Arkivi mujor: Korrik 2022

Maqedonia

Propozimi francez sot në Kuvend/ VMRO: Do ta pengojmë ndryshimin e Kushtetutës

Komento

vmroOpozita maqedonase duket se nuk dakordësohet me propozimin francez që sjell zgjidhjen e ngërcit me Bullgarinë, për t’i celur rrugën negociatave me BE.

 

VMRO thekson se “populli i thotë JO bullgarizimit, dhe se ata do të pengojnë ndryshimet kushtetuese dhe me këtë edhe asimilimin e popullit”.
LSDM nuk e ka shumicën për të ndryshuar Kushtetutën dhe për të bullgarizuar vendin.

“VMRO është pengesë për ndryshimin e Kushtetutës dhe nuk do të mbështesë asgjë që dëmton interesat kombëtare të Maqedonisë. Me votën e sotme, Kovaçevski vetëm konfirmon se është i gatshëm për çdo gjë, vetëm për pushtet”, thonë nga VMRO.

Sakaq, Partitë politike shqiptare, Bashkimi Demokratik për Integrim në pushtet dhe Aleanca për Shqiptarët në opozitë, e mbështesin propozimin, si “zgjedhja e vetme dhe më e mirë e mundshme për zhbllokimin e integrimit evropian të Maqedonisë së Veriut”.

 

Çfarë përmban propozimi francez?
Propozimi francez përbëhet nga shtatë pika. Pjesa që ka nxitur më së shumti debat është çështja e gjuhës dhe e kaluara historike, e cila është pjesë e Marrëveshjes për fqinjësi të mirë me Bullgarinë dhe si e tillë, kjo marrëveshje është e përfshirë dhe në propozimin francez.

Në pikën e tretë theksohet se, “Në rrugën e Maqedonisë së Veriut drejt anëtarësimit në Bashkimin Evropian, Këshilli rikujton rëndësinë e arritjes së rezultateve të prekshme dhe zbatimit me mirëbesim të marrëveshjeve dypalëshe, përfshirë Marrëveshjen e Prespës me Greqinë dhe Traktatin (marrëveshjen) për fqinjësi të mirë me Bullgarinë”.

Në propozimin francez gjuha maqedonase definohet si e tillë, pra gjuhë maqedonase pa sqarime plotësuese apo fusnotë, ndërkohë që apostrofohet se BE-ja do t’i notojë deklaratat e dy shteteve, Maqedonisë së Veriut dhe Bullgarisë, në raport me gjuhën.

Në pikën e katërt të propozimit francez, krahas detyrimit për realizimin e reformave, theksohet se, “Këshilli në këtë drejtim mirëpret synimin e Maqedonisë së Veriut të nisë dhe të arrijë si çështje me prioritet ndryshimet kushtetuese, me qëllim përfshirjen në Kushtetutë të qytetarëve që jetojnë brenda kufijve të shtetit dhe që janë pjesë e njerëzve të tjerë, si bullgarët”.

Përmes propozimit francez synohet tejkalimi i dallimeve që ka Maqedonia e Veriut me Bullgarinë dhe zhbllokimi i fillimit të bisedimeve për anëtarësim në familjen evropiane. Opozita akuzon Qeverinë se pranimi i propozimit do të “bullgarizojë” maqedonasit, por Qeveria ka siguruar opinionin se gjuha dhe identiteti nuk rrezikohen me propozimin që e sheh si mundësi të vetme për zhbllokimin e integrimit evropian.

Maqedonia e Veriut statusin e shtetit kandidat e ka fituar në vitin 2005, por negociatat nuk i ka nisur asnjëherë, fillimisht për shkak të kontestit me Greqinë për çështjen e emrit, që u zgjidhur me marrëveshjen mes dy vendeve më 12 qershor të vitit 2018. Por, kontesti me Bullgarisë ka lënë të hapur nisjen e bisedimeve pasi Sofja në nëntor të vitit veton duke e kushtëzuar heqjen saj me zgjidhjen e kontestit për gjuhë, identitetin dhe aspektet historike me Maqedoninë e Veriut.

Top Channel

Bota, Shëndeti

Çfarë është varianti BA.5 i koronavirusit?

Komento

Test për COVID-19BA.5 – pjesë e familjes Omicron – është varianti më i fundit i koronavirusit, që është duke shkaktuar valë infeksionesh në të gjithë botën.
Sipas raportit më të fundit të Organizatës Botërore të Shëndetësisë, BA.5 qëndron pas 52% të rasteve të regjistruara në fund të qershorit.

Në Shtetet e Bashkuara vlerësohet se është duke shkaktuar rreth 65% të infektimeve.

Rritja e numrit të rasteve

BA.5 nuk është i ri. I identifikuar për herë të parë në muajin janar, ai është gjurmuar nga OBSH-ja qysh në prill.

Ai është variant simotër i llojit Omicron, që ka qenë mbizotërues në mbarë botën qe nga fundi i vitit 2021 dhe ka shkaktuar rritje të shkallës së infeksionit në pjesë të Evropës, Australisë dhe Afrikës së Jugut, ku edhe është gjetur për herë të parë.

Të dhënat e OBSH-së tregojnë se numri i rasteve me koronavirus në botë, është në rritje tash e katër javë rresht.

Pse po përhapet?

Ashtu si varianti i tij simotër, BA.4, edhe BA.5 arrin të shmangë mbrojtjen imune, të siguruar ose nga vaksinimi, ose nga infeksioni i mëparshëm.
Për shumë njerëz, kjo do të thotë riinfektim – në shumë raste edhe pas një kohe të shkurtër.

