Shtetet e Bashkuara janë të shqetësuara nga përafrimi më i madh mes Kinës dhe Rusisë, tha të mërkurën Departamenti i Shtetit pasi presidenti rus Vladimir Putin përshëndeti forcimin e lidhjeve me Pekinin dhe sinjalizoi se homologu i tij kinez, Xi Jinping do të vizitojë Rusinë.

 

Fjala për vizitën e zotit Xi vijnë pasi Uashingtoni tha se Kina po shqyrton mundësinë e dërgimit të armëve për luftën e Rusisë në Ukrainë, një lëvizje që do të kërcënonte të përshkallëzonte konfliktin në një konfrontim midis Rusisë dhe Kinës nga njëra anë dhe Ukrainës dhe aleancës ushtarake të NATO-s të udhequr nga SHBA, nga ana tjetër.

Zoti Putin priti kryediplomatin kinez, Wang Yi, në Kremlin të mërkurën, dhe i tha atij se tregtia dypalëshe mes Pekinit dhe Moskës ka tejkaluar pritshmëritë dhe se së shpejti mund të arrijë në vlerën e 200 miliardë dollarëve në vit, nga 185 miliardë dollarë që ishte më 2022.

“Presim një vizitë të Presidentit të Republikës Popullore të Kinës në Rusi. Kemi rënë dakord për këtë. Gjithçka po përparon, gjithçka po shkon drejt zhvillimit. Ne po arrijmë kufij të rinj”, tha zoti Putin.

Zëdhënësi i Departamentit amerikan të Shtetit Ned Price tha se vizita e zotit Wang në Rusi në prag të përvjetorit të parë të luftës ishte një dëshmi e mëtejshme e radhitjes së Pekinit nga ana e Moskës.

“Ne jemi të shqetësuar sepse këto dy vende ndajnë një vizion,” tha zoti Price në një konferencë shtypi. “Është një vizion i një epoke në të cilën vendet e mëdha mund të kërcënojnë vendet e vogla, kufijtë mund të ndryshohen me forcë, një epokë në të cilën fuqia vendos,” tha ai.

“Nuk kemi parë deri tani që Kina t’i japë Rusisë ndihmë vdekjeprurëse, por as nuk besojmë se e kanë eliminuar si opsion”, shtoi zoti Price.

Agjencia ruse e lajmeve Tass citoi zotin Wang – i cili mbajti një takim të veçantë me ministrin e jashtëm rus Sergei Lavrov – të ketë thënë se Kina “do t’i përmbahet në mënyrë të vendosur një pozicioni objektiv dhe të paanshëm dhe do të luajë një rol konstruktiv në zgjidhjen politike të krizës” në Ukrainë .

Ministria e jashtme ruse tha se mirëpret një rol më aktiv të Kinës në zgjidhjen e konfliktit dhe se vlerëson “qasjen e balancuar” të Kinës. Por në një deklaratë të veçantë, ministria tha se zoti Lavrov dhe zoti Wang nuk kishin diskutuar për një plan të supozuar kinez paqeje.

Mbështetja e fuqisë së madhe të Kinës në mes të konfrontimit më të madh me Perëndimin që nga kulmi i Luftës së Ftohtë, mund t’i jape mundësi presidentit rus që ta paraqesë izolimin e Rusisë në Perëndim si një anim të Moskës drejt Azisë.

Zoti Wang i tha Presidentit Putinit se marrëdhëniet midis dy vendeve i kishin rezistuar një situate të paqëndrueshme ndërkombëtare.

Marrëdhënia midis Kinës dhe Rusisë, tha zoti Wang përmes një përkthyesi, nuk ishte e drejtuar kundër asnjë pale të tretë, por po ashtu “nuk do t’i nënshtrohej presionit të palëve të treta” – një referencë e qartë ndaj Shteteve të Bashkuara.

“Së bashku ne mbështesim multipolaritetin dhe demokratizimin në marrëdhëniet ndërkombëtare,” i tha zoti Wang Presidentit rus.

Kur Presidentit Xi dhe Putin u takiuan pak para se Rusia të dërgonte trupa në Ukrainë në shkurt 2022, ata nënshkruan një partneritet “pa kufij” që shkaktoi ankth në Perëndim.

XI DHE PUTIN

Rusia tani është më e varur nga Pekini se kurrë dhe është një partner i vogël i Kinës së rigjallëruar e cila tashmë kryeson në shumë teknologji të shekullit të 21-të.

Sekretari amerikan i Shtetit Antony Blinken të shtunën e paralajmëroi zotin Wang për pasojat nëse Kina ofron mbështetje me armë për agresionin e Rusisë, diçka që Pekini ka mohuar se po e bën.

Pas paralajmërimeve të zotit Blinken, Kina tha se Shtetet e Bashkuara nuk ishin në kushtet të bënin kërkesa.

