Për herë të parë Gjermania do të furnizojë Ukrainën me dronë luftarak. Këta dronë komandohen nga një sistem i ri i inteligjencës artificiale, detaje të mëtejshme mbahen sekret.

Është një software, që i dallon këta dronë: Bashkë me një prodhues ukrainas firma gjermane e inteligjencës artificiale(IA) Helsing ka zhvilluar një dron të ri luftarak, që sipas informacioneve, mund të komandohet në mënyrë autonome drejt destinacionit. I programuar njëherë i ashtuquajturi dron kamikaz fluturon autonom në destinacion dhe e sulmon atë. Kur ai përplaset në destinacion shpërthen dhe shkatërrohet.

4000 copë të këtij droni luftarak të pajisur me IA të zhvilluar në Gjermani do të marrë tani qeveria në Kiev. Detajet teknike dhe vendi i saktë i prodhimit mbahen sekret nga të dyja palët për arsye sigurie. Deri tani nuk ekzistojnë fotografi të këtyre dronëve.

“Droni i shmanget sistemit elektronik të mbrojtjes”

Ministri i Mbrojtjes, socialdemokrati Boris Pistorius bëri të njohura disa informacione të përgjithshme lidhur me këta dronë: “Këta dronë janë në gjendje që të depërtojnë 30 deri në 40 km në brendësi të vendit, ku mund të sulmojnë pozicione luftimesh, nyje logjistike e të tjera objekte.” Droni ka aftësinë që edhe “nëse atakohet nga sistemi i mbrojtjes elektronike të palës kundërshtare mund ta devijojë atë dhe të arrijë në destinacion”, shtoi Pistorius.

Shumica e dronëve komandohen me radio, e disa edhe me GPS. Me ndihmën e bllokuesve, të ashtuquajturit Jammer, ato mund të devijohen nga kursi dhe të rrëzohen. Dronët, që mund t’i bëjnë ballë mbrojtjes elektronike të kundërshtarit, kanë një përparësi të madhe strategjike.

Ministri i Mbrojtjes the, se ka parë disa prototipe para disa muajsh në Ukrainë dhe se është i bindur që këta dronë do të jenë “një aset vërtetë i rëndësishëm” për Ukrainën. Deri tani Gjermania në kuadër të ndihmës ushtarake për Ukrainën ka dërguar vetëm dronë zbulues. Kancelari Olaf Scholz i përmbahet qendrimit të tij për të mos dërguar raketat luftarake Taurus në Ukrainë, me të cilat ajo mund të luftojë edhe në territorin rus.

Dronët në vend të artilerisë

Dronët janë mjaft të pranishëm në fushëbetejë në Ukrainë. Si rusët edhe ukrainasit i përdorin ato në mënyrë të shumëfishtë. Rusia vazhdimisht sulmon me dronë edhe objektiva civile dhe infrastrukturën në Ukrainë. Forcave të armatosura ukraianse dronët u shërbejnë edhe si zëvendësim i artilerisë dhe municioneve që asaj i mungojnë. Ushtria ukrainase përdor dronët me çmim të leverdisshëm të telekomanduar, të cilët i pajis me lëndë shpërthyese dhe i nis drejt pozicioneve ruse.

Inteligjenca artificiale për qëllime ushtarake

Helsing është një sipërmarrje me seli në Mynih, që është specializuar për zhvillimin e sistemeve të inteligjencës artificiale për sektorin e armatimeve. Që prej themelimit të saj në vitin 2021 kjo sipërmarrje ka marrë një sërë porosish nga industria e armatimeve. Ndër të tjera Helsing punon edhe për komandim elektronik lufte në avionët gjerman të tipit Eurofighter si dhe në infrastrutkurën e inteligjencës artificiale të “Future Combat Air System” (FCAS), avionit luftarak të së ardhmes.

dw

Ndërsa kanë mbetur vetëm dy muaj nga përfundimi i mandatit të Presidentit Joe Biden, Shtetet e Bashkuara po rrisin mbështetjen financiare, ushtarake dhe diplomatike ndaj përpjekjeve të Kievit për t’u mbrojtur kundër agresionit rus.

Në takimin e nivelit të lartë të G20-ës në Rio de Zhaneiro të Brazilit, ku po takohen zoti Biden dhe udhëheqësit e 20 ekonomive më të mëdha të botës, zyrtarët amerikanë po bëjnë trysni për një gjuhë “sa më të fortë të mundshme” në mbështetje të Ukrainës, i tha Zërit të Amerikës zëvendës këshilltari i sigurisë kombëtare John Finer gjatë një komunikimi me median të hënën.

Diplomatët perëndimorë kanë ripërtërirë thirrjet për kritika më të forta ndaj Moskës pas sulmit ajror të fundjavës së Rusisë, më i madhi në territorin ukrainas në muajt e fundit. Ata gjithashtu kanë paralajmëruar se Rusia po shton përpjekjet e luftës që mund të kenë një efekt destabilizues përtej Evropës.

Në fillim të këtij muaji, SHBA dhe Ukraina njoftuan se Koreja e Veriut ka dërguar më shumë se 10,000 trupa për të ndihmuar Moskën të rimarrë territorin e marrë nën kontroll nga Ukraina në rajonin Kursk të Rusisë.

Deklarata përfundimtare e përbashkët e udhëheqësve është ende duke u negociuar, por një version paraprak që e ka parë Zëri i Amerikës dhe versione të tjera që qarkullojnë në mediat sociale, sugjerojnë se ajo do të përfshijë vetëm një formulim të përgjithshëm që nënvizon parimet e OKB-së dhe nevojën për të respektuar paqen në Ukrainë dhe Gazë.

Zoti Finer e pranon se gjetja e një konsensusi për konfliktet globale është e pamundur duke pasur parasysh përbërjen e G20-ës. Përveç vendeve të G7 që janë përgjithësisht në një emërues të përbashkët, G20 përfshin edhe Rusinë, Kinën dhe vende në zhvillim.

“Do të shohim se si do të shkojë”, tha ai.

Që nga takimi i nivelit të lartë i G20-ës në vitin 2022 në Bali, i mbajtur muaj pasi filloi agresioni i Moskës ndaj Ukrainës, ky grupimi global është përballur me sfida për të gjetur një përgjigje ndaj konfliktit.

