Kryeministri i Polonisë, Donald Tusk, ka paralajmëruar për kërcënimin “real” të një konflikti në Evropë, duke thënë se për herë të parë që nga përfundimi i Luftës së Dytë Botërore kontinenti ka hyrë “në epokën e paraluftës”.

“Lufta më nuk është koncept i së shkuarës. Është real dhe ka nisur dy vjet më parë. Gjëja më shqetësuese për momentin është se çdo skenar është i mundshëm. Nuk kam parë një situatë të tillë që nga viti 1945”, tha Tusk gjatë një interviste dhënë për grupin medial evropian, Lena, më 29 mars.

“E di që tingëllon e tmerrshme, veçmas për gjeneratën e re, por ne duhet ta pranojmë faktin që epoka e luftës ka nisur: epoka e paraluftës. Nuk po ekzagjeroj. Çdo ditë e më shumë kjo po bëhet më e qartë”.

Pushtimi rus i Ukrainës, që nisi mbi dy vjet më parë, përmbysi ndjenjën e liderëve evropianë për paqe të palëkundur të pasluftës, duke nxitur shumë shtete të rrisin prodhimin e armëve për të furnizuar edhe Kievin, por edhe ushtritë e tyre.

Ish-presidenti i Këshillit Evropian, Donald Tusk, shteti i së cilit është një prej mbështetësve më të mëdhenj i Ukrainës fqinje, tha se nëse humb Kievi “askush” në Evropë nuk do të ndihet i sigurt.

Polonia kufizohet me Ukrainën dhe një ditë më parë ushtria polake njoftoi se kishte aktivizuar avionët luftarakë të ushtrisë, pas sulmeve ruse në Ukrainë, që ndodhën afër kufirit me Poloninë.

rel

Marshimet tradicionale të Pashkëve në Gjermani këtë vit zhvillohen nën hijen e luftës në Ukrainë dhe Lindjen e Mesme. Politikanë gjermanë vlerësojnë dëshirën për paqe, por paralajmërojnë nga naiviteti para Putinit.

Në të gjithë Gjermaninë pjesëmarrësit në marshimet tradicionale të Pashkëve edhe këtë vit duan të dërgojnë një sinjal për paqen dhe kundër luftës. Dita kryesore e marshimeve tradicionale është e shtuna e pashkëve, ku janë paralajmëruar rreth 70 marshime për paqen në Gjermani. Kancelari gjerman, Olaf Scholz (SPD) me rastin e ditëve të Pashkëve e rikonfirmoi edhe njëherë mbështetjen gjermane për Ukrainën dhe e argumentoi atë me interesat gjermane të sigurisë. Edhe zëvendëskancelari, Robert Habeck (Të Gjelbrit), ministrja e Jashtme gjermane, Annalena Baerbock (Të Gjelbrit), dhe kreu i partisë në opozitë, CDU,  Friedrich Merz kanë publikuar mesazhe për Pashkët.

Scholz: Paqe pa liri do të thotë shtypje

Në një mesazh me video, kancelari, Olaf Scholz tha se “ne të gjithë e dëshirojmë një botë më paqësore”. Por paqja pa liri do të thotë shtypje. Paqe pa drejtësi nuk ka. “Prandaj ne e mbështesim Ukrainën në luftën e saj për një paqe të drejtë, për sa kohë që kjo do të jetë e nevojshme. Ne e bëjmë këtë edhe për ne, për sigurinë tonë.” Scholz akuzoi Rusinë nën presidentin Putin, se ka shkelur një parim të vlefshëm prej dekadash: që kufijtë nuk ndryshohen me dhunë. “Por ne e kemi në dorë, ta ribëjmë të vlefshëm këtë parim. Duke e mbështetur Ukrainën edhe më tej, të vendosur e me maturi.”

Habeck: Gjermania duhet të mbrohet nga sulme ushtarake

Ndërsa zëvendëskancelari gjerman dhe ministri i Ekonomisë, Robert Habeck në një video të publikuar të enjten në mbrëmje në platformën X, tha se “ne e dëshirojmë paqen. Po. Por përgjigjja e hidhur dhe e vërtetë është: me gjasë nuk do të ketë fund të shpejtë e të mirë, edhe pse ne e dëshirojmë ndryshe.” Në lidhje me agresionin rus, Habekc theksoi, se “duhet të përgatitemi për gjendjen e kërcënimit. Çdo gjë tjetër do të ishte naive.” Prandaj Gjermania do të bënte mirë të investonte më shumë në sigurinë e saj. “Ne, Gjermania, BE, ne duhet të mbrohemi tërësisht, edhe nga sulmet ushtarake.”

