Maxhoranca pranon formulën europiane, opozita kushtëzon dialogun me qeveri teknike dhe paralajmëron fillimin e mosbindjes civile.

Do të shihen politikanët ballkanikë një ditë si ata që e bënë Ballkanin Skandinavi? Beqë Cufaj mendon se deklaratat për bashkimin e Shqipërisë me Kosovën e afrojnë kryeministrin e Shqipërisë me konfliktualët e rajonit.

Përfytyrojeni këtë situatë fiktive: disa vite pas Luftës së Dytë Botërore, burra si Konrad Adenauer-i, Winston Churchill-i, Jean Monnet,  Robert Schuman-i, të gjithë të njohur sot si themeluesit dhe baballarët e Evropës së pasluftës, t’i ushqenin asokohe popujt e tyre me reminishencat e moçme.

Me fjalë të tjera, Konrad Adenauer ta akuzonte Robert Schumann-in se po ëndërron për Francën e madhe. Ose Schumanni ta denonconte Adenauerin se ka nxjerrë nga sirtarët planet naziste për jetësimin e historisë! A do të bëhej Europa një Bashkim? Përgjigja ndaj kësaj pyetjeje do të ishte mësimi më i mirë për politikanët e sotëm nga Ballkani.

Edi Rama, Hashim Thaçi, Ali Ahmeti, Aleksandar Vučić, Ivica Dačić, Milorad Dodik, Izetbegović, Georgievski, Zaev, Ivanov… a do të jenë këta politikanët, për të cilët fëmijët e fëmijëve tanë do të mësojnë një ditë në shkolla si për baballarët, që arritën ta bëjnë Ballkanin Skandinavinë apo Baltikun e Evropës Jugperëndimore?

Mençuria kundër urrejtjes

Jo! E them këtë sepse po të lexosh biografitë e liderëve të parë të Unionit dhe ato të politikanëve të sotëm ballkanas, del qartë që një Adenauer apo Schumman kishin vuajtur aq në luftëra, sa arritën ta kuptojnë mençurinë se sa të pakuptimta janë edhe urrejtja edhe konflikti. Burrat nga Ballkani, ende të rinj në moshë, është e pamundur të kenë provuar atë që kanë përjetuar qytetarët e vendeve të cilave u prijnë.

Sidomos njëri prej tyre s’ka të bëjë me luftëra. Shqiptari Edi Rama. Rama është mbase i vetmi politikan nga ky gadishull, i cili qoftë me të kaluarën e tij prej artisti e publicisti, ashtu edhe mënyrën e ardhjes në pushtet, nuk përdori instrumente nacionaliste. Prandaj ai është mysafir i mirëseardhur në Berlin e Bruksel. Rama, artisti, basketbollisti, politikani. Pa bagazhin e së kaluarës, labirinteve të deklaratave luftënxitëse a nacionaliste, pa urrejtje për popuj të tjerë.

Por ja që edhe Rama, prejse është bërë kryeministër, kohë pas kohe dhe sidomos kur brenda në Shqipëri e ka punën pisk me opozitën, apo kur nga Evropa i vijnë vërejtje për fshatrat Kanabisi, pikërisht ky, katapulton me deklarata që çojnë pluhur.

Arsyet e deklaratave të Ramës

Nga debatet për ndeshje futbolli Shqipëri-Serbi, përmes kacafytjeve publike me Vuçiqin për Kosovën dhe deri tek deklarata e tij fundit po për Shqipërinë e madhe, rrëshqitje të cilat duket që nuk janë të rastësishme, Rama del që në këto katër vite të të qenit në pushtet, u bë pjesë e politikanëve ndaj të cilëve ndjente vetëm pështirosje, sa ishte artist dhe publicist. Dhe i përqeshte!

