Amnesty International në raportin vjetor përshkruan në hollësi zhvillimet që lidhen me të drejtat e njeriut edhe në Shqipëri e në KosovëOrganizata ndërkombëtare për të drejtat e njeriut Amnesty International, thekson në raportin vjetor se dhuna familjare në Shqipëri mbetet e përhapur dhe të mbijetuarit e saj rrallë përfitojnë nga drejtësia. Atje vazhdon mosndëshkimi në rastet e torturës dhe keqtrajtimit. Qasja në strehim të përshtatshëm për njerëzit që jetojnë në varfëri, përfshirë romët, mbetet shumë e kufizuar përkundër zotimeve të qeverisë. Ish kazermat e parapara për t’u shndërruar në strehim të përkohshëm për të dëbuarit, nuk i përmbushin standardet ndërkombëtare.

Në qershor, Këshilli i Ministrave të Bashkimit Evropian, i miratoi Shqipërisë statusin e vendit kandidat për anëtarësim në BE, duke e kushtëzuar atë me reformat e mëtejshme në drejtësi, luftën kundër korrupsionit e krimit të organizuar dhe mbrojtjen e të drejtave të njeriut, përfshirë të drejtat e romëve, politikat kundër diskriminimit dhe zbatimin e të drejtave në pronë. Parakalimi i parë i krenarisë në Shqipëri ndodhi në muajin mars.

Amnesty vëren se vendndodhja e trupit të Remzi Hoxhës, një shqiptar etnik nga Maqedonia i cili u zhduk me forcë në vitin 1995 nga agjentët e sigurimit shtetëror, nuk iu tregua të birit, pavarësisht nga deklaratat e kryeministrit në vitin 2013 se vendndodhja e varrit të tij do të identifikohet.

Prokurorët shqyrtuan rastin e Aleks Nikës, një demonstrues i cili vdiq pasi u qëllua gjatë demonstratave kundër qeverisë në janar të vitit 2011 në Tiranë. Në muajin maj, oficerët e policisë të cilët dyshoheshin për keqtrajtimin e disa demonstruesve gjatë dhe pas protestave, u morën në pyetje. Në korrik, prokurori shtetëror ngriti akuza kundër ish-Drejtorit të Përgjithshëm të Policisë së dhe zëvendësit të tij për dështimin e arrestimit të gjashtë oficerëve të Gardës së Republikës të dyshuar së kanë shtënë kundër demonstruesve.

Ministria e Zhvillimit Urban dhe Turizmit dhe Autoriteti Kombëtar i Strehimit, propozuan shtimin e numrit të banesave sociale dhe qasjes për ata me strehim të papërshtatshëm. Në muajin shkurt, ministria paraqiti një strategji të re të strehimit për të përfshirë romët dhe egjiptasit, për të nxitur legalizimin e strehimeve joformale dhe për të përmirësuar qasjen në ujë të pijshëm dhe kanalizime. Megjithatë, një përparim i paktë është shënuar. Në muajin mars të vitit 2014, ish kazermat në Shishtufinë afër Tiranës, formalisht u parapanë si Qendër kalimtare për viktimat e dëbimeve. Mbi 50 familje Rome, të dëbuara nga Rruga e Kavajës në Tiranë, u vendosën në Shishtufinë në tetor të vitit 2013. Kushtet në qendër, që ndodhet larg burimeve të punësimit dhe shërbimeve elementare, ishin të papërshtatshme dhe nuk ishin në pajtim me standardet ndërkombëtare të strehimit. Në ditën ndërkombëtare të Romëve në muajin prill, rreth 100 familje Rome të rrezikuara për t’u dëbuar nga Selita në Tiranë, protestuan duke kërkuar strehim alternative.

