Arkivi mujor: Tetor 2021

Maqedonia, Shqipëria

SHBA, thirrje BE-së të hapë bisedimet me Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut deri në fund të vitit

Komento

EscobarShtetet e Bashkuara rikonfirmuan të enjten mbështetjen për integrimin e Ballkanit Perëdimor në Bashkimin Evropian dhe shprehën angazhimin për të nxitur këtë proces, në interes të vetë vendeve, BE-së dhe Shteteve të Bashkuara.

 

Zv/Ndihmës Sekretari i Shtetit për Evropën Jugore dhe Qendrore, Gabriel Escobar tha para anëtarëve të nënkomisionit për Evropën dhe Euroazinë, se administrata e Presidentit Joe Biden është e përkushtuar ndaj “një rajoni që është historikisht, nga ana kulturore dhe gjeografikepjesë e Evropës.

„Mesazhi më i fortë që BE mund të japë tani është të planifikojë fillimin e negociatave të pranimit të Maqedonisë së Veriut dhe Shqipërisë në BE përpara fundit të këtij viti“

“Synimi ynë për të gjashtë vendet e rajonit është të mbështesim integrimin e suksesshëm në institucionet e instituteve evropiane dhe anëtarësimin në Bashkimin Evropian”, tha zoti Escobar.

Ne po punojmë me partnerët tanë, tha zoti Escobar për të përforcuar mesazhin se anëtarësimi mbetet një mundësi reale brenda një afati kohor realist dhe për të shërbyer si një shtysë kritike për që të ketë vullnet të vazhdueshëm politik për të zbatuar dhe intensifikuar reforma të vështira.

“Mesazhi më i fortë që BE mund të japë tani është të planifikojë fillimin e negociatave të pranimit të Maqedonisë së Veriut dhe Shqipërisë në BE përpara fundit të këtij viti”, tha ai.

Vonesat në këtë proces tha zoti Escobar, do të dëmtonin shpresat e brezave të ardhshëm dhe do të krijonin hapësirë për ndikimin keqdashës së vendeve si Rusia dhe Kina.

“Moska dhe Pekini janë aktivisht kundër integrimit perëndimor të rajonit, duke përdorur dizinformata dhe duke shfrytëzuar dobësitë për t’i shmangur vendet e Ballkanit Perëndimor nga rruga demokratike që kanë zgjedhur ndërsa atë vetë vënë gjurmët e tyre ekonomike dhe politike në Evropë”. 

Ai tha se puna e përbashkët mes Shteteve të Bashkuara dhe Bashkimit Evropian drejt objektivit të integrimit evropian, përfshin edhe mbështetjen ndaj bisedimeve mes Kosovës dhe Serbisë, “si rruga më e mirë për normalizimin e marrëdhënieve ndërmjet Serbisë dhe Kosovës.”

“Dialogu është forumi përmes së cilit të dyja palët duhet të punojnë si të barabarta për të zgjidhur mosmarrëveshjet e tyre dhe për të normalizuar marrëdhëniet dhe ideale do të ishte që kjo të bëhej përmes njohjes së ndërsjellë”, tha ai.

„Dialogu është forumi përmes së cilit palët duhet të punojnë si të barabarta për të zgjidhur mosmarrëveshjet e tyre dhe për të normalizuar marrëdhëniet dhe ideale do të ishte që kjo të bëhej përmes njohjes së ndërsjellë“

Zoti Escobar tha se nga perspektiva e Uashingtonit dhe aleatëve të tij është që dy vendet të zbatojnë marrëveshjet e deritanishme.

“Megjithëse nuk jemi pjesë e dialogut, nuk jemi pjesë e procesit të negociatave, ne punojmë shumë ngushtë me zotin Lajçak, duke i inkurajuar palët të jenë fleksibël, pragmatike dhe të orientuara drejt zgjidhjeve.

“(Zgjidhja e) tensioneve më të fundit, mendoj tregoi se ka mundësi për të punuar së bashku, sepse vërtetoi se dialogu funksionon si një forum për zgjidhjen e problemeve”, tha ai. 

 

Duke iu përgjigjur një pyetjeje për Ballkanin e Hapur, zoti Escobar tha se Shtetet e Bashkuara mbështesin të gjitha nismat që afrojnë vendet ekonomikisht.

“Udhëheqësit e tre vendeve (Shqipërisë, Serbisë dhe Maqedonisë së Veriut) që e kanë hedhur nismën për Ballkanin e Hapur, na kanë siguruar seështë e hapur për të gjitha gjashtë vendet e Ballkanit Perëndimor dhe ne u besojmë. Në fakt nuk mund të ketë sukses pa tre vendet tjera”, tha ai.

Ai shtoi se kjo nismë është e ngjashme më atë që nën procesin e Berlinit njihet si tregu i përbashkët rajonal.

“Mendoj se plotësojnë njëra-tjetrën dhe çdo gjë që i afron vendet mes tyre, do të krijojë mirëbesim ndërmjet njerëzve, do të krijojë mundësi për lëvizje politike në disa çështje tjera. Pra, po, i mbështesim të gjitha përpjekjet për të afruar vendet ekonomikisht mes tyre”, tha ai.

Një treg i tillë do të ishte shumë tërheqës për kompanitë amerikane, tha zoti Escobar.

Lidhur me Malin e Zi, ai tha se partneriteti i Shteteve të Bashkuara është me me vendin, popullin e tij dhe institucionet demokratike dhe jo me ndonjë parti politike.

“Ne jemi të përgatitur të punojmë me të gjithë partnerët malazezë për të ndarë vizionin e një vendi demokratik sovran gjithëpërfshirës, i cili avancon reformat e nevojshme si një vend që aspiron anëtarësimin në BE, duke respektuar njëkohësisht premtimet solemne si një aleat i palëkundur i NATO-s”.

„Ne po angazhohemi fuqishëm me aktorët lokalë dhe partnerët tanë për të zmbrapsur çdo lëvizje që rrezikon një kthim në të kaluarën e trazuar të Bosnjës, në vend që të sigurojë një të ardhme më të ndritur“

Zv/ndihmës sekretari i shtetit, tha se roli i SHBA-së mbetet kritik për ruajtjen e sovranitetit të integritetit territorial të Bosnjë-Hercegovinës dhe arritjeve të njëzet e gjashtë viteve të fundit që nga Marrëveshja e Paqes e Dejtonit.

“Kërcënimet e fundit ndaj institucioneve nga Milorad Dodik janë të rrezikshme dhe kërcënojnë të minojnë Dejtonin dhe zgjedhjen dhe perspektivën evropiane të gjithë qytetarëve të Bosnje-Hercegovinës. Ne po angazhohemi fuqishëm me aktorët lokalë dhe partnerët tanë për të zmbrapsur çdo lëvizje që rrezikon një kthim në të kaluarën e trazuar të Bosnjës në vend që të sigurojë një të ardhme më të ndritur.”

Kryetari i Nënkomisionit për Evropën dhe Euroazinë, William Keating tha se shpresonte që një seancë e tillë t’u jepte përgjigje shqetësimeve që Uashingtoni nuk po i kushton rëndësi rajonit dhe se integrimi i vendeve të tij është në të mirë të vetë atyre, BE-së dhe Shteteve të Bashkuara.

voa

Maqedonia

Borisov: S’ka negociata me RMV derisa pakica Bullgare të jetë në Kushtetutë

Komento

BorisovIsh-kryeministri bullgar, Bojko Borisov deklaroi sot se nuk do të ketë negociata me Shkupin zyrtar derisa pakica bullgare të përfshihet në Kushtetutën e Maqedonisë. 

Borisov e shkroi në Facebook, pas takimit me përfaqësuesit e pakicës bullgare në Maqedoninë Veriore, të cilët i thanë se ndiheshin “si fantazma” sepse kryeministri dhe presidenti maqedonas po i trajtonin ata sikur të mos ekzistonin.

“Ata e dinë se mbështetja jonë si parti apo opozitë në pushtet varet nga njohja e minoritetit bullgar. Me Edi Ramën jam dakorduar menjëherë për të njëjtën temë, të njëjtën gjë pres edhe nga Zoran Zaev.“Është jashtëzakonisht e rëndësishme që Maqedonia e Veriut dhe Shqipëria të jenë në Bashkimin Evropian”, ka shkruar Borisov.

Sipas tij, Bullgaria ka rënë në izolim ndërkombëtar gjatë muajve të fundit dhe vendet demokratike po qeshin me diplomacinë e tyre të dobët.

