Arkivi mujor: Mars 2022

Shqipëria

Protesta në Shqipëri: Ndër më të varfrit e me çmimet më të larta

Komento

trÇmimet e karburanteve në Shqipëri llogariten si më të shtrenjtat në Europë. Rrogat ndër më të ultat. Mijëra qytetarë protestuan të shtunën kundër rritjes së lartë të çmimeve në vend.

 

Protestat në Shqipëri filluan nga mesi i kësaj jave, (09.03.) kur çmimi i karburanteve u rrit me më shumë se 40 përqind dhe qeveria deklaroi se tregjet europiane dhe ato ndërkombëtare të karburanteve kanë pësuar luhatje nga lufta në Ukrainë.

Protesta e së shtunës (12.03.) kishte një pjesëmarrje më të madhe se ato parë të tri ditëve më parë. Me parulla antiqeveritare si „Do dalim në rrugë me qindra dhe mijëra, po nuk ranë çmimet do bjerë qeveria”, „Taksoni oligarkët, jo qytetarët”, protestuesit mbushën bulevardin „Dëshmorët e Kombit”: Protestuesit morën fjalën para godinës së kryeministrisë me një kërkesë të njëjtë: ndalimin e rritjes së çmimeve.

 

Çmimet e karburanteve – më të shtrenjtat në Europë

Protestuesi Shkëlzen Margjeka, me profesion ekonomist thekson për DW se rritja ꞔmimeve është abuzive.”Çmimi i naftës në Shqipëri, edhe pa rritjen për të cilën jam sot në protestë, ka qenë më i larti në Europë. Nëse në vendet e BE një litër naftë në janar ishte 1,3 euro, në Shqipëri ishte 1,6. Nëse krahasohen pagat në vendet e BE me ato në Shqipëri situata është sa qesharake aq edhe dramatike. Nga ana tjetër rritja është abuzive. Shqipëria ka importuar 120 mijë ton naftë kur në një muaj shpenzon vetëm 50 mijë ton. Deri në maj vendi ka rezerva dhe nuk ka pse të ngrihet çmimi. Taksat në Shqipëri janë më të lartat në Europë. Edhe rritja e çmimit të miellit është abuzive pasi ka rezerva për 3 muaj. Reagimi i institucioneve shtetërore ndaj rritjes së çmimeve është shumë i vakët. Për sa kohë shteti mbahet me taksat tona, qeveria duhet të përgjigjej menjëherë. Ka një reagim të fuqishëm qytetar në këtë protestë, kam besim se ajo do të ketë ndikim pozitiv”, thotë Shkëlzen Margjeka për DW.

 

Shtresat e varfra dhe pensionistët në zgrip për jetesën

Shtresat e varfra që marrin një mbështetje më pak se 100 euro në muaj dhe  pensionistët me 150 euro pension nuk mund të përballojnë rritjen e çmimeve. Protestuesja Alketa Grepcka, pedagoge në Universitetin Bujqësor thotë për DW: „Rritja e çmimeve të shportës prek gjithë popullatën, por sidomos plotësimin e nevojave bazike të pensionistëve dhe shtresave në nevojë. Por edhe ne intelektualët prekemi ngaçꞔmimet e larta të shportës. Paga ime është 500 euro në muaj, taksat janë të larta, Lufta është në Ukrainë, qeveria duhet të marrë masa për të zbutur pasojat dhe jo një ditë të bukur zgjohemi me rritje stratoferike të çmimeve,” thekson ajo për DW.

 

Pasuria kombëtare zotërohet nga 3 përqind e popullsisë

Në protestën e së shtunës kishte një pjesëmarrje masive të rinisë. Protestuesja Flavia Osmani, aktiviste, studente në Fakultetin e Ekonomisë thotë për DW: “Unë dhe bashkëmoshataret e mi që jemi sot në protestë mendojmë që kemi një sistem të korruptuar, ku pasurinë publike, kombëtare e zotërojnë vetëm 3 përqind e popullsisë. Qeveria mbështet vetëm më të pasurit. Kemi ardhur në një pikë, ku çmimet janë dyfishuar, kur paga minimale është 250 euro. Në një ekonomi kaq të vogël sa kjo e Shqipërisë çfarëdo lloj ngritjeje çmimesh bëhet nga oligarkë të pasur. Kjo protestë nuk ka vokacion politik. Popullit i ka shkuar thika në kockë, nuk mban më. Një byrek që ishte 2,5 euro tani është 5 dhe ne studentët po mendohemi tani, ta marrim për mëngjes apo jo,” thotë për DW Flavia Osmani.

Protestat kanë shpërthyer edhe në qytetet e mëdha të vendit ku protestuesit kanë bllokuar rrugët kombëtare.

 

Qeveria miraton aktin normativ

Në kohën kur zhvillohej protesta në bulevardin “Dëshmorët e Kombit” dhe përballë godinës së kryeministrisë, kryeministri Rama zhvilloi një mbledhje të qeverisë ku u miratua Akti Normativ, që vendos një normë dhe monitoron çmimet e shitjes së nënprodukteve të naftës për konsumatorët.

Protestuesit deklaruan se do ta vazhdojnë protestën e tyre në ditët e ardhshme.

 

dw

Bota

SHBA e sheh Putinin si të zemëruar, të irrituar dhe të prirur për të përshkallëzuar luftën

Komento

Put inPas më shumë se dy javësh nga fillimi i një lufte të cilën ai parashikonte ta dominonte brenda dy ditësh, Vladimir Putin po shfaq zemërim dhe zhgënjim nga dështimet e ushtrisë së tij dhe një gatishmëri për të shkaktuar edhe më shumë dhunë dhe shkatërrim në Ukrainë, sipas vlerësimit të zyrtarëve të zbulimit amerikan.

Ditët e fundit zyrtarët kanë thënë publikisht se janë të shqetësuar se presidenti rus do të përshkallëzojë konfliktin në përpjekje për të thyer rezistencën e Ukrainës. Rusia ende ka avantazhe mbizotëruese ushtarake dhe mund të vazhdojë ta bombardojë vendin për javë të tëra. Dhe ndërsa pjesa tjetër e botës reagon ndaj imazheve të tmerrshme të luftës që ai filloi, presidenti Putin mbetet i mbrojtur nga presioni i brendshëm nga ajo që drejtori i CIA-s, William Burns e quajti një “flluskë propagande”.

Edhe pse vështirë për t’u analizuar nga larg, i kuptuari i mendësisë së presidentit rus, është kritik për Perëndimin ndërsa vazhdon të ofrojë më shumë ndihmë ushtarake për Ukrainën si edhe për ta parandaluar zotin Putin që të sfidojë drejtpërdrejt vendet e NATO-s ose ndoshta të shtypë butonin bërthamor. Duke raportuar para Kongresit javën e kaluar, zyrtarët e zbulimit shprehën hapur shqetësimet për atë që mund të bënte presidenti Putin. Dhe këto shqetësime gjithnjë e më shumë u japin formë diskutimeve për atë që vendim-marrësit amerikane janë të gatshëm të bëjnë për Ukrainën.

Për mbi dy dekada, presidenti Putin ka vënë nën kontroll total qeverinë dhe shërbimet e sigurisë ruse, duke qeverisur me një rreth të vogël të brendshëm, duke shtypur kundërshtimet dhe duke burgosur ose vrarë opozitën. Ai ka kritikuar prej kohësh shpërbërjen e Bashkimit Sovjetik, ka hedhur poshtë pretendimet e Ukrainës për sovranitet dhe ka thënë se rusët do të dilnin si “martirë” nga një luftë e mundshme bërthamore. Zoti Burns u tha ligjvënësve se ai besonte se për vite me radhë presidenti rus “bluante në mendjen e tij një përzierje të rrezikshme pakënaqësish dhe ambicjesh”.

Drejtori i CIA-s tha se udhëheqësi rus parashikonte ta pushtonte Kievin brenda dy ditësh. Por në fakt, ushtria e tij nuk ka arritur të marrë kontrollin e qyteteve të mëdha dhe ka humbur disa mijëra ushtarë deri tani. Perëndimi ka vendosur sanksione dhe masa të tjera që kanë paralizuar ekonominë ruse dhe kanë ulur standardet e jetesës për oligarkët dhe qytetarët e zakonshëm. Pjesa më e madhe e valutës së huaj që Rusia kishte grumbulluar për t’u mbrojtur nga sanksionet, tani është e ngrirë në bankat jashtë vendit.

Zoti Burns është ish-ambasador i SHBA-së në Moskë dhe është takuar shumë herë me zotin Putin. Ai u tha ligjvënësve në përgjigje të një pyetjeje në lidhje me gjendjen mendore të presidentit rus se ai nuk besonte se Putini ishte i çmendur.

“Unë mendoj se Putini është i zemëruar dhe i irrituar tani,” tha ai. “Ai ka të ngjarë të dyfishojë fushatën e tij dhe të përpiqet të rrëzojë ushtrinë ukrainase pa marrë parasysh viktimat civile.”

Pretendimet e fundit të pambështetura të Rusisë se Shtetet e Bashkuara po ndihmojnë Ukrainën të zhvillojë armë kimike ose biologjike sugjerojnë se Putini mund të jetë vetë i përgatitur për t’i dislokuar ato armë që t’i përdorë si pretekst”, tha zoti Burns.

