Ish sekretarja amerikane e Shtetit, Madeleine Albright, ndërroi jetë të mërkurën në moshë 84 vjeçare.

Familja e saj tha në një njoftim se Madeleine Albright, vdiq nga pasojat e kancerit.

“Ajo ishte e rrethuar nga familjarët dhe miqtë”, thuhet në deklaratën e shpërndarë në rrjetet sociale.

E lindur si Marie Jana Korbelová, zonja Albright iku nga nazistët si fëmijë nga vendlindja e saj, Çekosllovakia gjatë Luftës së Dytë Botërore, për t’u bërë më vonë gruaja e parë Sekretare amerikane e Shtetit.

Ajo u zgjodh në këtë post më 1997 ku shërbeu deri në vitin 2001. Zonja Albright luajti një rol të jashtëzakonshëm në procesin e paqes në Kosovë dhe mbështeti fushatën e bombardimeve të NATO-s kundër Serbisë, që i dhanë fund luftës në Kosovë.

Në qendër të Prishtinës ngrihet busti i saj si shenjë nderimi për rolin e saj në çlirimin dhe pavarësimin e Kosovës.

Zonja Albright, para se të behej sekretare e Shtetit shërbeu si ambasadore e SHBA-së në Kombet e Bashkuara.

Kosova kujton zonjën Albright

Ambasadori amerikan në Prishtinë, Jeff Hovenier, shkroi se “jeta e Madeleine Albright ishte personifikim i ëndrrës amerikane – ngritja nga refugjate në Sekretaren tonë të parë të Shtetit. Udhëheqja e saj e guximshme në Ballkan shpëtoi jetë të panumërta. Përparimi i Kosovës është një nderim i vazhdueshëm për trashëgiminë e saj”.

Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani u shpreh “e tronditur thellësisht nga humbja e mikes së madhe të Kosovës, Madeleine Albright”.

“Ajo na dha shpresë, kur nuk e kishim atë, u bë zëri ynë e krahu ynë kur nuk kishim as zë e as krah. E njohu dhimbjen e popullit tonë sepse edhe vet e kishte përjetuar persekutimin qysh në fëmijëri, prandaj qëndroi e vendosur kundër (Slobodan) Millosheviqit deri në ndaljen e gjenocidit të tij në Kosovë. E përkrahu parreshtur Kosovën deri në frymën e fundit, prandaj populli i Kosovës do ta kujtojë përjetësisht”, shkroi mes tjerash presidentja Osmani.

“Me pikëllim dëgjova për vdekjen e Madeline Albright, një grua e shquar, me moral të pakompromis për Shtetet e Bashkuara, një mike e Kosovës deri në fund dhe një partnere me të gjithë ata që ndoqën paqen, lirinë dhe demokracinë. Do të na mungosh, zonja sekretare”, shkroi ndërkaq kryeministri i Kosovës, Albin Kurti.

Kryetari i Partisë Demokratike të Kosovës, Memli Krasniqi, duke shprehur pikëllimin për vdekjen e zonjës Albright, shkroi se ajo “ishte një personalitet i papërsëritshëm, simbol i diplomacisë amerikane në botë dhe i humanitetit e i lirisë për shqiptarët. Ajo do të mbetet përherë e dashur në zemrën e secilit qytetar të Kosovës, për rolin e saj vendimtar në ndalimin e gjenocidit serb në vendin tonë. Ajo ishte e lidhur fort nga dashuria për Kosovën dhe këtë më së miri e tregon thënia e saj: “Kosova më bën krenare më së shumti në gjithë karrierën time”. Kosova është me fat që pati një mbrojtëse e mike të tillë”, shkroi mes tjerash zoti Krasniqi.

Kryetari i Lidhjes Demokratike të Kosovës, Lumir Abdixhiku shkroi se “një kampione e demokracisë, një themeltare e mbështetjes ndërkombëtare për Kosovën në orën tonë më të vështirë, Madeleine Albright do të mbetet emër i gravuar në historinë tonë përgjithmonë. Emra të tillë janë të rrallë; sonte humbëm një ikonë të lirisë”!

Kryetari i Aleancës për Ardhmërinë e Kosovës, Ramush Haradinaj u shpreh “i pikëlluar për humbjen e mikes së madhe të Kosovës, sekretares Albright. Kosova e populli i saj do të kujtojnë gjithmonë, angazhimin e saj për t’i dhënë zë dhe rrugë, përpjekjeve tona për liri e konsolidim të shtetit të Kosovës”.

