Në përshkrimin më specifik të forcave ruse që po largohen nga Kievi, Pentagoni tha të mërkuren se “më pak se 20 për qind” e kontingjentit të trupave ruse në afërsi të kryeqytetit ukrainas kanë filluar të “ripozicionohen”.

Zëdhënësi i Pentagonit John Kirby nuk dha hollësi të tjera lidhur me numrin e trupave që përbëjnë këtë kontigjent. Ai tha se trupat që kanë filluar të largohen nga Kievi ishin në afërsi të aeroportit Hostomel në veriperëndim të Kievit.

Zoti Kirby tha se duket se Rusia po i tërheq trupat nga Kievi për t’i rifurnizuar dhe riorganizuar ato në përgatitje të operacioneve të tjera në Ukrainë, jo për t’i dërguar ato në Rusi.

Zyrtarët e Moskës thanë në fillim të kësaj jave se po reduktonin ndjeshëm operacionet ushtarake rreth Kievit si një gjest për të çuar përpara bisedimet e paqes. Por zyrtarët ukrainas dhe amerikanë kanë shprehur skepticizëm rreth synimeve ruse.

Në një fjalim të mërkurën pas takimit me presidentin amerikan, presidenti ukrainas Volodomyr Zelenskyy tha: “Kam falënderuar SHBA-në për paketën e re të ndihmës humanitare me vlerë 1 miliardë dollarë amerikanë dhe 500 milionë dollarë shtesë në ndihmë buxhetore direkte. Unë gjithashtu theksova se tani jeni në pikë kthese.”

Ai përsëriti gjithashtu shqetësimet se Rusia po grumbullon trupa për sulme të reja në Donbas.

“Ne nuk i besojmë askujt dhe në asnjë fjalë të zbukuruar. Ekziston një situatë reale në fushën e betejës”, tha presidenti ukrainas.

voa

Rusia premtoi të martën të reduktojë operacionet ushtarake rreth Kievit dhe qytetit Chernihiv, por Shtetet e Bashkuara paralajmëruan se rreziku nuk ka marrë fund. Ky zhvillim vjen ndërsa Ukraina propozoi miratimin e një statusi neutral në shenjë progresi në negociatat që po zhvillohen ballë për ballë mes palëve.

Bisedimet u zhvilluan në Stamboll ndërsa është shënuar më shumë se një muaj që kur Moska sulmoi Ukrainën, një konflikt që ka shkaktuar vrasjen e plagosjen e mijëra personave, ka detyruar afro 4 milionë ukrainas të largohen nga vendi si dhe ka goditur rëndë me sanksione ekonominë e Rusisë.

Forcat ushtarake ruse janë frenuar në shumicën e fronteve për shkak të rezistencën së fortë nga trupat ushtarake ukrainase që kanë rimarrë territore, megjithatë civilët vazhdojnë të jenë të bllokuar në qytetet e rrethuara.

“U mor një vendim për të reduktuar rrënjësisht, me një diferencë të madhe, operacionet ushtarake në drejtim të Kievit dhe Chernihivit”, u tha gazetarëve të martën zëvendësministri rus i Mbrojtjes Alexander Fomin.

Por ai nuk përmendi zonat e tjera që janë ndeshur me luftime të ashpra, sikurse Mariupoli në juglindje, Sumy dhe Kharkivi në lindje dhe Khersoni dhe Mykolaivi në jug të Ukrainës.

I pyetur nga gazetarët lidhur me komentet e Moskës, Presidenti Joe Biden tha të martën se vendet aleate perëndimore janë duke pritur të shohin nëse Rusia do të përmbushë angazhimin që ka marrë për të reduktuar sulmet rreth kryeqytetit të Ukrainës, Kievit dhe qytetit verior të Chernihivit.

Komentet Presidenti Biden i bëri pas një bisede telefonike me udhëheqësit e Mbretërisë së Bashkuar, Francës dhe Italisë. “Duket se ka një konsensus (mbi këtë çështje) të shohim se çfarë kanë për të ofruar”, tha zoti Biden.

