Në Kosovë fushata për zgjedhjet parlamentare që mbahen me 14 shkurt zhvillohet në kohë pandemie. 28 subjekte politike garojnë për 120 vende në parlament. Sfidë e parlamentit të ri mbetet edhe zgjedhja e presidentit.

Në Kosovë filloi fushata zgjedhore për zgjedhjet e jashtëzakonshme që mbahen me 14 shkurt. Fushata zgjedhore në Kosovë do të zgjasë vetëm 10 ditë. Në këto zgjedhje të parakohshme parlamentare marrin pjesë 28 subjekte politike, prej tyre, 21 parti politike, 2 koalicione dhe 5 iniciativa qytetare. Të gjitha partitë garojnë për 120 vende në parlament. Në garë janë edhe tri subjekte politike serbe, ndërsa, më e madhja, Lista Srpska pos rajoneve të tjera të Kosovës të banuara me shumicë serbe, kjo parti është më e strukturuar dhe ka degë në katër komunat veriore të Kosovës.

Autoritetet të përkushtuara për zgjedhje me standarde

Kryetarja e KQZ, Valdete Daka, tha se organizimi dhe mbajtja e zgjedhjeve është një nga proceset më të mëdha dhe gjithëpërfshirëse për një vend. Sipas saj Kosova tashmë ka traditë në organizimin e zgjedhjeve. “Dua të garantoj të gjithë pjesëmarrësit në këtë proces zgjedhor dhe sidomos qytetarët tanë, se KQZ-ja mbetet e përkushtuar për organizimin e zgjedhjeve sipas Kushtetutës, ligjeve në fuqi dhe me standardet më të mira ndërkombëtare”, tha Daka. Në mbarëvajtjen e fushatës zgjedhore, por edhe në ditën e organizimit të zgjedhjeve janë të përfshirë shumë mekanizma, siҫ janë KQZ, Policia e Kosovës, prokuroria e shtetit dhe Këshilli Gjyqësorë i Kosovës.

Laura Pula, koordinatore nacionale e zgjedhjeve në zyrën e Prokurorit të Shtetit, thotë se janë caktuar 88 prokurorë dhe 40 zyrtarë në mbrojtjen e votës së qytetarëve në ditën e zgjedhjeve. “Dua të dal me një mesazh që prokurori së bashku me policinë do të arrestojnë apo ndalojnë të gjithë zyrtarët që në çfarë do mënyrë ndikojnë në keqpërdorimin e votës së qytetarit të Kosovës”, thotë Laura Pula. Po ashtu nga Këshilli Gjyqësorë i Kosovës bëhet e ditur se janë angazhuar 30 gjyqtar kujdestar që do t’u përgjigjen kërkesave të prokurorisë.

Hera e parë që zgjedhjet organizohen vetëm nga KQZ-ja

Zgjedhjet për parlamentin e Kosovës zhvillohen në të gjithë territorin e vendit, përfshirë edhe veriun e Kosovës. Në këtë pjesë që nga viti 2013 proceset zgjedhore si ato lokale dhe të përgjithshme, zakonisht janë ndihmuar edhe nga misioni i OSBE-së. Por kësaj radhe është hera e parë që zgjedhjet në tërë territorin e vendit organizohen vetëm nga KQZ-ja.

“Misioni i OSBE-së në zgjedhjet paraprake ka pasur rol këshilldhënës dhe mbështetës për trupat lokale zgjedhore. Ne tani konsiderojmë se këto trupa janë konsoliduar mjaftueshëm dhe se janë të gatshëm që të përmbushin vetë detyrimet që dalin nga ligji dhe rregulloret në fuqi”, ka thënë zëdhënësi i KQZ-së Valmir Elezi. Për shkak të pandemisë për herë të parë Bashkimi Evropian nuk do të dërgojë ekipën e saj për vëzhgimin e zgjedhjeve. Mirëpo, stafi i ambasadave dhe vet ambasadorët thuhet se do të jenë vëzhguesit e procesit të zgjedhjeve, krahas mijëra vezhguesve të organizatave joqeveritare të Kosovës.

Ambasadorët e shteteve më të industrializuara QUINT, ku bëjnë pjesë Shtetet e Bashkuara, Britania e Madhe, Gjermania, Franca dhe Italia, thonë se Komisioni Qendror i Zgjedhjeve duhet të kujdeset që procesi zgjedhor të jetë transparent dhe i pandikuar nga ndërhyrjet politike. Ata ju bënë thirrje të gjitha partive politike që të përmbahen nga sulmet personale nxitëse dhe spekulative dhe në të njëjtën kohë shprehin “përkushtimin e vazhdueshëm për zgjedhje të lira, të drejta, të sigurta dhe paqësore, më 14 shkurt”.