Qeveria hodhi poshtë një amendament të propozuar në ligjin për legalizimin e ndërtimeve të paligjshme në muajin maj, e kërkuar në një peticion të nënshkruar nga 6 mijë romë dhe egjiptas, që bënte thirrje për mbrojtje procedurale kundër dëbimit të detyruar dhe strehim të përshtatshëm alternativ. Në korrik, Komiteti i OKB-së për të drejtat e njeriut lëshoi një masë të përkohshme të mbrojtjes për pezullimin e prishjes së shtëpive të shtatë familjeve rome në Elbasan, në pritje të dëgjimit të ankesave dhe kërkesës për kompensim.

Qeveria dështoi të garantojë të drejtën ligjore të jetimëve të pastrehë për përparësi në strehimin social. Në muajin maj në ditën kombëtare të jetimëve, ata protestuan duke kërkuar qasje në arsim dhe strehim dhe duke e cilësuar tallëse mbështetjen sociale të siguruar nga shteti.

Mosndëshkimi përgjithësisht ka përshkuar edhe akuzat për keqtrajtime nga ana e oficerëve përgjegjës për zbatimin e ligjit. Në maj, parlamenti prezantoi një shërbim të ri për çështjet e brendshme dhe ankesa për të luftuar korrupsionin në radhët e policisë dhe shkeljen e të drejtave të njeriut. Në gusht, shefi i sektorit të Rendit Publik e Policisë së Shtetit në Kukës, u akuzua për shpërdorim të detyrës, privim të paligjshëm nga liria dhe për keqtrajtimin e një të burgosuri.

Ish të burgosurit politik organizuan një grevë urie për shkak të dështimit të qeverisë për kompensimin e drejtë për burgosjen e tyre nga qeveria komuniste ndërmjet viteve 1944 – 1991, kur mijëra veta ishin burgosur apo dërguar në kampe të punës ku u ishin nënshtruar torturave dhe keqtrajtimeve.

Në qershor Këshilli i Lartë i Drejtësisë publikoi një përmbledhje të rasteve të dhunës në familje nga 38 gjykata dhe ndryshimet e rekomanduara në ligjin dhe praktikën gjyqësore. Ai gjeti se procedurat penale ishin të ngadalshme dhe gjykatat shkelnin afatet procedurale shqyrtimin e urdhrave të mbrojtjes dhe dhënien e vendimeve. Deri në fund të muajit shtator, 3 mijë e 94 incidente të dhunës familjare janë raportuar në polici, ku gratë ishin viktima në shumicën dërmuese. Vetëm një e treta e rasteve (rreth 1 mije e 200) iu nënshtruan procedurave penale.

Deri në fund të shtatorit, një mijë e 882 gra kishin kërkuar masa mbrojtëse në procedura civile, por në Gjykatën e Qarkut në Tiranë, për shembull, më shumë e dy të tretat e kërkesave janë tërhequr apo ndërprerë. Ndërsa në rastet kur janë lëshuar urdhrat e mbrojtjes, shpesh nuk janë zbatuar.

Nën trysninë e Bashkimit Evropian, Shqipëria zhvilloi një strategji të re të menaxhimit të kufirit. Mbi 500 migrues të paligjshëm dhe refugjatë, përfshirë sirianët, janë arrestuar në periudhën ndërmjet janarit dhe qershorit. Të tjerë janë kthyer në Greqi pa qasje në procesin e strehimit. Deri në fund të muajit shtator, mbi 12 mijë shqiptarë kanë paraqitur kërkesa për strehim në vendet anëtare të Bashkimit Evropian, duke paraqitur si shkak dhunën familjare dhe diskriminimin ndaj komunitetit LGBT dhe romëve, thuhet në pjesën për Shqipërinë në raportin e Amnesty International.