Po pse e bën Rama një gjë të tillë, përtej shpjegimit pllakativ se do t’u ikë problemeve të brendshme? Sepse shuma e problemeve, duke filluar nga kundërshtarët e brendshëm (partneri Meta) apo të jashtëm (opozitari Berisha), duke vazhduar me korrupsionin,  kriminalitetin, ekomominë gri, kanabisin, papunësinë, zhduket brenda pak çastesh  me shkopin magjik të retorikës nacionaliste! Këtë gjë e ka mësuar nga kolegët dhe fqinjët e tij.  Sot rrihen Thaçi e Vuçiçi. Nesër shahen Gruevski e Ahmeti. Pasnesër Izetbegoviçi fyhet nga Dodik. Të gjithë njëkohësisht dhe pa ndalur.

Dhe tani dua të marr një shembull që Edi Rama jo rrallë këto mendime i ka patur edhe si sulme për t’u mbrojtur. P.sh. deklarata e tij e fundit për „Shqipërinë e madhe“ vjen pikërisht pasi iu hodh në shportë, publikisht dhe demonstrativisht nga bashkëkombasit e tij në Prishtinë, në Republikën e Kosovës, propozimi i tij për themelimin e Bashkimit Tregtar Ballkanik. Publicistët e akuzonin për tradhëti kombëtare. Qeveria e Kosovës deklaroi që ideja është kundër interesave shqiptare – nga frika e fuqisë tregtare serbe.

Askush nga Brukseli nuk doli ta mbështesë Ramën për atë ide

Edhe ekspertët më të parëndësishëm të BE-së, “on record” dhe “off record” e denoncojnë Ramën për “Shqipërinë e Madhe“. Ajo që dua të them: vazhdoj të besoj shumë më shumë në deklaratat e Ramës së frustruar (Shqipëria e madhe), Ramës pragmatik (Bashkimi Tregtar Ballkanik), Ramës së dëshpëruar (me krizën dhe krizat në Tiranë), sesa që dua t’u besoj vizioneve apo premtimeve, dëshirave apo planeve të Vuçiqit, Thaçit, Ivanovit, Dodikut… Sepse është e kaluara e tyre me plot njolla, ajo që duhet të na bëjë të shohim me shumë dyshim çdo gjë që bëjnë apo flasin këta politikanë.

Luhatjet e Ramës mes retorikës nacionalishte dhe vizioneve për një Ballkan europian janë dridhje, të cilave çdo qenie njerëzore e ka zor t’u dalë përballë. Tek e fundit, të jesh artist dhe pastaj të bëhesh politikan, shtoi kësaj edhe politikan shqiptar – kjo po që nxit edhe fantazi, por edhe xhelozi. Ramës i duhet mbështetje sepse s’e ka të lehtë. Herë i duhet të jetë mirë me serbët, por shumë më shumë i duhen shqiptarët. Dhe krejt këto nën mbikqyrjen e Brukselit.

Europa edhe kështu vazhdon të jetë larg Ballkanit! Sepse stërpinët politikë të Adenauerit e Schumann-it thjesht s’duan ta kuptojnë që shfaqjet politike si Edi Rama sot, apo Zoran Đinđić dje, paraqesin kërcënim për Ballkanin. Që ky të bëhet pjesë normale e Europës që ata themeluan! (dw)

Ndërhyrja e dy eurodeputetëve David McAllister, kryetar i Komisionit për Politikën e Jashtme të Parlamentit Europian dhe Knut Fleckenstein, relator për Shqipërinë, nuk arriti të çojë në një zgjidhje të krizës politike në vend. Dy eurodeputetët të cilët u përpoqën të ndërmjetësonin afrimin e pozicioneve mes palëve, paraqitën disa propozime që sipas një deklarate për shtyp të shpërndarë në mbrëmje kishin të bënin me “çështjen e dekriminalizimit, luftën kundër narkotrafikut, me masa teknike për të përmirësuar procesin zgjedhor, si dhe masa që do të rrisnin besimin politik”, shpjegon deklarata ndërsa shton se dy eurodeputetët “propozuan ide për të diskutuar rreth datës së zgjedhjeve dhe ndryshime të mundshme të strukturave qeveritare para zgjedhjeve në mënyrë që të krijohej një besim afatgjatë në sistem”.

