Në Maqedoni, presidenti i vendit nuk po ndryshon vendimin në lidhje me mandatimin e shumicës parlamentare për formimin e qeverisë. Kjo gjë duket se po e zhytë vendin në një krizë edhe më të thellë; partitë pretendente, megjithatë kanë mundësi kushtetuese që vetë ta thërrasin seancën e parlamentit dhe ta miratojnë kabinetin qeveritar, por kjo gjë, sipas vëzhguesve, do të mund nxiste trazira.

Presidenti maqedonas Gjogje Ivanov nuk ka reflektuar nga vendimi i tij para pesë ditësh kur njoftoi se refuzonte t’ia japë mandatin shumicës së re parlamentare. Dhe kjo ka barë që kriza të thellohet edhe më tej. Sot ishte dita e fundit kur duhej shpallur data e zgjedhjeve vendore, por në mungesë të kryetarit të parlamentit, kjo nuk bëhet dot. Përbërja e re parlamentare e dalur nga zgjedhjet e 11 dhjetorit nuk ka kryetar të ri për shkak të rrethanave të krijuara me mos-dhënien e mandatit për formimin e qeverisë.

VMRO-DPMNE, e cila nuk arriti ta formojë qeverinë, tash së bashku me zotin Ivanov, i cili po e ushtron madantin e dytë si president me mbështetjen e kësaj partie, por dhe me votat e elektoratit të Partisë Demokratike Shqiptare, thotë se platforma e partive shqiptare synon federalizimin dhe ndarjen e vendit. VMRO-ja e quan atë një platformë të hartuar në Tiranë dhe të rrezikshme për tërësinë territoriale të Maqedonisë. Në një vijë me VMRO-në është edhe Moska zyrtare, e cila akuzon Tiranën, Naton dhe BE-në “për përpjekjet për formimin e një Shqipërie të madhe”.

Kjo ka bërë që në qendër të Shkupit dhe nëpër qytete të tjera të mblidhen për çdo natë qindra dhe mijëra përkrahës të VMRO-së duke protestuar kundër gjuhës shqipe dhe duke hedhur parulla ofenduese kundër shqiptarëve.

Partitë pretendente për formiine qeverisë së re bëjnë thirrje për qetësi:

“Thirrjet që krijojnë urrejtje ndërjet etnive nuk i ndihmojnë ardhmërisë evropiane të vendit tonë, as nuk ndihmojnë për një vend stabil dhe për adhmëri për të gjithë”, theksoi Teuta Arifi, nënkryetare e BDI-së.

BDI-ja si faktor i përpilimit të përbashkët, siç thotë, të deklaratës së partive parlamentare shqiptare në Maqedoni, thekson se dokumenti u përpilua në Shkup si përmbledhje e programeve zgjedhore të të gjitha partive parlamentare shqiptare dhe se në asnjë mënyrë nuk paraqet imponim nga asnjë faktor i jashtëm. “Asnjë rresht i vetëm nga Deklarata nuk e cënon Kushtetutën e Republikës së Maqedonisë”, thekson BDI-ja.

BE dhe SHBA i kanë bërë thirrje autoriteteve maqedonase që ta respektojnë kushtetutën dhe që mandati për forminin e qeverisë t’i jepet shumicës parlamentare.

Ndërkohë, në Bruksel, përfaqësuesja e lartë për politikë të jashtme dhe siguri të BE-së, Federica Mogherini ka njoftuar ministrat e jashtëm të vendeve të Unionit me pikëpamjet nga vizita e saj e fundit në Ballkanin perëndimor.

Zonja Mogherini pret nga Këshilli i ministrave dhe nga kryeministrat e vendeve të BE-së që të shprehin zotime të qarta për Ballkanin perëndimor për sa i përket të ardhmes së integrimit të tyre. (voa)

Përfaqësuesja e lartë e BE-së për politikën e Jashtme, Federica Mogherini, kërkoi nga Presidenti i Maqedonisë, Ivanov në Shkup rikthimin e vendimit për të mos mandatuar liderin e opozitës, Zoran Zaev për kryeministër.

Përfaqësuesja e lartë e Bashkimit Evropian për politikë të Jashtme dhe Siguri, Federica Mogherini, ka bërë thirrje në Shkup për shmangien e retorikës nxitëse që sipas saj mund të çojë jo vetëm në krizë ndëretnike por edhe në krizë gjeopolitike. “Kërkova nga Presidenti të reflektojë të rikthejë vendimin e tij në interes të të gjithë qytetarëve të këtij shteti dhe ashtu siç e thotë kushtetuta t’ua besoj mandatin partive që kanë shumicën në Parlament.Të gjithë liderët politik kanë për detyrë të zbusin retorikën dhe të shmangin shndërrimin e krizës institucionale në krizë ndëretnike dhe më e keqja në krizë gjeopolitike”, ka thënë eurokomisionerja e politikës së jashtme të Bashkimit Evropian, Federica Mogherini.