“Bullgaria po dridhet nga skandali, në vend që të diskutojë tema të rëndësishme si marrëdhëniet me Maqedoninë Veriore dhe kriza COVID-19. Rumen Radev emëron ministra me shtetësi të dyfishtë dhe përpiqet të bëjë presion në Gjykatën Kushtetuese”, ka shkruar Borisov, i cili shpreson se populli do ta largojë Radevin që më 14 nëntor, kur janë caktuar zgjedhjet.

rtk

Kosova

Von Cramon pritet në Serbi me brohoritjet “Nuk do na e merrni Kosovën”

Komento

Von CramonMe brohoritjet “Kosova është zemra e Serbisë” dhe “Nuk do të na e merrni Kosovën” është pritur në Loznicë të Serbisë, eurodeputetja dhe raportuesja për Kosovën në Parlamentin Evropian, Viola Von Carmon, pak pasi ajo kritikoi Raportin e Komisionit Evropian për përparimin e Serbisë.

Përkrahësit e Partisë Përparimtare Serbe e pritën Von Cramonin në Gornje Nedelice dhe me rastin e mbërritjes së përfaqësueses së Partisë së Gjelbër gjermane dhe të Parlamentit Evropian, kanë bërtitur: “Kosova është zemra e Serbisë” dhe “Nuk do të na e merrni Kosovën”, ndërsa pasi që ajo në anglishte i pyeti nëse duan që të diskutonin lidhur me ndonjë gjë me të, ata iu përgjigjën: “Jo, me ju… këtu serbisht, këtu flitet vetëm serbisht”.

Më herët gjatë ditës, Von Cramon kritikoi Komisionin Evropian duke thënë se i ka bërë dhuratë presidentit serb Aleksandar Vuçiq para zgjedhjeve të reja në Serbi.

“Është nënshkruar nga komisioneri hungarez (Komisioneri Evropian për Zgjerim, Oliver Varhelyi) dhe siç thashë më herët, ka një tendencë për t’i dhënë diçka presidentit serb para zgjedhjeve, gjë që është normale dhe në rregull, por kjo nuk është punë e Komisionit”, u ka thënë ajo gazetarëve dhe vlerësoi se raporti ka tutje shumë pika kritike. “Nëse keni vërejtje kritike për situatën aktuale, si mund të keni më në fund një ide për hapjen e kapitujve. Ne duhet ta diskutojmë këtë në javët në vijim. Unë shoh shumë shenja skepticizmi te kolegët e mi në Parlament”.

Von Cramon ka shtuar se është i papranueshëm qëndrimi i autoriteteve serbe ndaj mediave që nuk janë në favor të qeverisë, por edhe ndaj kujtdo që ka qëndrim të ndryshëm. Po ashtu ajo ka deklaruar se nuk pret përparim për dialogun Kosovë-Serbi para zgjedhjeve në Serbi.

koha

Shqipëria

Tiranë: Studiuesit komentojnë marrëdhëniet shqiptaro – kineze para vizitës së ministrit të jashtëm kinez

Komento

Mustafaj dhe XhepaMinistri i jashtëm i Kinës, Vang Ji, mbërriti të enjten në Shqipëri në kuadër të një turneu vizitash të zhvilluara në Greqi e Serbi, e që do të mbyllen me takime në Itali.

Sipas zyrtarëve shqiptarë, vizita do të përqëndrohet në marrëdhëniet dypalëshe.

Shqipëria është pjesë e Nismës 17 + 1 të Kinës, një platformë që synon zgjerimin e bashkëpunimit të Kinës me vende të Europës Lindore dhe Qendrore, por që shihet me shqetësim nga ekspertët për mungesën e transparencës dhe mënyrën se si kryhen investimet kineze.

Vizita e tij në Tiranë vjen edhe në prag të marrjes nga Shqipëria të një vendi në Këshillin e Sigurimit të Kombeve të Bashkuara.

Vizita e ministrit të Jashtëm të Kinës, Vang Ji, në Tiranë, pas 10 vitesh nga vizita e fundit e një kryediplomati kinez në Shqipëri, vjen në një kohë kur Pekini ka rritur së fundmi praninë e vet në rajon, përmes financimeve shumë të mëdha në disa nga vendet e Ballkanit.

Kina ka ndërmarrë Nismën 17+1, për të zgjeruar bashkëpunimin e saj me vendet e Evropës Lindore dhe Qendrore.

Shqipëria, ndonëse pjesë e kësaj nisme, duket se i ka rezistuar tundimit ndaj financimeve kineze.

Ministria e Jashtme shqiptare i tha Zërit të Amerikës, se marrëdhëniet dypalëshe do të jenë në qendër të bisedimeve me zotin Ji, i cili nesër pritet të takohet me homologen e tij Olta Xhaçka, Kryeministrin Edi Rama dhe Presidentin Ilir Meta.

Sipas një njoftimi të ministrisë së jashtme kineze vizita synon thellimin e bashkëpunimit mes Kinës dhe vendeve të Europës Qendrore e Lindore.

Ky është një bashkëpunim në kuadër të Nismës 17+1, e cila në pamje të pare lë përshtypjen e një bashkëpunimi shumëpalësh por, sipas analistëve perëndimorë, ky është kryesisht një forum, përmes të cilit Kina synon të krijojë marrëveshje të veçanta dypalëshe me secilin prej këtyre vendeve.

Kina po përpiqet të depërtojë me investime në infrastrukturën e Ballkanit Perëndimor, ku BE-ja mbetet partneri kryesor në investime dhe tregti.

Ekspertët pohojnë se shumica e financimeve të Kinës në Ballkanin Perëndimor janë hua qeveritare të errëta, që nuk përmbushin standartet e BE-së mbi qëndrueshmërinë e projekteve.

Për më tepër, borxhet që vendet e rajonit i detyrohen Kinës shihen me shqetësim, sepse Pekini mund t’i shndërrojë ato në një mjet ndikimi mbi rajonin.

“E vërteta është që dyshime serioze janë ngritur në fakt për financimet kineze pas eksperiencave në disa vende afrikane dhe në vende të Ballkanit, pasi vjen çasti i rifinancimit të borxhit, pra, shlyerjes së borxhit dhe detyrimeve, i kanë vënë qeveritë e këtyre vendeve përballë vështirësive të mëdha financiare. Kjo ka kërkuar një lloj rinegociimi, apo njëlloj diplomacie tjetër me autoritetet kineze. Mendoj se është më mirë disiplina e tregut se sa negociatat diplomatike” – thotë prof. Selami Xhepa, studiues i njohur i ekonomisë.

Kina nuk është një investitor i rëndësishëm në Shqipëri, por, sipas analistëve, Tirana duhet të nxjerrë mësime nga investimet problematike kineze në rajon.

Projektin e një autostrade në Malin e Zi ata e vlerësojnë se është rasti më i qartë i diplomacisë së Kinës përmes borxhit sikurth.

Ish ministri i jashtëm i Shqipërisë, Besnik Mustafaj, aktualisht President i Këshillit të Ambasadorëve Shqiptarë, thotë se pas shembujve si Mali i Zi, Shqipëria duhet të tregojë kujdes dhe profesionalizëm në bërjen e kontratave dhe t’i lexojë ato me vëmendje për të mbrojtur interesat e veta në to para se t’i miratojë.

“Ne shohim se Kina dëshiron të ndërhyjë në sektorë strategjikë, si projekte energjitike dhe infrastrukturore, por nuk ka efikasitetin e duhur. Atëherë, kjo vizitë duhet të shërbejë për të tërhequr vëmendjen se partnerë si Kina kur dëshiron të ndërhyjë në sektorë strategjikë për ne, që janë shumë të rëndësishëm për ne, për ekonominë tonë dhe për sigurinë kombëtare, atëherë duhet të tegojë efikasitet të lartë, ose të rrijë jashtë” – thotë zoti Mustafaj.

Studiuesi i ekonomisë, Xhepa, thotë se hapësirat për Shqipërinë ku ajo të kërkojë financime nuk kanë munguar kurrë.

Rasti më i mirë është Procesi i Berlinit, thotë ai, por mangësitë e Shqipërisë në kapacitete institucionale për të paraqitur projekte, nuk e kanë bërë atë përfituese të financimeve të ofruara nga ajo nismë.

“Qeveritë europiane, Komisioni Europian gjatë çdo viti angazhojnë financime të bollshme për vendet e rajonit tonë si pjesë e përgatitjes për integrimin në Bashkimin Europian. Këto janë jo thjesht për fuqizim institucional të shtetit ligjor, por edhe për zhvillimin e drejtpërdrejtë ekonomik dhe infrastrukturor. Procesi i Berlinit inkurajon gjithë vendet e rajonit që të hartojnë dhe të kryejnë projekte rajonale, me dimension rajonal, dhe që rritin shkallën e integrimit midis tyre” – thotë zoti Xhepa.

Tirana zyrtare, pak kohë më parë, i bëri bllok mundësisë së investimeve kineze në rrjetin e teknologjisë 5G të Shqipërisë, duke vlerësuar se siguria dhe besueshmëria në fushën e teknologjisë janë shumë herë më të rëndësishme se sa financimet.

SHBA dhe Shqipëria arritën qershorin e kaluar një marrëveshje për sigurinë në rrjetet 4G dhe 5G.