Reagime të politikanëve të Shqipërisë për zonjën Albright

Autoritete shtetërore dhe politike të Shqipërisë shprehën nderimet e tyre për ish Sekretaren amerikane të Shtetit, Madeleine Albright, sapo mësuan lajmin se ajo ndërroi jetë.

Presidenti Ilir Meta e vlerësoi zonjën Albright si “një nga personalitetet më të spikatura të politikës së jashtme amerikane”, e cila “”mishëronte në mënyrë të përkryer vlerat më të shkëlqyera të demokracisë amerikane”.

Zoti Meta theksoi se zonja Albright fuqizoi rolin e gruas në politikë dhe frymëzoi gratë kudo në botë për lidership dhe barazi në vendimmarrje.

“Roli i saj për çlirimin e Kosovës dhe vendosjen e paqes së qëndrueshme në rajonin tonë ishte jetik dhe mbetet historik, duke i dhënë fund dhunimit dhe spastrimit etnik të shqiptarëve nga regjimi kriminal i Millosheviçit, në momentet më kritike për ta dhe të ardhmen e Ballkanit” – u shpreh zoti Meta.

Presidenti Meta shtoi se shqiptarët i janë mirënjohës veprës dhe përkushtimit të saj për vëmendjen e posaçme në forcimin e marrëdhënieve strategjike Shqipëri-SHBA.

Ai vet tha se ishte “dëshmitar i përkushtimit dhe i vendosmërisë së saj për forcimin e marrëdhënieve dypalëshe, të paqes, stabilitetit dhe sigurisë në Ballkan”.

Kryeministri Edi Rama theksoi se ky ishte një “lajm i trishtueshëm” për “gruan, që mbikqyri rrugën e lirisë së Kosovës”. Ai e shoqëroi komentin e tij në Facebook me një foto të zonjës Albright me ish presidentin e Kosovës, Hashim Thaçi.

Ndërsa drejtuesi i sapodorëhequr i Partisë Demokratike të opozitës, Lulzim Basha, përmes një postimi në Tëitter shprehu “mirënjohjen për mbështetjen e vendosur të ish sekretares Albright për procesin e anëtarësimit të Shqipërisë në NATO dhe për ndalimin e genocidit në Kosovë”.

Zoti Basha theksoi se “shqiptarët nuk do ta harrojnë kurrë shtytjen e saj, që aleanca të ndërmarrë veprime vendimtare për të ndaluar gjenocidin dhe spastrimin etnik në Kosovë”.

voa

Udhëheqësi i opozitës ruse Alexei Navalny u dënua për mashtrim dhe mospërfillje të gjykatës dhe u dënua me nëntë vjet burg të martën, në gjykimin që kritikët e Kremlinit e shohin si një përpjekje për ta mbajtur sa më gjatë në burg armikun më të zjarrtë të Presidentit Vladimir Putin.

Një gjykatës vendosi gjithashtu se Alexei Navalny do të duhet të paguajë një gjobë prej 1.2 milionë rublash (rreth 11,500 dollarë). Zoti Navalny mund ta apelojë vendimin.

Alexei Navalny, i cili tashmë po vuan një dënim me 2 vjet e gjysmë burg, ishte akuzuar për përvetësim të parave që ai dhe fondacioni i tij grumbulluan gjatë viteve dhe për fyerje të një gjyqtari gjatë një gjyqi të mëparshëm.

Ai i ka hedhur poshtë akuzat, duke i quajtur ato të motivuara politikisht. Prokuroria kishte kërkuar 13 vjet burg të sigurisë maksimale për aktivistin kundër korrupsionit dhe një gjobë prej 1.2 milionë rublash.

Nuk është e qartë nëse Navalny pritet ta vuajë këtë dënim në të njëjtën kohë me dënimin e tij aktual apo pas kryerjes së tij, dhe në cilin objekt të sigurisë maksimale do të transferohet ai dhe kur.

Llogaria e zotit Navalny në Twitter iu përgjigj vendimit me një citim nga seriali televiziv “The Wire”: “Nëntë vjet. Epo, siç thoshin personazhet e serialit tim të preferuar televiziv The Wire: ‘Bën vetëm dy ditë. Dita kur hyn dhe dita kur del.’

Madje kisha një bluzë me këtë slogan, por autoritetet e burgut e konfiskuan, duke e konsideruar ekstremizëm printimi”.