Nuk duket të ketë ndonjë rrugëdalje për t’i dhënë fund luftës. Është pothuajse e paimagjinueshme që presidenti ukrainas Volodymyr Zelenskyy, i cili ka fituar admirim në mbarë botën për udhëheqjen e rezistencës së vendit të tij, të njohë papritur aneksimin e Krimesë nga Rusia ose të mbështesë dhënien e autonomies për rajonet e Ukrainës lindore të afërta me Rusinë. Edhe nëse ai merr nën kontroll Kievin dhe rrëzon zotin Zelenskyy, presidenti rus duhet të marrë parasysh të përballet me një kryengritje të mbështetur nga Perëndimi në një vend me më shumë se 40 milionë banorë.

“Ai nuk ka një zgjidhje të qëndrueshme politike përballë asaj që do të vazhdojë të jetë qëndresë e ashpër nga ukrainasit,” tha zoti Burns.

Udhëheqësit evropianë po përpiqen të vazhdojnë një dialog me Putinin. Kryeministri Xavier Bettel i Luksemburgut bideoi me të të hënën dhe “bëri thirrje për një armëpushim të menjëhershëm”, sipas postimit të zotit Bettel në Twitter. Një zëdhënës tha se ishte inkurajuar të kontaktonte presidentin rus nga udhëheqës të tjerë të cilët “donin të siguroheshin që ai të vazhdonte të fliste me ta”. Zoti Bettel foli gjithashtu edhe me presidentin Zelenskyy.

Avril Haines, drejtore e zbulimit kombëtar të Presidentit Joe Biden, tha se presidenti Putin “e percepton këtë si një luftë që nuk duhet ta humbasë. Por ajo që ai mund të jetë i gatshëm të pranojë si fitore mund të ndryshojë me kalimin e kohës duke pasur parasysh pasojat e konsiderueshme.”

Analistët e zbulimit mendojnë se ngritja e nivelit të gatishmërisë bërthamore të Rusisë kishte “ndoshta si synim të frenonte Perëndimin që të vazhdonte të jepte mbështetje për Ukrainën,” tha ajo.

Qëndrimi i përmbajtur i Shtëpisë së Bardhë në mënyrë që të shmangë një përshkallëzim të mundur ka bërë të pakënaqur herë-herë si demokratët ashtu edhe republikanët. Pasi kishte lënë të kuptohej se mund ta mbështeste, administrata e presidentit Biden refuzoi ditët e fundit të pranonte një plan polak për t’i dhuruar avionë luftarakë të epokës sovjetike Ukrainës, që do të kërkonte ndihmën e Shteteve të Bashkuara për t’i transferuar. Më herët administrata kishte vonuar sanksionet për gazsjellësin Nord Stream 2 dhe fillimisht nuk dërgoi raketa mbrojtëse ajrore Stinger në Ukrainë. Më pas Shtëpia e Bardhë ndryshoi kursin.

E pyetur të enjten, zonja Haines tha se presidenti rus mund ta konsideronte transferimin e avionëve si diçka më të rëndë se dërgimi i armëve antitank dhe anti-ajrore. Ajo nuk tha nëse zbulimi amerikan kishte informacion që ta mbështeste këtë ide.

Ligjvënësi demokrat nga Ilinoi, Mike Quigley, anëtar i Komisionit të Zbulimit të Dhomës së Përfaqësuesve, tha se administrata e zotit Biden ka qenë “gjithmonë një ose dy hapa mbrapa” nga frika se mos nxiste më tej acarimin e presidentit rus. Ai i kërkoi Shtëpisë së Bardhë të binte dakord me shpejtësi për transferimin e avionëve.

Ndërkohë, ndërsa dhuna përkeqësohet dhe shtohet numri i të vrarëve mes rusëve, Perëndimi po përpiqet të shohë shenja të çarash në “flluskën propagandistike” të Putinit. Një analist i pavarur politik rus, Kirill Rogov, shkruante në faqen e tij në Telegram se lufta është “e humbur” dhe një “dështim epik”.

“Gabimi ishte tek ideja se Perëndimi nuk ishte i gatshëm t’i rezistonte agresionit, se ishte letargjik, i pangopur dhe i përçarë,” shkruante analisti.

“Ideja se ekonomia ruse është e vetë-mjaftueshme dhe e sigurt ishte gabim. Ishte e gabuar ideja se sa e aftë ishte ushtria ruse. Dhe gabimi kryesor ishte ideja se Ukraina është një shtet i dështuar dhe ukrainasit nuk janë një komb”.

“Katër gabime në marrjen e një vendimi janë shumë,” tha ai.

Para agresionit, një sondazh i kryer nga Qendra Levada, firma kryesore e pavarur e hulumtimit të opinionit publik në Rusi, arrinte në përfundimin se 60% e të anketuarve i konsiderojnë SHBA-në dhe NATO-n “iniciatorët” e konfliktit në Ukrainën lindore. Vetëm 3% u përgjigjën se ishte Rusia. Sondazhi u mbajt në janar dhe shkurt, dhe Qendra Levada nuk ka publikuar një sondazh të ri që nga fillimi i luftës.

Të huajt shpresojnë se rusët e zakonshëm do t’i përgjigjen rënies së mprehtë të standardeve të tyre të jetesës dhe do të gjejnë përshkrime të sakta të luftës përmes të afërmve dhe në internet, përfshirë përdorimin e softuerit VPN për të anashkaluar bllokimet e Kremlinit në mediat sociale. Televizioni shtetëror rus vazhdon të transmetojë akuza të rreme ose të pambështetura në lidhje me qeveritë e SHBA-së dhe Ukrainës dhe të përhapë idenë se Rusia duhet ta fitojë me çdo kusht luftën.

“Përndryshe, kjo do të çojë në vdekjen e vetë Rusisë,” tha në kanalin televiziv shtetëror Russia 1, Vladimir Solovyov, drejtuesi i një emisioni të përditshëm në radio javën e kaluar.

voa

Bota

Ukraina dhe Rusia rifillojnë bisedimet e paqes; të mërkurën Zelenski i drejtohet Kongresit amerikan

Komento

KyivDelegacionet ukrainase dhe ruse filluan një raund të katërt bisedimesh për paqen të hënën, një ditë pasi Rusia kreu një sulm vdekjeprurës me raketa ndaj një baze ushtarake ukrainase që gjendet vetëm 25 kilometra nga Polonia, vend anëtar i NATO-s. Të paktën 35 persona u vranë dhe 134 u plagosën në sulmin ndaj Qendrës Ndërkombëtare për Paqeruajtjen dhe Sigurinë.

Bisedimet e paqes të së hënës u zhvilluan ndërsa një zyrtar i lartë amerikan i mbrojtjes tha se “avancimi i Rusisë vazhdon të ketë ngecur” në territorin ukrainas. Ai konfirmoi gjithashtu se Shtetet e Bashkuara nuk kanë bërë më trajnime për ushtrinë ukrainase që kur anëtarët e Gardës Kombëtare të Floridës u larguan me fillimin e luftës. Zyrtari shtoi se baza që u godit nga forcat ruse nuk është përdorur për të dërguar asistencë sigurie për ushtrinë ukrainase dhe për rrjedhojë sulmi nuk ka ndikuar tek asistenca amerikane.

Presidenti ukrainas Volodymyr Zelenskyy konfirmoi se bisedimet filluan rreth mesditës të së hënës. Këshilltari i presidentit Mykhailo Podolyak tha se delegacioni ukrainas do të përsërisë kërkesat e tij gjatë bisedimeve që do të zhvillohen nëpërmjet videokonferencës.

“Pozicionet tona nuk kanë ndryshuar”, tha zoti Podolyak. “Ato janë: paqe, armëpushim i menjëhershëm, tërheqje e të gjitha forcave ruse. Vetëm atëherë do të mund të flasim për marrëdhënie fqinjësie dhe një zgjidhje politike”.

Uashingtoni ka refuzuar kërkesat e Kievit për një zonë ndalim-fluturimi mbi Ukrainën, dhe gjithashtu refuzoi edhe një propozim të Polonisë për të dërguar avionë të prodhimit rus në një bazë amerikane në Gjermani, për t’i dërguar në vazhdim në Ukrainë. Të shtunën, Presidenti Joe Biden autorizoi deri në 200 milionë dollarë asistencë amerikane që do të jepet në formën e përgatitjes ushtarake dhe trajnimit për ushtrinë ukrainase.

Katër senatorë amerikanë vizituan Poloninë gjatë fundjavës për të biseduar me refugjatët ukrainas. Senatorja demokrate Amy Klobuchar tha se Kongresi po shqyrton mënyra të mëtejshme për të forcuar mbrojtjen e Ukrainës.

“Nuk do t’i japim Vladimir Putinit detajet se si do të arrihet kjo”, i tha ajo Zërit të Amerikës në Varshavë. “Ekzistojnë shumë mënyra – qoftë nëpërmjet dronëve apo armëve – që ne mund të ndihmojmë dhe ne jemi qartësisht të përkushtuar për ta bërë këtë. Duhet të bëjmë më shumë”, tha Senatorja Klobuchar.

Anëtarët e delegacionit i thanë gjithashtu Zërit të Amerikës se janë të shqetësuar për krizën humanitare që ka shkaktuar sulmi në Ukrainë.

