit te Nderit, më e larta e Republikës franceze

Në Francë Presidenti François Hollande mbajti sot pasdite në Élysée, Pallatin presidencial, një ceremoni të veçantë ku i dorëzoi shkrimtarit të njohur shqiptar Ismail Kadare, dekoratën “Commandeur de la Légion d’honneur” (Komandant i Legjionit te Nderit). Kjo është deklarata më e lartë e Republikës franceze e cila jepet për merita të veçanta në fusha të ndryshme.

“Ju jeni një avokat i apasionuar i Evropës së kulturës”, iu drejtua presidenti Hollande, shkrimtarit Kadare.

“Ju jeni njëherazi dhe francez, evropian në zemër dhe universal në shpirt”, tha ai, duke e cilësuar Kadarenë si autorin e mrekullueshëm të historisë së Ballkanit.

I veçantë është fakti se Presidenti francez ka zgjedhur t’ja dorëzojë vetë dekoratën shkrimtarit shqiptar, dhe ajo që e bën edhe më të rëndësishme këtë ngjarje, është se ceremonia do të jetë individuale, ndryshe nga raste të tjera, kur vlerësime të tilla bëhen për disa personalitete njëherësh.

Në ceremoni morën pjesë edhe shumë të ftuar, anëtarë të kabinetit qeveritar francez, të asamblesë dhe senatit, ish presidentë të Francës, apo dhe personalitete të fushës së artit dhe kulturës. Nga Shqipëria ishin Kryeministri Edi Rama, ministri i Jashtëm Ditmir Bushati, dhe ministrja e Kulturës Mirela Kumbaro e cila ndërkohë ka nënshkruar po sot marrëveshjen e bashkëpunimit kulturor mes Shqipërisë dhe Francës.

Po sot, përpara ceremonisë dedikuar shkrimtarit Kadare, kryeministri Rama u pritet, për herë të dytë në harkun e dy viteve, në një takim bilateral nga presidenti francez Hollande. (voa)

Bota, Shkenca

NASA eksperimenton me një banesë të re hapësinore

Komento

banesa nasaAstronautët në Stacion Hapësinor Ndërkombëtar arritën dje me sukses të fryjnë një njësi prej pëlhure që do të shërbejë si banesë eksperimentale për të jetuar në hapësirë eksperimentale. NASA mendon që ky do të jetë modeli i ri me kosto më të ulët dhe më i sigurtë për strehimin e ekuipazheve gjatë qëndrimeve të zgjatura në hapësirë.

Përpjekja e parë ditën e enjte dështoi për shkak të fërkimit ndërmjet shtresave të ndryshme të pëlhurës dhe materialit të jashtëm përforcues.

Banesa prototip, e cila u dërgua në stacionin hapësinor muajin e kaluar, është e para e këtij lloji që do të testohet me astronautët në hapësirë.

E projektuar nga firma private Bigelow Aerospace, ajo ka kosto të ulët për t’u dërguar në hapësirë, si dhe ofron mbrojtje më të mirë nga rrezatimi për astronautët.

Ky model me peshë të lehtë do të mund të përdoret nga astronautët për misione tre-vjeçare në planetin Mars.

Nga stacioni hapësinor, astronauti Jeff Williams hapi valvolat e ajrit për fillimin e fryrjes së banesës, e cila rrit përmasat e saj dhjetë herë, duke marrë formën e një dhome gjumi. Operacioni zgjati më tepër se pritej, duke vazhduar për tre ditë. Por pas përfundimit të suksesshëm Williams shkroi në llogarinë e tij në Twitter “Një hap i rëndësishëm është hedhur”.

Ekipi prej pesë vetash, i drejtuar nga Williams, do të hyjnë në banesën me ajër pas një jave, kur NASA të jetë siguruar se ka izolimin e duhur.

Në të ardhmen, firma Bigelow Aerospace synon të prodhojë module të tilla 20 herë më të mëdha për t’u marrë me qera nga kompanitë kërkimore.

Modula bosh, përveç sensorëve të ndezur, do të mbahet ngjitur me laboratorin orbital për dy vjet, ndërkohë që inxhinierët masin temperaturën, rezistencën ndaj goditjeve nga mbetjet në hapësirë. Për arsye të statusit eksperimental, pjesën më të madhe të kohës astronautët nuk do të lejohen në të. (voa)

Shqipëria

Sfidat e NATO-s, diskutohet në Tiranë për Rusinë dhe terrorizmin

Komento

nato tiraneRusia dhe kërcënimi i saj ndaj vendeve anëtare të Aleancës, ka qenë kryefjala e ditës së parë të punimeve të Asamblesë Parlamentare të NATO-s, që mbahet në Tiranë.

Në çeljen e punimeve të kësaj Asambleje, Presidenti i saj, Michale Turner, e ka renditur këtë çështje, ne prioritetet kryesore te Aleancës.