Zoti Xi ka qëndruar pranë zotit Putin gjatë konfliktit në Ukrainë, duke i rezistuar presionit perëndimor për të izoluar Moskën. Tregtia kinezo-ruse është rritur që nga fillimi i agresionit dhe Kina është blerësi më i madh i naftës në Rusi, një nga burimet kryesore të të ardhurave për arkën e shtetit të Moskës.

voa

Presidenti Joe Biden tha në një fjalim në Poloni se një vit pasi Rusia filloi agresionin ndaj Ukrainës, Kievi qëndron i fortë dhe NATO-ja është më e bashkuar se kurrë.

 

“Një vit më parë, bota ishte e shqetësuar për rënien e mundshme të Kievit. Unë mund të deklaroj: Kievi qëndron i fortë, Kievi qëndron krenar, qëndron i papërkulur dhe më e rëndësishmja, qëndron i lirë”, tha presidenti Biden në fjalimin që mbajti para Kështjellës Mbretërore të Varshavës.

Në fjalimin që mbajti një ditë pas një vizite dramatike në Kiev, presidenti Joe Biden siguroi Ukrainën dhe aleatët e NATO-s për mbështetjen e palëkundur të Shteteve të Bashkuara.

“Ukraina nuk do të jetë kurrë një fitore për Rusinë”, tha ai.

Presidenti Biden tha se “mbështetja për Ukrainën nuk do të ndalet, NATO-ja nuk do të përçahet dhe ne nuk do të lodhemi,” tha ai.

“Nuk duhet të ketë asnjë dyshim, se angazhimi i Shteteve të Bashkuara ndaj aleancës sonë të NATO-s dhe nenit 5 është i fortë”, tha zoti Biden duke iu referuar parimit të NATO-s se një sulm ndaj një anëtari është një sulm ndaj të gjithëve.

“Çdo anëtar i NATO-s e di këtë. Edhe Rusia e di: një sulm kundër njërit është një sulm kundër të gjithëve.”

Presidenti amerikan tha se presidenti rus, Vladimir Putin po përballet sot me demokraci më të forta.

“Kur Presidenti Putin urdhëroi tanket e tij të hynin në Ukrainë, ai mendoi se ne nuk do të bënim asgjë. Ai ishte i gabuar”, tha zoti Biden.

Ai tha se Rusia po kryen mizori ndaj Ukrainës, duke i quajtur veprimet e Moskës “krime kundër njerëzimit”.

Presidenti rus Putin ka bërë shpesh fajtor perëndimin për luftën në Ukrainë. Ai bëri të njëjtën gjë të martën në fjalimin për gjendjen e vendit.

Presidenti Biden reagoi kundër këtyre akuzave duke thënë se “perëndimi nuk po bën komplot për të sulmuar Rusinë”, por po mbron demokracitë.

Zoti Biden deklaroi se Shtetet e Bashkuara dhe partnerët e tyre do të shpallin më shumë sanksione kundër Rusisë këtë javë lidhur me agresionin ndaj që filloi gati një vit më parë.

Ai tha gjithashtu se Shtetet e Bashkuara do të organizojnë një takim të nivelit të lartë të NATO-s vitin e ardhshëm, në 75 vjetorin e aleancës.

 

Simbolizmi i vizitës së Presidentit Biden

Një ditë pas një vizite të paparalajmëruar në Ukrainë, prania e zotit Biden në Varshavë përforcon mesazhin e përkushtimit amerikan ndaj krahut lindor të aleancës që ndodhet më pranë konfliktit dhe i dërgon një mesazh Moskës për unitetin perëndimor.

Pas pritjes në Pallatin Presidencial të Varshavës, Presidenti Biden dhe ai i Polonisë Andrzej Duda, mbajtën bisedime ku ritheksuan mbështetjen për Ukrainën dhe nevojën e ruajtjes së sigurisë në Evropë, në kushtet e agresionit rus.

“Siç i thashë presidentit Zelenskiy kur folëm dje në Kiev, mund të them me krenari se mbështetja jonë për Ukrainën mbetet e palëkundur”, tha zoti Biden.

Presidenti Biden e cilësoi marrëdhënien me Poloninë, kritike për Shtetet e Bashkuara dhe shprehu vlerësimin për bashkëpunimin dhe ndihmën e saj.

“Shtetet e Bashkuara kanë nevojë për Poloninë dhe NATO-n ashtu siç NATO-ja ka nevojë për Shtetet e Bashkuara. Sepse me gjithë aftësinë tonë për të vepruar kudo tjetër në botë – dhe përgjegjësia jonë shtrihet përtej Evropës – nuk ka diskutim që ne duhet të kemi siguri në Evropë. Është aleanca e vetme më e rëndësishme, dhe do të thoja ndoshta aleanca më e rëndësishme në histori, jo vetëm në historinë moderne, por në histori”, tha Presidenti Biden.