Rusia ka filluar të largojë një numër shumë të vogël trupash nga pozicionet rreth Kievit, në një lëvizje që është më shumë një ripozicionim sesa një tërheqje tha Pentagoni të martën.

“Kjo nuk do të thotë se rreziku ndaj Kievit ka marrë fund”, tha zëdhënësi John Kirby në një konferencë shtypi.

Zoti Kirbi tha se 10 avionë amerikanë F-18 dhe më shumë se 200 trupa janë dislokuar Lituani një vend anëtar i NATO-s dhe fqinj me Rusinë. Nga ana tjetër trupat amerikane në Poloni po ndërveprojnë me forcat ukrainase duke u dorëzuar armët.

Rusia e quan sulmin në Ukrainë një operacion special ushtarak për të çarmatosur dhe hequr qafe siç thotë nazizmin dhe ndikimin e tij në këtë vend. Por Perëndimi thotë se Moska ka nisur një sulm të paprovokuar.

Disa analistë vunë re se premtimi i Rusisë për të reduktuar luftimet mbulonte kryesisht zonat ku ajo ka humbur terren.

Presidenti i Ukrainës Volodymyr Zelenskiy tha se vetëm një rezultat konkret nga bisedimet mund të ishte i besueshëm.

“Mund të themi se sinjalet që marrim nga bisedimet janë pozitive, por ato nuk po i mbysin shpërthimet e predhave ruse”, tha ai.

voa

Çmimet veçse të larta të gazit në Evropë kanë lëvizur që kur presidenti rus, Vladimir Putin, njoftoi për kërkesën që importuesit të paguajnë për gazin natyror rus me rubla në vend të dollarëve dhe eurove.

Ja disa nga implikimet që mund të ketë një lëvizje e tillë:

Çfarë po propozon Putini?

Evropa importon sasi të mëdha të gazit natyror rus për të ngrohur shtëpitë, për të prodhuar energji elektrike e të tjera dhe këto importe kanë vazhduar pavarësisht luftës në Ukrainë.

Rreth 60 për qind e importeve paguhen me euro, ndërsa pjesa tjetër me dollarë. Putini dëshiron ta ndryshojë këtë duke u kërkuar importuesve të huaj të gazit të blejnë rubla dhe t’i përdorin ato për të paguar furnizuesin shtetëror, Gazprom.

Putin i tha Bankës Qendrore ruse të mërkurën e kaluar që të krijonte një sistem të zbatueshëm.

Çfarë efekti mund të ketë ky plan?

Importuesit do të duhej të gjenin një bankë që do të shkëmbente euro dhe dollarë për rubla. Kjo mund të jetë e rëndë sepse disa banka ruse janë bllokuar ose janë shkëputur nga sistemi i transfereve SWIFT që lehtëson pagesat ndërkombëtare.

Megjithatë, ka disa banka që nuk e kanë ndërprerë punën dhe aktualisht, sanksionet e vendosura nga Thesari i SHBA-së që ndalojnë transaksionet bankare përmbajnë përjashtime për pagesat e energjisë.

Ky është një koncesion për aleatët evropianë që janë shumë më të varur nga nafta dhe gazi rus dhe kanë frikë se një ndërprerje totale mund ta çojë ekonominë e tyre në recesion.

Nëse Rusia paguhet për gazin me monedhën e saj në rastin më të mirë do të ndihmonte në shmangien e sanksioneve financiare, duke mbështetur vlerën e rublës ose mbrojtjen e ekonomisë ruse, tha Eswar Prasad, profesor i politikës tregtare në Universitetin Cornell dhe një ish-zyrtar në Fondin Monetar Ndërkombëtar.

“Ose Putini po merr këshilla të tmerrshme ekonomike ose po largohet më tej nga binarët me urrejtjen e tij për Perëndimin”, tha Prasad.

“Do të ishte më e lirë për importuesit e huaj të paguajnë për eksportet e Rusisë me një monedhë vlera e së cilës po bie, por është e vështirë të blesh rubla dhe të bësh pagesa në një mënyrë që shmang sanksionet”, tha ai.