Habeck theksoi, se ka respekt për pozicionet që për arsye morale apo bindje fetare në lidhje me dërgimin e armëve ne Ukrainë arrijnë në një konkluzion tjetër, ndryshe nga i tiji. “E kuptoj shumë mirë, që njerëzit kanë frikë nga një shkallëzim i luftës. Edhe unë jam i shqetësuar.” Habeck u shpreh kundër një “ngrirjeje të luftës”. “Edhe pse e kuptoj shumë mirë, se për shkak të numrit të lartë të viktimave flitet për ngrirje të luftës, aq shumë e harron ky pozicion atë, që vetëm ukrainaset dhe ukrainasit mund të vendosin, se cilin çmim do të ishin të gatshëm të paguanin, dhe me cilat kushte do donin të arrinin një armëpushim apo të merrte fund lufta.”

la/tgsch

SHBA e kishin paralajmëruar Rusinë, disa javë më parë për një sulm të mundshëm si ai që ndodhi vërtet më 22 mars. Kur bëhet fjalë për terrorizmin shërbimet sekrete punojnë në mënyrë kolegiale me informacionet që kanë.

Shërbimet sekrete, siç e thotë edhe emri, punojnë në fshehtësi. Ato mbledhin informacione, që kanë të bëjnë me sigurinë kombëtare, ose informacione që mund të ndihmojnë qeveritë e tyre për të marrë vendimet politike.

Për këtë gjë informacionet mund të nxirren me metoda spiunazhi edhe nga vendet aleate, kështu për shembull shërbimi sekret amerikan, NSA ka pasur nën vëzhgim për vite me radhë një telefon celular të ish-kancelares gjermane, Angela Merkel. Mund të imagjinohet, se Uashingtoni do të kish dashur që kjo çështje të mos kishte dalë ndonjëherë në shesh.

Por në situata të tjera shërbimet sekrete i ndajnë informacionet që kanë me shërbimet e tjera sekrete. Për shembull më 23 shkurt 2022, SHBA ndau me Gjermaninë dhe partnerët e tjerë europianë informacionin, sipas të cilit, Rusia do të fillonte natën e ardhshme sulmin kundër Ukrainës.

Sa i përket sulmit të së premtes së kaluar (22.03.2024) në Krasnogorsk, afër Moskës, kemi të bëjmë me një rast parimisht të pazakontë, kur informacionet i jepen madje një shteti që nuk shihet si shtet aleat.

Çfarë informacionesh i dha SHBA Rusisë?

Më 7 mars ambasada e SHBA-së në Moskë paralajmëroi njerëzit e vet se „Ekstremistët kanë plane të afërta për të sulmuar në Moskë vende ku janë grumbulluar numër i madh njerëzish, mes të cilëve edhe vende ku mbahen koncerte.” 48 orë rresht nuk duhet shkuar nëpër aktivitete masive.

Faktikisht të pandehur islamistë goditën 15 ditë më vonë, por pavarësisht nga kjo, përmbajtja e paralajmërimit ishte e njëjtë me sulmin e ndodhur në sallën Crosus të qytetit, ku humbën jetën 130 vetë.

Pak orë pas dhënies së alarmit për sulmin, zëdhënësja e Këshillit të Lartë të Sigurisë Kombëtaret të Shtëpisë së Bardhë, Adrienne Watson, foli duke iu referuar paralajmërimit të bërë më 7 mars.

“Qeveria amerikane ia ka transmetuar këtë informacion palës ruse, siç ndodh prej kohësh në kuadër të politikës sonë „detyrim për të bërë paralajmërimet,” shpjegoi ajo. Detajet e tjera apo burimi i informacionit të shërbimit sekret nuk u bënë publike.

Sa seriozisht e mori pala ruse paralajmërimin?