Autorizimi i raketave me rreze të gjatë veprimi

SHBA ka rritur ndihmën ushtarake për Kievin. Po ashtu Uashingtoni po autorizon Ukrainën të përdorë raketa me rreze të gjatë veprimi të dërguara nga Amerika për të goditur në thellësi të Rusisë, sipas njoftimeve të mediave që citojnë zyrtarë që kanë folur në kushte anonimiteti.

Zoti Finer nuk pranoi ta konfirmojë një gjë të tillë, por tha se është “në përputhje” me qasjen e SHBA-së për ta përshtatur përgjigjen e saj me zhvillimet në terren për të “lejuar ukrainasit që të vazhdojnë të mbrojnë territorin dhe sovranitetin e tyre”.

Të hënën, zëdhënësi i Kremlinit Dmitry Peskov tha se nëse është i vërtetë, autorizimi për Kievin për të goditur brenda Rusisë me raketa amerikane me rreze të gjatë veprimi, “do të shënojë një raund të ri tensionesh dhe niveli përfshirjeje të Uashingtonit në konfliktin e Ukrainës”.

Javën e kaluar në Bruksel, Sekretari amerikan i Shtetit Antony Blinken u përpoq të siguronte aleatët evropianë se zoti Biden “është i përkushtuar që të garantojë që çdo dollar që kemi në dispozicion (për Ukrainën) të dërgohet deri më 20 janar”, kur inaugurohet Presidenti i zgjedhur Donald Trump.

Zoti Trump ka qenë kritik ndaj përdorimit të parave të taksapaguesve amerikanë për të ndihmuar Kievin. Pa dhënë detaje, ai shpesh ka thënë se mund t’i japë fund luftës me shpejtësi, edhe para se të marrë detyrën – një deklaratë që shumë në Evropë druhen se nënkupton që të detyrohet Ukraina të heqë dorë nga pjesë të territprit të saj.

Në fillim të këtij muaji, presidenti ukrainas Volodymyr Zelenskyy tha se ai do që lufta të ketë një “përfundim të drejtë” dhe se një fund i shpejtë “do të thotë humbje”. Të shtunën ai i tha radios publike ukrainase se nën administratën e zotit Trump, “lufta do të përfundojë më shpejt”. “Kjo është qasja e tyre, premtimi për vendin e tyre,” tha ai. “Dhe për ta, është gjithashtu shumë e rëndësishme.”

Ndryshimet klimatike, zbutja e varfërisë

Brazili ku mbahet takimi i G20-ës është përpjekur ta mbajë fokusin e bisedimeve larg konflikteve globale dhe më shumë tek çështjet që u ngritën në konferencën e OKB-së mbi ndryshimet klimatike në Azerbajxhan, si edhe tek përshpejtimi i përpjekjeve për të reduktuar urinë dhe varfërinë globale – një nismë e mbështetur nga presidenti Luiz Inacio Lula da Silva.

Qasja e zotit Lula për t’u rezistuar presioneve nga G7 dhe pjesa tjetër e G20-ës mbi Ukrainën dhe Gazën pasqyron strategjinë e Brazilit për përpjekje në disa drejtime në një peizazh global gjithnjë e më të fragmentuar, thotë për Zërin e Amerikës Bruna Santos, drejtore në Institutin për Brazilin të Qendrës Wilson.

Megjithatë, “neutraliteti rrezikon të bëjë të pakënaqura të gjitha palët në një botë gjithnjë e më të polarizuar”, thotë zonja Santos.

Përveç ndasive mbi konfliktet globale, negociatorët në Rio po hasin vështirësi për të gjetur konsensus mbi gjuhën e përbashkët për financimin e përpjekjeve për klimën, thanë burime diplomatike që folën me Zërin e Amerikës në kushte anonimiteti për të diskutuar negociatat në vazhdim.

Vendet perëndimore kanë bërë trysni që Kina dhe vendet e pasura të Lindjes së Mesme t’u bashkohen atyre për të kontribuar në fondet globale për zbutjen e ndryshimeve klimatike – një propozim të cilit i ka rezistuar nga Brazili dhe vendet e tjera të të ashtuquajturit Jugut Global, një përmban vendet në zhvillim.

Një tjetër propozim i zotit Lula, një taksë prej 2% për super të pasurit që Brazili thotë se ndoshta mund të gjenerojë deri në 250 miliardë dollarë në vit për të ndihmuar të varfërit e botës, gjithashtu ka hasur rezistencë.

Presidenti argjentinas i krahut të djathtë Javier Milei e hodhi poshtë propozimin pasi vizitoi zotin Trumpin në rezidencën e tij në Florida, duke u bërë udhëheqësi i parë i huaj që vizitoi presidentin e zgjedhur.

voa

Gjatë një takimi në Bruksel, ministrat e Jashtëm të BE-së biseduan për rolin e Kinës në luftën në Ukrainë dhe vendimin e SHBA-së që t’i lejojë Ukrainës të përdorë raketa me rreze të gjatë veprimi dhe në territorin rus.

Në konferencë për shtyp pas takimit të ministrave të Jashtëm të BE-së Josep Borrell shprehu shqetësimin për rolin në rritje të Kinës në luftën në Ukrainë. Sipas tij vihet re një rritje e furnizimeve kineze sidomos me të ashtuquajtura mallra me përdorim të dyfishtë – pra që mund të përdoren si për qëllime paqeje ashtu edhe për qëllime lufte.

“Pa Korenë e Veriut, pa Iranin, pa Kinën, Rusia nuk do të mund t’i vazhdonte përpjekjet e saj ushtarake”, tha Borrell. Ai tha se ishte i shqetësuar edhe për njoftimet se këto tri vende e furnizojnë Rusisë me sisteme të plota armësh.

Në prag të takimit u bë e ditur se BE-ja kishte marrë raporte nga shërbimet sekrete për një fabrikë armësh në Kinë, e cila mendohet se e furnizon Rusinë me dronë për luftën kundër Ukrainës. Një zyrtar i lartë i BE-së, tha megjithatë se për këtë ende nuk ka prova të qarta. Brukseli mendon se është e pamundur që një kompani e tillë të mund të veprojë pa dijeninë e udhëheqjes kineze.