“NATO sot përballet me një mjedis të ri ku Rusia e sheh aleancën si kundërshtare dhe do shikojnë si do e trajtojmë këtë kërcënim, apo edhe kërcënimet bërthamore të saj”, u shpreh Turner.

Një ditë më parë, presidenti rus, Vladimir Putin, cilësoi si provokim vendosjen e sistemit te raketave ne Rumani.

Në samit doli në pah përplasja mes Armenisë e Azerbajxhanit të pranishëm në takimin e Tiranës. Në qendër është Nagorno-Karabaku ku dy vendet përplasen ushtarakisht.

Terrorizmi, kërcënimi nga ISIS dhe refugjatët ishin disa nga pikat e diskutuar gjatë samitit. Për Bruno Tertrais, drejtuesit të Fondacionit për Kërime Strategjike, këto dy çështje nuk duhet të ngatërrohen mes tyre.

“Terrorizmi natyrisht është kërcënimi më i dukshëm dhe më i rëndësishme që shkakton ISIS. Disa në Europë do të shtonin dhe migrimin, por 3 gjëra nuk duhet të harrojmë. Së pari, migrimi nuk shkaktohet nga ISIS, por shkaktohet nga një konflikt për të cilin regjimi sirian është përgjegjës. Së dyti, migrimi është më shumë dështim, se sa sukses i ISIS. Ajo që do ISIS është që të gjithë myslimanët të vijnë, të jetojnë, të luftojnë në tokat e të ashtuquajturit Kalifat dhe jo të largohen prej tyre. Së treti, migrimi natyrisht që mund të jetë destabiluzues dhe natyrisht që është i tillë dhe shikojmë efektet e veta të drejtpërdrejta politike në Austri, por nuk çon dhe nuk do të na çojë në kohën e Hitlerit”, u shpreh Bruno Tertrais.

/ Top Channel

Bota

Nato, Asambleja diskutime për Rusinë

Komento

Parlamentarët e vendeve anëtare mblidhen në Tiranë. Presidenti i Asamblesë Turner: Të shohim si do trajtojmë kërcënimet e Rusisë. Bushati: Politikë konstatnte për të reduktuar influencën e aktorëve të tretë në Ballkan

Në Shqipëri nisi sot për hetë të parë punimet asambleja parlamentare e Natos. Ky sesion i pranverës, i paraprin takimit të nivelit të Lartë të krerëve të Shteve dhe qeverive në Varshavë në fillim të muajit korrik. Për këtë arsye, në fokus të asamblesë janë sfidat kryesore me të cilat përballet sot Nato, që nga terrorizmi, konflikti në Irak dhe Siri, emigracioni apo çështjet e armëve të shkatërrimit në masë dhe raketat. Në ditën e parë, megjithatë një vend të posaçëm zunë diskutimet lidhur me Rusinë, përballja me politikat e këtij shteti si dhe ndikimi i tyre në Ballkan:

Mbi 260 parlamentarë të vendeve anëtare dhe partnere të Natos u mblodhën sot në Tiranë për të diskutuar rreth sfidave me të cilat përballet Aleanca, që nga ato ushtarake te ato politike. Presidenti i Asamblesë, kongresmeni amerikan Michael Turner shpjegoi se Asambleja do të trajtojë shumë nga çështjet që do të jenë pjesë e takimit të Nivelit të Lartë të Varshavës, që nga mbrojtja me anë të raketave, të forcimi i kapaciteteve të Aleancës, te çështjet e buxhetit dhe ato të sigurisë.

U bë kohë që, kur Rusia ndërhyri me aneksimin e Krimesë, marrëdhëniet me Naton janë të tendosura. Presidenti i Asamblesë Turner deklaroi se “Rusia e sheh Naton si kundërshtare” dhe se për këtë “duhet parë se si Nato do të merret me këtë kërcënim, të njohë gamën dhe natyrën e këtij kërcënimi dhe të denoncojë deklaratat e Rusisë edhe për përdorimin ndoshta të armëve bërthamore. Nato – theksoi ai – duhet të rishfaqë veten e të sigurojë aleatët e saj në Lindje”. Kongresmeni Turner tha se “SHBA-të kanë propozuar kohët e fundit katërfishimin e fondeve për praninë e Natos në Europës. Edhe pse SHBA po bënë më shumë, partnerët europianë gjithashtu duhet të bëjnë më shumë, si një përgjigje në rritje, pasi bëhet fjalë për stabilitetin e Europës”, nënvizoi ai.