Gjyqi, i cili u hap rreth një muaj më parë, u krye në një sallë gjyqi të improvizuar në ambjentet e burgut disa orë larg Moskës, ku Navalny po vuan dënimin për shkelje të lirimit me kusht. Mbështetësit e Navalny-t e kanë kritikuar vendimin e autoriteteve për të zhvendosur procedurat atje nga një gjykatë në Moskë, duke thënë se ajo ka kufizuar në mënyrë efektive qasjen e medias dhe mbështetësve tek procedurat e ndjekura.

Alexei Navalny, 45 vjeç, është paraqitur në seanca i veshur me rroba burgu dhe ka mbajtur disa fjalime të hollësishme gjatë gjyqit, duke i dënuar akuzat kundër tij si false.

Ai u arrestua në janar të vitit 2021 menjëherë pas kthimit të tij nga Gjermania, ku kaloi pesë muaj duke u shëruar nga një helmim për të cilin ai fajësoi Kremlinin, një pretendim që zyrtarët rusë e mohuan me forcë. Menjëherë pas arrestimit, një gjykatë e dënoi atë me 2 vjet e gjysmë burg për shkelje të lirimit me kusht që vinte nga një dënim i vitit 2014 në një rast mashtrimi që zoti Navalny këmbëngul se ishte i motivuar politikisht.

Pas burgosjes së Navalny-t, autoritetet filluan një goditje gjithëpërfshirëse ndaj bashkëpunëtorëve dhe mbështetësve të tij. Aleatët e tij më të afërt janë larguar nga Rusia pasi u përballën me akuza të shumta penale dhe Fondacioni i tij për Luftën kundër Korrupsionit dhe një rrjet prej gati 40 zyrash rajonale u shpallën të jashtëligjshmee si ekstremistë – një përcaktim që ekspozon personat e përfshirë ndaj ndjekjes penale.

Muajin e kaluar, zyrtarët rusë shtuan Alexei Navalny-n dhe një numër të bashkëpunëtorëve të tij në një regjistër shtetëror të ekstremistëve dhe terroristëve.

Disa çështje penale janë nisur kundër zotit Navalny individualisht, duke bërë që bashkëpunëtorët e tij të sugjerojnë se Kremlini synon ta mbajë atë pas hekurave për aq kohë sa të jetë e mundur.

voa

Gati një muaj pasi forcat ruse pushtuan Ukrainën, ka tregues në rritje se forcat ukrainase po kalojnë në ofensivë, duke sulmuar trupat ruse dhe, në disa raste, duke rimarrë terrenin e humbur.

Ministria e Mbrojtjes e Ukrainës tha të martën se forcat e saj kishin rimarrë Makarivin, një periferi të kryeqytetit të Kievit, pas luftimeve të ashpra.

Ushtria e Ukrainës gjithashtu duket se ka nisur një kundërsulm në qytetin lindor Izyum, 120 kilometra në juglindje të Kharkivit, dhe në zonat pranë qytetit Kherson, në pjesën jugore të vendit.

Zyrtarët amerikanë nuk pranuan të komentojnë përpjekjet e Ukrainës, por ata thanë se në disa pjesë të vendit, energjia duket se po ndryshon.

“Kemi parë tregues se ukrainasit po hidhen pak më shumë në sulm tani”, u tha gazetarëve të martën vonë sekretari i shtypit i Pentagonit, John Kirby.

“Ata janë mbrojtur me shumë zgjuarsi, shumë shkathtësi, shumë novacion në vende që ata besojnë se janë vendet e duhura për t’u mbrojtur”, tha ai. “Dhe ne i kemi parë ata tani në disa vende, veçanërisht në jug pranë Khersonit, që ata janë përpjekur të rifitojnë territorin”.

Zyrtarë të tjerë amerikanë u treguan edhe më të hapur për gjendjen e operacioneve ushtarake ruse.

“Rusia deri më tani ka dështuar dukshëm”, u tha gazetarëve këshilltari për sigurinë kombëtare i Shtëpisë së Bardhë, Jake Sullivan, në lidhje me planet e Kremlinit për Ukrainën.

“Pavarësisht nëse Rusia merr një qytet, merr një qytet apo merr më shumë territor, ata kurrë nuk do të jenë në gjendje të arrijnë qëllimin që ata vendosën… që ishte ta bënin këtë vend të gjunjëzohej”, tha ai. “Qytetarët e guximshëm të Ukrainës po refuzojnë të dorëzohen. Ata po luftojnë”.