“Qytetarët e Kosovës meritojnë të dëgjojnë propozime të hollësishme të politikave, nga politikanët e tyre, me argumente të bëra në një frymë debati informues. Për të siguruar zgjedhje të suksesshme, i takon edhe popullit të Kosovës që të votojë dhe ta bëjë këtë në mënyrë të sigurt, duke ndjekur gjithashtu të gjitha masat anti-COVID-19. Qeveritë tona janë të përkushtuara për të vazhduar mbështetjen tonë në përpjekjet për të ndërtuar një Kosovë të sigurt, të begatshme, demokratike për të gjithë qytetarët, dhe për të punuar ngushtë me çdo qeveri që formohet përmes zgjedhjeve të lira në përputhje me kushtetutën”, thuhet në një komunikatë të QUINT.

Fokusi i programeve politike të partive

Por çfarë ofrojnë në programet e tyre partitë politike garuese për zgjedhjet parlamentare të 14 shkurtit? Rimëkëmbja ekonomike pas pandemisë COVID-19 pritet të jetë sfida më të cilën do të përballet qeveria e ardhshme nga kushdo që do ta bëjë atë. Lëvizja Vetëvendosja që në zgjedhjet e vitit 2019 doli partia e parë, ka për synim që të marrë sa më shumë vende në parlament, mundësisht më shumë se gjysmën në mënyrë që të qeverisë e vetme. Kjo për faktin që zyrtarë të kësaj partie thonë se gjatë këtyre 21 vjetëve të pasluftës, asnjë parti politike që ka qenë në qeverisje nuk ka arritur të përmbushin pritjet e qytetarëve.

Lideri i Lëvizjes Vetëvendosje, Albin Kurti, që pretendon postin e kryeministrit por që nuk garon në listë për deputet për shkak të problemeve me ligjin, thotë se nën qeverisjen e tij do të investohet për të fuqizuar bizneset dhe prodhimin vendor. “E ardhmja ku investojmë në energji të qëndrueshme që fuqizon bizneset dhe prodhimin, por e mbron shëndetin dhe mjedisin për gjeneratat që vijnë. E ardhmja ku biznesit nuk i vendoset ryshfeti për ta hapur, e as haraçi për ta mbajtur atë. E ardhmja ku bujku e fermeri jetojnë me dinjitet nga puna e tyre sepse shteti nxit dhe mbështet prodhimet vendore, e i mbron nga konkurrenca joluajle”, tha Kurti në një mbledhje të Këshillit të Përgjithshëm të partisë së tij.

Rimëkëmbjen e vendit pas pasojave nga pandemia me një zhvillim të qëndrueshëm ekonomik e synon edhe Lidhja Demokratike e Kosovës, LDK parti kjo që udhëheqi me qeverinë e fundit. “Normalisht interesi ynë si LDK dhe si parti e qendrës së djathtë është  të fokusohemi në nevojat imediate që i ka vendi tash në kohë pandemie. Ajo nënkupton rimëkëmbjen ekonomike, siç e kanë bërë kryeministri në detyrë deri më tani. Por me një pako më të fuqishme dhe më stabile për të rivendosur zhvillimin ekonomik dhe krijimin e vendeve të punës si top-prioritet në sferën e ekonomisë”, thotë njëri nga zyrtarët e LDK-së, Faton Bislimi.

Ndërsa Partia Demokratike e Kosovës PDK, premton mbi 1 miliardë euro për rimëkëmbje ekonomike. “Fokusi ynë do të jetë sektori privat, ku ne parashikojmë një fond prej mbi një miliardë euro dhe ky fond do të jetë i ndarë në disa pjesë. Mbi 500 milionë euro do të jenë kontributet financiare pa kthim për ndërmarrjet private në Kosovë dhe mbi 200 milionë euro do të jenë këtë vit”, thotë nënkryetari i PDK-së Bedri Hamza, i cili pret që vendi të ketë rritje ekonomike nga 5 %deri në 7 %. Një pako të ngjashme ekonomike e premton edhe Aleanca për Ardhmërinë e Kosovës, (AAK) e udhëhequr nga Ramush Haradinaj. Ky i fundit kesaj radhe synon postin e presidentit të vendit.

