Debati në Kuvendin e Maqedonisë për zgjedhjen e Qeverisë së re po përcillet me polemika të shumta mes deputetëve të shumicës së re dhe VMRO-së opozitare, e cila akuzon LSDM-në dhe partitë shqiptare, që do të jenë pjesë e ekzekutivit, për shkelje të rregullores lidhur me drejtimin e seancës, por edhe për programin e ekzekutivit të mandatarit, Zoran Zaev.

Deputetët e partisë së ish-kryeministrit, Nikolla Gruevski, në fjalimet e tyre thanë se LSDM-ja që në seancën e sotme ka nisur me realizimin e siç theksojnë “Platformës së Tiranës”, pasi kryetari i Kuvendit, Talat Xhaferi – të cilin nuk e njohin në këtë post, por vetëm si deputet -seancën e ka nisur në gjuhën shqipe.

“Gjuhë zyrtare në Kuvendin e Maqedonisë është gjuha maqedonase. Në pikën tjetër të rregullores thuhet se deputeti që flet gjuhë të ndryshme nga maqedonishtja mund të flas në gjuhën e tij, por jo edhe të drejtojë seancën plenare të Kuvendit. Këtë rregullore duhet ta respektoni deri sa të miratoni ndryshimet për të cilat jeni marrë vesh me LSDM-së”, ka deklaruar deputeti i VMRO-së, Antonio Milloshoski.

Kryetari i Kuvendit, Talat Xhaferi, ua ka bërë me dije deputetëve të VMRO-së se nëse nuk e njohin si kryetar Kuvendi, atëherë ai atyre do tu drejtohet në gjuhën shqipe, ashtu siç i jep rregullorja të drejtën një deputeti të flas në gjuhën e tij amtare.

“Nëse vazhdoni të më drejtoheni si deputeti Talat Xhaferi, atëherë në bazë të rregullores dhe ligjit për gjuhët, deputeti Talat Xhaferi ka të drejtë të përdor gjuhën e tij dhe juve t’ju drejtohet në gjuhën e tij amtare”, deklaroi kryetari i Kuvendit, i cili nisjen e drejtimit të seancën në gjuhën shqipe e kishte arsyetuar me nevojën e zgjidhjes së problemit me përdorimin e gjuhës shqipe në Kuvend.

“Punimet e kësaj seance deri në miratimin e ligjit për gjuhët do t’i vazhdoj në gjuhën maqedonase dhe kjo të jetë një pikënisje e re e punës së përbërjes së re parlamentare”, ka deklaruar Talat Xhaferi.

Ndërkohë, polemika janë zhvilluar edhe për programin e Qeverisë, të cilin VMRO-ja e ka krahasuar me dëshirat e “Babagjyshit të Vitit të Ri”.

Deputeti Ilija Dimovski tha se tolerohet që në fushatë zgjedhore partitë të japin edhe premtime të parealizueshme, por që kjo të bëhet nga një mandatar dhe ato të jenë pjesë e programit të Qeverisë është e papranueshme.

Deputeti i VMRO-DPMNE-së, gjithashtu foli, edhe për siç tha, shkeljen e vullnetit të qytetarëve për shkak të vendimit që VMRO-DPMNE edhe pse fituese e zgjedhjeve të mbetet në opozitë.

“Shpresoj se faktorët politike LSDM-ja, BDI-ja dhe Aleanca për Shqiptarët, janë të vetëdijshme për këtë fakt dhe se janë të gatshme që të marrin përgjegjësitë që janë apo që pritet të jenë nga vendimi që partia fituese e zgjedhjeve të mbetet në opozitë”, tha Dimovski duke shtuar se programi i Qeverisë përveç varfërimit të vendit dhe rrënimit të stabilitetit ekonomik dhe të sigurisë, nuk ofron asgjë tjetër.

Por, ndryshe nga ai, mandatari Zoran Zaev në ekspozenë e tij tha se programi i Qeverisë ofron jetë për çdo qytetarë, ndërsa theksoi disa nga shtyllat mbi të cilat do të mbështetet puna e Qeverisë si, ekonomia, sundimi i ligjit, forcimi i institucioneve si dhe integrimi i vendit në NATO dhe BE.

“Maqedoninë do ta orientojmë drejt Bashkimit Evropian dhe NATO-së. NATO dhe BE janë interesa strategjike për Maqedoninë. Obligohemi që në tërësi të zbatojmë reformat urgjente me prioritet….Qeveria do të angazhohet për një sistem të ri të pavarur të drejtësisë. Qytetarët meritojnë gjykata dhe prokurori profesionale, të pavarura, të sinqerta dhe të përgatitura mirë. Do të rrisim pagat, do të ulim tatimet, do të ketë jetë më të mirë”, deklaroi Zaev duke përmendur edhe gatishmërinë për gjetjen e një zgjidhjeje për përdorimin e drejtë të gjuhëve të bashkësive etnike, që edhe ishte një nga debatet kryesore para formimit të shumicës së re parlamentare.