Hapa më të ashpër kundër Kinës

Qeveria kineze hedh poshtë çdo akuzë. Në konferencën e tij për shtyp, Josep Borrelli nuk e komentoi më konkretisht përmbajtjen e raporteve të shërbimeve sekrete. Megjithatë ministrat e Jashtëm të BE-së po mendojnë tani për të ndërmarrë hapa më të ashpër kundër Kinës. “Ndihma kineze me dronë” duhet dhe do të ketë pasoja, tha ministrja e Jashtme gjermane Annalena Baerbock. Homologja e saj finlandeze, Elina Valtonen, bëri të qartë se nuk mund të ketë më “business as usual” në tregtinë me Kinën nëse rezulton se vendi po komprometon sigurinë e Evropës.

Lidhur me Iranin ministrat e Jashtëm i zgjeruan sanksionet e BE-së që ekzistojnë tashmë kundër Teheranit për shkak të mbështetjes ushtarake për Rusinë. Ndër të tjera ato parashikojnë ndalimin e eksportit të çdo produkti që mund të përdoret për prodhimin e dronëve dhe të raketave. Sanksionet e reja kanë gjithashtu gjithnjë e më shumë në shënjestër rrugët e transportit: që përfshijnë dy porte në Detin Kaspik, si dhe kompani transporti ruse dhe iraniane që përdoren për transport.

Ministrat e Jashtëm përshëndesin vendimin e SHBA-së për raketat

Uashingtoni vendosi që t’i lejojë Ukrainës të përdorë raketa me rreze veprimi deri në 300 kilometra edhe në territorin rus, sidomos në zonën perëndimore të Rusisë, në rajonin e Kurskut. Një zëdhënës i qeverisë amerikane as e konfirmoi dhe as e mohoi këtë, njofton agjencia gjermane e lajmeve dpa. Ky hap u përshëndet nga shumica e ministrave të Jashtëm të BE-së.

Përveç SHBA-së Ukrainën e kanë furnizuar me raketa me rreze të gjatë veprimi edhe Mbretëria e Bashkuar dhe Franca. Deri tani asnjë vend nuk e ka lejuar zyrtarisht Ukrainën t’i përdorë ato për të sulmuar objektiva ushtarakë në territorin rus. Kjo mund të ndryshojë si rezultat i vendimit të SHBA. Ministri i Jashtëm francez, Jean-Noel Barrot përsëriti se edhe vendi i tij po e shqyrton dhënien e një lejeje të tillë. Presidenti Emmanuel Macron e bëri të qartë këtë në maj, theksoi Barrot.

Kritika pati nga pala hungareze. Ministri i Jashtëm hungarez Peter Szijjarto e quajti vendimin “jashtëzakonisht të rrezikshëm”. Hungaria konsiderohet si aleati më i afërt i Rusisë brenda BE-së dhe rregullisht bllokon ndihmat për Ukrainën. Kurse ministri i Jashtëm italian, Antonio Tajani, tha se armët e dërguara në Ukrainë nga Italia mund të përdoren vetëm në tokën ukrainase, njofton AFP-ja.

dw

Shtetet e Bashkuara thanë të hënën se është Rusia ajo që po përshkallëzon konfliktin në Ukrainë duke angazhuar trupa të Koresë së Veriut, pasi Kremlini paralajmëroi se Uashingtoni do të thellonte përfshirjen në luftë duke lejuar forcat e Kievit të godasin në thellësi të Rusisë me armë amerikane.

Zëdhënësi i Departamentit të Shtetit, Matthew Miller nuk pranoi të konfirmonte në një konferencë shtypi se administrata në largim e presidentit Joe Biden ka vendosur të lejojë sulme të tilla, por përsëriti se SHBA “do t’i përshtasë gjithmonë aftësitë që i ofron Ukrainës në përputhje me përcaktimin që ajo i bën situatës”.

Agjencia Reuters njoftoi të dielën se administrata e zotit Biden ka vendosur të lejojë Ukrainën të kryejë sulmet me rreze të gjatë veprimi dhe zyrtarët amerikanë që folën në kushte anonimiteti, thanë se kjo ishte një përgjigje ndaj pranisë së trupave të Koresë së Veriut në konflikt.

Zëdhënësi i Kremlinit Dmitry Peskov tha të hënën se administrata në ikje po i hidhte benzinë zjarrit dhe po përpiqej të përshkallëzonte konfliktin në Ukrainë.

“Ka qenë Rusia ajo që e ka përshkallëzuar konfliktin herë pas here,” tha zoti Miller, duke përmendur 11,000 trupat e Koresë së Veriut që SHBA thotë se janë vendosur dhe janë përballur me forcat ukrainase në rajonin Kursk të Rusisë.

“Ky është një përshkallëzim i madh nga Rusia që sjell një ushtri aziatike në një konflikt brenda Evropës,” tha zoti Miller, duke shtuar se përgjigja e SHBA-së do të jetë e fortë.

“Ne do të vazhdojmë të bëjmë atë që është e përshtatshme për ta mbajtur Rusinë përgjegjëse për veprimet e saj, përfshirë veprimet e saj përshkallëzuese, dhe për të mbajtur përgjegjëse Korenë e Veriut për veprimet e saj shkallëzuese”.

voa

Vendimi i Shteteve të Bashkuara për të autorizuar sulmet me rreze të gjatë veprimi mund ta ndihmojë Ukrainën të mbrojë territorin në rajonin e Kurskut të Rusisë, marrja e të cilit mund të shërbejë si një ndihmë në negociatat e mundshme për përfundimin e luftës. Por, analistët thonë se vendimi mund të jetë marrë tepër vonë për të ndryshuar rrjedhën e luftës.

Dy muaj përpara largimit nga detyra, Presidenti Joe Biden hoqi disa kufizime që nuk ia lejonin Kievit përdorimin e armëve të dërguara nga Shtetet e Bashkuara për sulme më në brendësi të territorit rus. Sipas agjencisë së lajmeve Reuters, autorizimi i dhënë të dielën është një ndryshim i madh i politikës amerikane.

Analistët ushtarakë thanë se ndikimi në fushën e betejës, ku Ukraina ka qenë në disavantazh për muaj të tërë, mund të varet nga kufizimet që do të vazhdojnë të jenë në fuqi. Por ndërsa ndryshimi mund të mbështesë operacionin në Kursk, nuk ka gjasa të shërbejë për një ndryshim të realitetit në tërësi.

“Vendimi vjen me vonesë dhe si vendimet e tjera në këtë drejtim, mund të jetë tepër vonë për të ndryshuar rrënjësisht rrjedhën e luftimeve”, tha Michael Kofman, studiues në Fondacionin Carnegie për Paqen Ndërkombëtare në Uashington.