Në deklaratë jepen shpjegime dhe për qëndrimet që mbajtën palët ndaj këtyre propozimeve. “Nga ana e saj shumica ishte dakort me pikat e propozuara, me kusht që rivlerësimi i gjyqtarëve dhe prokurorëve të kalojë në parlament”. Sipas burimeve, mësohet se shumica ka rënë dakort mes të tjerave që përveç masave më të rrepta ndëshkuese për shitblerjen e votës apo ndërhyrjet në procesin zgjedhore, data e zgjedhjeve të mund të shtyhet deri në 16 korrik, gjë të cilën deri më tani kryeministri e kishte konsideruar si të panegociueshme, e madje dhe të bëjë ndryshime thelbësore në kabinetin e tij. Po ashtu ndryshime mësohet se janë pranuar dhe në radhët e policisë, për emërimin e një zëvendës drejtor i Përgjithshëm i cili të ketë konsensusin e opozitës, si dhe lëvizje të tjera në nivele drejtuese, të cilat nisën që dje e pritet të vijojnë në ditët e ardhshme. Po ashtu ndër masat që lidhen direkt me zgjedhjet duket se është pranuar dhe opsioni që kreu i KQZ t’i kalojë opozitës, ndërkohë që është propozuar dhe që zgjedhja e presidentit të shtyhet për pas zgjedhjeve dhe propozimi i një figure konsensuale t’i lihet në dorë opozitës së re që do të dalë pas votimeve.

Por ajo që ka bërë të pamundur arritjen e një marrëveshjeje, siç bëhet e qartë dhe nga deklarata e shpërndarë nga Delegacioni i Bashkimit europian, ka qenë çështja e Qeverisë teknike. “Partia Demokratike i qëndroi pozicionit të saj për caktimin e një kryeministri teknik dhe vënien në jetë të një sistemi elektronik për zgjedhje të lira dhe të ndershme”, përfundon deklarata e dy eurodeputetëve, në përfundim të përpjekjes së dytë që ata bënë mbrëmë me palët, pas takimeve të para, gjatë pasdites. Diskutimi i Qeverisë teknike nuk ishte përfshirë në platformën që dy eurodeputetët i paraqitën palëve si bazë për bisedimet mes palëve.

Pas deklaratës së lëshuar nga zyrat e BE-së në Tiranë, për bisedimet e dy eurodeputetëve, nga çadra përballë godinës së qverisë, kreu i opozitës Lulzim Basha, ja faturoi dështimin e zgjidhjes kryeministrit Edi Rama, i cili siç tha ai “refuzon qeverinë teknike të zgjedhjeve të lira si zgjidhjen e vetme, por edhe si zgjidhjen e ndershme për të krijuar kushte dhe premisa të barabarta për zgjedhje të lira dhe të ndershme”.

Zoti Basha shpjegoi më tej se “Partia Demokratike ka rënë dakord me një numër të madh propozimesh të natyrës teknike, të cilat do të ndihmonin për të përshpejtuar procesin e dekriminalizimit dhe për të luftuar me të vërtetë drogën. Por, nuk mund të pranojmë kurrë që këto detyra, të cilat Edi Rama me vetëdije nuk i kreu gjatë kohës që ishte ne qëverisje, sepse beri të kundërtën duke sjellë kriminelët në parlament në krye të bashkive dhe institucioneve publike të vendit, duke e kthyer Shqipërinë në një hambar droge për përfitime pasurore dhe të pushtetit të tij, ky njeri pra, që dështoi të bëjë detyrat e tij para shqiptarëve tash 4 vite, do të mund ti bënte ato në këto 4 javë që i kanë mbetur të mandatit të tij”.