Ai paralajmëroi se masa “mund të tronditë më tej tregjet globale të energjisë duke përkeqësuar ndërprerjet aktuale të furnizimit dhe duke shtuar pasigurinë për furnizimet e ardhshme, të cilat të gjitha mund të shtojnë më shumë rritjen e çmimeve”.

Si u prit kërkesa e Putinit në Evropë?

Qeveritë evropiane dhe kompanitë e energjisë po e refuzojnë idenë, duke thënë se kontratat e importit të gazit specifikojnë monedhën dhe se njëra palë nuk mund ta ndryshojë atë brenda natës. Ata thonë se synojnë të vazhdojnë të paguajnë në euro dhe dollarë.

Më gjerësisht, Grupi i Shtatë ekonomive kryesore, duke përfshirë Japoninë, SHBA-në dhe Kanadanë, si dhe Gjermaninë, Francën, Italinë dhe Britaninë (G7) kanë rënë dakord të refuzojnë kërkesën e Moskës. Komisionari i Energjisë i Bashkimit Evropian gjithashtu ra dakord, thuhet në një deklaratë të G7-s.

Zëvendëskancelari gjerman, Robert Habeck, u tha gazetarëve të hënën se “të gjithë ministrat e G7-s ranë dakord plotësisht” se një hap i tillë do të ishte “një shkelje e njëanshme dhe e qartë e kontratave ekzistuese”.

Cili është motivi i Putinit?

Në teori, kërkesa për pagesa me rubla mund të mbështesë kërkesën për monedhën dhe kursin e saj të këmbimit.

Por jo shumë, tha Prasad. Euro dhe dollari tashmë po përdoren për të blerë rubla kur Gazprom-i shkëmben të ardhurat nga jashtë.

Qendra për Studime Lindore në Varshavë ka sugjeruar që duke lëvizur rrjedhën e valutës së huaj nga Gazprom-i në sistemin bankar kryesisht të kontrolluar nga shteti, Kremlini do të fitojë kontroll të shtuar mbi valutën e huaj që është bërë më e rrallë që kur vendet perëndimore ngrinë pjesën më të madhe të rezervave të Rusisë jashtë vendit.

Megjithatë, kjo do ta linte Gazprom pa valutë të fortë për të bërë pagesat e borxhit të jashtëm ose për të blerë furnizime jashtë vendit. Siç qëndron, furnizuesi i gazit tashmë duhet të shesë 80 për qind të valutës së tij të huaj në Bankën Qendrore të Rusisë.

Mosmarrëveshja për rubla ka ngritur shqetësime se mund të çojë në një ndërprerje të furnizimit me gaz natyror. Kjo mund ta ekspozojë Rusinë ndaj akuzave për mosrespektimin e kontratave afatgjata të energjisë, gjë që ka bërë deri më tani.

Sistemi i tubacioneve evropiane është shumë i lidhur, kështu që çdo përpjekje për të kufizuar flukset në disa vende do të ndikonte në të tjerët, sipas analistëve në Rystad Energy. Përtej kësaj, shitjet e energjisë janë një burim kyç i të ardhurave për Rusinë.

I pyetur nga gazetarët nëse Rusia mund të shkurtojë furnizimin me gaz për klientët evropianë nëse ata refuzojnë kërkesën për të paguar në rubla, zëdhënësi i Kremlinit, Dmitry Peskov, tha në një konferencë të hënën se “ne sigurisht nuk do të furnizojmë gaz falas”.

“Në situatën tonë, është vështirë se është e mundur dhe e realizueshme të angazhohemi për bamirësi për Evropën”, tha Peskov.

Sa real është kërcënimi?

Propozimi i rublës bëri që shoqata e shërbimeve komunale të Gjermanisë, BDEW, t’i bënte thirrje qeverisë të shpallte një “paralajmërim të hershëm” për një mungesë të rëndë të energjisë.