“Sulmet me rreze të gjatë ishin gjithmonë një pjesë e enigmës dhe pati pritshmëri të mbingarkuara për rolin e tyre në këtë luftë”.

Gjithashtu nuk ka asnjë mënyrë për të ditur se sa do të zgjasë politika e re. Ndryshimi u kritikua nga Richard Grenell, një nga këshilltarët më të afërt për politikën e jashtme të Presidentit të zgjedhur Donald Trump, i cili do ta marrë detyrën nga Presidenti Biden më 20 janar. Zoti Trump ka kritikuar prej kohësh shkallën e ndihmave amerikane për Kievin dhe është zotuar se do t’i japë fund luftës me shpejtësi, por pa shtjelluar se si do ta realizojë këtë. Një zëdhënës i Presidentit të zgjedhur Trump nuk iu përgjigj menjëherë një kërkese për koment.

Ukraina e ka kërkuar këtë ndryshim për muaj të tërë, duke argumentuar se pamundësia për të goditur zonat brenda Rusisë, dhe në veçanti bazat ajrore ushtarake, ku gjenden avionët luftarakë të përfshirë në sulmet në Ukrainë, ishte një pengesë e madhe.

Forcat ruse janë hedhur në sulm për mbi një vit dhe kanë përparuar me ritmin e tyre më të shpejtë që nga viti 2022 në Ukrainën lindore dhe kanë ushtruar trysni në verilindje dhe juglindje.

Rusia thotë se Ukraina nuk mundet të lëshojë raketa drejt objektivave brenda Rusisë pa ndihmën e drejtpërdrejtë nga vendet e NATO-s, duke e quajtur këtë një përshkallëzim të madh. Të hënën, Kremlini tha se një vendim i tillë do të nënkuptonte se Shtetet e Bashkuara ishin të përfshira drejtpërdrejt në konflikt.

Sulmet e para ukrainase mund të ndodhin në ditët në vijim dhe ka të ngjarë të kryhen duke përdorur raketat ATACMS, të cilat kanë një rreze veprimi deri në 306 km, njoftoi agjencia e lajmeve Reuters.

Një zyrtar i mbrojtjes nga një vend i Evropës Qendrore i tha agjencisë së lajmeve Reuters se sulmet do t’i jepnin Kievit një shans më të madh për t’u mbrojtur nga sulmet ajrore, por nuk do ta ndryshonin me vendosmëri konfliktin në favor të Ukrainës.

Rusia i ka zhvendosur tashmë shumë nga mjetet ajrore përtej rrezes së armatimeve perëndimore në Ukrainë, tha zyrtari, megjithëse rrezja do të mbulonte territore përtej zonës së Kurskut, të marrë nga Ukraina.

Ministri i Jashtëm lituanez Gabrielius Landsbergis tha se ai “nuk po e hapte ende shampanjën” pasi nuk dihej se sa raketa kishin ukrainasit dhe nëse ato mjaftojnë për të ndikuar në fushëbetejë.

Vendimi për të autorizuar sulmet vetëm pas kërkesave disamujore ukrainase ndjek një model të përsëritur gjatë gjithë luftës, ndërsa administrata e Presidentit Biden u përpoq të balanconte mbështetjen e saj për Ukrainën, me shqetësimet për përshkallëzimin.

Më parë, Uashingtoni hezitoi për muaj të tërë përpara se të miratonte dërgimin në Ukrainë të raketave me rreze të gjatë, tankeve dhe avionëve.

Disa analistë ushtarakë thonë se vonesa të tilla i dhanë Moskës kohë për t’u rikuperuar nga dështimet fillestare dhe për të përforcuar mbrojtjen e territorit të pushtuar, duke kontribuar në dështimin e një kundërofensive të madhe ukrainase vitin e kaluar.

Ukraina nën trysni

Aftësia për të sulmuar territorin rus me raketa mund të ketë ndikimin e saj më të drejtpërdrejtë në Kursk, ku Ukraina synon të mbajë një arritje të rëndësishme që e siguroi gjatë kundërsulmit të parë madhor ndërkufitar në muajin gusht. Territori rus mund të jetë një element për negociatat që mund të ndodhin pasi Presidenti i zgjedhur Trump të marrë detyrën.

Kievi thotë se Rusia ka grumbulluar 50,000 forca në përpjekje për të rimarrë territorin në Kursk dhe se ka dislokuar edhe 11,000 koreano-veriorë, disa prej të cilëve thotë se marrin pjesë tashmë në luftime. Rusia nuk e ka konfirmuar, apo mohuar, dislokimin.

“Raketat ATACMS mund të vënë në rrezik objektiva me vlerë të lartë, ruse dhe koreano-veriore. Kjo do të ndihmonte forcat ukrainase të mbrojnë pjesën e spikatur të Kurskut, e cila është nën trysni”, tha zoti Kofman.

Rob Lee, studiues në Institutin e Kërkimeve të Politikës së Jashtme me seli në Filadelfia, tha se do të ishte e vështirë për Ukrainën të mbajë pozicionin e saj në Kursk në periudhën afatgjatë, por se shanset e saj atje do të varen nga burimet.

“Ukraina ka angazhuar disa nga njësitë e saj më të mira atje, kështu që ato mund të jenë në gjendje të mbahen për ca kohë, nëse vazhdojnë të marrin municion të mjaftueshëm dhe rekrutë të rinj”, tha ai.

Analisti ushtarak nga Kievi, Serhii Kuzan tha se janë një sërë objektivash në Rusi, në një thellësi deri në 500 km nga Ukraina, që forcat ukrainase i konsiderojnë si përparësi, por se shumë prej të cilave do të ishin ende jashtë rrezes së raketave ATACMS.

Franca dhe Britania nuk kanë përcaktuar nëse do të ndiqnin shembullin amerikan, duke e lejuar Ukrainën të përdorë raketat me vetëdrejtim Storm Shadow/SCALP, të cilat kanë një rreze veprimi prej 250 km.

“Rusia mundet t’i rrëzojë raketat Storm Shadow dhe ATACMS, kështu që merr rëndësi edhe numri i raketave që mund të lëshohen”, shtoi zoti Lee.

Në rrugët e Kievit të hënën, ndjesia e përgjithshme ishte se vendimi do të ndihmonte, por se kishte ardhur shumë vonë.