Gjendja në Kosovë

Amnesty International shkruan se pas zgjedhjeve parlamentare të mbajtura në qershor, Partia Demokratike e Kosovës, e udhëhequr nga Hashim Thaçi, nuk arriti të fitojë një shumicë mbi një koalicion të partive të opozitës, duke çuar kësisoj në një bllokadë politike. Në dhjetor, u formua një qeveri koalicioni me Isa Mustafën e Lidhjes Demokratike të Kosovës si kryeministër. Atifete Jahjaga, vazhdoi punën si presidente. Nga qershori, bisedimet me Serbinë të ndërmjetësuara nga Bashkimi Evropian, vazhduan vetëm në nivel teknik. Mandati I EULEX-it ua vazhdua deri në qershor të vitit 2016. Sipas marrëveshjes së re, gjykatësit ndërkombëtarë nuk paraqesin shumicën e trupave gjyqësore në rastet e krimeve të rënda. Përfaqësuesja e lartë e BE-së në nëntor njoftoi hapjen e një hetimi të pavarur për akuzat për korrupsion kundër një gjyqtari të EULEX-it.

Në raport thuhet se tensionet ndëretnike kanë vazhduar, posaçërisht në veriun e banuar me shumicë serbe. Disa politikanë serbë nuk janë lejuar të hyjnë në Kosovë, ndërsa serbët e Kosovës, përfshirë edhe të kthyerit në komunën e Klinës, ishin cak i sulmeve, përfshirë zjarrvëniet në pronat e tyre, sulmet në varreza dhe objekte fetare, që u shtuan pas ndeshjes së futbollit ndërmjet Shqipërisë dhe Serbisë në tetor. Në qershor, pas përleshjeve ndërmjet policisë së Kosovës dhe shqiptarëve që demonstronin kundër mbylljes së urës mbi lumen Ibër, që shënon vijën ndarëse ndërmjet shqiptarëve dhe serbëve në Mitrovicë, policët e EULEX-it përdorën plumba gome. Përdorimi i tyre ishte ndaluar nga Misioni i OKB-së në Kosovë, pasi që dy veta kishin vdekur nga pasojat e tyre në Prishtinë në vitin 2007.

Në korrik, grupi i posaçëm hetues i ngritur nga EULEX-i për të hetuar dyshimet ndaj ish drejtuesve të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, bëri të ditur se individë do të akuzohen për krime lufte dhe krime kundër njerëzimit, përfshirë vrasjet e paligjshme, rrëmbimet, burgosjet e paligjshme, krime të dhunës seksuale kundër civilëve serbë e shqiptarë të transferuar me forcë në Shqipëri në vitin 1999. Të dyshuarit do të akuzohen dhe gjykohen nga një gjykatë e posaçme që duhet të ngrihet jashtë Kosovës në mënyrë që të sigurohet mbrojtja e dëshmitarëve. Në muajin tetor, dy dëshmitarë të mbrojtur, ndryshuan dëshmitë e tyre origjinale gjatë rigjykimit të shtatë anëtarëve të ish-UÇK-së, të njohur si grupi i Drenicës, të akuzuar për krime lufte kundër shqiptarëve në burgun e Likocit në vitin 1998.

Në shtator u hap rigjykimi ndaj Fatmir Limajt dhe nëntë të akuzuarve të tjerë për torturimin dhe keqtrajtimin e civilëve shqiptarë në burgun e Kleçkës në vitin 1999. Ata ishin liruar në shtator të vitit 2013, pas vetëvrasjes së një dëshmitari të mbrojtur në të cilën prokuroria kishte mbështetur rastin.

Politikani lokal serb Oliver Ivanoviç, i arrestuar në janar, u akuzua në muajin gusht për krime të luftës në vitin 1999 dhe nxitje për vrasje të rëndë në muajin shkurt të vitit 2000.

Në muajin mars, presidentja Atifete Jahjaga, themeloi Këshillin Kombëtar për të mbijetuarit e dhunës seksuale gjatë luftës, për të trimëruar viktimat që të kërkojnë dëmshpërblim, çështje që u bë pjesë e një ligji të miratuar nga parlamenti më vonë gjatë muajit mars. Në qershor, Gjykata e Apelit rrëzoi vendimin për lirimin e dy serbëve të Kosovës të dënuar për krime të luftës përkatësisht për përdhunimin e një vajze 16 vjeçare në prill të vitit 1999. Ata u dënuan me 12 dhe 10 vjet heqje lirie.