Tema e Rusisë thuajse dominoi punimet në Komitetin e Politikave, ku një vëmendje e vecantë ju kushtua ndikimit të saj në Ballkanin Perëndimor. MInistri i Jashtëm Shqiptar Ditmir Bushati u shpreh për nevojën e një bashkëpunimi të strukturuar mes BE-së dhe Natos në rajon “duke qenë se këta janë dy aktorët kryesorë të cilët shtrijnë rrezen e veprimit dhe influencës në Ballkanin Perëndimor. Fola dhe për nevojën e një politike konstante për të reduktuar praninë inluencës së aktorëve të tretë që kanë ndikim gjithashtu në mjedisin e sigurisë, të cilët jo domosdoshmërisht ndajnë të njejtat objektiva e vlera me familjen euroatlantike”

Ish presidenti shqiptar Rexhep Mejdani prezantoi një analizë të zgjeruar të ndikimit rus në Ballkan. Sipas tij, “politika ruse na Ballkan është mbështetur në disa elementë të tillë si panslavizmi, gjuha, arsimi dhe feja. Së dyti, kjo politikë është mbështetur duke përdorur vështirësitë ekonomike si dhe investimet në energji e infrastrukturë për të rritur domimin e vet, apo dhe fuqizimin e influencës së saj duke shfrytëzuar korrupsionin e ryshfetet”. Sipas tij, Moska ka ndikimin më të madh në Serbi dhe Bosnje, më pas në Mal të zi e Maqedoni, dhe ndikimin më të ulët e ka në Shqipëri e Kosovë.

Zoti Mejdani, shpjegoi se ka patur një rikthim të interesit në rus në Ballkan në dekadën e fundit ndërsa shtoi se “vonesat në procesin e zgjerimit të BE kanë krijuar mundësi të reja për Rusinë për të krijuar avantazhe të reja në të gjithë rajonin. Procesi i pranimit në BE duhet të përshpejtohet”, tha ai duke shtuar se “është e vështirë për Rusinë veçanërisht në këto kohë të vështira ekonomike të konkurrojë me investimet europiane dhe shkëmbimet tregtare”.

Duke folur për zhvillimet në rajon ish presidenti shqiptar vuri në duke se ekziston tendenca e deformimit të demokracisë në disa vende të rajonit prandaj sipas tij një trysni dhe një fokus i ri i shtuar i Shteteve të Bashkuara në rajon do të ishte i mirëpritur. Rusia, sipas tij, kërkon që përmes rolit në Ballkan të konfirmojë veten si një lojtar i rëndësishëm, por kjo nuk duhet të zbheë vemëndjen e BE-së dhe SHBA-ve (voa)

Maqedonia

Haindl: Maqedonia duhet të kthehet në rrugën euro-atlantike

Komento

Në intevristë për DW i dërguari i posaçëm i Gjermanisë për krizën në Maqedoni Johannes Haindl flet mbi përpjekjet për zgjidhjen e krizës, domosdoshmërinë e reformave dhe mbështetjen e Gjermanisë në këtë drejtim.

HaindlDW: Maqedonia prej javësh ndodhet në një gjendje të jashtëzakonshme. Protestat nuk kanë të reshtur, madje as pas shtyrjes së zgjedhjeve të parakohshme parlamentare të planifikuara për më 5 qershor. Shkak për protestat u bë vendimi për amnesti i presidentit. Por pakënaqësia në popull ka të bëjë me një humbje të thellë të besimit. Cilat janë arsyet e krizës?

Johannes Haindl: Shkaqet janë të shumta. Mblidhen shumë gjëra së bashku. Por tani vendimtare është, që të gjendet një rrugëdalje nga kriza. E pikërisht për këtë BE-ja dhe Gjermania i ndjekin me shqetësim të madh zhvillimet. Ne duam ta ndihmojmë këtë vend për të dalë nga kriza, por ai duhet ta përshkojë vet rrugën, e kjo do të thotë, që të gjithë aktorët politikë duhet të bashkëpunojnë dhe të vendosin në plan të parë interesat e vendit të tyre.

Cilat janë çështjet e konfliktit (amnestia, zgjedhjet, regjistri elektoral, mediet)?

Fjala është për zbatimin e elementëve thelbësorë të marrëveshjes së Përzhinos. Por për fat të keq në këtë drejtim ka mosmarrëveshje mes aktorëve politikë – pavarësisht se ata vet e kanë nënshkruar këtë marrëveshje. Ajo çfarë parashikon kjo marrëveshje është fare e qartë. Ata, ndaj të cilëve janë ngritur akuza në kontekstin e skandalit të përgjimeve, duhet të përgjigjen konform së drejtës penale. Për këtë qëllim partitë kanë rënë dakord për krijimin e prokurorisë speciale. Kjo duhet të bëjë punën e saj e papenguar dhe me mbështetjen e plotë të institucioneve maqedonase. Amnestia e lëshuar nga Ivanov në prill për politikanët i minon këto përpjekje dhe nuk është në përputhje me marrëveshjen e Përzhinos. Ndaj duhet urgjentisht të gjendet një zgjidhje, e cila të mundësojë ndjekjen penalisht. Gjithashtu duhet të ketë zgjedhje korrekte dhe të lira sipas standardeve ndërkombëtare, e për këtë duhet të krijohen kushtet përkatëse, që do të thotë të pastrohen listat elektorale dhe të garantohet pavarësia e paanshmëria e medieve dhe aksesi i njëjtë i forcave politike ndaj medieve.

