Bashkimi Evropian konsideron se operacionet e të së premtes të Policisë së Kosovës ndaj zyrave të Serbisë në katër komunat në veri të vendit rrezikojnë situatën e brishtë të sigurisë në terren.

Në një reagim me shkrim BE tërheqë vërejtjen se mbyllja e institucioneve paralele të Serbisë në në komunat e  Mitrovicën e Veriut, Zveçanit, Zubin Potokut dhe Leposaviq, nuk ishte e koordinuar me Brukselin as partnerët tjerë ndërkombëtarë.

“BE-ja është e zhgënjyer për mungesën e vazhdueshme të koordinimit me ofruesit e sigurisë së Kosovës dhe me partnerët ndërkombëtarë”, thuhet në reagim.

Në këtë reagim thuhet gjithashtu se thirrjet e BE-së për hapat drejt de-përshkallëimit dhe shmangies nga çdo veprim që mund të ndikojë negativisht në sigurinë e njerëzve në terren, janë shpërfillur nga qeveria e Kosovës.

“BE-ja dëshiron të përsërisë se operacioni aktual i policisë kundër zyrave të mbështetura nga Serbia mund të çojë në përshkallëzim të mëtejshëm të një situate tashmë të paqëndrueshme. Zyrat e mbështetura nga Serbia janë paraparë të adresohen dhe zgjidhen në Dialogun e lehtësuar nga BE-ja”, porositë BE.

rtk

Ndihmës Sekretari amerikan i Shtetit për Evropën, Jim O’Brien i quajti “të pakoordinuara dhe provokuese” veprimet e qeverisë së Kosovës, pas mbylljes së komunave paralele serbe në veri të vendit.

“Shtetet e Bashkuara janë të shqetësuara nga veprimet e vazhdueshme të pabashkërenduara dhe provokuese të Qeverisë së Kosovës”, shprehet zoti O’Brien në një postim në platformën X, duke i bërë jehonë një deklarate të mëparshme të Ambasadës amerikane në Prishtinë.

Në postimin e tij, zoti O’Brien tha se Shtetet e Bashkuara i bëjnë thirrje “Kryeministrit Kurti dhe qeverisë së tij që të konsultohen dhe të bashkërendohen me komunitetin ndërkombëtar dhe të ndërpresin veprimet e pabashkërenduara që ndikojnë negativisht në partneritetin tonë”.

“Ne vlerësojmë punën e atyre, përfshirë EULEX-in dhe KFOR-in, që parandalojnë dhunën dhe bëjmë thirrje për vetëpërmbajtje të vazhdueshme nga të gjitha palët”, shprehet zoti O’Brien.

Më herët të premten ambasada amerikane në Prishtinë tha se operacioni i autoriteteve të Kosovës për mbylljen e komunave paralele serbe në veri të vendit, “nuk ishte i bashkërenduar” dhe vazhdimi i veprimeve të tilla paraqet “përkeqësim real dhe në rritje të partneritetit tonë”.

Autoritetet mbyllën të premten komunat paralele serbe në veri, në një veprim që ka të ngjarë të nxisë tensione të reja, me gjithë thirrjet e diplomacisë perëndimore për shmangien e “hapave të njëanshëm” në zonë.

Në një reagim të publikuar nga ambasada amerikane në Prishtinë, thuhet se “qeveria e Shteteve të Bashkuara përsërit shqetësimin dhe zhgënjimin e saj me veprimet e vazhdueshme të pabashkërenduara të qeverisë së Kosovës që vazhdojnë të kenë një ndikim të drejtpërdrejtë dhe negativ ndaj pjesëtarëve të komunitetit etnik serb dhe komuniteteve të tjera pakicë në Kosovë”.

Policia e Kosovës, tha se operacioni në katër komunat në veri të vendit u zhvillua për të ndërprerë veprimtaritë në “pesë objekte të cilat janë shfrytëzuar në cilësi të komunave ilegale, e të cilat janë në kundërshtim me rendin juridik kushtetues”.