Van Kerkhove ka thënë se OBSH-ja po i analizon raportet e riinfektimit.

“Kemi prova të shumta që tregojnë se njerëzit që janë infektuar me Omicron, janë duke u infektuar edhe me BA.5. Nuk ka dyshim për këtë”, ka thënë Gregory Poland, virolog dhe studiues i vaksinave në Klinikën Mayo, në Minesotë të SHBA-së.

Jo më i rëndë

Numri në rritje i rasteve ka shkaktuar më shumë shtrime në spital në disa vende, por numri i vdekjeve nuk është rritur në mënyrë dramatike.
Për këtë arsye, “BA.5 ka avantazh në rritje ndaj nënvarianteve të tjera të Omicronit që janë duke qarkulluar”, ka thënë Maria Van Kerkhove, zyrtare në OBSH, më 12 korrik.

Kjo ndodh kryesisht për faktin se vaksinat vazhdojnë të mbrojnë kundër sëmundjeve të rënda dhe vdekjes, nëse jo kundër infeksionit.

Prodhuesit dhe rregullatorët, po ashtu, janë duke konsideruar vaksinat e modifikuara, që synojnë drejtpërdrejt variantet më të reja të Omicronit.

Van Kerkhove ka thënë se nuk ka asnjë provë që tregon se BA.5 është më i rrezikshëm se çdo variant tjetër i Omicronit. Megjithatë, rritja e numrit të rasteve, sipas saj, mund të shkaktojë presion mbi shërbimet shëndetësore.

 

OBSH-ja dhe ekspertë të tjerë kanë thënë, po ashtu, se pandemia e vazhdueshme – e zgjatur nga shpërndarja jo e barabartë e vaksinave dhe dëshira e shumë vendeve “për të lëvizur përpara” – do të çojë vetëm në variante më të reja dhe të paparashikueshme.

Shkencëtarët tashmë po tërheqin vërejtjen për variantin BA.2.75 – i identifikuar për herë të parë në Indi – i cili ka një numër të madh mutacionesh dhe po përhapet me shpejtësi.

OBSH-ja ka thënë më 12 korrik se pandemia mbetet emergjencë shëndetësore globale dhe se vendet, krahas vaksinimit, duhet t’i marrin në konsideratë edhe masat tjera mbrojtëse, si maskat dhe distancën sociale, kur numri i rasteve rritet.

“Ajo që njerëzit nuk e kuptojnë, është se kur ka një nivel të lartë të transmetimit në komunitet, ai [virusi] do të ndryshojë”, ka thënë Poland.

“Kush e di se çfarë do të vijë më pas. Ne po luajmë me zjarr”, ka thënë ai.

rel

Shqipëria

Administrata e Ushqimit dhe Barnave autorizon vaksinën Novavax kundër COVID-19

Komento

NovavaxAdministrata e Ushqimit dhe Barnave (FDA) autorizoi sot vaksinën me dy doza COVID-19 të Novavax pas disa javësh vlerësim për sigurinë dhe efektivitetin e saj.

 

Novavax ka hyrë vonë në programin amerikan të vaksinave. Nëse Qendrat për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve nënshkruajnë për vaksinën, ajo do të jetë vaksina e katërt për COVID-19 në dispozicion për njerëzit në SHBA

Vaksina Novavax përdor një teknologji të bazuar në proteina, e cila është më tradicionale se teknologjia e re mRNA e përdorur nga Pfizer dhe Moderna.

Më shumë se 71% e amerikanëve më të vjetër se 5 vjeç janë plotësisht të vaksinuar.

Megjithatë, në qershor, një panel këshilltarësh të FDA-së përcaktoi se Novavax ofron një mundësi për njerëzit që mbeten në mëdyshje për të marrë një vaksinë mRNA, si p.sh. ajo e Pfizer ose Moderna, ose vaksina e Johnson & Johnson.

 

A do të funksionojë Novavax kundër Omicron?

Kompania paraqiti të dhëna që tregojnë se vaksina ka një efikasitet prej rreth 90.4%. Gjetjet vijnë nga dy studime të mëdha klinike të kryera në vitin 2021 dhe që përfshinin rreth 44,000 njerëz.

Veçanërisht, asnjë nga këto studime nuk u krye gjatë kohës që Omicron qarkullonte në SHBA

Novavax tha se po zhvillon një vaksinë përforcuese të përshtatur për nënvariantin e Omicron BA.1 dhe se dozat mund të jenë të disponueshme deri në fund të vitit. Së bashku, kompania do të dyfishojë kërkimet për vaksinat që synojnë nënvariantet BA.4 dhe BA.5.

 

Novavax duket të jetë i sigurt dhe efektiv

Vaksina Novavax, e quajtur NVX-CoV2373 , është tashmë e autorizuar në më shumë se 12 vendesh dhe nga Komisioni Evropian dhe Organizata Botërore e Shëndetësisë.

Regjimi me dy doza përbëhet nga dy doza gjysmë mililitri të dhëna me një distancë prej 21 ditësh.

Në një provë klinike të fazës 3 në SHBA dhe Meksikë, kompania zbuloi se dy doza të vaksinës sigurojnë 90.4% mbrojtje kundër infeksionit dhe 100% efikasitet kundër rasteve të moderuara dhe të rënda të COVID-19.

Një provë klinike e fazës së dytë 3, e cila përfshinte më shumë se 14,000 pjesëmarrës në MB, zbuloi se kishte 89.7% efikasitet.

Të dhënat në të dyja provat u mblodhën përpara rritjes së rasteve me Omicron. Kompania nuk ka mbledhur ende të dhëna se si vaksina e saj reagon  kundër Omicron.