Deri në muajin nëntor, një mijë e 655 njerëz ende llogariteshin të zhdukur gjatë luftës. Trupat e 53 shqiptarëve të Kosovës të zhvarrosura në Rashkë të Serbisë u kthyen në Kosovë dhe iu dorëzuan familjeve. UNMIK-u dështoi t’u ofrojë dëmshpërblim të afërmve të serbëve të zhdukur, siç rekomandohet nga Paneli Këshillues për të Drejtat e Njeriut.

Qeveria dhe agjencitë shtetërore kanë ndikuar padrejtësisht mbi mediet përmes reklamave si burime për të ardhurat e tyre. Sulmet mbi gazetarët hulumtues kanë vazhduar. Visar Duriqi, gazetar i të përditshmes Express, ka marrë kërcënime serioze me vdekje pas raportimeve mbi grupet ekstreme islame. Asociacioni I gazetarëve të Kosovës, shfaqi shqetësimin se EULEX-i ka ushtruar trysni ndaj gazetarit të Kohës Ditore, Vehbi Kajtazi, që kishte raportuar mbi dyshimet për korrupsion në radhët e EULEX-it. Në muajin maj, kaloi pa incidente parakalimi i parë në Ditën ndërkombëtare kundër homofobisë.

Në mars, tre veta u dënuan me kusht për “shkelje të statusit të barabartë të banorëve të Kosovës” në lidhje me përfshirjen e tyre në një sulm në vitin 2012, ndaj revistës Kosovo 2.0 e cila publikoi shkrime mbi orientimin seksual. Askush nuk u vu para drejtësisë për një sulm ndaj një qendre LGBT një ditë më pas apo për kërcënimet e bëra në vitin 2013 kundër veprimtareve për te drejtat e njeriut për shkak të mbështetjes së ligjit për dëmshpërblimin e të mbijetuarave të përdhunimeve.

Romët, ashkalitë dhe egjiptasit, vazhdojnë të përballen me diskriminim sistematik në shkallë të gjerë, ndonëse janë marrë pak masa për integrimin e tyre. Rreth 360 familje (me rreth një mijë e 700 anëtarë) raportohet se kanë migruar nga Kosova deri në nëntor duke kërkuar strehim në Hungari. Planet për të ndërtuar shtëpi për romët ne fshatin Hereq të komunës së Gjakovës janë kundërshtuar nga banorët lokal.

Sipas Komisariatit të lartë të Kombeve të Bashkuara për refugjat, 17 mijë e 227 veta, shumica serbë të Kosovës, vazhdojnë të mbeten të zhvendosur që nga përfundimi i konfliktit të armatosur. Deri më 30 nëntor, vetëm 404 pjesëtarë të komuniteteve pakicë janë kthyer vullnetarisht në Kosovë, ku kushtet për ri integrimin e tyre mbeten shumë të papërshtatshme.

Deri në tetor, 11 mijë qytetarë të Kosovës kanë kërkuar strehim në Bashkimin Evropian, thuhet në raportin e Amnesty International. (voa)

Takimi i Tiranës, 13 vende të Europës juglindore angazhohen të bashkëpunojnë me njera tjetrën për t’ju kundërvënë me çdo mjet veprimtarisë së të ashtuquajturit Shtet islamik i Irakut dhe Sirisë dhe fenomenit të luftëtarëve të huaj.Trembëdhjetë vende të Europës juglindore dolën sot me një deklaratë të përbashkët kundër terrorizmit duke u angazhuar të bashkëpunojnë me njera tjetrën për t’ju kundërvënë me cdo mjet veprimtarisë së të ashtuquajturit Shtet islamik i Irakut dhe Sirisë dhe fenomenit të luftëtarëve të huaj. Deklarata u nënshkrua në kuadër të mbledhjes së ministrave të jashtëm të Procesit të Bashkëpunimit të Europës juglindore, e cila u zhvillua në Tiranë. Gjatë takimit u diskutua dhe për projektet e përbashkëta që vendet e Ballkanit perëndimor synojnë t’I paraqesin Bashkimit europian për të marrë mbështetje financiare prej tij.