Kjo është e para nga tri fazat e emergjencës energjetike në ligjin e BE-së dhe Gjermanisë, ku më e larta është mungesa aq e rëndë sa qeveria duhet të mbyllë gazin për industrinë për të mbrojtur familjet.

Qeveria gjermane nuk e sheh të nevojshme një deklaratë të tillë, tha një zëdhënëse të hënën.

Është e mundur që Putini po bën bllof. Këtë muaj, Rusia kërcënoi se do të përdorte rubla për të paguar investitorët e huaj që mbajnë letra me vlerë qeveritare të dominuara në dollarë. Ai kaloi me një pagesë në dollarë pasi agjencitë e vlerësimit thanë se pagesa në rubla do ta vendoste Rusinë prapa.

Kur bëhet fjalë për pagesat për gazin, “Putini mund të kërkojë rubla, por kontratat janë të qarta”, tha Carl Weinberg, kryeekonomist dhe drejtor menaxhues në High Frequency Economics në White Plains, Nju Jork.

“Opsioni i tij i vetëm për të detyruar ndryshimin është të refuzojë të ofrojë produkte dhe kjo nuk mund të ndodhë: Ai nuk mund të ndalojë daljen e naftës dhe gazit nga toka pa puset mbuluese dhe kapaciteti i magazinimit do të mbushet shumë shpejt nëse dërgesat ndalen”.

“Pra, le ta quajmë bllof”, tha Weinberg.

“Rusia nuk mund të ndalojë dërgimin e produkteve më shumë se sa Gjermania dhe BE-ja mund të ndalojnë blerjen e tij”.

Pse është energjia një faktor i rëndësishëm në luftë?

Ekonomia evropiane mbetet shumë e varur nga Rusia për 40 për qind të importeve të saj të gazit dhe 25 për qind të naftës së saj.

Ndërsa, SHBA-ja dhe Mbretëria e Bashkuar kanë thënë se do të ndalojnë blerjen e naftës ruse, liderët evropianë i janë shmangur një bojkoti total të naftës dhe gazit rus. Në vend të kësaj, ata janë fokusuar në zvogëlimin e importeve të tyre gjatë disa viteve të ardhshme përmes ruajtjes, burimeve të tjera dhe kalimit në energji me erë dhe diell sa më shpejt që të munden.

Vlerësimet janë të ndryshme për ndikimin e një mbylljeje totale të gazit në Evropë, por ato përgjithësisht përfshijnë një humbje të konsiderueshme të prodhimit ekonomik.

rel

 

Ndërsa negociatorët ukrainas dhe rusë filluan një raund të ri bisedimesh në Turqi që synon t’i japë fund sulmit rus në Ukrainë, ushtria ruse tha se do të pakësonte operacionet rreth kryeqytetit Kiev dhe qytetit verior të Chernihivit.

Zëvendësministri rus i Mbrojtjes, Alexander Fomin tha se masa kishte për qëllim të “rriste besimin” mes palëve në bisedimet që kanë për qëllim t’i japin fund luftimeve. Përparimi i forcave ruse kishte ngecur kohët e fundit për shkak të rezistencës së fortë të luftëtarëve ukrainas.

Gjithashtu të martën, ministri rus i mbrojtjes Sergei Shoigu tha se forcat ruse do të fokusohen në Donbas, i cili përfshin rajonet e shkëputura të Luhanskut dhe Donetskut. Ai tha se Moska kishte mbaruar kryesisht fazën e parë të “operacionit të saj special ushtarak”, përfshirë degradimin e kapacitetit ushtarak të Ukrainës.

Presidenti rus Vladimir Putin njohu pavarësinë e rajoneve të Luhanskut dhe Donetskut në lindje të Ukrainës vetëm disa ditë përpara se të niste sulmin ushtarak më 24 shkurt.

Zhvillimet e fundit rreth luftës në Ukrainë pritet të diskutohen të martën gjatë një takimi virtual të Presidentit amerikan Joe Biden me udhëheqësit e Britanisë, Francës dhe Italisë, njoftoi kanalit CBS.