Kompania raportoi efekte anësore kryesisht të lehta dhe të moderuara që u zgjidhën brenda një ose dy ditësh. Më të zakonshmet ishin ndjeshmëria në vendin e injektimit, dhimbje koke, vjellje, dhimbje muskulore, ngurtësi e kyçeve dhe lodhje.

Në studimin klinik më të madh të fazës 3, nuk pati raste të reaksioneve të rënda alergjike, trombozave të shkaktuara nga vaksina ose sindromës Guillain-Barre .

Nga 40,000 pjesëmarrës, kishte gjashtë raste të miokarditit dhe perikarditit . Përfaqësuesit nga Novavax thanë se ky numër është në përputhje me shkallën e miokarditit në popullatën e përgjithshme dhe se nuk ka prova të mjaftueshme për të treguar se vaksinat shkaktuan format e rralla të inflamacionit të zemrës.

Ndërsa disa nga panelistët e FDA thanë se duhet të mblidhen më shumë të dhëna për lidhjen midis vaksinës dhe miokarditit, ata përcaktuan se përfitimet tejkalonin rreziqet e vaksinimit në përgjithësi.

 

Çfarë është një vaksinë e bazuar në proteina?

Kur COVID-19 u shfaq për herë të parë, shkencëtarët e Novavax veçuan proteinën e virusit dhe krijuan një version të modifikuar të tij.

Ndryshe nga vaksinat e tjera të autorizuara, të cilat japin material gjenetik për të drejtuar prodhimin e proteinave nga qelizat, vaksina Novavax jep proteina drejtpërdrejt. Antigjeni në vaksinë nuk mund të përsëritet dhe as të shkaktojë COVID-19.

Llojet e vaksinave për COVID-19

Ka katër lloje kryesore të vaksinave për COVID-19 në zhvillim: mRNA, vektor, nënnjësi proteinash dhe vaksina të plota të inaktivizuara të virusit.

Vaksinat mRNA nga Pfizer dhe Moderna ishin të parat që u miratuan nga FDA. Vaksina e vektorit të adenovirusit të Johnson & Johnson është gjithashtu e autorizuar në SHBA

Kjo qasje, e quajtur teknologjia e nanogrimcave rekombinante, është më tradicionale për zhvillimin e vaksinave, krahasuar me teknologjitë e reja të mRNA dhe vektorit adenovirus.

Teknologjia e nën-njësive të proteinave rekombinante është përdorur në mënyrë të sigurt për dekada.

Për shembull, vaksina e hepatitit B , e licencuar në 1986, rekomandohet për të gjitha foshnjat e porsalindura në SHBA. Vaksinat e papillomavirusit njerëzor kanë qenë vendimtare për minimizimin e kancerit të qafës së mitrës që nga viti 2006.

Novavax nuk paraqiti të dhëna për efektë nëse përzihej me  lloje të tjera vaksinash kundër COVID-19.

Kompania po teston gjithashtu formulën e saj tek adoleshentët dhe ka dorëzuar në FDA të dhënat e saj ekzistuese mbi sigurinë dhe efikasitetin e vaksinës tek njerëzit e moshës 12 deri në 18 vjeç.

Top Channel

 

Maqedonia

Gandi: „Sapo dikush të vetëdijesohet se t’u bindesh ligjeve të padrejta bie në kundërshtim me dinjitetin e njeriut, nuk ekzistojnë më tirani që të mund ta sundojnë.“

Komento

ArsovskaMe flamur shqiptar u festua fitorja e Arsovskës. ASh në qytetin e Shkupit, një këmbë në pushtet, një në opozitë

Në tetor të vitit të kaluar Danella Arsovska festoi fitoren si kryetare e Qytetit të Shkupit.

Për të votuan edhe qytetarë shqiptar, ndërsa në festë nuk mungoi as flamuri kuqezi.

Arsovska atë kohë u përkrah nga Aleanca për Shqiptarët, e si rezultat i fitores, kësaj partie i takoi posti i drejtorit të NP “Higjienës Komunale”.

Por, pas incidentit me armë në sheshin Skënderbeu, Arsovska shkarkoi Zudi Enuzi-Koka nga posti drejtorit për shkak se vëllai i tij shtiu me armë në qiell.

Sot nga Qyteti i Shkupit njoftuan se në vend të Kokës për drejtoreshë është emëruar Kosana Mazneva, me çka ky post më nuk i takon ASH-së.

Por vetëm një ditë pas u shkarkua Zudi Koka, nga partia e Selës, të paktën në mënyrë deklarative u tha se ndërpritet çdo lloj bashkëpunimin VMRO-DPMNE-në.

“Mendoj se këtu përfundon tregimi jonë në Shkup sepse që të shkarkohet ai duhet kryetarja së pari të konsultohet me ne. Këtë e flas personalisht, jo në emër të partisë, megjithatë sot do të kemi edhe mbledhje të partisë”, tha Arben Taravari, nënkryetar i Ash-së.

“Dhe për ta konfirmuar këtë si pasojë e zhvillimeve të fundit, thirrjeve anti-shqiptare, inskenimeve të cilat mendja jonë e shëndoshë as nuk mund ti kuptojë, ne i japim fund çdo lloj bashkëpunimi me VMRO-DPMNE-në për sa kohë këto subjekte politike nuk reflektojnë dhe nuk ndërpresin logjikën e përfitimit politik duke anatemuar shqiptarët gjithnjë e më shumë”, tha Vjollcë Berisha, sekretare e përgjithshme e Ash-së.