Sekretari amerikan i Shtetit, Antony Blinken, dhe kryeministri shqiptar, Edi Rama, nënshkruan në Bruksel një Memorandum Mirëkuptimi mbi përparësitë e përbashkëta, përfshirë angazhimin për të përdorur vetëm ofruesit e pajisjeve të besuara për rrjetet 4G dhe 5G të teknologjisë.

Ata vlerësuan besueshmërinë e lartë mes dy vendeve aleate në një fushë që, sipas tyre, nuk duhet lejuar të komprometohet nga aktorë të tretë që nganjëherë janë dashakeqë.

Veç Shqipërisë, edhe Maqedonia e Veriut e Kosova kanë nënshkruar memorandume bashkëpunimi me SHBA për rrjetin 5G të teknologjisë.

Ndërsa është e pranishme në rajon, veçanërisht në Serbi, ku investimet e saj kapin 10 miliardë dollarë, Kina nuk e njeh pavarësinë e Kosovës.

Zoti Mustafaj, thekson se vizita e ministrit Ji është një rast i mirë që Shqipëria, e cila do të jetë nga Janari i vitit të ardhshëm anëtare e Këshillit të Sigurimit të OKB, të ngrejë dhe çështjen e Kosovës

“Kina është anëtare e përhershme e Këshillit të Sigurimit në OKB dhe duhet medoemos që të flitet për Kosovën, për pranimin e Kosovës në Organizatën e Kombeve të Bashkuara, ku Kina është një pengesë shumë e madhe. Është rasti të flitet se nuk ka asnjë përqasje midis Kosovës dhe Tajvanit, se Shqipëria njeh vetëm një Kinë. Republika e Shqipërisë ashtu si edhe më parë edhe tani njeh vetëm një Kinë” – thotë zoti Mustafaj.

Studiuesit e diplomacisë dhe ekonomisë shqiptare janë të një mendimi se prania kineze në Shqipëri nuk vë në dyshim orientimin e saj euro-atlantik dhe aleancën strategjike të saj me SHBA-të.

Ata propozojnë më shumëkujdes nëmenaxhimin e sektorëve që kanë të bëjnë me orientimin euro-atlantik të Shqipërisë dhe bashkëpunimin në kuadër të NATO-s.

Shqipëria eksporton drejt Kinës minerale dhe importon pajisje teknologjike dhe produkte të tjera, shkëmbime këto në një vlerë mesatare afro gjysmë miliardë dollarë.

Por kompanitë kineze kanë dështuar të bëhen pjesë në disa projekte të mëdha në infrastrukturë, energji dhe telekomunikime të Shqipërisë.

voa

Ballkan, Kosova, Shqipëria

Escobar: Njohja reciproke do të ishte ideale për normalizim të marrëdhënieve Kosovë-Serbi

Komento

EscobarZëvendësndihmës-Sekretari amerikan i Shtetit për Evropën dhe Euroazinë, njëherësh i dërguari për Ballkanin Perëndimor, Gabriel Escobar, ka thënë të enjten se administata e presidentit amerikan, Joe Biden ka dyfishuar përkushtimin amerikan për të punuar me aleatë dhe partnerë që Ballkani Perëndimor të avancojë në rrugën evropiane.

Në një dëshmi para Nën-Komitetit të Dhomës së Përfaqësuesve për Evropë, Energji dhe Ambient, ai ka thënë se autoritetet amerikane janë duke punuar me partnerë të Bashkimit Evropian për të përforcuar mesazhin se anëtarësimi mbetet mundësi brenda afateve realiste kohore, më pas shtysë për kryerjen e reformave, si dhe për forcim të rezistencës ndaj ndikimit rus dhe kinez në prag të Evropës.

“Mesazhi më i fuqishëm që mund të japë tani BE-ja është që të caktojë nisjen e bisedimeve për anëtarësim me Maqedoninë e Veriut dhe Shqipërinë, para fundit të këtij viti”, ka thënë deklaruar Escobar.

Sipas tij, vonesat në këtë drejtim mund të nxisin dyshime dhe rrezikojnë të shkatërrojnë shpresat e një brezi të ri për të ardhmen evropiane.

Për këtë arsye, ai ka thënë se Sekretari amerikan i Shtetit, Antony Blinken dhe Përfaqësuesi i Lartë i BE-së për Politikë të Jashtme dhe Siguri, Josep Borrell, kanë dalë me komunikatë të përbashkët, më herët gjatë këtij muaji, për të theksuar se anëtarësimi në bllokun evropian është rruga e vetme përpara për rajonin.

Gjatë dëshmisë së tij ai ka përmendur edhe rëndësinë e vazhdimit të dialogut mes Kosovës dhe Serbisë, që ndërmjetësohet nga BE-ja.

Escobar ka thënë se për këtë arsye ka udhëtuar në Bruksel muajin e kaluar për të përkrahur përpjekjet e Përfaqësuesit Special të BE-së për dialog, Mirosllav Lajçak, që të shtyjë të dyja palët për të shtensionuar situatën për shkak të targave të makinave dhe për të gjetur zgjidhje.

Escobar i është referuar marrëveshjes së arritur mes Kosovës dhe Serbisë më 30 shtator, sipas së cilës, makinat e regjistruara në Kosovë dhe në Serbi duhet të vendosin letra ngjitëse mbi simbolet shtetërore në targat e makinave kur të kalojnë në territorin e njëra-tjetrës.

“Së bashku e kemi bërë të qartë se dialogu është forum në të cilin të dyja palët, si të barabarta, duhet të punojnë për të zgjidhur dallimet e tyre dhe për të normalizuar marrëdhëniet, në mënyrë ideale përmes një njohjeje reciproke”.

SHBA përkrah iniciativat ekonomike që afrojnë shtetet”

I pyetur nga kongresistja, Claudia Tenney, nëse SHBA-ja mbështet nismën Ballkani i Hapur, Escobar ka thënë se autoritetet amerikane mbështesin të gjitha inciativat që bëjnë bashkë shtetet në aspektin ekonomik.

“Ne mendojmë se bashkëpunimi më i afërt ekonomik, jo vetëm se ka nisur të ndodhë, por edhe do të ndodhë. Liderët e tri shteteve që kanë krijuar iniciativën Ballkani i Hapur, na kanë siguruar se ajo është e hapur për të gjashtë shtetet e Ballkanit Perëndimor”.

Sipas tij, kjo nismë nuk mund të funksionojë pa pjesëmarrjen e të gjitha vendeve.

Iniciativa Ballkani i Hapur, i njohur më parë si Mini-Shengeni Ballkanik është krijuar nga kryeministri i Maqedonisë së Veriut, Zoran Zaev, presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq dhe kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama.

Ata besojnë se kjo iniciativë ofron mundësi për forcimin e bashkëpunimit ekonomik dhe lëvizjes.

Escobar ka thënë se kjo iniciativë pasqyron diçka që në Procesin e Berlinit është përmendur si Treg i Përbashkët Rajonal.

“Ne besojmë se gjithçka që ofron shtetet me njëra-tjetrën, do të krijojë besim mes njerëzve, do të krijojë mundësi për lëvizje politike në disa çështje”, ka thënë ai.

Ai ka thënë se një treg i përbashkët mes të gjitha shteteve do të ishte shumë atraktiv për kompanitë amerikane.

“Ne duam të inkurajojmë këtë gjë, duam të inkurajojmë investimet amerikane në këtë rajon”.

“Partneriteti i SHBA-së është me njerëzit e Malit të Zi”

Kur ka folur për Malin e Zi, Escobar i ka konsideruar të rëndësishme ndryshimet që kanë ndodhur pas mbajtjes së zgjedhjeve parlamentare në gusht të vitit 2020.

“E kemi bërë të qartë që partneriteti me Malin e Zi është partneritet me popullin dhe institucionet demokratike të këtij shteti, dhe jo me ndonjë parti politike”.

Ai ka thënë mes tjerash se autoritetet amerikane janë të përgatitura për të punuar me të gjithë partnerët malazezë që ndajnë vizionin për Malin e Zi si një shtet sovran, gjithëpërfshirës dhe demokratik, i cili avancon në kryerjen e reformave të nevojshme si vend aspirant i BE-së dhe mbetet aleat i palëkundur i NATO-s.

“Kërcënimet e Dodikut janë të rrezikshme”

Sa i përket Bosnje-Hercegovinës, Escobar ka thënë gjatë dëshmisë së tij se autoritetet amerikane dhe ato evropiane janë duke punuar për të shtyrë përpara reformat që e çojnë këtë vend drejt komunitetit euro-atlatnik.

Sipas tij, kërcënimet e fundit në nivel institucional nga anëtari serb i Presidencës trepalëshe të Bosnjës, Millorad Dodik, janë të rrezikshme dhe kërcënojnë dëmtimin e Marrëveshjes së Dejtonit dhe perspektivën evropiane të qytetarëve të këtij shteti.

“Ne jemi duke u angazhuar fuqishëm me aktorët lokalë dhe partnerët tanë për të shmangur çdo lëvizje që kërcënon kthimin e Bosnjës në të kaluarën e trazuar”.