Ministri i Pushtetit Lokal, Elbert Krasniqi, tha se “janë mbyllur institucionet paralele ilegale të vetëqeverisjes Lokale, të cilat kanë funksionuar nën direktiva të Serbisë duke cenuar kushtetutshmërinë dhe ligjet e Republikës së Kosovës”.

Ministri Krasniqi tha se “komunat e mbyllura janë Qarku i Mitrovicës së Kosovë, Komuna paralele e Mitrovicës, Komuna paralele e Zveçanit, Komuna paralele e Zubin Potokut dhe Komuna paralele e Leposaviqit”.

Më herët gjatë këtij viti, autoritetet mbyllën shtatë komuna të tjera paralele serbe në pjesë tjera të vendit.

Në reagimin e ambasadës amerikane thuhet mes tjerash se “çështjet që kanë të bëjnë me strukturat e mbështetura nga Serbia në Kosovë duhet të trajtohen përmes dialogut të lehtësuar nga Bashkimi Evropian. Ky veprim nuk ishte i bashkërenduar me asnjë element të bashkësisë ndërkombëtare”.

Në reagim theksohet se Shtetet e Bashkuara dhe partnerët ndërkombëtarë kanë kërkuar vazhdimisht nga qeveria e Kosovës që ta ketë përparësi bashkërendimin dhe të mos ndërmarrë veprime të njëanshme për çështjet që përfshihen në agjendën e bisedimeve.

“Dështimi i Qeverisë së Kosovës për t’iu përgjigjur këtyre kërkesave, pasqyron një përkeqësim real dhe në rritje të partneritetit tonë. Siç e kemi theksuar më parë, veprimet e pabashkërenduara të qeverisë së Kosovës i vënë në rrezik më të madh qytetarët e Kosovës dhe ushtarët e KFOR-it, përshkallëzojnë në mënyrë të panevojshme tensionet rajonale dhe dëmtojnë emrin e Kosovës si një partner i besueshëm ndërkombëtar”.

Më tej në reagim thuhet se ndërsa “qeveria e Shteteve të Bashkuara është krenare që ka mbështetur themelimin dhe profesionalizimin e Policisë së Kosovës gjatë shumë viteve si pjesë e angazhimit tonë për të promovuar sigurinë dhe qëndrueshmërinë, instrumentalizimi i vazhdueshëm i policisë së Kosovës nga qeveria për të kryer veprime të pabashkërenduara nuk është në përputhje me premtimin e Kosovës se do të “vazhdojë këshillimin dhe bashkërendimin me komunitetin ndërkombëtar. Veprimet e qeverisë do të ndikojnë edhe në cilësinë dhe natyrën e bashkëpunimit tonë me ministrinë e Punëve të Brendshme dhe elementët vartës të saj”.

Kosova i cilëson institucionet komunale të emëruara nga Beogradi të paligjshme.

Shuarja e institucioneve paralele serbe është paraparë me marrëveshjen e vitit 2013, për normalizimin e marrëdhënieve Kosovë-Serbi, por zbatimi i saj ka ngecur.

Zyrtarët e Serbisë reaguan me zemërim ndaj operacionit të sotëm. Shefi i zyrës për Kosovën në qeverinë e Serbisë, Petar Petkoviç, tha se ky veprim “do të ketë pasoja afatgjata në procesin e normalizimit të marrëdhënieve” dhe sipas tij “ka për qëllim të nxisë konflikte në veri”.

Ai tha se me mbylljen e këtyre institucioneve (kryeministri Albin) Kurti “dëshiron të shuajë jetën e serbëve në veri të Kosovës dhe të realizojë spastrimin përfundimtar etnik”.

Në fillim të muajit gusht autoritetet mbyllën Postën e Serbisë në veri dhe shpalosën planet për të hapur urën kryesore mbi lumin Ibër në Mitrovicë për trafikun e makinave.

Të enjten Presidenti francez Emmanuel Macron u shpreh i shqetësuar me ato që i quajti “veprime të njëanshme” të Kosovës, që sipas tij, nuk paraqesin shenja të mira drejt normalizimit të marrëdhënieve me Serbinë.