Megjithatë në Qytetin e Shkupit Aleanca për Shqiptarët vazhdon ta mbajë postin e nënkryetares. Bujare Abazi ende është në detyrë,  bashkë me disa zëvendësdrejtorë në disa ndërmarrje publike. VZ

Disa Aforizma mbi DINJITETIN, për ata, që nuk e kanë humbur ende:

 

„E mira e parë e një populli është dinjiteti i tij.“

Camillo Benso di Cavour

 

„Dinjiteti vetjak matet me metrën e ndërgjegjes vetjake, jo me përshtypjet e të tjerëve.“

Fausto Cercignani

 

“Dinjiteti nuk matet me titujt që zotëron, por me vetëdijen që i meriton.”

Aristoteli

 

„Pjesa më e madhe e njerëzve jetojnë duke konsumuar gjysmën e energjive të tyre në përpjekje për të mbrojtur një dinjitet që nuk kanë pasur kurrë.“

Raymond Chandler

 

„Çdo marrëdhënie njerëzore përfshin kompromiset, por kufiri i kompromisit është dinjiteti i çdonjërit.“

Fausto Cercignani

 

„Uria shkon e vjen, por dinjiteti njëherë që ikën, nuk kthehet më.“

Nicolai Lilin

 

„Nuk do t’i lejoj askujt që të ecë në mendjen time me këmbë të palara.“

Gandi

 

„Sapo dikush të vetëdijësohet se t’u bindesh ligjeve të padrejta bie në kundërshtim me dinjitetin e njeriut, nuk ekzistojnë më tirani që të mund ta sundojnë.“

 

Gandi

 

„Ju lutem: më pak dashuri e më shumë dinjitet!“

Kurt Vonnegut

 

„Kur bëhet fjalë për dinjitetin njerëzor, nuk mund të bëjmë kompromise.“

Angela Merkel

 

„Nëse një njeri nuk ka zbuluar diçka për të cilën ia vlen të vdesë, nuk është i denjë të jetojë.“

Martin Luther King

 

„Askush nuk do na hipë mbi shpinë nëse ne vetë nuk e përkulim kurrizin.“

Martin Luther King

 

 

të huazuara nga Aforizma.al

Kosova

Ministri Aliu: Europa Nostra dëmtoi imazhin e Kosovës

Komento

Ministri AliuNë emisionin “RTK Prime”, në RTK, është i ftuar ministri i Ministrisë së Mjedisit, Planifikimit Hapësinor dhe Infrastrukturës, Liburn Aliu, i cili flet për zhvillimet në këto dy ministri që i përfaqëson, por edhe për Qeverinë Kurti II.

Në fillim ministri Aliu foli për çështjen e Manastirit të Deçanit, për çfarë kishin ardhur përfaqësuesit Evropa Nostra, të cilët ishin takuar me ministrin Aliu dhe me ministrin Çeku, sipas të cilëve ky manastir cilësohej si i rrezikuar.

Ministri Aliu lidhur me këtë vizitë tha se takimi ishte i mirëseardhur për shkak se Manastiri i Deçanit ishte shpallur si një nga 7 monumente të rrezikuara, vendim që është publikuar asokohe në vitin që shkoi nga Evropa Nostra, sipas të cilit Manastiri rrezikohet nga elementët ekstremistë që lidhet me radikalizmin fetarë që përmendet organizata ISIS.

“Ky ka qenë dëmtim i jashtëzakonshëm i imazhit të Republikës së Kosovës, ndonëse nuk kishte asnjë bazë, asnjë fakt të vetëm, nuk di as prej nga e kanë marrë a si ka buruar kjo e dhënë, pa kontaktuar as organet e sigurisë në Kosovë, qoftë Policinë ë Kosovës, qoftë KFOR-in, qoftë institucionet që merren me trashëgiminë kulturore. Thjeshtë kanë publikuar një shpallje të tillë për Manastirin e Deçanit, që ka dëmtuar shumë imazhin e Republikës së Kosovës”, tha ministri Aliu.

Lidhur me këtë çështje, ministri Aliu sqaroi se edhe Ministria e Kulturës,Rinisë dhe Sporteve ka reaguar përmes letrave dërguar atyre që nuk kanë kthyer asnjë përgjigje. Veç kësaj kanë insistuar të kenë takime, por deri më tani jo.

“Ne ua shprehëm shqetësimin tonë, faktin që është dëmtuar imazhi i Republikës së Kosovës, ndërkohë që ata thanë që ende nuk ka raport të plotë për këtë çështje”,shtoi ministri Aliu.

Tutje ai theksoi se nuk mund t’i lihet objekti i trashëgimisë kulturore në dorë të një kleri fetar, sikundër ka ndodhur në Patrikanën e Pejës, që kleri fetar ka dëmtuar objektin e trashëgimisë kulturore, sepse është objekt kulturor me vlerë botërore, që duhet trajtuar profesionalisht.

 

Bota

Euro bie drejt barazimit me dollarin

Komento

euro dollarSikur euro të kishte qenë aeroplan, tani do të kishte rënë zilja e alarmit. Në këtë nivel të ulët sa tani euro nuk ka qenë asnjëherë në 20 vitet e fundit. Vlera e euros tani është barazuar me dollarin.

 

Euroja monedha e përbashkët europiane ka pasur  për herë të fundit vlerën sa një dollar në dhjetor 2002. Edhe të martën (12.07) paradite euro mbërriti aty, pas një rënieje prej disa javësh: Një vit më parë modhedha europiane ishte 1,18 dollarë. Ekspertët nuk e përjashtonin mundësinë që euro mund të arrinte sërish barazvlefshmërinë, paritetin me dollarin. Vlerën më të ulët euro e ka pasur më 5 korrik 2001, kur shënoi 0,8380 dollarë.