Presidenti Duda tha se vizita në Ukrainë e Presidentit Biden ishte “një shenjë e rëndësishme që bota e lirë nuk harron”, duke e quajtur atë një gjest “të guximshëm”.

“Ne (Polonia) po përpiqemi të jemi jo vetëm një vend siguria e të cilit garantohet nga Shtetet e Bashkuara dhe NATO, por edhe një vend që u sjell siguri të tjerëve”, tha zoti Duda.

Polonia ka kufirin më të gjatë të NATO-s me Ukrainën dhe ka qenë rruga kryesore për furnizimin me armë dhe daljen e refugjatëve.

Të mërkurën, Presidenti Biden do të konsultohet me zotin Duda dhe udhëheqës të tjerë të grupit të Bukureshtit, që përbëhet nga nëntë aleatët e krahut më lindor të NATO-s.

“Për të gjithë ne kjo është një vizitë simbolike jashtëzakonisht e rëndësishme këtu në rajon. Ne si polakë nuk e perceptojmë si një vizitë tek ne. Kjo është një vizitë në rajonin tonë. E kombinuar me vizitën në Kiev, është një sinjal shumë i fortë i përgjegjësisë që Shtetet e Bashkuara marrin vazhdimisht për sigurinë e Evropës dhe botës”, tha zoti Duda.

 

Një fazë e re, e ndërlikuar e luftës

Vizita e Presidentit Biden vjen ndërsa agresioni rus i Ukrainës po shkon drejt një faze edhe më të ndërlikuar, ndërsa si Ukraina edhe Rusia bëhen gati për ofensiva të reja në pranverë.

Lufta më e madhe në Evropë që nga Lufta e Dytë Botërore – ka shkaktuar deri tani vdekjen e mijëra personave, ka shkatërruar sistemin e infrastrukturës së Ukrainës dhe ka dëmtuar ekonominë globale.

Shtëpia e Bardhë ka theksuar se nuk duket të ketë një përfundim të qartë të luftës në të ardhmen e afërt dhe se situata në terren po bëhet gjithnjë e më komplekse.

Analistët paralajmërojnë se ka një rrugë të gjatë përpara.

“Luftimet janë ende të ndezura dhe si Ukraina ashtu edhe Rusia mendojnë se mund të triumfojnë ushtarakisht. Pra padyshim jemi larg fundit dhe situata në terren e tregon këtë”, thotë për Zërin e Amerikës, studiuesi Mathieu Droin i Qendrës për Studime Strategjike dhe Ndërkombëtare.

Udhëtimi i Presidentit Biden përkoi me fjalimin e Presidentit Putin përpara përvjetorit të pushtimit dhe me sa duket synonte ta linte atë në hije. Vizita e tij në Ukrainë thotë eksperti Droin, e nxjerr udhëheqësin rus në dritë të keqe.

“Natyrisht për Vladimir Putinin, të kesh presidentin e Shteteve të Bashkuara në Ukrainë vetëm disa ditë para përvjetorit (të luftës) është një sinjal shumë, shumë i keq”, thotë ai.

Vizita e Presidentit Biden u mirëprit nga polakët e zakonshëm dhe nga 2.5 milionë ukrainas, kryesisht gra dhe fëmijë refugjatë nga konflikti, që tani jetojnë në Poloni. Shumë kërkojnë mbështetje më të guximshme perëndimore për Kievin, përfshirë furnizimin me avionë luftarakë, gjë që deri tani Shtetet e Bashkuara nuk e kanë premtuar.

voa

Shefi i grupit mercenar rus‘Wagner’, Yevgeny Prigozhin, akuzoi të martën udhëheqësit e lartë ushtarak, se qëllimsht nuk po furnizojnë luftëtarët e tij me municione, duke e quajtur këtë një përpjekje pandershme, për të shkatërruar kompaninë e tij private ushtarake.

 

Ministria ruse e Mbrojtjes i hodhi poshtë pretendimet. Në një deklaratë të gjatë të saj thuhej se ankesat për mungesë municionesh ishin “absolutisht të pavërteta” dhe se do të ndihmonin armikun. Në deklaratë nuk përmendej me emër grupi ‘Wagner’.

Zoti Prigozhin ka marrë një rol më publik që nga fillimi i luftës. Grupi i tij ‘Wagner’ udhëhoqi betejën për qytetin e Bakhmutit në rajonin e Donetskut në Ukrainë.

Por këtë vit, atij iu hoq e drejta për të rekrutuar të burgosur dhe ka pasur disa shenja të një lëvizjeje të Kremlinit për të frenuar ndikimin e tij.

Të martën ai duket se e humbi durimin duke postuar një mesazh zanor në kanalin e tij në Telegram.