Me sa duket Moska nuk e mori parlajmërimin për sulm sa duhet seriozisht, mendon edhe analisti i terrorizmit në Kolegjin King të Londrës, Peter Neumann: „Këtë e tregon fakti që Vladimir Putini doli pesë ditë më parë dhe e hodhi poshtë këtë paralajmërim duke e quajtur publikisht si propagandë. Ai tha në parim, se kjo është një lloj lufte psikologjike e amerikanëve, që kërkon të hutojë Putinin, dhe nuk e mori fare seriozisht”, tha Neumann në bisedë me radion kombëtare gjermane, Deutschlandfunk.

Sa e vetëkuptueshme apo e pazakontë është dhënia e informacioneve në kohë lufte?

SHBA nuk janë palë lufte në luftën e Ukrainës, megjithatë e shohin Rusinë si rrezik për sigurinë e jashtme, në fund të fundit pushtetmbajtësi Putin kërcënon vazhdimisht hapur Uashingtonin. “Unë mendoj se prandaj amerikanët e dhanë paralajmërimin publikisht, sepse me sa duket nuk ekziston më ndonjë bashkëpunim me shërbimin sekret rus”. thotë Michael Götschenberg, ekspert për çështjet e sigurisë në rrjetin publik gjerman të transmetimit, ARD.

“Parimisht ndodh që shtetet të këmbejnë gjithnjë informacione për sulme terroriste që pritet të ndodhin ose që janë planifikuar të kryhen, kur mësojnë për një gjë të tillë. Kjo ka ndodhur edhe më parë në bashkëpunimin me shërbimin sekret rus. Por unë mendoj se për shkak të luftës që Rusia bën në Ukrainë, ky bashkëpunim është ndërprerë,” thotë Götschenberg në bisedë me Deutsche Wellen.

Sa i ngushtë është bashkëpunimi i shërbimeve sekrete në fushën e terrorizmit ndërkombëtar?

Grupime si ato të provincës Khorasan, që mbahet nga një krah i shtetit islamik IS, (ISPK), i kapërcejnë kufijtë e vendit, këtë e tregojnë edhe sulmet e fundit në Rusi, Iran dhe Afganistan. Prandaj për sigurinë publike është vendimtare, që ata që e ruajnë atë në vende të ndryshme edhe të bashkëpunojnë.

Sipas vlerësimeve të Götschenberg-ut parimisht kjo gjë funksionon: “Sidomos në fushën e shërbimeve sekrete perëndimore këmbehen informacione në mënyrë konsekuente dhe jepen sinjale që përpunohen më tej nga autoritetet përkatëse hetimore. Shpesh del se sinjalet e dhëna janë pa bazë. Por, atje ku shihet se mund të zbulohet diçka, zhvillohen hetime dhe personi arrestohet.”

Kështu ka qenë gjithnjë?

Shërbimet sekrete amerikane bazohen në një direktivë që mund të shihet publikisht, direktivën për „detyrim për të bërë palamajmërimin”, të ligjit për shërbimet sekrete të vitit 1947, si dhe një dekret i nxjerrë nga ish-presidenti Ronald Reagan, në vitin 1981. Intensiteti me të cilin këmbehen vërtet informacione të tilla, ka rënë sidomos vitet e fundit, mendon Michael Götschenberg.

“Parimisht mund të thuash, se 11 shtatori ka luajtur një rol shumë të madh,” thotë Götschenberg. “U tha se kjo gjë nuk duhet të na ndodhë sërish, që sinjale të rëndësishme të mos jepen. Dhe kjo vazhdon edhe sot.” Më 11 shtator 2001, idhtarë të luftëtarëve Al Kaidas islamike rrëmbyen katër avionë linje në SHBA dhe rrëzuan mes të tjerash qendrën e tregtisë ndërkombëtare në Nju Jork. Gjithsej 3 mijë vetë humbën jetën. Më pas u bë e ditur se autoritetet amerikane nuk i kishin analizuar si duhet disa sinjale të dhëna nga shërbimet sekrete të huaja.

Si e trajtojnë shërbimet sekrete gjermane ISPK?