Janë shqetësimet lidhur me recesionin ato që e rrëzuan monedhën e përbashkët europiane. Sidomos rreziku i ndalimit të gazit u ka ngjallur frikën tregjeve financiare, dhe që nga e hëna (11.07) ndërprerja e gazit është bërë realitet. Ky ndalim do i zinte frymën koniunnkturës në Gjermani dhe në Europë. “Gjendja është ende e mirë, por ajo është delikate”, tha Ulrich Leuchtmann, ekspert i valutave në radion gjermane, Deutschlandfunk.

 

A sjell barazvlefshmëria përfitime?

Një monedhë e dobët mund të sjellë edhe përfitime, ajo ndihmon ndërmarrjet e eksportit. Sepse në fund të fundit mallrat vendase do të ishin më të lira për vendet e tjera, kështu që do të rriteshin shitjet. Njëkohësisht jashtë vendit eksportohet edhe fuqia blerëse, e cila mund të blejë më lirë mallrat gjermane dhe europiane.

Por një përfitim i tillë për ndërmarrjet vendase eksportuese ekziston sa kohë që ndërmarrjet gjermane i prodhojnë mallrat krejtësisht në Gjermani ose në zonën e euros dhe pastaj i eksportojnë në vendet e tjera, thotë Sonja Marten, eksperte e valutave në Bankën DZ: “Kur prodhimet gjysmë të gatshme merren nga vendet e tjera që nuk janë anëtare të BE-së, ose kur prodhohen me shumë energji, atëherë kjo llogari nuk del më me fitim,” mendon ajo dhe kujton se sidomos prodhimet energjetike llogariten me dollarë.

 

Inflationi i bën presion euros 

Çmimet në rritje të energjisë kanë qenë një nga arsyet kryesore për bilancin negativ të tregtisë së jashtme gjermane në muajin qershor, gjë që bën që të importohet më shumë se sa të eksportohet, pra edhe gaz dhe naftë.

Çmimet e larta të importit sidomos të energjisë nxisin inflacionin. Dhe kjo nuk i pëlqen Bankës Qendrore Europiane. Sepse ajo do që duke bërë rritjen e planifikuar të përqindjeve të interesit të kundërveprojë ndaj shtrenjtimit të madh.

 

Rritja e çmimeve rëndon qytetarët

Por njëkohësisht ajo nuk do të ta bëjë këtë sa më shpejt, sepse ekziston rreziku i ndrydhjes së koniunkturës. Prandaj Marten hamendëson, se “ajo mund të përpiqet fillimisht të ndërhyjë verbalisht”. Por nga përvoja dihet se kjo gjë tërheq spekulantët, të cilët brenda disa ditësh mund ta ulnin sërish kursin e euros. Por luhatjet në rënie të ditëve të fundit janë të pazakonta: “Kjo tregon për nervozitetin e tregjeve,” thotë Marten. Prandaj ajo nuk e përjashton mundësinë e barazimit të euros me dollarin ose rritjen afatshkurtër të vlerës së euros edhe nën këtë kufi.

 

Frikë transatlantike recesioni 

Që euro është kaq e dobët kundrejt dollarit ka gjithnjë të bëjë edhe me vlerësimin e monedhës amerikane. “Banka kombëtare e SHBA-së Fed, është sërish duke vendosur ritmin,” shpjegon ish krye-ekonomi i Allianz-ës, Michael Heise. Ajo lufton kështu inflacionin dhe ka filluar të rrisë normat e interesit.

Kjo frikësoi gjatë kësaj faze bursat, të cilat tremben nga recesioni në SHBA, thotë Marten.

Por tani sytë janë hedhur drejt Europës: Sepse nëse bie ekonomia në SHBA, atëherë recesioni do të prekë edhe Europën.

 

Euro është vlerësuar nën vlerën e saj

Ndërkohë tregjet financiare i bëjnë llogaritjet me mënyrën e kujdesshme të Fed, vëren Michael Heise, i cili është tani krye-ekonomist i HQ Trust. Nëse Banka Qendrore Europiane do të bëjë tani hapin e parë në lidhje me normat e interesit dhe pastaj do të hedhë hapat e tjerë duke rritur normën e interesit mbase më shumë se sa është menduar deri tani, atëherë kjo mund të ndihmonte sërish kursin e euros, mendon ai.

Atëherë euro mund të arrijë shpejt tek 1,10 dollarë ose ndoshta edhe më shumë. Ai mendon se fuqia blerëse e dollarit është aktualisht e mbivlerësuar. Tregjet janë shumë nervoze edhe për shkak të pasigurisë. Nëse gazi do të vazhdojë të rrjedhë nga Rusia, atëherë kjo do t’i vinte në ndihmë edhe euros, shpreson Ulrich Leuchtmann nga banka Commerzbank. “Një kurs kaq i ulët i euros nuk është i justifikuar.”

dw

 

Maqedonia

Shkup: Më në fund propozimi francez para deputetëve

Komento

parlamenti rmvKuvendi i Maqedonisë së Veriut (MV) do të mbajë të enjten (14.07) seancën për miratimin e propozimit francez, që i mundëson MV mbajtjen e konferencës së përbashkët ndërqeveritare me BE-në.

 

Shumica parlamentare në Maqedoninë e Veriut beson, se i ka numrat e nevojshëm për miratimin e konkluzioneve të qeverisë lidhur me propozimin e Francës për daljen nga ngërçi prej vetos bullgare në BE. Miratimi i këtij propozimi do t’i hapte rrugën fillimit të bisedimeve mes Shkupit dhe Brukselit për antarësimin e MV-së në BE.  Ndërsa opozita thotë, se do ta kundërshtojë propozimin në fjalë. Para fillimit të seancës plenare, deputetëve do t’iu drejtohet me një fjalim edhe presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen.