Në Procesin e bashkëpunimit të Europës Juglindore, marrin pjesë vende të cilat janë anëare të Bashkimit europian dhe ato që janë në procesin e integrimit europian. Përfaqësuesit e të 13 shteteve anëtare, ranë sot dakort të bashkojnë zërin dhe forcat kundër terrorizmit duke u angazhuar që të përdorin të gjitha mundësitë për t’iu përgjigjur kërcënimeve që vijnë nga Isis. Në deklaratën e përbashkët të nënshkruar sot gjatë ministerialit të Tiranës theksohet se kërcënimet dhe sfidat e përbashkëta kërkojnë përgjigje dhe veprime të përbashkëta.

“Kemi jetësuar vullnetin tonë politik dhe solidaritetin për të bashkëpunuar me njërit-tjetrin dhe për të vënë të gjitha burimet tona njerëzore dhe financiare në dispozicion të kësaj kauze, që në fakt nuk është një kauzë thjesht e jona”, deklaroi ministri i Jashtëm shqiptar Ditmir Bushati.

Nga ana e tij shefi i diplomacisë bullgare, Daniel Mitov, vendi i të cilit do të marrë pas Shqipërisë presidencën e radhës së SEECP-it, e vlerësoi deklaratën e përbashkët si një dokument shumë të rëndësishëm: “Nëse duam që të jemi një rajon tërësisht I integruar, të jemi të përgjegjshëm, nëse duam të tregojmë se në mund të punojmë së bashku për t’I bërë ballë sifidave që kemi përpara, vecanërisht ato të sigurisë dhe gjeopolitike, ne duhet të përqëndrohemi në këtë cështje jashtëzakonisht shqetësuese sic është lufta kundër luftëtarëve të huaj, lufta kundër përhapjes së terrorizimit. Ka shumë gjëra që mund të bëhen për të deligjitimuar ideologjinë e ISIS-it. Ne mund të punojmë së bashku duke shkëmbyer informacione lidhur me luftëtarët e huaj, duke ndërprerë burimet financiare të ISIS-it dhe duke mbështetur së bashku koalicionin global kundër ISIS-it”.

Një tjetër aspekt i rëndësishëm i takimit të sotëm ishte dhe përpjekja e vendeve të Ballkanit perëndimor për të punuar se bashku për hartimin e projekteve rajonale që të mund të mbështeten financiarisht nga Bashkimi europian. Për këtë cështje para mbledhjes së sotme pati dhe një takim mes përfaqësuesit të Komisionit europian dhe vendeve pjesmarrëves të konferencës së Berlinit. MInistri i jashtëm shqiptar Bushati tha se synimi është që takimi i ardhshëm në Austri të mos jetë thjesht një takim i suksesshëm “por për t’ju qasur Vjenës me qëndrime e më projekte të përbashkëta rajonale, që do të siguronin, në radhë të parë, gradualitetin e transformimit të Ballkanit Perëndimor në një rajon, dhe së dyti, që do të përcaktojë një afatizim të transformimit të Ballkanit Perëndimor në një rajon përmes implementimit të projekteve në fushën e infrastrukturës dhe gjithë dimensionet që ajo ka, sidomos për sa i përket çështjeve të infrastrukturës energjetike”.