“Thjesht bëhet fjalë për një kundërshtim të drejtpërdrejtë për të pajisur luftëtarët e Wagner-it. Kjo është baraz me një tradhti të lartë”, shprehej ai.

“Shefi i shtabit të përgjithshëm dhe ministri i Mbrojtjes po japin urdhra majtas e djathtas, jo vetëm të mos i japin ‘Wagner-it’ municione, por të mos e ndihmojnë atë me transportin ajror”, pretendoi zoti Prigozhin.

Ministria ruse e Mbrojtjes, duke komentuar ato që i quajti “deklarata të mbingarkuara”, tha se zyrtarët ushtarakë po bënin gjithçka që mundeshin për të furnizuar luftëtarët.

“Ndaj të gjitha deklaratat që supozohet se janë bërë në emër të njësive sulmuese, për mungesë municionesh, janë krejtësisht të pavërteta”, thuhej në deklaratë.

“Përpjekjet për të krijuar një ndarje brenda mekanizmit të ngushtë të ndërveprimit dhe mbështetjes mes njësive të grupeve ruse që luftojnë janë kundërproduktive dhe funksionojnë vetëm në dobi të armikut“.

Zoti Prigozhin tha gjithashtu se zyrtarët e lartë ushtarakë kishin refuzuar kërkesat për lopata speciale për të hapur llogore.

Ai akuzoi drejtuesit e lartë se merrnin vendim që “njerëzit të vdisnin kur është e përshtatshme për ta”, duke shtuar tha se luftëtarët e grupit ‘Wagner’ po vdisnin në një numër të madh” për shkak të mungesës së furnizimeve të nevojshme.

Ky ishte mesazhi i dytë i publikuar nga zoti Prigozhin në dy ditë. Në një mesazh të hënën, ai u ankua se zyrtarë të paidentifikuar po i bllokonin furnizimet me armë ‘Wagner-it’, për shkak të armiqësisë personale me të dhe se atij vetë, i ishte thenë të “kërkonte falje e të bindej” për të ndrequr situatën.

Ministria e Mbrojtjes ka thënë më parë se ‘Wagner’ nuk është nën kontrollin e saj edhe pse milicia varet nga shteti për një pjesë të armëve e logjistikës.

Tatiana Stanovaya, e organizatës R.Politik (Politika Ruse), tha se shpërthimi i zotit Prigozhin të hënën dukej si “një akt dëshpërimi” me synimin “që ta dëgjojë Putini”.

Nuk ishte e qartë nëse presidenti rus kishte në mendje zotin Prigozhin, kur gjatë një fjalimi të martën kërkoi t’i jepeshin fund grindjeve.

“Duhet të heqim qafe çdo kontradiktë mes departamenteve, të shmandim mëritë, keqkuptimet e marrëzi të tjera, gjë që dua ta theksoj”, i tha ai udhëheqësve politike dhe ushtarake.

Në një postim të veçantë, zoti Prigozhin tha se kishte qenë shumë i zënë për të parë fjalimin dhe se për këtë arsye nuk mund të komentonte deklaratat e presidentit.

voa

Presidenti Joe Biden po konsultohet të martën në Poloni me aleatët e krahut lindor të NATO-s, ndërsa agresioni rus i Ukrainës po shkon drejt një faze edhe më të ndërlikuar.

 

Pasi bëri një vizitë të paparalajmëruar në Kiev, zoti Biden shkoi në Varshavë të hënën me synimin për të forcuar unitetin perëndimor ndërsa si Ukraina edhe Rusia bëhen gati për ofensiva të reja në pranverë. Lufta më e madhe rnë Evropë që nga Lufta e Dytë Botërore – ka shkaktuar deri tani vdekjen e mijëra personave, ka shkatërruar sistemin e infrastrukturës së Ukrainës dhe ka dëmtuar ekonominë globale.

“Mendova se ishte kritike që të mos kishte asnjë dyshim, asnjë lloj dyshimi, për mbështetjen e SHBA-së për Ukrainën në luftë,” tha zoti Biden në krah të presidentit ukrainas Volodomyr Zelenskyy në Kiev përpara se të nisej për në Poloni.

Presidenti Biden u prit të martën nga presidenti polak Andrzej Duda në Pallatin Presidencial dhe do të mbajë një fjalim para Kështjellës Mbretërore të Varshavës, ku pritet ta vërë theksin tek angazhimi i vendit të Evropës Qendrore dhe aleatëve të tjerë ndaj Ukrainës gjatë vitit të kaluar. Të mërkurën, ai do të konsultohet me zotin Duda dhe udhëheqës të tjerë të grupit të Bukureshtit, që përbëhet nga nëntë aleatët e krahut më lindor të NATO-s.

Këshilltari i Sigurisë Kombëtare të Shtëpisë së Bardhë, Jake Sullivan tha se në fjalimin në Kështjellën Mbretërore, presidenti demokrat do të theksojë se hapat që do të ndërmarrin vendet demokratike në vitet e ardhshme do të kenë ndikim për një kohë të gjatë.