 

VMRO-DPMNE: Propozimi Francës i dëmshëm për interesat kombëtare

Grupi parlamentar i VMRO-DPMNE-së kërkon nga qeveria që të plotësojë konkluzionin me të gjitha dokumentacionet përcjellëse që kanë të bëjnë me detyrimet e Maqedonisë së Veriut (MV) dhe rrjedhën e bisedimeve me BE-në.

Opozita maqedonase e  vlerësuar si të turpshëm konkluzionin e qeverisë, duke e akuzuar atë për fshehje të propozimit, që sipas VMRO-DPMNE-së është i dëmshëm për interesat kombëtare dhe shtetërore maqedonase. “Kërkojmë që urgjentisht të dorëzohet protokolli maqedono-bullgar, i cili është dokumenti më i rëndësishëm dhe kyç në këtë proces. Nëse deputetët e shumicës janë të gatshëm për një poshtërim të tillë, ne nga opozita nuk jemi dhe prandaj kërkojmë që të gjitha dokumentet të dorëzohen sipas procedurës parlamentare”, vlerëson Goran Micevski kryetar i Grupit Parlamentar të VMRO DPMNE-së.

 

LSDM: Nuk rrezikohet identiteti dhe gjuha maqedone

Grupi parlamentar i Lidhjes Social Demokrate ka thënë, se është për transparencë në procedurën e miratimit të vendimit nga Kuvendi i Maqedonisë së Veriut duke siguruar se me propozimin francez nuk rrezikohet identiteti dhe gjuha maqedonase. “Jemi të hapur të bisedojmë me opozitën për konkluzionet që duhet t’i miratojë kuvendi. Dëshiroj t’ju bind se propozim-konkluzionet që do të miratojmë do të hedhin poshtë të gjitha insinuatat se rrezikohet gjuha maqedonase me propozimin francez. Janë gënjeshtra se rrezikohet gjuha, identiteti apo çështjet historike. Ato janë të mbrojtura dhe do të jemi dëshmitarë për këtë që themi”, deklaron Jovan Mitrevski, kryetar i Grupit Parlamentar të Lidhjes SocialDemokrate.

 

BDI: Nëse nuk pranohet propozimi MV shkon në izolim

Bashkimi Demokratik për Integrim (BDI) vlerësoi se një refuzim i propozimit francez do të kishte pasoja për Maqedoninë e Veriut, pasi pala bullgare sërish mund të kontestojë çështjet që kanë të bëjnë me identitetin maqedonas. “Nëse nuk e zgjidhim problemin, nëse nuk e pranojmë propozimin, çfarë do të ndodhë? Sërish do të kontestohet gjuha, identiteti dhe gjithçka tjetër. Ne do të izolohemi dhe si një ishull i izoluar do të bëjmë përpjekje të mbijetojmë. Kjo është zgjidhja, sigurisht se jo. Pra, me këtë propozim nuk rrezikohet asgjë që është maqedonase dhe duhet të pranohet si i tillë”, thekson Arbër Ademi, kryetar i Grupit Parlamentar të BDI-së.

 

Frika nga përshkallzimi i situatës

Disa media të afërta me partitë opozitare kanë paralajmëruar për informacione për trazira të mundshme gjatë seancës së nesërme parlamentare, ku do të flasë kryetarja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen. Ministri i Punëve të Brendëshme i MV-së Oliver Spasovski ka thënë se po bëhen analiza, po mblidhen të gjitha informacionet lidhur me zhvillimet e mundshme që do të ndodhnin gjatë mbajtjes së seancës së nesërme. “Ministria e Brendëshme do të marrë të gjitha masat e nevojshme për sigurinë e deputetëve dhe të legjislativit. Protestat dhe shprehja publike e qëndrimit është një e drejtë demokratike, por duhet bërë në mënyrë demokratike. Demokracia nuk nënkupton sjellje anarkike”, ka thënë Spasovski.

Pas miratimit eventual të propozimit në kuvend, ministri i Punëve të Jashtme i Maqedonisë së Veriut Bujar Osmani, pritet të udhëtojë për në Sofje, për të nënshkruar protokollin me Bullgarinë, që do t’i hapte rrugë mbajtjes së konferencës së parë ndërqeveritare midis MV-së dhe BE-së.

dw

Shqipëria

Rama pritet nga Stoltenberg, i paraqet propozimin për bazë detare të Natos në Durrës

Komento

Rama StoltenbergKryeministri shqiptar Edi Rama i paraqiti sot Sekretarit të Përgjithshëm të Nato-s, propozimin për ndërtimin e një baze detare të Aleancës në Durrës

 

Gjatë deklaratës së përbashkët pas takimit në Bruksel, zoti Rama tha se bëhet fjalë “për të shtuar një vlerë tjetër të rëndësishme në infrastrukturën dhe logjistikën e aleancës, duke vënë në dispozicion të NATO-s një bazë të flotës detare të fjalës së fundit, që do të jetë një vend që jo vetëm mund ta ndërtojmë, por mund ta ndërtojmë duke patur parasysh sfidat e kohës sonë, nga ndryshimi i klimës, nga mbrojtja e mjedisit e gjithçka tjetër”.