“Kjo duhet të ishte përdorur si një masë parandaluese, ose si një reagim i menjëhershëm, në shkurt apo mars 2022. Tani nuk luan një rol të madh”, tha Olga Korovyachuk, 21 vjeçe.

voa

Shumë pak vende të reja pune shtesë në Gjermani. Sipas shifrave zyrtare tregu gjerman i punës ka ngecur, me tendencë rënieje të vendeve të punës.

Tre vjet me radhë numri i të punësuarve në Gjermani shënoi rritje të vazhdueshme. Por me fundin e verës mori fund edhe ky zhvillim pozitiv. Duket se pasojat e vështirësive ekonomike këtë vit po reflektohen edhe në tregun e punës në Gjermani, i cili për vite pavarësisht lëkundjeve ekonomike ishte mjaft i konsoliduar. Zyra Federale e Statistikave në Gjermani bën të ditur, se në tremujorin e tretë të këtij vit në Gjermani gati nuk ka pasur një rritje të vendeve të reja të punës në Gjermani, i referohet agjencia e lajmeve, DPA kësaj zyre federale.

Sektori me më shumë punësime

Nga korriku deri në shtator ka pasur 46.1 milionë vetë të punësuar në Gjermani, sipas Zyrës Federale të Statistikave. Kjo do të thotë vetëm 23.000 vende pune më shumë se pranvera, që në gjuhën statistikore nënkupton stanjacion. Po të marrësh parasysh edhe efektet sezonale, numri i të punësuarve ka rënë me 0,1% ose 45.000 vetë.  Këtë gjendje Gjermania nuk e ka pasur që nga viti 2021.

Në përgjithësi më shumë punësime ka pasur në sektorin e shërbimeve, raporton Zyra Federale, kurse në industri janë regjistruar 73.000 vende pune më pak. Edhe në sektorin e ndërtimit ka rënë punësimi brenda një viti me 30.000 vetë. Ndërkohë që trendi i rënies së vetëpunësimit ka vazhduar në Gjermani. Numri i tyre, përfshirë edhe familjarët që ndihmojnë, ra me 0,6% në 3.8 milionë vetë.

dw

Administrata e Presidentit Joe Biden ka hequr kufizimet që nuk e lejonin Ukrainën të përdorte armatime amerikane për të kryer sulme në thellësi të territorit rus, thanë për agjencinë e lajmeve Reuters tre burime që kanë dijeni për këtë çështje, një ndryshim i rëndësishëm në politikën e Shteteve të Bashkuara lidhur me konfliktin Ukrainë-Rusi. Edhe agjencia e lajmeve Associated Press njoftoi se për herë të parë Presidenti Biden ka miratuar përdorimin e armëve amerikane me rreze të gjatë veprimi në Rusi.

Ukraina planifikon të kryejë sulmet e saj të para me rreze të gjatë veprimi në ditët në vazhdim, thanë burimet për Reuters, pa dhënë detaje për shkak të shqetësimeve mbi sigurinë e operacioneve.

Shtëpia e Bardhë nuk pranoi të komentonte.

Ky vendim i Shteteve të Bashkuara, rreth 2 muaj përpara se Presidenti i sapozgjedhur Donald Trump të marrë detyrën më 20 janar, vjen pasi për muaj me radhë Presidenti ukrainas Volodymyr Zelenskiy kishte kërkuar që ushtria e vendit të tij të lejohej të përdorte armatimet amerikane për të goditur objektivat ushtarake ruse që gjenden larg kufirit.

Ndryshimi i politikës vjen pas dislokimit të trupave të Koresë së Veriut për të ndihmuar forcat ruse, një zhvillim që ka alarmuar Uashingtonin dhe Kievin.

Sulmet e para në thellësi ka të ngjarë të kryhen duke përdorur raketat ATACMS, të cilat kanë një rreze veprimi deri në 306 km, sipas burimeve.

Ndërsa disa zyrtarë amerikanë kanë shprehur skepticizëm nëse lejimi i sulmeve me rreze të gjatë do të arrinte të ndryshonte trajektoren e luftës, vendimi mund të ndihmojë Ukrainën në një moment kur forcat ruse po shënojnë përparime në terren dhe ndoshta ta vendosë Kievin në një pozicion më të mirë negociues në rast se mbahen bisedime për armëpushim.

Nuk është e qartë nëse Presidenti i zgjedhur Trump do ta ndryshojë vendimin e Presidentit Biden kur të marrë detyrën. Zoti Trump ka kritikuar shkallën e ndihmës financiare dhe ushtarake që kanë dhënë Shtetet e Bashkuara për Ukrainën dhe është zotuar se do t’i japi fund luftës, pa shpjeguar se si.

Një zëdhënës i Presidentit të zgjedhur Trump nuk iu përgjigj një kërkese të agjencisë Reuters për koment, por një nga këshilltarët e afërt të tij për politikën e jashtme, Richard Grenell e kritikoi vendimin.

“Përshkallëzim i luftës para largimit nga zyra”, shkroi zoti Grenell në rrjetin X.

Megjithatë, disa të zgjedhur republikanë në Kongres i kanë kërkuar Presidentit Biden që të zbusë rregullat mbi përdorimin nga Ukraina të armëve të furnizuara nga Shtetet e Bashkuara.

Rusia ka paralajmëruar se lehtësimi i kufizimeve për përdorimin e armëve amerikane nga Ukraina do të paraqiste një përshkallëzim të madh. /voa

SHBA i lejon Ukrainës përdorimin e armëve me rreze të gjatë

Presidenti amerikan, Biden i ka dhënë dritën jeshile Ukrainës për përdorimin e armëve amerikane me rreze të gjatë në rajonin Kursk. Ky hap mund të rindezë debatin në Europë.

Ndërrim i qartë kursi nga SHBA: Ukraina kërkon prej muajsh që të përdorë armët perëndimore kundër objektivave thellë brenda Rusisë,  për t’u mbrojtur më mirë kundër sulmeve ruse. Deri tani presidenti amerikan, Joe Biden e kishte refuzuar këtë. Ai kishte argumentuar, se SHBA dhe vende të tjera të NATO-s me këtë mund të përfshiheshin në konflikt të drejtpërdrejtë me Rusinë.

Arsyeja e ndryshimit të qëndrimit të Bidenit duket se është përforcimi që bëri Rusia me ardhjen e mijëra ushtarëve nga Koreja e Veriut për të luftuar krah Rusisë. Kështu raportojnë njëzëri New York Times dhe media të tjera amerikane.