Shqipëria po këmbëngul fort që rajoni i Ballkanit të ketë dhe mbështetjen e duhur ekonomike nga Brukseli, e kësaj cështje i mëshoi në fjalën e tij në hapje të takimit edhe kryeministri Edi Rama (voa)

Takimi i Tiranës i vendeve të Procesit të Bashkëpunimit të Europës Juglindore pati në fokus agjendën e kooperimit rajonal, por dhe reagimin e përbashkët për valën terroriste të IS.Përfaqësuesja e lartë e Bashkimit Europian për politikën e jashtme dhe sigurinë, Federica Mogherini, e anulloi në momentet e fundit udhëtimin për në Tiranë, si pjesëmarrëse në takimin informal të ministrave dhe zyrtarëve të ministrive të jashtme të 13 vendeve, që janë pjesë e procesit të bashkëpunimit të Europës Juglindore, SEECP. Por organizatorët u përpoqën të ruanin vëmendjen maksimale të 35s së pranishme. Situata në rajon, dhe niveli i kooperimit mes vendeve, ne projekte dy a shumëpalëshe, hapat për integrimin e vendeve aspirante në BE etj., nuk ishin të vetmet pjesë të agjendës kryesore. Pasi ra në sy dhe hapësira që i ishte lënë në deklaratën finale luftës kundër terrorizmit, marrëveshja për reagime të përbashkëta në parandalimin dhe frenimin e aksionit të shtetit islamik, IS. U nënvizua fakti se terrorizmi nuk ka “asnjë lloj justifikimi dhe s’duhet t’i përcaktohet asnjë nacionaliteti besimi fetar apo grupi etnik”. Gjithashtu delegacionet pjesmarrëse shprehën shqetësim të madh për rritjen e aktivitetit dhe kërcënimit terrorist, veçanërisht në zona të Europës Jugore, që kërkon angazhim për veprime politike e gjetjen e rrugëve për ta luftuar në front të gjerë atë.
Produkti dhe bilanci i bashkëpunimit është modest
Eksperti i shkencave politike, prof. asc. Afrim Krasniqi e shikon bashkëpunimin rajonal në dy nivele, në atë politik, ku shkëmbimet janë pozitive, bilanci është pozitiv dhe secili vend përpiqet të japë kontributin e vet, duke tentuar edhe rolin e lidershipit në këtë proces. Ai i përshkruan nisma të tilla, siç është procesi i bashkëpunimit të vendeve të Europës Juglindore, SEECP-i, më shumë politike, sesa praktike. Në nivelin konkret, produkti dhe bilanci i bashkëpunimit është modest, thotë prof. asc. Afrim Krasniqi për DW.

“Mungojnë projektet rajonale, mungojnë ofertat konkrete ndërshtetërore dhe mungojnë vullnetet politike për t’i shndërruar rezolutat dhe angazhimet politike në rezultate praktike për shtetet, shoqëritë dhe qytetarët e tyre. Për shembull, shkëmbimet tregtare ose projektet në mes më shumë se dy shteteve janë në kuota minimale në EJL, nëse i krahasojmë ato me modele pozitive si vendet baltike apo vendet e Evropës Qendrore. Gjithsesi, takimi i fillimit të kësaj jave i SEECP-it dhe rezoluta kundër terrorizmit janë pozitive, por njëherësh, është një temë që nuk ka opozitë në EJL, pra është pikë ku çdo vend ka interes strategjik individual, rajonal dhe më tej. Gjithsesi do të ishte pozitive nëse secili vend inicion më shumë takime formale dhe informale midis fqinjëve rajonalë, në mënyrë që fusha e bashkëpunimit të jetë më e gjerë dhe pritshmëria të tejkalojë pritjet dhe aktet protokollare”.
Ish-ministri i Integrimit, Marko Bello mendon se takimi në kuadër të procesit të bashkëpunimit të vendeve të Europës Juglindore, SEECP, kryesimin e radhës së të cilës e ka Shqipëria, është tregues se shtetet e rajonit kanë lënë pas të kaluarën e hidhur. Ato janë fokusuar tek dialogu, bashkëpunimi, hapja e tregjeve, lëvizja e lirë e mallrave, njerëzve, shërbimeve dhe kapitaleve. Gati gjysma e shteteve anëtare të SEECP-it janë anëtare në BE, ndërsa pjesa tjetër, përfshi Shqipërinë kërkon të anëtarësohet sa më shpejt në Bashkimin Europian, thotë Bello për Deutsche Welle-n.
“Rajoni ka perspektivë të qartë europiane, veçse ka ende rrugë të gjatë përpara, deri në plotësimin e kritereve për integrim të plotë në strukturat europiane. Një ndër sfidat mbetet lufta e pamjaftueshme kundër krimit të organizuar dhe korrupsionit, ndaj vetë BE po kërkon t’i nxisë vendet e rajonit të heqin dorë nga retorika dhe të realizojnë reforma të qenësishme, duke luftuar konkretisht këto fenomene negative…Përpjekje po bëhen edhe në drejtim të luftës kundër terrorizmit, i cili tashmë kërcënon krejt Europën. Deklarata e sotme shkon pikërisht në këtë drejtim. Rëndësi ka se të gjitha vendet janë të bashkuara dhe të ndërgjegjshme për këto rreziqe dhe me siguri do të rrisin kontributin e tyre konkret në luftën që bota e qytetëruar ka ndërmarrë kundër terrorizmit ndërkombëtar”.