Nga ana e tij Sekretari i Përgjithshëm i Natos, i cili e mbajti deklaratën e tij, përpara asaj të kryeministrit shqiptar, nuk e përmendi propozimin për bazën detare, ndërsa vlerësoi rolin e Shqipërisë në gjirin e Aleancës dhe kontributin e saj në forcat shumëkombëshe në Letoni e së fundmi dhe në Bullgari, apo dhe në misionin paqeruajtës në Kosovë.

Zoti Stoltenberg, vuri gjithashtu në dukje mbështetjen e Shqipërisë ndaj Ukrainës. “NATO qëndron me Ukrainën ndërkohë që mbron veten e saj ndaj luftës mizore të Rusisë. Ne po ofrojmë modele të pashembullta mbështetjeje dhe kjo do të vazhdojë edhe në afat të gjatë. Unë mirëpres mbështetjen e Shqipërisë për Ukrainën si edhe angazhimin tuaj të fundit për ndihmë humanitare. Gjithashtu dhe vizita juaj e fundit në Ukrainë ishte një dëshmi e rëndësishme solidariteti”, deklaroi Sekretari i Përgjithshëm i Natos, duke ju drejtuar kryeministrt shqiptar.

Zoti Stoltenberg, përgëzoi Shqipërinë dhe për ratifikimin e shpejtë të protokolleve të anëtarësimit në Alancë të Finlandës dhe Suedisë. Sipas tij, afrimi i këtyre dy vendeve “dëshmon se dera e NATO-s mbetet e hapur dhe se vazhdojmë të përkrahim të drejtën e çdo vendi të zgjedhë rrugëtimin e vet. Mikëpritja e Finlandës dhe Suedisë në Aleancë do t’i bëjë ata më të sigurtë, NATO-n më të fortë dhe botën më të sigurtë. Kjo është jetike ndërkohë që përballemi më krizën më të madhe të sigurisë në dekada”.

Ndërsa Sekretari i Përgjithshëm i Nato-s u shpreh se Ballkani Perëndimor ka “një rëndësi strategjike për Aleancën”, kryeministri shqiptar bëri të ditur se kishte përsëritur kërkesën për përfshirjen e Kosovës në partneritetin për paqe. Një vendim i tillë do të kërkonte konsensusin e të gjithë vendeve anëtare, mes të cilave disa nuk e kanë njohur ende Kosovën, por sipas zotit Rama, “do të ishte vërtetë e mençur që kjo të rikonsiderohet”, duke patur parasysh dhe kontekstin e zhvillimeve aktuale.

Zoti Rama theksoi se “është e rëndësishme që ne të vazhdojmë bashkëbisedimin tonë përkundrejt situatës dhe po kështu edhe detyrimet që ne kemi në Ballkanin Perëndimor, që pikërisht të parandalojmë çdo përshkallëzim e të parandalojmë që çdo ndikim i keq të kthehet në problem për rajonin tonë”. Ai shtoi më tej se “ndërkohë që koncepti i ri strategjik që sapo kemi miratuar thekson rolin strategjik të Ballkanit Perëndimor për NATO-n, ne besojmë shumë se është tejet e rëndësishme që të vijojmë një dialog të përhershëm me të gjitha vendet e Ballkanit Perëndimor, përfshirë Serbinë, e cila nuk është pjesë e aleancës sonë, por është pjesë e rajonit tonë”.

voa

Bota, Shkenca

NASA publikon fotot e plota të marra nga teleskopi më i fuqishëm hapësinor

Komento

nasa 1Agjencia Hapësinore amerikane (NASA) publikoi sot grupin e plotë të fotografive të para me ngjyrë, të realizuara nga teleskopi hapësinor “James Webb”, duke përfshirë fotografinë e një ylli që po shuhet. Një ditë më parë NASA ndau vetëm një fotografi, ku shfaqeshin si kurrë më parë, yjet dhe galaktikat që ndodhen në thellësi të universit. 

Fotografitë e publikuara sot nga agjencia hapësinore NASA:

nasa 2“Mjegullnaja e Unazës Jugore”, që njihet edhe si “Tetë-Shpërthimet”. Rreth 2500 vjet-drite larg, në fotografi shihet një re gazi në zgjerim që rrethon një yll që po shuhet. Një vit-drite është rreth 9 trilionë kilometra.

nasa 3 “Mjegullnaja Carina”, rreth 7 mijë e 600 vjet-drite larg. Një vit-drite është rreth 9 trilionë kilometra.

 

nasa 4“Pesë galaktikat në kërcim kozmik”, 290 milionë vjet-drite larg. “Stephan’s Quintet” u diktuan për herë të parë para 225 vjetësh në yjësinë Pegasus.

Gjatë një konference për shtyp në Shtëpinë e Bardhë, Presidenti Joe Biden tha se teleskopi ishte “një dritare e re në historinë e universit”.

Teleskopi me një vlerë prej 10 miliardë dollarësh, më i madhi dhe më i fuqishmi i lëshuar ndonjëherë në hapësirë, arrin të vëzhgojë më në thellësi të universit se kurrë më parë.

Shkencëtarët i krahasojnë imazhet që teleskopi arrin të kapë “me një vështrim pas në kohë”. Kjo për shkak se ai mundëson të shihen galaktika që ndodhen aq larg, sa që dritës që vjen prej tyre, i duhet miliarda vjet për të arritur tek teleskopi.

Teleskopi “Webb” mund të kapë dritën që u krijua menjëherë pas asaj që njihet në astronomi si teoria e “Big Bang-ut”, “Shpërthimit të Madh”, e cila shënoi momentin e krijimit të universit.

nasa 5“Webb”, pasardhës i teleskopit hapësinor “Hubble”, është rreth 100 herë më i ndjeshëm se paraardhësi i tij 30-vjeçar.