Fillimisht, sipas mediave amerikane, bëhet fjalë për përdorimin e raketave ATACMS në rajonin Kursk të Rusisë. Ukraina pushtoi befasisht territorin rus pranë kufirit në gusht dhe duket se aty po përvijohet një kundërofensivë ruse me ndihmën e trupave të Koresë së Veriut. Dihet, se Presidenti Biden do të qëndrojë në detyrë vetëm deri më 20 janar. Pra, atij i mbetet pak kohë për të vënë vulën e tij të fundit në politikën e Ukrainës.

Ish-komandanti i NATO-s: Hap i vonuar

Wesley Clark, ish-komandant suprem i NATO-s në Evropë, i tha CNN se hapi që ndërmori Biden do të thotë “shumë pak”  ushtarakisht për Ukrainën dhe erdhi “shumë vonë”. Megjithatë ai mund të ndihmojë Ukrainën në negociata. Nëse Ukraina mund të mbajë rajonin rus të Kurskut me ndihmën e SHBA-së, ai do të jetë në negociata një kundërpeshë ndaj zonave të pushtuara nga Rusia në Ukrainën lindore, sipas Clark.

Nuk dihet, nëse pasardhësi i Joe Biden, Donald Trump do të mbështesë ndryshimin e kursit të SHBA-së në favor të Ukrainës. Ish-këshilltari i Trumpit për sigurinë, John Bolton, pret të kundërtën. “Kanë mbetur vetëm dy muaj derisa Donald Trump të vijë në detyrë”, tha Bolton në CNN. “Nuk ka dyshim se çfarë do të ndodhë: ndihma për Ukrainën ka shumë të ngjarë të ulet.” Ka spekulime, se Trump mund të jetë mbështetës i një përpjekjeje të fundit ushtarake të Ukrainës, para se të nxisë Kievin dhe Moskën për bisedime. Deri më tani, Trump ka bërë të ditur vetëm, se dëshiron të detyrojë Ukrainën dhe Rusinë të ulen në tryezën e negociatave sa më shpejt që të jetë e mundur për t’i dhënë fund luftës.

Debat në Europë

E sigurt është, se ndryshimi i kursit të Biden do të rifillojë debatin edhe në vendet e tjera të NATO-s, sidomos në Europë. Mund të ndodhë që si Britania e Madhe edhe Franca do të lejojnë gjithashtu Ukrainën të përdorë armë kundër objektivave në Rusi. Me vendimin e Joe Biden pritet që të rihapet edhe në Gjermani debati për dërgimin dhe përdorimin e raketave me rreze të gjatë “Taurus”.

Marrë nga tagesschau

Udhëheqësit e grupit të shtatë vendeve më të industrializuara G7 konfirmuan të shtunën zotimin për të vazhduar politikën e vendosjes së masave të ashpra ndaj Rusisë, për shkak të sulmit në shkallë të gjerë ndaj Ukrainës, përmes sanksioneve, kontrollit të eksporteve dhe mekanizmave të tjerë. G7 u zotua për ta vazhduar mbështetjen ndaj Ukrainës për sa kohë të jetë e nevojshme.

“Rusia vazhdon të jetë pengesa e vetme për një paqe të drejtë dhe të qëndrueshme”, thuhej në një deklaratë të përbashkët të bërë publike të shtunën, të miratuar në “mbështetje të Kievit, ndërsa po mbushen një mijë ditë nga fillimi i agresionit rus ndaj Ukrainës”.
Italia ka presidencën e radhës së G7, pjesë e së cilës janë edhe Shtetet e Bashkuara, Kanadaja, Japonia, Franca, Gjermania dhe Britania.

“G7 konfirmon angazhimin për të vënë masa të ashpra ndaj Rusisë, përmes sanksioneve. Qëndrojmë të bashkuar përkrah Ukrainës”, thuhej në deklaratë.

Shqipëri, goditet një rrjet ndërkombëtar i kokainës, 10 të arrestuar

Prokuroria e Posaçme kundër Korrupsiont dhe Krimit të organizuar, njoftoi të shtunën se ka goditur një rrjet ndërkombëtar të trafikimit kokainës nga vendet e Amerikës Latine, e cila vinte e papërpunuar në Shqipëri, ku i nënshtrohej proceseve kimike e bëhej gati për t’u shpërndarë në tregun vendas dhe atë të europian. Nën arrest kanë përfunduar 7 shtetas shqiptarë dhe tre të huaj, dy venezuelianë dhe një kolumbian, si dhe në sekuestrimin e një laboratori të sofistikuar për përpunimin e lëndës narkotike.

Organizata e cila financohej nga anëtarët shqiptarë rezulton sipas hetimeve se bashkëpunonte ne organizata kriminale në Amerikën Latine. Kokaina mbërrinte në Shqipëri në formë të papërpunuar, duke përdorur “lëkurë gjedhi të kriposur”. Të paktën dy ngarkesa të mëdha ishin importuar në shtator dhe nëntor të këtij viti, sipas njoftimit të Prokurorisë së Posaçme. Gjatë operacionit të shtrirë në disa qytete të vendit, është sekuestruar dhe një sasi prej 48 tonësh (rreth 850 lëkurë gjedhi) ku dyshohet se fshihet lëndë narkotike.

Tre shtetasit e huaj, kishin për detyrë të nxirrnin kokainën nga lëkurët e bagëtive. “Kolumbianët dhe venezuelianët, të njohur për ekspertizën e tyre të thelluar në trajtimin dhe përpunimin e kokainës, ishin “ekspertët” që garantonin suksesin teknik të operacionit. Aftësia e tyre për të ekstraktuar kokainën nga materiale organike, si “lëkurat e bagëtive” e kthente drogën e papërpunuar në një produkt të gatshëm, të cilësisë së lartë, për tregun shqiptar dhe atë evropian. Ky bashkëpunim tregon jo vetëm përmasën ndërkombëtare të grupit, por edhe synimet e tij për të operuar në nivele të larta të organizimit dhe përdorimin e teknologjisë së avancuar në përpunimin e drogës”, shpjegohet në njoftimin e Prokurorisë së Posaçme.

“Ky hetim na ka treguar një model të ri dhe kompleks të trafikut ndërkombëtar të drogës, ku ekspertiza e huaj kombinohet me elementët lokalë për të ngritur një sistem të integruar kriminal”, është shprehur prokurori Adnan Xholi. Në laboratorin e zbuluar në fshatin Qerekë të Fushë Krujës, u gjetën dhe mbi 6 kilogram lëndë narkotike e dyshuar kokainë si dhe sasi të mëdha përzierësish dhe substancash kimike që përdoreshin në procesin e përpunimit të drogës.