A duhet të tërhiqet qeveria, apo duhet të ketë një qeveri teknike si zgjidhje të përkohshme?

Edhe për këtë marrëveshja e Përzhinos ka dhënë një përgjigje. “Fryma” e marrëveshjes së Përzhinos duhet të ruhet edhe në situatën e sotme e kjo do të thotë: qeveria duhet të ketë një përbërje të tillë, që të krijojë kushtet për zgjedhje korrekte dhe të lira si dhe të mund të zbatojë me vendosmëri reformat për të cilat është rënë dakord.

Maqedonia ka një potencial latent konflikti etnik. Shumë e konsiderojnë këtë si rrezikun më të madh, që madje mund të çojë deri dhe në shpërbërjen e shtetit. Si njohës prej kohësh i vendit dhe rajonit, si e vlerësoni ju gjendjen aktuale mes etnive?

Nuk duhen përzierë gjërat dhe duhet të shmanget gjithçka që mund të nxiste konflikte ndëretnike. Edhe në këtë kontekst më duket mjaft e rëndësishme, që vendi sa më shpejt të rikthehet në rrugën e afrimit euro-atlantik.

Ju negocioni me qeverinë dhe opozitën – përse nuk përfshihet edhe shoqëria civile në këtë proces?

Natyrisht ne jemi në kontakt me shoqërinë civile. Por, ata që kanë nënshkruar marrëveshjen e Përzhinos, mbajnë përgjegjësi për zbatimin e saj. Ata janë të detyruar të çojnë përpara synimin kryesor të shoqërisë civile, pra që mbi bazën e marrëveshjes së Përzhinos të zhvillohen zgjedhje korrekte dhe të lira, në të cilat popullsia të artikulojë vullnetin e vet.

Cilat janë nismat për zgjidhjen e çështjeve të përmendura të konfliktit?

Nismat janë marrëveshja e Përzhinos, që vendos një parametër të qartë, për të cilin u angazhuan verën e kaluar partitë.

Gjermania – së fundi edhe ministri i shtetit Roth – është shprehur me shqetësim për gjendjen në Maqedoni. Në Maqedoni ka pakënaqësi lidhur me qendrimin e papërcaktuar të BE-së ndaj krizës. Por Gjermania ka një qendrim të qartë. Përse?

Gjermania ndihet e lidhur në mënyrë krejt të veçantë me këtë vend. Ne qysh në fillim me insistim të madh jemi angazhuar për stabilitetin dhe të ardhmen euro-atlantike të strukturave të këtij vendi. E pikërisht për këtë arsye i ndjekim me shqetësim zhvillimet aktuale, sepse prej tyre po vihet në pikëpyetje perspektiva euro-atlantike. Në duam të ndihmojmë. Kjo është arsyeja, përse ministri i Jashtëm Steinmeier më ka ëmëruar mua si të dërguar të posaçëm.

Prej javësh në mënyrë indirekte kërcënohet me sanksione. Përse fjalët nuk pasohen me vepra, ndonëse duket që qeveria nuk po vihet në lëvizje?

Unë do t’ju kundërshtoj për këtë. Kanë pasuar mjaft veprime konkrete. BE-ja, SHBA-ja, por edhe anëtarë të BE-së, si Gjermania, përpiqen me të gjitha forcat, që ta ndihmojnë vendin të dalë nga kriza. Unë kam besim, se partnerët tanë maqedonas do ta gjejnë rrugën për ta kthyer vendin drejt shtegut euro-atlantik. Nëse ky shteg bllokohet prej politikanëve të veçantë, natyrisht që kjo ka pasoja negative.

Por si qendron puna me korridorin kohor? Ministri i shtetit Roth është shprehur, se durimit shpejt po i vjen fundi…

Raporti i ardhshëm i progresit, përmes të cilit Komisioni i BE-së vlerëson aftësinë e vendit për fillimin e negociatave me BE-në, pritet në vjeshtë. Ndaj vërtetë koha është mjaft e shkurtër. Por, ajo është e mjaftueshme për të realizuar përparimet e nevojshme – me kusht, që tani të mos ketë më vonesa për të filluar reformat e nevojshme. E sikurse e theksova, ne jemi të gatshëm të ndihmojmë.

Bota, Shëndeti

Ekspertë botërorë: Të shtyhen Olimpiket e Rios

Komento

zika150 ekspertë të shëndetësisë kanë nënshkruar një letër të hapur në adresë të organizatorëve të Olimpikeve duke kërkuar shtyrjen e Lojërave të Rios për shkak të kërcënimit nga Zika.

Sigluesit përfshijnë zyrtarë nga mbi 24 vende, ndër të cilët drejtues ministrish të shëndetësisë, shkencëtarë, dhe lektorë. Ata e cilësojnë zhvillimin e Olimpikeve këtë verë një akt të papërgjegjshëm dhe joetik. Letra është nënshkruar edhe nga këshilltari mjekësor i Shtëpisë së Bardhë, Dr. Philip Rubin.