Ish-ministri i Integrimit të Shqipërisë, Marko Bello vë në dukje rolin e protagonistit të Gjermanisë, sipas tij, ajo konsiderohet nga të gjitha vendet e rajonit si promotorja e BE dhe vendi më i fuqishëm i saj, e aftë të ndikojë në përshpejtimin e procesit të integrimit të vendeve kandidate në BE.
Samiti i Berlinit – shndërrimi i interesave e vullneteve në projekte konkrete
“Shembulli i Gjermanisë është padyshim frymëzues për vendet e Ballkanit Perëndimor. Por, nga ana tjetër, duket se pritshmëria është më e madhe, sesa vetëm angazhimi i këtyre vendeve për të adresuar problemet me të cilat ballafaqohen. Sipas mendimit tim, ka papunësi, varfëri, polarizim dhe shumë pak reforma serioze”.
Për ekspertin e shkencave politike, prof. asc. Afrim Krasniqi, pas Samitit të Berlinit, në gusht të vitit 2014, ka pasur disa sinjale të rëndësishme pozitive, siç ishin takimet në nivelet e larta midis kryetarëve të qeverive të rajonit. Sipas tij, ka pasur edhe nisma në nivel ekspertësh për të kaluar nga vullnetet politike tek projektet konkrete, por deri tani pas më shumë se gjashtë muajsh ende nuk ka asnjë projekt (të njohur) me rëndësi rajonale të prezantuar tek partnerët apo në publikun e vendeve përkatëse. “Për më tepër, kriza ekonomike në rajon vijon të jetë faktor frenues, problemet dhe ndryshimet politike në ndonjë vend rajonal kanë krijuar aty prioritete paralele me atë të Berlinit dhe se në thelb, nga Samiti i Berlinit ende qeveritë e rajonit nuk kanë arritur të përdorin shansin dhe mundësitë për të përfituar në të mirë të demokracisë funksionale dhe sidomos rigjallërimit ekonomik rajonal.
Premtimi për projekte të përbashkëta infrastrukturore, në fushën e energjetikës, të sigurisë kolektive dhe për një hapje cilësore ndaj kapitalit perëndimor vijon të jetë në fazat fillestare dhe krijon skepticizëm, nëse do të realizohet në të ardhmen e afërt. Shqipëria ka interes madhor në suksesin e vizionit të Samitit të Berlinit, por ka nevojë për një trajtim horizontal të këtij momenti, për t’i shndërruar interesat dhe vullnetet në akte konkrete ligjore, ekonomike, sociale dhe administrative. (dw)