Në Stamboll, Presidenti turk Rexhep Tajip Erdogan u tha negociatorëve ukrainas dhe rusë përpara fillimit të bisedimeve se u takonte të dyja palëve të arrinin një marrëveshje konkrete dhe “të ndalnin këtë tragjedi”.

Një ndihmës i presidentit ukrainas Volodymyr Zelenskyy tha se dy palët diskutuan kushtet e një armëpushimi të mundshëm gjatë bisedimeve të së martës, plus garancitë ndërkombëtare të sigurisë për Ukrainën. Negociatat pritet të rifillojnë të mërkurën.

Në bisedime mori pjesë edhe miliarderi rus Roman Abramovich, i cili pati simptoma që dyshohej se mund të ishin nga një helmim pas një takimi në Kiev në fillim të këtij muaji. Simptoma të ngjashme patën edhe të paktën dy anëtarë të delegacionit ukrainas. Zëdhënësi i Kremlinit Dmitri Peskov tha se miliarderi Abramovich mori pjesë në bisedimet e së martës me një status jozyrtar. Peskov tha se raportet se zoti Abramovich dhe dy negociatorët e tjerë ishin helmuar ishin pjesë e “luftës së informacionit” të nisur nga vendet perëndimore.

Por në momentet kur po zhvilloheshin bisedimet në Stamboll, një sulm ajror rus goditi një ndërtesë qeveritare në qytetin ukrainas të Mykolaivit, duke lënë të paktën tetë persona të bllokuar nën rrënoja.

Zëvendëskryeministrja ukrainase Iryna Vereshchuk njoftoi në një video-mesazh të postuar në faqen e mediave sociale Telegram se korridoret humanitare për evakuimin e civilëve nga rajonet e shkatërruara nga lufta ishin hapur pas një pauze njëditore për shkak të atyre që Kievi i quajti “provokime të mundshme ruse”.

Kombet e Bashkuara thonë se sulmi i Rusisë në Ukrainë ka larguar nga shtëpitë e tyre 10 milionë njerëz dhe mbi 3.8 milionë kanë dalë tashm nga Ukraina.

Duke folur rreth bisedimeve të paqes, Ministri i Jashtëm ukrainas Dmytro Kuleba tha në televizionin kombëtar të hënën se “programi minimal do të jenë çështjet humanitare, dhe se programi maksimal do të ishte arritja e një marrëveshjeje për armë-pushimin”.

Gjatë një interviste të dielën nëpërmjet telefonit me gazetarë rusë, Presidenti Zelenskyy tha se Ukraina ishte e hapur ndaj mundësisë së mbajtjes së një statusi neutral, në kuadrin e një marrëveshjeje për paqe, nëse shoqërohet nga garanci të palëve të treta dhe në vazhdim merrte miratimin në një referendum.

Disa orë përpara se të fillonin negociatat, Presidenti Zelenskyy këmbënguli se sanksionet e vendosura nga vendet perëndimore ndaj Moskës, duhet të jenë “të efektshme dhe thelbësore”, në mënyrë që të kenë efektin e dëshiruar tek ekonomia ruse.

Zoti Zelenskyy tha se nëse Rusia arrin “të shmangë” sanksionet, kjo “krijon iluzion e rrezikshëm për udhëheqësit rusë se mund të vazhdojnë me veprimet e deritanishme. Dhe ukrainasit e paguajnë këtë gjë me jetën e tyre. Me mijëra jetë”.

Ndërkaq, një zyrtar i lartë amerikan i mbrojtjes i tha gazetarëve se forcat ukrainase kanë rimarrë qytetin Trostyanets, i ndodhur pranë qytetit verilindor Sumy, ndërsa zoti Zelenskyy tha në fjalimin e tij mbrëmjen e së hënës se forcat ukrainase kanë çliruar Irpinin, i ndodhur në rrethinat e kryeqytetit Kiev.

*Disa nga të dhënat për këtë artikull u morën nga agjensitë e lajmeve Associated Press, Reuters dhe Agence France-Presse.