“Të thyhet zemra kur shikon se ç’po ndodh”, tha Senatori republikan Rob Portman. “Patëm mundësinë t’i vizitojmë refugjatët në kufi. Dëgjuam historitë e tyre për bombardimet, për shtëpitë e shkatërruara dhe familjet e ndara. Shumica ishin fëmijë dhe nëna, ndonjëherë edhe gjyshe me nipër e mbesa. Ajo çfarë na thanë ishte vetëm ‘na ndihmoni që të mbrojmë qiejt tanë’. Një nga gjërat për të cilat po punojmë, dhe kam patur shansin të bisedoj me administratën për këtë, është se duhet të bëjmë gjithçka që është e arritshme dhe praktike, sa më shpejt të jetë e mundur, për t’i dhënë popullit ukrainas aftësinë të mbrojë veten”.

Senatori republikan Roger Wicker i tha Zërit të Amerikës se ishte i zemëruar me kërkesat e Rusisë për të mbajtur territorin e marrë.

“I refuzoj vërtet fjalët për arritjen e një zgjidhjeje sipas së cilës Ukraina do të mbante një pjesë të territorit të saj dhe Rusia do të mbante pjesë të zonave të pushtuara”, tha ai.

Ndërkaq u njoftua se presidenti ukrainas do të mbajë për ligjvënësit amerikanë një fjalim virtual në Kongres të mërkurën. Fjalimi do të transmetohet drejtpërsëdrejti edhe për publikun e gjerë. Gjatë një aktiviteti në Nju Jork, Kryetarja e Dhomës së Përfaqësuesve, Nancy Pelosi, tha se “është një privilegj të kemi udhëheqësin e këtij vendi, e këtij populli që po lufton për demokracinë e tyre dhe për demokracinë tonë”.

Zoti Zelenskyy tha gjatë një fjalimi të orëve të natës se e djela ishte një “ditë e zezë” për vendin, për shkak të sulmit vdekjeprurës ndaj bazës ushtarake. Ai tha se i kishte paralajmëruar qartë udhëheqësit perëndimorë për gjasat se mund të sulmohej baza ku trajnoheshin njësi të NATO-s së bashku me forcat ukrainase.

“Kjo nuk vjen si suprizë për shërbimet amerikane të zbulimit dhe për komunitetin e sigurisë kombëtare”, tha këshilltari i sigurisë kombëtare të Shteteve të Bashkuara, Jake Sullivan, gjatë një emisioni të kanalit CNN. “Kjo tregon se Vladimir Putini është i irrituar prej faktit se forcat e tij nuk po arrijnë progresin që ai kishte menduar se do të arrinin”.

Në një intervistë me emisionin “Face the Nation” të kanalit CBS, zoti Sullivan paralajmëroi se “nëse Rusia sulmon, godet, apo qëllon në territorin e NATO-s, aleanca e NATO-s do të reagojë ndaj kësaj”.

Zoti Zelenskyy tha të djelën se ka bërë përpjekje për një takim me zotin Putin por se nuk kishte patur sukses, megjithëse delegacionet ukrainase dhe ruse flasin çdo ditë për të krijuar korridore humanitare dhe për të hartuar marrëveshje armëpushimi.

Një zyrtar i lartë izraelit tha se Kryeministri Naftali Bennett pati të hënën një tjetër telefonatë me Presidentin rus Vladimir Putin. Biseda ka zgjatur rreth 90 minuta dhe u përqëndrua tek bisedimet për armëpushim dhe çështjet humanitare, tha zyrtari izraelit që foli në kushte anonimiteti.

Ndërkaq, zoti Sullivan dhe zyrtarët e Këshillit të Sigurisë Kombëtare dhe të Departamentit të Shtetit po takohen në Romë me anëtarin e Byrosë Politike të Partisë Komuniste Kineze dhe drejtor i Zyrës së Komisionit për Marrëdhëniet me Jashtë, Yang Jiechi.

Diskutimi do të jetë “pjesë e përpjekjeve tona të vazhdueshme për të ruajtur linja komunikimi mes Shteteve të Bashkuara dhe Republikës Popullore të Kinës. Dy palët do të diskutojnë përpjekjet për të menaxhuar konkurrencën mes dy vendeve tona dhe do të diskutojnë ndikimin e luftës së Rusisë ndaj Ukrainës tek siguria rajonale dhe globale”, tha zëdhënësja e Këshillit të Sigurisë Kombëtare, Emily Horne.

Në media pati të djelën njoftime se Moska ka kërkuar ndihmë ushtarake dhe ekonomike nga Kina për luftën që Rusia po bën në Ukrainë. Më herët, Shtëpia e Bardhë paralajmëroi Kinën për pasoja të rënda nëse ndihmon Rusinë t’i shmanget sanksioneve.

Zoti Sullivan iu përgjigj edhe shqetësimeve në rritje se Rusia do të përdorë armë kimike në Ukrainë.

“Nuk mund të parashikojmë kohën dhe vendin”, tha ai në kanalin CBS, duke vënë në dukje një përshkallëzim të retorikës së Moskës që akuzon Shtetet e Bashkuara dhe Ukrainën për prodhimin e armëve kimike apo biologjike për t’u përdorur ndaj forcave ruse.

“Është një tregues se rusët po përgatiten për ta bërë këtë gjë” dhe për t’ia kaluar fajin të tjerëve, tha zoti Sullivan.

Në emisionin “Meet the Press” të kanalit NBC, zoti Sullivan tha se “jemi konsultuar me aleatët dhe partnerët tanë për këtë, dhe jemi të përgatitur për çdo zhvillim”.

Ai përsëriti paralajmërimin e bërë nga Presidenti Joe Biden javën e kaluar se Rusia do të përballej me pasoja të rënda nëse do të përdoreshin armë të tilla.

Avokatja e Popullit në Ukrainë tha se forcat ruse përdorën municion me fosfor në një sulm gjatë natës në qytetin lindor ukrainas Popasna, në rajonin Luhansk. Zëri i Amerikës nuk arriti të bëjë verifikimin e menjëhershëm të kësaj akuze. Megjithëse fosfori nuk konsiderohet armë kimike, përdorimi i tij ndaj njerëzve ndalohet nga ligji ndërkombëtar.

Në një video të qarkulluar të hënën, zoti Zelenskyy përsëriti thirrjen që NATO të vendosë një zonë ndalim-fluturimi mbi vendin e tij, duke parashikuar se nëse kjo nuk ndodh “është vetëm çështje kohe përpara se raketat ruse të bien mbi territorin tuaj, mbi territorin e NATO-s”.

Gjatë ditëve të fundit, imazhet satelitore dhe njoftimet në media kanë sinjalizuar se njësitë e blinduara ruse janë përgatitur për të rifilluar një ofensivë madhore në përpjekje për të rimarrë Kievin, kryeqytetin e Ukrainës, pasi kishin bërë një pauzë.

Një regjizor i vlerësuar me çmime dhe gazetar amerikan është ndër viktimat më të fundit të konfliktit pranë kryeqytetit.

Sipas zyrtarëve, Brent Renaud vdiq në Irpin, në rrethinat e Kievit.

“Është një tjetër shembull i brutalitetit të Vladimir Putinit dhe forcave të tij, ndërsa ato sulmojnë shkollat, xhamitë, spitalet dhe gazetarët”, tha zoti Sullivan në emisionin “State of the Union” të kanalit CNN.

Zoti Renaud, i cili kishte punuar më parë për gazetën The New York Times, për rrjetet NBC dhe HBO, “pagoi me jetën e tij ndërsa përpiqej të ekspozonte poshtërsinë, egërsinë dhe pamëshirshmërinë e agresorëve”, tha në një deklaratë, Anton Gerashchenko, këshilltar i ministrit të brendshëm të Ukrainës.

Gjatë ditëve të fundit, fokusi i sulmit është zhvendosur drejt qytetit port të rrethuar në juglindje të Ukrainës, Mariupol.

“Kemi evakuar gati 125 mijë njerëz në terriore të sigurta nëpërmjet korridoreve humanitare”, tha Presidenti Zelenskyy në një fjalim të qarkulluar të djelën. “Po bëjmë çdo gjë për t’iu kundërvënë pushtuesve që po bllokojnë edhe priftërinjtë ortodoksë që i shoqërojnë këto ndihma, ushqime dhe ilaçe. Janë rreth 100 tonë me furnizimet më të domosdoshme që Ukraina i ka dërguar shtetasve të saj”.

* Një pjesë e të dhënave për këtë artikull u morën nga agjensitë e lajmeve Associated Press, Agence France-Presse dhe Reuters.

 

voa

Ballkan, Kosova

Steinbaum: ShBA të sanksionojë Serbinë për lidhjet ushtarake me Rusinë

Komento

SteinbaumLufta në Ukrainë ka nxitur unitetin e vendeve perëndimore. Njëkohësisht, kjo periudhë vuri në dukje lidhjet e forta të Serbisë me Rusinë. Beogradi është ndër vendet e pakta që nuk ka vendosur sanksione ndaj Moskës, për të ndëshkuar sulmin e saj ndaj Ukrainës fqinje. Eksperti amerikan për politikë të jashtme në Fondin gjerman Marshall dhe njohësi i çështjeve të Ballkanit, Jason Steinbaum, thotë se është koha që administrata e Shteteve të Bashkuara të ndëshkojë Serbinë për lidhjet ushtarake me Rusinë dhe mos-harmonizim të politikave të jashtme me Perëndimin.

Serbia votoi pro rezolutës së Kombeve të Bashkuara që dënon sulmin rus në Ukrainë, por po vazhdon t’i rezistojë trysnisë së Perëndimit për vendosjen e sanksioneve kundër Moskës, në përpjekje për të ruajtur balancën midis aspiratave të saj evropiane, partneritetit me NATO-n dhe lidhjeve shekullore, fetare, etnike dhe politike me Rusinë.