Në bazë të Kushtetutës dhe rregullores mbi punën e Kuvendit ,debati për miratimin e Qeverisë mund të zgjasë më së shumti 48 orë. Ajo votohet me 61 deputet nga 120 sa ka Kuvendi i Maqedonisë. Partitë e shumicës parlamentare që formojnë Qeverinë kanë 62 deputet, apo vetëm një më shumë se numri i nevojshëm për miratimin e saj. (rel)

Seanca parlamentare për zgjedhjen e Qeverisë së re të Maqedonisë është caktuar për të martën, 30 maj. Nga kabineti i kryetarit të Kuvendit të Maqedonisë, Talat Xhaferi kanë njoftuar se mandatari për formimin e Qeverisë, Zoran Zaev ka dorëzuar propozimin për përbërjen e Qeverisë së re, bashkë me programin qeverisës.

Gjatë të dielës, Zoran Zaev, publikoi propozimet për ministrat e rinj të kabinetit qeveritar.

Propozimet kanë marrë mbështetje nga partia e Zaevit, Lidhja Social-Demokrate dhe dy partitë politike shqiptare, Bashkimi Demokratik për Integrim dhe Aleanca për Shqiptarët, të cilat janë pjesë e koalicionit qeverisës.

Dy partitë politike shqiptare do drejtojnë 7 ministri dhe një dikaster pa portofol.

Bashkimi Demokratik për Integrim do të drejtojë dikasterin e Euro- Integrimeve, Sistemin Politik dhe Marrëdhënieve Midis Komuniteteve, Ministrinë e Drejtësisë, atë të Ekonomisë dhe Planifikimit Hapësinor, si dhe një ministri pa resor.

Emrat nga BDI

Bujar Osmani, i cili është propozuar të drejtojë dikasterin e Euro-Integrimeve, paraprakisht ka ushtruar detyrën e ministrit të Shëndetësisë në qeverinë e ish-kryeministrit, Nikolla Gruevskit, emri i të cilit përmendet edhe në bisedat e përgjuara për shpërdorim të detyrës.

Ndërkaq, Ramiz Merko, ministër pa resor ka drejtuar Komunën e Strugës për të cilin mësohet se Prokuroria Publike ka ngritur hetime për shpërdorim të mundshëm të detyrës zyrtare, nën dyshimet për kurdisje të tenderëve.

Hazbi Lika, do të drejtojë dikasterin e Sistemit Politik dhe Marrëdhënieve Midis Komuniteteve, ndërkohë që menjëherë pas konfliktit të armatosur ka ushtuar detyrën e zëvendësministrit të Punëve të Brendshme, si dhe një mandat ka drejtuar Komunën e Tetovës.

Sadulla Duraku do të drejtojë Ministrinë e Ambientit Jetësor, ndërkohë që aktualisht është kryetar i Komunës së Likovës, zonës më të prekur nga konflikti i armatosur gjatë vitit 2001.

Vetëm dy ministra të propozuar nga BDI-ja, ai i Ekonomisë,Kreshnik Bekteshi dhe ai i Drejtësisë, Bylent Saliu janë emra që më pak njihen në opinion.

Ndërkohë, Aleanca për Shqiptarët do të drejtojë dy Ministri, atë të Shëndetësisë dhe Ministrinë e Pushtetit Lokal.

Njohësit e çështjeve politike, duke komentuar përbërjen e re të ministrave në Qeverinë e Maqedonisë, konsiderojnë se kjo nuk paraqet një fillim të mbarë sa u përket reformave të paralajmëruara nga mandatari, Zoran Zaev.

Sefer Tahiri njohës i çështjeve politike thotë se bëhet fjalë për njerëz të cilët nuk është se shquhen për rezultate të favorshme në realizimin e reformave të sistemit shoqëror. Ai përqendrohet sidomos në ministrat nga radhët e BDI-së.

“Vlerësoj se kjo ka të bëjë me strategjinë e Ali Ahmetit dhe partisë që drejton, Bashkimit Demokratik për Integrim, që të rikthejë lojtarët e vjetër. Megjithëse vlerësoj se bëhet gabim strategjik nga ana e kësaj partie dhe liderit të saj, sepse konteksti politik përmes së cilit kalon Maqedonia është krejtësisht tjetër nga periudha e post-konfliktit të armatosur”, thotë Tahiri.