Përveç laboratorit në Fushë Krujë, grupi kishte dhe dy baza të tjera në Tiranë dhe Durrës. Sipas Prokurorisë së posaçme përzgjedhja e zonave ku grupi ushtronte veprimtarinë e tij kryesore, nuk iste e rastësishme: “Pranë aeroportit më të madh të vendit, dhe portit të Durrësit, këto zona vështirësonin monitorimin nga ajri prej agjencive ligjzbatuese, dhe nga ana tjetër lehtësonin transportin e shpejtë të drogës dhe përzierësve kimike, duke siguruar një qasje të shpejtë në tregjet kombëtare dhe ndërkombëtare. Përzgjedhja e këtyre vendndodhjeve, tregon qartazi një planifikim të kujdesshëm, ku distanca e afërt me nyjet kryesore të logjistikës kombëtare ishte një faktor kyç për funksionimin pa ndërprerje të këtij rrjeti kriminal”.

Prokuroria e Posaçme vë në dukje se “rrjeti operonte në mënyrë të sinkronizuar, me çdo hallkë të përcaktuar në mënyrë të detajuar. Ekspertët e huaj përqendroheshin në proceset teknike të përpunimit, duke shfrytëzuar aftësitë e tyre për të ngritur laboratorë të përpunimit të drogës. Ndërkohë, financuesit shqiptarë siguronin investimet, pajisjet dhe përbërësit kimikë. Transportuesit dhe përpunuesit lokalë luanin rolin e tyre për të siguruar lëvizjen e sigurt të drogës dhe pajisjeve, ndërsa shpërndarësit kishin detyrën për ta futur drogën në tregjet e destinuara”, thuhet në njoftimin zyrtare, ku theksohet se “shuma e madhe e parave e vënë në dispozicion të financimit të këtij aktiviteti, pajisjet teknologjike dhe mjetet e përpunimit të drogës tregojnë për nivelin e lartë të organizimit dhe burimeve financiare të këtij grupi kriminal”.

Hetimet kanë nisur që vitin e kaluar dhe prokurorët shqiptarë kanë bashkëpunuar dhe me autoritetet e drejtësisë të vendeve të të tjera. Sipas drejtuesit të Prokurorisë së Posaçe, Altin Dumani “ky hetim është dëshmi e qartë se SPAK është i përkushtuar për të ndjekur dhe goditur rrjetet kriminale që kërcënojnë sigurinë dhe drejtësinë në vendin tonë. Suksesi i deritanishëm i këtij procedimi penal tregon se bashkëpunimi ndërkombëtar dhe ekspertiza e brendshme janë çelësi për rezultate konkrete”.

voa

Rafael Grossi pohon se “nuk e habit” që në Gjermani po debatohet sërish mundësia e rinisjes nga puna të centraleve bërthamore. Gjermania është i vetmi vend që ka braktisur plotësisht centralet e saj bërthamore.

Kreu i Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë Atomike (IAEA) tha në një intervistë të mërkurën vonë se ishte “racionale” që Gjermania të kthehej në energjinë bërthamore edhe pse largimi i vendit përfundoi në vitin 2023.

“Mendoj se është logjike. Është një pozicion racional”, deklaroi Rafael Grossi për agjencinë gjermane të lajmeve DPA, duke kujtuar se Gjermania është i vetmi vend në botë që ka eliminuar plotësisht energjinë bërthamore.

Duke folur në COP29 të Konferencës së Kombeve të Bashkuara për Klimën në Baku, Azerbajxhan, Grossi shtoi: “Duhet të pyesni veten: Pse pjesa tjetër e botës i sheh gjërat ndryshe? Unë respektoj politikën gjermane dhe ato po kalojnë një fazë shumë komplekse. Kështu që do të shohim”.

Ai tha se “nuk është i befasuar” që ka një debat të ri për kthimin në energjinë bërthamore, pasi ajo nuk lëshon pothuajse asnjë gaz serrë.

“Kjo është arsyeja pse vendet që kanë energji bërthamore duan më shumë energji bërthamore,” tha ai. “Shumë vende që nuk kishin energji bërthamore duan energji bërthamore.”

Rinisja e debatit në Gjermani

Megjithatë, Grossi theksoi se Gjermanisë së pari do t’i duhet një vlerësim rigoroz, nëse dhe si mund të rikthehen në rrjet centralet e saj.

Javën e kaluar grupi CDU në Bundestag kritikoi koalicionin aktual të qendrës së majtë për mosndalimin e braktisjes së energjisë bërthamore në vitet 2022  dhe 2023.

Sipas një artikulli të botuar në 2024 në Gazetën Ndërkombëtare të Energjisë së Qëndrueshme, Gjermania mund të kishte kursyer qindra miliarda euro dhe të reduktonte emetimet e saj të karbonit deri në 70%, nëse do të kishte adoptuar energjinë bërthamore në vend që ta refuzonte atë.

Pse e  eliminoi Gjermania energjinë bërthamore?

Gjermania ka pasur një lëvizje antibërthamore që kur u vu në punë termocentrali i parë komercial bërthamor i vendit në vitin 1969. Lëvizja drejtohej nga ambientalistët të shqetësuar për pasojat shkatërruese të një aksidenti të mundshëm.

Aksidentet bërthamore si Çernobili në 1986 dhe Fukushima në 2011 nxitën thirrjet për mbylljen e termocentraleve të vendit.

E përballur me kundërshtimin e fortë ndaj energjisë bërthamore pas katastrofës së vitit 2011 në Japoni, ish-kancelarja Angela Merkel filloi mbylljen e plotë të centraleve atomike në Gjermani.

Para fillimit të procesit, energjia bërthamore përbënte rreth 13.3% të energjisë së vendit.

aud (es/ dpa, DW)

Përsëri qeveria e Italisë dështoi në përpjekjen për devijimin e procedurave të azilit jashtë BE-së: Një tjetër gjykatë vendosi kthimin e refugjatëve nga Shqipëria.

