Deri në verë Suedia dhe Danimarka duan të aplikojnë pasaportën digjitale ndaj vaksinës së koronavirusit – për të lehtësuar p.sh, udhëtimet. Kush përfiton dhe kush jo? Si paraqitet gjendja në vendet e tjera?

Suedia deri tani ka ndjekur një rrugë të veçantë në pandeminë e koronavirusit. Në vend të masave izoluese dhe kufizimeve si në vendet e tjera europiane, suedezët fillimisht i varën shpresat tek imuniteti i tufës – dhe më vonë tek arsyeja e njerëzve. Për këtë kjo strategji u kritikua shumë, kryesisht në sfondin e rritjes së numrit të infeksioneve. Sipas Universitetit John Hopkins deri tani në Suedi janë infektuar mbi 600.000 vetë me koronavirus.

Tani ky vend bashkë me Danimarkën sërish duan të ndjekin një rrugë të tyren duke dashur të aplikojnë deri në verë certifikatën digjitale të vaksinës ndaj koronavirusit.

Për çfarë është menduar pasaporta e vaksinimit?

Fillimisht synohet, sipas ministrit të Digjitalizimit Anders Ygeman, që në këtë mënyrë të vërtetohet, që personi është i vaksinuar.

Të tilla dëshmi mund të ndihmojnë p.sh. për udhëtimet në vende të tjera ose janë të rëndësishme edhe në veprimtaritë kulturore e sportive. Infrastruktura digjitale për vaksinën duhet të jetë gati deri më 1 qershor. Në këtë proces marrin pjesë disa dikastere.

Danimarka i bëri publike shumë më përpara planet e saj për pasaportën e vaksinimit. Kjo synon që të lehtësojë udhëtimet me shërbim pune. Ky dokument mund të jepet në formë digjitale përmes faqeve të internetit të institucioneve të shërbimit shëndetësor në Danimarkë ose përmes smartphone. Mundësi të tjera për përdorimin e saj nuk janë bërë të ditura.

Si po ecën vaksnimi në Danimarkë e në Suedi?

Aktualisht nga pasaporta digjitale e vaksinimit përfitojnë vetëm pak njerëz. SIpas platformës online “Our World in Data” (përditësuar më 14.02.) deri tani në Danimarkë janë vaksinuar 6,87 përqind e popullsisë, në Suedi 4,53 përqind. Në këtë mënyrë kuota e vaksinimit në të dyja vendet është e ngjashme si edhe në Gjermani (4,95 përqind) dhe në BE në përgjithësi. Sa për krahasim, vendi kryesues Izraeli ka vaksinuar deri tani rreth 74 përqind të popullsisë.

Eshtë e paqartë nëse në Suedi shumica e njerëzve do të pranojë të vaksinohet. Ky vend është në përgjithësi kritik ndaj vaksinimit, qëkurse pas vaksinimit masiv përpara dhjetë vjetësh ndaj gripit të derrit tek fëmijët dhe të rinjtë u konstatuan pasoja të rënda shëndetësore. Qindra u sëmurën në mënyrë të pashërueshme prej narkolepsisë, ku njerëzit zhvillojnë varësi prej gjumit të papritur, Vaksina e atëhershme konsiderohet si një ndër skandalet më të mëdha mjekësore në vend dhe ende ajo ka mbetur e ngulitur në memorjen kolektive të njerëzve.

Me një pasaportë vaksinimi të vaksinuarit mund të gëzojnë privilejge. Por ajo që duket si pozitive në vështrim të parë, ka edhe anën tjetër të medaljes. Kritikët druajnë, që kështu i hapet porta vaksnimit të detyruar – kryesisht për njerëzit, që duan ose u duhet të udhëtojnë ose të marrin pjesë në jetën shoqërore.

Kjo mund ta përçajë shoqërinë, argumenton ministri i Brendshëm gjerman Horst Seehofer. Po ashtu një hap i tillë mund të trondisë besimin tek politika, që deri tani e ka përjashtuar vaksnimin e detyruar.

Në Suedi u bazuan gjatë tek arsyeja, ndonëse numri i infeksioneve ishte i lartë. Për aq kohë sa nuk ka mjaftueshëm vaksina, avantazhet për të vaksinuarit nuk janë korrekte, thonë kritikët. Kësaj i shtohet edhe fakti, që jo të gjithë njerëzit mund të vaksinohen pa asnjë kufizim. Sepse ka njerëz, që vuajnë nga alergjitë e rënda dhe marrin medikamente për forcimin e imunitetit, gratë shtatzëna dhe nënat lehonë do të duhej më mirë t‘i shmangeshin vaksinimit. Kësisoj këta njerëz do të përjashtoheshin me pa të drejtë nga avantzahet.

Çfarë është planifikuar në vendet e tjera europiane?