Por, krahas tensioneve midis Perëndimit dhe Rusisë po shtohen edhe thirrjet ndaj Beogradit për të harmonizuar politikën e tij të jashtme me atë të Bashkimit Evropian, bllokut që synon t’i bashkohet.

Eksperti i politikës së jashtme dhe zhvillimeve në Ballkan, Jason Steinbaum, thotë se administrata amerikane mund të shfrytëzojë një ligj të miratuar në vitin 2017, për t’i vënë sanksione Serbise, për shkak të blerjes së armëve ruse nga Beogradi.

“Ligji thotë se presidenti duhet t’i verë sanksione një vendi që angazhohet në transaksione domethënëse me ushtrinë, ose shërbimet ruse të zbulimit. Serbia ka importuar armë të rënda nga Rusia pas miratimit të këtij ligji. Ligji flet në një gjuhë detyruese, duke thënë se presidenti do të vendosë sanksione. Pra ligji nuk pyet nëse ka, ose jo vullnet për sanksione”, thotë zoti Steinbaum për Zërin e Amerikës ndërsa shton se “as administrata e kaluar, as kjo e tanishmja nuk e kanë bërë një gjë të tillë, pavarësisht detyrimit ligjor. Pyetja është nëse ligji do të merret seriozisht dhe nëse Kongresi, që e ka miratuar atë, do të kërkojë një gjë të tillë”.

Ndër vite Serbia ka importuar një numër të konsiderueshëm armësh nga Rusia, duke blerë gjashtë avionë luftarakë MiG-29, 30 tanke T-72, 30 automjete të tjera të blinduara dhe sistemin e mbrojtjes ajrore Pantsir S1. Në janar të këtij viti një ngarkesë me raketa antitank Koornet mbërriti nga Rusia në Serbi, ndërsa Beogradi ka blerë edhe katër avionë MiG-29 nga Bjellorusia.

Marrëdhëniet e Serbisë me Rusinë shkojnë përtej tregtisë. Dy vendet kanë kryer edhe një seri manovrash të përbashkëta ushtarake.

Ditë më parë flamujt rusë dhe fotografitë e presidentit Vladimir Putin u panë rrugëve të Beogradit, në një shfaqje të rrallë publike të mbështetjes për Moskën pas sulmit të saj kundër Ukrainës.

“Disa thonë se nëse Serbia u bashkangjitet sanksioneve kundër Rusisë, protesta mund të ishte dy herë më e madhe. Sa mund të durojnë? Varet nga presioni që Perëndimi mund, ose dëshiron të ushtrojë dhe nëse është gati që më në fund t’i thotë Serbisë se nuk mund të ulesh në dy karrige në të njëjtën kohë” , thotë zoti Steinbaum.

Raporti midis Kosovës dhe Serbisë shihet si një nga çështjet më urgjente në këtë pjesë të Evropës.

Zyrtarët rusë kanë përdorur rastin e Kosovës për të justifikuar aneksimin e Krimesë dhe njohjen e dy rajoneve separatiste në lindje të Ukrainës.

“Kosova është përballur me një fushatë gjenocidale, në të cilën popullsia e saj është dëbuar, mijëra e mijëra janë vrarë dhe mijëra gra janë dhunuar. Kjo nuk ka ndodhur në Ukrainë. Unë e kundërshtoj krahasimin me gjithë zemër. NATO ka vepruar bazuar në një tragjedi humanitare, që po ndodhte në Kosovë, e kryer nga Millosheviçi. Ukrainasit nuk kanë bërë të njëjtën gjë në Krime dhe ato rajone. Të gjitha pretendimet që po vijnë nga Moska janë false”, thotë eksperti i Forndit gjerman Marshall.

Ditë më parë qeveria e Kosovës themeloi grupin punues ndërinstitucional, që synon përshpejtimin e anëtarësimit të Kosovës në NATO, mes shqetësimeve se agresioni i Rusisë në Ukrainë, mund të nxisë destabilizimin e rajonit të Ballkanit Perëndimor, një synim vështirë i realizueshëm sipas analistit Steinbaum.

“Për t’u anëtarësuar në NATO duhen votat e të gjitha vendeve anëtare. Janë katër vende anëtare që nuk e njohin Kosovën. Kjo paraqet problem për Kosovën. Por, nëse mundemi ta bëjmë duhet ta bëjmë, sepse Kosova ka harmonizuar politikën e jashtme dhe atë të sigurisë me perëndimin, po marrin pjesë në misione paqeruajtëse me Shtetet e Bashkuara, dhe kanë ofruar aq mbështetje sa munden për Ukrainën”, tha zoti Steinbaum për Zërin e Amerikës.

Do të ishte e vështirë që trupat ruse të arrinin në Ballkan pa angazhuar forcat e NATO-s të stacionuara në të gjitha vendet fqinje. Por Moska mund ta destabilizojë rajonin, siç bën tashmë, me ndihmën e aleatit të saj Serbisë, thotë eksperti Steinbaum.

“Nuk do të prisja diçka të tille meqenëse NATO-ja ka një prani atje. Sidoqoftë, duhet të ndiqen zhvillimet në Serbi sepse kanë lidhje midis Serbisë dhe Rusisë. Vendet janë stërvitur ushtarakisht për disa vite, veçanërisht me Presidentin Vuçiç në pushtet dhe Rusia ka prani më të madhe atje. Kjo është diçka që duhet të ndiqet me kujdes”.

Por ai nuk shprehet me kaq optimizëm edhe për Bosnjen dhe Hercegovinën.

“Duhet t’i kushtojmë më shumë vëmendje atij rajoni, sepse nëse ka një pjesë ku mund të shpërthejë dhuna, do të thoja se mund të ndodhte atje”, thotë ai.

Bosnja dhe Hercegovina vazhdon të përballet me krizë të thelluar politike që nga përfundimi i luftërave të viteve 90 në Ballkan, ndërsa serbët e Bosnjës sfidojnë institucionet shtetërore në kuadër të përpjekjeve të gjata të tyre për t’u shkëputur dhe bashkuar me Serbinë fqinje.

 

voa

Maqedonia

Shkupi vendos masa kundër rritjes së çmimeve

Komento

pagesatQeveria e Maqedonisë së Veriut të mërkurën ka miratuar masa të reja, për të mbrojtur, siç ka thënë, qytetarët nga rritja e çmimeve të produkteve ushqimore, karburanteve dhe energjisë elektrike, si pasojë e krizës botërore për shkak të konfliktit në Ukrainë.

Qeveria ka vendosur lirimin e akcizës për karburantet, heqjen e TVSH-së për artikujt ushqimor bazë, si mielli, buka, vaji, mishi, sheqeri, vezët e disa prodh                                              ime tjera. Një vendim tjetër është mbajtja deri në fund të vitit e akcizës prej 5 për qind për energjinë elektrike dhe ngrohjen qendrore.

“Kemi miratuar një pako prej 26 masash dhe rekomandimesh për përballje me pasojat e krizës më të madhe që nga Lufta e Dytë Botërore. Do të jetë një vit i rëndë, por do ta përballojmë… Qeveria ka vendosur heqjen e TVSH-së për produktet ushqimore bazë nga 5 në 0 për qind… Vendimi tjetër ka të bëjë me ngrirjen e marzhës për të gjitha produktet ushqimore bazë. Sa i përket karburanteve, Qeveria ka vendosur heqjen e taksës ekologjike, uljen e akcizës për 4 denarë për lirë, që nënkupton kthimin e çmimit të naftës të periudhës së para shtrenjtimit të fundit, nga 85 në 75 denarë”.

“Çmimi i naftës tani e tutje është vendosur të përcaktohet në baza ditore. Do të ketë subvencione për kategoritë më të rrezikuara. Vendimi do të përfshijë 35 mijë familje që do të marrin nga 1000 denarë (15 euro) në muaj. Edhe pensionistët do të marrin subvencione prej 1000 denarësh gjatë tre muajve të ardhshëm”, ka deklaruar kryeministri Dimitar Kovaçevski.

Masat u ndërmorën pas shtrenjtimit të fundit të karburanteve, në veçanti të naftës për 10.9 për qind, si dhe të lëndëve të tjera djegëse prej 10.2 për qind, por edhe të produkteve ushqimore.

cmimet-derivateveNë Maqedoninë e Veriut çmimi i naftës të mërkurën është shitur me 85 denarë apo 1.38 centë, ndërsa i benzinës 91.5 denarë apo 1.48 centë. Qeveria pretendon se çmimet e karburanteve në Maqedoninë e Veriut janë më të ulëta në rajon dhe se ashtu do të mbeten.

cmimet-derivatevePor, opozita kërkon masa edhe më lehtësuese, përkatësisht uljen e akcizës së karburanteve prej 50 për qind, si dhe të heqjen e tërësishme të TVSH-së për të gjitha produktet ushqimore deri në stabilizimin e gjendjes ekonomike.

“Qytetarët vazhdojnë të vidhen nga shteti me nga 13 denarë për çdo litër naftë që blejnë. Këto para janë nga akcizat që shteti refuzon t’i ulë. Shteti vazhdon t’i vjedhë qytetarët edhe për produktet ushqimore që po rriten në baza ditore. Ne kërkojmë uljen e TVSH-së nga 5 në 0 për qind për të gjitha produktet ushqimore, por Qeveria vazhdon të heshtë pasi me paratë e qytetarëve po e mbush buxhetin që të mund pastaj t’i shpenzojnë në tenderë dhe lukse tjera”.