“Maqedonia është një shtet kompleks, në një rajon kompleks dhe ne jetojmë në kohë komplekse. Andaj nuk na duhet benzinë për shkak se ne kemi shuar disa zjarre tashmë. Sinqerisht besoj se secili do të japë maksimumin e përgjegjësisë dhe do të shmangë çdo retorikë përçarëse ose konfrontuese në këtë shoqëri”, ka deklaruar Mogerini.

Bejli: Uashingtoni i dëshpëruar nga vendimi i presidentit

Uashingtoni është i dëshpëruar nga vendimi i presidentit Ivanov për mos dorëzimin e mandatit për formimin e qeverisë së re, kreut të LSDM-së, Zoran Zaev, ka thënë ambasadori i SHBA-ve në Shkup, Xhes Bejli. Ai ka thënë se vendimi i Ivanovit nuk përputhet me parimet demokratike dhe sundimin e së drejtës si vlera thelbësore për integrimin euroatlantik të këtij vendi.

“Si partnerë dhe miq strategjikë të Maqedonisë, duke e respektuar plotësisht edhe sovranitetin e shtetit, i bëjmë thirrje presidentit Ivanov që ta rishqyrtojë këtë vendim. Në të njëjtën kohë, u bëjmë thirrje fqinjëve të Maqedonisë që të jenë të përmbajtur dhe të tregojnë konstruktivitet, duke pasur parasysh situatën e ndjeshme politike në Maqedoni “, është shprehur ambasadori Bejli.

Opozita kërkon mandatin, pozita zgjedhje të reja

Lideri i LSDM-së, Zoran Zaev vlerëson se vendimi antikushtetues i Presidentit Ivanov rrezikon përshkallëzimin e situatës. Këtë vlerësim Zaev ia ka kumtuar diplomates Federica Mogherinit. “67 firmat e deputetëve janë bazë themelore demokratike për marrjen e mandatin për nisjen e bisedimeve për qeverinë e re. Pritjet e BE-së janë , nëse qeveria e re tregon rezultate për reforma, BE-ja nëpërmjet institucioneve do të ketë më shumë arsye të përshpejtojë procesin e fillimit të bisedimeve me Maqedoninë për anëtarësimin e saj të plotë në BE”, ka deklaruar lideri i LSDM-së, Zoran Zaev.

VMRO-DPMNE në takimin me përfaqësuesen e lartë të BE-së për Politikë të Jashtme dhe Siguri, Federica Mogherini e ka përsëritur vlerësimin se mënyra më e mirë për tejkalimin e krizës politike është zbatimi i zgjedhjeve të reja parlamentare.

Ahmeti: Të mos lejojmë kthimin e krizës politike në atë ndëretnike

Nga BDI kanë shprehur përkushtimin për të ndihmuar nxjerrjen e vendit nga kriza dhe kanë kërkuar që kriza institucionale të mos shndërrohet në krizë ndëretnike. “Kriza institucionale dhe sistemore nuk guxon të kthehet në krizë ndëretnike dhe ne do të mbetemi të përkushtuar për të arritur zgjidhje politike. Sundimi i së drejtës, shteti ligjor, institucione të besueshme, përmbyllja e Marrëveshjes së Ohrit, marrëdhëniet e mira ndëretnike dhe ndër-fqinjësore si dhe integrimi në NATO dhe BE janë prioritete tona”, ka deklaruar kryetari i BDI.

Kasami: Maqedonia në krizë të thellë institucionale

Kryetari Lëvizjes BESA Bilall Kasami për krizën e thellë politike ka fajsuar qeverisjen VMRO-BDI. “Maqedonia nuk është e vetmuar në këtë krizë të thellë. Ne vlerësojmë lartë përkrahjen e BE-së dhe besojmë se Maqedonia nuk është e vetme në këtë proces”, është shprehur Kasami.

Sela: Platforma shqiptare nuk është kundër maqedonasve

Zijadin Sela nga Aleanca për Shqiptarët ka njoftuar Mogherinin, se platforma shqiptare nuk është e orientuar kundër maqedonasve, por është e drejtë legjitime e kërkuar gjatë 25 vjetëve të fundit. “Gjuha shqipe nuk është problem në krizën aktuale, por se ajo shërben për të nxitur qytetarët dhe për të manipuluar me qëllim për të mbrojtur kriminelët dhe për të penguar dekriminalizimin e institucioneve”, thotë Sela.

A mund Parlamenti të zgjedhë qeverinë?

Qeveria mund të formohet edhe nëse presidenti Ivanov nuk ia jep mandatin liderit të LSDM-së, Zoran Zaev, thotë profesori universitar Bekim Kadriu. Neni 90 i Kushtetutës parashe,h që nëse presidenti nuk e jep mandatin, parlamenti vetë mund ta zgjedhë Qeverinë. “Partitë politike doemos të vazhdojnë negociatat për Qeverinë, dhe nëse arrihet konsensus për Qeveri, vazhdohet seanca konstituive e Parlamentit, zgjidhet kryetari i saj dhe atëherë kemi një Parlament funksional. Parlamenti si një nga pikat në seancë të caktuar do ta kishte zgjedhjen e Qeverisë, me apo pa mandatin e dhënë nga presidenti Ivanov”, shpjegon profesori Kadriu. (dw)

Partitë politike në Maqedoni që synojnë formimin e qeverisë, pasi presidenti i vendit Gjorgje Ivanov refuzoi t’ia japë mandatin shumicës parlamentare, po përpiqen të gjejnë zgjidhje.