Gjatë një vizite që e përmbylli të premten në Serbi, ai tha se Franca do të vëzhgojë “kushtet në të cilat jeton komuniteti serb në Kosovë”, duke nënvizuar se “në këtë aspekt, jemi veçanërisht të përkushtuar në formimin e Asociacionit të komunave me shumicë serbe”, që është pjesa më e vështirë e bisedimeve Kosovë – Serbi.

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, tha të premten qeveria e tij është duke vendosur sundim të ligjit dhe rendit publik, si dhe duke siguruar paqe dhe siguri për të gjithë qytetarët e Kosovës, pa dallim.

“Në këtë aspekt duam edhe bashkëpunimin e ngushtë, edhe mbështetjen ndërkombëtare, përfshirë këtu edhe Francën, që e konsiderojmë vend mik, aleat dhe partner shumë të rëndësishëm edhe në Bashkimin Evropian, edhe në NATO”, tha kryeministri Kurti.

Perëndimi kërkon nga Kosova që çështjet që lidhen me situatën në veri të Kosovës të trajtohen në kuadër të dialogut në Bruksel.

voa

SHBA reagoi pas operacionit të policisë, duke theksuar se veprimet e pakoordinuara venë në rrezik më të madh qytetarët e Kosovës dhe ushtarët e KFOR-it si edhe përshkallëzojnë në mënyrë të panevojshme tensionet rajonale.

Qeveria e Kosovës e ndihmuar edhe nga policia mbylli të premten pasdite pesë institucione paralele në veri të Kosovës, të cilat sipas qeverisë, ishin struktura paralele që punonin nën direktivat e Serbisë. Ministri i Administrimit të Pushtetit Lokal, Elbert Krasniqi, pas operacionit të policisë, tha, se  “janë mbyllur institucionet paralele ilegale të Vetëqeverisjes Lokale, të cilat kanë funksionuar nën direktiva të Serbisë duke cenuar kushtetutshmërinë dhe ligjet e Republikës së Kosovës”.

“Komunat paralele, të cilat nuk do të operojnë më janë: Qarku i Mitrovicës së Kosovës, Komuna paralele e Mitrovicës, Komuna paralele e Zveçanit, Komuna paralele e Zubin Potokut, Komuna paralele e Leposaviqit. Këto 5 sot i bashkohen 7 komunave të tjera paralele të cilat u mbyllën në Prizren, Pejë, Suharekë, Istog, Klinë, Rahovec dhe Dragash”, shkroi ministri Krasniqi, duke u zotuar se institucionet e Kosovës do t’iu ofrojnë shërbime të gjithë qytetarëve pa dallime përfshirë edhe atyre të komunitetit serb.

Policia: Operacioni me synim mbylljen e veprimtarisë ilegale

Policia e Kosovës u shpreh pas operacionit, se ai u zhvillua në katër komunat në veri të vendit me synim ndërprerjen e veprimtaritë në “pesë objekte, të cilat janë shfrytëzuar në cilësi të komunave ilegale, e të cilat janë në kundërshtim me rendin juridik kushtetues”.

Ky veprim i autoriteteve të Kosovës në veri nxiti reagimin e SHBA. Ndihmës Sekretari amerikan i Shtetit për Evropën, Jim O’Brien veprimet e qeverisë së Kosovës pas mbylljes së komunave paralele serbe në veri të vendit, i quajti “të pakoordinuara dhe provokuese”. “Shtetet e Bashkuara janë të shqetësuara nga veprimet e vazhdueshme të pakoordinuara dhe provokuese të Qeverisë së Kosovës. I bëj thirrje kryeministrit Kurti dhe qeverisë së tij që të konsultohen dhe të koordinohen me komunitetin ndërkombëtar dhe të ndërpresin veprimet e pakoordinuara që ndikojnë negativisht në partneritetin tonë”, shkroi në platformën X O’Brien.

SHBA “e vlerëson punën e atyre, përfshirë EULEX-in dhe KFOR-in, që parandalojnë dhunën dhe bëjmë thirrje për vetëpërmbajtje të vazhdueshme nga të gjitha palët”, theksoi O’Brien. Edhe ambasada e SHBA-së, në Prishtinë tha se “operacioni i autoriteteve të Kosovës për mbylljen e komunave paralele serbe në veri të vendit, nuk ishte i koordinuar dhe vazhdimi i veprimeve të tilla paraqet përkeqësim real dhe në rritje të partneritetit tonë”.