Dodik është anëtari serb i Presidencës trepalëshe të Bosnje e Hercegovinës, i cili kërkon transferimin e të gjitha kompetencave nga shteti në nivel të entitetit.

Ai po ashtu ka thënë se Republika Sërpska do të shkëputet nga Bosnje e Hercegovina nëse këto kompetenca nuk i kthehen entitetit.

Transferimi i kompetencave nga shteti i Bosnjës tek entitetet nuk është në përputhje me Kushtetutën e Bosnjës.

Kongresistja Ann Wagner ka thënë se është e shqetësuar se Dodik mund të kthejë mbrapsht përparimin e arritur në këtë shtet, mirëpo Escobar ka përsëritur se “Marrëveshja e Dejtonit është baza e politikës” së SHBA-së në Bosnjë.

Escobar ka thënë se SHBA-së do të vazhdojë të përkrahë prezencën ndërkombëtare në këtë shtet, dhe se autoritetet amerikane janë duke përgatitur sanksione për të mos lejuar përshkallëzim të situatës atje.

“Me disa përjashtime, Dodik ka shumë pak përkrahje për atë që po bën, përfshirë edhe mbështetjen nga publiku”, ka thënë ai.

“Moska dhe Pekini kundërshtojnë rrugën e rajonit drejt Perëndimit”

Shtetet e Bashkuara kanë ndarë mbi 2.4 miliardë dollarë për rajonin e Ballkanit në dekadën e kaluar, ka thënë Escobar.

Sipas tij, Moska dhe Pekini vazhdimisht kundërshtojnë integrimin perëndimor të rajonit përmes dezinformatave dhe duke shfrytëzuar dobësitë e këtyre vendeve.

“Rusia është duke i përdorur si armë furnizimet me energji, për të nxitur korrupsionn dhe për të penguar potencialin e rritjes. Republika Popullore e Kinës është duke punuar po ashtu për të zgjeruar ndikimin përmes infrastrukturës dhe detyrimeve ekonomike. Nuk mund t’i lëmë të kenë sukses”, ka thënë mes tjerash Escobar.

Esbobar ka thënë se Rusia ofron pak për këtë rajon.

“Rusia nuk investon në këtë rajon dhe as nuk ofron ndihmë humanitare apo zhvillimore. Ajo merret vetëm me ndasi dhe tensione politike”.

Sa i përket Kinës, Escobar ka thënë se ky vend vepron më së shumti në fushën e ekonomisë.

“Ajo ofron hua jotransparente, zakonisht me kushte që befasojnë vetë shtetet me vonesë. Ajo nënshkruan marrëveshje sekrete me shtetet, dhe madje as taksapaguesit dhe qytetarët nuk e kuptojnë natyrën e këtyre investimeve kineze”.

Përfshirja e Ballkanit Perëndimor në programin e sanksioneve

Kongresisti Bill Keating, njëherësh udhëheqës i Nën-Komitetit për Evropë, Energji dhe Ambient, e ka konsideruar rajonin e Ballkanit Perëndimor me rëndësi gjeo-strategjike dhe tejet të rëndësishëm për stabilitetin e Evropës.

Megjithatë, Keating ka thënë se dhe duhet bërë punë në këtë rajon.

Ai ka thënë se mbështet përpjekjet e presidentit Biden për të luftuar korrupsionin në rajon, përmes përfshirjes së Ballkanit Perëndimor në programin e sanksioneve në qershor të këtij viti, dhe se ata që destabilizojnë rajonin dhe keqpërdorin fondet publike duhet të mbahen përgjegjës.

Më 19 maj 2021, Departamenti amerikan i Shtetit, u ka ndaluar hyrjen në territorin amerikan ish-presidentit dhe ish-kryeministrit të Shqipërisë, Sali Berisha dhe anëtarëve të familjes së tij të ngushtë, për shkak të përfshirjes së tij në korrupsion të gjerë.

Në deklaratën e Sekretarit amerikan të Shtetit, Antony Blinken, është thënë se Berisha, në cilësinë e tij zyrtare, në veçanti si kryeministër i Shqipërisë, ka qenë i përfshirë në veprime korruptive, të tilla si shpërdorim i fondeve publike dhe ndërhyrje në proceset publike.

Berisha ka thënë se akuzat e ngritura ndaj tij janë “shpifje publike” dhe ka dorëzuar padi në Gjykatën Korreksionale të Parisit ndaj Sekretarit Blinken.

rel

Bota

Pesë arsye se pse Facebook-u duhet të shqetësohet pas informacioneve të rrjedhura

Komento

FacebookJavët e fundit kanë qenë të vështira për gjigantin e medias sociale, Facebook-un, pas një serie zbulimesh të bëra publike nga një sinjalizuese, që tregojnë se kompania e dinte se platforma e saj kryesore po përkeqësonte të gjitha llojet e problemeve sociale në mbarë globin, nga trafikimi i qenieve njerëzore tek dhuna sektare.

Zbulimet e reja këtë javë kanë treguar se angazhimi i supozuar i kompanisë për lirinë e shprehjes trajtohet si diçka e parëndësishme, kur qeveri shtypëse, si ajo e Vietnamit, kërkonin që disidentëve t’u mbyllej goja. Ato treguan se Facebook-u e dinte se algoritmet e tij i orientonin përdoruesit drejt përmbajtjeve ekstreme, të tilla si teoritë e konspiracionit të lëvizjes së krahut të djathtë ekstrem QAnon dhe tek pretendimet e rreme kundër vaksinave, por megjithatë kompania ndërmori pak veprime për ta zgjidhur problemin.

Në deklarata dhënë mediave të ndryshme, kompania u ka dalë në mbrojtje veprimeve të saj, duke thënë se ka vënë në dispozicion burime të mëdha në garantimin e sigurisë në platformën e saj, duke shtuar se shumë nga informacionet që u janë dhënë gazetarëve e zyrtarëve qeveritarë, janë nxjerrë jashtë kontekstit.

Në një telekonferencë të hënën, ku po diskutohej rreth të ardhurave tremujore të kompanisë, shefi ekzekutiv i Facebook-ut Mark Zuckerberg pohoi se së fudmi media po pasqyron një pamje të pavërtetë të kompanisë së tij.

“Kritikat me bazë të shëndoshë na ndihmojmë të përmirësohemi”, tha zoti Zuckerberg. “Por pikëpamja ime është se ajo që ne po shohim është një përpjekje e koordinuar për të përdorur në mënyrë selektive dokumente të rrjedhura për të ofruar një panoramë të rreme mbi kompaninë sonë. Realiteti është se ne kemi një qasje të hapur, ku inkurajojmë diskutimin dhe kërkimin rreth asaj që bëjmë, në mënyrë që të mund të shënojmë përparim në shumë çështje komplekse që nuk janë specifike vetëm për ne”.

Dokumentet e publikuara, si dhe disa sfida të kompanisë që nuk lidhen me to, nënkuptojnë se Facebook-u, i cili gjithashtu ka në zotërim edhe Instagramin dhe shërbimin e mesazheve WhatsApp, ka shumë arsye për t’u shqetësuar në javët dhe muajt e ardhshëm. Dhe ja cilat janë pesë arsyet kryesore.

Një hetim i mundshëm nga Komisioni i Letrave me Vlerë

Sinjalizuesja Frances Haugen, një ish-menaxhere e kompanisë, u dorëzoi muajin e kaluar ligjvënësve dhe gazetarëve mijëra faqe dokumente, çka nxiti një valë shkrimesh mediatike rreth praktikave të kompanisë. Por dokumentet shkuan edhe në Komisionin e Letrave me Vlerë, duke hedhur bazat për një hetim federal të kompanisë.

Zonja Haugen pretendon se dokumentet ofrojnë prova se kompania ka fshehur informacione që mund të kenë ndikuar në vendimet e investitorëve për blerjen e aksioneve të Facebook-ut. Ndër të tjera, ajo thotë se dokumentet tregojnë se Facebook-u e dinte se numri i përdoruesve të tij aktual, një instrument kyç për matjen e aftësisë së tij për të ofruar reklama nga të cilat varen dhe fitimet e kompanisë, ishte më i ulët krahasuar me atë që raportohej.

Komisioni i Letrave me Vlerë nuk ka dhënë sinjale nëse do të nisë një hetim mbi kompaninë dhe një akuzë për praktika mashtruese në tregjet e aksioneve do të ishte e vështirë të provohej, e do të kërkonte prova se drejtuesit e kompanisë në mënyrë aktive dhe me vetëdije i kishin mashtruar investitorët. Por hetimi në vetvete mund të ishte i dëmshëm për imazhin e kompanisë tashmë të dëmtuar.