Ndërsa presidenti Biden po e përdor udhëtimin e tij në Evropë si një moment konfirmimi mbështetjeje për Ukrainën dhe aleatët, Shtëpia e Bardhë ka theksuar se nuk duket të ketë një përfundim të qartë të luftës në të ardhmen e afërt dhe se situata në terren po bëhet gjithnjë e më komplekse.

voa

Presidenti rus mbajti një fjalim me akuzat e njohura kundër perëndimit, por me një gjuhë shumë më të ashpër. Putin bëri plotësisht përgjegjës perëndimin për shkallëzimin e luftës në Ukrainë.

 

Tradicionalisht kreu i Kremlinit mban një fjalim para deputetëve për gjendjen e kombit, ku bën një bilanc të vitit dhe paraqet objektivat e rinj strategjikë. Fjalimi i këtij viti para Asamblesë Federale u mbajt në të njëjtën ditë me fjalimin që presidenti amerikan, Joe Biden mban para pallatit presidencial në Varshavë.

Pak para 1 vjetorit të fillimit të luftës në Ukrainë, presidenti rus mbajti një fjalim, me interpretimet e tij për luftën në Ukrainë dhe akuza ndaj perëndimit.Ishte perëndimi ai që e filloi luftën tha Putin, duke pretenduar, se Rusia përpiqet vetëm t’u japë fund luftimeve. “Ata e filluan luftën. Ne bëmë të pamundurën për të ndalur atë.” Sipas Putinit, perëndimi kishte filluar para luftës negociata me Kievin për furnizime me armë. Presidenti rus theksoi, se pas kurrizit të Rusisë u përgatit një skenar tjetër. “Përgjegjësia për nxitjen e konfliktit të Ukrainës, për shkallëzimin e tij, për viktimat e shumta (…) ndodhet “e gjitha” tek elitat perëndimore. Sipas Putinit është në pyetje ekzistenca e Rusisë, pasi perëndimi do ta “heqë qafe një herë e mirë” Rusinë. Rusia ka nevojë për partneritete të ndershme, u shpreh Putin. Perëndimi do të kthejë një konflikt lokal në një konflikt global tha ai para parlamentit, por “është e pamundur të mundësh vendin tonë në sheshin e betejës”.

 

Putini nuk heq dorë nga “operacioni special ushtarak”

Fjalimi i Putinit u karakterizua nga një gjuhë e ashpër kundër perëndimit.Perëndimi “pështyn mbi botën” tha ai dhe qëllimi i tij është pushtet pa kufi. Ai përsëriti akuzën e njohur, se në Kiev ndodhet një “regjim neonazist” dhe vazhdoi ta quajë luftën që nisi Rusia “operacion special ushtarak”. Për presidentin rus, populli ukrainas është marrë peng dhe Rusia është çlirimtare. Sipas Putinit, Rusia do të vazhdojë ofensivën në Ukrainë “sistematikisht” dhe do të ndjekë objektivat e saj në mënyrë sistematike dhe “hap pas hapi” derisa të arrijë qëllimet. Ai u tregua i bindur, se shumica e popullsisë ruse e mbështet mënyrën e veprimit të qeverisë në Donbas dhe theksoi, se “tradhtarët” do të nxirren para drejtësisë. Në fjalimin e tij kreu i Kremlinit falënderoi familjet e ushtarëve të vrarë dhe veteranët e luftës dhe deklaroi krijimin e një fondi të posaçëm për për mbështetjen e tyre financiare. Kurse në zonat e reja do të ketë më shumë programe sociale, tha Putin duke iu referuar me këtë katër rajoneve të aneksuara ruse.

 

Putini bën të ditur modernizimin e ushtrisë ruse

Në fjalimin e tij presidenti Putin iu kushtua edhe ekonomisë së vendit dhe u krenua se ekonomia ruse doli shumë më e fortë se sa e priste perëndimi. “Perëndimi na lufton në frontin ekonomik”, tha Putin, por nuk do të ketë sukses. Sipas Putini, perëndimi ka provokuar rritje çmimesh dhe humbjen e vendeve të punës për të bërë që populli rus të vuajë. “Perëndimi ka vjedhur arin dhe rezervat tona të devizave”, tha Putin duke iu referuar sanksioneve të perëndimit. “Por llogaria e tyre nuk doli. Ekonomia ruse dhe menaxhimi i saj kanë dalë më të forta, se mendonin ata.”

 

 

Presidenti rus shpalli edhe modernizimin e ushtrisë ruse. “Grada e pajisjes të forcave kërcënuese të Rusisë me sisteme të reja përbën 91,3%”, tha Putin. Tanimë duke parasysh edhe përvojat tona të mbledhura, duhet të arrijmë një cilësi të tillë kaq të lartë në të gjitha aspektet e forcave të armatosura”, theksoi Putin duke shtuar, se Rusia i ka të gjitha burimet e duhura financiare, megjithë sanksionet e perëndimit për të garantuar sigurinë dhe zhvillimin e saj.