“Ne tash e dhjetë ditë po kërkojnë miratimin e një ligji në Kuvend për lirimin e akcizës për karburantet për 50 për qind dhe masa tjera, por ato po refuzohen vetëm pse nisma është e opozitës”, ka deklaruar kryetari i Grupit Parlamentar të VMRO DPMNE-së, Nikolla Micevski.

 

Ndërkohë, Komiteti për Stabiliteti Financiar, me të cilin kryeson Banka Popullore ka garantuar stabilitet të kursit të denarit.

“Sistemi financiar është gjithashtu i qëndrueshëm dhe i gatshëm për t’iu përgjigjur sfidave që mund të lindin nga konflikti ruso-ukrainas, ashtu siç ka përballuar me sukses rreziqet gjatë gjithë periudhës së pandemisë. Të gjitha shërbimet financiare ofrohen pa probleme në përputhje me nevojat e qytetarëve, ndërsa do të monitorohen edhe politikat tjera në përputhje me rrethanat me qëllim të ruajtjes së stabilitetit financiar”, thuhet në njoftimin e Bankës Popullore.

 

rel

Shqipëria

Ngrihet Bordi Kombëtar i Furnizimit me Karburant/ Rama: Kush vendos çmim ndryshe nga ai që caktohet, humbet pikën e karburantit

Komento

ramaKryeminstri Edi Rama njoftoi këtë të premte, në takimin me furnizuesit e hidrokarbureve se do të ngrihet Bordi Kombëtar i Furnizimit me Karburant.

Kriza botërore e rritjes së çmimeve të karburantit dhe të produkteve të tjera ka prekur prej ditësh Shqipërinë. Qeveria nga ana e saj ka njoftuar ngritjen e një bordi të posaçëm që do të kryejë monitorime dhe do të marrë masa për moslejimin e abuzimeve me çmimin e karburanteve.

“Na bëni me dije 5 përfaqësues për bordin kombëtar të furnizimit me karburant. Çdo ditë, bordi do të mblidhet me ‘Zoom’ (takim online) dhe të gjithëve në fund do t’u jepet çmimi që do të shfaqet në tabelë ditën e nesërme nga bordi. Nëse vendos një çmim ndryshe, do të humbasë pikën e karburantit”, tha Rama.

“Kjo nuk është koha për të fituar, por për të rezistuar dhe për të ndarë pjesën tuaj të barrës. Ne kemi detyrimin të mbajmë barrën më të madhe, qeveria, të gjithë kanë detyrimin të mbajnë pjesën e tyre të barrës. Do të mbani pjesën tuaj se nuk mund të ndodhi që të fitoni asgjë më shumë seç ju duhet që të vazhdoni të furnizoni popullin shqiptar dhe në këto kushte brenda 24 orësh do kalojmë një akt normativ dhe qeveria do hyjë në administrimin e  furnizimit bashkë me ju, përmes një bordi kombëtar të furnizimit me karburant dhe çdo ditë ju dhe qeveria dhe nuk do ketë asnjë çmim të pa miratuar nga bordi, kush do e bëjë do humbasë pikën e karburantit”, u tha Rama furnizuesve.

Ndërsa ministrja e Energjisë Belinda Balluku u kërkoi  furnizuesve të naftës të kontrollojnë nëse kanë gjendje rezervën e sigurisë së naftës, siç e parashikon ligji.

Rafineritë e naftës janë të detyruara të mbajnë rezerva sa 90 ditë konsum, tha Balluku:

” Ministria i ka të dhënat dhe janë të qarta dhe transparente të gjithë sasitë e rezervës së sigurisë që secili nga ju duhet të mbajë. Jeni të detyruar të mbani rezerva sigurie. Rafineritë e naftës dhe shoqëritë e tregtimit duhet të mbajnë rezerva sigurie të barabarta me 90 ditë sigurie shitje. Bordi që kryeministri përmendi që do ngrihet për të menaxhuar në bazë ditorë të gjithë ecurinë e tregut të naftës do ketë detyrë që përmes instrumenteve të kontrollit që administrojmë, do nisim kontroll në terren për të parë gjendjen faktike të depozitave të naftës ku duhet të gjendet sasia e rezervës së sigurisë të kërkuar. Kjo do të nisë duke filluar nga nesër në terren”, tha ministrja.

Ajo kërkoi nga tregtarët të rishikojnë tregun e eksporteve.

Lufta në Ukrainë ka ndikuar në rritjen e çmimit të hidrokarbureve në shumë vende të botës, përfshirë Shqipërinë. Disa shtete, si Serbia kanë ndaluar eksportin e disa lëndëve të para, siç është nafta, por dhe gruri, që po ashtu ka pësuar një rritje të çmimit.

Top Channel

Shqipëria

Gjeneral David H.Tabor: Për një rajon paqësor dhe të qëndrueshëm

Komento

Gjenerali amerikan, David H. TaborKomandanti i Komandës së Operacioneve Speciale të SHBA në Europë, Gjen. David H. Tabor, në një intervistë për DW flet për misionin e komandës, selia qëndrore e së cilës sapo u vendos në Shqipëri.

DW: Gjeneral Tabor, shtabi rajonal i Komandës së Forcave Speciale amerikane në Europë, Task Forca për Ballkanin, u aktivizua të mërkurën (9 .03) në Tiranë me nje ceremoni në Ministrinë e Mbrojtjes. Me këtë aktivizim selia qendrore e Komandës së Operacioneve Speciale të SHBA për Evropën (US Special Operations Command, Europe, US SOCEUR ) u transferua nga Shtutgarti në Tiranë. Cili është misioni i US SOCEUR në rajonin e Ballkanit Perëndimor dhe cilat janë pritshmëritë nga vendosja e selisë së kësaj komande në Shqipëri?

Gen. David H. Tabor: Funksioni primar i shtabit rajonal është koordinimi i planifikimit dhe trajnimit me aleatët dhe partnerët tanë në rajon, duke përfshirë Bosnjë – Hercegovinën, Kosovën, Kroacinë, Serbinë dhe të tjerët. Ne rrisim ndërveprimin tonë me forcat e tjera speciale, konvencionale dhe policore në rajon, ndërkohë që rrisim aftësitë aleate dhe partnere, për të siguruar një rajon paqësor dhe të qendrueshëm. Kjo lloj pune e çon përpara mantrën* tonë “më të fortë së bashku”. Duke u fokusuar në ndërtimin e miqësive që kemi tashmë, mund të kemi një shkëmbim më efikas të ideve dhe, në fund të fundit, të përmirësohemi në atë që bëjmë.

DW: A ka bërë kërkesa vende të tjera të rajonit për të vendosur tek ato selinë e SOCEUR siç bëri Shqipëria?

Gjeneral David H. Tabor: Ndërkohë që selia qendrore është e vendosur në Shqipëri, është më mirë ta mendojmë atë si një shtab rajonal. U shqyrtuan disa vende dhe vendimi ishte i vështirë. Në përfundim u zgjodh Shqipëria për shkak të vendndodhjes së saj qendrore dhe afërsisë me qendrat kryesore të transportit në rajon, duke zvogëluar kështu kohën e udhëtimit dhe duke rritur aftësinë tonë për të lëvizur me shpejtësi. Fokusi ynë ka qenë dhe mbetet promovimi i stabilitetit rajonal përmes punës së ngushtë me aleatët dhe partnerët tanë. Ka shumë lokacione fantastike për një seli në Ballkan, por pavarësisht vendndodhjes gjeografike, prioriteti ynë është ndërtimi i kapaciteteve aleate dhe partnere nëpërmjet trajnimeve të përbashkëta / të kombinuara, përmirësimit të ndërveprimit dhe forcimit të marrëdhënieve.

DW: Gjithësesi, çfarë avantazhesh ka Shqipëria në krahasim me vendet e tjera të rajonit që janë edhe ato anëtare të NATO-s?

Gjeneral David H. Tabor: Ne kemi pasqyruar përqasjen tonë në rajonet e Baltikut dhe Detit të Zi, ku kemi vendosur një shtab të përparuar, në një vendndodhje qendrore, me akses të shpejtë me aleatët dhe partnerët e tjerë në atë rajon. Kur morëm parasysh marrëdhënien tonë tashmë të ngushtë me Shqipërinë, angazhimin e saj të fortë ndaj aleancës së NATO-s dhe vendndodhjen e saj gjeografike, kishte plotësisht kuptim që selia qendrore të vendoset në Shqipëri.

DW: Gjeneral Tabor ju jeni komandanti i SOCEUR që nga gushti i vitit 2020. Cilat kanë qenë dhe cilat janë kërcënimet aktuale për SHBA-në dhe partnerët e saj në rajon dhe Evropë? E kam fjalën për të tilla kërcënime që US SOCEUR synon t’u përgjigjet duke forcuar aftësitë ushtarake dhe sigurinë në vendet partnere.