Në njoftimet në gjuhën angleze në rrjetin Telegram, Ministria e Mbrojtjes e Rusisë portretizoi një përpjekje krejtësisht të ndryshme luftarake, duke lavdëruar forcat ruse që përparonin në pjesë të Ukrainës juglindore, ndërsa forcat ukrainase iknin dhe duke pretenduar sukses në asgjësimin e depove dhe depozitave të karburantit të Ukrainës me armë “preçizioni të lartë dhe rreze të gjatë veprimi”.

Një zyrtar i lartë i mbrojtjes amerikane, duke informuar gazetarët në kushte anonimiteti për të diskutuar të dhënat e zbulimit, konfirmoi se anijet ruse në Detin Azov kishin filluar të bombardojnë qytetin ukrainas Mariupol, i cili është sulmuar shumë prej ditësh.

Por zyrtari tha se të dhënat e tjera të zbulimit sugjerojnë se pushtimi i Rusisë në Ukrainë është bërë një makth logjistik, me forcat ruse që ende po luftojnë për të kapërcyer mungesat e karburantit, ushqimit dhe municioneve të drejtuara me saktësi.

Zyrtarët e Pentagonit thanë të martën se këto mungesa mund të jenë pjesë e arsyes që Rusia “të paktën në një rast” ka përdorur një raketë të avancuar hipersonike për të asgjësuar një objekt magazinimi ushtarak ukrainas, një lëvizje që një zyrtar e përshkroi si “habitëse”.

Madje edhe furnizimet bazë duket se mungojnë.

“Morëm disa sinjale se disa nga ushtarët e tyre po vuajnë nga ngricat sepse u mungojnë pajisjet e përshtatshme për motin e ftohtë”, tha zyrtari. “Trupat në fakt kanë vuajtur dhe [janë] nxjerrë nga lufta”.

*Disa nga të dhënat për këtë artikull u morën nga agjensitë e lajmeve Associated Press, AFP dhe Reuters.

Lufta në Europë është rikthyer dhe me këtë edhe frika në Gjermani. Çfarë ndikimi ka tek gjermanët agresioni rus kundër Ukrainës dhe si përgatiten gjermanët për katastrofat?

Ndryshimi i klimës, pandemia e Coronës dhe sikur këto të mos mjaftonin ato, agresioni rus kundër Ukrainës ka mbuluar gjithçka, lajmet e këqija po shtohen. Një atmosferë krize është përhapur në Gjermani. Si matës për një vend të trembur janë kthyer raftet bosh në supermarkete, kufizimet tek makaronat dhe majaja.

Javët e muajt e ardhshëm “priten kufizime të flukseve të mallrave si vaj luledielli, liri, dhe soje nga rajoni i konfliktit”, paralajmëron Shoqata e Industrisë së Përpunimit të Vajit, OVID. Ukraina dhe Rusia janë eksportueset kryesore të vajit të lulediellit. Gjermania e mbulon 94% të nevojës për këto produkte nga importi. Nga shqetësimi se mund të ketë mungesë furnizimi të këtyre artikujve ushqimorë, po mblidhen rezerva të miellit dhe makaronave. Megjithëse për këto produkte nuk është dhënë alarmi.

Sipas një sondazhi të Forsas, 69% e të anketuarve kanë frikë se NATO dhe me këtë edhe Bundeswehri mund të përfshihen në luftë. Sipas sondazhit të fundit të Trendit të Gjermanisë, shumë të pyetur janë të mendimit se ky konflikt do të lerë gjurmë në Gjermani. 64% presin përkeqësim të situatës ekonomike. Deri tani qytetarët gjermanë ishin me besim tek e ardhmja, por lufta, që pjesërisht mund të ndiqet live në mediat sociale dhe gjeografikisht është kaq pranë i ka prekur emocionalisht gjermanët.

Në telefon për të folur për frikën

Shumë më shpesh se më parë po kërkohet ndihmë në linjën telefonike të këshillimit psikologjik. “Kërkesat janë bërë shumë intensive”, shprehet Christina Zajackovski nga qendra e Kölnit. Çdo e pesta telefonatë lidhet me frikën e luftës që mund të shtrihet deri në Gjermani, me frikën se mund të bombardohet shtëpia apo se mos u ndodh diçka njerëzve të dashur. Për ata që telefonojnë është qetësuese “të flasin për frikën e tyre dhe të shqiptojnë fantazitë më të frikshme që lidhen me luftën”, thotë Zajaskovski.