Gjatë fjalimit të drejtpërdrejtë të presidentit rus nuk funksionuan faqet ruse të internetit. Gazetarë të Reuters nuk mund të klikonin faqen e internetit të Shoqërisë Shtetërore të Audio dhe Televizionit, (VGTRK) dhe platformën live Smotrim. Fjalimi i Putinit ishte fjalimi i 18-të drejtuar kombit. Vitin e kaluar ky fjalim nuk u mbajt, dhe Putini e justifikoi atë me “dinamikën e ngjarjeve”. Falimi i fundit u mbajt në prill 2021.

la/rtr/dpa,afp

Vladimir Putin thotë se ai mësoi nga zënkat kur ishte fëmijë në qytetin e lindjes, Shën Petersburg se “nëse dëshiron të fitosh një luftë, duhet ta çosh deri në fund, sikur të ishte beteja më vendimtare e jetës tënde”. Ky mësim, i cituar në biografinë më të fundit të presidentit rus, duket se po e udhëheq atë ndërsa agresioni në Ukrainë përballet me pengesa dhe ngërç. I forti i Kremlinit, i cili filloi luftën më 24 shkurt 2022 dhe mund ta ndërpriste atë për një minutë po të donte, duket se është i vendosur të triumfojë, pa mëshirë dhe me çdo kusht.

 

Ndërsa iu drejtohej bashkatdhetarëve të tij këtë muaj në 80-vjetorin e Betejës së Stalingradit që ndryshoi fatin e Moskës në Luftën e Dytë Botërore, ai tha: “Gatishmëria për të ecur para për hir të Atdheut dhe të vërtetës, për të bërë të pamundurën, ka qenë dhe gjithmonë do mbetet në gjak, në karakterin e popullit tonë multietnik”.

Por deri më tani, rreziku që mori në sy presidenti Putin për të pushtuar fqinjin më të vogël dhe më të dobët të Rusisë, duket se ka dështuar në mënyrë spektakolare dhe ka krijuar kërcënimin më të madh për sundimin e tij prej më shumë se dy dekadash.

 

HISTORIA DHE PENGESAT MODERNE

Ai e filloi “operacionin e posaçëm ushtarak” në emër të çmilitarizimit dhe “denazifikimit” të Ukrainës, duke kërkuar të mbrojë rusët etnikë, të parandalojë anëtarësimin e Kievit në NATO dhe ta mbajë atë në “sferën e ndikimit” të Rusisë. Ndërsa ai pretendon se Ukraina dhe Perëndimi provokuan agresionin rus, ata thonë pikërisht të kundërtën. Ukrainasit thonë se ishte një akt i paligjshëm dhe i pacipë agresioni kundër një vendi me një qeveri të zgjedhur në mënyrë demokratike dhe një president hebre, të afërmit e të cilit u vranë në Holokaust.

Zoti Putin hodhi themelet për agresionin me një ese prej 5000 fjalësh të publikuar më 2021, në të cilën ai vuri në dyshim legjitimitetin e Ukrainës si komb. Ky ishte vetëm kapitulli i fundit në një obsesion të gjatë me Ukrainën dhe një vendosmëri për të korrigjuar atë që ai beson se ishte një gabim historik për ta lënë atë të rrëshqiste nga orbita e Moskës. Ai u kthye pas tre shekuj në histori, duke iu referuar Pjetrit të Madh, në përpjekje për të gjetur argumente në mbështetje të agresionit për të ripushtuar territorin që sipas tij i takon Rusisë.

Por korrigjimi i historisë së shpejti u përball me pengesa moderne.

“Gjithçka që ai donte të arrinte ka shkuar në mënyrë katastrofike”, tha gazetari britanik Philip Short, i cili vitin e kaluar botoi librin biografik mbi presidentin rus të titulluar, “Putin”.

Pavarësisht ndërhyrjeve të armatosura në Çeçeni, Siri dhe Gjeorgji, presidenti Putin mbivlerësoi ushtrinë e tij dhe nënvlerësoi rezistencën e Ukrainës dhe mbështetjen perëndimore. Mediat ruse përpiqen të forcojnë autoritetin e tij me imazhet e një Putini kraharor të zhveshur duke hipur në kalë, duke qëlluar në një poligon ushtarak, por lufta ka nxjerrë në pah mangësitë e tij dhe dobësinë e ushtrisë ruse, shërbimeve të inteligjencës dhe disa sektorë ekonomikë.