Më keq se kaq vështirë se mund të kishte ecur për qeverinë e djathtë të Italisë: Përpara një jave kryeministrja Giorgia Meloni në samitin e BE-së i bëri reklamë modelit të saj, se si mund të menaxhohet një qendër për shqyrtimin e kërkesave për azil në një vend të tretë. Por tani qendra e sapo ndërtuar në Shqipëri – pa llogaritur personelin italian – sërish ka mbetur bosh, për të dytën herë brenda një kohe të shkurtër.

Në tetor Italisë iu desh t’i kthejë në vend 16 azilkërkuesit e transportuar në Shqipëri,  pasi disa ishin minorenë, një tjetër i sëmurë, e dymbëdhjetë të tjerë, sepse sipas ligjit aplikimi i tyre duhej shqyrtuar në Itali. Një javë më parë të premten (08.11) qeveria ndërmori një përpjekje të dytë duke dërguar shtatë migrantë nga Egjipti dhe Bangladeshi në Shqipëri. Por të hënën (11.11) një gjykatë në Romë vendosi kthimin e këtyre personave në Itali duke referuar, që sqarimi përfundimisht duhej t’i kalojë Gjykatës Europiane. Një anije e truprojës kufitare i ktheu refugjatët përsëri në Brindizi.

Në rast të mbingarkesës qeveria e Italisë shpreson, që të dërgojë deri në 40.000 azilkërkues që tentojnë hyrjen ilegalisht në Itali, t’i zhvendosë në qendrën e Shqipërisë për shqyrtimin e kërkesave të azilit. Por edhe një muaj pas shtyrjes së herë pas hershme mbetet e paqartë, nëse do të mund të merret ndonjëherë qoftë edhe një vendim i vetëm për azilin në strehimoren në Shqipëri.

Përplasje me drejtësinë

“Tani do të ishte në fakt hapi i duhur, që qeveria Meloni të thoshte: ‘Okay, u përpoqëm, por nuk është e mundur'”, thotë Hein, politolog i specializuar në fushën e politikave të emigracionit dhe të drejtën e azilit në Universitetin LUISS në Romë. Kjo për arsye se si Gjykata Europiane edhe disa gjykata italiane javët e shkuara kanë shpehur rezerva lidhur me konceptin e praktikuar nga Italia lidhur me përcaktimin e vendeve të sigurta të origjinës – “veçanërisht Egjipti dhe Bangladeshi, por edhe Tunizia, janë vendet nga vijnë kryesisht azilkërkuesit në Itali”, thotë për DW eksperti Hein.

IOM: “Aspak efekt frenues”

Modeli i marrëveshjes me Shqipërinë nuk është e vetmja masë restriktive, përmes së cilës qeveria e partisë së ekstremit të djathtë “Fratelli d’Italia” po përpiqet të kufizojë migracionin e parregullt: Qëkurse është në pushtet nga tetori i vitit 2022 janë nxjerrë ligje restriktive lidhur me shpëtimin në emergjencë detare. Anijet tani duhet ta përmbyllin misionin e tyre, sapo të marrin në bord personat në nevojë. Më pas ato udhëzohen të lundrojnë drejt porteve të largëta në veri të Italisë, gjë që ua bën më të kushtueshme dhe jo efikase misionet e shpëtimit.

Organizata e OKB-së për Migracionin (IOM) e pyetur nga DW pranon, se gjatë këtij viti ka pasur shumë më pak ardhje krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë. Por megjithatë zëdhënësja e IOM shpjegon, se: “Nëse u referohemi ardhjeve të muajve të fundit, që kanë pasur të bëjnë me mot të keq, mund të thuash, se marrëveshja mes Italisë dhe Shqipërisë deri tani nuk ka pasur ndonjë efekt frenues. Vetëm gjatë njëmbëdhjetë ditëve të fundit janë regjistruar mbi 3300 ardhje migrantësh përmes rrugëve detare në Itali.”

Zëdhënësja shton, se Europa duke iu referuar numrit të mbërritjeve të migrantëve të parregullt aktualisht është shumë larg situatës së emergjencës të vitit 2015.

Interes i madh – ngjashëm si për modelin britanik me Ruandën

Pavarëvisht problemeve marrëveshja e Italisë me fqinjin përtej Adriatikut, duket se u mirëprit edhe nga qeveritë e tjera europiane; Danimarka, Holanda, por edhe politikanë të opozitës në Gjermani preferojnë marrjen në konsideratë të modelit për kanalizimin e migracionit drejt vendeve të treta. Italia është një rast precendet brenda BE-së e me këtë tërhoqi mjaft vëmenden, ashtu si më parë edhe Britania e Madhe. Marrëveshja e Londrës me Ruandën përfundimisht dështoi në verë, pasi qeveria konservatore pati investuar rreth 830 milionë euro.

“Vështirësitë ligjore, logjistike dhe financiare – dhe këtë e tregoi edhe modeli i Shqipërisë – janë aq të mëdha, sa në fund i gjithë ky mobilizim burimesh dhe energjish nuk ia vlen”, konkludon Christopher Hein. Kemi të bëjmë me “përpjekje të dështuara, për ta devijuar në mënyrë të gabuar situatën e migracionit dhe azilit, gjë që nuk u shërben as azilkërkuesve dhe as nuk justifikon nevojat e popullsisë për më shumë rregull.”

A do të çojë dëm miliona euro Meloni me strehimoren në Shqipëri?

Edhe për Italinë modeli me Shqipërinë rrezikon të kthehet në një dështim financiar. Qeveria i llogarit kostot e menaxhimit deri në vitin 2029 mbi 500 milionë euro. Ndërkohë është vënë në lëvizje Kontrolli i Shtetit në Itali, vendi i BE-së me borxhe të larta.

Profesori i jurispundencës Hein vëren, se ka dukshëm një disproporcion mes shpenzimeve dhe numrit të azilkërkuesve, për të cilët bëhet fjalë: “Kjo mund të ketë madje edhe pasoja penale.” Kontrolli i Shtetit, sipas Hein, ka edhe kompetencën, që si rezultat i verifikimit të pezullojë shpenzimet e mëtejshme.

Javët e ardhshme pritet vendimi i Gjykatës së Kasacionit, instanca më e lartë në Itali – lidhur me çështjen, nëse Italia i ka shkelur rregullat europiane në shpalljen e vendeve të origjinës si të sigurta. Edhe nga Gjykata Europiane në Luksemburg pritet vendimi. Eshtë e mundur që së shpejti këto instanca do të vendosin, nëse qeveria italiane do të mund t’i përmbahet modelit të saj me Shqipërinë ose jo.

dw