Sidoqoftë, partitë kryesore që garojnë në këto zgjedhje, tashmë kanë emrat e tyre që synojnë postin e kryeministrit, i cili zgjidhet me votat e deputetëve në parlament pas zgjedhjeve. Lëvizja Vetëvendosja ka kandidatin e saj Albin Kurti, i cili megjithatë në këto zgjedhje nuk mund të garojë në listën zgjedhore për shkak se KQZ nuk e certifikoi atë për shkak të problemeve me ligjin. LDK, garon për kryeministër me kandidatin Avdullah Hoti, kryeministër aktual në detyrë. PDK, garon me Enver Hoxhajn që tashmë udhëheq partinë, pas dorëheqjes së Kadri Veselit i cili në Gjykatën Speciale po përballet me akuzat për krime lufte. Ushtruesja e detyrës së presidentes Vjosa Osmani, ju bashkua listës Vetëvendosja dhe synon postin e presidentes. Të njëjtin post e synon edhe Ramush Haradinaj. Sfida e parë e parlamentit të ri do të jetë zgjedhja e presidentit, i cili më pas duhet ta propozojë formimin e qeverisë së re. Për zgjedhjen e presidentit nevojitet prania në sallë e dy të tretave të deputetëve dhe nëse kjo nuk mund të arrihet në tre raunde, atëherë vendi serish shkon në zgjedhje të jashtëzakonshme.

dw

“Zgjoi”, një film me regji të Blerta Bashollit nga Kosova, fitoi tri nga çmimet më të rëndësishme të festivalit më të madh të pavarur të filmit, “Sundance”, në Shtetet e Bashkuara të Amerikës.

Filmi i cili flet për jetën e një gruaje që mbeti e ve pas luftës në Kosovë, fitoi çmimet: filmi më i mirë, regjisorja më e mirë si dhe çmimin e vlefshëm të publikut të festivalit.

Regjisorja Blerta Basholli, në një videomesazh gjatë ceremonisë së ndarjes së çmimeve të festivalit, që këtë vit u zhvillua online për shkak të pandemisë, falënderoi zonjën Fahrije Hoti, një grua e ve nga Krusha e Madhe, jeta e së cilës është në qendër të zhvillimeve në këtë film.

“Mbi të gjitha falënderoj festivalin Sundance i cili na dha mundësinë ta bëjmë të dëgjueshëm zërin e grave nga Kosova të cilat përmes punës dhe këmbëngulësisë së tyre do t’i japin shoqërisë mundësi për ta bërë botën një vend më të shëndetshëm e më të barabartë për të jetuar”, tha zonja Basholli.

Fahrije Hoti, rolin e të cilës në film e luan aktorja, Yllka Gashi, ishte vetëm 28 vjeçe, kur bashkëshorti i saj së bashku me 225 burra të fshatit Krushë e Madhe, u vranë nga forcat serbe.

Ajo ngeli vetëm me dy fëmijët, vajzën 3-vjeçare dhe djalin tre muajsh. Në përpjekjet për mbijetesë si nënë e vetme në Kosovën e pasluftës, Fahrija u bashkua me disa gra të tjera të fshatit që kishin mbetur të veja, dhe krijuan kooperativën bujqësore “Krusha”, ku merren me përpunimin e turshisë dhe ajvarit. Tash ndërmarrja e tyre punëson mbi 50 gra, pjesa më e madhe e të cilave familjare të personave të vrarë e të zhdukur në Kosovë.

Filmi “Zgjoi” është bashkëprodhim në mes të Kosovës, Zvicrës, Shqipërisë dhe Maqedonisë së Veriut dhe është mbështetur nga Qendra Kinematografike e Kosovës, Zyra Federale për Kulturë FOC dhe Cineforom, Agjencia e Filmit e Maqedonisë së Veriut dhe Qendra Kombëtare për Kinematografi në Shqipëri. Ky film është prodhuar nga Industria Film dhe Ikonë Studio në bashkëprodhim nga Alva Film Production, Blac Cat Production, AlbaSky, Swiss National TV.

voa

Bashkimi Evropian ritheksoi të martën qëndrimin për statusin e Jerusalemit si kryeqytet i të dyja shteteve, ndërsa keqardhjen për vendimin e Kosovës që të hap ambasadën e saj atje.

Zëdhënësi i BE-së, Peter Stano, tha se vendimi i Kosovës e largon atë nga qëndrimet e Bashkimit Evropian.

“Për BE-në çështja e Jerusalemit është diçka shumë, shumë e qartë kur bëhet fjalë për përfaqësimin diplomatik të shteteve anëtare. E theksoj se të gjitha ambasadat dhe delegacionet e shteteve anëtare të Bashkimit Evropian janë të vendosura në Tel Aviv, bazuar në vendimet përkatëse të rezolutës së Këshillit të Sigurimit, si dhe përfundimet e Këshillit Evropian”, tha ai.

Së këndejmi tha ai, është logjike që Bashkimi Evropian dhe shtetet anëtare presin nga Kosova që të përparojë në rrugën drejt BE-së duke u rreshtuar me politikat dhe parimet e Bashkimit Evropian.