Ky brez “në kohë paqeje ka mënjanuar gjithçka. Tani këto janë bërë aktuale”, thotë Thomas de Vachroi për DW. I ngarkuari i Kishës evangjeliste për Varfërinë në Neukölln, Berlin drejton “Haus Britz”, një institucion për banim të lehtësuar për të moshuarit. “Ata kanë shumë frikë, se  tejkalohet vija e kuqe dhe NATO ndërhyn dhe të gjithë shohin vetëm tmerr. Më duhet të them hapur, që edhe unë e kam këtë frikë.”

“Çfarë po ndodh në botë?”

Të moshuarit në “Haus Britz” nuk kanë frikë për veten, por edhe për fëmijët e nipërit, thotë Vachroi. Pas përvojës së luftës në vitet 1945-1955 ata thonë se “nipërit e mi nuk mund të përballojnë atë që kemi përjetuar ne pas luftës. Të durojnë urinë, të kërkojnë ushqim nëpër fusha, të mos kenë veshje.” Kjo i shqetëson shumë ata, rrëfen Vachroi. “Ata ulen përballë dhe të thonë, zot i madh, çfarë po ndodh në këtë botë?”

Reagime që kreu i Shoqatës Botërore të Mjeëve, Frank Ulrich Montgomery i merr seriozisht. “E rëndësishme është që njerëzit që kanë frikë nga lufta të merren seriozisht dhe të mos minimizohen këto emocione”, thotë ai për grupin mediatik, Funke Mediengruppe.

Përgatitje për katastrofën

Argumentat e arsyeshme nuk i arrijnë sigurisht këto kohë të ashtuquajturit “preprer” ata që prej vitesh përgatiten për katastrofat me imtësi, sepse gjithmonë mendojnë më të keqen. Në internet prezantohen çanta shpine me materiale mbijetese, tableta jodi kundër radioaktivitetit, apo gjeneratorë të rrymës. Një përdorues nxjerr në youtube me pseudonimin “Prepper Norddeutschland” videon “Lufta Rusi-Ukrainë-çfarë duhet të bësh tani?” Të tjerë publikojnë video si të mbijetosh në rast të emergjencave të aksidenteve atomike.

Frika është e mirë për biznesin. Dega e sigurisë përjeton një bum të vërtetë. Tek “Sistemet e Hapësirës Mbrojtëse në Bunkerë për Gjermaninë, BSSD në Berlin janë shumëfishuar pyetjet. “Deri tani klikimet në faqen tonë të internetit kapnin 100 deri në 300 klikime në ditë, tani ato kapin shifrën e 10.000 klikimeve”, thotë drejtuesi i qendrës, Mark Schmiechen. Pyetjet fillojnë nga hapësirat e mbrojtura të çelikut dhe vazhdojnë me bunkerët që të mbrojnë nga sulmet atomike. BSSD ofroi një hotline me 6 telefona për këtë arsye. “Për çdo telefon kishim 10 thirrje në orë”, thotë Schmiechen.

Institucionet e IT-s i tremben sulmeve kibernetike

Frika e shumë gjermanëve lidhet me sulmet kibernetike dhe kolapsin e furnizimit me energji dhe ujë në rast të ndonjë hakerimi rus. Ministrja e Mbrojtjes, Nancy Faser apeloi që ky rrezik të merret seriozisht. Edhe Zyra Federale për Sigurinë e Teknikës së Informacionit është e alarmuar. Autoriteti mbrojtës nga sulmet kibernetike në një njoftim është shprehur se mënyra e verimit të forcave ruse apo atyre të shërbimeve sekrete “është e lidhur me një rrezik të ndjeshëm për sulme me sukses të infrastrukturës së  IT-s”.

Zyra Federale për Mbrojtjen e Popullsisë, BBK tha për DW, se është “parimisht e mundur” një ndërprerje e furnizimit me rrymë elektrike në rast të një sulmi hakerimi. Para dy vjetësh pati tallje, kur kjo zyrë rekomandoi që të mbahen rezerva për 10 ditë. Tani kërkesat tek ky institucion janë shumëfishuar dhe ai ka ofruar në faqen e internetit edhe një rubrikë të posaçme pas luftës në Ukrainë. Situatën aktuale kërcënuese shumë vetë e kanë konsideruar për të pamundur, “por jo Bundeswehri, dhe jo ne, edhe për shkak të detyrës që kemi si institucion”, sqaron BBK. Në këtë kuptim nuk ndryshon asgjë nga skenarët e përgatitjes, por “vetëm intensiteti i përgatitjeve”.

dw