Petkoviç: Veprim me pasoja afatgjata në procesin e normalizimit

Serbia reagoi ashpër pas operacionit të policisë në veri të Kosovës. Drejtuesi i zyrës për Kosovën në qeverinë e Serbisë, Petar Petkoviç, tha se “ky veprim do të ketë pasoja afatgjata në procesin e normalizimit të marrëdhënieve” dhe sipas tij “ka për qëllim të nxisë konflikte në veri”. Sipas Petkoviq, “me mbylljen e këtyre institucioneve, Kurti dëshiron të shuajë jetën e serbëve në veri të Kosovës dhe të realizojë spastrimin përfundimtar etnik”.

Në fillim të këtij muaji, autoritetet kosovare mbyllën edhe nëntë degë të Postës së Serbisë në veri dhe shpalosën një plan për të hapur urën kryesore mbi lumin Ibër në Mitrovicë, që ndan qytetin në dy pjesë, atë veriore të banuar me shumicë serbe  dhe jugore me shumicë shqiptare. Gjatë një vizite ne Beograd të enjten,  Presidenti i Francës Emmanuel Macron, u shpreh i shqetësuar me ato që i quajti “veprime të njëanshme të Kosovës”, të cilat sipas tij, nuk paraqesin shenja të mira drejt normalizimit të marrëdhënieve me Serbinë.

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, i pyetur për deklaratën e Macron, tha se “qeveria e tij është duke vendosur sundim të ligjit dhe rendit publik, si dhe duke siguruar paqe dhe siguri për të gjithë qytetarët e Kosovës, pa dallim”. “Në këtë aspekt duam edhe bashkëpunimin e ngushtë, edhe mbështetjen ndërkombëtare, përfshirë këtu edhe Francën, që e konsiderojmë vend mik, aleat dhe partner shumë të rëndësishëm edhe në Bashkimin Evropian, edhe në NATO”, tha kryeministri Kurti. Por autoritetet ndërkombëtare, disa herë e kanë theksuar se të gjitha çështjet që ndërlidhen me situatën në veri të Kosovës duhet të trajtohen në kuadër të dialogut në Bruksel të ndërmjetësuar nga Bashkimi Evropian.

dw

Admirali i NATO-os, Thomas Goffus tha në Kosovë se veprimet e pakoordinuara në veri mund të rrisin rrezikun e dhunës. Edhe i dërguari i qeverisë gjermane, Manuel Sarrazin kërkoi në Prishtinë “gatishmëri për kompromis”.

Veprimet e njëanshme të qeverisë së Kosovës në veriun e banuar me shumicë serbe dhe synimi i saj për hapjen e urës mbi lumin Ibër ka rritur frekuencën e vizitave të shumë diplomatëve perëndimorë dhe ushtarakë të NATO-s në Prishtinë. Të gjithë njëzëri i kërkojnë kryeministrit të Kosovës, Albin Kurti të shmangë veprimet e njëanshme që mund të nxisin tensione të reja. Ndihmëssekretari i Përgjithshëm i NATO-s për Operacione, Admirali Thomas Goffus gjatë vizitës së tij të enjten i tërhoqi vërejtjen autoriteteve kosovare se “veprimet e pakoordinuara, posaçërisht në veri të Kosovës, mund të rrisin rrezikun e dhunës, e cila cenon sigurinë e të gjithë njerëzve në vend dhe rrezikon trupat e KFOR-it”.