Në një deklaratë dhënë mediave të ndryshme, një zëdhënës i Facebook-ut tha se: “Ne i japim informacione të gjera Komisionit të Letrave me Vlerë në lidhje me sfidat me të cilat përballemi, përfshirë angazhimin e përdoruesve, gjykimin që bëjmë mbi llogaritë e dyfishta dhe ato të rreme si dhe mbrotjen e platformës sonë nga ata që duan ta përdorin për të dëmtuar të tjerët. Të gjitha këto çështje njihen dhe debatohen gjerësisht në industri, në mesin e akademikëve dhe në media. Ne kemi besim se informacionet që ne ofrojmë u japin investitorëve atë çka u nevojitet për të marrë vendime të informuara”.

Padi lidhur me monopolet

Facebook-u është paditur tashmë nga Komisioni Federal i Tregtisë (FTC), i cili pretendon se kompania ka monopolin në tregun e mediave sociale. Agjencia ka kërkuar që tre platformat kryesore të saj përfshirë Instagram-in dhe WhatsApp-in, të ndahen.

Facebook ka pohuar publikisht se nuk gëzon monopol, por dokumentet e brendshme të vëna në dispozicion nga zonja Haugen tregojnë se kompania e di se është jashtzakonisht mbizotëruese në disa zona, duke i dhënë potencialisht FTC-së “municione” shtesë në përpjekjet për të bindur një gjykatës federal që ta shpërbëjë kompaninë.

Veprimet legjislative

Megjithëse gjatë këtyre ditëve ligjvënësit në Kongres kanë treguar se nuk bie dakord për shumë çështje, dëshmia e zonjës Haugen në një seancë dëgjimore muajin e kaluar ngjalli zemërim dypartiak ndaj Facebookut, veçanërisht rreth zbulimeve se kompania ka qenë prej kohësh në dijeni se Instagrami është i dëmshëm për shëndetin mendor të shumë përdoruesve adoleshentë, veçanërisht vajzave.

Që nga ai moment janë paraqitur disa nisma ligjore, përfshirë një propozim për të krijuar një “bord vlerësimi të aplikacioneve” që do të vendoste kritere moshe e përmbajtjeje për përdorimin e aplikacioneve në internet.

Nisma të tjera ligjote synojnë t’i bëjnë kompanitë e medias sociale sikurse Facebook-u, përgjegjëse për dëmin e shkaktuar nga informacioni i rremë që qarkullon në platformë, ose t’i detyrojnë kompaninë të ofrojë mbrojtje më të fortë mbi privatësisë e t’u japin përdoruesve të drejtën për të kontrolluar përhapjen e përmbajtjes që lidhet me ta.

Ramya Krishnan, një avokate në Institutin “Knight First Amendment” “Kalorësi i Amendamentit të Parë” dhe profesoreshë në Fakultetin Juridik të Kolumbias, është një prej shumë akademikëve që kanë ushtruar trysni që ligjvënësit të kërkojnë nga Facebook-u e platforma të tjera të medias sociale, që t’u lejojnë studiuesve dhe gazetarëve qasje më të mirë tek të dhënat lidhur me audiencën dhe angazhimin e tyre.

“Ne kemi parë një interes të shtuar mes ligjvënësve dhe enteve rregullatore për zgjerimin e hapësirës për kërkime dhe gazetari të përqëndruar tek platforma, duke patur parasysh se rregullimi në mënyrë efektive i platformave kërkon që ne të kuptojmë më mirë ndikimin që ato kanë në shoqëri dhe demokraci”, i tha ajo Zërit të Amerikës.

Mospajtimi i brendshëm

Një nga gjërat që bie në sy në lidhje me dokumentet e publikuara këtë javë është zemërimi i madh i krijuar brenda Facebook-ut mbi imazhin publik të kompanisë. Informacionet e publikuara përfshijnë një sërë mesazhesh të brendshme e komunikime të tjera, në të cilat punonjësit e Facebook-ut ankohen për mungesën gatishmërisë së kompanisë për të kontrolluar përmbajtjen në faqe.

“Po mundohem të përputh vlerat e mia me punën këtu”, shkruante një punonjëse lidhur me sulmin e dhunshëm ndaj Kapitolit më 6 janar, i cili u organizua pjesërisht në Facebook. “Erdha këtu duke shpresuar të bëj ndryshime dhe të përmirësoj shoqërinë, por gjithçka që kam parë është atrofizim dhe heqje dorë nga përgjegjësitë”.

Dokumentet tregojnë se kompania po humb punonjës, veçanërisht ata të akuzuar për luftimin e gjuhës së urrejtjes dhe dezinformimit, sepse ata nuk besojnë se përpjekjet e tyre kanë mbështetjen e menaxhmentit.

Bojkoti nga kompanitë reklamuesve

Vitin e kaluar, Lidhja Anti-Shpifje organizoi një fushatë për të ushtruar trysni ndaj kompanive në mënyrë që t’i ndalin reklamat e tyre në Facebook në shenjë proteste ndaj dështimit të saj për të eliminuar retorikën e urrejtjes në platformë. Në një deklaratë për “Zërin e Amerikës” Jonathan A. Greenblatt, drejtor ekzekutiv i grupit, tha se po përgatitet ta bëjë këtë sërish këtë gjë.

“Mark Zuckerberg kërkon që ju të besoni se Facebook-u po bën gjithçka që është e mundur për të trajtuar problemet e gjuhës së urrejtjes dhe dezinformimit”, thotë zoti Greenblatt. “Tani ne e dimë të vërtetën: Ai ishte i vetëdijshëm për atë që po ndodhte dhe zgjodhi të injoronte rekomandimet e analistëve të brendshëm dhe nuk bëri asgjë. Ne do të bëjmë diçka lidhur me këtë, sepse realisht, kanë humbur jetë njerëzish, atyre u është mbyllur goja apo janë vrarë, si rezultat i drejtpërdrejtë i neglizhencës nga ana e Facebook-ut”.

“Ne po zhvillojmë bisedime për të përcaktuar se cila është mënyra më e mirë për të sjellë ndryshime reale në Facebook, qoftë në aspektin e politikëbërjes, përgjegjësisë së aksionerëve apo reklamuesve”, shtoi ai më tej. “Por mos gaboni: Ne e kemi sfiduar me sukses më parë makinën e urrejtjes dhe dezinformimit të Facebook-ut dhe nuk kemi frikë ta bëjmë sërish. Është koha për ta frenuar këtë kompani mashtruese dhe produktet e saj të dëmshme”.

voa

Bota, Shëndeti

Pilula e re kundër Covid-19 dhe përpjekjet për ta shpërndarë atë në vendet në zhvillim

Komento

PilulatNdërsa një trajtim i ri dhe premtues për COVID-19 po shqyrtohet për përdorim urgjent në Shtetet e Bashkuara, një mbështetje e madhe financiare nga Fondacioni Bill dhe Melinda Gates synon ta shpërndajë këtë ilaç të suksesshëm në pjesën tjetër të botës. Korrespondentja e Zërit të Amerikës Carolyn Presutti njofton.

Pilulat janë shpresëdhënëse për ata që infektohen me COVID.

Kompania farmaceutike Merck thotë se ilaçi molnu piravir parandalon shumëfishimin e koronavirusit.

Provat klinike tregojnë se nëse pilula merret herët, ajo ul rrezikun e shtrimit në spital ose përgjysmon rrezikun për vdekje. Ilaçi është i lehtë për t’u përdorur.

“Mund ta merrni në farmaci ashtu siç merrni mjekimet e tjera“, thotë Dr William Schaffner me Qendrën Mjekësore në Universitetin Vanderbilt.

Nëse Administrata e Ushqimit dhe Barnave miraton kërkesën e Merck-ut për përdorim urgjent, pilulat mund të jenë të disponueshme në SHBA përpara fundit të vitit. Kompania planifikon aplikime të ngjashme për përdorim urgjent në mbarë botën.

Por financimi dhe shpërndarja e këtij ilaçi dhe trajtimeve të tjera, përfshirë vaksinat, në pjesët e pazhvilluara të botës mbetet një sfidë:

“Situata është serioze sepse ky është një problem mbarëbotëror që ka nevojë për zgjidhje mbarëbotërore. Pra, thënia se askush nuk është i sigurt nëse nuk janë të sigurt të gjithë, është shumë e vërtetë”, thotë Ann Lindstrand me Organizatën Botërore të Shëndetit.

Shtetet e Bashkuara kanë blerë paraprakisht 1.7 milionë doza të ilaçit.

Për të ndihmuar në dërgimin e ilaçit me shpejtësi në pjesën tjetër të botës, Fondacioni Bill dhe Melinda Gates po jep 120 milionë dollarë për të nxitur prodhimin më të lirë të ilaçit të kompanisë Merck për vendet në zhvillim.

Mbështetja financiare është thelbësore për çdo trajtim të COVID-it.

Dr. Caleb Hernandez është mjek urgjence, dhe studiues i ilaçeve të mundshme për COVID-in.

Ai thotë se janë duke u studiuar tre trajtime të tjera me ilaçe, përfshi një që rivalizon ilaçin e zhvilluar nga Merck. Ai thotë se atyre u mungon mbështetja financiare për të kërkuar miratimin e FDA-së.