Kreu i opozitës përsëriti dhe një herë se “kushti i patjetërsueshëm për zgjedhje të lira dhe të ndershme, mbetet qeveria teknike me mandatin popullor për të luftuar drogën, për të nxjerrë jashtë institucioneve kriminelët dhe për të krijuar kushtet për zgjedhje të lira dhe të ndershme duke përfshirë votimin dhe numërimin elektronik”, ndërsa parlajmëroi një përshkallëzim të betejës politike të opozitës. “Javën e ardhshme do të nisim përshkallëzimin e mosbindjes civile anembanë Shqipërisë, për t’i treguar Edi Ramës dhe tiranisë së krimit dhe drogës se, koha kur në Shqipëri bëheshin votime por jo zgjedhje, ka marrë fund një herë e mirë. Nuk do të ketë më kurrë votime dhe jo zgjedhje. Nuk do të ketë kurrë pushtet pa opozitë”, u shpreh zoti Basha.

Nga ana e tij kryeministri Rama pati vetëm një reagim të shkurtër në rrjetet sociale. “Gjithnjë të hapur për dialog pa kushte. Por, pa Vetingun s’ka asnjë kompromis, sepse Drejtësia për Shqipërinë që duam nuk negociohet”, shkroi zoti Rama. (voa)

Negociatat mes qeverisë dhe opozitës, me ndërmjetësimin e Parlamentit Europian, nuk ia dolën që të ulnin bashkë në një tryezë dialogu Edi Ramën dhe Lulzim Bashën.

5 orët e negociatave ishin intensive, por pa produkt të përbashkët. Takimi i parë i David McAllister nga e djathta dhe Knut Fleckenstein nga e majta e Parlamentit Europian, ishte me bashkëkryetarët e koalicionit qeveritar, Edi Rama dhe Ilir Meta. Ata janë njohur me një dokument që synonte përmirësimin e standardit të zgjedhjeve, por që nuk përfshinte si pikë kërkesën e opozitës për qeverinë teknike.

Burime pranë qeverisë i thanë Top Channel se mazhoranca e ka vlerësuar dokumentin si një bazë të mirë për dialog me opozitën dhe se do të ishte e gatshme të diskutonte me të në një tryezë dialogu.

Burime të tjera, që e kanë parë dokumentin, bënë të ditur për Top Channel se ai përmban disa çështje që janë menduar se i japin besueshmëri procesit zgjedhor. 3 prej tyre janë drejtimi i Komisionit Qendror të Zgjedhjeve nga opozita, ndryshimi i disa drejtuesve të policisë, si dhe ndryshimet në Kodin Penal për të ashpërsuar dënimin për shitblerjen e votës.

Por, për opozitën ky dokument nuk ishte një zgjidhje. Burime nga opozita thanë për Top Channel se ndërmjetësuesit europianë informuan se dokumenti është hartuar nga Ambasada e Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Bashkimi Europian dhe prezenca e OSBE-së dhe kanë kërkuar të mësojnë pozicionin e opozitës, nëse ai përbën një bazë për dialog.

Të njëjtat burime thanë se kryetari Lulzim Basha është shprehur se e vetmja bazë për dialog është qeveria teknike dhe mandati i saj. Pas marrjes zyrtarisht të kësaj kërkese të opozitës, negociatorët janë ulur me palët në të njëjtin vend, tek Pallati i Kongreseve, në të njëjtin orar, në orën 19:00 të mbrëmjes së të martës, por në formate të veçanta. Europiani i djathtë McAllister me opozitën dhe europiani i majtë Fleckenstein me qeverinë. Takimi i opozitës zgjati më pak se 30 minuta, sepse burimet thanë se fokusi ishte kërkesa e opozitës për qeverinë teknike. Lulzim Basha nuk dha detaje.