Sipas tij, bëhet fjalë për “njerëz të vjetër nga të cilët pritet të realizojnë reforma të reja”.

Ndërkaq politologu maqedonas, Nikolla Dujovski konsideron se për të realizuar premtimet e dhëna, për një Qeveri reformatore dhe euro-integruese, do të duhej që ministrat e rinj të zgjedhin rreth vetes ekipe personale të dëshmuara dhe jo ushtarë partiakë.

“Është koha të shmanget praktika që nga ministri është varur gjithçka. Për të pasur sukses realizimi i konceptit qytetar për të cilin është angazhuar, Zoran Zaev, i cili pritet të zgjidhet për kryeministër, duhet të mobilizohet e tërë shoqëria. Kurse ministrat, të zgjedhin si ekip personalitete me vizion dhe dije të dëshmuar në profesionet e tyre”, thekson Dujovski.

Votimi i Qeverisë pritet të bëhet më shumë se pesë muaj pas mbajtjes së zgjedhjeve parlamentare, për shkak të bllokadave të shumta që iu bënë Kuvendit nga partia VMRO-DPMNE e ish-kryeministrit Nikolla Gruevski. (rel)

Seanca e parlamentit për miratimin e kabinetit qeveritar të kreut social-demokrat Zoran Zaev është caktuar për të marten. Lëvizja “Besa” njoftoi të dielën se nuk do të jetë pjesë e qeverisë për shkak se kryeministri i mandatuar Zaev nuk kishte garantuar me shkrim në lidhje me disa parime për çka ngulte këmbë partia e re shqiptare.

Ndër to ishte ripërkufizimin i shtetit, por Lëvizja Besa asnjëherë publikisht nuk ka sqaruar çka nënkupton me këtë: një lloj kantonizimi apo ndryshimi të kushtetutës. Për këtë, ndërkaq nevojiten dy të tretat e ligjvënësve në parlament që qeveria e re nuk do t’i ketë.

Kandidatë për ministra nga radhët e Bashkimit Demokratik për Integrim janë: Hazbi Lika, për zëvendës-kryeministër për sistemin politik dhe marrëdhënie midis komuniteteve, Bujar Osmani për zëvendës-kryeministër për Integrimet në Bashkimin Evropian, Bylent Saliu për ministër të Drejtësisë, Kushtrim Bekteshi për ministër të Ekonomisë, Sadulla Duraku për ministër të Ambientit jetësor dhe Ramiz Merko për ministër pa portofol.

Lëvizja për Reforma ka caktuar doktor Arben Taravarin për kandidat për ministër të Shëndetësisë dhe Rilindja Demokratike Kombëtare – Suhejl Fazliu për kandidat për ministër të Pushtetit Vendor.

Ndërkohë, Lidhja Social Demokrate kandidon një sërë zyrtarësh të lartë të partisë për postet e reja qeveritare, përfshirë Radmilla Sheqerniskan për ministre të Mbrojtjes, Oliver Spasovskin për ministër të Brendshëm, Nikolla Dimitrov, për Ministrinë e Jashtme.

Një numër lartë i personash janë propozuar si ministra pa portofol dhe kjo ka nxitur reagime tek një pjesë e analistëve politik në vend.

Zoti Zaev ka njoftuar se do t’i drejtohet Prokurorisë së Posaçme për të parë nëse emrat e kandidatëve janë të pastër apo mund të ketë ndonjë dyshim për vepra joligjore nga ana e tyre.

Qeverinë e re të Maqedonisë e presin shumë sfida; në veçanti kur ajo nuk ka një shumicë stabile në parlament. Kryeministri i mandatuar ka lënë të kuptohet se reformat në gjyqësor dhe integrimi në Nato dhe në BE janë përparësitë kryesore të kabinetit të tij.

Lëvizja Besa kishte kërkuar realizimin e disa parimeve që burojnë nga deklarata e përbashkët e partive shqiptare të Maqedonisë. Por, po ashtu ngulte këmbë që në kabinetin e ri të mos ketë vend për persona të dyshuar nga Prokuroria e Posaçme për vepra kriminale.

Lidhja Social Demokrate e Maqedonisë njoftoi përmes një komunikate se “mbeten dyert e hapura për bashkëpunim rreth reformave që e presin vendin dhe për gjithçka tjetër që paraqet interes për Republikën e Maqedonisë”.

Shumica e re parlamentare do të ketë vetëm 62 vota, megjithatë të mjaftueshme për miratimin e qeverisë. (voa)