Gjeneral David H. Tabor: SOCEUR luan një rol të rëndësishëm në demonstrimin e angazhimit të SHBA ndaj aleatëve dhe partnerëve tanë në Evropë. Nëpërmjet trajnimit të vazhdueshëm dhe bashkëpunimit të ngushtë, Forcat sepeciale operacionale të SHBA-së sigurojnë një lidhje të rëndësishme midis aleatëve dhe partnerëve tanë në kontinent, duke rritur kështu stabilitetin e përgjithshëm. SOCEUR në mënyrë unike është pozicionuar për të galvanizuar marrëdhëniet tona me aleatët dhe partnerët, kundërshtuar ndikimin keqdashës, ndërtuar ndërveprueshmërinë, përgjigjur me shpejtësi kërcënimeve në zhvillim dhe nëse është e nevojshme, për të mposhtur agresionin. Në vend që të shikojmë kërcënimet, ne kërkojmë mundësi: mundësi për të punuar drejt një qëllimi të përbashkët stabiliteti dhe paqeje të arritur përmes ndërveprimit të ndershëm dhe vlerave të përbashkëta.

DW: A mendoni se në rajon ka vende ku ndikimi politik, ekonomik dhe ushtarak rus është rritur në mënyrë të qendrueshme vitet e fundit?

Gjeneral David H. Tabor: Siç e përmenda më parë, ne nuk jemi të fokusuar në qëllimet dhe interesat e shteteve të jashtme, por synojmë të përforcojmë forcën e aleatëve tanë të NATO-s dhe partnerëve të ngushtë që duan të përmirësojnë sigurinë e tyre si dhe stabilitetin rajonal. SOCEUR ka një pozicion unik, ka marrëdhënie të ngushta me shumë vende evropiane, gjë që na mundëson të bashkojmë vendet që ndajnë vlerat tona.

DW: Gjeneral Tabor, Ambasadorja Linda Thomas Greenfield, përfaqësuese e SHBA-së në Kombet e Bashkuara, në takimin e Këshillit të Sigurimit për Ukrainën tha muajin e kaluar, para agresionit rus ndaj Ukrainës se “Agresioni i Rusisë nuk kërcënon vetëm Ukrainën, por kërcënon edhe Evropën”. A do të jetë selia rajonale e SOCEUR në Shqipëri pjesë e përgjigjes ndaj këtij kërcënimi?

Gjeneral David H. Tabor: Jo, ky vendim ishte parashikuar shumë kohë përpara krizës aktuale të Rusisë në Ukrainë.

DW: Cili ka qenë deri tani roli i Shqipërisë në sigurinë evropiane?

Gjeneral David H. Tabor: Ne kemi mbajtur, prej shumë vitesh, ekipe që stërviten rregullisht me aleatët dhe partnerët tanë në Ballkan. Krijimi i këtij elementi shtabi përmirëson bashkëpunimin me aleatët dhe partnerët tanë në fushat e ardhshme dhe na përgatit më mirë për të përballuar sfidat e paparashikuara për sigurinë, ndërkohë që promovojmë stabilitetin. Në këtë kuptim, Shqipëria ka luajtur një rol të rëndësishëm në ruajtjen e paqes dhe stabilitetit të Evropës. Jam shumë krenar për marrëdhënien tonë të ngushtë dhe kam respekt të jashtëzakonshëm për profesionalizmin, kompetencën dhe ekspertizën e ushtrisë shqiptare. Ne shërbyem përkrah Forcave Speciale Shqiptare si në Operacionin “Liria e Qendrueshme” ashtu edhe në Operacionin “Liria e Irakut”, siç bëmë me shumë nga aleatët tanë në Ballkan. Ne presim me padurim të vazhdojmë të ndërtojmë këto marrëdhënie dhe duke pasur selinë tonë në rajon, ajo do ta mbështesim zhvillimin e tyre.

DW: A do t’i japë Shqipërisë vendosja në territorin e saj të selisë qendrore të SOCEUR një rëndësi të re strategjike për sigurinë në Europë?

Gjeneral David H. Tabor: Vendosja e selisë qendrore në Shqipëri ofron mundësi unike për përmirësimin e trajnimit dhe koordinimit të Forcave Operacionale Speciale në të gjithë Ballkanin. Si e tillë, unë shoh mundësinë që Shqipëria të marrë një rol më të madh rajonal, për të mirëpritur trajnimin e Forcave Operacionale Speciale dhe t’u bërë përfundimisht një eksportuese sigurie kudo në Europë dhe botë.

DW: Shqipëria do të marrë pjesë për herë të parë në stërvitjen vjetore ushtarake “Trojan Footprint 2022”( Gjurma Trojane 2022) së bashku me tre vende të tjera. Cili është qëllimi i kësaj stërvitjeje dhe në cilat territore do të zhvillohet?

Gjeneral David H. Tabor: “Trojan Footprint” është stërvitja kryesore e forcave operacionale speciale në Evropë. Ndërkohë që trajnimi është jetik, edhe stërvitja kultivon besimin dhe zhvillon marrëdhënie të qëndrueshme që promovojnë paqen dhe stabilitetin në të gjithë Evropën. Ndërkohë që stërvitja fokusohet në përmirësimin e aftësisë për të përballuar kërcënime të panumëra, ajo rrit gjithashtu integrimin me forcat konvencionale dhe forcon ndërveprimin me aleatët tanë të NATO-s dhe partnerët europianë. Kam arritur të mësoj se sa më shumë të stërvitesh, aq më mirë do të jesh. Sa më shumë të punosh aq më të mira mira janë rezultatet e pritura.

DW: Pse marrin pjesë vetëm katër vende në stërvitjen “Trojan Footprint 2022”? Përveç Shqipërisë cilat janë tre vendet e tjera?

Gjeneral David H. Tabor: “Trojan Footprint” është më shumë se stërvitja juaj mesatare vjetore ushtarake. Është jashtëzakonisht e rëndësishme dhe përfshin dhjetëra vende aleate dhe partnere (jo vetëm katër). Është ngjarja jonë kryesore certifikuese e Forcave Operacionale Speciale dhe pjesë e një procesi vlerësimi rigoroz, ku demonstrojmë aftësi, vlerësojmë gatishmërinë, rreziqet vdekjeprurëse për forcat tona përkatëse dhe vazhdojmë të përmirësojmë ndërveprueshmërinë. Përpjekjet kolektive të aleatëve dhe partnerëve tanë të NATO-s vetëm sa rrisin sigurinë dhe stabilitetin në teatrin evropian dhe ne presim me padurim të vazhdojmë përpjekjet tona së bashku këtë vit.

*Mantra: slogan

Kosova

Baerbock: Nevojitet përparim i dialogut Kosovë-Serbi

Komento

Baerbock KurtiMinistrja e Jashtme e Gjermanisë, Annalena Baerbock gjatë vizitës në Prishtinë, u shpreh se Kosova e ka bërë punën e saj përsa i përket liberalizimit të vizave. Tani duhet që Bashkimi Evropian ta bëjë punën e vet.

 

Ministrja e jashtme e Gjermanisë, Annalena Baerbock tha në Prishtinë se Bashkimi Evropian është duke i zgjatur dorën shteteve të rajonit në rrugën e tyre drejt Bashkimit Evropian. Në këtë kuadër ajo përmendi edhe procesin e dialogut ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, ku sipas saj, nevojitet përparim. Annalena Baerbock, gjatë vizitës së saj në Kosovë, u shoqërua edhe nga Manuel Sarrazin, i dërguari i Posaçëm i Gjermanisë për Ballkanin Perëndimor, të cilin qeveria gjermane e emëroi në këtë pozitë më 18 shkurt 2022.

“Forcim i besimit në rajon”

“Një ndër çështjet më të rëndësishme është forcimi i besimit në rajon. Para se gjithash nevojiten përparime në procesin e dialogut për normalizim e marrëdhënieve mes Kosovës dhe Serbisë. Këto dy shtete duhet të gjejnë një zgjidhje edhe për mbajtjen e zgjedhjeve të parakohshme parlamentare dhe ato presidenciale të Serbisë, më 3 prill”, tha Baerbock. Institucionet e Kosovës, ndryshe nga praktika e mëparshme, kanë paralajmëruar se nuk do të lejojnë organizimin e zgjedhjeve të Serbisë në Kosovë.

Ministrja e Jashtme gjermane,  gjatë vizitës në Kosovë takoi presidenten Vjosa Osmani dhe kryeministrin Albin Kurti. Në një konferencë për media së bashku me kryeministrin, Baerbock rikonfirmoi mbështetjen e Gjermanisë për Kosovën, në këtë  kuadër edhe për çështjen e liberalizimit të vizave. “Kosova e ka kryer punën e saj sa i përket procesit të liberalizimit të vizave dhe tani i mbetet Bashkimit Evropian, ta bëjë të njëjtën gjë. Për ne nuk ka më  pikëpyetje dhe na duhet liberalizimi i vizave për qytetarët e Kosovës. Për këtë jemi duke punuar me tërë forcën tonë”, tha ministrja e Jashtme gjermane.

Ballkani Perëndimor i përket Evropës

Në Prishtinë Baerbock foli edhe për pushtimin rus të Ukrainës. Ajo tha se sulmi mbi Ukrainë, “ishte pikë kthese apo një thirrje zgjimi referuar rëndësisë strategjike të rajonit të Ballkanit Perëndimor”. “Kjo luftë po bëhet me bomba dhe raketa kundër njerëzve në Ukrainë dhe për këtë arsye duhet të bëjmë çdo gjë që ta ndalojmë këtë luftë dhe të krijojmë korridore humanitare”, tha Baerbock. Duke folur për sanksionet që Perëndimi i ka vendosur Rusisë, pas fillimit të sulmeve në Ukrainë, ministrja e Jashtme gjermane, falënderoi Kosovën që i është bashkuar sanksioneve të BE-së kundër Rusisë dhe sipas saj, “ky qëndrim i qartë ka treguar edhe njëherë se Kosova si i gjithë rajoni i Ballkanit Perëndimor i përket Evropës.