Goffus: Shtimi i trupave nuk është zgjidhja për paqen afatgjatë në Kosovë

“Gjatë vitit të kaluar ne kemi rritur numrin e trupave në Kosovë, në mënyrë që të adresojmë fatkeqësisht një ambient më sfidues të sigurisë dhe rishfaqjen e tensioneve. Kjo tregon edhe një herë përkushtimin e shpejtë të aleatëve të NATO-s dhe partnerëve që ta ruajnë sigurinë përgjatë Kosovës dhe Ballkanit në përgjithësi”, tha admirali Goffus, ai tërhoqi vëmendjen se “shtimi i trupave ushtarake, i domosdoshëm momentalisht, nuk është zgjidhje për një paqe afatgjate në Kosovë”. Zgjidhja është politike, theksoi Goffus. “Është esenciale që edhe Prishtina edhe Beogradi të përfshihen në mënyrë konstruktive në dialogun e lehtësuar nga BE-ja për të zgjidhur çështjet e mbetura. Ne vazhdojmë t’u bëjmë thirrje të gjitha palëve, të implemtentojnë marrëveshjet e arritura pa vonesë”, tha Goffus. Në bisedimet me autoritetet kosovare, Goffus theksoi, se “është e rëndësishme të ketë koordinim me NATO-n për një sërë çështjesh përfshirë urën e Ibrit”.

Sarrazin: Na duhet kompromis

Për zgjidhje politike dhe kompromise ndërmjet Prishtinës dhe Beogradit foli në Prishtinë edhe i dërguari i qeverisë së Gjermanisë për Ballkanin, Manuel Sarrazin, i cili të njëjtën ditë me admiralin e NATO-os, takoi në Prishtinë, Presidenten e Kosovës Osmani dhe kryeministrin Kurti. Sarrazin, në një deklaratë për media shprehu shqetësimin e tij, siç tha “me mungesën e gatishmërisë për kompromise, që do të mundësonin arritjen e një kthese ambicioze për Ballkanin Perëndimor në kuadër të Procesit të Berlinit”. “Për këtë na duhet kompromis dhe nganjëherë edhe gatishmëri për lëshime mbi pajtimin rreth marrëveshjeve politike që nuk janë të lehta për Serbinë dhe as për Kosovën”, tha ai. Sarrazin në ditët në vijim do të vizitojë disa vende të Ballkanit.

Procesi i Berlinit është një nismë e hedhur që në vitin 2014 nga ish-kancelarja gjermane Angela Merkel, me synim thellimin e koordinimit  ndërmjet vendeve të Ballkanit Perëndimor. Kjo me qëllim mbështetjen e procesit të anëtarësimit të këtij rajoni në Bashkimin Evropian.

Shqetësim para samitit të Procesit të Berlinit në tetor

Sarrazin kujtoi fillesën e Procesit të Berlinit pesë vjet më parë, ku u hodh ideja për një treg të përbashkët rajonal dhe me planin e rritjes së Bashkimit Evropian. “Ideja është të mbledhim gjashtë vendet e Ballkanit Perëndimor, me parimin e partnerëve të barabartë, së bashku drejt Bashkimit Evropian. Për këtë na duhet bashkëpunimi rajonal dhe na duhen rezultate konkrete për të gjithë qytetarët e vendeve të Ballkanit Perëndimor. Rezultate që tregojnë se kufijtë po bëhen më pak të rëndësishëm dhe tregtia, përparimi ekonomik e bashkëpunimi janë të rëndësishme në këtë drejtim”, tha Manuel Sarrazin. Sipas tij, Procesi i Berlinit e ka pozicionuar Tregun e Përbashkët Rajonal në qendër të ecurisë së Zgjerimit të BE-së me vendet e Ballkanit Perëndimor.

“Nëse nuk kemi rezultate më të mira para samitit më 14 tetor brengosem se nuk do ta arrijmë synimin tonë për të dhënë një shenjë të fortë se bashkëpunimi rajonal, tregu i përbashkët dhe Procesi i Berlinit është formati që në këtë rajon mund të sjellë rezultate konkrete për qytetarët në terren”, tha i dërguari i qeverisë gjermane.