Teleskopi është aq i përpiktë, sa shkencëtarët do të jenë në gjendje të shohin përbërjen kimike të planetëve që ndodhen në thellësi të hapësirës e të përcaktojnë nëse ata janë të jetueshëm ose jo.

Gjatë konferencës për shtyp Nënpresidentja Kamala Harris tha se teleskopi do të “forconte njohuritë që shkenca ka sot lidhur me origjinën e universit, sistemit tonë diellor dhe ndoshta vetë jetës”.

nasa 6Teleskopi u lëshua më 25 dhjetor nga Guiana franceze në Amerikën e Jugut. Ai përshkoi 1.6 milionë kilometra, përpara se të fillonte të kapte imazhet e para.

Administratori i NASA-s Bill Nelson tha se imazhet e ardhshme do të sigurojnë një vështrim edhe më të thellë në origjinën e universit me pamje që i takojnë 13.5 miliardë viteve më parë.

Shkencëtarët do ta përdorin teleskopin “Webb” për të studiuar yjet, galaktikat dhe planetet që ndodhen në skaje të kozmosit, si dhe do të ofrojnë pamje më të detajuara të objekteve që ndodhen më pranë nesh, duke përfshirë sistemin tonë diellor.

voa

Bota, Shkenca

Kamion mallrash me bateri dhe hidrogjen

Komento

kamion me bateriNjë kompani britanike po hedh në treg atë që e cilëson si kamionin e parë në Mbretërinë e Bashkuar që punon me hidrogjen dhe bateri. Kompania Tevva thotë se sistemi me hidrogjen e ka zgjatur në 500 kilometra distancën që mund përshkojë kamioni shtatë tonë e gjysëm.

 

Duke filluar nga viti 2030, të gjitha makinat e reja në Mbretërinë e Bashkuar do të duhet të jenë elektrike. Kamionët e tonazhit të lartë duhet të përmbushin këtë standard deri në vitin 2040. Por bateritë e tyre janë të rënda dhe distancat, që ata mund të përshkojnë janë të kufizuara.

Por prodhuesit e këtij kamioni shtatë tonë e gjysmë pretendojnë se e kanë gjetur zgjidhjen.

Ata thonë se duke kombinuar elektricitetin dhe hidrogjenin, këta kamionë mund të përshkojnë rreth 500 kilometra me një ngarkesë 2.7 tonë. Firma Tevva e prezantoi kamionin në Ekspozitën e Transportit Rrugor në Stoneleigh.

Prodhimi i enegjisë përmes kombinimit të teknologjisë me hidrogjen dhe baterive nuk e ndot mjedisin. Por hidrogjeni është i kushtueshëm.
Shefi i departamentit të hidrogjenit në firmën Tevva, Harsh Pershad, thotë se hidrogjeni tani mund të prodhohet duke përdorur energjinë e përftuar nga panelet diellore dhe era, me një kosto më efikase.

“Mendojmë se tani është koha e duhur për të hedhur në treg kamionët. Ka investime të shumta në mbarë botën për prodhimin e hidrogjenit me kosto të ulët që nuk e dëmton mjedisin. Investime po bëhen në Angli dhe Evropë. Kompanitë po përpiqen të jenë pjesë e valës së teknologjisë me hidrogjen”.

Kompanitë e transportit, që marrin mallra nga qendrat e shpërndarjes, janë objektiv i firmës Tevva, e cila thotë se ka plane të instalojë pajisje të furnizimit me hidrogjen nëpër këto qendra për kamionët.

Zoti Harsh thotë se furnizimi me hidrogjen merr të njëjtën kohë si furnizimi me naftë. Gjatë natës, thotë ai, kamionët mund të karikohen me energji elektrike.

“Kamionët karikohen gjatë natës dhe duke kombinuar teknologjinë me hidrogjen shtojmë distancën që mund të përshkojë një kamion me tonazh të lartë dhe aftësitë e ftohjes së mallrave, kur nevojitet. Hidrogjeni ka një kapacitet të lartë energjitik, çfarë mund të shtojë kilometrazhin e kamionit. Nga ana tjetër, bateritë janë të mira por shumë të rënda. Duke përdorur hidrogjenin shtohen aftësitë e kamionit për ngarkesa më të mëdha”.

Kamioni mund të kushtojë ndërmjet 190 dhe 230 mijë dollarë. Shtimi i prodhimit do të ulë koston. Zoti Harsh beson se edhe çmimi i hidrogjenit do të ulet ndërsa shtohen kërkesat.

Anthony Kucernak, profesor në Kolegjin Imperial të Londrës, thotë se në të ardhmen automjetet elektrike dhe me hidrogjen do të ekzistojnë krah për krah, sikurse kanë ekzistuar makinat me naftë dhe benzinë dhe se vetëm bateritë nuk do të përmbushin nevojat për uljen e ndotjeve.

“Bateritë zënë shumë vend, sidomos nëse kërkon të vësh bateri në kamionët që udhëtojnë në distanca të largëta, duke zvogëluar ngarkesën e transportit. Por kur kombinon një sasi më të vogël baterish me një burim energjie si hidrogjeni, rritet rendimeti”.

Lufta në Ukrainë dhe rritja e çmimeve të karburanteve ka nxjerrë në pah nevojën që bota të shkëputet nga varësia prej naftës dhe benzinës. Kjo kërkon edhe një infrastrukturë të re. Analistët thonë se me kalimin e kohës, çmimi i kamionëve me hidrogjen do të ulet dhe se bota do të përfitojë nga eleminimi i ndotjes nga djegia e lëndëve fosile.

 

voa