“Qeveria nuk mund të shpenzojë 500 mijë dollarë për të bërë këto studime. Ne mbështetemi te kompanitë private për t’i çuar ilaçet për miratim në FDA. Kjo është arsyeja pse nuk shohim aq shumë risi sa mund të shihnim”, thotë Dr Caleb Hermandez me spitalin Coney Island.

Ekspertët kanë shprehur shqetësim se njerëzit mund të zgjedhin ilaçin në vend që të bëjnë vaksinën, një alternativë që ata e preferojnë pasi vaksina mëson trupin të prodhojë antitrupa.

“Vaksina në radhë të parë mund të parandalojë infektimin me COVID, dhe ne duam të parandalojmë infeksionet, jo vetëm të presim t’i trajtojmë ato pasi të ndodhin”, thotë Jeffrey Zients, koordinator i Shtëpisë së Bardhë për përgjigjen ndaj koronavirusit.

Dr. Hernandez kujton një kolegun e tij i cili e la profesionin pas ngarkesës së situates së COVID-it.

“Për gati dy vjet kemi luftuar çdo ditë, kemi parë njerëzi të vdesin, dhe mendoj se është shumë e vështirë kur njerëzit në komunitet nuk të besojnë. Ata mendojnë se je pjesë e ndonjë komploti ose je duke e ekzagjeruar dhe sajuar gjëra. Më pas shkon në punë dhe humbet shumë njerëz nga kjo sëmundje”, thotë Dr Caleb Hernandez.

Me gati pesë milionë vdekje në mbarë botën – dhe 740 mijë vdekje në Shtetet e Bashkuara nga COVID – një artiste krijoi instalacionin me një flamur të bardhë për secilin.

voa

Maqedonia

Prizreni dhe Tetova që i ndan Mali i Sharrit, do të afrohen shumë dhe lidhen bashkë. U formua Komisioni qeveritar për rrugën Prizren – Tetovë.

Komento

rruga-prizren-tetovëMali i Sharrit tani do ti bashkojë Prizrenin dhe Tetovën.

Sot, në Ndërtesën e Qeverisë, Ministri i Mjedisit, Planifikimit Hapësinor dhe Infrastrukturës Liburn Aliu dhe Ministri i Financave, Punës dhe Transfereve Hekuran Murati, mbajtën konferencë për media në lidhje me Vendimet e Mbledhjes së 42-të të Qeverisë.

Në bazë të Memorandumit të bashkëpunimit, sot në Mbledhjen e Qeverisë, u miratua formimi i Komisionit për vlerësimin e studimit të fizibilitetit për rrugën Prizren – Tetovë, një aks tejet i rëndësishëm për Republikën e Kosovës dhe Republikën e Maqedonisë së Veriut. Formimi i komisionit të përbashkët do të mundësojë që paralelisht të krijohen kushtet e duhura që do të kontribuojnë në ndërtimin e rrugës në përgjithësi, krijimin e lidhjeve më të sigurta dhe më të qëndrueshme të transportit për njerëzit dhe bizneset në mes të dyja vendeve, në veçanti për lidhjen e parqeve nacionale, qendrave turistike dhe korridoreve rrugore, dhe po ashtu në shkurtimin e rrugës Prizren – Tetovë, në më shumë se dyfish (krahasuar me rrugët ekzistuese) për automjetet e zakonshme e sidomos për mjetet e rënda.

Lidhur me rëndësinë që e ka projekti i rrugës Prizren – Tetovë, Ministri Aliu shprehu:

“Vendimi i sotëm i Qeverisë për krijimin e komisionit nga ana e Qeverisë së Republikës së Kosovës për studimin e fizibilitetit për rrugën Prizren-Tetovë, është hap konkret pas marrëveshjes e cila u nënshkrua në Shkup në mes të dy kryeministrave, e cila ka të bëjë me realizimin e një projekti të rëndësishëm, ku përpos që lidh dy qytete si Prizrenin dhe Tetovën, lidh në fakt edhe dy korridore shumë të rëndësishme që është korridori i 8-të, që nga Shkupi mbërrin në Durrës përmes Librazhdit, pikës Qafë-Thanë dhe korridorit të rrugës së Kombit nga Prishtina në Tiranë, e më pas këto dy korridore mund të lidhen mes vete përmes rrugës Prizren-Tetovë.

Studimet e parafizibilitetit tashmë janë bërë nga ana e Drejtorisë së Rrugëve në Republikën e Maqedonisë, dhe me nënshkrimin e marrëveshjes mes dy Qeverive në Shkup, e po ashtu me vendimin e sotëm do të filloj puna konkrete teknike drejt përfundimit të punimit të këtij fizibiliteti dhe fillimit të projektit të menjëhershëm për realizimin e kësaj rruge.

Pra, për më pak se një vit kemi arritur në faza shumë konkrete të realizimit të projektit dhe kjo më bën të lumtur dhe jam falënderues ndaj të gjithë Ministrave dhe Anëtarëve të kabinetit që sot e votuan këtë propozim-vendim.”

Për më shumë Ministri Aliu tha:

“Në bazë të studimit të parafizibilitetit të realizuar deri më tani janë tre variante, bëhet fjalë për variantet në të cilat tunelet janë të ndryshme, lartësia mbidetare dhe kushtet në teren përcaktojnë këto variante, ku është varianti më i gjatë tuneli 6.4 kilometra dhe është mbi fshatin Manastiricë nga ana e Republikës së Kosovës dhe kalon në anën tjetër afër fshatit Bozovcë në Republikën e Maqedonisë dhe ku pastaj përmes Brodecit mund të lidhemi në Tetovë. Ndërsa deri në fshatin Manastiricë janë të shqyrtuara variantet të cilat nga ky fshat të qojnë në Reçan dhe në Prizren e poashtu edhe varianti tjetër nga Manastirica në Zaplluzhë deri në daljen jugore të autostradës Prizren-Prishtinë.

Për tu realizuar kjo rrugë, janë shqyrtuar dokumente të shumta nga të dy anët, në mënyrë që mos të cenojmë hapësira e sipërfaqe të cilat mund të rrezikojnë vlerat natyrore të parkut nacional të Sharrit. Nga të dy anët, si pjesa e parkut nacional Sharri nga ana e Republikës së Maqedonisë, po ashtu nga ana e Republikës së Kosovës, ka plane hapësinore të cilat e parashohin realizimin e kësaj rruge dhe evitimin e zonave strikte, prandaj është edhe i domosdoshëm varianti me tunel më të gjatë. Këtë vit patëm zotim për rrugën Prizren-Tetovë, në afat rekord, po këtë vit po nisin punët në drejtim të realizimit të këtij projekti.”

lexo edhe këtë

Liburn150 MILIONË PËR RRUGËN PRIZREN-TETOVË, ALIU: DO TA KETË TUNELIN MË TË GJATË

 

Ministri i Infrastrukturës, Liburn Aliu ka folur pas mbledhjes së Qeverisë, në të cilin kabineti qeveritar ia miratuan kërkesën e Aliut për ndërtimin e autostradës Prizren-Tetovë.

Ai tha se varianti më i mirë i mundshëm është nëse ndërtohet një tunel i cili do të jetë mbi 6 kilometra i gjatë.

Është një rrugë e rëndësishme pavarësisht vështirësisë sepse është në pjesë të Malit Sharr. Nëse ma pak se 1 vit si një propozim fushate tashmë kemi mbërri në faza shumë konkrete dhe kjo më bën mua të lumtur dhe i falënderoj ministrat që e votuan këtë propozim 6.4 kilometra tunel dhe është në fshatin Manstricë dhe në anën tjetër Brozoc të Maqedonisë. Më i afërt është varianti me tunelin”, tha ai, transmeton Periskopi.

Tutje ai tha se ky projekt mund të realizohet nga e njejta kompani edhe për pjesën e autostradës në Kosovë edhe për Maqedoninë e Veriut.

“Ky projekt do të realizohet me komisione të përbashkëta mbase do të kemi edhe kompaninë e njejtë që do të bëj dizajnimin”, u shpreh ai.

“Përafërsisht do të kushtojë 150 milionë euro”, tha ai. rtk

Kosova

Less: Serbia mund t’i përdorë Rusinë, Kinën e Turqinë kundër Shba-ve

Komento

LessSHBA-të janë në një pozitë të vështirë, të cilës të emëruarit e rinj nuk mund t`i shpëtojnë, thotë Timothy Less, ekspert britanik nga Qendra për Gjeopolitikë e Universitetit të Cambridge.

Ambasadori i ri i SHBA-ve në Beograd, Christoher Hill në veçanti do ta gjejë mjedisin strategjik të transformuar nga hera e fundit që ai punoi në Ballkan.

Asokohe SHBA-të ishin në një pozicion të fortë me burime të mëdha, me pak shpërqendrime, pak sfidues dhe mbështetje të brendshme për ndërhyrjen e saj, kështu thotë Timothy Less, ekspert britanik nga Qendra për Gjeopolitikë e Universitetit të Cambridge.