Varianti i virusit Zika, që është përhapur në Brazil dëmton shëndetin në forma të papara në të kaluarën nga shkenca, thuhet në letër.

Virusi mendohet se shkakton defekte tek foshnjat gjatë shtatzanisë. Përveç kërcënimit për atletët dhe organizatorët, specialistët shprehin shqetësim edhe për mbi 500 mijë turistë që do të mblidhen në Brazil për të ndjekur garat olimpike që fillojnë në gusht. (dw)

Bota, Shëndeti

Rreziku i rezistencës ndaj antibiotikëve

Komento

antibiotiketShtetet e Bashkuara mund të jenë duke hyrë në një të ardhme ku antibiotikët nuk janë më efektivë dhe më shumë njerëz do të vdesin nga infeksionet e zakonshme.

Paralajmërimi vjen pasi një bakterje rezistente ndaj antibiotikëve u zbulua tek një grua që vizitoi një klinikë ushtarake muajin e kaluar. Kreu i Qendrës për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve, Tom Frieden thotë se ky zbulim flet për nevojën e një regjimenti të ri antibiotikësh.

“Ne e dimë tani se sa më shumë kërkojmë aq më shumë do të gjejmë dhe sa më shumë të studiojmë rezistencën ndaj ilaçeve, aq më shumë shqetësohemi. Duhet të bëjmë përpjekje intensive për t’i mbrojtur antibiotikët, në mënyrë që të t’i kemi për vete dhe për fëmijët. Duhet të krijojmë antibiotikë të rinj, por nëse nuk u kushtojmë më shumë vëmendje dhe nuk i identifikojmë më mirë epidemitë, do t’i humbasim këto ilaçe të mrekullueshme. Kabineti i ilaçeve për disa pacientë është i zbrazët. Antibiotikëve po u vjen fundi nëse nuk veprojmë shpejt”.

Dr. Frieden dhe zyrtarë të tjerë të shëndetit publik kanë paralajmëruar për një kohë të gjatë kundër përdorimit të tepruar të antibiotikëve, gjë që ka kontribuar në zhvillimin e të ashtuquajturave “superbakterje”.

Qendra për Kontrollin e Sëmundjeve thotë se mbi 2 milionë vetë infektohen nga mikrobet çdo vit dhe 23 mijë vdesin nga infeksionet. (voa)

Bota, Shkenca

Shtëpi të printuara në 3D

Komento

3dSipas Institutit Global McKinsey, rreth një e treta e njerëzve që jetojnë në qytetet e botës banojnë në shtëpi me standarte të ulëta. Shkencëtarët mendojnë se ky problem mund të zgjidhet nëpërmjet planimetrive falas në internet për ndërtimin e shtëpive me pjesë të parafabrikuara që përputhen plotësisht me njëra-tjetrën.

Popullsia e botës pritet të arrijë në mbi 8 miliardë deri në vitin 2030 dhe çështja e strehimit në qendrat urbane është që tani një problem madhor. Ndërtimi i shtëpive sipas mënyrës tradicionale kërkon ende javë ose muaj të tërë.

Në një lagje të Londrës, një grup vullnetarësh po ndërton shtëpitë e quajtura Wiki House, të përbëra nga panele kompensate dhe pjesë të prodhuara paraprakisht. Të gjitha pjesët janë prodhuar nëpërmjet një kompjuteri dhe bazuar në një planimetri të disponueshme falas në internet.

Bashkëthemeluesi i Fondacionit WikiHouse me qendër në Britani, arkitekti Alastair Parvin, thotë se kjo mund të jetë zgjidhja për strehimin.

“WikiHouse përmbledh një sërë teknologjish që synojnë të thjeshtojnë proçesin e ndërtimit të shtëpive, sa që gjithkush mund ta bëjë vetë. Për ta arritur këtë, po përdorim fuqinë e internetit dhe të teknologjive të prodhimit dixhital si printimi 3D.”

Prerja preçize mundëson përputhshmëri perfekte të të gjitha pjesëve, gjë që përshpejton proçesin e montimit. Nuk nevojiten vegla të posaçme.

Wiki House u ndërtua në 10 ditë për qëllime demonstrimi. Më pas, u çmontua dhe i rindërtua diku tjetër për t’u përdorur plotësisht.

Zoti Parvin thotë se i gjithë koncepti është i bazuar në planimetri të disponueshme në internet.

“Programe kompjuterike falas janë tashmë të disponueshme dhe përbëjnë bazën e programeve që përdorim ne. Ajo që po ndodh është se tani kjo po përkthehet në sende të prekshme; pra, ne po ndërtojmë një lloj enciklopedie Wikipedia të sendeve.”