Edhe vende të tjera europiane si Greqiam Qiproja dhe Spanja kërkojnë aplikimin e unifikuar të pasaportës së vaksinimit, në mënyrë që të vaksinuarit të mund të udhëtojnë sërish. Kjo do t’i jepte sërish një hop turizmit. Polonia dhe Rumania kanë shfuqizuar detyrimin për karantinë për udhëtarët, nëse ata janë të vaksinuar ndaj koronavirusit. Edhe BE është duke e shqyrtuar mundësinë e pasaportës së vaksinimit. Komisarja e Shëndetësisë Stella Kyriakides deklaroi, se ajo nuk është për pasaportë, por për „certifikatë” vaksinimi. Dallimi është sipas saj që „në këtë dokument që ne mendojmë do të regjistrohet vetëm të dhënat mbi vaksinimin.”

dw

Organizata Botërore e Shëndetësisë dha autorizimin për përdorimin emergjent të vaksinës së koronavirusit AstraZeneca, një hap që mund t’i lejojë partnerët e agjencisë së OKB-së të dërgojnë miliona doza në vendet e ndryshme të botës, si pjesë e një programi për të zbutur pandeminë.

Në një deklaratë të hënën, OBSH tha se po autorizonte vaksinat e AstraZenecas të prodhuara nga Instituti Serum i Indisë dhe nga kompania AstraZeneca-SKBio e Koresë së Jugut.

Leja e OBSH-së për përdorimin e vaksinës AstraZeneca është e dyta që jep kjo agjenci pas miratimit prej saj të vaksinës Pfizer-BioNTech në dhjetor. Njoftimi i së hënës pritet të shoqërohet me fillimin e shpërndarjes së qindra miliona dozave në vendet e regjistruara në nismën COVAX të mbështetur nga OKB-ja, e cila synon vaksinimin e njerëzve më të ekzpozuar në botë.

“Vendet që nuk kanë qasje te vaksina, do të jenë më në fund në gjendje të fillojnë të vaksinojnë punonjësit e tyre shëndetësorë dhe popullatat në rrezik,” tha Dr Mariangela Simão, Ndihmës-Drejtoreshë e Përgjithshme e OBSH-së për Barnat dhe Produktet Shëndetësore.

Pandemia e koronavirusit ka infektuar rreth 109 milion njerëz në të gjithë botën dhe ka shkaktuar vdekjen e të paktën 2.4 milion prej tyre. Por shumë nga vendet e botës ende nuk kanë filluar programet e vaksinimit dhe madje vendet e pasura po përballen me mungesa të dozave, ndërsa kompanitë farmaceutike përpiqen të rritin prodhimin.

Vaksina AstraZeneca është autorizuar tashmë në më shumë se 50 vende, përfshirë Britaninë, Indinë, Argjentinën dhe Meksikën. Ajo është më e lirë dhe më e lehtë për tu trajtuar sesa vaksina Pfizer-BioNTech, e cila ka nevojë për t’u ruajtur në temperatura të ulta, kushte që nuk sigurohen dot në masë në shumë vende në zhvillim. Të dyja vaksinat kërkojnë dy doza për person, disa javë larg njëra-tjetrës.

Javën e kaluar, ekspertët e vaksinave të OBSH-së rekomanduan përdorimin e AstraZenecas për njerëzit mbi moshën 18 vjeç, përfshirë këtu edhe vendet që kanë zbuluar variante të tjera të COVID-19.

Por kjo ishte në kundërshtim me rekomandimin e Qendrave Afrikane për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve, të cilat thanë se vendet që kishin identifikuar një variant të diktuar për herë të parë në Afrikën e Jugut duhet të ishin “të kujdesshme” në përdorimin e vaksinës AstraZeneca, duke sugjeruar që t’u jepej përparësi vaksinave të tjera.

Vaksina AstraZeneca përbën pjesën më të madhe të rezervave aktuale të nismës COVAX dhe kohët e fundit u ngritën shqetësime, pasi nga një studim i hershëm doli se ajo mund të mos parandalonte simptomat e lehta dhe të moderuara të shkaktuar nga varianti i Afrikës së Jugut. Javën e kaluar, Afrika e Jugut e ngadalësoi përdorimin e AstraZenecas, duke zgjedhur në vend të kësaj një vaksinë të palicencuar nga kompania Johnson & Johnson për punonjësit e kujdesit shëndetësor.

OBSH dhe partnerët e saj, duke përfshirë aleancën e vaksinave GAVI, nuk kanë thënë se cilat vende do të marrin dozat e para nga COVAX. Por një plan fillestar tregoi se një numër vendesh të pasura që kanë nënshkruar marrëveshje të shumta private për vaksinat, përfshirë Kanadanë, Korenë e Jugut dhe Zelandën e Re, gjithashtu janë planifikuar të marrin doza të hershme nga COVAX.

voa