Si ish-diplomat britanik në Bosnje dhe tani studiues i çështjeve të Ballkanit, z. Less në një intervistë për KosovaPress thotë se Serbia është më e fortë se që ishte dikur, pas rritjes së qëndrueshme ekonomike, ringjalljes së ushtrisë së saj dhe ushqyerjes së marrëdhënieve me Rusinë, Kinën, dhe Turqinë, të cilat Beogradi mund t’i përdorë kundër SHBA-ve.

KosovaPress: Zhvillimet në Ballkan duket se po marrin një dinamikë të ndryshme nga ajo që kemi parë vitet e fundit. Presidenti Biden ka emëruar si ambasadorë në disa vende të Ballkanit diplomatët më eminentë amerikanë që kanë qenë shumë aktivë në Ballkan gjatë luftërave në ish-Jugosllavi. Më intereson mendimi juaj, si i shihni këto emërime dhe a besoni se po përgatitet një plan për t’i dhënë fund problemeve që janë ende të hapura në Ballkan?

Less: Unë i shoh emërimet e reja si një përpjekje nga administrata Biden për të përmbushur objektivat që Washingtoni i vuri vetes në vitet 1990 – për të qetësuar, modernizuar dhe integruar Ballkanin në strukturat perëndimore – por që po dështon ta bëjë këtë. Rajoni mbetet i tensionuar, jodemokratik, i varfër dhe i mbyllur jashtë BE-së. Rusia ka terren dhe Kina po bëhet me ndikim. Më seriozitet, grupet revizioniste si serbët e Bosnjës po ringjallin punën e tyre të pambaruar mbi kufijtë, duke rrezikuar shkaktimin destabilitetit.

Qasja në Washington duket se është se, duke emëruar zyrtarë që janë të përkushtuar ndaj politikës origjinale, që kuptojnë politikën lokale dhe kanë një histori suksesi në Ballkan, SHBA-të mund ta kthejnë rajonin në kahjen e synuar.

Megjithatë, nuk besoj se po përgatitet ndonjë lloj plani, domethënë ndonjë ndryshim domethënës në politikë apo objektiva. Përkundrazi, zyrtarët kanë theksuar vazhdimësinë në qasjen e Washingtonit dhe emërimet e veteranëve diplomatikë të Ballkanit duket se e konfirmojnë këtë. Ajo që do të ndryshojë është forca me të cilën SHBA ndjek politikën e saj. Duke i dhënë vetes të drejtën për të sanksionuar individë, Washingtoni ka sinjalizuar synimin e tij për të ndëshkuar ata që sfidojnë qëllimet e politikës së tij.

KosovaPress: Shumë analistë thonë se ndryshimi i administratës në Washington do të përshpejtojë ritmin e zgjidhjes së çështjeve kyçe rajonale, veçanërisht mosmarrëveshjen Kosovë-Serbi dhe stabilitetin e Bosnjë-Hercegovinës. Megjithatë, ne po shohim ende shumë probleme, pasi BE-së duket se i ka munguar kapaciteti për të zgjidhur problemet në Ballkan. A janë këto emërime të reja të diplomatëve amerikanë për t’u angazhuar në Ballkan një tregues se SHBA do të marrë një rol udhëheqës në zhvillimet e ardhshme?

Less: Është e rëndësishme të bëhet dallimi mes asaj që SHBA dëshiron të arrijë dhe asaj që mund të bëjë praktikisht. SHBA me sa duket mendon se duhet të ushtrojë një rol udhëheqës sepse BE-ja ka dështuar të ruajë paqen dhe përparimin në rajon, prova e fundit e të cilave është kriza në Bosnje dhe ndezja e tensioneve në Kosovë.

Megjithatë, SHBA-të janë në një pozitë të vështirë të cilës të emëruarit e rinj nuk mund t’i shpëtojnë. Hill në veçanti do ta gjejë mjedisin strategjik të transformuar nga hera e fundit që ai punoi në Ballkan, kur SHBA-ja ishte në një pozicion hegjemonist, me burime të mëdha, me pak shpërqendrime, pak sfidues, dhe mbështetje të brendshme për ndërhyrjen e saj.

Për dallim nga atëherë, SHBA sot duhet të përballet me ngritjen e Kinës dhe rivalëve të tjerë rajonalë, ndërkohë që opinioni publik është kthyer kundër përfshirjes amerikane në rajone periferike të botës si Ballkani, ku justifikimi strategjik është i paqartë, dhe SHBA duhet të përqendrojë vëmendjen dhe burimet e saj gjetkë. Kjo ishte e qartë nga tërheqja amerikane nga Afganistani.

Një ndryshim tjetër është prishja e procesit të integrimit evropian, i cili e lë SHBA-në pa strategjinë e saj të njëhershme të daljes nga Ballkani pasi nuk mund t’ia dorëzojë lehtësisht rajonin BE-së për ta ruajtur. Fundi i zgjerimit gjithashtu heq arsyen kryesore që fuqitë revizioniste si Serbia kishin më parë për pranimin e kufijve ekzistues të rajonit.

Ndërkohë, vetë Serbia është më e fortë se që ishte dikur, pas një periudhe të rritjes së qëndrueshme ekonomike, një ringjallje të ushtrisë së saj, dhe ushqyerjes së marrëdhënieve me Rusinë, Kinën, dhe Turqinë, të cilat Beogradi mund t’i përdorë kundër SHBA-së.

Ky është realiteti politik në të cilin Washingtoni duhet të veprojë. Ai vendos kufizime domethënëse për atë që SHBA mund të sjellë në Ballkan për sa i përket energjisë, burimeve dhe ndikimit, dhe nëse mund të arrijë qëllimet e saj politike. Testi do të jetë për të parë se çfarë ndodh kur një akter vendas si Milorad Dodik refuzon të tërhiqet përballë ndëshkimit nga SHBA.

KosovaPress: Ju keni thënë se emërimet e reja të diplomatëve amerikanë në Ballkan janë të ndërlidhura. Por ju keni shprehur mendimin për mundësinë e ndryshimit të kufijve. Ju lutemi na tregoni, në lidhje me këtë, çfarë mund të ndodhë, cilat shtete mund të përfshihen në ndryshimin e kufijve?

Less: Nuk ka asnjë provë që SHBA po planifikon të ndryshojë kufijtë. Përkundrazi, ambasadorët e rinj në Bosnjë, Kosovë, dhe Serbi janë të gjithë të përkushtuar për ruajtjen e kufijve ekzistues dhe kjo është njëra nga arsyet pse janë emëruar ata.

Megjithatë, ajo që mund të shoh është një ndryshim i dukshëm në hartën e Ballkanit për shkak të përshkallëzimit të krizave paralele në Bosnje, ku serbët po kërcënojnë pavarësinë, dhe në Kosovë ku Prishtina po përpiqet të ushtrojë autoritetin e saj mbi veriun. Të dyja palët duken të vendosura për t’i çuar gjërat deri në fund dhe Serbia ka sinjalizuar gatishmërinë e saj për të përdorur forcën.

Kjo do të mprehë realitetin e çështjes kombëtare serbe: dy territore të shkëputura ngjitur me shtetin amë, njëra prej të cilave dëshiron të jetë pjesë e Serbisë dhe tjetra jo. Në një mënyrë apo tjetër, dhe sado ngurruese të jenë SHBA-ja dhe të tjerët, unë e shoh rezultatin përfundimtar si një shkëmbim territori në mes të dyjave.

Pasoja do të jetë një zgjidhje e çështjes shqiptare. Kosova po i afrohet Shqipërisë, dhe ky proces ndoshta do të përshpejtohet nëse Serbia vazhdon të kërcënojë Kosovën dhe nëse të huajt dështojnë në mbështetjen e saj. Nga ana tjetër, formimi i një shteti kombëtar shqiptar vë në pikëpyetje rajonet e tjera të banuara nga shqiptarët në Ballkan.

KosovaPress: Dy vite më parë, kur si zgjidhje e mundshme përfundimtare u përmend mundësia e ndryshimit të kufijve ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, forca politike e kryeministrit Kurti ishte jashtëzakonisht kundër kësaj ideje. Ndërsa tani kryeministër i Kosovës është njeriu që më së shumti e kishte kundërshtuar këtë ide. Çfarë mendoni se mund të bëjë zoti Kurti sa i përket kësaj ideje?

Less: Unë nuk mendoj se ai mund të bëjë shumë sepse ai është i kufizuar nga qëndrimi i mëparshëm ndaj kësaj çështjeje, siç thoni ju. Unë gjithashtu nuk mendoj se ai ka ndonjë qëllim për të ndryshuar pozicionin e tij, i cili mbahet sinqerisht. Ngushëllimi për kryeministrin është se fuqitë perëndimore nuk ka gjasa ta shtyjnë përpara së shpejti idenë e ndarjes, ndaj Kurti nuk do të jetë nën presion për ta pranuar atë.