Forcat ukrainase kanë çliruar më shumë se gjysmën e territorit të pushtuar nga Rusia. Lufta ka shkaktuar vdekjen e dhjetëra mijëra vetëve nga të dyja palët, ka shkaktuar shkatërrim të gjerë dhe ka shtyrë jo vetëm Ukrainën, por Suedinë dhe Finlandën të kërkojnë anëtarësim në NATO. Ajo ka rritur kërcënimin e sigurisë për Rusinë dhe ka kthyer pas dekada të integrimit të Rusisë me Perëndimin, duke sjellë izolim ndërkombëtar.

Gjithnjë e më shumë, presidenti Putin duket se po improvizon në konfliktin shumë më të gjatë dhe më të vështirë sesa ai priste. Për shembull, ai ka kërcënuar se do të përdorë armë bërthamore, më pas është tërhequr. Kjo strategji vjen nga pasioni i tij i përjetshëm, xhudoja:

“Duhet të jesh i zhdërvjellët. Ndonjëherë mund t’u hapësh rrugë të tjerëve, nëse kjo është mënyra që të çon drejt fitores”, tregonte zoti Putin në intervistat me regjisorin amerikan Oliver Stone gjatë viteve 2015-2017, ku ai paraqitej nën një dritë pozitive.

Sipas mendimit të presidentit Putin, Perëndimi agresiv dëshiron të shtypë Rusinë. Deklarimet e tij, së bashku me masat gjithnjë e më represive për të shtypur mospajtimin e brendshëm, kanë rritur mbështetjen patriotike mes shumë prej bashkatdhetarëve të tij. Por kjo mbështetje përballet me një strukturë pushteti joefikase, nga lart-poshtë, të trashëguar nga Bashkimi Sovjetik dhe sakrificave që rusët po vuajnë personalisht.

 

NJË UDHËHEQËS I ÇORIENTUAR, POR I VENDOSUR

Në intervistat me Associated Press, biografi i presidentit rus, Short, analistë të tjerë dhe një ish-zyrtar i Kremlinit e përshkruajnë 70-vjeçarin Putin si një udhëheqës të çorientuar, të dobësuar, të ngurtë dhe me një mentalitet të vjetëruar dhe që nuk e pranon se po has vështirësi.

Ata thonë se ai duket se është i shqetësuar për përkrahjen që po zbehet, megjithëse ende të fortë, të opinionit publik vendas, megjithëse të dhënat janë nga hulumtime jo të besueshme. Kryesisht i izoluar për shkak të shqetësimeve të COVID-19 dhe sigurisë së tij personale, presidenti Putin flet me një grup të vogël këshilltarësh, por ata duket se ngurrojnë t’i japin vlerësime të sinqerta.

Vëzhguesit shohin një luftë të gjatë dhe të ashpër që ai është i vendosur ta fitojë, me rrugëdalje që është e vështirë për t’u parashikuar.

Nuk është zoti Putin ai që sundon Rusinë. Janë rrethanat që sundojnë Putinin”, tha Tatiana Stanovaya, anëtare e lartë e organizatës jo qeveritare amerikane, “Carnegie Endowment for International Peace”.

Zoti Short beson se udhëheqësi i Kremlinit “e ka vendosur veten në një pozicion nga ku e ka të vështirë të lëvizë … Ai do të kërkojë mënyra për të ecur para, por nuk mendoj se i ka gjetur ato”. Nuk ka gjasa të dorëzohet, tha zoti Short, duke kujtuar se “karakteri i tij ishte gjithmonë të forconte përpjekjet dhe të luftonte edhe më fort”.

Fiona Hill, e cila ka shërbyer në tre administratat e kaluara të Shteteve të Bashkuara dhe është studiuese në Institutin Brookings, beson se zoti Putin donte fitore të shpejtë në Ukrainë, të caktonte një president të ri në Kiev dhe ta detyronte atë t’i bashkohej Bjellorusisë, në një bashkim sllav me Rusinë. Rusinë do ta drejtonte një pasardhës tjetër, tha ajo, ndërsa zoti Putin do të forconte rolin e tij duke marrë udhëheqjen e një aleancë më të madhe.

Por tani, sipas zonjës Stanovaya, “Ndihet se nuk ka asnjë shpresë se konflikti mund të zgjidhet në ndonjë mënyrë tjetër përveçse ushtarake. Dhe kjo është e frikshme.”

 

SKENARËT E MUNDSHËM PËR PRESIDENTIN PUTIN

Analistët parashikojnë disa skenarë për zotin Putin, në varësi të zhvillimeve në fushën e betejës. Skenarët, që nuk përjashtojnë njëri-tjetrin, variojnë nga ajo që mund të ishte makthi i tij më i madh – një grusht shteti apo kryengritje si ato që ai pa si agjent i KGB-së në Gjermaninë Lindore në 1989, në Bashkimin Sovjetik në 1991 ose në Ukrainë në 2004 dhe 2014 – deri tek një rizgjedhje e tij këtë vit. Kjo do të zgjaste edhe më tej sundimin më të gjatë të Kremlinit nga një udhëheqës, Kremlinit, që nga koha e Josif Stalinit.