Sa i përket situatës së sigurisë, kryeministri i Kosovës Albin Kurti, në njoftim për medie e theksoi rëndësinë e thellimit të bashkëpunimit mes institucioneve kosovare të sigurisë e mbrojtjes me KFOR-in e NATO-n dhe koordinimin e vazhdueshëm. Duke mbrojtur veprimet e qeverisë së tij në veri të Kosovës Kurti tha se “progresi socio-ekonomik e demokratik i vendit ecën krah për krah me sundimin e rendit dhe ligjit”. “Gjatë këtyre tri vjetëve nën kërcënimet më të mëdha të sigurisë nga Serbia, kemi arritur progresin më të madh në demokraci dhe ekonomi, ndërkohë që edhe kemi zmbrapsur kërcënimet e menaxhuar suksesshëm sfidimin e sigurisë dhe paqes në vendin tonë. Ne mbrojmë jo vetëm qytetarët e territorin, sovranitetin dhe demokracinë, pavarësinë dhe lirinë, por edhe progresin e prosperitetin tonë”, tha kryeministri Kurti.

Vizita e Macron në Beograd

Për veprimet e qeverisë së Kosovës në veri, foli gjatë vizitës së tij në Beograd edhe Presidenti i Francës, Emmanuel Macron, i cili tha se “lëvizjet e njëanshme” dhe “shqetësuese” të Kosovës nuk japin sinjal të mirë. Sipas tij, Franca është e përkushtuar që të themelohet Asociacioni i Komunave me shumicë serbe në Kosovë, në kuadër të normalizimit të marrëdhënieve ndërmjet Kosovës dhe Serbisë. Sipas presidentit francez, “kjo çështje nuk do të zgjidhet pa kompromis nga të dyja palët dhe, në përputhje me rrethanat, nëse nuk ka guxim politik për të arritur një zgjidhje”. Ai i bëri thirrje qeverisë së Kosovës “të mos bëjë ndonjë veprim tjetër të njëanshëm në veri”, duke theksuar se “Franca dëshiron që Kosova ta themelojë Asociacionin e Komunave me shumicë serbe”. “Të jini të sigurt se Franca do të vazhdojë t’i ndjekë me vëmendje të veçantë kushtet në të cilat jeton komuniteti serb në Kosovë dhe, në këtë kontekst, jemi veçanërisht të përkushtuar për themelimin e Asociacionit të Komunave me shumicë serbe”, tha Macron.

Kosova dhe Serbia qysh në vitin 2013 dhe më pas në 2015, kanë arritur marrëveshje për themelimin e Asociacionit të Komunave me shumicë serbe,  janë hartuar propozime prej palëve të ndryshme, por Asociacioni nuk është themeluar asnjëherë. Kosova dhe Serbia kanë arritur marrëveshje edhe për normalizimin e marrëdhënieve në fillim të vitit 2023, por zbatimi i saj ka ngecur.

dw

Presidentja e vendit, Vjosa Osmanio, në shënimin e Ditës Ndërkombëtare të të zhdukurve me dhunë, tha se mbi 1600 të zhdukur me dhunë gjatë luftës së fundit në Kosovë, shumë prej tyre fëmijë, ende mbesin plaga më e thellë e Kosovës.

Presidentja në një postim në Facebook, tha se synim i regjimit gjenocidal të Serbisë ishte shfarosja dhe shkatërrimi i identitetit tonë, i të ardhmes sonë. Duke e mohuar të vërtetën, Serbia po e përsëritë vazhdimisht krimin

“Mbi 1600 të zhdukur me dhunë gjatë luftës së fundit në Kosovë, shumë prej tyre fëmijë, ende mbesin plaga më e thellë e Kosovës. Synim i regjimit gjenocidal të Serbisë ishte shfarosja dhe shkatërrimi i identitetit tonë, i të ardhmes sonë. Duke e mohuar të vërtetën, Serbia po e përsëritë vazhdimisht krimin. Duke mbajtur arkivat e mbyllura, pavarësisht dakordimit të Brukselit që e kërkon të kundërtën, Serbia po shkel edhe marrëveshjet e arritura”, tha ajo.

Osmani tha se e vërteta nuk mund të fshihet prapa propagandës se kinse Serbia qenka pro paqes dhe pro integrimit në BE.

“E vërteta është një dhe e vetme: në vitin 2024, Serbia ende fle mbi varreza masive të civilëve të pafajshëm”, ka shkruar Osmani.

rtk