Zoti Parvin thotë se projekti është në fazën e tij fillestare, me disponueshmëri ende të kufizuar. Megjithatë, ai mendon se projekti do të rritet ndërkohë që më shumë njerëz do të jenë të interesuar për ndërtim shtëpish, montimi i të cilave nuk kërkon aftësi të veçanta. (voa)

Analiza, Kosova

Liburn Aliu, i mbijetuari i Masakrës së Dubravës: E lypnim vdekjen, veç të gjallë të mos biem në duar të serbëve

Komento

Liburn-AliuU bënë 17 vite nga masakra e tmerrshme e Dubravës. Ditët, nga 19-24 maji 1999, ishin më të errëtat dhe më të pashpresat për të burgosurit politikë shqiptarë që gjendesh aty. Këtë tmerr e përjetoi edhe Liburn Aliu, që atëherë ishte vetëm 24 vjeç.

Aliu sot drejton Drejtorinë e Urbanizmit, Ndërtimit dhe Mbrojtjes së Mjedisit në komunën e Prishtinës. Më 17 janar të vitit 1997, si 21-vjeçar, ai ishte arrestuar nga Policia serbe si pjesëtar dhe aktivist i Lëvizjes Kombëtare për Çlirimin e Kosovës (LKÇK).

Në Burgun e Prishtinës Aliu ka qëndruar 10 ditë. Ndërsa, në Burgun e Lipjanit një vit të tërë. Maltretimet dhe torturat – si ato psikike dhe fizike – nuk i janë ndalur asnjëherë teksa mbahej në burgjet serbe.

“Në janar të vitit 1998 jam transferuar në Burgun e Dubravës. Aty isha në kontakt me të burgosurit tjerë politikë, si: Avni Klinaku, Enver Dugolli, Dylber Beka, Ekrem Kastrati, Avdi Mehmeti etj. Ishim në pavijonin e izoluar – C”, thotë Aliu për Telegrafin.

Në fund të prillit të vitit 1998, nga Burgu i Dubravës ai dërgohet për Burgun e Mitrovicës së Sremit.

“Trajtimi ka qenë shumë i rëndë, me tortura të mëdha. Na qitnin jashtë, në dimër, në të ftohtë, dhe na lagnin me ujë”.

Deri në fund të muajit prill të vitit 1999, ai ka qëndruar në Burgun e Mitrovicës së Sremit. Pastaj, i kanë dërguar në Burgun e Nishit.

“Në Burgun e Sremit ka qenë edhe Ukshin Hoti. Na Nish na kanë torturuar tre ditë pa ndërprerë. Prej aty na nisën për në Dubravë. Aty krijohej përshtypja se gjithçka ishte më qetë, meqë aty-këtu ndodhte që të torturohej dikush. Ukshin Hoti ka qenë me ne. Kemi mundur të komunikojmë nga dhoma në dhomë. E kam parë për herë të fundit Hotin, nga grilat, më 16 maj 1999”.

19 maji ishte dita kur filluan bombardimet e para të NATO-s. Ishte ky fillimi i masakrave serbe ndaj të burgosurve të pambrojtur shqiptarë.

“Sulmi i parë i NATO-s ka ndodhur diku në mesditë. Kam qenë në pavijonin B. Përnjëherë e kanë goditur pavijonin C, me të burgosur brenda. Nuk vonoi asnjë minutë dhe u bombardua kuzhina. Iu thashë të burgosurve që të mos rrinë tek grilat. Fati deshi të mos goditemi. Gardianët ishin të gjithë jashtë, në momentin që bombardonte NATO. Pas bombardimeve, u qetësuam”.

Gardianët u kthyen pas bombardimeve të asaj dite. Të burgosurit u vendosën në katin e parë të objekteve të burgjeve, pasi rrezikoheshin nga bombardimet tjera të NATO- s.

“Na thanë që të qëndrojmë në katin e parë. Ata që kanë qenë në katin e dytë, erdhën poshtë, duke u ngushtuar njëri me tjetrin. Ashtu kemi qëndruar deri më datë 21 maj. Atë ditë filluan sërish bombardimet. Fillimisht goditeshin pavijonet jashtë perimetrit të brendshëm të burgut. Pastaj filluan të godasin brenda. Goditja e parë brenda ka qenë në kuzhinë. Ishte ditë e tmerrshme. Të gjithë ramë përtokë që të mbroheshim. Kur u çova, kisha afër vetes katër të plagosur e një të vdekur në vend. Unë pata fat e nuk u plagosa”,vazhdon rrëfimi i tij i tmerrit, për të plagosurit që i vdisnin para syve të tij.

“Dy djem të axhës ishin plagosur rëndë. Njëri e kishte këmbën e këputur. Ashti i kishte dalë. Bënim përpjekje t’ia ndalnim gjakun, por gjendja e tij ishte shumë e rëndë. Njëri ka pasë plagë të rënda. Një tjetër të plagosur e kishin goditur në kokë, për çka trutë i kishin dalë jashtë. Një tjetër djalosh, rreth moshës 16-vjeçare, ishte plagosur. I ofrova ndihmë, mirëpo e kishte humbur veten e nuk dinte ç’bënte. Shkuam tek fusha e sportit. Ishim në mes dhe goditeshim. Bombat binin kudo. Njerëzit që lëviznin, copat e bombardimeve iu binin”.