“I vendosim sanksione që ne mendojmë që janë të nevojshme. Kur i vendosim ato, e dimë që i vendosim për një kohë të gjatë, prandaj i shqyrtojmë me saktësi para se t’i vendosim, sepse nuk duam t’i tërheqim menjëherë. Nëse do të mund ta ndalnim luftën, do ta bënim. E dimë që Putin ka rezerva dhe nuk do ta ndalojë luftën menjëherë”, tha Baerbock.

Kurti: Kosova partnere e qëndrueshme e Gjermanisë

Ministrja e Jashtme gjermane gjatë takimit, siguroi kryeministrin e Kosovës Albin Kurti, se Gjermania do vazhdojë të mbështesë në projekte zhvillimore Kosovën edhe në të ardhmen. E kryeministri Kurti ng ana e tij, tha se “Kosova është partnere e qëndrueshme e Gjermanisë dhe Bashkimit Evropian” dhe sipas tij, “këtë e ka dëshmuar me pritjen e refugjatëve nga Afganistani, me krizën në Ukrainë dhe me sanksionet që ka vendosur ndaj Rusisë”.

Kurti kërkoi mbështetjen e  Gjermanisë dhe të BE-së për Kosovën. “Kam kërkuar mbështetje për reformat, në punësim dhe drejtësi. Kosova duhet të përfitojë më shumë nga fondet e BE-së, në infrastrukturë, energji e të tjera. Gjermania mund të ndihmojë më shumë në këtë drejtim”, tha kryeministri Kurti.

Osmani: Ndihmë nga Gjermania për anëtarësim në Këshillin e Evropës

Ministrja e jashtme gjermane Annalena Baerbock, para Kurtit, takoi presidenten e Kosovës, Vjosa Osmani. Kjo e fundit  në një komunikatë për medie tha se “për Kosovën dhe paqen e sigurinë në rajon, është ekzistenciale fillimi i procesit të anëtarësimit në NATO”. “Agresioni rus në Ukrainë, ka nxitur domosdoshmërinë e integrimit euroatlantik të Kosovës dhe gjithë Ballkanit Perëndimor”, thuhet në një njoftim të zyrës së presidencës. Aty poashtu thuhet se “Presidentja Osmani kërkoi nga ministrja Baerbock mbështetje nga Gjermania për anëtarësimin e Republikës së Kosovës në Këshillin e Evropës”.

“Kosova është e gatshme të plotësoj të gjitha kriteret për anëtarësim në këtë organizatë, pasi kjo paraqet shtysë të rëndësishme për zbatimin e standardeve evropiane për të drejtat e njeriut dhe agjendën evropiane të vendit”, ka thënë presidentja Osmani. Ministrja e jashtme e Gjermanisë, Annalena Baerbock, të premten paradite së bashku me kryeministrin e Kosovës Albin Kurti, do të përurojnë një  park të ri të energjisë me erë “Selac Windpark”, në Komunën e Mitrovicës, një investim ky i Kosovës por dhe me ndihma nga Gjermania. Ananalena Barebock, pas vizitës që zhvilloi në Bosnje dhe Hercegovinë dhe Kosovë, do të udhëtojë për në Beograd, ku tha se edhe atje do të përcjellë mesazhin se nevojitet përparim në dialogun Kosovë-Serbi.

 

dw

Bota

Shpërndahet autokolona masive ushtarake ruse, ridislokohet gjetkë

Komento

Kolona KyivCivilët e bllokuar brenda Mariupolit po kërkojnë me dëshpërim ushqime e karburant ndërsa forcat ruse vazhduan edhe të enjten të bombardojnë qytetin port. Ndërkohë fotografi satelitore treguan se autokolona masive e Kremlinit, që ndodhej disa kilometra jashtë kryeqytetit ukrainas është shpërndarë dhe ridislokuar sërish.

Një numër edhe më i madh vendesh dënuan sulmin ajror në një maternitet në Mariupol një ditë më parë, si pasojë e të cilit u vranë tre persona. Zyrtarë perëndimorë dhe ukrainas e quajtën atë një krim lufte. Presidenti ukrainas Volodymyr Zelenskyy tha se refuzimi i Rusisë për të lejuar evakuimet nga qyteti port, ishte një formë e plotë terrori.

Numri i refugjatëve që janë larguar nga vendi deri tani ka arritur në 2.3 milionë dhe Kievi po përgatitet për një sulm. Kryetari i Bashkiasë së kryeqytetit tha se Kievi ishte kthyer praktikisht në një kështjellë të mbrojtur nga civilë të armatosur.

Imazhet satelitore të kompanisë ‘Maxar Technologies’ tregonin se autokolona ushtarake prej 64 kilometrash, në përbërje të së cilës kishte tankeve e artileri është shpërndarë dhe ridislokuar. Njësi të blinduara të saj janë parë në qytete pranë aeroportit Antonov. Një pjesë e automjeteve janë zhvendosur në pyje, njoftoi Maxar.

Autokolona ishte grumbulluar jashtë qytetit në fillim të javës së kaluar, por ajo kishte ngecur për shkak të mungesës së ushqimeve dhe karburantit. Zyrtarët amerikanë thonë se trupat ukrainase gjithashtu e kanë goditur atë me raketa antitank.

Në Mariupol, një qytetet me 430,000 banorë, situata po bëhet gjithnjë e më e rëndë. Që nga fillimi i sulmit, më shumë se 1,300 persona kanë vdekur sipas zëvendëskryeministres Iryna Vereshchuk.

Banorësh nuk kanë ngrohje apo shërbim telefonik dhe shumë prej tyre nuk kanë energji elektrike.

“Ata kanë një urdhër të qartë për të mbajtur peng Mariupolin, për t’u tallur me të, për ta bombarduar dhe goditur atë vazhdimisht“, tha zoti Zelenskyy në fjalimin e tij të mbremjës drejtuar kombit. Ai tha se forcat ushtarake ruse filluan një sulm me tank pikërisht aty ku supozohej të kishte një korridor humanitar.

Zyrtarët lokalë thonë se është e vështirë të gjesh vende të mbrojtura nga bombardimet.

Zotit Zelenskyy tha se rreth 100,000 njerëz janë evakuuar gjatë dy ditëve të fundit nga shtatë qytete në veri dhe qendër të vendit përfshirë periferitë e Kievit, megjithë bllokadën ruse.

Sanksionet perëndimore i kanë dhënë tashmë një goditje të rëndë Rusisë, duke çuar në një zhvleftësim të rublës, largim të bizneseve të huaja nga vendi dhe rritje të çmimeve.

Por Presidenti rus Vladimir Putin tha vendi u ka mbijetuar edhe më parë sanksioneve.

“Ne do t’i kapërcejmë ato“, tha ai në një takim me zyrtarë qeveritarë. Megjithatë ai pranoi se sanksionet do të krijojnë disa sfida për vendin.

voa

Ballkan, Bota

Pas Ukrainës, kush do të jetë në objektivin e Rusisë?

Komento

tankSulmi brutal rus ndaj Ukrainës ka shtuar frikën e disa vendeve evropiane se ato mund të vihen nën shënjestrën e Moskës.

Perëndimi thotë se ndër vendet më të rrezikuara janë shtetet, që nuk janë anëtare të NATO-s apo Bashkimit Evropian. Mes tyre përfshihen Moldavia fqinje me Ukrainën dhe Gjeorgjia në kufi me Rusinë, që të dyja dikur pjesë e Bashkimit Sovjetik, së bashku me shtetet ballkanike, Kosovën dhe Bosnjën.

Por analistët paralajmërojnë se edhe shtetet anëtare të NATO-s mund të jenë në rrezik, si Estonia, Letonia dhe Lituania pranë Rusisë, si dhe Mali i Zi, qoftë nga ndërhyrja e drejtpërdrejtë ushtarake e Moskës, ose nga përpjekjet për destabilizimin politik.

Presidenti rus Vladimir Putin “ka thënë që në fillim se kjo nuk ka të bëjë vetëm me Ukrainën”, thotë Michal Baranowski, drejtor i zyrës së Fondit Gjerman Marshall në Varshavë.

“Ai na tregoi se çfarë donte të bënte kur po rendiste kërkesat e tij, të cilat përfshinin ndryshimin e qeverisë në Kiev, por ai po fliste gjithashtu edhe për krahun lindor të NATO-s dhe pjesën tjetër të Evropës Lindore”, thotë zoti Baranowski në një intervistë për agjencinë e lajmeve Associated Press.

Ndërsa Ukraina i reziston me forcë sulmit dy-javor rus, zoti Baranowski tha se, “tani nuk është krejt e qartë se si (Moska) do t’i realizojë qëllimet e tjera”.

Por administrata e Presidentit Biden është shumë e vetëdijshme lidhur me shqetësimet e thella në Evropën Lindore dhe Qendrore, se lufta në Ukrainë mund të jetë vetëm një prelud i veprimeve më të gjera ndaj ish vendeve anëtare të Traktatit të Varshavës në përpjekje për të rivendosur dominimin rajonal të Kremlinit.

Shefi i politikës së jashtme të BE-së, Josep Borrell, ka thënë se “Rusia nuk do të ndalet në Ukrainë”.