Dmitry Oreshkin, analist politik dhe profesor në Universitetin e Lirë në Riga, Letoni, tha se zoti Putin mund të rishikojë objektivat e tij në Ukrainë, duke deklaruar se i arriti ato duke krijuar një korridor tokësor nga Rusia në Krime dhe duke vënë nën kontroll rajonet Donetsk dhe Luhansk, në lindje. Pastaj ai mund të deklarojë se: “Ne i ndëshkuam. Ne u treguam atyre se kush janë të zotët e shtëpisë. Ne kemi mundur të gjitha vendet e NATO-s,” shtoi Oreshkin.

Por Kievi nuk ka pranuar të lëshojë territore, dhe që Presidenti Putin ta shesë këtë si një fitore, zoti Orsehkin beson se “ai duhet të bindë veten se e mundi Ukrainën. Dhe ai e kupton më mirë se kushdo që, në fakt, ai humbi.”

Ndërsa shtohen pengesat ushtarake, rusët po bien moralisht dhe psikologjikisht dhe mendojnë: “Po, po shohim se diçka nuk shkon në luftë, por nuk duam ta dimë se çfarë”, thotë zoti Oreshkin.

Sipas tij, ky pranim, së bashku me vështirësitë ekonomike, mund të shtojë kritikat ndaj Presidentit Putin, ndoshta gjatë verës, në një kohë që rusët pyesin “na premtoi fitore, ku është fitorja”?

Abbas Gallyamov, që më parë ka shkruar fjalimet e zotit Putin tha se presidenti rus nuk i pranon gabimet apo humbjet dhe “i duhet dëshpërimisht fitorja vetëm për të vërtetuar se ai është një njeri i fortë”.

Madje edhe një pjesë e ushtrisë po bëhet kritike, tha ai.

“Kur ai të urrehet nga më shumë se gjysma e ushtrisë – dhe ne po shkojmë në këtë drejtim – mundësitë për një grusht shteti, për një puç nga elita ushtarake do të rriten,” tha Gallyamov, duke përcaktuar si afat vitin 2024 ose disa vjet më shumë.

Por zonja Stanovaya dhe zoti Short nuk presin të ndodhë ndonjë kryengritje e afërt, e çdo forme.

“Edhe nëse njerëzit vuajnë, të jenë të pakënaqur dhe të zemëruar, nuk do e kthejnë në çështje politike” tha Stanovaya.

Zoti Gallyamov sheh një rrugëdalje për Presidentin Putin, nëse ai mund të sigurojë njohjen e “territoreve të reja, plus një deklaratë të NATO-s që ndalon zgjerimin, për shembull, ose futjen në kushtetutën e Ukrainës të statusit neutral … ose një deklaratë të tyre se rusishtja do të jenë gjuha e dytë zyrtare”.

 

VDEKJA DHE PASARDHËSI

Një tjetër mundësi është që zoti Putin të vdesë në detyrë, por drejtori i CIA-s, William Burns është skeptik.

“Ka shumë thashetheme për shëndetin e Presidentit Putin dhe me sa mund të themi, ai është plotësisht shumë i shëndetshëm,” tha zoti Burns, ish-ambasador i SHBA në Moskë, në Forumin e Sigurisë Aspen në Kolorado në korrik.

Zoti Short tha se Presidenti Putin ka krijuar kontrolle të forta sigurie dhe më të mëdha janë gjasat që ai të ketë një atak zemre se sa ta rrëzojnë nga pushteti njerëzit pranë tij.

Ai dhe zonja Hill besojnë se Presidenti Putin me shumë mundësi po kërkon një pasardhës. Zoti Gallyamov rendit si pasardhës të mundshëm “teknokratë” si kryebashkiaku i Moskës, Sergei Sobyanin dhe kryeministri Mikhail Mishustin.

Zonja Hill tha se Dmitry Medvedev, të cilin zoti Putin e zgjodhi si president nga viti 2008 deri në 2012, “duket se është në provë për të rimarrë të njëjtin rol”.

Për momentin, zoti Putin mbetet në krye të detyrës. Në biografinë e tij të autorizuar të vitit 2000, ai vuri në dukje: “Gjithmonë bëhen shumë gabime në luftë. … Duhet të mbani një qëndrim pragmatik. Dhe duhet të vazhdoni të mendoni për fitoren.”

Kur një gazetar e pyeti në dhjetor nëse “operacioni i tij special ushtarak” në Ukrainë ka marrë shumë kohë, zoti Putini u përgjigj me një shprehje ruse se qëllimet e mëdha arrihen gradualisht: “Pula i çukit kokrrat e grurit një e nga një”.

voa