KosovaPress: Në fakt vërehet shumë qartë vëmendja e shtuar e administratës amerikane për Ballkanin, ndërkohë që një rol do të ketë edhe Bashkimi Evropian. Por dua t’ju pyes, pse vitet e fundit Britania e Madhe është tërhequr disi nga përfshirja në zhvillimet në Ballkan. Historikisht Britania e Madhe ka luajtur, ndoshta rolin kryesor në zhvillimet në Ballkan, a ka gjasa të përfshihet në zhvillimet e ardhshme?

Less: Përgjigja është se Britania sapo ka kaluar një dekadë rreshtimi politik dhe po fillon një proces ripozicionimi ndërkombëtar. Momenti më domethënës në këtë proces ishte referendumi i Brexit në 2016.

Kjo ka reflektuar edhe në Ballkan. Kur isha diplomat, Britania ishte lojtari kryesor evropian në rajon, me peshën e BE-së pas saj, duke nxitur një politikë të qartë të integritetit territorial dhe anëtarësimit në BE dhe NATO për rajonin si një zgjidhje afatgjatë për problemin e pazgjidhur të kufijve.

Më pas, Britania e Madhe ka humbur vendin e saj në tryezën e BE-së dhe nuk luan asnjë rol zyrtar në iniciativa të tilla si dialogu i udhëhequr nga Brukseli. Nuk mund ta shtyjë lehtë politikën e zgjerimit, veçanërisht pasi BE-ja pa Mbretërinë e Bashkuar ka tërhequr efektivisht ofertën e saj të mëparshme për anëtarësim në rajon. Ndërkohë, Londra e sheh BE-në duke diskutuar idenë e autonomisë strategjike dhe duke siguruar sigurinë e saj në Evropë, në një pikë ku Britania e Madhe po largohet nga Evropa drejt Paqësorit, ku sheh kërcënimet dhe mundësitë më të mëdha.

Kjo nuk do të thotë që Britania e Madhe është jashtë loje. Ajo ka fuqi dhe ndikim, veçanërisht kur është aleate me SHBA-në, dhe politikat ndërkombëtare dhe rajonale po evoluojnë vazhdimisht. Ka padyshim skenarë në të cilët Britania e Madhe rishfaqet si lojtari më i fuqishëm evropian.

KosovaPress: Dua t’ju bëj pyetjen e fundit, lidhur me emërimin e zotit Hill si ambasador i SHBA-së në Serbi. Ambasadori Hill konsiderohet si një “buldozer” i avancimit të politikës perëndimore në Ballkan. A mund të pritet që zoti Hill të japë energji në procesin e negociatave ndërmjet Kosovës dhe Serbisë për të pasur një epilog?

Less: Jam i sigurt që zoti Hill do të përpiqet, por jam skeptik se ai mund të bëjë një përparim për shkak të kufizimeve nën të cilat ai po vepron, të cilat i përshkrova më parë, si dhe vijës së kuqe të vetë administratës Biden për rivizatimin e kufijve që do ta bëjnë të vështirë për të bindur Serbinë që të ndryshojë qëndrimin e saj për njohjen e Kosovës.

Supozimi im më i mirë është se Hill do të përpiqet të shtyjë idenë e kahershme të një marrëveshjeje në të cilën Kosova u jep autonomi serbëve dhe Serbia do ta njohë Kosovën, ndërkohë që do të rrisë presionin mbi të dyja palët për të pranuar një marrëveshje. Megjithatë, dyshoj se rezultati do të jetë ngecje formale dhe përpjekje të njëanshme nga të dyja palët për të zgjidhur mosmarrëveshjen në favor të tyre.

/Timothy Less është studiuesi kryesor në projektin e Qendrës për Gjeopolitikë mbi Studimet e Shpërbërjes. Hulumtimi i tij fokusohet në prishjen e rendit politik ekzistues në Evropë, forcat që drejtojnë këtë proces dhe rendin e ri politik. Për një dekadë ka punuar si analist, diplomat dhe politikëbërës në Zyrën e Jashtme dhe Komonuelthit Britanik, ku, ndër të tjera, ai drejtoi Zyrën e Ambasadës Britanike në Banja Luka (Bosnje) dhe departamentin e Institucioneve të BE-së në Londër.

Intervistoi: Fadil Miftari/KosovaPress

Shqipëria

Shqipëri, projekt buxheti 2022: Rritja ekonomike 4.1%

Komento

Delina IbrahimajNë Shqipëri ministrja e Financave dhe Ekonomisë, Delina Ibrahimaj tha sot se dy objektivat kryesore të Projekt buxhetit të vitit 2022 janë konsolidimi i rimëkëmbjes ekonomike dhe i qëndrueshmërisë fiskale të vendit. Në prezantimin e projektbuxhetit në Konferencën e kryetarëve zonja Ibrahimaj deklaroi se për vitin e ardhshëm rritja ekonomike pritet të jetë në nivelin e 4.1 përqind, ndërsa borxhi publik do t’i rikthehet tendencës rënëse.

Pas një viti të vështirë, si 2020 kur pas pasojave të tërmetit, vendit ju desh të përballej dhe me pandeminë, vitit 2021 sipas parashikimeve pritet të shënojë një rritje ta lartë ekonomike, me 7.6 përqind. Një parashikim i cili është në linjë dhe me pritshmërinë e institucioneve financiare ndërkombëtare si Fondi Monetar dhe Banka Botërore.

E sikundër dhe këto të fundit kanë paralajmëruar, edhe qeveria shqiptare po ashtu, pret që ritmi i rritjes të ulet në vitin e ardhshëm. “Për vitin 2022 parashikojmë një rritje të ekonomisë me 4.1% duke mbajtur një nivel mesatar prej mbi 4% për vitet pasuese 2023 dhe 2024”, deklaroi ministrja e Financave dhe Ekonomisë, Delina Ibrahimaj në Konferencën e Kryetarëve në parlament.

Pritshmëria e qeverisë shqiptare është pak më optimiste se ajo e Fondit Monetar apo dhe Bankës Botërore, sipas të cilave rritja do të jetë poshtë 4 përqindëshit.

Ministrja Ibrahimaj u shpreh se për vitet 2022-2024 rritja ekonomike pritet të nitet nga konsumi privat si dhe nga investimet: “Konsumi final total për periudhën afatmesme, 2022 – 2024, parashikohet të rritet në terma real me mesatarisht rreth 2.6 përqind në vit, duke kontribuar me mesatarisht 2.4 pikë përqindje në vit në rritjen e PBB. Ndërsa investimet totale në ekonomi parashikohen të rriten në terma real mbi nivelin 5.5 përqind në vitet 2022-2024, me një kontribut mesatar në rritjen totale prej rreth 1.2 pikë përqindje në vit”.

Të paktën 20 miliardë lekë, ose gati 200 milionë dollarë do të shkojnë për fondin e rindërtimit nga pasojat e tërmetit, ndërsa afro 27 milionë dollarë pritet të përdoren për blerjen e vaksinave anti covid.

Institucionet financiare ndërkombëtar kanë bërë thirrje që qeveria të bëjë kujdes me deficitin fiskal dhe borxhin e lartë publik.

“Deficiti fiskal parashikohet me 5.4% e PBB, në ulje krahasuar me të pritshmin e 2021 prej 6.8% të PBB. Niveli i borxhit publik do t’i rikthehet qartësisht trajektores rënëse në vitin 2022 me një vlerë rreth 78.9% të PBB nga rreth 80% që pritet të jetë në fund të vitit 2021”, bëri të ditur ministrja Ibrahimaj.

Qeveria e kryeministrit Edi Rama është gjendur nën kritikat e vazhdueshme të opozitës për politikat ekonomike të ndjekura. Partia demokratike propozoi sot në parlament uljen nga 20 në 6 përqind të Tatimit mbi Vlerën e shtuar për produktet ushqimore të shportës. “Kjo është në përgjigje të një krize. Kjo nuk është një masë që ka ardhur nga asgjëja, është një përgjigje ndaj krizës së pandemisë që dëmtoi rëndë 95% të qytetarëve vitin e kaluar, është duke pasur pasoja akoma edhe sot, dhe është një përgjigje që janë duke e marrë të gjitha vendet. Ne nuk po themi që kjo do të funksionojë në mënyrë perfektë në rastin e Shqipërisë sepse këtu mungon kontrolli i tregut. Por kjo do të shkojë ndihmë direkt për qytetarët. Ulja e TVSH-së do të ketë një ndikim të menjëhershëm në treg, që sot çmimet kanë arritur në një situatë të jashtëzakonshme”, deklaroi deputetja demokrate Jorida Tabaku.

Shumica e ka bërë të qartë paraprakisht se nuk do e pranojë një masë të tillë, e cila sipas saj, nuk reflektohet automatikisht te çmimet. Po ashtu as Fondi Monetar e as Banka Botërore nuk janë shprehur në favor të një ndërhyrjeje të tillë.

voa