“Jemi të shqetësuar për vendet fqinje Moldavinë e Gjeorgjinë dhe Ballkanin Perëndimor. Duhet të tregojmë kujdes ndaj Ballkanit Perëndimor, veçanërisht Bosnjës, e cila mund të përballet me destabilizim nga Rusia”, tha zoti Borrell.

MOLDAVIA

Ashtu si fqinji i saj Ukraina, ish-republika sovjetike e Moldavisë përballet me një kryengritje separatiste në lindje, në territorin e diskutueshëm të Trans-Dniesterit, ku janë vendosur 1500 trupa ruse.

Megjithëse Moldavia është ushtarakisht neutrale dhe nuk ka plane për t’u bashkuar me NATO-n, ajo aplikoi zyrtarisht për anëtarësim në BE kur filloi ndërhyrja ruse në një përpjekje të shpejtë për të forcuar lidhjet e saj me Perëndimin.

Moldavia me 2.6 milionë banorë është një nga vendet më të varfra në Evropë dhe po pret dhjetëra mijëra ukrainas të larguar nga lufta. Sulmi rus ka shkaktuar shqetësime në rritje në Moldavi jo vetëm për krizën humanitare, por edhe për shkak të frikës se Presidenti Putin mund të përpiqet të lidhë separatistët në lindje të lumit Dniestër me Ukrainën nëpërmjet portit strategjik të Odesës.

Sekretari amerikan i Shtetit Antony Blinken vizitoi Moldavinë javën e kaluar dhe u zotua: “Ne qëndrojmë me Moldavinë dhe çdo vend tjetër që mund të kërcënohet në të njëjtën mënyrë”.

Presidentja e Moldavisë, Maia Sandu, tha se nuk kishte ende asnjë tregues se forcat ruse në Trans-Dniester kishin ndryshuar qëndrimin e tyre, por theksoi se shqetësimi qëndron. “Në këtë rajon tani nuk ka asnjë mundësi që ne të ndihemi të sigurt”, tha Presidentja Sandu.

GJEORGJIA

Lufta mes Rusisë dhe Gjeorgjisë shpërtheu në gusht të vitit 2008, kur trupat gjeorgjiane u përpoqën pa sukses të rifitonin kontrollin mbi provincën separatiste të Osetisë Jugore të mbështetur nga Moska. Gjatë luftimeve pesë ditore Rusia mundi ushtrinë gjeorgjiane dhe qindra u vranë. Më pas Rusia njohu Osetinë e Jugut dhe një rajon tjetër separatist, Abkhazinë, si shtete të pavarura dhe forcoi praninë e saj ushtarake atje.

Qeveria e Gjeorgjisë, me prirje perëndimore, e dënoi ndërhyrjen ruse në Ukrainë, por nuk ka treguar të njëjtin solidaritet që Kievi shfaqi gjatë luftës Gjeorgji-Rusi. Qindra vullnetarë gjeorgjianë u ndaluan nga autoritetet që të bashkoheshin me një brigadë ndërkombëtare që lufton në Ukrainë kundër Rusisë.

Qëndrimi, në dukje neutral, i Gjeorgjisë megjithatë ka shënuar mijëra tubime natën në qendër të Tbilisit në solidaritet me Ukrainën. Javën e kaluar, qeveria e Gjeorgjisë aplikoi për anëtarësim në BE vetëm disa ditë pasi deklaroi se nuk do ta përshpejtonte aplikimin e saj, ndërsa u rrit frika për një ndërhyrje ruse.

BALTIKU

Diktatura sovjetike është ende e freskët në Letoni, Lituani dhe Estoni. Që nga sulmi ndaj Ukrainës, NATO-ja ka vepruar me shpejtësi për të shtuar praninë e trupave të saj në vendet aleate të krahut lindor, ndërsa Uashingtoni ka premtuar mbështetje shtesë.

Për banorët e vendeve baltike, veçanërisht për ata që kanë jetuar nën thundrën sovjetike, tensionet para sulmit të 24 shkurtit u kujtojnë atyre deportimet masive dhe shtypjen.

Letonia, Lituania dhe Estonia u aneksuan nga Josef Stalini gjatë Luftës së Dytë Botërore dhe rifituan pavarësinë e tyre vetëm pas shpërbërjes së Bashkimit Sovjetik në vitin 1991.

Në vitin 2004 këto shtete u anëtarësuan në NATO, duke u rreshtuar nën mbrojtjen ushtarake të Shteteve të Bashkuara dhe aleatëve të saj perëndimorë. Ato thonë se është e domosdoshme që NATO-ja të tregojë vendosmëri jo vetëm me fjalë, por me trupa në terren.

“Rusia mat gjithmonë fuqinë ushtarake, por edhe vullnetin e vendeve për të luftuar”, tha Janis Garisons, sekretar shteti në Ministrinë e Mbrojtjes të Letonisë.“ Sapo të shohin një dobësi, ata do ta shfrytëzojnë atë”.

Sekretari Blinken, i cili vizitoi kryeqytetin letonez Riga të hënën, tha se vendet baltike kanë “formuar një mur demokratik që tani qëndron kundër valës së autokracisë” që Rusia po shtyn në Evropë.

BALLKANI

Do të ishte e vështirë që trupat ruse të arrinin në Ballkan pa angazhuar forcat e NATO-s të stacionuara në të gjitha vendet fqinje. Por Moska mund ta destabilizojë rajonin, siç bën tashmë, me ndihmën e Serbisë, aleatit të saj që e ka armatosur me tanke, sisteme të sofistikuara të mbrojtjes ajrore dhe avionë luftarakë.

Kremlini e ka konsideruar gjithmonë Ballkanin si sferë të influencës së tij, megjithëse asnjëherë nuk ka qënë pjesë e bllokut sovjetik. Luftërat e viteve 1990 lanë të paktën 120,000 të vrarë dhe miliona të pastrehë.

Serbia, shteti më i madh në Ballkanin Perëndimor, fajësohet për fillimin e luftërave brutale për të parandaluar shpërbërjen e Jugosllavisë. Qendrimi i Serbisë në atë kohë i ngjan luftës aktuale të Moskës për të rikthyer Ukrainën në orbitën e saj përmes forcës ushtarake.

Perëndimi druhet se udhëheqja pro-ruse në Serbi, e cila ka refuzuar t’u bashkohet sanksioneve ndërkombëtare kundër Rusisë, mund të përpiqet të shfrytëzojë vëmendjen e përqendruar tek Ukraina për të destabilizuar më tej fqinjët e saj, veçanërisht Bosnjën, ku pakica serbe ka kërcënuar të ndajë territoret e saj nga federata e përbashkët për t’iu bashkuar Serbisë.

Zyrtarët serbë kanë mohuar në mënyrë të përsëritur se po ndërhyjnë në shtetet fqinje, por kanë mbështetur në heshjte lëvizjet separatiste të serbëve të Bosnjës dhe udhëheqësit të tyre Milorad Dodik.

Ambasada ruse në kryeqytetin boshnjak, Sarajevë paralajmëroi vitin e kaluar se nëse Bosnja ndërmerr hapa drejt anëtarësimit në NATO, “vendi ynë (Rusia) do të duhet të reagojë ndaj këtij akti armiqësor”. Anëtarësimi në NATO do ta detyrojë Bosnjën të bëhet palë në “konfrontimin ushtarako-politik”, thuhej në paralajmërimin e ambasadës ruse në Sarajevë.

Paqeruajtësit e BE-së në Bosnje kanë njoftuar vendosjen e rreth 500 trupave shtesë në vend, duke theksuar “përkeqësimin e sigurisë ndërkombëtare që mund të përhapë destabilitet”.

Kosova, e cila fitoi pavarësinë nga Serbia pas ndërhyrjes së NATO-s në vitin 1999 kundër trupave serbe, i ka kërkuar Shteteve të Bashkuara, që të krijojnë një bazë të përhershme ushtarake në vend dhe të përshpejtojë integrimin e saj në NATO pas sulmit të Rusisë ndaj Ukrainës.

“Përshpejtimi i anëtarësimit të Kosovës në NATO dhe një bazë e përhershme ushtarake amerikane është një nevojë imediate për të garantuar paqen, sigurinë dhe stabilitetin në Ballkanin Perëndimor”, shkruante në rrjetin Facebook Ministri i Mbrojtjes të Kosovës Armand Mehaj. Nga ana tjetër, Serbia tha se kjo ishte e papranueshme.

Shpallja e pavarësisë së Kosovës në vitin 2008 është njohur nga më shumë se 100 vende, kryesisht vende perëndimore, por jo nga Rusia dhe Serbia.

Mali i Zi, dikur aleat që i ktheu shpinën Rusisë për t’u bashkuar me NATO-n në 2017, ka vendosur sanksione ndaj Moskës për sulmin ndaj Ukrainës dhe pritet të anëtarësohet në BE.

Vendi është i ndarë mes atyre që favorizojnë politikat pro-perëndimore dhe kampeve pro-serbe dhe pro-ruse, gjë që ka rritur tensionet.

Rusia e ka paralajmëruar vazhdimisht presidentin pro-perëndimor të Malit të Zi, Milo Gjukanoviç, i cili udhëhoqi shtetin e vogël buzë Adriatikut drejt anëtarësimin në NATO, se masa ishte e paligjshme dhe pa miratimin e të gjithë malazezëve.

Përfundimisht, Rusia mund të shpresojë të përmirësojë lidhjet e saj me Malin e Zi në një përpjekje për të forcuar praninë e saj në Mesdhe.

voa