Burime të Top Channel thanë se në takimin e dytë me McAllister, opozita ka mbrojtur qëndrimin se negociatat nisin vetëm me formimin e qeverisë teknike si pika e parë e diskutimeve të tryezës së dialogut. Pala e qeverisë doli më vonë nga takimi, ndoshta pasi është përcjellë zyrtarisht kërkesa e opozitës. Që, mesa duket, nuk është pranuar, por kryeministri Edi Rama nuk dha një përgjigje të qartë.

Ilir Meta ishte edhe më hermetik. Ai përsëriti disa herë vetëm një shprehje që nuk përcillte optimizëm: “Nuk kam koment”.

Dhe me të njëjtën heshtje u larguan edhe negociatorët. David McAllister foli vetëm sa për të thënë se qëndrimi i tyre do të bëhej i njohur nëpërmjet një deklarate.

Ndërsa pritej deklarata e negociatorëve, burime nga mazhoranca i pohuan Top Channel se dështimi o negociatave e prodhoi një rezultat, ndoshta jo zgjidhje, por zgjedhje në 18 qershor, edhe pa opozitën.

/ Top Channel

Naskë Afezolli është një nga dy personat që kanë ideuar gazsjellësin TAP. Prej vitesh ai jeton dhe punon në Zvicër, për një nga kompanitë kryesore të energjisë në këtë vend, “EGL”, e cila është edhe një nga aksioneret kryesore të gazsjellësit TAP.

Sot kur ky projekt është realitet, Afezolli ka disa pengje për mënyrën sesi pala shqiptare ka negociuar këtë marrëveshje.

“Të gjitha linjat e gazit kanë fitime shumë të mëdha nga tranziti. Për fat të keq, këto të gjitha që unë i kisha ëndërr për t’u realizuar për Shqipërinë, pas vitit 2013 kur u bënë marrëveshjet, në këto marrëveshje përfaqësuesit e TAP ishin shumë të mobilizuar që Shqipërisë mos t’i jepnin ‘fee’ tranziti, ose element të tranzitit, kështu që Shqipëria faktikisht nuk përfiton tranzit. Megjithatë përfitimet prapë janë të mëdha. Por në ‘Host Government agreement’ që u krye, unë prisja që të ishin marrëveshjet më pozitive ndaj Shqipërisë, që t’i jepej Shqipërisë më shumë gaz dhe më shumë ‘Exit points’”, tha Naskë Afezolli, ideator i gazsjellësit TAP.

Ai ndalet dhe te taksa e tranzitit, duke shpjeguar arsyet se pse Greqia nuk ka të drejtë ta përfitojë atë, ndërsa Shqipëria po.

“Greqia nuk ka të drejtë të kërkojë kosto tranziti, sepse është anëtare e BE-së. Pra kur vjen puna te anëtarësimi në BE, Greqia e luan shumë mirë rolin e BE-së, ndërsa Shqipëria duke mos qenë anëtare e BE-së, përsëri i takonte të merrte diçka për tranzitin”, tha Naskë Afezolli.

Afezolli sjell në vëmendje edhe një tjetër investim që lidhet po me TAP.

“Qeveria zvicerane ka dhënë 6-7 mln euro fond ndihme Ministrisë së Energjisë dhe Industrisë. Ky fond është ekzaktësisht për të përgatitur infrastrukturën, ekspertët përsa i përket krijimit të të gjithë departamenteve në ministritë përkatëse, në mënyrë që të zhvillohet edhe infrastruktura e gazit, e përveç kësaj, një pjesë e këtij fondi do të shkojë edhe për të përgatitur një studim fizibiliteti edhe për një tubacion që do të ndërtohet nga TAP-i do të shkojë në Vlorë, në TEC-in e Vlorës”, tha Naskë Afezolli.

E në fund, Afezolli vlerëson interesin e kompanisë azere “SOCAR” për ndërtimin e sistemit të shpërndarjes së gazit në Shqipëri, por ai kërkon që edhe kompanitë europiane të përfshihen në këtë proces.

/ Top Channel