Sipas mendimit të ekspertit të terrorizmit të ARD, Götschenberg autoritetet gjermane kanë kryer vitet e fundit punë të mirë sa i përket ISPK: „Dy vitet e fundit ne kemi pasur të bëjmë me situata, ku idhtarë të ISPK janë dyshuar të kenë bërë plane për sulme. Është arritur që këto sulme të mundshme të shkatërrohen në fazën e hershme.”

Në qytetin gjermanoperëndimor të Këlnit, me një milionë banorë, idhtarë të mundshëm të ISPK patën vënë në shënjestër Katedralen që vizitohet nga shumë turistë si dhe një festë popullore. Vetëm një javë më parë, hetuesit arrestuan në qytetin gjermano-qëndror të Gerës dy vetë, që të udhëhequr nga ISPK mendohet se kishin bërë plane të zhvillonin një sulm mbi parlamentin suedez.

Analisti terrorizmit Neumann, thotë në radion Deutschlandfunk, se sipas Europol-it, numri i përpjekjeve për të zhvilluar sulme është rritur shumë pas 7 tetorit, sulmit të grupit islamik terrorist Hamas kundër Izraelit: “Falë Zotit, deri tani nuk ka ndodhur gjë, por sulmet janë duke u shpeshtuar.” Nganjëherë „është çështje fati, që nuk ndodh gjë.”

dw

Drejtuesi i Komitetit Ushtarak të NATO-s, Lejtnant Admirali Rob Bauer, deklaroi se aktualisht nuk ka shenja që Rusia po planifikon një sulm ndaj një anëtari të NATO-s.

Ai paralajmëroi se NATO duhet të përgatitet për përshkallëzimin e ardhshëm, pasi ambiciet e Rusisë shtrihen përtej Ukrainës.

“Nuk ka shenja se Rusia po planifikon një sulm kundër anëtarëve të NATO-s, por aleanca Atlantike duhet të përgatitet për një përshkallëzim të ardhshëm”, tha ai gjatë vizitës në Letoni.

Pavarësisht asnjë kërcënimi të menjëhershëm, ka shqetësime midis liderëve perëndimorë për sulmet e mundshme ruse ndaj NATO-s në vitet e ardhshme.

Presidenti polak Andrzej Duda dhe ministri danez i Mbrojtjes Troels Lund Poulsen kanë shprehur shqetësime për një sulm të mundshëm rus që në vitin 2026 ose 2027.

Anëtarët e NATO-s kanë ngritur gjithashtu shqetësime për mungesën e pajisjeve dhe fuqisë punëtore në përgatitje për një luftë të mundshme gjithëpërfshirëse.

Zyrtarët e Mbretërisë së Bashkuar pranuan më 26 mars se nuk do të ishin në gjendje të luftonin Rusinë për më shumë se disa muaj për shkak të mungesës së municioneve dhe pajisjeve.

West Observer shkruan se Instituti për Studimin e Luftës me qendër në SHBA ka vlerësuar se treguesit ekonomikë dhe ushtarakë sugjerojnë se Rusia mund të përgatitet për një luftë konvencionale në shkallë të gjerë me NATO-n në një afat kohor më të shkurtër sesa mendohej më parë.

Ndërsa ISW nuk sheh një kërcënim të menjëhershëm, ata besojnë se fokusi i presidentit rus Vladimir Putin në rritjen e aftësive ekonomike dhe ushtarake të Rusisë tregon përgatitjen për konflikt përtej situatës aktuale në Ukrainë.

Lejtnant Admirali Rob Bauer deklaroi se anëtarëve të NATO-s u kërkohet të jenë të përgatitur për çdo skenar dhe diskutim të mundshëm se si aleanca do të vazhdojë të veprojë përballë tensioneve në rritje.

Ai theksoi rëndësinë e diskutimeve brenda NATO-s për të siguruar gatishmërinë dhe një përgjigje të unifikuar ndaj çdo kërcënimi të mundshëm.

“Aleanca duhet të qëndrojë vigjilente dhe të përshtatet me ndryshimet në peizazhin e sigurisë për të garantuar sigurinë dhe sigurinë e anëtarëve të saj. Duke qëndruar e informuar dhe duke u angazhuar në dialog, NATO mund të trajtojë në mënyrë efektive çdo sfidë që mund të lindë në të ardhmen”, tha zyrtari i NATO-s.

tch