Përfaqësuesja e lartë e Bashkimit Evropian Federica Mogerini u tha dje zyrtarëve shtetërorë dhe drejtuesve politikë në Shkup, se duhet ta respektojnë kushtetutën dhe të mos lejojnë shkallëzimin e gjendjes politike në një krizë ndëretnike.

Partitë politike, të cilat përmes firmave për marrjen e mandatit për formimin e qeverisë përbëjnë shumicën parlamentare, po mendojnë për një plan B pas refuzimit të presidentit Ivanov për t’i dhënë mandatin për formimin e qeverisë Zoran Zaevit të Lidhjes Social Demokrate, i cili pretendon të marrë postin e kryeministrit.

Kryetari i Bashkimit Demokratik për Integrim, Ali Ahmeti, i cili ka pranuar për një plan të tillë, nuk ka dashur të japë hollësi për të. Ajo që parashikohet me kushtetutë, nëse presidenti përfundimisht nuk e jep mandatin, është mbledhja e parlamentit dhe miratimi i kabinetit qeveritar nga vetë shumica parlmentare. Por, aktualisht parlamenti nuk e ka zgjedhur kryetarin e tij pas zgjedhjeve të 11 dhjetorit e as komisionet përkatëse, që do ta zvarrisnin me javë të tëra realizimin e këtij plani, sipas ekspertëve.

Gjendja e krijuar ka zhgënjyer komunitetin ndërkombëtar dhe Shtetet e Bashkuara e Bashkimin Evropian që kanë ndihmuar në arritjen e marrëveshjes së Përzhinës verën e kaluar, për t’i dhënë fund krizës politike dyvjeçare në Maqedoni dhe për t’i hapur rrugën reformave.

Përfaqësuesja e lartë për Politikën e Jashtme dhe Sigurinë e Bashkimit Evropian, Federica Mogherini, e cila të enjten ishte për një vizitë në Shkup, i ka kërkuar presidentit Gjorgje Ivanov që të reflektoj dhe ta tërheqë vendimin në interes të qytetarëve.

Zonja Mogherini citoi pjesë të kushtetutës së Maqedonisë, ku thuhet se mandati duhet t’i jepet një kandidati të partive që kanë shumicën në parlament. “Ne presim që të respektohet kushtetuta”, – tha zyrtarja e lartë evropiane.

Ajo u ka kërkuar edhe drejtuesve të tjerë politikë me të cilët u takua, që të ulin retorikat dhe të shmangin shndërrimin e krizës politike dhe institucionale në një krizë ndëretnike, madje edhe më keq, në një konflikt gjeopolitik, siç tha ajo.

Nga ana tjetër, Rusia, e cila kohët e fundit ka shfaqur interes për ta shtrirë ndikimin e saj edhe në Maqedoni, ka reaguar përmes Ministrisë së saj të Jashtme, duke akuzuar Shqipërinë, Naton dhe Bashkimin Evropian për përpjekjet, sipas saj, për t’i imponuar një qeveri pro-shqiptare Maqedonisë.

“Platforma shqiptare e përpiluar në Tiranë”, sipas ministrisë ruse, “paraqet dëshmi për pretendimet e Shqipërisë ndaj territoreve të Malit të Zi, Serbisë, Maqedonisë dhe Greqisë, si pjesë e një projekti të quajtur Shqipëri e Madhe”.

Moska, në këtë kuadër akuzon edhe Kosovën për ndërhyrje në punët e brendshme të Maqedonisë, “ndërsa Perëndimi deshi ta sjellë opozitën humbëse në pushtet”, theksonte komunikata.

Ndërkaq, Bashkimi Demokratik për Integrim dhe Aleanca për Shqiptarët kanë hedhur poshtë kritikat ndaj tyre dhe ndaj autoriteteve të larta të Shqipërisë, duke thënë se ajo që njihet si platformë në opinionin publik, është përpiluar në Shkup, ndërsa në Tiranë janë mbajtur takime, për shkak të refuzimit të Lëvizjes Besa për t’u takuar pa praninë e kryeministrit Edi Rama.

BDI, ndërkohë, ka lënë të kuptohet se edhe me VMRO-në është biseduar mbi platformën e njejtë dhe se partia maqedonase kishte pranuar shumë çështje të parashtruara nga ajo, përfshirë zyrtarizimin e shqipes, por se kishte qenë kundër vazhdimit të mandatit të Prokurorisë së Posaçme, një nga çështjet e përfshira në këtë platformë. Megjithatë, VMRO-ja i hedh poshtë thëniet, ndërsa mbështetës të saj për çdo natë po hidhen në protesta kundër zyrtarizimit të shqipes, që do të çonte drejt asaj që ata e quajnë federalizim dhe ndarje të Maqedonisë. (voa)