Në mbrëmje janë ndalur bombardimet. Të burgosurit e palënduar janë marrë më përkujdesjen e të plagosurve dhe gjetjen e ushqimeve.

“Diku rreth 50 veta ishim të organizuar. Disa vdisnin nga plagët e rënda. Gjithë natën kemi qëndruar jashtë, tek fusha e sportit. Disa tjerë kanë qëndruar nëpër puseta. Në përkujdesje të plagosurve kishim teknikun medicinal, Bislim Zogaj. U mundonim të ndihmonim ashtu si mundnim”.

E nesërmja i gjeti të burgosurit po në atë fushë. Nga njëri karakoll bëhet thirrja të rreshtoheshin ata.

“U renditëm e nuk e kishim idenë se çdo të bëhej. Gardianët e armatosur ishin të fshehur mbrapa një muri. Unë isha në rreshtin e parë. Një i burgosur nga Burgu i Mitrovicës së Sremit tha që të dalim krejt mbrapa, ne që kishim ardhur bashkë nga ai burg. Ashtu bëmë. Përnjëherë filluan të na gjuanin me mitraloza, granata, revole etj. Shumë kush vritej në vrapim e sipër. Pastaj filluan të vrasin duke marrë në shenjë. Në fund të terrenit të sportit ishte një pjerrtësi. Aty shkova. Prita derisa u qetësuan. Dola pak më poshtë, në mes dy objekteve. Isha i mbrojtur nga të gjitha anët. U takova me një shok tjetër. Fillova vrapin duke kapërcyer edhe rrethojat. Të burgosurit i shikoja tek vraponin dhe rrëzoheshin nga plumbat që merrnin nëpër trup e kokë. Shkova në kuzhinë. Hyra në bodrum. Kërkonim diçka që të kishim në dorë, që të mbrohemi e të sulmojnë, të vriteshim, por të gjallë të mos binim në duart e tyre” .

Ajo ditë të gjithë të burgosurve të mbijetuar u shkoi brenda, nëpër pavijone dhe në kuzhinën e burgut. Jashtë serbët vrisnin. Ata edhe nëpër objekte gjuanin granata. Të burgosurit e pashpresë kishin filluar organizimin për të ndihmuar të plagosurit e shumtë.

“Te dritaret kur kalonim, u kërrusnim se të gjuanin. Gjetëm një tigan, vaj dhe miell, e filluam të përgatisim petulla. Ishte njëri që gatuante. Ia merrja brumin dhe i piqja në vaj. Ashtu të gatuara ua dërgoja shokëve. Korridori i bodrumit kishte një dritare. Shumë pak dritë shihje. Në kuzhinë ka pasë shumë të plagosur. Ka qenë situatë e rëndë dhe dëshpëruese. Kur ka dal mëngjesi, kam parë që po na sulmojnë. Jam kthyer brenda. Filluan të gjuanin me mortaja dore. Bënin thirrje që të dalim. Pastaj gjuanin granat. Dikur të burgosurit filluan të dilnin nga kuzhina. Mbetëm nja 10 veta që nuk donim të dilnim. Nuk ishte ideja e rezistencës, por që mos të biem të gjallë në dorë të tyre, sepse e dinim çfarë do të na bëjnë”.

Aliu tregon momentin e daljes, kur përballen me gardianët serbë e kur nuk dinin se çfarë do të ndodhte me ta.

“Na grumbulluan në një vend. Pas një kohe na thanë që të shkojmë tek salla e sportit. U krijua përshtypja që do të na vrasin. Na paralajmëruan që afër mureve të rrethojës mos të afrohemi, se përndryshe do të na vrisnin. Pastaj thanë të ushqehemi ashtu si të kemi mundësi”.

Nga ai moment, të gjithë u angazhuan të kujdesen edhe më shumë për njëri-tjetrin.

“Nëpër puseta kishte të vdekur. Në një puset njëri kishte vdekur, e dy të tjerë kishin shpëtuar. Më vonë, në vitin 2003, kur kam punuar në Burgun e Dubravës, kam hyrë pikërisht në këtë puset. Kam parë që s’kishin prekur asgjë. Dyshekët, brushat e dhëmbëve dhe një patike. Kur pata hyrë me nxjerr Avdyl Xhemilalimanin, i cili ka qenë i plagosur, ia kam hequr patiken ngaqë e kishte këmbën keq të lënduar. Ajo patike ishte ende aty. E thirra në telefon e i thash: ‘E ke harru patiken në Dubravë’”, thotë Aliu për Telegrafin, teksa i vjen rastësisht një e qeshur.

Por, ajo e qeshur nuk zgjat shumë, sepse i kujtohen shqiptarët tjerë të ekzekutuar.