“Ne nuk po kërkojmë nga Kosova të bëjë apo të mos bëjë diçka, ne po themi që ‘nëse ju po pretendoni se aspiratat tuaja dhe ambiciet tuaja të përgjithshme strategjike janë për anëtarësim në Bashkimin Evropian, është një kuadër kriteresh që duhet përmbushur. Ne po bëjmë vetëm këtë, dhe po rikujtojmë se cilat janë parimet e Bashkimit Evropian, qëndrimet që duhen përshtatur”, tha zoti Stano.

Të hënën në një ceremoni virtuale, Kosova dhe Izraeli firmosën marrëveshjen për vendosjen e marrëdhënieve diplomatike ndërmjet të dyja vendeve, ngjarje që u cilësua si historike nga të dyja palët.

Më 4 shtator në Shtëpinë e Bardhë, Kosova dhe Serbia nënshkruan dakordimin për normalizimin ekonomik ndërmjet tyre në praninë e ish presidentit amerikan Donald Trump.

Pjesë e dakordimit ishte edhe pajtim i Izraelit për njohjen e Kosovës dhe vendosjen e marrëdhënieve diplomatike.

Dokumenti që u nënshkrua ndarazi parasheh që Kosova të hap ambasadën e saj në Jerusalem, ndërsa Serbia të lëvizë ambasadën e saj nga Tel Avivi në Jerusalem.

Jeta Krasniqi, nga Instituti Demokratik i Kosovës, i tha Zërit të Amerikës se gjuha e përdorur nga Bashkimi Evropian pas këtyre zhvillimeve është e papranueshme duke pasur parasysh se vendimi i Kosovës për hapjen e ambasadës në Jerusalem nuk është marrë kokë më vete, por është pjesë e marrëveshjes së Shtëpisë së Bardhë.

As vet Bashkimi Evropian nuk është aq i unifikuar në qëndrimet e veta sa i takon politikës së jashtme. Në anën tjetër e kemi parë se si Serbia nuk ka respektuar shumë vendime të Bashkimit Evropian për politikën e jashtme dhe nuk kemi parë një reagim të tillë”, tha zonja Krasniqi.

Ajo tha se në vend të trysnisë ndaj Kosovës, përfaqësuesit e Bashkimit Evropian duhet t’u bëjnë trysni pesë shteteve të veta që ende nuk e kanë njohur Kosovën.

“Bashkimi Evropian duhet ta shfrytëzojë këtë moment për t’u thënë pesë shteteve anëtare që nuk ka nevojë që Serbia ta njoh Kosovën, në mënyrë që atë ta njoh një shtet tjetër që ende nuk e ka njohur, pra ta nxjerrë aspektin pozitiv duke parë vështirësitë nëpër të cilat Kosova është ndodhur për këtë hap dhe duke bërë unifikimin e politikës së vet të jashtme”, tha zonja Krasniqi.

I pyetur nga gazetarët për qasjen e Bashkimit Evropian ndaj Serbisë, meqë edhe përfaqësuesit e saj e kanë nënshkruar marrëveshjen në Shtëpinë e Bardhë, zoti Stano tha se “sot po reagohet lidhur me faktet dhe veprimet konkrete që tashmë janë bërë”.

“Kur flasim për Serbinë, Serbia ende nuk ka ndërmarrë ndonjë hap për hapjen e ambasadës në Jerusalem deri tash, por pas nënshkrimit të marrëveshjes në Shtëpinë e Bardhë Bashkimi Evropian ka përsëritur qëndrimin e vet dhe pritshmërinë nga Serbia që po ashtu të rreshtohet me qëndrimet e BE-së në politikën e jashtme”, tha zoti Stano.

Ushtruesja e detyrës së presidentit të Kosovës, Vjosa Osmani, njoftoi të martën se ka zhvilluar një bisedë telefonike me kryetarin e parlamentit të Izraelit, Yariv Levin, gjatë së cilës ka theksuar se marrëdhëniet e Kosovës me Izraelin janë të rëndësisë strategjike.

“Shteti i Kosovës me njohjen nga Izraeli e ka forcuar edhe më tej pozicionin ndërkombëtar, teksa ka shfaqur shpresën se veprimin e këtij shteti ta ndjekin edhe shtetet e tjera mosnjohëse”, thuhet në njoftimin e zyrës së zonjës Osmani.

Vendosja e marrëdhënieve diplomatike ndërmjet Kosovës dhe Izraelit është vlerësuar lartë edhe nga udhëheqësit tjerë të Kosovës dhe nga diplomacia amerikane.

Serbia e cila kundërshton pavarësinë e Kosovës është shprehur e pakënaqur duke paralajmëruar se kjo mund të ndikojë në marrëdhëniet e saj me Izraelin.

voa