“Në podrume ishin futur disa të burgosur. Gardianët serbë i kanë pushkatuar. Vetëm njëri mbeti gjallë. Vjen një i shok dhe tregon për të. U futëm brenda me Bylbyl Dorakun e Prizrenit. Trupat e të vdekurve i kishte përmbi. Ia hoqëm. Ishte i plagosur në këmbë e në krahë. Mezi fliste. U kujdesëm për të, por vdes”.

Sipas Aliut, të vrarë në këtë masakër kanë qenë diku 150 persona, ndërsa të plagosur rreth 200.

“Nga aty na largojnë për në Burgun e Lipjanit, ku kemi qëndruar 17 ditë. Më kanë rrahur mizorisht në hyrje. Deri më 10 qershor ishim aty, të lidhur dhe të mbështetur për muri. Kemi fjetur mbi trupa të njëri-tjetrit. Mëngjesin e 10 qershorit kemi dëgjuar rrahjen e një personi. Ai ishte Albin Kurti. Ajo rrahje e rënd zgjati një orë. Dëgjohej gjithçka. Në Lipjan kemi kuptuar se po tërhiqen forcat serbe, por nuk dinim asgjë saktë se çfarë po ndodhte. Gardianët nga mllefi hynin nëpër dhoma dhe na torturonin. Na shanin dhe thoshin se për shkakun tonë serbët po largohen nga Kosova. Përkundër torturave, prapë ndihesha mirë. Pastaj më dërgojnë në Burgun e Nishit, ku përjetova torturat e njëjta. Aty më kanë mbajtur deri më 27 mars të vitit 2001, kur edhe jam liruar”, përfundon rrëfimin e tij, Liburn Aliu, i mbijetuari i një prej masakrave më të tmerrshme që kanë përjetuar shqiptarët, por për ndriçimin e së cilës institucionet e Kosovës kanë bërë shumë pak. /Telegrafi/

Kosova, Maqedonia, Shqipëria, Sport

Cana s’ndryshon qëndrim: Kombëtarja? Kemi vetëm një

Komento

cikaQë prej të dielës, “Kuqezinjtë” janë vendosur në Bad Waltersdore në Austri për fazën përgatitore për Europianin francez.

Në konferencën e parë për shtyp nga Austria, kapiteni i kombëtares, Lorik Cana foli për fazën përgatitore, sfidën më të rëndësishme dhe kundërshtarin më të fortë.

Cana thotë që pjesëmarrja në këtë event kaq të rëndësishëm bën krenarë jo vetëm futbollistët, por të gjithë shqiptarët. Ai shpreh bindjen në një përfaqësim dinjitoz.

“Jemi rritur shumë dhe niveli i futbollit tonë është rritur. Sot ka shumë talente shqiptare dhe ne kemi dëshirën që të kemi akoma më shumë talente si nga Shqipëria ashtu edhe nga Kosova”, thotë Cana.

Ndeshja më e rëndësishme?

“Ndeshja e parë është më e rëndësishmja dhe ajo e para është që ne jemi përqendruar me një kundërshtar të vështirë. Ne jemi rritur dhe ajo përballje do të jetë ndeshja më e rëndësishme e kompeticionit tonë”, shton kapiteni “kuqezi”.

Kur vjen puna tek një apo dy “kombëtare”, Loriku nuk ka ndryshuar qëndrim.

“Të gjithë e dinë mendimin tim dhe kam vite që e them. Që nga krijimi i FSHF, Shqipëria ka patur gjithmonë përfaqësuese dhe asnjëherë kombëtare. Kemi vetëm 4 vite që kemi një kombëtare mbarëshqiptare me lojtarë nga Kumanova, Presheva, Shqipëria, Kosova, Maqedonia dhe diaspora. Është hera e parë që e kemi këtë kombëtare të bashkuar dhe shihet që të bashkuar arrijmë gjëra të mëdha”, thotë ai.

Për kapitenin e Kombëtares njohja e Kosovës nga FIFA dhe UEFA ka më shumë rëndësi për të rinjtë që luajnë atje futboll, që tashmë e kanë një të ardhme, sesa fakti që Kosova do të ketë një përfaqësuese të veten.

“Kam qenë me mendimin që elita duhet të qëndrojë me kombëtaren shqiptare. Kam qenë i mendimit që lojtarët më të mirë të rrijnë me kombëtaren shqiptare. Ndoshta në të ardhmen mund të bashkohen federatat, por kjo nuk i takon brezit tonë”, shtoi ai.

Sezoni që la pas ka patur sfidat e veta, sidomos sa i takon aspektit fizik. Megjithatë, Loriku thotë se ka luajtur mjaftueshëm për të qenë i gatshëm për Europian.

“Kam patur probleme me mesin, por tashmë jam në kushtet më të mira për të luajtur këtë Europian. Të gjithë do të jemi gati për në Europian”, thotë ai.

/ Top Channel